Zgnilec amerykański

Choroby pszczół
Zgnilec amerykański
(AFB, American foulbrood)
Dr n.wet.Maria Zoń
Zgnilec amerykański
Zgnilec amerykański:
Zakaźna i zaraźliwa choroba czerwia
zasklepionego, rzadziej niezasklepionego.
Czynnik wywołujący chorobę:
Paenibacillus larvae subsp.Larvae
(4 genotypy: ERIC I-IV)
Zgnilec amerykański
Materiał zakaźny:
- zarodniki (endospory) są bardzo wytrzymałe na
działanie czynników atmosferycznych
niszczy je 5-10%roztwór formaliny po 6 godzinach,
oraz gorący wodny roztwór 2-3% sody żrącej po 4 min.
- alkoholowe środki dezynfekcyjne są nieskuteczne
- Vircon w stężeniu 90%/10 minut niszczy spory
- formy wegetatywne giną w 60°C po 15 min.
Zgnilec amerykański
Materiał zakaźny:
zarodniki zachowują właściwości zakaźne nawet 35 lat w
martwym czerwiu
- martwy czerw,
- pszczoły ulowe
- mleczko pszczele, miód, pyłek, plastry, sprzęt pasieczny
- wnętrze ula zanieczyszczone endosporami
- miód i wosk działają ochronnie na zarodniki bakterii
Zgnilec amerykański
Patogeneza i objawy choroby:
wrażliwe są larwy zwinięte do 2,5 dnia życia,
(stężenie cukrów w jelicie >2,5%)
- wrażliwość maleje wraz z wiekiem larwy (larwy powyżej
3 dnia są całkowicie odporne)
- średnia dawka zakaźna LD50 dla jednodniowej larwy
wynosi 8-9 endospor
(1 mld endospor w masie zamarłego czerwia)
- Zmiany chorobowe pojawiają się od 3-6 tygodnia od
zarażenia
-
Zgnilec amerykański
Patogeneza i objawy choroby:
-
larwy trutni i matek, mimo że są wrażliwe, rzadko chorują
-
choroba rozwija się po zasklepieniu czerwia
- czasem choruje czerw niezasklepiony zakażony dużą
dawką zarodników lub czerw niezasklepiony
niedożywiony i zaziębiony
Zgnilec amerykański
Patogeneza i objawy choroby:
-czerw ginie w stadium larwy wyprostowanej, rzadziej
przedpoczwarki czy poczwarki
-oskórek chorego czerwia zmienia barwę z perłowej na
lekko brązową a następnie na ciemnobrązową
-martwy czerw zamienia się w bezpostaciową, ciągliwą
masę o charakterystycznym zapachu przypalonego rogu
- wyjątkowo można zaobserwować wodnistą konsystencję
zamarłych larw
Zgnilec amerykański
Patogeneza i objawy
choroby:
-po wyschnięciu czerw (ok. 4
tygodnie od śmierci) zmienia
się w ciemnobrązowy strupek
przylegający do komórki
plastra
-u martwych poczwarek do
wnętrza komórki wystaje
narząd gębowy w postaci
tzw.”języczka”
Zgnilec amerykański
Patogeneza i objawy
choroby:
- na zasklepach pojawiają się
ciemne plamki, zasklep
zapada się,
- pszczoły wygryzają otworki w
zasklepach i usuwają martwy
czerw
Zgnilec amerykański
Patogeneza i objawy choroby:
- rodzina chora słabnie i ulega rabunkom
- choroba zazwyczaj dotyka rodzin silnych z dużą ilością
czerwia
- w rodzinie choroba szerzy się za pośrednictwem pszczół
karmicielek
Zgnilec amerykański
Rozpoznanie choroby:
- zmiany chorobowe
- badanie laboratoryjne -wycinek plastra z czerwiem o
rozmiarach 10cm x10cm
- terenowy test płytkowy ( AFB test, Vita)
- badanie miodu na obecność endospor (rodziny nie można
uznać za chorą tylko na podstawie obecności endospor w
miodzie)
- martwe pszczoły, pyłek, wosk
Diagnostyka różnicowa
choroby bakteryjne czerwia i
pszczół
Zgnilec amerykański

Zagrożenie epizootyczne
na terenie Polski

Program szacowania
zagrożenia prowadzony
od 2009r przez PIW
Zgnilec amerykański
Na podstawie średniej liczby kolonii bakterii uzyskanej na
podłożach wzrostowych (jkt), dla każdej próbki wyliczono
średnią liczbę endospor przypadającą na gram miodu.
Przyjęto następujące zasady klasyfikacji:
0 jtk/g miodu – wynik badania ujemny
do 230 jtk/g miodu – wynik badania dodatni (poziom
zakażenia niski)
pow.230 jtk/g miodu – wynik badania dodatni (poziom
zakażenia wysoki)
Zgnilec amerykański

Badania przesiewowe od 2009 do 2013 roku
 Objęto w nim wszystkie 16 województw
 Łącznie zbadano 12 236 prób miodu
 4090 pasiek
 125 750 rodzin pszczelich
 Liczba prób zakażonych 27,9%
 Pasieki o wysokim ryzyku 12,6%
Zgnilec amerykański
– woj. podkarpackie (47,8% zakażonych pasiek)
- woj. lubelskie (43,9% zakażonych pasiek)
- woj. świętokrzyskie (37,4% zakażonych pasiek)
Zgnilec amerykański
Badania przesiewowe 2010
-
woj.podlaskie
(14 powiatów – 36,3%)
-
woj.warmińsko-mazurskie
(18 powiatów – 58% w
tym 21% wysokie)
-
woj.mazowieckie
(35 powiatów 36,1%)
Zgnilec amerykański
Wyniki badania:
Województwo Małopolskie – 71,3% (35,5% II kategoria)
Województwo Śląskie
- 26%
Województwo Opolskie
- 29,9% (5,6% II kategoria)
(8,7% II kategoria)
Zgnilec amerykański
Województwo Dolnośląskie - 24,8%
Województwo Wielkopolskie – 24,3%
Województwo Lubuskie – 29,2%
Województwo Zachodniopomorskie – 25,3%
Województwo Kujawsko-Pomorskie – 25,9%
Województwo Pomorskie – 35,6%
Zgnilec amerykański – ogniska zgnilca
Ogniska zgnilca 2014 (woj. Małopolskie)
Kwiecień: Bochnia -2
Chrzanów -1
Nowy Sącz - 2
Maj:
Gorlice -1
Czerwiec: Limanowa -1
Oświęcim -4
Lipiec:
Chrzanów -1
Gorlice -1
Kraków -1
Limanowa -2
Nowy Targ -1
Oświęcim -4
Tarnów -1
Łącznie: 22 ogniska

Zgnilec amerykański – ogniska zgnilca
Ogniska zgnilca 2014 (woj. małopolskie)
Sierpień:
Chrzanów -1
Kraków -2
Nowy Targ -1
Oświęcim -2
Tarnów -1
Zakopane -1
m.Kraków -1
Wrzesień: Kraków -2
Oświęcim -1
Tarnów -4
Zakopane -2
Listopad: m.Tarnów -1

Łącznie : 41 ognisk
Zgnilec amerykański – ogniska zgnilca
Ogniska zgnilca 2015 (woj. małopolskie)
Kwiecień – Wieliczka (1)
Maj Bochnia(1)
Brzesko (1)
Nowy Sącz (1)
Oświęci (1)
Czerwiec – Kraków (1)
Oświęcim (1)
Gorlice (1)
Lipiec Nowy Targ (3)
Sierpień - Bochnia (1)
Nowy Sącz (2)
Tarnów (1)
Łącznie 15 ognisk

Zgnilec amerykański – ogniska zgnilca
Ogniska zgnilca 2016 (woj. małopolskie)
Maj Kraków – 1
Tarnów – 1
Czerwiec – Brzesko – 1
Gorlice – 1
Kraków – 2
Tarnów – 1
m. Kraków – 1
Lipiec –
Bochnia – 1
Brzesko – 1
Tarnów – 1
Sierpień – Bochnia – 3
Brzesko – 1
Chrzanów – 2
Kraków – 1
Nowy Sącz – 2
Nowy Targ - 1

Zgnilec amerykański – ogniska zgnilca
Ogniska zgnilca 2016 (woj. małopolskie)
Wrzesień – Bochnia – 3
Chrzanów – 1
Gorlice – 1
Kraków – 1
Proszowice – 1
Tarnów – 1
Październik – Bochnia – 3

Razem: 32 ogniska
Zgnilec amerykański
Zwalczanie:


zabieg podwójnego przesiedlania do nowych lub
odkażonych uli na ramki z węzą po min.24 godzinnej
głodówce
przy silnym porażeniu-likwidacja rodziny
Zgnilec amerykański
Zwalczanie:



odkażanie uli i sprzętu pasiecznego 2%r-rem sody
żrącej, po 15 min.spłukać wodą z dodatkiem octu lub
wypalić wnętrze ula do zwęglenia drewna na głębokość
1-2mm
Odkażanie uli i sprzętu przy użyciu podchlorynu sodu
( zgodnie z nowym rozporządzeniem)
pasieczysko skrapiamy 20%mlekiem wapiennym i
przekopujemy ziemię na głębokość min.30cm
Zgnilec amerykański
Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997r „ o zwalczaniu chorób
zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa
oraz Inspekcji Weterynaryjnej”
Ustawa o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu
chorób zakaźnych zwierząt z dnia 11 marca 2004(Dz.U.
z dnia 20 kwietnia 2004)
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi
z dnia 11 lipca 2016 r.
W sprawie zwalczania zgnilca amerykańskiego pszczół
Zgnilec amerykański
Środki do dezynfekcji dopuszczone w weterynarii
1.Virkon R, Virkon S,
stężenie 2% - 10-15 minut, stężenie 1% - 30 minut
2.Rapicid
1;400 dezynfekcja ogólna,1: 500 zamgławianie w
obecności zwierząt, 1;600 odkażanie narzędzi 10-15 min
3.Ecocid S
stężenie 1% (50g/5 litrów wody) – 300ml/m2, po 30-60
min. można wprowadzić zwierzęta
4. Podchloryn sodu (sól sodowa kwasu podchlorawego)
( zgodnie z zaleceniem PIW 2-3% r-r, rozcieńczenie 1:5)
Zgnilec amerykański





Środki do dezynfekcji zalecane przez „Hygiene in the
apiary”
Dismozon - preparat dezynfekcyjny na bazie aktywnego
tlenu
Soda żrąca 2-3%
Tlenek etylenu w gazoszczelnej komorze, temp. 30-65°C
Zanurzenie w płynnym wosku parafinowym ( 10min,
160°C)
Zgnilec amerykański
ANTYBIOTYKOTERAPIA??????
Zgnilec amerykański
Zgnilec amerykański
Zgnilec amerykański
Zgnilec amerykański

Leczenie: nie ma!
Zgnilec amerykański
Popełniane błędy:
1.Brak prawidłowej diagnozy.
2.„Profilaktyczne” stosowanie sulfonamidów i antybiotyków
3.Brak higieny w pasiece.
4.Brak pokarmu w rodzinach pszczelich.
5.Stosowanie „leków” własnej produkcji.
6.Brak przepływu informacji o chorobie.
7.Rutyna.
Dziękuję
?
Parametry:

Grupa towarowa :18. ŚRODKI ANTYSEPTYCZNE I ODKAŻAJĄCE

Opis produktu:

…………………. Płynny preparat do dezynfekcji i sanityzacji o właściwościach myjących.

Skład
Jod aktywny, kwas fosforowy, kwas siarkowy, woda, środki powierzchniowo czynne.
Właściwościi działanie

Rapicid jest połaączeniem jodoforu z detergentem. Dzięki temu wykazuje zarówno szerokie
spektrum działania wiruso-, bakterio- i grzybobójczego, jak również właściwości myjące.
Rapicid inaktywuje m.in. wirusy pryszczycy, choroby pęcherzykowej świń, pomoru świń,
choroby Aujeszkyego, wścieklizny, choroby Newcastle i choroby Mareka, niszczy tez m.in.
Aspergillus fumigatus, Candida albicans i Microsporum canis. Zawartość środków
powierzchniowo czynnych ułatwia roztworom roboczym preparatu Rapicid penetracje
powierzchni porowatych i trudnych do odkażenia. Roztwory robocze preparatu są stabilne i
nie tracą aktywności w obecności substancji i zanieczyszczeń organicznych ani w niskich
temperaturach. Roztwory robocze cechują się niską toksycznością, nie wykazują
właściwości drażniących ani uczulających, nie niszczą odkażanych powierzchni. W
środowisku zewnętrznym preparat ulega biodegradacji.
Wskazania
Mycie oraz dezynfekcja pomieszczeń dla wszystkich gatunków zwierząt hodowlanych,
środków transportu, wyposażenia laboratoryjnego, weterynaryjnego, zootechnicznego,
nasączanie mat dezynfekcyjnych i sanityzacja wody.
Przeciwwskazania:i środki ostrożności
Preparatu nie należy stosowac do inaktywacji zarodników bakteryjnych i prątków w
warunkach obiektów inwentarskich.