Źródła Energii w Polsce w Polsce do produkcji energii elektrycznej wykorzystywane są takie źródła surowców mineralnych jak: węgiel kamienny, węgiel brunatny, ropa naftowa, gaz ziemny, woda. węgiel kamienny: (pochodzący z okresu karbonu)- Zagłębie Górnośląskie, Zagłębie Dolnośląskie, Zagłębie Lubelskie, Rybnicki Okręg Węglowy. Zasoby szacowane są na około 100 mln ton. węgiel brunatny (z trzeciorzędu)- okolice Bełchatowa, rejon: Konin - Koło Turek, okolice Bogatyni, okolice Legnicy, zagłębie Zielonogórskie. Zasoby szacowane są na około 60mln ton. ropa naftowa na terenie Polski występuje w znikomych ilościach - w karpackim zagłębiu naftowym - Sanok, Krosno, Jasło, Gorlice, rejon Krosna Odrzańskiego, okolice Kamienia Pomorskiego, pod dnem Morza Bałtyckiego. gaz ziemny wydobywany jest na terenie Podkarpacia - Przemyśl, Lubaczów, w rejonie Pomorza Zachodniego, w Wielkopolsce - Garki, Załęcze, Ostrów Wielkopolski; dodatkowo Polska importuje gaz ziemny z Ukrainy i Rosji za pomocą rurociągu jamajskiego. Produkcja Energii w Polsce W Polsce aż 97,3% energii produkowana jest w elektrowniach cieplnych. 1. Elektrownie opalane węglem kamiennym: Dolna Odra, Połaniec, Kozienice, Ostrołęka, Opole, 2. Elektrownie opalane węglem brunatnym: Bełchatów, Konin, Pątnów, Adamów, Turów. 3. Elektrownie wodne: szczytowopompowe: Porąbka koło Żywca, Żydowo koło Koszalina, Żarnowiec koło Wejherowa, oraz elektrownie w Solinie, Rożnowie, Włocławku, Koronowie, Dychowie i w Dębem. 4. Elektrownie geotermalne: lokowane na Podhalu, w Sudetach, Pyrzyce, Uniejów (wciąż jeszcze bardzo małe znaczenie). Na jakie źródła zamieniana jest Energia Elektryczna? Zamieniana jest na : -energie mechaniczną, -energie cieplną -energie promieniowania -energie chemiczną Przepływ prądu w obwodzie elektrycznym związany jest z wykonywaniem pracy przez pole elektryczne. Praca prądu zamieniana jest w obwodzie elektrycznym na odpowiedni rodzaj energii (ciepło, promieniowanie..itp) Jednostką pracy prądu jest dżul [J]. W praktyce używa się także jednostki pracy zwanej kilowatogodziną [kWh]. 1 kWh = 3 600 000 J Moc urządzeń elektrycznych jest równa stosunkowi pracy wykonanej przez dane urządzenie do czasu, w którym ta praca została wykonana. Jednostką mocy urządzeń elektrycznych jest wat [W= VA]. I Żarówka, lampa żarowa Elektryczne źródło światłą, w którym ciałem świecącym jest włókno wykonane z trudno topliwego materiału(pierwotnie grafit, obecnie wolfram). Drut wolframowy jest umieszczony w szklanej bańce wypełnionej mieszanką gazów szlachetnych(np. argon z 10% domieszką azotu). Włókno osiąga temperaturę ok.2500-3000k na skutek przepływu prądu elektrycznego. Wynalazek powstał w połowie XIX w. II Światło żarówki Światło uzyskiwane z żarówki jest światłem zbliżonym do słonecznego i cechuje się dobrym wskaźnikiem oddawania barw oglądanych w tym świetle przedmiotów, świeci cały czas jednakowo, nie powoduje efektu stroboskopowego. Widmo światła emitowane przez żarówkę jest ciągle , o niższej temperaturze barwowej niż słonice. Temperatura barwowa światła emitowanego przez żarówkę wynosi ok. 2700K. Wadą żarówek jest ich mała skuteczność , wynosząca zazwyczaj ok.12(od 8 do 16) lumenów/wat. Żarówka wykorzystuje ok. 5%energii na światło widzialne ,a reszta energii jest tracona w emisji ciepła III Żarówka próżniowa Skuteczność świetlna żarówki zależy od temperatury żarnika. Im Większa temperatura żarnika tym szybsze parowanie wolframu, zwiększa nagrzewanie się drutu w tym miejscu i w końcu przepalenia się żarówki. Wolfram odparowany z żarnika osadza się na bańce w postaci ciemnego nalotu, która pochłania część światła emitowanego przez żarnik. Z tych względów w żarówce próżniowej temperatura żarnika nie przekracza 2600K IV Żarówka halogenowa W żarówkach halogenowych do wnętrza bańki wprowadzony jest oprócz gazu obojętnego halogen, najczęściej jod, Halogen tworzy związek chemiczny z wolframem(parami wolframu w bańce i na ściankach bańki) związek ten krąży wraz z gazem w bańce, a w temperaturze panującej blisko żarnika rozpada się na wolfram i jod, W rezultacie tej reakcji następuje przenoszenie cząstek wolframu z bańki na żarnik. Proces ten nazywa się halogenowym cyklem regeneracyjnym. V Budowa żarówki 1.Szklana bańka 2.Gaz obojętny 3.Żarnik wolframowy 4,5. Druty kontaktowe 6. Podpórka 7.Słupek 8. Gwint kontaktowy 9.Trzonek gwintu 10. Krążek izolacji cieplnej 11. Stopa kontaktu elektrycznego- podpórka VI Skuteczność świetlna Skuteczność świetlna lampy żarowej zależy od kilku czynników: materiału z którego wykonane jest włókno żarnikowe, sposobu wykonania włókna, zawartości bańki, napięcia zasilającego oraz ostatecznie mocy. Większości z tych parametrów w nowoczesnych żarówkach jest niezmienna. Włókno żarowe wykonane jest z wolframu jako podwójne skrętka bańka wypełniona jest gazem obojętnym, a napięcie zasilania w Polsce to 230V( napięcie elektryczne). Zmienia się jednak moc lampy. Im większa jest moc żarówki tym mniejsze straty energii i w konsekwencji większa sprawność. VII Historia 1838-Włókno węglowe żarzące się w próżni ( Jobard ) o 1840-Drut platynowy żarzący się w próżni(Robert Gr ve) 1854-Pierwsze praktyczne wykorzystanie żarówki z włóknem ze zwęglonego bambusa do reklamy(Heinrich G bel) ö 1860-Brytyjski patent na świecące włókno węglowe w bańce, z której wypompowano powietrze(Joseph Wilson Swan) 1878-Pierwsza nadająca się do praktycznego wykorzystywana żarówka, patent Brytyjski(Joseph Wilson Swan) 1878-Masowa produkcja żarówek w USA(Hiram Steven Maxim utworzył United States Electric Lighting Company) 1883-Po raz pierwszy na Mazowszu zastosowane oświetlenie elektryczne, miało to miejsce w Markach w przędzalni spółki Briggs & Posselt 1890-Wolframowy żarnik(Aleksander Łodygin) Do doświadczenia potrzeba: 4 kubki po 200ml CZAJNIK ELEKTRYCZNY STOPER WODA TERMOMETR •Do plastikowych kubków o pojemności 250 ml nalewamy wodę i czekamy aż osiągnie temperaturę pokojową. •Gdy woda osiągnęła odpowiednią •temperaturę włączamy czajnik elektryczny i wlewamy wodę, po czym odpalamy stoper. •Mierzymy czas, w którym woda się zagotowała. Wynik wpisujemy do tabeli. •Takie same czynności wykonujemy przy różnej objętości wody. Aby czajnik po zagotowaniu wody miał taką samą temperaturę, to przed gotowaniem schładzaliśmy go. Czas zagotowania wody (s) 350 300 250 200 150 100 50 0 250 500 750 Objętość wody (ml) 1000 Wnioski z przeprowadzonego doświadczenia. 1. Im większą masę ciała wody chcemy zagotować, tym dłuższy czas jej zagotowania i więcej zużytej energii elektrycznej. 2. Nie gotujmy więc pełnego czajnika wody jeśli potrzebujemy mniejszą ilość, nie będziemy wtedy marnować energii elektrycznej.