Sposób i urządzenie do określania składu mineralnego skał.

advertisement
POLSKA
RZECZPOSPOLITA
LUDOWA
105496
OPIS PATENTOWY
CZYTŁLNIA
Patent dodatkowy
Urrędo Patentowego
do patentu nr
Zgłoszono: 30.12.76 (P. 194960)
Int. Cl.2
G01N 33/24
Pierwszeństwo:
URZĄD
Zgłoszenie ogłoszono: 03.07.78
PATENTOWY
Opis patentowy opublikowano: 15.01.1980
PRL
Twórca wynalazku: Maciej Pawlikowski
Uprawniony z patentu: Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków (Polska)
Sposób i urządzenie do określania składu mineralnego skał
2
nie do określania składu mineralnego skał, znaj¬
oderwaną od calizny skalnej w znany sposób,
poddaje się wygładzeniu i prasowaniu, po czym
dujące zastosowanie
tnie się ją na odcinki, które skleja się zgodnie z
Przedmiotem wynalazku jest sposób i urządze¬
zwłaszcza do badania skał
kolejnością zalegania w profilu uzyskując taśmę
bez końca. Otrzymaną taśmę poddaje się z kolei
osadowych.
Znany sposób określania składu mineralnego
skał za pomocą badań rentgenowskich, polega na
tym, że z badanej skały pobiera się punktowo
próbkę, którą po utarciu na drobny proszek
umieszcza się w specjalnym pojemniczku na go- .
niometrze
aparatury
rentgenowskiej
i
poddaje
napromieniowaniu. Następnie na podstawie wy¬
liczonych odległości międzypłaszczyznowych z re¬
fleksów, uzyskanych na dyfraktogramie i porów¬
naniu ich z (Jawnymi wzorcowymi, dla poszcze¬
gólnych minerałów, zawartymi w tablicach W. I.
Michiejewa dokonuje się identyfikacji składników
mineralnych wchodzących w
analizie rentgenowskiej,
oznaczając jakościowo
i półilościowo w sposób ciągły lub punktowo je¬
den lub równocześnie kilka wybranych składni¬
ków mineralnych w badanym profilu geologicz¬
10
Urządzenie do określania składu
skał według wynalazku, stanowi
15
skład analizowanej
Wadę znanego sposobu stanowi to, że nie za¬
pewnia, on uzyskania pełnego rozpoznania składu
20
mineralnego badanego profilu geologicznego, z
uwagi na możliwość pominięcia, w czasie prowa¬
dzenia badań metodą punktową, koncentracji mi¬
składająca się z podstawy, na której umieszczone
są rolki napędzane przez znane przekładnie sil¬
nikiem elektrycznym, przy czym przystawka za¬
mocowana jest za głowicą goniometru,
którego
ramię jest wyposażone w jeden lub kilka licz-
Celem wynalazku jest opracowanie ciągłego spo¬
sobu określania składu mineralnego skał w ba¬
szczeniu
geologicznym.
Sposób, według wynalazku, polega na tym, że
naklejoną na taśmę cienką warstewkę skały,
ciągły
jeden względnie kilka minerałów równocześnie,
jak również kilka refleksów tego samego mine¬
rału
uzyskuje się dane o wzajemnym
rozmie¬
punktami.
profilu
Zaletę wynalazku stanowi możliwość szybkiego
oznaczania i prześledzenia rozmieszczenia skład¬
ników mineralnych w całym badanym profilu
geologicznym. Ponadto, dzięki temu, że analizie
rentgenowskiej poddawać można w sposób
neralnych, mogących występować pomiędzy tymi
105 496
mineralnego
przystawka,
^ników Geigera — Mullera.
skały.
danym
nym.
30
minerałów
względem
siebie,
co
ma
istotne znaczenie przy określaniu genezy bada¬
nego profilu geologicznego.
Urządzenie, według wynalazku jest przedsta-
105 496
3
wionę
schematycznie
na
rysunku
w
widoku
zmian ilościowych danego minerału w badanym
profilu geologicznym.
Równoczesny pomiar większej ilości refleksów
tego samego T lub kilku minerałów możliwy jest
dzięki
wyposażeniu goniometru w dodatkową
z
góry. Urządzenie stanowi przystawka 1, składa¬
jąca się z podstawy 2, na której umieszczone są
dwie rolki 3, napędzane przez przekładnie zębatą
4 silnikiem elektrycznym 5. Przystawka 1 zamo¬
cowaną jest za głowicą 6 goniometru 7, którego
ramię jest wyposażone w licznik Geigera —Mul¬
ilość liczników Geigera — Mullera, odpowiadają¬
cą ilości badanych refleksów.
lera.
Zastrzeżenia patentowe
W celu określenia składu mineralnego skał wy¬
stępujących
żądany
w badanym
fragment
skały
profilu
geologicznym,
wyrównuje
się,
a
na¬
1. Sposób
określania
składu
mineralnego
zo
pomocą analizy rentgenowskiej, . znamienny tym,
że naklejoną na taśmę cienką warstewkę skały,
oderwaną w znany sposób od calizny
skalnej,
stępnie spryskuje specjalnym klejem, po czym do
powierzchni ściany przykłada się bandaż, który
również pokrywa się klejem. Po wyschnięciu
kleju zrywa się bandaż wraz z cienką warstewką
poddaje się wygładzeniu i prasowaniu,
czym
tnie
się wyrównaniu i prasowaniu,
z kolejnością zalegania w profilu, uzyskując
taśmę bez końca, którą z kolei poddaje się na¬
promieniowaniu, oznaczając jakościowo i pół-
po
czym tnie
się
ją na odcinki, które skleja się zgodnie z kolej¬
nością zalegania warstw w profilu, uzyskując
taśmę bez końca. Następnie otrzymaną taśmę 8
zakłada się na
przystawkę
sieciowych
w
sposób
ciągły
lub
punktowo
jeden
2. Urządzenie do
określania składu mineralne¬
go skał, współdziałające z aparaturą rentgenow¬
25
ską,
znamienne
tym,
że
stanowi
je
przystawka
(1), składająca się z podstawy (2), na której umie¬
szczone są rolki (3), napędzane przez znane prze¬
kładanie (4) silnikiem elektrycznym (5), przy
minerału i wpada
do licznika Geigera — Mullera, gdzie rejestruje
się jej intensywność.
Obserwując zmiany inten¬
sywności refleksu możemy zorientować się do
ilościowo,
które skleja się zgodnie
lub równocześnie * kilka wybranych składników
mineralnych w badanym profilu geologicznym.
1 i głowicę 6 gonio¬
metru 7, zaś ramię goniometru 7 z licznikiem
Geigera — Mullera nastawia się na wybrany re¬
fleks określonego minerału. Z kolei uruchamia się
lampę rentgenowską 9 i włącza przesuw rolek 3
napędzanych przekładnią zębatą 4 silnikiem elek¬
trycznym 5. Wychodząca z lampy 9 wiązka pro¬
mieniowania rentgenowskiego 10 ulega
ugięciu
na płaszczyznach
20
się ją na odcinki,
po
skały. Następnie powierzchnię warstewki poddaje
czym przystawka (1) zamocowana jest za głowicą
30
(6) goniometru
(7),
którego
ramię
wyposażone
jest w jeden lub kilka liczników Geigera — Mul¬
lera.
PZGraf. Koszalin D-1114 105 egz. A-4
Cena 45 zł
Download