PORONIENIA CIĄŻA OBUMARŁA ZESPÓŁ ANTYFOSFOLIPIDOWY Katarzyna Luterek Piotr Marianowski Definicja Samoistne lub sztuczne ukończenie ciąży do 22 tygodnia jej trwania Rozpoznanie: • • • • • Wywiad Objawy Badanie ginekologiczne USG Ew. poziom gonadotropiny kosmówkowej Objawy kliniczne • Krwawienie odklejanie kosmówki • Ból skurcze macicy PRZYCZYNY PORONIEŃ 1. Zmiany patologiczne jaja płodowego (50-60% poronień samoistnych) • • • • • • Wady różnicującego się węzła zarodkowego (blighted ovum – puste jajo płodowe) Wady zarodka (aneuploidie – nieprawidłowy garnitur chromosomalny) Wady rozwojowe płodu Wady pępowiny Zmiany doczesnej Krwiaki podkosmówkowe PRZYCZYNY HORMONALNE • niewydolność fazy lutealnej Równowaga hormonalna określana odpowiednim stosunkiem progesteronu do estradiolu warunkuje przemianę doczesnową oraz zapłodnienie i zagnieżdżenie Niewydolność fazy lutealnej Progesteron (łożysko) ng/ml 8–9 Hbd Progesteron (ciałko żółte) 4 6 10 12 Hbd Niewydolność fazy lutealnej – rozpoznanie: • najlepiej biopsja endometrium w późnej fazie lutealnej – opóźnienie przemiany endometrium w dwóch kolejnych cyklach jest potwierdzeniem • oznaczanie stężenia progesteronu w surowicy krwi – nie jeden pomiar, ale krzywa wydzielania progesteronu w fazie lutealnej – LECZENIE: Substytucja progesteronem – powinno być wdrożone już w cyklu, w którym planowana jest ciąża PRZYCZYNY ANATOMICZNE • wrodzone wady macicy (brak połączenia/nieprawidłowe zróżnicowanie przewodów Mullera) • • • zrosty wewnątrzmaciczne (najczęściej jatrogenne) niewydolność cieśniowo-szyjkowa mięśniaki macicy (podśluzówkowe) ZAKAŻENIA • • • • • • • Ureaplasma urealyticum Toxoplasma gondii Chlamydia Mycoplasma Herpes simplex 2 Różyczka Cytomegalia Najczęściej bezpośrednią przyczyną jest wysoka ciepłota ciała, wywołująca czynność skurczową macicy CZYNNIKI TOKSYCZNE • • • • alkohol papierosy promieniowanie toksyczne substancje ZABURZENIA METABOLICZNE • Zaburzenia czynności tarczycy (niedoczynność tarczycy – mechanizm nie do końca poznany) • Cukrzyca • Nieprawidłowe odżywianie Inne przyczyny • Czynniki psychiczne: stres • Urazy • Czynniki immunologiczne: • zespół antyfosfolipidowy Podział poronień • Jednofazowe vs dwufazowe – podział teoretyczny • Zupełne vs niezupełne – trudności diagnostyczne • Samoistne vs. sztuczne • Podział kliniczny: » » » » » Poronienie zagrażające Poronienie rozpoczynające się Poronienie w toku Resztki po poronieniu (poronienie niezupełne) Poronienie zatrzymane PORONIENIE ZAGRAŻAJĄCE • Objawy: Krwawienie z macicy z/bez dolegliwościami bólowymi • Badanie ginekologiczne: sformowana część pochwowa, miernego stopnia krwawienie oraz powiększona, okresowo napięta macica • Leczenie: leki rozkurczowe + gestageny + spokój fizyczny (leżenie) + spokój psychiczny Poronienie rozpoczynające się Poronienie, którego nie da się zatrzymać (skrócenie szyjki, rozwarcie ujścia wewnętrznego, w kanale widoczny dolny biegun jaja płodowego) Poronienie w toku • Część jaja płodowego znajduje się w kanale szyjki macicy lub w pochwie, na ogół obfite krwawienie • Leczenie: w obu przypadkach wyłyżeczkowanie jamy macicy PORONIENIE NIEZUPEŁNE/ RESZTKI PO PORONIENIU • Wywiad (krwawienie + ew. obecność tkanek) • Objawy: Krwawienie + skurcze macicy prowadzące do wydalenia płodu i/lub kosmówki poza jamę macicy • Rozpoznanie: USG • Leczenie: Wyłyżeczkowanie jamy macicy PORONIENIE ZUPEŁNE • • • • Rzadko Wydalenie płodu i kosmówki Rozpoznanie – badanie USG Należy brać pod uwagę ryzyko związane z ewentualnym błędem diagnostycznym – poronienie niezupełne PORONIENIE ZATRZYMANE • Ang. Missed abortion • Nie doszło do wydalenia obumarłego płodu z jamy macicy • Objawy: brak powiększania się macicy przez kilka tygodni + badanie USG (dwukrotnie) • Gonadotropina kosmówkowa - niski poziom • Leczenie: indukcja poronienia (prostaglandyny doustnie lub okołoszyjkowo) i wyłyżeczkowanie jamy macicy • W przypadkach > 6-8 tyg - możliwość wystąpienia zaburzeń koagulologicznych Poronienie gorączkowe • Poronienie gorączkowe (postać niepowikłana, powikłana oraz poronienie septyczne) Postać niepowikłana: • Poronienie przebiegające z podwyższoną temperaturą (38-39 stopni) • Endometritis Postać powikłana: • Zapalenie przydatków + ewentualnie otrzewnej • LECZENIE: w obu w/w postaciach leczenie zachowawcze do czasu ustąpienia gorączki a następnie wyłyżeczkowanie jamy macicy • Konieczność kontrolowania koagulogramu Poronienie septyczne • Poronienie z uogólnionym zakażeniem – możliwość wystąpienia wstrząsu endotoksycznego • PATOGENEZA: endotoksyny w krążeniu matczynym powodują rozsiane wykrzepianie wewnątrznaczyniowe – zaburzenia przepływu – uszkodzenia niedokrwionych narządów (nerki, płuca, OUN) • OBJAWY: objawy wstrząsu • PROFILAKTYKA: płyny, antybiotykoterapia, opróżnienie macicy • LECZENIE: leczenie wstrząsu, antybiotyki, heparyna, opróżnienie macicy, ew. wycięcie macicy • • • • Wszystkim kobietom Rh (-) bez przeciwciał anty-Rh, z ujemnym pośrednim odczynem antyglobulinowym należy podać 50ug immunoglobuliny anty D po: poronieniu samoistnym poronieniu sztucznym wyłyżeczkowaniu ciąży obumarłej stwierdzeniu krwawienia z dróg rodnych Ciąża obumarła Rozpoznanie: 1. objawy subiektywne 1. brak odczuwania ruchów płodu, 2. brak wzrostu macicy, 3. cofnięcie się objawów ciążowych 2. objawy obiektywne 1. USG – brak czynności serca, ew. przepływów badanych metodą kolorowego Dopplera we wczesnej ciąży Ciąża obumarła - przyczyny • ze strony płodu – Zaburzenia krążenia pępowinowego – Zaburzenia rozwoju płodu i popłodu – Przedwczesne odklejenie łożyska – Wady rozwojowe płodu Przyczyny – ze strony matki • • • • • • • • Zakażenia Choroby zakaźne Zatrucia Konflikt serologiczny Cukrzyca Ciąża przenoszona Cholestaza Choroby matki (np. ciężkie wady serca) Postępowanie • Indukcja poronienia/porodu • Monitorowanie parametrów krzepnięcia – w razie zaburzeń profilaktyka (heparyna drobnocząsteczkowa) • W przypadku nieskutecznej indukcji porodu, narastających zaburzeń koagulologicznych, zagrażającego zespołu wykrzepiania wewnątrznaczyniowego – wskazane ukończenie porodu cięciem cesarskim Ciąża obumarła a zaburzenia krzepnięcia • Przyczyna nie jest w pełni wyjaśniona • Uwalnianie tromboplastyn z obumarłego płodu i łożyska do krążenia matki NIEWYDOLNOŚĆ CIEŚNIOWOSZYJKOWA Bezbolesne zgładzanie i skracanie się szyjki macicy wraz z rozwieraniem i wpuklaniem się dolnego bieguna jaja płodowego do kanału szyjki bez wykładników przedwczesnej czynności skurczowej ETIOLOGIA • • • • wrodzone – ekspozycja w życiu płodowym na dietylstylbestrol (DES) uraz szyjki macicy – podczas poprzednich porodów lub hegarowanie do zabiegu wyłyżeczkowania kolejna ciąża ciąża wielopłodowa ROZPOZNANIE • badanie wewnętrzne • USG z oceną długości kanału szyjki • Obserwacje własne ciężarnej: zwiększona wydzielina pochwowa, plamienia, uczucie wzmożonego ciśnienia w podbrzuszu LECZENIE • Szew szyjkowy (okrężny) • Wskazania • Przeciwwskazania • Powikłania • Krążki dopochwowe