Protokół III spotkania grupy roboczej do spraw pogłębienia i
advertisement
Protokół III spotkania grupy roboczej do spraw pogłębienia i aktualizacji Strategii rozwoju oświaty mniejszości niemieckiej w Polsce Opole, 19 marca 2013 r. Uczestnicy spotkania: W spotkaniu uczestniczyli: - przedstawiciele administracji rządowej: Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji, Ministerstwa Edukacji Narodowej, Kuratorium Oświaty w Opolu, Kuratorium Oświaty w Katowicach, Opolskiego Urzędu Wojewódzkiego; - przedstawiciele mniejszości niemieckiej: Związku Niemieckich Stowarzyszeń SpołecznoKulturalnych w Polsce, Towarzystwa Społeczno-Kulturalne Niemców na Śląsku Opolskim. Imienna lista obecności stanowi załącznik do protokołu. Spotkanie było kontynuacją posiedzenia grupy roboczej, które odbyło się 18 grudnia 2012 r. w Katowicach. Przedstawiciel Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji zaproponował program spotkania, który miał objąć: 1. Przedstawienie wyników ankiet, przeprowadzonych przez opolskie i śląskie Kuratorium Oświaty, na temat analizy stanu i perspektyw nauczania w dwóch językach (j. polskim i j. mniejszości narodowej) w przedszkolach, szkołach podstawowych, gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych w roku szkolnym 2012/2013. 2. Dyskusję na temat przedstawionych wyników. 3. Omówienie dokumentu przygotowanego przez p. G. Płoszajską, zawierającego Propozycje dotyczące uzupełnienia pkt III.1 i III.4 Strategii rozwoju oświaty mniejszości niemieckiej w Polsce. Wszyscy uczestnicy zaakceptowali program posiedzenia oraz fakt, iż spotkanie było nagrywane. Przed przystąpieniem do realizacji programu spotkania, przedstawiciel Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji wskazał, iż materiał przedstawiony przez MEN i MAC należy traktować jako materiał roboczy. Przedstawiciel Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji poinformował także, że całościowy dokument, zawierający wynik prac grupy roboczej ds. pogłębienia i aktualizacji Strategii rozwoju oświaty mniejszości niemieckiej w Polsce zostanie przekazany członkom grupy roboczej w formie elektronicznej. Następnie przystąpiono do przedstawienia wyników ankiet, przeprowadzonych przez opolskie i śląskie kuratorium oświaty. Rozpoczął przedstawiciel Opolskiego Kuratorium Oświaty, następnie wyniki uzyskane z terenu województwa śląskiego przedstawiła reprezentantka 1 Śląskiego Kuratorium Oświaty. Analizy opisowe uzyskanych wyników stanowią załącznik do protokołu. Podczas dyskusji wskazano, że w wielu przypadkach istniała konieczność ponownej weryfikacji przekazanych przez szkoły danych. Nieścisłości, które zostały wykryte podczas analizy nadesłanych ankiet wynikały m.in. z faktu, że dyrektorzy szkół nieprawidłowo interpretowali zagadnienie prowadzenia zajęć z języka niemieckiego jako języka mniejszości narodowej. Przedstawiciele Kuratorium w Opolu zauważyli ponadto, że fakt, iż do Kuratorium Oświaty w Opolu napłynęło tak wiele błędnie wypełnionych ankiet może wskazywać na to, że także inne dane na temat edukacji mniejszościowej w Systemie Informacji Oświatowej będą wymagały weryfikacji. Ze strony przedstawicieli Kuratorium Oświaty w Opolu padło zapewnienie, iż w tej kwestii zostaną podjęte odpowiednie działania kontrolno-nadzorcze. Przedstawiciele Kuratorium Oświaty w Opolu, w uzupełnieniu do przedstawionych wyników ankiet poinformowali, iż ankiety były uzupełniane w porozumieniu i za wiedzą organów prowadzących, o czym świadczyły stosowne pieczęcie. Przedstawiciele mniejszości niemieckiej w odpowiedzi na przedstawione przez kuratoria wyniki ankiet, zasygnalizowali problem nieodpowiedniej interpretacji przepisów prawa oświatowego dedykowanego mniejszościom narodowym i etnicznym, ze strony dyrektorów szkół i organów prowadzących. W związku z tym zaproponowano organizację specjalnych szkoleń z zakresu właściwej interpretacji prawa oświatowego, przeznaczonego dla nauczycieli oraz dyrektorów szkół. W opinii przedstawicieli mniejszości niemieckiej właściwymi instytucjami do organizacji tego rodzaju szkoleń byłyby kuratoria oświaty. Zasygnalizowano również problem braku odpowiedniej wiedzy na temat możliwości organizacji edukacji mniejszościowej wśród rodziców. W związku z tym, przedstawiciele mniejszości niemieckiej zwrócili uwagę, że w ich ocenie wyniki przeprowadzonego badania ankietowego nie odzwierciadlają rzeczywistego zapotrzebowania na nauczanie w dwóch językach (języku polskim i języku mniejszości narodowej). Biorąc pod uwagę, że tylko jeden z dyrektorów ankietowanych placówek, konsultował się w tej kwestii z rodzicami, przedstawiciele mniejszości niemieckiej uznali, że badano szkoły, a nie środowisko. Przedstawiciele obu kuratoriów wskazali, iż tego rodzaju spotkania informacyjne organizowane są według potrzeb. Zauważono ponadto, iż rozwiązanie wielu problemów z zakresu edukacji mniejszościowej (jak np. zagadnienie braków kadrowych w zakresie doradztwa metodycznego) wykracza poza właściwość kompetencyjną kuratoriów. Z tego względu, powinny one być zgłaszane właściwym miejscowo organom prowadzącym. Przedstawiciele mniejszości niemieckiej wskazali również na to, że wprawdzie ankiety objęły, jak uzgodniono wybrane gminy (powyżej 10% wg NSP 2002), jednak widoczny jest istotny brak ośrodków pełniących rolę centrów edukacyjnych jak np. Racibórz lub Opole. Zwrócono także uwagę na brak ciągłości nauczania dwujęzycznego w gminach (w przedszkolach mocne zainteresowanie nauczaniem dwujęzycznym, w szkole podstawowej brak). 2 Pozostałe wnioski, zgłoszone przez przedstawicieli mniejszości niemieckiej, dotyczyły m.in. lepszego wyeksponowania informacji na temat edukacji mniejszości narodowych i etnicznych na stronie internetowej Opolskiego Kuratorium Oświaty w Opolu. Następnie przystąpiono do omawiania dokumentu, zawierającego zaktualizowane przez Ministerstwo Edukacji Narodowej dane na temat edukacji języka niemieckiego jako języka mniejszości narodowej w Polsce. Przedstawiciel MEN zwrócił uwagę na problem konieczności weryfikacji danych pochodzących z Systemu Informacji Oświatowej. Uzgodniono, iż do materiałów, które zostaną przygotowane na kolejne spotkanie grupy roboczej zostaną dołączone również kwestie dotyczące podręczników do nauczania języka niemieckiego jako języka mniejszości narodowej i kwalifikacji zawodowych nauczycieli, a także zaktualizowane pozostałe fragmenty pkt III.2. Tam, gdzie będzie to możliwe, dane zostaną ustalonej w odniesieniu do roku szkolnego 2012/2013. Następnie zarządzono przerwę w obradach. W drugiej części spotkania omówiono dokument pt. „Propozycje dotyczące uzupełniania pkt. III.1 i III.4 Strategii rozwoju oświaty mniejszości niemieckiej w Polsce, przygotowany przez MEN. W toku dyskusji zaproponowano następujące modyfikacje zapisów pkt.1 i III.4 Strategii rozwoju oświaty mniejszości niemieckiej w Polsce: a) pkt III. 1.1 otrzyma brzmienie: 1. Związek Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych, Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Niemców na Śląsku Opolskim, Towarzystwo SpołecznoKulturalne Niemców Województwa Śląskiego, Niemieckie Towarzystwo Oświatowe, Śląskie Stowarzyszenie Samorządowe oraz jednostki samorządu terytorialnego, przy wsparciu Opolskiego Kuratorium Oświaty i Śląskiego Kuratorium Oświaty, podejmą działania związane z ofertą edukacyjną, w celu zwiększenia do 2018 r. na terenach województw opolskiego i śląskiego tradycyjnie zamieszkanych przez mniejszość niemiecką, liczby oddziałów lub szkół, w których zajęcia edukacyjne są prowadzone w dwóch językach: polskim oraz języku niemieckim jako języku mniejszości narodowej. Przedstawiciele mniejszości niemieckiej zaznaczyli, że decyzję ws. enumeratywnego wskazania gmin, gdzie powinien nastąpić rozwój edukacji języka niemieckiego jako języka mniejszości narodowej, podejmą po wewnętrznych konsultacjach. b) pkt III. 1.2 otrzyma brzmienie: 2. Związek Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych założy do roku 2018 zespoły szkół placówek, w których zajęcia prowadzone będą w dwóch językach: polskim oraz języku niemieckim jako języku mniejszości narodowej, składające się ze szkoły podstawowej, gimnazjum i liceum. W zespołach tych będą również funkcjonowały oddziały z nauczaniem w języku niemieckim jako języku mniejszości narodowej. Zespoły zostaną zlokalizowane na terenie województwa opolskiego lub śląskiego i będą szkołami niepublicznymi posiadającymi uprawnienie szkół 3 publicznych. Pomocy w założeniu wspomnianych zespołów udzielą właściwe terytorialnie kuratoria oświaty. c) pkt III. 1 3 otrzyma brzmienie: 3. Związek Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych, Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Niemców na Śląsku Opolskim, Niemieckie Towarzystwo Oświatowe oraz Powiat Strzelecki, przy wsparciu Ministerstwa Edukacji Narodowej, Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji oraz Opolskiego Kuratora Oświaty, podejmą działania w celu utworzenia do roku 2016 w Strzelcach Opolskich oddziału liceum, w którym zajęcia prowadzone będą w dwóch językach: polskim oraz języku niemieckim jako języku mniejszości narodowej. d) pkt III. 1.4 otrzyma brzmienie: 4. Związek Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych oraz Niemieckie Towarzystwo Oświatowe, wspólnie z jednostkami samorządu terytorialnego i przy wsparciu Ministerstwa Edukacji Narodowej, Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji oraz właściwych terytorialnie kuratoriów oświaty, podejmą działania promujące, mające na celu zapewnienie w województwach: dolnośląskim, lubelskim, łódzkim, pomorskim, warmińsko-mazurskim i zachodniopomorskim, dostosowanej do lokalnych warunków, możliwości nauki języki niemieckiego jako języka mniejszości narodowej. e) pkt III. 1.5 otrzyma brzmienie: 5. Ministerstwo Edukacji Narodowej dokona nowelizacji § 5 i 6 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 listopada 2007 r. w sprawie warunków i sposobu wykonywania przez przedszkola, szkoły i placówki publiczne zadań umożliwiających podtrzymywanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i językowej uczniów należących do mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym (Dz. U. Nr 214, poz. 1579, z późn. zm.) w taki sposób, aby oddziały, grupy międzyoddziałowe i międzyklasowe z nauczaniem języka niemieckiego jako języka mniejszości narodowej były organizowane w szkole ponadgimnazjalnej na poziomie danej klasy, jeśli na naukę tego języka zostanie zgłoszonych przynajmniej 7 uczniów. f) pkt III. 4.1 i pkt III. 4.2 zostaną połączone, a treść połączonych punktów otrzyma następujące brzmienie: 1. Ministerstwo Edukacji Narodowej, Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji, Opolskie Kuratorium Oświaty, Związek Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych, Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Niemców na Śląsku Opolskim oraz Niemieckie Towarzystwo Oświatowe, będą wspierały starania mające na celu utworzenia w jednej ze szkół wyższych województwa opolskiego, studiów podyplomowych z języka niemieckiego dla nauczycieli innych przedmiotów niż ten język oraz etnofilologii niemieckiej, zgodnej z modelem wypracowanym przez grupę roboczą Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych. 4 g) Nowy pkt III. 4.2 otrzyma brzmienie: 2. Opolski Urząd Marszałkowski, Śląski Urząd Marszałkowski, Związek Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych, Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Niemców na Śląsku Opolskim, Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Niemców Województwa Śląskiego oraz Niemieckie Towarzystwo Oświatowe, przy wsparciu Opolskiego Kuratorium Oświaty i Śląskiego Kuratorium Oświaty, podejmą działania mające na celu powołania na terenie województw opolskiego i śląskiego, grupy powiatowych doradców metodycznych dla szkół z nauczaniem języka niemieckiego jako języka mniejszości narodowej. h. Nowy pkt III. 4.3 otrzyma brzmienie: 3. Niemieckie Towarzystwo Oświatowe, w terminie do końca 2014 r., powoła trzy medioteki na potrzeby nauczycieli szkół z nauczaniem języka niemieckiego jako języka mniejszości narodowej. i. Nowy pkt III. 4. otrzyma brzmienie: 4. Związek Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych oraz Niemieckie Towarzystwo Oświatowe Organizacje Mniejszości Niemieckiej w terminie do końca 2014 r. powołają grupę ekspertów odpowiedzialnych za opracowanie podręczników, oprogramowania komputerowego i pomocy dydaktycznych, na potrzeby szkół z nauczaniem języka niemieckiego jako języka mniejszości narodowej. W czasie dyskusji poruszano także kwestię opracowania podręcznika do nauki języka niemieckiego jako języka mniejszości narodowej. Na wniosek przedstawicieli mniejszości niemieckiej przedstawiciel MAiC zobowiązał się także do zwrócenia się do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego ws. terminu kolejnego spotkania grupy roboczej ds. etnofilologii mniejszości narodowych i etnicznych oraz języka regionalnego. Ustaleniem końcowym spotkania była zgoda, co do tego, że kolejne spotkanie grupy roboczej zostanie zorganizowane po uprzednich konsultacjach całości dokumentu, które zostaną przeprowadzone drogą elektroniczną. Sporządził: Marek Mazurkiewicz Pełnomocnik Wojewody Opolskiego ds. Mniejszości Narodowych i Etnicznych 5
