FILOZOFIA wykłady Termin FILOZOFIA - miłowanie mądrości, termin ten określił Pitagoras , składa się on dwóch słów greckich: Filen – kochać, pożądać, dążyć Sofia – mądrość Wiedzę prawdziwą posiada Bóg człowiek może jedynie dążyć aby posiąść boską wiedzę i mądrość. Mądrość jest to znajomość prawdy we wszystkich sprawach Obszar wiedzy która ma podstawy w starożytności VII , VIII w. p.n.e pierwszy filozof Tales z Miletu. Filozofią zajmują się miłośnicy mądrości, filozofia jest zawarta pomiędzy miłości, a głupotą. Określenia miłości w języku greckim: Agapen – miłować racjonalnie Files – miłowanie o charakterze emocjonalnym Eros - miłowanie zmysłowe Pitagoras szukał prawdy w świecie, w liczbach, matematyce. Przeświadczenie że sens świata zawarty jest w liczbach 1+2+3+4= 10 1. 2. 3. 4. punkt zbiór punktów, odcinek trójkąt figura, płaszczyzna Dziewiątym następcą Pitagorasa był Platon, a dziesiątym Arystoteles Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. Filozofia swoje szczyty osiągnęła za czasów Platona i Arystotelesa. Trzydzieści wieków rozważań humanistyczna albo antropocentryczna filozofii Nie ważne jest poznanie przyrody ponieważ działa na zasadzie związków przyczynowych, na które człowiek nie ma wpływu ważne jest poznanie człowieka – Arystoteles Człowiek jest wolny, powinien poznać samego siebie. Sens filozofowania polega na poznaniu swojej natury, duszy aby troszczyć się o siebie, aby kształtować swoją osobowość. SOKRATES – pisali o jego życiu Platon i Arystoteles. , posiadamy 35 dialogów i 7 listów Platona oraz 6 tomów dzieł Arystotelesa. Arystoteles określił, że każdy człowiek ze swej natury posiada cztery predyspozycje: do myślenia naukowego do myślenia teoretycznego do myślenia praktycznego do myślenia intuicyjnego Owocem tego myślenia są cztery rodzaje wiedzy: 1 . wiedza naukowa 2. wiedza filozofii teoretycznej – filozofia pierwsza 3. filozofia praktyczna 4. znajomość najwyższych zasad Przedział zainteresowania wiedzy: Rzeczy ogólne i konieczne związki przyczynowo-skutkowe Znajomość przyczyn i zasad /fizyka i matematyka/ jakie są pierwsze przyczyny Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. Uniwersalne cztery przyczyny , wszystko co istnieje ma przyczyny : budulcowe, sprawcze, formalne, celowe – filozofia teoretyczna “byt” Filozofia praktyczna dotyczy rzeczy które mogą się mieć inaczej, tego na co człowiek ma wpływ filozofia spraw ludzkich Myślenie intuicyjne określa jak funkcjonuje byt, wszelkie istnienie, podlega prawom życia i gnicia. Rodzaje nauk wg Arystotelesa Nauki teoretyczne Nauki praktyczne – humanistyczne Nauki pojedyncze – wytwórcze, techniczne Obszary filozofii teoretycznej wg Arystotelesa FILOZOFIA PIeRWSZA a. b. c. d. TEOLOGIA –metafizyka , co ponad przyrodą FIZYKA – natura przyrody PSYCHOLOGIA - wiedza o duszy człowieka MATEMATYKA – formy funkcjonowania natury FILOZOFIA PRAKTYCZNA a. POLITYKA – dzieło “Polityka” – polis – państwo doskonałość , umiejętność kierowania wspólnotą b. ETYKA c. ESTETYKA d. EKONOMIA Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. “Polityka” – człowiek jest niedoskonały, jest zwierzęciem stadnym, stworzonym do życia we wspólnocie, mężczyźnie do realizacji jego potrzeb potrzebna jest kobieta, rodzinie dziecko podstawę komórki społecznej tworzy rodzina mąż, żona, dziecko + gospodarstwo domowe do realizacji swoich potrzeb tworzą gminy, wspólnoty, państwa. Państwo jest bytem doskonałym.Doskonałość jest to takie istnienie które do swego istnienia nie potrzebuje innych istnień, jest samowystarczalne autarkiczne. Podstawową kategorią polityki jest doskonałość Etyka – wiedza o zachowaniu się człowieka, postępowaniu człowieka, podstawową kategorią wiedzy jest dobro i zaprzeczenie zło. Dobro jest urzeczywistnieniem potrzeb, pragnień i zamiarów przez człowieka. Estetyka –“Retoryka” “Poetyka” definiuje piękno jako podstawową kategorię estetyki. Piękno jest to umiejętność naśladowania natury tam gdzie jest ona dokonała albo poprawianie tam gdzie jest niedoskonała Ekonomia - Podstawową kategorią jest sprawiedliwość wyznawanie zasady funkcjonowania w życiu społecznym sprawiedliwości sprawiedliwość legalna –dawanie przez każdego obywatela tego co się państwu należy (świadczenie na rzecz państwa – podatki) sprawiedliwość dystrybutywna –rozdzielna , dawanie przez państwo tego co się obywatelowi należy sprawiedliwość ekwiwalentna – równoważna, polega na wymianie dóbr i usług między obywatelami bez strat i zysków. sprawiedliwość społeczna- międzynarodowa dawanie przez grupę społeczną innej grupie tego co jej się należy Filozofia współczesna uprawiana jest w czterech działach podstawowych: Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. 1. Historia filozofii, analizowanie, opisywanie i syntezowanie poglądów filozoficznych. żywotami i poglądami filozofów . Diogene Leoartio - “Żywoty i poglądy filozofów” 2. Ontologia – metafizyka, onto – byt, nauka o bycie, funkcjonowaniu bytu -struktury Dziedziczny obszar filozofii teoretycznej Arystotelesa 3. Epistemologia - gnoseologia , gnos – poznanie, episteme – wiedza - nauka o wiedzy Gnosteologia – nauka o poznaniu 4. Aksjologia – aksis – wartość, coś godnego wyboru przez człowieka, nauka o wartościach Rozpatruje rzeczy w perspektywie prawdy, dobra , piękna i sprawiedliwości Badeńska szkoła filozoficzna Filozofia jest w obszarze licznych trudnych do określenia działach szczegółowych nazwanych działami przedmiotowymi filozofii np. filozofia człowieka, społeczna, przyrody, techniki sukcesu itp. – zajmuje się jednostkowym bytem. Rudolf Carnap powiedział ,że filozofia jest czynnością znajdowania znaczeń, głównym zadaniem filozofii jest krytyczna spekulacja na temat wszechświata. Arystoteles ‘ “Metafizyce” napisał, że filozofia nie jest nauką ale jest królową wszystkich nauk tak jak królowa panuje nad poddanymi ale sama nie jest poddana. Filozofia jest najogólniejszą wiedzą o przyrodzie, społeczeństwie oraz człowieku ,zasadach jego myślenia - Pitagoras Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. Historia filozofii” 1. filozofia starożytna , okres VIII w p.n.e do IV w n.e dokumentowana jest na filozofii Grecji i starożytnej filozofii rzymskiej. 2.od V w do XIV w okres filozofii średniowiecznej, 3.od XV w rozpoczyna się epoka filozofii nowożytnej 4.od lat ’30 XIX w epoka filozofii współczesnej , od nurtu zwanego pozytywizmem Ad.1 Trzy wielkie etapy rozwoju filozofii starożytnej –( punktem odniesienia jest Sokrates) szkoły przed sokratyczne- presokratyzm szkoła sokratyczna szkoła po sokratyczna –postsokratyzm Sofiści – za twórcę szkoły sofistycznej uważa się Protagorasa (dobrze!), traktowana jest krytycznie przez filozofów , jest nazwą negatywną- sofista do mędrek, to ten któremu się zdaje że zna prawdę Protagoras powiadał – miarą wszechwiedzy jest człowiek istniejący że istnieje, nieistniejący, że nie istnieje – nie ma prawdy, prawda nie istnieje, są tyko sądy o rzeczach, o każdej rzeczy są co najmniej dwa sądy sprzeczne, wykluczające się nie rzecz w znalezieniu sądu prawdziwego ale w przekonaniu do dowolnego sądu Rozwinęła się erystyka – sztuka przekonywania i retoryka – sztuka przemawiania Nauczycielem Sokratesa był sofista .Sokrates ciągle szukał prawdy i nie mógł jej znaleźć. Platon uczeń Sokratesa - pseudonim Arystotelesa. Platon – szeroki Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. Szkoła Platońska została nazwana Akademią. (miejsce gdzie odbywały się spotkania filozofów gaj na gruntach Akademosa) “WIEM, ŻE NIC NIEWIEM” - Sokrates Wiem, że nie posiadam tej prawdy Szkoły postsokratyczne – szkoły etyczne, sztuki życia, stoicyzm, hedonizm – hedone – przyjemność podstawową potrzebą człowieka jest doznanie przyjemności, zwłaszcza zmysłowej. Ad.2 Szkoły średniowieczne: - neoplatońska nawiązywała do Św. Augustyna – augustianizm - arystotelesowska nawiązywała do Św. Tomasza z Akvinu – tomizm Ad.3 Szkoły nowożytne: racjonalizm – Kartezjusza w XVII w empiryzm - J.Locke w XVI w. Ad.4 Pozytywizm w latach ‘ 30 XIX w stworzył myśliciel francuski August Comtewystępował z ideą fizyki społecznej- należy usprawnić społeczeństwo, zaproponował termin socjologia – nauka pozytywna o społeczeństwie. Rodzaj ludzki rozwija się analogicznie jak rozwija się osobowość każdego człowieka od dzieciństwa poprzez młodość do dojrzałości. Dzieciństwo – etap teologiczny , związki z bogami Młodość - etap metafizyczny, związki z czymś ponad przyrodą Dojrzałość – etap pozytywny – dzięki postępowi nauki , przyczyny widać w faktach Pozytywizm zajmuje się tym co konkretne, co rzeczywiste. Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. Pierwszy pozytywizm – nawiązywał do spraw o uniwersaliach , do średniowiecza, czy istnieją uniwersalia czyli byty ogólne tak samo jak byty konkretne- realizm , nominalizmu – stanowiska. Realizm -byty ogólne istnieją tak samo jak byty jednostkowe. Nominalizm –byty ogólne nie istnieją, istnieją tylko nazwy konkretne, nazwy ogólne są Nazwami których nie ma. Pod koniec XIX w. – drugi pozytywizm – empiriokrytycyzm tworzony przez Awenariusa Macha XX w. trzeci pozytywizm – Koło wiedeńskie Moric Schlicke. Pod koniec XIX w. wysnuto teorię, że fakty trzeba poddać krytycznej analizie, my poznajemy fakty za pomocą języka dlatego trzeba skupić fakty na analizie języka. Nie możemy rozstrzygać o prawdzie i fałszu na podstawie zdań ogólnych, nie możemy rozstrzygać w stosunku do wartości. Neopozytywizm – powiada, że jedynie epistemologia jest potrzebna w filozofii .Redukując filozofie do epistemologii posługiwał się neoklasycyzm definicją prawdy- zgodność sądu myśli z rzeczywistością. Prawda zdania konkretnego z faktem, prawda absolutna nie istnieje, wiedza ludzka ma charakter hipotetyczny wiedza ludzka ulega zmianie poprzez proces konfirmacji, weryfikacji hipotez, popr5zez dyskonfirmację i falsyfikację hipotez. Wiedza jest relatywna, wiedza się zmienia, ludzie posługują się sądami o realnym stopniu prawdopodobieństwa. Egzystencjonalizm – filozofia współczesna jest rozwijana w konwencji Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. teistycznej (Bóg) – uczony niemiecki K. Jaspers ateistycznej – J.P..Saitre Wychodzi z przeświadczenia, że człowiek jest “ pęknięciem w bycie”, funkcjonuje w oparciu o związki przyczynowo-skutkowe człowiek jest wolny jest niezdeterminowany (“Byt i Nicość ‘ – Saitre) poprzez swoje wybory, kształtuje swoje wybory. człowiek jest bezwzględnie odpowiedzialny za swoje czyny, co stwarza poczucie lęku i beznadziejności, prowadzi do skrajnego pesymizmu. SENS EGZYSTENCJONALIZMU “egzystencja poprzez esencję” – człowiek poprzez swoje wybory kształtuje swoją egzystencję Człowiek jest wolny ale wolność negatywna, człowiek nie wie co wybierać, nie wie jak żyć. K.Jaspers – w młodości ludzie dążą do piękna, do doznawania przyjemności ludzie dojrzali wybierają model życia etycznego ludzie w wieku starczym – model religijny mając nadzieje, że istnieje Bóg Egzystencjalista ateista –nie odwołuje się do zasad moralnych , “wolność ma gorzki smak” Saitre. Filozofia dialogu –spotkania inkontrologia – spotkanie W latach ’20 XX w. Martin Buber uczony żydowski piszący po niemiecku twierdzi, że prawda o świecie, Mądrość rozrzucona jest po wszystkich ludziach, nikt nie ma patentu naprawdę, aby tę prawdę zgrupować to trzeba aby ludzie wymieniali między sobą prawdy, muszą się spotykać. Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. Sens ludzkiego życia polega na spotykaniu się aby rozmawiać, dyskutować. Spotkania ludzi bywają o maksymalnym lub minimalnym sensie - teolog z teologiem prowadza monolog “0” przyrostu wiedzy ateista – teolog -=tak postmodernizm – lata ’80 i ‘ 90 XX w. –J.Derrid – algierczyk- treścią kluczową dla postmodernizmu jest działanie, aktywność, nawiązuje do filozofii F.Nietzchego- że świat jest stawaniem się, aby się doskonalić trzeba niszczyć., dokonuję tego ludzie mocni /nadludzie/, sens ludzkiego życia polega na niszczeniu Postmodernizm łamie konstrukcje- trzeba niszczyć i budować nowy świat, wojny które niosą zniszczenie ocenia się jako dobre. Uniwersalizm – metafilozofia - Janusz Krawczyński “Uniwersalizm jako metafilozofia” Prawda ożyciu i śmierci jest rozrzucona .trzeba zbierać prawdę żeby posiąść mądrość Postawa i pogląd uznający dominacje człowieka nad częściami, ogółu nad jednostkami. Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom.