Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników wyłącznie w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian, przesyłanie, publiczne odtwarzanie i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby własne oraz do wykorzystania w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. MIEJSCE POLSKI W INTEGRUJĄCEJ SIĘ EUROPIE Justyna Drop Gospodarcza i polityczna integracja państw europejskich 1. Za początek procesu integracji europejskiej uznaje się powołanie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (EWWiS). Traktat podpisało 1.05 1951r. W Paryżu 6 państw: Francja, Niemcy, Włochy, Belgia, Holandia i Luksemburg. EWWiS była pierwszą instytucją integracyjną państw Europy Zachodniej. Państwa założycielskie EWWi S 2. 18.04. 1957r.- Podpisanie przez kraje należące do EWWiS traktatów rzymskich ustanawiających Europejska Wspólnotę Gospodarczą (EWG) i Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (Euratom). 3.03.05. 1960r. – utworzenie Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) na podstawie zapisów tzw. Konwencji sztokholmskiej, którą podpisały: Austria, Dania, Norwegia, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja i Wielka Brytania. Obecnie do EFTA należą: Islandia, Liechtenstein, Norwegia i Szwajcaria. 4. 01.07. 1967r. – wejście w życie tzw. Traktatu fuzyjnego ( podpisanego 08.04.1965r. W Brukseli), łączącego dotychczasowe organy : EWWiS, EWG i Euratomu w jedną strukturę organizacyjną WE – Wspólnoty Europejskie. 5. W 1979r. – wprowadzenie Europejskiego Systemu Walutowego i ECU ( European Currency Unit) – umownej jednostki walutowej obowiązującej w rozliczeniach finansowych między państwami Wspólnot Europejskich. 6. 14.06 1985r. – podpisanie porozumienia ( układu z Schengen) dotyczącego stopniowego znoszenia kontroli na wewnętrznych granicach między państwami Wspólnot Europejskich (Niemcy, kraje Beneluksu, Francja) oraz wspólnej polityki wobec azylantów. Do układu z Schengen przystąpiły w kolejnych latach pozostałe państwa Unii Europejskiej – tzw. Piętnastki (z wyjątkiem Wielkiej Brytanii i Irlandii) oraz dwa państwa stowarzyszone Norwegia i Islandia. 7. 17 i 28 02. 1986r. Podpisanie Jednolitego Aktu Europejskiego (JAE), dokumentu nowelizującego postanowienia traktatów rzymskich, w którym zapowiedziano utworzenie jednolitego rynku wewnętrznego, umożliwiającego „swobodny przepływ towarów, osób, usług i kapitału” . JAE wszedł w życie 01.07. 1987r. 8. 16.12.1991r. Podpisanie umów stowarzyszeniowych ze Wspólnotami Europejskimi przez Czechosłowację, Polskę i Węgry ( tzw. Układów europejskich). 9. 07.02.1992r. Podpisanie traktatu o Unii Europejskiej ( zwanego traktatem z Maastricht) wprowadzającego pojęcie Unii Europejskiej i obywatelstwa europejskiego oraz umożliwiającego pogłębienie zakresu integracji. 10. 01.11.1993 wejście w życie traktatu z Maastricht po jego ratyfikacji przez wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej. 11. 16.07. 1997r. Przedstawienie programu „Agenda 2000” – dokumentu, w którym określono m.in. Strategię rozszerzania UE oraz niezbędne w przyszłości reformy wewnętrzne. Program „Agenda 2000” został uchwalony na szczycie w Berlinie 24-26 marca 1999r przez Radę Europejską. 12. 13. 12. 1997 r. – rozpoczęcie negocjacji członkowskich z 10 państwami Europy ŚrodkowoWschodniej. 13.01.01. 1999 r. – Wprowadzono euro w transakcjach handlowych i finansowych. Euro- wspólna waluta przyjęta przez 11 państw członkowskich UE ( poza strefą euro pozostały: Dania, Grecja, Szwecja i Wielka Brytania). 2001r. Do strefy euro weszła Grecja, w 2007r. Słowenia, 2008r.-Cypr i Malta a w 2009r. – Słowacja. 14. 1 02 2001 r. – traktat nicejski. Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską oraz niektóre związane z nimi akty prawne. Zatwierdzono w nim dalsze reformy instytucjonalne, mające przygotować UE na przyjęcie nowych członków. Traktat wszedł w życie 01.03.2003r. 15. 16.04 2003r. – podpisanie w Atenach przez 10 państw, które pomyślnie zakończyły proces negocjacji członkowskich traktatu akcesyjnego do UE. 17. 01.05 2004r. Rozszerzenie UE o 10 państw: Cypr, Republikę Czeską, Estonię, Litwę, Łotwę, Maltę, Polskę, Słowację, Słowenię i Węgry. 18. 01.01.2007r. Rozszerzenie UE o Bułgarię i Rumunię. Etapy rozszerzania Unii Europejskiej, kraje członkowskie Udział Polski w procesach integracyjnych Strategiczne położenie Polski w środkowej części kontynentu, znaczny potencjał ludnościowy oraz w niewielkim stopniu wykorzystane możliwości rozwoju gospodarczego sprawiają, że nasz kraj odgrywa ważną rolę w jednoczącej się Europie. Polska, która od dawna była członkiem wielu międzynarodowych organizacji, aktywnie włączyła się w działania zmierzające do pogłębienia politycznych i gospodarczych więzi z państwami europejskimi i zapewniania bezpieczeństwa na kontynencie. W latach 70-tych XX wieku Polska była jednym z inicjatorów nawiązania dialogu między państwami, które na skutek powojennego układu sił znalazły się po dwóch stronach „żelaznej kurtyny”. Akt końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie ( tzw. Błękitna Księga) został podpisany w 1975r. Działalność KBWE kontynuuje od 1995r. Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie ( OBWE). Jej głównym celem jest zapobieganie konfliktom na naszym kontynencie oraz ich pokojowe rozwiązywanie, a także współpraca państw europejskich w zakresie gospodarki, badań naukowych, ochrony środowiska i zwalczania terroryzmu. W 1991 r. Polska została przyjęta do Rady Europy, która obok OBWE – jest drugą ważną płaszczyzną współpracy ogólnoeuropejskiej. Kolejnym etapem integracji stało się przystąpienie Polski do NATO, a także uczestnictwo w pracach Euroatlantyckiej Rady Partnerstwa ( EAPC – Euro Atlantic Partnership Council), międzynarodowego forum konsultacyjnego utworzonego w 1997r. Od 1991r. Polska podjęła współpracę z Organizacją Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), w 1996 r. – stała się jej członkiem. Do OECD należy 30 najbardziej rozwiniętych państw świata. Droga Polski do UE W 1990 r. Polska złożyła oficjalny wniosek o rozpoczęcie negocjacji umowy o stowarzyszeniu ze Wspólnotami Europejskimi. Umowa taka, znana pod nazwą Układu Europejskiego, została podpisana 16 grudnia 1991 roku, a weszła w życie 1 lutego 1994 roku (część handlowa – 2 lata wcześniej). W 1993 r. na szczycie Rady Europejskiej w Kopenhadze ustalono polityczno-ekonomiczne kryteria (kryteria kopenhaskie), jakie musiały spełnić państwa Europy Środkowo-Wschodniej, aby mogły ubiegać się o przystąpienie do Unii. Oficjalny wniosek o członkostwo Polska złożyła 8 kwietnia 1994 roku w Atenach. 8 sierpnia 1996 roku powołano Komitet Integracji Europejskiej. 28 stycznia 1997 roku uchwalono Narodową Strategię Integracji. Podczas posiedzenia Rady Europejskiej w Luksemburgu w grudniu 1997 r. zapadła decyzja o podjęciu negocjacji członkowskich z sześcioma państwami: Polską, Węgrami, Czechami, Słowenią, Estonią i Cyprem – tzw. grupa luksemburska. Polska rozpoczęła negocjacje 31 marca 1998 roku. Negocjacje poprzedził tzw. screening czyli przegląd zgodności prawa wewnętrznego z prawem wspólnotowym. Wszystkie sprawy związane z integracją Polski z UE koordynował utworzony w październiku 1996 r. Komitet Integracji Europejskiej. Negocjacje w imieniu rządu prowadził Pełnomocnik Rządu do spraw Negocjacji o Członkostwo Polski w Unii Europejskiej. Od marca 1998 r. był nim Jan Kułakowski. W październiku 2001 r. zastąpił go Jan Truszczyński. Na szczycie w Kopenhadze, zakończonym 13 grudnia 2002 r., ówczesny rząd Leszka Millera sfinalizował negocjacje. 16 kwietnia 2003 r. Polska podpisała traktat akcesyjny. Referendum w sprawie członkostwa odbyło się w dniach 7-8 czerwca 2003. W jego wyniku Polska, razem z pozostałymi dziewięcioma innymi krajami, wstąpiła do Unii 1 maja 2004 roku. Kryteria kopenhaskie Kryteria kopenhaskie – zbiór kryteriów, które muszą spełnić nowo wstępujące do Unii Europejskiej państwa, by zostać przyjętymi. Kryteria te uchwaliła Rada Europejska na szczycie w Kopenhadze w czerwcu 1993 roku. Dzielimy je na kryteria polityczne i ekonomiczne. Kryteria polityczne: istnienie instytucji gwarantujących stabilną demokrację; rządy prawa; poszanowanie praw człowieka; poszanowanie praw mniejszości. Kryteria ekonomiczne: istnienie gospodarki rynkowej gotowej sprostać konkurencji i wolnemu rynkowi; zdolność do przyjęcia wszystkich przepisów, norm i regulacji prawnych obowiązujących w krajach Unii - acquis communautaire ( dorobku prawnego Wspólnot); zdolność sprostania unii politycznej, gospodarczej i walutowej. Konsekwencje członkowstwa Polski w UE wskazywane przez: . eurosceptyków Wysokie koszty integracji związane z koniecznością dostosowania się do wymagań Unii, Utrata suwerenności lub jej ograniczenie oraz zagrożenie dla polskiej kultury, Rozwiązania prawne niekorzystne dla Polski, Wzrost cen towarów i usług z jednoczesnym ograniczeniem świadczeń społecznych, Słaba konkurencyjność polskiej gospodarki wobec gospodarek krajów UE i związane z tym zagrożenia, m.in.: wykupywanie ziem przez cudzoziemców, zdominowanie gospodarki narodowej przez obcy kapitał, Wzrost bezrobocia, Emigracja młodych, wykształconych Polaków do innych krajów ( tzw. Drenaż mózgów. euroentuzjastów Przyśpieszenie rozwoju oraz modernizacja polskiej gospodarki na skutek napływu kapitału i nowych technologii, Stopniowa poprawa konkurencyjności polskich przedsiębiorstw, Szansa przyspieszenia rozwoju najbiedniejszych regionów kraju oraz wielu dziedzin gospodarki z unijnych funduszy, wzrost znaczenia Polski na arenie międzynarodowej, możliwość współdecydowania o przyszłości Europy, Bezpośrednie korzyści dla obywateli: możliwość osiedlania się, podejmowania pracy i edukacji w dowolnym kraju UE, możliwość swobodnego podróżowania i przekraczania unijnych granic, ułatwiony dostęp do dziedzictwa kulturowego narodów europejskich. Polska w Unii Europejskiej Polska jest jednym z najludniejszych i największych krajów Unii: zajmuje 6. miejsce pod obydwoma tymi względami, Spośród 10 nowo przyjętych państw do UE w 2004 roku Polska jest największym, zarówno pod względem liczby ludności, jak i terytorium. Ma także najdłuższą granicę z krajami nienależącymi do Unii – Ukrainą, Białorusią i Rosją – łącznie 1163km, które od 1 maja 2004 r. stały się granicami zewnętrznymi Unii, W najbliższych latach Polska ma być największym kwotowo odbiorcą unijnych dotacji spośród nowo przyjętych. Polska dostaje z europejskich funduszy więcej pieniędzy niż wpłaca do budżetu, Polska ma jeden z najwyższych wzrostów gospodarczych w Europie. Obecnie Polska jest pod względem wzrostu PKB na poziomie Niemiec, Wielkiej Brytanii, Francji i Włoch z początku lat 80., a Hiszpanii z początku lat 90. Szczególnie atrakcyjną dziedziną polskiej gospodarki może być turystyka, z uwagi na naturalność polskiego krajobrazu i niskie uprzemysłowienie rejonów turystycznych oraz zabytki. Programy finansowe wspierające Polskę Jako członek UE Polska jest uprawniona do korzystania z funduszy strukturalnych. Ożywienie gospodarcze w niektórych województwach wymaga pomocy Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (ERDF) - European Regional Development Fund. Mogą ją otrzymać regiony, w których PKB na 1 miesznańca nie przekracza 75 % przeciętnej wartości tego wskaźnika w całej unii europejskiej. Szczególne chętnie są wspierane obszary wymagające restrukturyzacji przemysłu oraz regiony przygraniczne, a także lokalne inwestycje związane z zagospodarowaniem przestrzennym. Wyrównywaniu dysproporcji między krajami członkowskimi służy także Fundusz Spójności (CF – Cohesion Fund), finansujący głownie rozbudowę infrastruktury komunikacyjnej ( tworzącej transeuropejską sieć transportową) oraz inwestycje związane z ochroną środowiska. Jeszcze przed przystapieniem do UE Polska uzyskała dostęp do funduszy unijnych. W 1989r. Uruchomiono PHARE ( Poland and Hungary Assistance for Restructuring Their Economies) – program pomocy finansowej kierowanej najpierw do Polski i Węgier, a później także do innych państw kandydujących do Unii. Środki z tego funduszu początkowo przeznaczano głównie na wspieranie przemian gospodarczych w Polsce. Od 1995 r. finansowano udział Polaków w programach unijnych i realizację zadań związanych z przygotowaniem do członkowstwa w Unii. W latach 1990-1999 Polska otrzymała w ramach PHARE ok. 2 mld euro bezzwrotnej pomocy. Pod koniec lat 90-tych XX w. powstały 2 nowe programy pomocy przedakcesyjnej: ISPA (Instrument for Structural Policies for Pre-Accession), z którego finansowane były głównie duże inwestycje w zakresie ochrony środowiska i transportu,oraz SAPARD (Special Accession programme for Agriculture and Rural Development) – program wspierający modernizację rolnictwa i obszarów wiejskich (finansujący do 75% inwestycji). Polacy w UE W czerwcu 2004 roku obywatele polscy po raz pierwszy wzięli udział w wyborach do Parlamentu Europejskiego ( eurowybory); w 732- osobowym składzie Parlamentu Europejskiego Polskę reprezentowało 54 posłów. W skład Komitetu do Spraw Europejskich wchodzą: Przewodniczący Komitetu, czyli minister właściwy do spraw członkostwa RP w UE Radosław Sikorski, którego reprezentuje sekretarz stanu ds. europejskich w MSZ – Mikołaj Dowgielewicz; członkowie KSE: członkowie Rady Ministrów, którzy mogą być reprezentowani przez sekretarza stanu albo podsekretarza stanu, Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów albo wyznaczony przez niego sekretarz lub podsekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Komisarz ds. programowania finansowego i budżetu Janusz Lewandowski Przewodniczący Parlamentu Europejskiego Jerzy Buzek Traktat z Lizbony – polską stronę reprezentowali premier Tusk i minister Sikorski Jest to pierwszy traktat, na którego kształt miała wpływ delegacja polska. Traktat Lizboński Zwany początkowo Traktatem Reformującym. Zawiera zmiany w Traktacie o Unii Europejskiej i Traktacie ustanawiającym Wspólnotę Europejską. Nazwa drugiego z wymienionych Traktatów zostaje zmieniona na Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Wszedł w życie 1 grudnia 2009 r., pierwotnie miał wejść w życie 1 stycznia 2009 roku, ale nie został ratyfikowany przez wszystkie strony w wymaganym czasie. Traktat lizboński jest efektem prac wynikających z Traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy. Najważniejszymi założeniami Lizbony są zniesienie podziału na Wspólnotę Europejską i Unię Europejską, nadanie Unii Europejskiej osobowości prawnej, przekształcenie Unii w organizację międzynarodową, zniesienie podziału filarowego, dodanie nowych polityk, uszczegółowienie zasad rządzących Unią, podział kompetencji pomiędzy Unię a państwa członkowskie, sprecyzowanie katalogu źródeł prawa Unii, sprecyzowanie procedur stanowienia i rewizji prawa pierwotnego Unii, określenie nowego miejsca Unii na arenie międzynarodowej i w systemie światowego bezpieczeństwa, powołanie nowych instytucji, wzmocnienie roli Parlamentu Europejskiego, umocnienie roli parlamentów narodowych, prawne usankcjonowanie Eurogrupy, umocnienie zasady elastyczności, reforma systemu głosowania w Radzie Unii Europejskiej, usprawnienie działań Unii grupującej 27 państw członkowskich. Wybrane organizacje międzynarodowe, do których należy POLSKA 1. Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ), rok założenia: 1945, rok przystąpienia Polski: 1945 ( Polska jedno z państw założycielskich), zapobieganie konfliktom międzynarodowych, podejmowanie działań zmierzających do zacieśniania współpracy między narodami, wpływanie na rozwój państw członkowskich, a zwłaszcza na poprawę ich sytuacji gospodarczej, społecznej oraz kulturalnej, przeciwdziałanie nieprzestrzeganiu praw człowieka oraz innych praw międzynarodowych, 2. Pakt Północnoatlantycki ( NATO ) Rok założenia – 1949, rok przystąpienia Polski – 1999, NATO to sojusz niepodległych państw Europy Zachodniej, USA i Kanady , organizacja polityczno-militarna o charakterze obronnym i jej podstawowym celem jest pomoc wojskowa w przypadku ataku na jedno z państw należących do paktu. 3. Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD); Rok założenia – 1961, rok przystąpienia Polski: 1996, dążenie do osiągania jak najwyższego wzrostu gospodarczego, jak najwyższego poziomu zatrudnienia i stopy życiowej, a także stabilności finansowej, wolności wymiany międzynarodowej i pomocy dla krajów słabiej rozwiniętych. 4. Światowa Organizacja Handlu (WTO), Rok założenia - 1995 , rok przystąpienia Polski: 1995 ( jedno z państw założycielskich), • liberalizacja międzynarodowego handlu, obniżanie ceł, prowadzenie prohandlowej polityki inwestycyjnej. • Polska należała do państw założycielskich WTO i ratyfikowała w 1995 roku stosowne porozumienie. 5. Środkowoeuropejskiej Strefie Wolnego Handlu (CEFTA); •Rok założenia - 1992, rok przystąpienia Polski-1992, • organizacja ta powstała na podstawie porozumienia podpisanego 21 grudnia 1992 r. w Krakowie. • Sygnatariuszami porozumienia były pierwotnie trzy kraje: Czechosłowacja, Polska i Węgry. • Obecnie CEFTA ma znacznie szerszy zasięg. Celem porozumienia jest stopniowe znoszenie ceł w handlu między krajami członkowskimi. 6. Rada Europy, Rok założenia - 1949 , rok przystąpienia Polski -1991, • Zasadniczymi celami Rady są : • ochrona praw człowieka, demokracji oraz rządów prawa, działanie na rzecz podnoszenia świadomości i rozwoju tożsamości kulturowej i regionalnej, poszukiwanie sposobów rozwiązywania współczesnych problemów społecznych, m.in.: dyskryminacji, braku tolerancji, zagrożeń środowiska, etycznych aspektów inżynierii genetycznej, AIDS, narkomanii, zorganizowanej przestępczości, podejmowanie działań mających na celu umacnianie demokracji europejskiej. 7. Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW), Rok założenia - 1944, rok przystąpienia Polski – 1986, • popieranie współpracy walutowej na szczeblu międzynarodowym, tworzenie warunków dla regulowania rozliczeń bieżących w handlu międzynarodowym, udzielanie pomocy w likwidacji trudności płatniczych, monitorowanie płynności systemów finansowych państw członkowskich, podejmowanie wysiłków zmierzających do uporządkowania rozwoju i wzrostu handlu międzynarodowego, 8. Organizacji do spraw Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO), rok założenia: 1945 przez 44 państwa (także Polskę), • Głównym celem tej organizacji jest utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa poprzez działania w sferze wychowania, nauki i kultury poszczególnych państw członkowskich, wymianę kulturalną i wzajemne poznawanie kultur. 9. Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie ( OBWE) Rok założenia: 1994, • zapobieganie użycia siły przez jakiekolwiek państwo i prowadzenie do rozwiązania konfliktów tak, aby bezpieczeństwo żadnego kraju nie było zagrożone przez inny. Tworzenie wzajemnego zaufania we wszystkich dziedzinach, jednak głównie w gospodarce i w kulturze. Podejmowanie działań na rzecz umacniania instytucji demokratycznych i praw człowieka. • Jednym z krajów, który aktywnie działa w ramach OBWE jest Polska. Nasz kraj aktywnie uczestniczy w pracach OBWE i ma celu poprawienie stanu zbiorowego bezpieczeństwa w Europie, układu międzynarodowego gwarantującego równość i bezpieczeństwo dla wszystkich państw i wykluczającego hegemonię i groźbę użycia siły. Współpraca regionalna W Europie Środkowej i Wschodniej największą i najstarszą organizacją regionalną jest obecnie Inicjatywa Środkowoeuropejska ( CEI – Central European Initiative), do której należy 18 państw. Powstała w 1989 r., Polska dołączyła w 1991r. Działalność ISE obejmuje m.in.: konsultacje polityczne, wspieranie instytucji demokratycznych i przestrzegania praw człowieka, współpracę transgraniczną, realizację różnych zadań gospodarczych i społecznych. ISE koncentruje się zwłaszcza na popieraniu transformacji gospodarczej, społecznej i prawnej w państwach członkowskich oraz ich dążeń integracyjnych, na sprawach walki ze zorganizowaną przestępczością, odbudowie Bośni i Hercegowiny. Rada Państw Morza Bałtyckiego, CBSS (Council of the Baltic Sea States) organizacja międzynarodowa powstała z inicjatywy rządów Polski i Szwecji, które w dniach 2-3 września 1990 roku przyjęły na konferencji w Ronneby w Szwecji Deklarację Morza Bałtyckiego. W dniach 5 - 6 marca 1992 na konferencji ministrów spraw zagranicznych w Kopenhadze powołano do życia Radę Państw Morza Bałtyckiego. Jej głównym celem jest koordynowanie i promowanie współdziałania państw członkowskich w celu zapewnienia demokratycznego rozwoju oraz stabilności politycznej i gospodarczej tej części Europy. Współpraca koncentruje się na zadaniach z zakresu ekologii i ochrony środowiska przyrodniczego Bałtyku, ochrony zdrowia, energetyki, transportu i komunikacji, kultury, edukacji oraz turystyki. Organizacje nieformalne Trójkąt Weimarski • forum trójstronnych konsultacji między Polską, Francją i Niemcami, głównie w zakresie polityki międzynarodowej, bezpieczeństwa, nauki i kultury. • Dla Polski szczególnie istotne było poparcie przez partnerów z Trójkąta Weimarskiego naszych starań o członkostwo w Unii Europejskiej. W ramach Trójkąta Weimarskiego odbywają się spotkania na szczeblu ministrów spraw zagranicznych, premierów, prezydentów i ministrów obrony, współpracują ze sobą stale także parlamentarzyści z tych państw. Grupa Wyszehradzka (tzw. V4) założona w 1991roku, w skład wchodzą Polska, Republika Czeska, Słowacja i Węgry. Te cztery – a od podziału Czechosłowacji trzy państwa wzajemnie wspierały się na drodze do pełnego członkowstwa w europejskich strukturach integracyjnych. Jednym z najważniejszych efektów współpracy była decyzja utworzenia w 1992r. Środkowoeuropejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (CEFTA Central European Free Trade Agreement), stopniowo znoszącego ograniczenia w handlu między należącymi do niego państwami. Kontakty między państwami-członkami Grupy utrzymywane są poprzez organizowanie nieregularnych spotkań na różnych szczeblach. Euroregiony Euroregion - wydzielona jednostka na obszarze dwóch państw, forma współpracy transgranicznej pomiędzy regionami państw członkowskich Unii Europejskiej, państw kandydujących oraz regionami ich sąsiadów. W tworzeniu euroregionu uczestniczą przedstawiciele lokalnych i regionalnych władz samorządowych, a niekiedy także inni posłowie społeczni i ekonomiczni regionów przygranicznych. Euroregiony zaczęły powstawać w Polsce dopiero na początku lat 90-tych XX w. w przygranicznych strefach naszego kraju. Najstarszy jest euroregion Nysa na granicy z Niemcami i Republiką Czeską, oficjalnie utworzony 21. 12. 1991 roku. Obecnie w Polsce jest 18 euroregionów. Cele, które powinny spełniać euroregiony: zmiany charakteru granic i przezwyciężenia krępujących uregulowań państwowych dotyczących nieprzenikalności granic umacnianie warunków gospodarczych i społeczno-kulturowych ułatwienie realizacji europejskiej polityki zagospodarowania przestrzennego usuwanie przeszkód i nierówności ekonomicznych i infrastrukturalnych określanie metod rozwiązywania problemów, przejawów niedorozwoju i uciążliwości charakterystycznych dla obszarów peryferyjnych formułowanie zasad budowy podstaw wzajemnego zaufania i współpracy między instytucjami europejskimi oraz ich efektywności budowanie i utrwalanie wzajemnych więzi. Nazwa euroregionu Kraje należące rok Nysa Polska/Niemcy/Czechy 1991 Karpacki Polska/Słowacja/Ukraina/Węgry/Rumunia 1993 Sprewa-Nysa-Bóbr Polska/Niemcy 1993 Pro Europa Viadrina Polska/Niemcy 1993 Tatry Polska/Słowacja 1994 Bug Polska/Ukraina/Białoruś 1995 Pomerania Polska/Niemcy/Szwecja 1995 Glacensis Polska/Czechy 1996 Niemen Polska/Litwa/Białoruś 1997 Pradziad Polska/Czechy 1997 Bałtyk Polska/Rosja/Litwa/Szwecja/Dania 1998 Śląsk Polska/Czechy 1998 Silesia Polska/Czechy 1998 Beskidy Polska/Czechy/Słowacja 2000 Dobrawa Polska/Czechy 2001 Puszcza Białowieska Polska/Białoruś 2002 Szeszupa Polska/Litwa/Rosja/Szwecja 2003 Łyna- Nawa Polska/Rosja 2003 Euroregiony w Polsce