Talmud - co zawiera i czego naucza? Historia
advertisement
Talmud - co zawiera i czego naucza? Historia, geneza Talmud jest kontynuacją i jednocześnie komentarzem do największego chrześcijańskiego tekstu świętego - Biblii (w przypadku judaizmu Tory). Słowo Talmud oznacza dokładnie „nauka” od „lamad” - „uczyć się”. Sąt o różnego rodzaje komentarze, dopowiedzenia do Biblii, które na samym początku przekazywane były w formie ustnej, a nie pisemnej. Talmud nazywany jest także połączeniem „Miszny” i ”Gemary”, bo właśnie z tych dwóch części się składa. Talmud nie powstawał zbyt szybko. Jest on stworzony od strony naukowej i jest wynikiem wieloletnich badań żydowskich uczonych. Można powiedzieć, że są dwa rodzaje Talmudu - „Talmud Palestyński” (zwany też „Talmudem Jerozolimskim” - Talmud Jeruszalmi) spisany w Palestynie oraz „Talmud Babiloński” (Talmud Bawli). Pierwszy z nich został wydany w wieku XVI, podobnie jak drugi. Talmud Babiloński nie jest zawarty wyłącznie w jednym tomie, a kilkunastu. Jego edycja jest tą właśnie najpopularniejszą. Są też dwa rodzaje Gemary - babilońska i jerozolimska. Miszna to jedna z części Talmudu. Dosłownie oznacza „powtarzanie”. Jest ona komentarzem właściwym do prawd zawartych w Torze. Tutaj naukowcy podjęli trud rozwiązania najważniejszych kwestii, które w Torze mogły być ujęte dwuznacznie. Miszna oparta jest na Halacha żydowskim prawie. Składa się ona z sześciu części podzielonych dalej na części następne. Wyróżniamy: 1. Seder Zeraim (nasiona), 2. Seder Moed (wyznaczony czas, święto), 3. Seder naszim (kobiety), 4. Seder Nezikin (szkody), 5. Seder Kodaszim (świętości), 6. Seder Tohorot (oczyszczenia, czystości). Wszystkie te części zawierają przykazania, nakazy i zakazy, do jakich powinien stosować się każdy bogobojny Żyd. Wśród przepisów, co i jak należy robić, znajdziemy wytyczne dotyczące uprawy pól, daniny, zasady koszerności własnych upraw, wskazówki o szabacie, jak powinno się go świętować, czego wtedy nie wolno robić, co należy, jakie są reguły kontraktu przedmałżeńskiego, czym są zaślubiny, jak powinno się je odpowiednio celebrować, jak karać przestępstwa, kradzieże i oszustwa, w jaki sposób Żyd może zarabiać na swoje życie, koszerności potraw i życia Żyda w ogóle, jak dostąpić zbawienia i oczyszczenia, zasady rytuałów i obrzędów. Swego rodzaju uzupełnieniem Miszny jest „Tosefta”. Drugą częścią Talmudu jest Gemara. Dosłownie Gemara oznacza „zakończenie”. Jest najważniejszym dopełnieniem Miszny, co razem łączy je w Talmud. Objętościowo nie jest aż tak duża jak Miszna. Tłumaczy prawo żydowskie. Nie da się przecenić wartości Talmudu dla Żydów. Jest on tak samo ważny w ich wierze, jak sama Tora. Co ciekawe, Talmud obniża rangę Jezusa Chrystusa - chrześcijańskiego zbawiciela, którego nazywa się Jeszo. Talmud uznawany jest nie tylko za tekst święty, ale i historyczny, z którego można czerpać wiedzę o przeszłości narodu żydowskiego, o jego zwyczajach, obrzędach. Z początku znajdował się on na indeksie ksiąg zakazanych. Jeszcze w wieku XIII palono wydania Talmudu w Paryżu. Dopiero w wieku XX uznano, że można go wydać. Talmud jest najbardziej obszernym i wiarygodnym uzupełnieniem Tory. Dla Żydów stanowi niemal Halacha, czyli prawo. Talmud jednocześnie potwierdza prawdy zawarte w świętej księdze objawionej i podkreśla, że tylko stosowanie prawa w życiu może być, a nawet jest przejawem więzi wciąż łączącej człowieka z Bogiem, Boga z narodem wybranym. Talmud zajmuje bardzo ważne miejsce nie tylko w kulturze judaistycznej, ale i w kulturze w ogóle. Dzięki niemu łatwiej jest zrozumieć tak podobną i tak różną od chrześcijaństwa wiarę, jaką jest judaizm.
