Sylabus NBP

Teoretyczne i praktyczne aspekty integracji walutowej.
Implikacje dla Polski
Sylabus przedstawia propozycję układu i zawartości tematycznej serii wykładów na
temat integracji walutowej. W zależności od potrzeb może nastąpić jego przewartościowanie,
uzupełnienie lub poszerzenie. Propozycja zakłada, iż każdy blok tematyczny odpowiada w
przybliżeniu jednemu spotkaniu sobotnio- niedzielnemu.
W ramach każdego spotkania przewidziany jest komentarz aktualnych wydarzeń
ekonomicznych (w wymiarze krajowym i międzynarodowym) wpływających na zachowania
rynków finansowych i gospodarki. Ponadto zajęcia będą wzbogacane szczegółową analizą
case study oraz animowaną przez prowadzącego zajęcia dyskusją pomiędzy uczestnikami
zajęć.
W ramach realizowanych zajęć proponowane jest przeprowadzenie jednego spotkania
(do refleksji czy może poświęcić na to 1 lub 2 dni) w postaci warsztatów na zajęciach
komputerowych i pracę z bazami danych Eurostat, OECD, EBC, Komisji Europejskiej, Word
Economic Forum oferujących ilustracje liczbowe i faktograficzne dla rozważanych
problemów. Celem tych zajęć jest wykształcenie praktycznych umiejętności związanych
pozyskaniem i wykorzystaniem podstawowych wielkości makroekonomicznych.
Blok -1. Makroekonomia
1. Problemy makroekonomii i podstawowe wielkości makroekonomiczne
Produkt krajowy brutto, produkt narodowy brutto i netto, dochód narodowy, dochód
per capita i dochód rozporządzalny. Metody liczenia PKB – metoda sumowania
produktów, metoda sumowania dochodów i metoda sumowania wydatków.
Nominalny i realny PKB. Istota i znaczenie delatora, rodzaje deflatorów. Podażowa
(funkcja produkcji) i popytowa strona gospodarki (funkcja popytu).
2. Pieniądz, system bankowy i polityka pieniężna
Pieniądz – powstanie, ewolucja i funkcje. Teorie pieniądza i stopy procentowej (formy
pieniądza w obrocie, miary pieniądza (agregaty monetarne), realna i nominalna stopa
procentowa, popyt na pieniądz, teorie popytu na pieniądz – ilościowa teoria pieniądza
I. Fishera, teoria preferencji płynności J.M. Keynesa, neoilościowa teoria pieniądza M.
Friedmana). Bank centralny i instrumenty polityki pieniężnej. Cele polityki pieniężnej
(konflikt i hierarchizacja celów polityki pieniężnej, cele pośrednie i operacyjne
polityki pieniężnej).
3. Polityka fiskalna
Cele i instrumenty. Dochody, wydatki, deficyt i dług publiczny. Ekspansywna i
restrykcyjna polityka fiskalna. Skutki nadmiernego zadłużenia. Zależność między
stopą opodatkowania dochodów a wpływami do budżetu państwa – krzywa Laffera.
4. Dysproporcje gospodarcze
Bezrobocie. Pojęcie bezrobocia i bezrobotnego. Metody pomiaru bezrobocia. Typy
bezrobocia i ich identyfikacja. Ekonomiczne i społeczne koszty bezrobocia. Prawo A.
Okuna.
Inflacja. Geneza inflacji. Skutki inflacji. Inflacja a bezrobocie – koncepcja krzywej
Phillipsa.
Koniunktura gospodarcza. Cykl koniunkturalny i jego rodzaje. Stabilizacja
koniunktury w warunkach szoków gospodarczych.
Literatura podstawowa:
N.G. Mankiw, M.P. Taylor (2009) Makroekonomia, PWE,
D. Begg, S. Fisher, R. Dournbusch (2003) Makroekonomia, PWE,
M. Burda, Ch. Wypłosz (2000) Makroekonomia – podręcznik europejski, PWE,
Blok 0. Międzynarodowe stosunki gospodarcze
1.
2.
3.
4.
5.
Międzynarodowa integracja gospodarcza.
Globalizacja i regionalizacja, etapy integracji gospodarczej, strefa wolnego handlu,
unia celna, wspólny rynek, efekty statyczne i dynamiczne liberalizacji handlu,
przykłady ugrupowań integracyjnych na świecie.
Międzynarodowy system walutowy.
Pieniądz międzynarodowy i jego funkcje, rodzaje reżimów kursowych, system
waluty złotej, system z Bretton Woods, współczesny międzynarodowy system
walutowy.
Międzynarodowe stosunki finansowe.
Kurs walutowy, podstawowe teorie kursu walutowego, rynek walutowy –
uczestnicy i funkcje; wymienialność waluty; międzynarodowy rynek finansowy:
mechanizmy, główni uczestnicy, podstawowe aktywa finansowe.
Makroekonomiczne związki gospodarki krajowej z gospodarką światową.
Bilans płatniczy i jego struktura, przyczyny nierównowagi i sposoby
równoważenia bilansu płatniczego.
Konkurencyjność gospodarki a międzynarodowe przepływy czynników
wytwórczych (kapitału, pracy, technologii).
Warunki, formy i kierunki przepływu kapitału, przepływ innowacji i technologii,
zagraniczne inwestycje bezpośrednie, zagraniczne inwestycje portfelowe,
Literatura podstawowa:
Bożyk P. (2008), Międzynarodowe stosunki ekonomiczne, PWE,
Pluciński E. M. (2004), Ekonomia gospodarki otwartej, Elipsa
Blok 1. Zarys integracji gospodarczej i walutowej w Europie
Idea, cele i sekwencja integracji gospodarczej w Europie
Integracja jako proces wtórny względem procesów globalizacji
Unia walutowa jako najwyższy stopień integracji ekonomicznej
Procesy tworzenia unii walutowej w Europie
Blok 2. Teoretyczne podstawy integracji monetarnej
Teoria optymalnego obszaru walutowego - TOOW (rola kursu walutowego w
gospodarce)
Kryteria TOOW
Tzw. „stara” i „nowa” TOOW – wprowadzenie do kryteriów konwergencji
nominalnej
Endogeniczność kryteriów OOW
Blok 3. Europejski Bank Centralny
EBC, ESBC i Eurosystem
Cele i zadania ESBC
Organy decyzyjne EBC
Niezależność i przejrzystość działań banku centralnego
Blok 4. Polityka pieniężna w unii walutowej
Pojęcie, cele i instrumenty polityki pieniężnej
Rola i skuteczność współczesnej polityki pieniężnej
Polityka pieniężna EBC w perspektywie 10 lat funkcjonowania euro
Blok 5. Budżet UE
Zasady tworzenia budżetu ogólnego UE
Procedura uchwalania budżetu
Metody koordynacji polityki budżetowej w UE
Perspektywy harmonizacji podatków
Blok 6. Polityka fiskalna w unii walutowej
Rola zdyscyplinowanej i przewidywalnej polityki fiskalnej w unii walutowej
Reguły w polityce fiskalnej UE
Znaczenie i uzasadnienie kryteriów konwergencji nominalnej z Maastricht
Kryteria z Maastricht a Pakt Stabilności i Wzrostu
Blok 7. Integracja rynków finansowych w UE i strefie euro
Podstawowe funkcje rynków finansowych
Konwergencja systemów finansowych
Pośrednicy finansowi i instytucje finansowe UE
Eliminacja ryzyka kursowego i home bias a przemiany w architekturze rynków
finansowych
Blok 8. Euro w roli waluty międzynarodowej
Warunki konieczne dla kreacji pieniądza międzynarodowego
Funkcje pieniądza międzynarodowego
Korzyści i ryzyka wynikające z posiadania waluty międzynarodowej
Architektura międzynarodowego systemu finansowego a przyszłość unii
walutowych
Blok 9. Korzyści i szanse wynikające z uczestnictwa w unii walutowej na gruncie teorii i
doświadczeń strefy euro
Korzyści krótko i średniookresowe
Integracja rynków finansowych, wzrost handlu i inwestycji
Czynniki determinujące skalę korzyści i kosztów oraz szans i zagrożeń
Blok 10. Koszty i zagrożenia wynikające z uczestnictwa w unii walutowej na gruncie
teorii i doświadczeń strefy euro
Porzucenie polityki pieniężnej
Ryzyko boomu i przegrzania gospodarki
Koszty dostosowań krótkookresowych (wymiana pieniądza, logistyki, efekty
cenowe, etc. )
Blok 11. Najnowsze tendencje zachodzące w strefie euro oraz ich wpływ na Polską
gospodarkę
Cechy strukturalne polskiej gospodarki
Postęp w zakresie konwergencji nominalnej
Dysparytet w zakresie konwergencji realnej
Czynniki determinujące wybór scenariusza integracji
Zaburzenia w międzynarodowym systemie finansowym a przystąpienia do
strefy euro
Blok 12. Perspektywy integracji walutowej w Europie
Kryzys finansowy a funkcjonowanie strefy euro
Zdolność nowych krajów członkowskich do integracji walutowej
Przypadki Danii, Szwecji i Wielkiej Brytanii
Dylematy okresu przedakcesyjnego (optymalna policy mix,
proceduralne, konieczność przejścia przez ERM II, etc. ).
wymogi