Próchnica zębów Rola fluoru
advertisement
ZMIANY SKŁADU MINERALNEGO ZĘBÓW SZCZURA W PRZEBIEGU OSTREJ FAZY CUKRZYCY INDUKOWANEJ STREPTOZOTOCYNĄ Dorota Margula Jakub Wyczkowski Studenckie Koło Naukowe przy Samodzielnej Pracowni Biochemii i Chemii Medycznej, Wydział Nauk o Zdrowiu Cukrzyca Jest wspólnym określeniem niejednorodnej grupy zaburzeń gospodarki węglowodanowej, prowadzącej do hiperglikemii na czczo lub po posiłku Cukrzyca typu I • Ostry początek choroby • Obecność autoprzeciwciał (specyficznych i niespecyficznych) • Silny związek z antygenami układu HLA • Skłonność do ketozy • Występowanie rodzinne • Występowanie w każdym wieku (głównie w młodości) Objawy kliniczne cukrzycy typu I • • • • • • • • Pragnienie Częstomocz Zmęczenie Złe samopoczucie Utrata masy ciała Zaburzenia widzenia Nudności i wymioty Kwasica ketonowa Cukrzyca a zdrowie jamy ustnej • Znacząco wyższa liczba zębów usuniętych z powodu próchnicy; • Osłabienie reakcji obronnych miazgi; • Zaburzenia wydzielania śliny i jej zwiększona lepkość; • Suchość jamy ustnej; • Brak znaczących różnic w liczbie i rozmieszczeniu Streptococcus mutans u chorych na cukrzycę i zdrowych Próchnica zębów Choroba społeczna i wieloczynnikowa BAKTERIE PODATNOŚĆ SUBSTRAT CZAS Próchnica zębów Rola fluoru • Stabilizacja struktury hydroksyapatytu • Obniżenie pH krytycznego szkliwa z wartości 5,5 do 4,5 • Ułatwienie remineralizacji • Zmniejszenie metabolizmu glukozy przez bakterie na skutek hamowania enolazy Rola wapnia • Główny składnik kryształów hydroksyapatytowych – głównego składnika budulcowego tkanek zęba • Bierze udział w remineralizacji Rola magnezu • Regulacja procesów wzrostu kryształów hydroksyapatytu • Stabilizuje bezpostaciowy fosforan wapnia • Hamuje formowanie się krystalicznego hydroksyapatytu, wpływając na twardość szkliwa Cukrzyca typu I a zaburzenia metaboliczne i skład pierwiastkowy twardych tkanek zęba jako zwiększony czynnik ryzyka choroby próchnicowej Cel badania Określenie wpływu wczesnej fazy cukrzycy typu I na zmianę składu pierwiastkowego zębów szczurów. Materiał i metody • 21 samic szczura Wistar ze sztucznie wywołaną cukrzycą typu I • Po 10 dniach od wywołania choroby uśmiercenie zwierząt • Pobranie materiału – krwi oraz zębów dolnych siecznych Materiał i metody • Oznaczenie stężenia glukozy metodą spektrofotometryczną • Oznaczenie stężenia fluorków metodą potencjometryczną • Oznaczenie stężenia wapnia i magnezu metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej (ASA) • Pomiar stężenia w surowicy estradiolu (E2) metodą elektroluminescencji “ECLIA” Wyniki Rys. 1. Średnie stężenie glukozy w surowicy samic szczurów po 10 dniach od ekspozycji na streptozotocynę. Stężenie glukozy [mg/dL] 500 450 400 350 300 p=0.00002 250 200 150 100 50 Kontrola Cukrzyca ±SD ±SE Mean Rys. 2. Średnie stężenie estradiolu w surowicy samic szczurów po 10 dniach od ekspozycji na streptozotocynę. p=0.001 240 0.11 220 0.10 200 p=0.013 180 160 140 120 100 80 Kontrola Cukrzyca Fluor w surowicy [mg/L] Fluor w zębach [mg/kg d.m.] Rys. 3. Średnia zawartość fluoru w zębach i surowicy samic szczurów. 0.09 0.08 p=0.06 0.07 0.06 0.05 0.04 ±SD ±SE 0.03 Mean Kontrola Cukrzyca ±SD ±SE Mean Rys. 4. Średnia zawartość magnezu w surowicy [mg/L] (A) i zębach [g/kg d.m.] (B) samic szczurów. 34 p=0.046 Zawartość Mg 30 26 22 p=0.025 18 14 10 6 Zęby (kontrola) Surowica (kontrola) Zęby (cukrzyca) Surowica (cukrzyca) ±SD ±SE Mean Rys. 5. Średnia zawartość wapnia w surowicy [mg/L] (A) i zębach [g/kg d.m.] (B) samic szczurów. 320 Zawartość Ca 260 200 p=0.00002 140 80 20 ±Odch. std. Zęby (kontrola) Surowica (kontrola) Zęby (cukrzyca) Surowica (cukrzyca) ±Błąd std. Średnia Wnioski • Obniżenie zawartości fluoru i wapnia w zębach szczurów cukrzycowych może zwiększać podatność kryształów hydroksyapatytowych na rozpuszczanie. • Zwiększenie zawartości magnezu może hamować formowanie się krystalicznego hydroksyapatytu, zwiększając podatność zębów na procesy demineralizacyjne. Wnioski • Przypuszczalnym mechanizmem zmiany składu pierwiastkowego zębów jest zaburzenie transportu jonów spowodowane wystąpieniem stresu oksydacyjnego związanego z hiperglikemią. • Wzrost stężenia estradiolu, prawdopodobnie spowodowany wpływem jonów wapnia na aromatazę P450, może dodatkowo przyczyniać się do zaburzenia w transporcie jonów. Wnioski • Wczesna faza cukrzycy typu I wpływając na zmianę składu pierwiastkowego twardych tkanek zęba może wpływać na szybkość inicjacji oraz rozprzestrzeniania się zmian próchnicowych, gdyż tylko zęby posiadające prawidłową makro- i mikrostrukturę oraz właściwy stopień mineralizacji są bardziej odporne na działanie zewnętrznych czynników próchnicotwórczych. Dziękujemy za uwagę
