Leon Kruczkowski

Leon Kruczkowski
Plan Prezentacji
Leon Kruczkowski



Informacje ogólne
Biografia
Twórczość
Leon Kruczkowski ,,Niemcy”

Geneza „Niemców” Leona Kruczkowskiego i sprawa tytułu
Leon Kruczkowski - Informacje ogólne
Leon Kruczkowski (ur. 28 czerwca 1900 w Krakowie, zm. 1 sierpnia 1962
w Warszawie) - pisarz i publicysta.
Urodzony w rodzinie rzemieślnika, był z wykształcenia chemikiem,
absolwentem Wyższej Szkoły Przemysłowej w Krakowie. Po studiach pracował
początkowo w przemyśle i szkolnictwie zawodowym, następnie od początku lat 30.
zajmował się działalnością literacką i publicystyczną; był związany z lewicą.
Lata wojny spędził w obozach jenieckich w Arnswalde II B (Choszczno) i Gross
Born (Borne Sulinowo). Po powrocie do Polski wstąpił do PPR, założył w Krakowie
miesięcznik literacki "Twórczość". 1945-1948 podsekretarz stanu (wiceminister)
w Ministerstwie Kultury i Sztuki, 1949-1956 prezes Zarządu Głównego Związku
Literatów Polskich. 1951-1956 przewodniczący Komitetu Współpracy Kulturalnej
z Zagranicą. Od lutego 1957 członek Rady Państwa.
Od 1946 był posłem do KRN, na Sejm Ustawodawczy oraz Sejm PRL I, II i III
kadencji. 1952-1956 przewodniczył sejmowej Komisji Oświaty, Nauki i Kultury. 19521956 członek Prezydium Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Narodowego, od 1958
członek Prezydium Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu. Był
odznaczony orderem Budowniczych Polski Ludowej. W 1953 otrzymał
Międzynarodową Nagrodę Stalinowską.
Leon Kruczkowski - Biografia
Leon Kruczkowski urodził się w 1900 r. w Krakowie. Tam debiutował na
przełomie lat 1918/19, publikując wiersze w czasopiśmie „Maski". Po ukończeniu
studiów z zakresu technologii chemii pracował w przemyśle w Zagłębiu Dąbrowskim.
W tym czasie wydaje tom wierszy pt. "Młoty nad światem" (1928) oraz powieść pt.
"Kordian i cham" (1932), która staje się rewelacją literacką.
"Kordian i cham", pierwsza polska powieść o tendencjach rewolucyjnych,
rewidująca narodowe mity i trafiająca w najczulszy nerw polskiej tradycji literackiej,
stała się trwałym dorobkiem literatury polskiej. Po sukcesie "Kordiana i chama"
Kruczkowski poświęcił się wyłącznie pracy literackiej i publicystycznej. W 1935 r.
powstaje przeznaczony na scenę utwór satyryczny, wymierzony przeciw
nacjonalizmowi i rasizmowi, pt. "Bohater naszych czasów", wystawiony w
warszawskim teatrze „Comoedia", oraz powieść historyczna pt. "Pawie pióra", zaś
w 1937 r. powieść o tematyce współczesnej pt. "Sidła". Jednocześnie pisarz
systematycznie współpracuje z prasą lewicową: „Sygnałami", „Lewym Torem", „Po
prostu", „Nową Wsią", "Epoką" i in. Efektem politycznej i publicystycznej działalności
Kruczkowskiego są publikacje: "Człowiek i powszedniość", "Dlaczego jestem
socjalistą", "W klimacie dyktatury" (zbiór artykułów), ukazujące się w latach 1936—
1938.
Leon Kruczkowski - Biografia
Pod koniec Dwudziestolecia pisarz pracuje nad powieścią z czasów
Stanisława Augusta oraz utworem poświęconym polskiej emigracji
robotniczej w Belgii. (Obie powieści, nie ukończone, zaginęły.) Okres II
wojny światowej autor "Kordiana i chama" spędza w obozie niemieckim dla
jeńców wojennych.
Po wojnie jest jednym z najczynniejszych organizatorów życia
kulturalnego, pełniąc kolejno szereg odpowiedzialnych funkcji państwowych
i społecznych. Jego praca literacka nie ulega przy tym zahamowaniu.
Powieściopisarz staje się dramatopisarzem. W 1948 r. Teatr Polski w
Warszawie wystawia jego "Odwety", dramat o problematyce współczesnej,
gorąco przyjęty zarówno przez publiczność, jak i krytykę, a w dwa lata
potem na scenie Teatru Starego w Krakowie, odbywa się premiera
"Niemców" — najgłośniejszej sztuki Kruczkowskiego.
"Niemcy", grani na blisko dwudziestu scenach Polski, doczekały się
rekordowej ilości przekładów na języki obce (14), wydań w językach obcych
(8) oraz premier w Berlinie i wielu miastach niemieckich, w Wiedniu, Paryżu,
Brukseli, Pradze, Bratysławie, Rzymie, Sofii, Londynie, Helsinkach i Tokio,
popularyzując w sposób dotychczas nie spotykany dramaturgię polską na
świecie.
Leon Kruczkowski - Biografia
W 1950 r. pisarz wydaje tom publicystyki pt. "Spotkania" i
konfrontacje oraz rekonstrukcję nieznanej i nieukończonej sztuki
Stefana Żeromskiego pt. "Grzech", którą adaptuje na scenę Teatru
Kameralnego w Warszawie. W 1954 r. ukazuje się wybór artykułów z
okresu powojennego pt. "Wśród swoich i obcych" oraz powstaje
dramat o tragedii Rosenbergów pt. "Juliusz i Ethel", zaś w rok później
— podobnie jak "Juliusza i Ethel" — Teatr Kameralny wystawia
napisaną w 1952 r. sztukę o problematyce współczesnej pt.
"Odwiedziny".
Grób Leona Kruczkowskiego na Powązkach
Leon Kruczkowski - Twórczość
Powieści



Kordian i cham (1932)
Pawie pióra (1935)
Sidła (1937)
Zbiory opowiadań

Szkice z piekła uczciwych (1963)
Zbiory poetyckie

Młoty nad światem (1928, debiut literacki)
Leon Kruczkowski - Twórczość
Dramaty
Kordian i cham (1935, adaptacja powieści)
 Odwety (1948)
 Niemcy (1949), pierwotny tytuł: Niemcy są ludźmi
 Juliusz i Ethel (1954)
 Odwiedziny (1955)
 Pierwszy dzień wolności (1959)
 Śmierć gubernatora (1961)
 Rodzina Sonnenbrucków (scenariusz filmowy)

Leon Kruczkowski - Twórczość
Eseistyka





Człowiek i powszedniość
Dlaczego jestem socjalistą
W klimacie dyktatury - 1938
Spotkania i konfrontacje
Prawo do kultury
Leon Kruczkowski ,,Niemcy”
Geneza „Niemców” Leona Kruczkowskiego i sprawa tytułu
Dramat „Niemcy” Leona Kruczkowskiego powstał na przełomie 1948/49 roku. Geneza utworu, którego
zamysł powstał w czasie pobytu pisarza w niemieckim obozie jenieckim, wyrasta z refleksji nad motywacjami
postaw „uczciwych Niemców” w czasach hitleryzmu i powodami, które sprawiły, że system ten zdołał opanować
naród o wysokiej kulturze i humanistycznych tradycjach.
Wiele osób w okresie II wojny intrygowało pytanie: jak to możliwe, że Niemcy, którzy w krajach
okupowanych popełniali codziennie setki zbrodni, mieli swoje normalne ludzkie życie, rodziny i powiązania
uczuciowe. Takie pytanie nasunęło się też autorowi dramatu, a utwór miał być próbą odpowiedzi na nie.
W rezultacie powstała sztuka, która miała za zadanie pokazać szereg postaci niemieckiej narodowości,
powiązanych węzłami osobistymi, należących do jednej rodziny, o określonych postawach wobec hitlerowskiej
rzeczywistości. Chodziło o to, by pokazać tych ludzi nie tylko w rzeczywistości okupacyjnej, ale też od strony ich
własnego prywatnego życia, także życia wewnętrznego.
Ponadto założeniem sztuki było też ukazanie winy „porządnego Niemca”, który nie brał czynnego udziału
w działaniach militarnych (nie katował, nie mordował, nie palił), ale mimo to ponosił odpowiedzialność za hitleryzm,
za wojnę, za okupację, za Oświęcim. To zresztą nie tylko problem niemiecki, ale raczej ogólnoludzki, bo przecież
sprawa odpowiedzialności osobistej i zaangażowania społecznego ma taki właśnie charakter.
Z problemem niemieckim łączy się też sprawa tytułu dramatu. Początkowo miał nosić tytuł „Niemcy są ludźmi”.
Autor chciał odejść od plakatowego stereotypu „szczekającego Niemca” i pokazać jako człowieka
umiejscowionego w rodzinie. Ostatecznie jednak ze względu na szerszy zakres słowa na karcie tytułowej pozostali
tylko „Niemcy”. Kruczkowski zastrzega jednak, że nie chodziło mu o pokazanie kompletnego przekroju
społeczeństwa niemieckiego w okresie hitleryzmu, lecz jedynie warianty postaw wobec faszyzmu.
Zademonstrował je w obrębie rodziny wybitnego uczonego, gdyż chciał je ukazać na przykładzie inteligenckiego
środowiska – a była to grupa społeczna bardzo charakterystyczna dla społeczeństwa niemieckiego.
Sztuka została wystawiona w 1949 roku w Krakowie, a wydanie książkowe ukazało się w 1950 roku w Warszawie.
W Berlinie nosiła tytuł zacieśniający problem - „Die Sonnenbrucks”, na co autor wyraził zgodę.
Dziękujemy za uwagę