Prawo pracy – notatki

Prawo
pracy – notatki
Wygaśnięcie stosunku pracy
Kodeks pracy przewiduje cztery sytuacje, kiedy dochodzi do wygaśnięcia stosunku pracy:
1) śmierć pracownika
2) śmierć pracodawcy, z zastrzeżeniem, że nie dochodzi do przejścia zakładu pracy w rozumieniu
art. 23(1) k.p.
3) trzy miesięczna nieobecność pracownika z powodu tymczasowego aresztowania (chyba że
pracodawca rozwiązał wcześniej bez wypowiedzenia umowę o pracę z winy pracownika)
4) niezgłoszenie się pracownika przebywającego na urlopie bezpłatnym w związku z wyborem w
ciągu 7 dni od rozwiązania stosunku pracy z wyboru (chyba że niezgłoszenie się nastąpiło z
przyczyn niezależnych od pracownika).
Pamiętać należy, że w przypadku wygaśnięcia stosunku pracy z przyczyny określonej w pkt 3
(tymczasowe aresztowanie), pracodawca jest obowiązany ponownie zatrudnić pracownika, jeżeli
postępowanie karne zostało umorzone lub gdy zapadł wyrok uniewinniający, a pracownik zgłosił swój
powrót do pracy w ciągu 7 dni od uprawomocnienia się orzeczenia, chyba że postępowanie karne
umorzono z powodu przedawnienia albo amnestii, a także w razie warunkowego umorzenia
postępowania.
* Do nowelizacji z 1996 r. wygaśnięcie stosunku pracy następowało także wskutek tzw. porzucenia
pracy. Aktualnie może być ono jedynie podstawą rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.
Oprócz tego, także przepisy pozakodeksowe określają sytuacje, kiedy dochodzi do wygaśnięcia stosunku
pracy, np. ustawa o powszechnym obowiązku obrony RP przewiduje, że skutek taki nastąpi w przypadku
niezgłoszenia przez pracownika powrotu do pracy w ciągu 30 dni po odbyciu czynnej służby wojskowej,
chyba że niezachowanie tego terminu nastąpiło z przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w pracy.
W przypadku wygaśnięcia stosunku pracy, pracodawca obowiązany jest wydać pracownikowi
świadectwo pracy, chyba że przyczyną wygaśnięcia jest śmierć pracownika.
Istotne znaczenie ma regulacja art. 67 k.p., który stanowi, że w razie naruszenia przez pracodawcę
przepisów niniejszego oddziału, pracownikowi przysługuje prawo odwołania do sądu pracy. W wyroku z
dnia 17.11.2010 r., I PK 77/10, OSNP 2012/3-4/34 Sąd Najwyższy uznał, iż naruszenie przez pracodawcę
przepisów o wygaśnięciu stosunku pracy, o którym stanowi art. 67 k.p., polega na odmowie dalszego
zatrudniania pracownika, będącej skutkiem wadliwego uznania, że wystąpiło zdarzenie powodujące
ustanie tego stosunku. Taka odmowa powoduje wygaśnięcie stosunku pracy a pracownikowi przysługuje
roszczenie o przywrócenie do pracy lub o odszkodowanie. W takim przypadku początkiem terminu
określonego w art. 264 § 2 k.p. jest dzień, w którym pracodawca odmówił dalszego zatrudniania
pracownika.
Odnośnie samego terminu na złożenie przez pracownika odwołania oraz organizacyjnych aspektów
wygaśnięcia stosunku pracy zwrócił uwagę Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19.02.2009 r., II PK 173/08,
LEX 736724. Stwierdził w nim mianowicie, iż chociaż przepisy Kodeksu pracy dotyczące wygaśnięcia
umowy o pracę (art. 63-67 k.p.) nie przewidują czynności pracodawcy polegającej na stwierdzaniu tego
wygaśnięcia, to jednak czynność taka jest jednak potrzebna, przede wszystkim ze względu na ocenę
zachowania przez pracownika terminu dochodzenia roszczeń z art. 264 § 2 k.p. Bez poinformowania
pracownika, że pracodawca uznaje, iż doszło do wygaśnięcia umowy o pracę z mocy prawa, i bez
pouczenia o sposobie i terminie odwołania się do sądu pracy od wygaśnięcia umowy o pracę (wniesienia
powództwa o przywrócenie do pracy) może nie dojść do rozpoczęcia biegu czternastodniowy termin na
wniesienie
odwołania.