Wpływ informacji na rynek kapitałowy Piotr Szulec Warszawa 29 listopada 2006 r. Rodzaje analizy stosowanej przez inwestorów Analiza techniczna (formacje cenowe, średnie, wykresy…) Analiza fundamentalna (wskaźniki rentowności, płynności …) Analiza portfelowa (optymalizacja portfela, zysk vs ryzyko…) Analiza zdarzeń (analiza napływających informacji) 2 Rynek efektywny (informacyjnie) Wiele definicji rynku efektywnego Fama (1970) – …na rynku efektywnym ceny zawsze w pełni odzwierciedlają dostępną informację – tzw. efektywność informacyjna Warunki dla rynku efektywnego - Powszechna dostępność informacji dla wszystkich uczestników rynku kapitałowego (płatne serwisy, insiderzy) - Brak kosztów transakcyjnych (prowizje maklerskie, płynność) - Zgodność uczestników rynku kapitałowego co do wpływu treści nowej informacji na ceny walorów (kupujący vs sprzedający) Jeżeli dane zdarzenie jest ważne to powinno znaleźć natychmiastowe odzwierciedlenie w cenach walorów których dotyczy (szczególnie w dniu ogłoszenia informacji o jego zajściu). Kierunek zmian cen wynikać powinien natomiast z racjonalnego zachowania się inwestorów - identyfikacja zdarzenia i prognoza jego wpływu na walor. 3 Kategorie informacji vs siła efektywności Informacje dotyczące historycznych zachowań cen instrumentów finansowych emitenta (wykorzystywane w analizie technicznej) Informacje o emitencie, które zostały podane do publicznej wiadomości (wykorzystywane w analizie fundamentalnej) Prywatne informacje o emitencie, w szczególności informacje poufne (wykorzystywane przez insiderów) 4 Efektywność rynku… Jeżeli aktualne ceny odzwierciedlają historyczne notowania akcji, to mówimy o słabej efektywności rynku (ang. weak form efficiency). Jeżeli aktualne ceny odzwierciedlają nie tylko ceny z przeszłości, lecz dodatkowo także wszystkie publicznie dostępne informacje mające związek z emitentem, mówimy o efektywności półsilnej (ang. semi-strong form efficiency). W wypadku gdy ceny na danym rynku kształtują się pod wpływem różnego typu informacji (cen historycznych, informacji publicznych i informacji prywatnych i poufnych), mówimy o silnej efektywności rynku (ang. strong form efficiency) Wyniki badań empirycznych (Fama i in. 1969) i późniejszych zdają się potwierdzać hipotezę rynku efektywnego w formie słabej i półsilnej. 5 Rodzaje informacji wpływających na rynek… - - Dane statystyczne i informacje bieżące o charakterze makroekonomicznym dane krajowe (inflacja, produkcja sprzedana. wzrost wynagrodzeń, stopa bezrobocia, zmiana PKB, decyzje Rady Polityki Pieniężnej, umowy międzynarodowe itp.) Dane zagraniczne (decyzje EBC, decyzje FED, inflacja, produkcja sprzedana itp. itd.) Dane statystyczne nt. poziomów indeksów, poziomów cen poszczególnych akcji, wartości obrotów, ilości zleceń itp. Informacje związane z emitentem (raporty bieżące i okresowe, komunikaty, konferencje, raporty i rekomendacje analityków, wyceny spółek, wywiady prasowe, targi i konkursy, wygrane i przegrane przetargi itd.) Informacje prasowe, radiowe i telewizyjne 6 Źródła informacji wpływających na rynek… GUS, Skarb Państwa, Rada Polityki Pieniężnej, Sejm, Senat, Ministerstwo Gospodarki, Ministerstwo Finansów itp. itd. GPW w Warszawie, KDPW SA, Komisja Nadzoru Finansowego Emitenci (Prospekt emisyjny, system Emitent - http://demo.e-pap.pl/espi , komunikaty prasowe, strony www) Domy maklerskie, banki, firmy inwestycyjne krajowe i zagraniczne (raporty analityczne, rekomendacje, wyceny, strony www) Prasa codzienna, tygodniki, miesięczniki - Parkiet, Puls Biznesu, Rzeczpospolita, Dziennik, Gazeta Wyborcza, Newsweek, Forbes, Polityka, Wprost, różne wydania branżowe itd.) Portale internetowe, radio, telewizja Insiderzy (wywiady, komentarze, spotkania z analitykami) Listy dyskusyjne 7 Rodzaje informacji wpływających na rynek… Ogłoszenie o przeprowadzeniu emisji na rynku pierwotnym Ogłoszenie podwyższenia prognozy zysku lub ostrzeżenie o niezrealizowaniu prognozy Opinie analityków, rekomendacje, raporty, wyceny Informacje o transakcjach insiderów Rezygnacje członków zarządu i członków rad nadzorczych z zajmowanych stanowisk oraz powoływanie nowych Zapowiedź wypłaty dywidendy, skupu własnych akcji celem umorzenia, podziału akcji (split), ustalenia emisji z prawem poboru Zmiana składu indeksów giełdowych Zmiana danych makroekonomicznych Zaangażowanie inwestorów instytucjonalnych (inwestor większościowy, inwestor branżowy, fundusze inwestycyjne, fundusze emerytalne) Wezwanie do sprzedaży akcji Zmiana profilu działania, sprzedaż majątku, połączenie z innym podmiotem … 8 Kilka ustaw i rozporządzeń które warto znać … USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW z dnia 19 października 2005 r. w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW z dnia 19 października 2005 r. w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych, ich emitentów lub wystawców i wiele innych pod ręką … 9 Źródło informacji - Prospekt Źródło informacji zapewniające inwestorowi możliwość szczegółowego zapoznania się z informacjami nr spółki i jej oferty. Lektura prospektu powinna pozwolić inwestorowi na ocenę potencjalnych zysków możliwych do osiągnięcia z oferowanych papierów wartościowych przy opisanych warunkach oferty i wymienionych czynnikach ryzyka Prospekt może zostać sporządzony poprzez zestaw trzech odrębnych dokumentów: - rejestracyjny - ofertowy - podsumowujący 10 Źródło informacji - Prospekt Z punku widzenia przeciętnego inwestora najważniejszy dokument to dokument podsumowujący, który zwiera streszczenie najważniejszych informacji zamieszczonych w dokumencie rejestracyjnym i ofertowym (nie zastąpi to jednak zapoznania się z całością informacji zamieszczoną w prospekcie). Analiza zawartości prospektu zależy od wiedzy, umiejętności i doświadczenia inwestora. Przeciętny inwestor poza zapoznaniem się z treścią prospektu powinien skorzystać również z rekomendacji czy analiz publikowanych na temat emitenta przy okazji przeprowadzanej emisji. 11 Źródło informacji – Raport analityczny Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych, ich emitentów lub wystawców Rekomendacjami są raporty analizy lub innego rodzaju informacje, zalecające lub sugerujące, bezpośrednio lub pośrednio, określone zachowania inwestycyjne co do jednego lub kilku instrumentów finansowych lub emitenta instrumentów finansowych, w tym opinie odnoszące się do bieżącej lub przyszłej wartości lub ceny instrumentów finansowych 12 Źródło informacji – Raport analityczny Przygotowana rekomendacja powinna być utajona do momentu jej udostępnienia. ale Przepisów rozporządzenia nie stosuje się do porad inwestycyjnych w zakresie doradztwa inwestycyjnego sporządzanych dla oznaczonego imiennie adresata UWAGA – bardzo często przed ogłoszeniem rekomendacji publicznie jest ona udostępniana imiennie najlepszym klientom biura (tydzień – dwa tygodnie przed upublicznieniem rekomendacji) – oznacza to, że powinno się tą informację traktować jako informację wtórną 13 Źródło informacji – raporty bieżące i okresowe Od dnia udostępnienia prospektu do publicznej wiadomości, emitent zaczyna podlegać obowiązkom informacyjnym (określone ustawowo przekazywanie do publicznej wiadomości raportów bieżących i raportów okresowych) Informacja przekazywana jest do KNF i spółki prowadzącej giełdę (GPW). Po upływie 20 minut emitent przekazuje ją do publicznej wiadomości za pośrednictwem agencji prasowej (PAP). Przekazywanie informacji do publicznej wiadomości jest dokonywane za pomocą systemu EMITENT UWAGA – przed wykonaniem obowiązku informacyjnego emitent może przekazywać informacje wyłącznie osobom lub podmiotom świadczącym na jego rzecz usługi doradztwa finansowego, podatkowego lub prawnego, podmiotom z którymi prowadzone są negocjacje, i innym upoważnionym na podstawie odrębnych przepisów osobom. Podmioty te obowiązane są do zachowania poufności otrzymywanych informacji tak, żeby nie przedostała się ona do wiadomości innych uczestników rynku przed przekazaniem jej do publicznej wiadomości, co mogłoby doprowadzić do złamania zasady równego dostępu do informacji. 14 Źródło informacji – raporty bieżące i okresowe Emitent lub wprowadzający jest obowiązany przekazywać Komisji niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 24 godzin, w formie aneksu do prospektu emisyjnego, wraz z wnioskiem o jego zatwierdzenie, informacje o wszelkich zdarzeniach lub okolicznościach, które mogłyby w sposób znaczący wpłynąć na ocenę papieru wartościowego, o których emitent lub wprowadzający powziął wiadomość po zatwierdzeniu prospektu emisyjnego… (Ustawa o ofercie publicznej) Kto osiągnął lub przekroczył 5 %, 10 %, 20 %, 25 %, 33 %, 50 % albo 75 % ogólnej liczby głosów w spółce publicznej albo posiadał co najmniej 5 %, 10 %, 20 %, 25 %, 33 %, 50 % albo 75 % ogólnej liczby głosów w tej spółce, a w wyniku zmniejszenia tego udziału osiągnął odpowiednio 5 %, 10 %, 20 %, 25 %, 33%, 50 % albo 75 % lub mniej ogólnej liczby głosów jest obowiązany zawiadomić o tym Komisję oraz spółkę, w terminie 4 dni od dnia zmiany udziału w ogólnej liczbie głosów albo od dnia, w którym dowiedział się o takiej zmianie lub przy zachowaniu należytej staranności mógł się o niej dowiedzieć… (Ustawa o ofercie publicznej) Spółka publiczna jest obowiązana do niezwłocznego przekazywania informacji, w zakresie określonym powyżej, równocześnie Komisji, agencji informacyjnej oraz spółce prowadzącej rynek regulowany, na którym notowane są akcje tej spółki (Ustawa o ofercie publicznej) Komisja może zwolnić spółkę publiczną z obowiązku przekazania informacji, o których mowa powyżej, w przypadku, gdy ujawnienie takich informacji mogłoby zaszkodzić interesowi publicznemu lub spowodować istotną szkodę dla interesów tej spółki - o ile brak odpowiedniej informacji nie spowoduje wprowadzenia w błąd ogółu inwestorów w zakresie oceny wartości papierów wartościowych (Ustawa o ofercie publicznej) 15 Źródło informacji – raporty bieżące i okresowe (Rozporządzenie w sprawie raportów bieżących) Emitent jest obowiązany do przekazywania w formie raportu bieżącego informacji o: 1) nabyciu lub zbyciu aktywów o znacznej wartości, a także ustanowieniu hipoteki, zastawu lub innego ograniczonego prawa rzeczowego na aktywach o znacznej wartości … 2) utracie przez emitenta lub jednostkę od niego zależną, w wyniku zdarzeń losowych, aktywów o znacznej wartości; 3) zawarciu przez emitenta lub jednostkę od niego zależną znaczącej umowy; 4) spełnieniu się lub niespełnieniu warunku dotyczącego zawartej przez emitenta lub jednostkę od niego zależną znaczącej umowy warunkowej; 5) wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy będącej znaczącą umową w momencie jej wypowiadania lub rozwiązywania, zawartej przez emitenta lub przez jednostkę od niego zależną; 6) nabyciu lub zbyciu przez emitenta lub jednostkę od niego zależną papierów wartościowych wyemitowanych przez emitenta; 7) udzieleniu przez emitenta lub przez jednostkę od niego zależną poręczenia kredytu lub pożyczki lub udzieleniu gwarancji, jeżeli wartość poręczenia lub gwarancji stanowi równowartość co najmniej 10 % kapitałów własnych emitenta; 8) wszczęciu przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej postępowania dotyczącego zobowiązań lub wierzytelności emitenta lub jednostki od niego zależnej, których wartość stanowi odpowiednio co najmniej 10 % kapitałów własnych emitenta; 16 Źródło informacji – raporty bieżące i okresowe 9) rejestracji przez sąd zmiany wysokości lub struktury kapitału zakładowego emitenta lub jednostki od niego zależnej… 10) zmianie praw z papierów wartościowych emitenta; 11) emisji obligacji, w przypadku gdy wartość emitowanych obligacji przekracza 10 % kapitałów własnych emitenta, oraz emisji obligacji zamiennych na akcje, obligacji z prawem pierwszeństwa oraz obligacji przychodowych; 12) umorzeniu papierów wartościowych emitenta; 13) podjęciu decyzji o zamiarze połączenia emitenta z innym podmiotem; 14) połączeniu emitenta z innym podmiotem; 15) podjęciu decyzji o zamiarze podziału emitenta; 16) podziale emitenta; 17) podjęciu decyzji o zamiarze przekształcenia emitenta; 18) przekształceniu emitenta; 19) wyborze przez właściwy organ emitenta podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych, z którym ma zostać zawarta umowa o dokonanie badania, przeglądu lub innych usług dotyczących sprawozdań finansowych lub skonsolidowanych sprawozdań finansowych emitenta; 17 Źródło informacji – raporty bieżące i okresowe 20) wypowiedzeniu przez emitenta lub przez podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych umowy o badanie, przegląd lub inne usługi dotyczące sprawozdań finansowych lub skonsolidowanych sprawozdań finansowych emitenta, zawartej przez emitenta z podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych, dokonującym badania lub przeglądu sprawozdań finansowych lub skonsolidowanych sprawozdań finansowych emitenta; 21) odwołaniu lub rezygnacji osoby zarządzającej lub nadzorującej albo powzięciu przez emitenta informacji o decyzji osoby zarządzającej lub nadzorującej o rezygnacji z ubiegania się o wybór w następnej kadencji; 22) powołaniu osoby zarządzającej lub nadzorującej; 23) umieszczeniu wpisu dotyczącego przedsiębiorstwa emitenta w dziale 4 rejestru przedsiębiorców, o którym mowa w ustawie o KRS; 24) złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości, oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości …ogłoszeniu upadłości, złożeniu podania o otwarcie postępowania układowego, otwarciu postępowania układowego, odrzuceniu podania o dopuszczenie do zawarcia układu, odmowie dopuszczenia do zawarcia układu, zawieszeniu postępowania układowego lub jego umorzeniu, uchyleniu układu, umorzeniu prowadzonej przeciwko emitentowi egzekucji sądowej lub administracyjnej … 25) sporządzeniu prognozy wyników finansowych emitenta lub jego grupy kapitałowej, jeżeli emitent podjął decyzję o jej przekazaniu do wiadomości publicznej; 26) przyznaniu lub zmianie ratingu, dokonanego na zlecenie emitenta 18 Źródło informacji – raporty bieżące i okresowe (FON) Data sporządzenia: 2006-11-28 Treść raportu: Zarząd FON S.A. informuje, że w dniu 27 listopada 2006r. została zawarta umowa pomiędzy Regionalną Agencją Poszanowania Energii Sp. z o.o. z siedzibą w Opolu, a FON S.A., w której przedmiotem jest wspólna realizacja programu p. n. "Zmiana gospodarki cieplnej gospodarstw rolnych regionu śląskiego, poprzez zmianę paliw kopalnych na paliwa odnawialne." W ramach realizacji programu FON S.A. doprowadzi do opracowania dokumentacji technicznej oraz będzie produkował urządzenia do rozdrabniania i formowania biomasy (słoma rożnego rodzaju, siano itp.) oraz kotły do spalania biomasy. Szacuje się, że roczny przychód z produkcji urządzeń i kotłów będzie wynosił do 20 mln. zł. Rozpoczęcie produkcji planowane jest w I półroczu 2007r. 19 Źródło informacji – raporty bieżące i okresowe (MIDAS) 07:16 26.09.2006 IX NFI SA zmiany w funduszu Raport bieżący 91/2006 Zarząd Narodowego Funduszu Inwestycyjnego im. Eugeniusza Kwiatkowskiego Spółka Akcyjna (Fundusz) informuje, że w dniu 25 września 2006 r. otrzymał powiadomienie od spółki Supernova Capital… 20 Źródło informacji – raporty bieżące i okresowe (ELEKTROMONTAŻ EXPORT)) 17:43 21.11.2006 ELEKTROMONTAŻ-EXPORT SA postępowanie upadłościowe 21:51 27.11.2006 ELEKTROMONTAŻ-EXPORT SA rezygnacja członka zarządu (w dniu 25 listopada na posiedzeniu RN) 21:53 27.11.2006 ELEKTROMONTAŻ-EXPORT SA rezygnacja członków Rady Nadzorczej (w dniu 25 listopada na posiedzeniu RN) 21 Źródło informacji – raporty bieżące i okresowe (PC GUARD) 06.10.2006 (przed sesją) PC GUARD SA nabycie aktywów o znacznej wartości (umowa z 5 października) 21.11.2006 (po sesji) PC GUARD SA zwołanie NWZA spółki (podział 1:100) 22 Źródło informacji – raporty bieżące i okresowe (MOSTOSTAL WARSZAWA) 05.11.2006 AKUMULUJ CDM PEKAO SA37,60 09.11.2006 PULS BIZNESU – Rośnie kurs i obroty 10.11.2006 PARKIET- Papiery będą warte więcej 37,30 08.11.2006 KUPUJ MILLENNIUM 42,60 17.11.2006 KUPUJ MILLENNIUM 44,90 23 Źródło informacji – raporty bieżące i okresowe (BIOTON) 10.11.2006 PRZEWAŻAJ BZ WBK 3,80 14.11.2006 Publikacja wyników za IIIQ 17.11.2006 Obniżenie prognozy zysków 24 Źródła informacji - prasa codzienna 25 Źródła informacji - portale internetowe 26 Źródła informacji - portale internetowe 27 Źródła informacji - strony www domów maklerskich 28 Źródła informacji - strony www domów maklerskich 29 Źródła informacji - system Emitent http://demo.e-pap.pl/espi 30 Obowiązkowa lektura Polecam Henryk Gurgul „Analiza zdarzeń na rynkach akcji – wpływ informacji na ceny papierów wartościowych” Oficyna Ekonomiczna Kraków 2006 31 Analiza zdarzeń na rynkach akcji… Wnioski z przeprowadzonych rozważań i badań empirycznych: 2. Ogłoszenie prognozy zysku ma duży wpływ na stopy zwrotu i wielkość obrotów. Wzrost prognozowanej wielkości zysków powoduje wzrost stóp zwrotu z akcji, których ta prognoza dotyczy. Jednocześnie obserwowany jest wzrost obrotów. Ogłoszenie prognozy o mniejszych zyskach obniża stopę zwrotu akcji i zwiększa przeciętne obroty, przy czym obroty reagują wcześniej na informację niż ceny… 3. … stwierdzono istnienie na rynku w Polsce asymetrii reakcji cen i obrotów w relacji do kierunku zmiany prognozowanej wielkości zysków. Przedstawione wyniki sugerują możliwość nadreakcji rynku na złe prognozy i podreakcji inwestorów na dobre prognozy…. 4. Ostrzeżenia o możliwości niezrealizowania prognozy w zakresie zysku prowadzą do statystycznie istotnej obniżki cen,. Pomimo znajomości faktów i wydarzeń, które prawdopodobnie uniemożliwiły osiągnięcie zysków w zamierzonej wysokości, inwestorzy reagują na ostrzeżenia zarządu, co sugeruje, że tego typu zdarzenia dostarczają na rynek nowych informacji, uprzednio nieznanych inwestorom. 32 Analiza zdarzeń na rynkach akcji… Wnioski z przeprowadzonych rozważań i badań empirycznych: 6. … Z badań spółek wchodzących w skład indeksu WIG 20 wynika, że ogłoszenia rekomendacji „kupuj” oraz „trzymaj” nie mają statystycznie istotnego wpływu na ceny akcji firm, których rekomendacje te dotyczą. Istotna reakcja uczestników rynku zauważona na dzień przed ogłoszeniem rekomendacji w grupie „sprzedaj” może jednak rodzić przypuszczenie, że część analityków rynkowych staje się insiderami przed oficjalnym ogłoszeniem treści ich rekomendacji. 7. Na ceny akcji i wielkość obrotów wpływ mają również ogłoszenia o transakcjach insiderów. Oświadczeniu o zakupie akcji przez insidera towarzyszy, przeciętnie rzecz biorąc, wzrost średnich stóp zwrotu oraz wzrost obrotów. Z kolei oświadczenia o sprzedaży akcji przez insidera nie mają statystycznie żadnego wpływu ani na stopy zwrotu, ani na wielkość obrotów 8. Otrzymane wyniki sugerują również, że … naśladowanie zakupów (lub sprzedaży) akcji dokonywanych przez insiderów może okazać się korzystną strategią dla inwestorów, pozwalającą im na uzyskane ponadprzeciętnych zysków … 33 Analiza zdarzeń na rynkach akcji… Wnioski z przeprowadzonych rozważań i badań empirycznych: 9. Fakt rezygnacji członka zarządu z zajmowanego stanowiska w okolicznościach, które sugerują, że zmiana ta nie jest związana z normalną rotacją stanowisk wewnątrz spółki, oddziałuje na ceny dwojako. Po pierwsze, przed ujawnieniem informacji o rezygnacji (efekt dodatni), po drugie – gdy fakt ten stanie się znany ogółowi inwestorów (efekt ujemny). Zatem część lepiej poinformowanych inwestorów, być może obserwujących spółkę od wewnątrz, upatruje w rezygnacji szansy na poprawę sytuacji w spółce. Tej grupie inwestorów znane są być może prawdziwe motywy złożenia rezygnacji. Ogół inwestorów traktuje jednak rezygnację członka zarządu z zajmowanego stanowiska jako sygnał o zdecydowanie negatywnej wymowie (dowód pogarszającej się sytuacji spółki). 10. Empiryczne badania prowadzone na rynkach austriackim i niemieckim potwierdzają, że ogłoszenia o wysokości dywidendy wywierają duży wpływ na zachowania inwestorów. Otrzymane wyniki sugerują, że zapowiedzi wzrostu dywidendy powodują wzrost cen akcji, a zapowiedzi spadku dywidendy prowadzą do wyraźnego spadku cen akcji… Można też zauważyć że nowe wiadomości o wysokości wypłacanej dywidendy szybko znajdują odzwierciedlenie w cenach akcji. 34 Analiza zdarzeń na rynkach akcji… Wnioski z przeprowadzonych rozważań i badań empirycznych: 11. W dniach towarzyszących dacie zapowiedzi dywidendy i w samym dniu ogłoszenia daje się zaobserwować istotny wzrost obrotów we wszystkich grupach zdarzeń. Uczestnicy rynku rozporządzają zróżnicowanymi informacjami i różnią się pod względem precyzji posiadanych prywatnych informacji. Dlatego też ich reakcje na ogłoszenie są odmienne, co prowadzi do wzrostu obrotów. Obroty wyrażają sumę reakcji inwestorów na dane zdarzenie, podczas gdy reakcje cen odzwierciedlają średnią zmianę oczekiwań inwestorów. 13. Z badań nad wpływem zapowiedzi wypłacenia dywidendy oraz ogłoszeń o planowanym przez spółkę umorzeniu części własnych akcji wynika, że oba typy zdarzeń mają znaczną wartość informacyjną zarówno dla firm ogłaszających, jak i dla sektorowych konkurentów. Badania wskazują ponadto, że efekt zapowiedzi umorzeń jest silniejszy od efektu dywidendy. Okazało się także, że zapowiedzi wypłacenia dywidendy prowadzą przeciętnie do wzrostu cen akcji firm konkurencyjnych, podczas gdy zapowiedzi umorzeń własnych akcji pociągają za sobą spadek cen akcji sektorowych rywali. 15. Ogłoszeniu informacji o planowanym podziale akcji towarzyszy – zgodnie z oczekiwaniami – statystycznie istotny wzrost cen. Efekt zapowiedzi splitu ujawnia się jednak z pewnym wyprzedzeniem w stosunku do daty ogłoszenia informacji (przeciętnie 2 dni handlowe). Faktyczny podział akcji nie wiąże się natomiast z żadnym szczególnym … 35 Analiza zdarzeń na rynkach akcji… Wnioski z przeprowadzonych rozważań i badań empirycznych: 16. Zmiany składu portfela indeksu WIG 20 prowadzą do konsekwentnych zmian cen akcji oraz wielkości obrotów, mimo że inwestorzy mogą z łatwością przewidzieć, które spółki zostaną włączone do składu indeksu podczas najbliższej rewizji, a które zostaną z niego usunięte. Zauważono ponadto, że ceny akcji dodawanych do indeksu wzrastają przed zapowiedzią zmiany składu, a spadają po faktycznym włączeniu spółki do portfela indeksu. W wypadku akcji usuwanych z indeksu ceny obniżają się, począwszy od daty pierwszego notowania indeksu z nowym składem. 17. Badanie zachowania obrotów w kontekście zmian składu portfela indeksu WIG 20 wykazało, że obroty są statystycznie istotnie niższe w okresie przed zapowiedzią zmiany, a wzrastają po korekcie składu Wynik ten sugeruje, że większość inwestorów zainteresowanych posiadaniem akcji wchodzących w skład portfela indeksu podejmuje działania dostosowawcze nie po opublikowaniu zapowiedzi zmian, lecz dopiero wówczas, gdy zmiany te staną się faktem. 19. Z badań nad efektem ogłoszeń zmiany stopy redyskontowej wynika, że, niezależnie od kierunku ogłoszonych zmian, stopy zwrotu akcji notowanych na giełdzie warszawskiej rosną…. 36 Dziękuję za uwagę i zachęcam do pogłębiania tematu poprzez własną analizę zdarzeń i informacji