Dzień serca autorki: Monika Kisielewicz, Iwona Kiełdanowicz Serce (łac. cor, gr. kardia) – centralny narząd układu krwionośnego strunowców, stawonogów, pazurnic, mięczaków i ramienionogów. Zbudowany jest z tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej typu sercowego. Zazwyczaj narząd ten otoczony jest osierdziem (pericardium). Wielkość serca równa się w przybliżeniu wielkości pięści osobnika. W okresie dojrzewania (14-16 lat) serce jest zbyt małe w stosunku do całego organizmu i przez to słabe; dopiero w wieku 18-20 lat osiąga normę. Serce mężczyzny waży ok. 300 g, kobiety – ok.270g. Serce leży w śródpiersiu asymetrycznie – jedna trzecia serca znajduje się po stronie prawej, zaś dwie trzecie po stronie lewej. Skurcze komór wywołują bicie serca, które można wyczuć po lewej stronie klatki piersiowej. Uderzenia serca wywołują falę tętna (puls), którą można badać w określonych punktach ciała np. na nadgarstku. Serce ma własny rozrusznik stale pobudzający je do pracy . Dlatego serce, wyizolowane z organizmu i odpowiednio przechowywane, może wykonywać rytmiczne skurcze jeszcze przez wiele godzin. Serce ma też własne naczynia krwionośne, które oplatają je na kształt wieńca – stąd nazwa naczynia wieńcowe. Dostarczają one sercu tlenu i substancji odżywczych. U dorosłego człowieka pozostającego w stanie spoczynku serce kurczy się ok. 70 razy na minutę, a pojedynczy cykl pracy serca trwa niecałą sekundę (ok. 0,85s). Ciekawostki o naszym sercu Serce zaczyna się tworzyć u zarodka w 2–3 tygodniu ciąży. W ciągu dnia serce kurczy się około 100 tys. razy. W ciągu 1 minuty serce pompuje 5–6 l krwi. Podczas wysiłku fizycznego ilość krwi przepływającej przez serce wzrasta czterokrotnie. U sportowców wyczynowych często występuje przerost mięśnia lewej komory i tętno obniżone do 60 uderzeń/minutę. Serce średnio odpoczywa 15 godzin dziennie, czyli pracuje tylko 9 godzin. W sytuacjach stresowych serce może zwiększyć wydajność nawet pięciokrotnie. Napływ hormonów stresowych podnosi ciśnienie i zwiększa odkładanie się tłuszczu na ściankach naczyń krwionośnych, co utrudnia przepływ krwi i serce musi pracować mocniej. Następstwem są zaburzenia rytmu serca, zawały lub udary. Serce w religiach i mitologii • W Biblii sercu przypisywano ogromne znaczenie mistyczne. Wierzono, że ten organ posiada duchowe, boskie właściwości. W Księdze Przypowieści Salomona czytamy: "Czujniej niż wszystkiego innego strzeż swego serca, bo z niego tryska źródło życia!" . W siedemnastym rozdziale Księgi Jeremiasza napisano: „Serce jest zdradliwsze niż wszystko inne i niepoprawne - któż je zgłębi?”. W dalszej części tekstu można przeczytać, że Bóg jest sędzią, który je „bada”. Serce wiązano również z miłością, na co wskazują słowa oblubieńca z „ Pieśni nad pieśniami”: „Oczarowałaś me serce, siostro ma, oblubienico, oczarowałaś me serce jednym spojrzeniem twych oczu, jednym paciorkiem twych naszyjników”. • W egipskiej mitologii, według Księgi umarłych, podczas sądu zmarłego jego serce było umieszczane na wadze szalkowej by sprawdzić, czy przeważy piórko bogini Maat, symbolizujące prawdę. Serce - w tradycyjnej europejskiej sztuce i folklorze serce jest przedstawiane jako stylizowany kształt, najczęściej koloru czerwonego, co symbolizuje krew, a w wielu kulturach także namiętność i silne uczucia. Serce jest w szczególności kojarzone z poezją romantyczną, często znajduje się na walentynkach, bombonierkach i innych przedmiotach kultury masowej jako symbol miłości. Serce we wczesnej nauce i filozofii • Wielu klasyków oraz średniowiecznych filozofów, włącznie z Arystotelesem, uważało serce za siedzibę myśli, rozumu czy uczuć, często odrzucając rolę mózgu. • Rzymski lekarz Galen sądził, że siedzibą namiętności jest wątroba, siedzibą rozumu mózg, a serce jest siedzibą uczuć. Chociaż powiązanie serca z uczuciami było oparte na uznawanej obecnie za nieprawdziwą teorii układu krążenia Galena, serce jest uznawane za symboliczne źródło ludzkich emocji nawet po odrzuceniu jego przekonań. Pochodzenie symbolu serca Pytanie, co naprawdę przedstawia tradycyjny symbol serca jest źródłem kontrowersji. Jego podobieństwo do serca człowieka jest niewyraźne. Niektórzy twierdzą, że w rzeczywistości przedstawia on serce krowy, które było częstszym widokiem dla większości ludzi w przeszłości niż serce człowieka. Chociaż serce krowy jest rzeczywiście bardziej podobne do symbolu serca, podobieństwo jest wciąż niewielkie. Pochodzenie symbolu serca cd. Inne możliwe źródło pochodzenia tego symbolu widać na monetach starożytnej Cyreny. Niektóre z nich przedstawiają nasiona lub owoce wymarłej już rośliny o nazwie sylfion. Mają one wyraźny kształt serca… Kształt serca tworzą również grzbiet i skrzydła gołębia, który wiąże się z Afrodytą, starożytną grecką boginią miłości. Dieta dla serca Serce lubi orzechy, warzywa, owoce, oleje roślinne … Serce lubi aktywność fizyczną! Na przykład - bieganie oraz inne formy aktywności – można wybrać ulubioną kalambury R.Rynkowski „Wnieś serce nad zło” Z żalu co przygniata cię, z czarnej nocy pełnej łez, Nawet z beznadziei złej podniesiesz się. Choćbyś już kamieniem był, Choćbyś zwątpił albo pił, Choćbyś całkiem był na dnie podniesiesz się. Choćbyś wyparł się swych korzeni, bogów swych; Spotkasz ludzi co, pokażą drogę ci. Z głodu który zjada sny, z gęstych obojętnych dni, Nawet z dna, co nie ma dna potrafisz wstać. Choćbyś ogień w sobie zgniótł, Choćbyś zabił w sobie bunt, Jeśli iskrę wiary masz potrafisz wstać. Wznieś serce nad zło, Znajdź drogę przez mrok, Wzleć ptakiem nad mgły, W obłokach mieszka świt. Wznieś serce nad zło! Choćbyś wyparł się swych korzeni, bogów swych; Spotkasz ludzi co, pokażą drogę ci. Wznieś serce nad zło, Znajdź drogę przez mrok, Wzleć ptakiem nad mgły, W obłokach mieszka świt. Wznieś serce nad zło! Rośliny w kształcie serca SERCE W POEZJI M.Jeżowska „Kolor serca” Kiedy czujesz się jak własne pół własne wspak, Gdy cię znów dogania pech Kiedy los uwziął się, daje wszystko na nie To nie ważne, to zmieni się ref. Przecież liczy się kolor serca Ile ciepłych barw mieszka w nim. Tylko własny twór, kolor serca Może dodać Ci sił w te pochmurne złe dni. Gdy pomocy ktoś chce, kiedy bardzo z nim źle Nie zostawiaj go jak widz. Nawet gdy własny cel przez to umknie Ci gdzieś To nie ważne nic a nic. ref. Przecież liczy się kolor serca Ile ciepłych barw mieszka w nim. Tylko własny twór, kolor serca Może dodać Ci sił w te pochmurne złe dni. Choćby sto trosk, choćby łez sto Nie daj się im gdy cię ciągną na dno. Choćby sto zim gorszych niż ta Nie poddawaj się i Pokaż swój, prawdziwy kolor serca. ref. Przecież liczy się kolor serca Ile ciepłych barw mieszka w nim. Tylko własny twór, kolor serca Może dodać Ci sił w te pochmurne złe dni. Kiedy czujesz się jak własne pół własne wspak, Gdy cię wciąż dogania pech. Kiedy los uwziął się, daje wszystko na nie To nie ważne, to zmieni się