DELIMITACJA W celu ustalenia na jakim obszarze Gminy Pniewy następuje koncentracja negatywnych zjawisk społecznych, a w wraz z nimi współwystępują negatywne zjawiska gospodarcze lub środowiskowe lub przestrzenno-funkcjonalne lub techniczne, poszczególnym zjawiskom problemowym przypisano odpowiadające im wskaźniki statystyczne. Punktem odniesienia terytorialnego był podział gminy na sołectwa i miasto Pniewy, a następnie podział miasta Pniewy na cztery obszary. Uznanie danego zjawiska za problemowe, biorąc pod uwagę twarde dane statystyczne, następowało w przypadku stwierdzenia wartości powyżej lub poniżej średniej dla gminy lub miasta (w zależności od charakteru zjawiska). Zastosowana metoda delimitacji zapewnia, że wybór będzie adekwatny i obiektywny. Rysunki poniżej przedstawiają przyjęty do delimitacji podział gminy na sołectwa i miasto Pniewy oraz podział miasta Pniewy na obszary. Rysunek 1. Podział gminy Pniewy Źródło: opracowanie własne Strona 1 z 31 Rysunek 2. Podział miasta Pniewy Źródło: opracowanie własne Wskaźniki wybrane do delimitacji zostały przedstawione w tabeli poniżej. Tabela 1. Wskaźniki użyte na potrzeby wyznaczenia granic obszarów kryzysowych w gminie Wskaźnik Depopulacja Starzenie się społeczeństwa Bezrobocie Ubóstwo Opis wskaźnika Sfera społeczna Dynamika zmian ludności – zgony i wymeldowania w poszczególnych sołectwach w przeliczeniu na 1000 mieszkańców gminy (-1 – powyżej średniej gminnej, 0 – zbliżone do średniej gminnej, 1 – poniżej średniej gminnej) Liczba osób w wieku poprodukcyjnym w stosunku do liczby mieszkańców w przeliczeniu na 1000 mieszkańców gminy (-1 – powyżej średniej gminnej, 0 – zbliżone do średniej gminnej, 1 – poniżej średniej gminnej) Liczba bezrobotnych w przeliczeniu na 1000 mieszkańców gminy (-1 – powyżej średniej gminnej, 0 – zbliżone do średniej gminnej, 1 – poniżej średniej gminnej) Liczba rodzin korzystająca ze wsparcia pomocy społecznej w przeliczeniu na 1000 mieszkańców gminy (-1 – powyżej średniej gminnej, 0 – zbliżone do średniej gminnej, 1 – poniżej średniej gminnej) Strona 2 z 31 Przestępczość Niski stopień przedsiębiorczości Nagromadzenie obiektów zabytkowych Niewystarczające wyposażenie w infrastrukturę kanalizacyjną Liczba przestępstw i wykroczeń w przeliczeniu na 1000 mieszkańców gminy (-1 – powyżej średniej gminnej, 0 – zbliżone do średniej gminnej, 1 – poniżej średniej gminnej) Sfera gospodarcza Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w przeliczeniu na 1000 mieszkańców gminy (-1 – poniżej średniej gminnej, 0 – zbliżone do średniej gminnej, 1 – powyżej średniej gminnej) i liczba zawieszonych podmiotów gospodarczych w przeliczeniu na 1000 mieszkańców gminy (-1 – powyżej średniej gminnej, 0 – zbliżone do średniej gminnej, 1 – poniżej średniej gminnej) Sfera przestrzenno-funkcjonalna Ilość zabytków w poszczególnych sołectwach i w mieście (-1 – powyżej średniej gminnej, 0 – zbliżone do średniej gminnej, 1 – poniżej średniej gminnej) Wyposażenie w infrastrukturę kanalizacyjną (-1 – niewyposażone w infrastrukturę kanalizacyjną, 1 – wyposażone w infrastrukturę kanalizacyjną) Sfera techniczna Degradacja stanu technicznego obiektów budowlanych Degradacja stanu technicznego obiektów użyteczności publicznej Liczba budynków wybudowanych przed 1989 r. (-1 – powyżej średniej gminnej, 0 – zbliżone do średniej gminnej, 1 – poniżej średniej gminnej) Liczba budynków użyteczności publicznej wymagających modernizacji (-1 – powyżej średniej gminnej, 0 – zbliżone do średniej gminnej, 1 – poniżej średniej gminnej) Sfera środowiskowa Nagromadzenie wyrobów zawierających azbest Ilość wyrobów zawierających azbest na danym terenie (-1 – powyżej średniej gminnej, 0 – zbliżone do średniej gminnej, 1 – poniżej średniej gminnej) Źródło: opracowanie własne Szczegółowy opis każdego ze wskaźników w odniesieniu do sytuacji w gminie został przedstawiony w dalszej części rozdziału. Strona 3 z 31 DEPOPULACJA W ramach wskaźnika depopulacji danego obszaru przeanalizowano liczbę wymeldowań i zgonów na danym obszarze w przeliczeniu na 1000 mieszkańców gminy. Najsilniej problemu depopulacji w odniesieniu do największej ilości zgonów na 1000 mieszkańców doświadcza miasto Pniewy. Najsilniej problemu depopulacji w odniesieniu do największej ilości wymeldowań na 1000 mieszkańców doświadczają miasto Pniewy i sołectwo Chełmno. W mieście Pniewy problem depopulacji w odniesieniu do zgonów na 1000 mieszkańców najbardziej widoczny jest w obszarach I i II, w odniesieniu do wymeldowań na 1000 mieszkańców – w obszarze II. Tabela 2. Liczba zgonów i wymeldowań w gminie Pniewy Sołectwo Zgony Chełmno Dębina Dęborzyce Jakubowo Karmin Kikowo Konin Koninek Koszanowo Lubocześnica Nojewo Nosalewo Orliczko Podpniewki Przystanki Psarce Psarskie Rudka Turowo Zajączkowo Zamorze SUMA Miasto Pniewy 2 1 1 0 0 2 0 0 1 4 2 0 1 2 5 0 0 0 3 3 1 28 0,16 0,08 0,08 0,00 0,00 0,16 0,00 0,00 0,08 0,33 0,16 0,00 0,08 0,16 0,41 0,00 0,00 0,00 0,24 0,24 0,08 Podział względem średniej równej 0,41 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 83 6,77 -1 Liczba zgonów na 1000 mieszkańców 18 7 9 6 1 1 3 5 12 3 5 0 2 1 3 0 5 8 3 6 0 114 1,47 0,57 0,73 0,49 0,08 0,08 0,24 0,41 0,98 0,24 0,41 0,00 0,16 0,08 0,24 0,00 0,41 0,65 0,24 0,49 0,00 Podział względem średniej równej 1,17 -1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 219 17,87 -1 Wymeldowania Źródło: opracowanie własne Strona 4 z 31 Liczba wymeldowań na 1000 mieszkańców Obszar I Obszar II Obszar III Obszar IV SUMA Tabela 3. Liczba zgonów i wymeldowań w mieście Pniewy Podział Liczba Liczba względem zgonów na wymeldowań Zgony średniej Wymeldowania 1000 na 1000 równej mieszkańców mieszkańców 2,67 40 5,15 -1 66 8,49 30 3,86 -1 132 16,99 9 1,16 1 14 1,80 4 0,51 1 7 0,90 83 219 Źródło: opracowanie własne Podział względem średniej równej 7,05 -1 -1 1 1 Rysunek 3. Rozkład przestrzenny problemu największej ilości zgonów w gminie Pniewy Źródło: opracowanie własne Strona 5 z 31 Rysunek 4. Rozkład przestrzenny problemu największej ilości zgonów w mieście Pniewy Źródło: opracowanie własne Rysunek 5. Rozkład przestrzenny problemu największej ilości wymeldowań w gminie Pniewy Źródło: opracowanie własne Strona 6 z 31 Rysunek 6. Rozkład przestrzenny problemu największej ilości wymeldowań w mieście Pniewy Źródło: opracowanie własne STARZENIE SIĘ SPOŁECZEŃSTWA Wskaźnik starzenia się społeczeństwa został wyrażony liczbą osób w wieku poprodukcyjnym (kobiety po 60. roku życia i mężczyźni po 65. roku życia) w przeliczeniu na 1000 mieszkańców gminy. Wskaźnik starzenia się pozwala ocenić sytuację demograficzną danego terenu i wskazać możliwości rozwojowe danego społeczeństwa. Najsilniej obciążonymi demograficznie obszarami w gminie Pniewy jest miasto Pniewy. W samych Pniewach najbardziej obciążone są obszary I i II. Sołectwo Chełmno Dębina Dęborzyce Jakubowo Karmin Tabela 4. Liczba osób w wieku przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym w gminie Pniewy Liczba Podział Wiek przedludności w względem Liczba Wiek przed- produkcyjny Wiek powieku pośredniej ludności produkcyjny na 1000 produkcyjny produkcyjnym równej mieszkańców na 1000 9,79 mieszkańców 417 104 8,28 -1 55 4,49 378 86 6,85 -1 59 4,82 353 84 6,69 -1 45 3,67 90 22 1,75 -1 9 0,73 93 24 1,91 -1 10 0,82 Strona 7 z 31 Podział względem średniej równej 7,04 1 1 1 1 1 Kikowo Konin Koninek Koszanowo Lubocześnica Nojewo Nosalewo Orliczko Podpniewki Przystanki Psarce Psarskie Rudka Turowo Zajączkowo Zamorze SUMA Miasto Pniewy 146 199 162 182 222 308 70 146 142 373 48 279 104 286 269 216 4483 31 48 35 46 61 58 23 27 39 71 8 52 27 61 50 55 1012 2,47 3,82 2,79 3,66 4,86 4,62 1,83 2,15 3,11 5,65 0,64 4,14 2,15 4,86 3,98 4,38 80,58 -1 -1 -1 -1 -1 -1 -1 -1 -1 -1 -1 -1 -1 -1 -1 -1 23 17 26 22 35 46 7 29 23 78 4 50 14 58 37 21 668 1,88 1,39 2,12 1,80 2,86 3,75 0,57 2,37 1,88 6,37 0,33 4,08 1,14 4,73 3,02 1,71 54,52 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 7770 1692 134,72 1 1229 100,30 -1 Źródło: opracowanie własne Obszar I Obszar II Obszar III Obszar IV SUMA Tabela 5. Liczba osób w wieku przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym w mieście Pniewy Liczba Liczba Podział ludności w ludności w względem Liczba Wiek przed- wieku przedWiek powieku pośredniej ludności produkcyjny produkcyjnym produkcyjny produkcyjnym równej na 1000 na 1000 54,44 mieszkańców mieszkańców 2734 554 71,30 1 549 70,66 3626 750 96,53 1 521 67,05 781 187 24,07 -1 107 13,77 629 201 25,87 -1 52 6,69 7770 1692 1229 Źródło: opracowanie własne Strona 8 z 31 Podział względem średniej równej 39,54 -1 -1 1 1 Rysunek 7. Rozkład przestrzenny największej ilości osób w wieku poprodukcyjnym w gminie Pniewy Źródło: opracowanie własne Rysunek 8. Rozkład przestrzenny największej ilości osób w wieku poprodukcyjnym w mieście Pniewy Źródło: opracowanie własne Strona 9 z 31 BEZROBOCIE Wskaźnik poziomu bezrobocia wyraża liczbę bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Szamotułach w 2016 roku na 1000 mieszkańców gminy. Zjawisko wysokiego bezrobocia stanowi kluczową barierę i zagrożenie dla rozwoju społecznogospodarczego lokalnych społeczności, będąc źródłem napięć i konfliktów społecznych. W gminie Pniewy najsilniejsze bezrobocie występuje w mieście Pniewy. W samych Pniewach największe bezrobocie widoczne jest w obszarach I i II. Tabela 6. Rozkład bezrobotnych w gminie Pniewy według miejsc zamieszkania Osoby Osoby bezrobotne na Podział względem Sołectwo bezrobotne 1000 mieszkańców średniej równej 0,85 Chełmno 7 0,57 1 Dębina 11 0,90 0 Dęborzyce 2 0,16 1 Jakubowo 1 0,08 1 Karmin 5 0,41 1 Kikowo 2 0,16 1 Konin 3 0,24 1 Koninek 6 0,49 1 Koszanowo 5 0,41 1 Lubocześnica 2 0,16 1 Nojewo 3 0,24 1 Nosalewo 1 0,08 1 Orliczko 2 0,16 1 Podpniewki 0 0,00 1 Przystanki 9 0,73 1 Psarce 1 0,08 1 Psarskie 6 0,49 1 Rudka 4 0,33 1 Turowo 4 0,33 1 Zajączkowo 9 0,73 1 Zamorze 1 0,08 1 SUMA 84 Miasto 146 11,92 -1 Pniewy Źródło: opracowanie własne Tabela 7. Rozkład bezrobotnych w gminie Pniewy według miejsc zamieszkania Bezrobotni na 1000 Podział względem Bezrobotni mieszkańców średniej równej 4,70 Obszar I 68 8,75 -1 Obszar II 56 7,21 -1 Obszar III 9 1,16 1 Obszar IV 13 1,67 1 SUMA 146 Źródło: opracowanie własne Strona 10 z 31 Rysunek 9. Rozkład przestrzenny największej ilości bezrobotnych w gminie Pniewy Źródło: opracowanie własne Rysunek 10. Rozkład przestrzenny największej ilości bezrobotnych w mieście Pniewy Źródło: opracowanie własne Strona 11 z 31 UBÓSTWO Wskaźnik ubóstwa obejmuje liczbę rodzin korzystających ze wsparcia pomocy społecznej w 2016 roku w przeliczeniu na 1000 mieszkańców gminy Pozwala on na dokonanie przybliżonej oceny stopnia zubożenia ludności oraz skali występowania problemów społecznych na danym obszarze. W gminie Pniewy najwyższym wskaźnikiem ubóstwa charakteryzują się obszary miasta Pniewy i sołectwa Dębina, lecz w samym mieście Pniewy liczba korzystających z pomocy społecznej w przeliczeniu na 1000 mieszkańców jest ponad 12 razy większa niż w sołectwie Dębina. W mieście Pniewy największa liczba rodzin pobierających pomoc społeczną jest najbardziej widoczna w obszarze I. Sołectwo Chełmno Dębina Dęborzyce Jakubowo Karmin Kikowo Konin Koninek Koszanowo Lubocześnica Nojewo Nosalewo Orliczko Podpniewki Przystanki Psarce Psarskie Rudka Turowo Zajączkowo Zamorze SUMA Miasto Pniewy Tabela 8. Liczba przyznanych zasiłków w gminie Pniewy Liczba rodzin Liczba rodzin korzystająca Podział względem korzystająca z z pomocy społecznej na średniej równej 0,72 pomocy społecznej 1000 mieszkańców 10 0,82 0 12 0,98 -1 5 0,41 1 1 0,08 1 6 0,49 1 2 0,16 1 5 0,41 1 2 0,16 1 2 0,16 1 3 0,24 1 5 0,41 1 1 0,08 1 1 0,08 1 1 0,08 1 6 0,49 1 3 0,24 1 2 0,16 1 1 0,08 1 2 0,16 1 2 0,16 1 1 0,08 1 73 121 9,86 -1 Źródło: opracowanie własne Obszar I Obszar II Tabela 9. Liczba przyznanych zasiłków w mieście Pniewy Liczba rodzin Liczba rodzin korzystająca z pomocy Podział względem korzystająca z społecznej na 1000 średniej równej 3,89 pomocy społecznej mieszkańców 84 10,81 -1 23 2,96 1 Strona 12 z 31 Obszar III Obszar IV SUMA 2 12 121 0,26 1,54 Źródło: opracowanie własne Rysunek 11. Rozkład przestrzenny problemu ubóstwa w gminie Pniewy Źródło: opracowanie własne Strona 13 z 31 1 1 Rysunek 12. Rozkład przestrzenny problemu ubóstwa w mieście Pniewy Źródło: opracowanie własne PRZESTĘPCZOŚĆ Wskaźnik przestępczości wyraża się liczbą stwierdzonych przestępstw i wykroczeń w przeliczeniu na 1000 mieszkańców. Przy pomocy tego wskaźnika określa się najbardziej niebezpieczne części gminy i miasta, które zwykle są skorelowane z występowaniem patologii społecznych. Obszarami o najwyższym poziomie przestępczości w gminie Pniewy są miasto Pniewy i sołectwo Chełmno, przy czym w mieście Pniewy liczba przestępstw i wykroczeń na 1000 mieszkańców jest prawie 7 razy wyższa niż w sołectwie Chełmno. W mieście Pniewy najwięcej przestępstw odnotowano w obszarach I i II. Tabela 10. Przestępstwa i wykroczenia w gminie Pniewy według sołectw Sołectwo Łącznie Łącznie na 1000 mieszkańców Podział względem średniej równej 1,24 Chełmno Dębina Dęborzyce Jakubowo Karmin 34 4 13 3 2 2,77 0,33 1,06 0,24 0,16 -1 1 1 1 1 Strona 14 z 31 Kikowo Konin Koninek Koszanowo Lubocześnica Nojewo Nosalewo Orliczko Podpniewki Przystanki Psarce Psarskie Rudka Turowo Zajączkowo Zamorze SUMA Miasto Pniewy 0 0,00 3 0,24 2 0,16 3 0,24 1 0,08 13 1,06 0 0,00 2 0,16 6 0,49 0 0,00 0 0,00 3 0,24 3 0,24 2 0,16 5 0,41 1 0,08 100 236 19,26 Źródło: opracowanie własne 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 -1 Tabela 11. Przestępstwa i wykroczenia w mieście Pniewy Łącznie na 1000 Podział względem Łącznie mieszkańców średniej równej 7,59 Obszar I 94 12,10 -1 Obszar II 109 14,03 -1 Obszar III 27 3,47 1 Obszar IV 6 0,77 1 SUMA 236 Źródło: opracowanie własne Strona 15 z 31 Rysunek 13. Rozkład przestrzenny problemu przestępstw w gminie Pniewy Źródło: opracowanie własne Rysunek 14. Rozkład przestrzenny problemu przestępstw w mieście Pniewy Źródło: opracowanie własne Strona 16 z 31 NISKI STOPIEŃ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI Wskaźnik niskiego poziomu przedsiębiorczości został wyrażony liczbą zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w przeliczeniu na 1000 mieszkańców gminy oraz liczbą zawieszonych podmiotów gospodarczych na 1000 mieszkańców gminy. Wskaźnik ten świadczy o aktywności gospodarczej mieszkańców, której brak towarzyszy zwykle obszarom zdegradowanym. Najniższym poziomem przedsiębiorczości, jeśli chodzi o ilość zarejestrowanych firm, charakteryzują się obszary sołectw: Chełmno, Dębina, Dęborzyce, Jakubowo, Karmin, Kikowo, Konin, Koninek, Koszanowo, Lubocześnica, Nojewo, Nosalewo, Orliczko, Podpniewki, Przystanki, Psarce, Psarskie, Rudka, Turowo, Zajączkowo i Zamorze. Największa ilość zawieszonych firm ma swoją siedzibę w mieście Pniewy, w obszarach I i II. Tabela 12. Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w gminie Pniewy Podział Podział Liczba Liczba Liczba względem Liczba względem aktywnych zawieszonych Sołectwo aktywnych średniej zawieszonych średniej firm na 1000 firm na 1000 firm równej firm równej mieszkańców mieszkańców 2,77 0,38 Chełmno 11 0,90 -1 3 0,24 1 Dębina 11 0,90 -1 3 0,24 1 Dęborzyce 27 2,20 -1 1 0,08 1 Jakubowo 5 0,41 -1 2 0,16 1 Karmin 3 0,24 -1 0 0,00 1 Kikowo 5 0,41 -1 0 0,00 1 Konin 5 0,41 -1 1 0,08 1 Koninek 5 0,41 -1 0 0,00 1 Koszanowo 7 0,57 -1 1 0,08 1 Lubocześnica 14 1,14 -1 5 0,41 0 Nojewo 20 1,63 -1 2 0,16 1 Nosalewo 1 0,08 -1 0 0,00 1 Orliczko 7 0,57 -1 0 0,00 1 Podpniewki 7 0,57 -1 0 0,00 1 Przystanki 8 0,65 -1 1 0,08 1 Psarce 4 0,33 -1 0 0,00 1 Psarskie 8 0,65 -1 0 0,00 1 Rudka 4 0,33 -1 0 0,00 1 Turowo 3 0,24 -1 2 0,16 1 Zajączkowo 12 0,98 -1 1 0,08 1 Zamorze 8 0,65 -1 2 0,16 1 SUMA 175 24 Miasto 571 46,60 1 80 6,53 -1 Pniewy Źródło: opracowanie własne Strona 17 z 31 Obszar I Obszar II Obszar III Obszar IV SUMA Tabela 13. Liczba podmiotów gospodarczych w mieście Pniewy Podział Liczba Liczba Liczba względem Liczba aktywnych zawieszonych aktywnych średniej zawieszonych firm na 1000 firm na 1000 firm równej firm mieszkańców mieszkańców 18,37 245 31,53 1 36 4,36 216 27,80 1 26 3,35 54 6,95 -1 9 1,16 56 7,21 -1 9 1,16 571 80 Źródło: opracowanie własne Podział względem średniej równej 2,57 -1 -1 1 1 Rysunek 15. Rozkład przestrzenny problemu niskiej aktywności gospodarczej w gminie Pniewy – aktywne firmy Źródło: opracowanie własne Strona 18 z 31 Rysunek 16. Rozkład przestrzenny problemu niskiej aktywności gospodarczej w mieście Pniewy – aktywne firmy Źródło: opracowanie własne Rysunek 17. Rozkład przestrzenny problemu niskiej aktywności gospodarczej w gminie Pniewy – zawieszone firmy Źródło: opracowanie własne Strona 19 z 31 Rysunek 18. Rozkład przestrzenny problemu niskiej aktywności gospodarczej w mieście Pniewy – zawieszone firmy Źródło: opracowanie własne NAGROMADZENIE OBIEKTÓW ZABYTKOWYCH Wskaźnik nagromadzenia obiektów zabytkowych został wyrażony ilością zabytków w poszczególnych sołectwach i w mieście Pniewy. Analiza ilości zabytków stanowi zwykle uzupełnienie dla wskaźników społeczno-gospodarczych i świadczy o konieczności objęcia danego obszaru rewitalizacją w celu ochrony zabytków. Nagromadzenie obiektów zabytkowych najsilniej widoczne jest w mieście Pniewy oraz w sołectwach Kikowo i Przystanki. W mieście Pniewy ilość zabytków jest wyższa niż liczba zabytków we wszystkich pozostałych sołectwach razem. Zlokalizowane one są w obszarze I. Tabela 14. Ilość zabytków w gminie Pniewy Podział Liczba względem Sołectwo zabytków średniej równej 1,41 Chełmno 1 1 Dębina 1 1 Dęborzyce 1 1 Strona 20 z 31 Jakubowo Karmin Kikowo 2 Konin Koninek Koszanowo Lubocześnica Nojewo 1 Nosalewo Orliczko Podpniewki Przystanki 4 Psarce Psarskie 1 Rudka Turowo 1 Zajączkowo 1 Zamorze SUMA 13 Miasto 18 Pniewy Źródło: opracowanie własne 1 1 -1 1 1 1 1 1 1 1 1 -1 1 1 1 1 1 1 -1 Tabela 15. Ilość zabytków w mieście Pniewy Podział Liczba względem zabytków średniej równej 4,5 Obszar I 18 -1 Obszar II 0 1 Obszar III 0 1 Obszar IV 0 1 SUMA 18 Źródło: opracowanie własne Strona 21 z 31 Rysunek 19. Rozkład przestrzenny największej ilości zabytków w gminie Pniewy Źródło: opracowanie własne Rysunek 20. Rozkład przestrzenny największej ilości zabytków w mieście Pniewy Źródło: opracowanie własne Strona 22 z 31 NIEWYSTARCZAJĄCE WYPOSAŻENIE W INFRASTRUKTURĘ KANALIZACYJNĄ Wskaźnik niewystarczającego wyposażenia w infrastrukturę kanalizacyjną został wyrażony podziałem na miejsca wyposażone i niewyposażone w infrastrukturę kanalizacyjną i niewyposażone kanalizacji w 2016 roku. Analiza warunków mieszkaniowych stanowi zwykle uzupełnienie dla wskaźników społeczno-gospodarczych i świadczy o poziomie degradacji przestrzennej. W gminie Pniewy w sieć kanalizacyjną nie są wyposażone następujące sołectwa: Karmin, Kikowo, Konin, Koninek, Nojewo, Nosalewo, Orliczko, Podpniewki, Psarce, Psarskie, Rudka, Zajączkowo oraz część miasta Pniewy, znajdująca się w obszarze II i IV. Tabela 16. Wyposażenie w sieć kanalizacyjną w gminie Pniewy Sołectwo Kanalizacja Chełmno 1 Dębina 1 Dęborzyce 1 Jakubowo 1 Karmin -1 Kikowo -1 Konin -1 Koninek -1 Koszanowo 1 Lubocześnica 1 Nojewo -1 Nosalewo -1 Orliczko -1 Podpniewki -1 Przystanki 1 Psarce -1 Psarskie -1 Rudka -1 Turowo 1 Zajączkowo -1 Zamorze 1 SUMA Miasto 0 Pniewy Źródło: opracowanie własne Tabela 17. Wyposażenie w sieć kanalizacyjną w mieście Pniewy Kanalizacja Obszar I 1 Obszar II -1 Obszar III 1 Obszar IV -1 Źródło: opracowanie własne Strona 23 z 31 Rysunek 21. Rozkład przestrzenny wyposażenia w sieć kanalizacyjną na terenie gminy Pniewy Źródło: opracowanie własne Rysunek 22. Rozkład przestrzenny wyposażenia w sieć kanalizacyjną na terenie miasta Pniewy Źródło: opracowanie własne Strona 24 z 31 DEGRADACJA STANU TECHNICZNEGO OBIEKTÓW BUDOWLANYCH Degradacja stanu technicznego budynku zaprezentowana została poprzez wskaźnik liczby budynków wybudowanych przed 1989 rokiem. Analiza warunków mieszkaniowych stanowi zwykle uzupełnienie dla wskaźników społeczno-gospodarczych i świadczy o poziomie degradacji przestrzennej. Najstarszymi budynkami w gminie charakteryzuje się miasto Pniewy, gdzie te wybudowane przd 1918 rok stanowi 43,40% łącznej liczby budynków. Najwiecej z nich zlokalizowanych jest w obszarze I. Tabela 18. Liczba budynków wybudowanych przed 1989 rokiem w mieście Pniewy Liczba Podział budynków względem wybudowanych średniej przed 1989 równej 83,75 rokiem Obszar I 322 -1 Obszar III 13 1 Obszar III 0 1 Obszar IV 0 1 SUMA 333 Źródło: opracowanie własne Rysunek 23. Rozkład przestrzenny wskaźnika degradacji stanu technicznego obiektów budowalnych w mieście Pniewy Źródło: opracowanie własne Strona 25 z 31 DEGRADACJA STANU TECHNICZNEGO OBIEKTÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ Degradacja stanu technicznego budynku zaprezentowana została poprzez wskaźnik liczby budynków użyteczności publicznej wymagających modernizacji. Analiza ta stanowi zwykle uzupełnienie dla wskaźników społeczno-gospodarczych i świadczy o poziomie degradacji przestrzennej. Największą ilością budynków użyteczności publicznej wymagających modernizacji charakteryzują się: miasto Pniewy (obszar I) oraz sołectwa Chełmno i Nojewo. Tabela 19. Zapotrzebowanie na modernizację budynków użyteczności publicznej w gminie Pniewy Podział Liczba względem Sołectwo budynków średniej równej 0,91 Chełmno 2 -1 Dębina 1 0 Dęborzyce 0 1 Jakubowo 0 1 Karmin 0 1 Kikowo 0 1 Konin 0 1 Koninek 0 1 Koszanowo 0 1 Lubocześnica 1 0 Nojewo 3 -1 Nosalewo 0 1 Orliczko 0 1 Podpniewki 1 0 Przystanki 0 1 Psarce 0 1 Psarskie 1 0 Rudka 0 1 Turowo 0 1 Zajączkowo 0 1 Zamorze 1 0 SUMA 10 Miasto 10 -1 Pniewy Źródło: opracowanie własne Tabela 20. Zapotrzebowanie na modernizację budynków użyteczności publicznej w mieście Pniewy Podział Liczba względem budynków średniej równej 2,5 Obszar I 6 -1 Obszar II 3 0 Obszar III 0 1 Obszar IV 1 1 SUMA 10 Źródło: opracowanie własne Strona 26 z 31 Rysunek 24. Rozkład problemu największej ilości budynków użyteczności publicznej wymagających modernizacji w gminie Pniewy Źródło: opracowanie własne Rysunek 25. Rozkład problemu największej ilości budynków użyteczności publicznej wymagających modernizacji w mieście Pniewy Źródło: opracowanie własne Strona 27 z 31 NAGROMADZENIE WYROBÓW ZAWIERAJĄCYCH AZBEST Jednym z równie ważnych aspektów diagnozy obszarów zdegradowanych jest sfera środowiskowa. Współcześnie nacisk kładzie się na optymalizowanie sytuacji środowiskowej, gdyż ma ona wpływ na jakość życia mieszkańców gminy oraz stanowi o atrakcyjności i potencjale danego obszaru. Zatem identyfikacja kondycji środowiska w gminie staje się niezwykle potrzebne w celu wyznaczenia obszarów kryzysowych wymagających działań interwencyjnych w ramach procesu rewitalizacji. Jako wskaźnik w sferze środowiskowej została wybrana ilość wyrobów zawierających azbest na danym terenie. W gminie Pniewy najwięcej wyrobów zawierających azbest zlokalizowanych jest w mieście Pniewy, w obszarze I. Tabela 21. Nagromadzenie wyrobów zawierających azbest w mieście Pniewy Podział względem średniej Obszar I -1 Obszar II 0 Obszar III 0 Obszar IV 0 Źródło: opracowanie własne Strona 28 z 31 Rysunek 26. Rozkład przestrzenny nagromadzenia wyrobów zwierających azbest w gminie Pniewy Źródło: opracowanie własne Obszary zdegradowane wyznaczone zostały na podstawie przeprowadzonej analizy wskaźnikowej w pięciu sferach. Za obszar zdegradowany należy uznać sołectwo lub miasto, a następnie obszary, które w sferze społecznej odznaczają się największą ilością negatywnych zjawisk (powyżej lub poniżej średniej w zależności od wskaźnika) i co najmniej jednym Strona 29 z 31 wskaźnikiem gorszym od średniej w pozostałych sferach (gospodarczej, środowiskowej, przestrzenno-funkcjonalnej, technicznej). W gminie Pniewy obszarem zdegradowanym, który cechują się nagromadzeniem negatywnych zjawisk społecznych jest miasto Pniewy. W samym mieście obszary I i II negatywnie odznaczają się na tle pozostałych dwóch obszarów. Jednak to obszar I charakteryzuje się najwyższymi poziomami negatywnych wskaźników w sferze społecznej. Spośród tych dwóch jednostek tylko w obszarze I występuje również nagromadzenie problemów w sferze gospodarczej (niski stopień przedsiębiorczości widoczny w największej liczbie zawieszonych firm), technicznej (degradacja stanu technicznego obiektów budowlanych, degradacja stanu technicznego obiektów użyteczności publicznej), przestrzenno-funkcjonalnej (nagromadzenie obiektów zabytkowych) i środowiskowej (nagromadzenie wyrobów zawierających azbest). Na wskazany obszarze występuje także nagromadzenie innych problemów społecznych, którymi są: poziom zadłużenia mieszkańców lokali gminnych (najwięcej zadłużonych mieszkańców mieszka w lokalach przy ul. Dworcowej, Poznańskiej, Szkolnej, Św. Ducha, Wronieckiej i Wolności) oraz niski stopień bezpieczeństwa (w okolicach Rynku odnotowano najwięcej zagrożeń bezpieczeństwa – tylko w czterech miesiącach odnotowano: 117 zdarzeń z czego 53 związane były z wypadkami i kolizjami. W okolicach ul. Wronieckiej odnotowano 24 zdarzenia (3 związane z wypadkami i kolizjami), a w pozostałych częściach miasta Pniewy odnotowano 9 zdarzeń). W obszarze I znajduje się najwięcej nieużytkowanych lokali handlowo-usługowych – 47 ogólnej liczby 54 nieużytkowanych lokali. W związku z powyższym obszar I miasta Pniewy został wybrany obszarem przeznaczonym do rewitalizacji. Powierzchnia miasta Pniewy 9,32 km2 i nie przekracza 20% powierzchni gminy Pniewy. Liczba mieszkańców miasta Pniewy to 7770 osób, czyli 61,87% mieszkańców całej gminy. W obszarze czerwonym zamieszkuje 2734 mieszkańców (21,77% mieszkańców gminy), w obszarze IV zamieszkuje 629 mieszkańców (5% mieszkańców gminy), w obszarze II zamieszkuje 3626 osób (28,88% mieszkańców gminy), a w obszarze III zamieszkuje 781 osób (6,22% mieszkańców gminy). Wg wytycznych Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju, obszar rewitalizacyjny nie może być większy niż 20% powierzchni gminy oraz zamieszkały przez więcej niż 30% liczby mieszkańców gminy, a więc obszar I miasta Pniewy wpisuje się w wyżej wymienione Wytyczne. Obszar wskazany do rewitalizacji przedstawia mapa poniżej. Strona 30 z 31 Rysunek 27. Obszar rewitalizacji w gminie Pniewy Źródło: opracowanie własne Strona 31 z 31