zagrożenia dla zdrowia w podróży
advertisement
RAPORT 2015 Zagrożenia dla zdrowia w podróży ZAGROŻENIA DLA ZDROWIA W PODRÓŻY DOTACJE NA INNOWACJE INWESTUJEMY W WASZĄ PRZYSZŁOŚĆ PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ Z EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU ROZWOJU REGIONALNEGO 1 RAPORT 2015 Zagrożenia dla zdrowia w podróży ZAGROŻENIA DLA ZDROWIA W PODRÓŻY Od kilku lat systematycznie wzrasta liczba Polaków spędzających wakacje poza granicami kraju. Najpopularniejsze kierunki to niezmiennie Turcja, Grecja, Chorwacja, Hiszpania i Północna Afryka - Egipt, Tunezja. Coraz chętniej wyjeżdżamy do krajów egzotycznych i tropikalnych takich jak Indie, Kambodża, Wietnam, Kenia. Niezależnie od regionu, do którego zamierzamy się wybrać nie możemy bagatelizować panujących tam zagrożeń zdrowotnych. Pamiętajmy, że wyjeżdżając zagranicę spotkamy się z innymi chorobami i zagrożeniami zdrowotnymi niż w naszym kraju. Standardy opieki medycznej w różnych częściach świata dość często odbiegają od norm europejskich. Dlatego oprócz zachowania odpowiedniej higieny i środków ostrożności na miejscu, ważne jest wykonanie zalecanych szczepień przed podróżą. Powinniśmy w tym celu odwiedzić najbliższą placówkę - centrum medycyny podróży. Najlepiej wizytę taką zaplanować na około 6-8 tygodni przed wyjazdem. Ale nawet jeśli pozostało nam mniej czasu warto skorzystać z konsultacji w poradni medycyny podróży. Raport, który przygotowaliśmy porusza kwestię zagrożeń zdrowotnych w różnych częściach świata. Znajdziecie w nim ciekawostki na temat państw, które Polacy odwiedzają najchętniej. Ponadto mając na uwadze coraz większe zainteresowanie egzotycznymi krajami jak np. Indie, Tajlandia czy Brazylia postanowiliśmy bliżej przyjrzeć się panującym tam zagrożeniom zdrowotnym. Dodatkowo zawarliśmy informacje o zalecanych szczepieniach, groźnych chorobach oraz kilka praktycznych porad jak bezpiecznie spędzić wymarzony urlop. 2 RAPORT 2015 Zagrożenia dla zdrowia w podróży SPIS TREŚCI • KIERUNEK PODRÓŻY: GRECJA str. 10 EUROPA str. 9 AZJA str. 16 TURCJA str. 17 HISZPANIA str. 13 TAJLANDIA str. 23 BRAZYLIA str. 27 AMERYKA PŁD. str. 26 INDIE str. 20 EGIPT str. 5 AFRYKA str. 4 • CHOROBY W PODRÓŻY: • • • • • str. 30 CHOROBY TROPIKALNE str. 31 CHOROBY SKÓRY str. 38 CHOROBY POKARMOWE str. 41 CHOROBY ODZWIERZĘCE str. 45 INNE PROBLEMY ZDROWOTNE W PODRÓŻY str. 46 • WYPOWIEDŹ LEKARZA MEDYCYNY PODRÓŻY str. 49 3 RAPORT 2015 Zagrożenia dla zdrowia w podróży AFRYKA 4 RAPORT 2015 Zagrożenia dla zdrowia w podróży Stolica: Kair (najbardziej zaludnione miasto w Afryce 7 mln mieszkańców) SALAM ALEJKUM! Ludność: 74,8 mln Najwyższy punkt: Góra Świętej Katarzyny 2629 m n.p.m. 96% powierzchni Egiptu stanowi pustynia Piramida Cheopsa przetrwała do dziś jako jedyna budowla z listy 7 cudów starożytnego świata 5 Zagrożenia dla zdrowia w podróży EGIPT RAPORT 2015 Od kilku lat najpopularniejszym wakacyjnym kierunkiem wybieranym przez Polaków jest Egipt. Wyjątkowo atrakcyjne ceny oraz gwarancja świetnej pogody przyciąga co roku do Egiptu tysiące naszych rodaków. Lato jest bardzo gorące i trwa od maja do października. W lecie temperatura niejednokrotnie przekracza 35oC w cieniu. Jednak najczęściej wszystkie pomieszczenia (pokoje, restauracje, kluby, sale gimnastyczne) w kompleksach hotelowych są klimatyzowane a duże baseny i udogodnienia na plażach ułatwiają korzystanie z różnych formy wypoczynku. Najpopularniejszą atrakcją są oczywiście słynne piramidy i Sfinks będące symbolami Egiptu. Aby uniknąć przykrych chorób i móc w pełni cieszyć się urlopem trzeba mieć świadomość istniejących zagrożeń i przestrzegać podstawowych norm higieniczno-sanitarnych. 6 Zagrożenia dla zdrowia w podróży EGIPT RAPORT 2015 ZAGROŻENIA DLA ZDROWIA • • • • • Biegunka podróżnych (tutaj zwana Klątwą faraona) - zetknięcie z lokalnymi bakteriami oraz odmienna flora bakteryjna przewodu pokarmowego Europejczyków sprawia, że najczęstszymi problemami w Egipcie są dla nich dolegliwości żołądkowo-jelitowe. Udary i poparzenia słoneczne (str. 47) - wywołane silnym nasłonecznieniem i wysoką temperaturą Wścieklizna (str. 45) - jest poważnym problemem w Egipcie jest Trzeba zachować szczególną ostrożność i nie zbliżać się do bezpańskich zwierząt. Ukąszenia owadów, zwłaszcza na obszarach wilgotnych, jak np. Delta Nilu, na polach lub w oazach. Inne groźne, ale stosunkowo rzadko występujące choroby: • Denga (str. 32), • Gruźlica, • Wirusowe zapalenie wątroby typu B (str. 43) i C, • Fascjoloza, • Leiszmaniozy (str. 38), • Filariozy (str. 40), • Schistomatoza (str. 39) 7 Zagrożenia dla zdrowia w podróży EGIPT RAPORT 2015 PRZYGOTOWANIA DO WYJAZDU Przed wyjazdem do Egiptu nie musimy wykonywać szczepień obowiązkowych. Warto jednak dla własnego bezpieczeństwa wykonać szczepienia zalecane przed podróżą do tego kraju, aby zapobiec groźnym chorobom. Szczególnego przygotowania wymagają zwłaszcza wycieczki – rejsy po Nilu, gdzie ze względu na zamknięty obieg wody należy bezwzględnie zaszczepić się przeciwko chorobom przenoszonym drogą pokarmową (wzw A, dur brzuszny). Nazwa choroby Zalecenia Błonica / Tężec Infekcja następuje drogą kropelkową (błonica). Istnieje ryzyko zarażenia podczas kontaktu ze skażoną glebą, wodą lub odchodami zwierzęcymi (tężec). Wirusowe zapalenie wątroby typu A Ryzyko podczas spożycia nieumytych owoców, warzyw lub skażonej wirusem wody Wirusowe zapalenie wątroby typu B W razie ryzyka styczności z zakażoną krwią, płynami ustrojowymi, podczas kontaktów seksualnych, czynnikiem ryzyka jest praca w placówkach medycznych Dur brzuszny Ryzyko podczas spożycia skażonej żywności lub wody, nieprzestrzeganie podstawowych zasad higieny w razie kontaktu z chorym Wścieklizna Zagrożenie w przypadku kontaktu z zainfekowanymi zwierzętami: psy, koty, lisy, konie 8 RAPORT 2015 Zagrożenia dla zdrowia w podróży EUROPA 9 RAPORT 2015 Zagrożenia dla zdrowia w podróży Prawie 80% Grecji stanowią tereny górzyste Stolica: Ateny 3 mln mieszkańców. W Grecji jest ponad 2500 wysp. Na wyspie Itaka ludzie żyją średnio 10 lat dłużej niż w pozostałych miejscach w Europie. Najwyższy punkt: Góra Olimp 2917 m. m.p.m. KALIMERA! Język grecki ma ponad 3 tys. lat i jest jednym z najstarszych w Europie. 10 Zagrożenia dla zdrowia w podróży GRECJA RAPORT 2015 Grecja uznana za kolebkę cywilizacji przyciąga turystów niezliczoną ilością zabytków, różnorodnością krajobrazów, znakomitą kuchnią i pięknymi plażami. W 2014 Grecja uzyskała pozycję lidera wakacyjnych wycieczek, ze względu na niestabilną sytuacją polityczną w Egipcie. Grecja jest bezpiecznym krajem z obsługą medyczną na wysokim poziomie. ZAGROŻENIA DLA ZDROWIA • • • Udar i poparzenia słoneczne (str. 47) - wywołane silnym napromieniowaniem i wysoką temperaturą, zwłaszcza w okresie letnim Ukąszenia i ugryzienia zwierząt morskich i stawonogów (meduzy, jeżowce, karmazyny, płaszczki, mureny, pająki, skorpiony) Inne choroby: • Kleszczowe zapalenie mózgu, • Leiszmaniozy (str. 38) 11 Zagrożenia dla zdrowia w podróży GRECJA RAPORT 2015 PRZYGOTOWANIA DO WYJAZDU Przed wyjazdem warto zaopatrzyć się w Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (dostępna w oddziałach NFZ), dzięki której można bez przeszkód korzystać z publicznej służby zdrowia na terenie Grecji. Przy wjeździe do Grecji niewymagane są żadne szczepienia. Zaleca się jednak wykonanie następujących szczepień: Nazwa choroby Zalecenia Wirusowe zapalenie wątroby typu A Ryzyko podczas spożycia nieumytych owoców, warzyw lub skażonej wirusem wody Wirusowe zapalenie wątroby typu B W razie ryzyka styczności z zakażoną krwią, płynami ustrojowymi, podczas kontaktów seksualnych, czynnikiem ryzyka jest praca w placówkach medycznych 12 RAPORT 2015 Zagrożenia dla zdrowia w podróży W kraju jest około 8 tys. km plaż Stolica: Madryt Dopuszczalna ilość alkoholu we krwi podczas prowadzenia samochodu to 0,5 promila Mieszkańcy tego kraju mają więcej samochodów niż telefonów komórkowych HOLA! Hiszpański jest drugim najczęściej występującym językiem ojczystym 328 mln osób w 44 krajach 44% oliwy na świecie pochodzi z Hiszpanii 13 Zagrożenia dla zdrowia w podróży Hiszpania przez cały rok gości miliony turystów. Piękna pogoda, bogata historia, wspaniała kuchnia, zróżnicowany krajobraz pochłania nas bez reszty. Kraj jest przyjazny turystom, a medycyna stoi na dobrym poziomie. ZAGROŻENIA DLA ZDROWIA • • • • Oparzenia słoneczne, udar cieplny (str. 47), Zatrucia pokarmowe, Ukąszenia i ugryzienia zwierząt morskich, stawonogów, owadów, Inne choroby: • Leiszmanioza skórna (str. 38) 14 HISZPANIA RAPORT 2015 HISZPANIA RAPORT 2015 Zagrożenia dla zdrowia w podróży PRZYGOTOWANIA DO WYJAZDU Przed wyjazdem do Hiszpanii warto wyrobić Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego, która upoważni nas do korzystania z podstawowej opieki medycznej. Mimo, że w Hiszpanii nie ma zagrożeń sanitarnoepidemiologicznych i w związku z tym szczepienia nie są obowiązkowe zaleca się wykonanie szczepień: Nazwa choroby Zalecenia Wirusowe zapalenie wątroby typu A Ryzyko podczas spożycia nieumytych owoców, warzyw lub skażonej wirusem wody Wirusowe zapalenie wątroby typu B W razie ryzyka styczności z zakażoną krwią, płynami ustrojowymi, podczas kontaktów seksualnych, czynnikiem ryzyka jest praca w placówkach medycznych 15 RAPORT 2015 Zagrożenia dla zdrowia w podróży AZJA 16 RAPORT 2015 Zagrożenia dla zdrowia w podróży Najwyższym szczytem jest Ararat 5137 m n.p.m. Największe i najludniejsze miasto w Turcji to Stambuł. Położone jest na dwóch kontynentach w Europie i Azji. To jedyne takie miasto na świecie SELAM! Główną religią jest Islam - 99% Zakupy na tureckim bazarze nie mogą odbyć się bez targowania 17 Zagrożenia dla zdrowia w podróży TURCJA RAPORT 2015 Wakacyjne wyjazdy Polaków do Turcji znajdują się co roku w ścisłej czołówce. Fantastyczna pogoda, rozbudowana infrastruktura hotelowa oraz zapierające dech w piersiach krajobrazy przyciągają miliony turystów z całego świata. Położona na dwóch kontynentach Turcja urzeka gościnnością, cudami natury, bogatą historią i pełnią kulturowych kontrastów. Większość ludzi nie zdaje sobie sprawy jak silne jest promieniowanie słoneczne w tym regionie, co zazwyczaj prowadzi do poparzeń słonecznych i udarów. Zachowajmy zatem zdrowy rozsądek podczas opalania. ZAGROŻENIA DLA ZDROWIA • • • • • Udar cieplny i oparzenia słoneczne (str. 47), Malaria (str. 35): od marca do końca listopada istnieje zagrożenie w regionie Cukurova/ Amikova i od połowy marca do połowy października w południowo wschodniej Anatolii. Biegunka podróżnych - istnieje duże ryzyko pojawienia się tej choroby. WZW A (str. 42), E, robaczyce - choroby przenoszone droga pokarmową. Inne choroby: • Leiszmanioza (str. 38), • Poliomielitis, • Echinokokoza, • Gorączka zachodniego Nilu (str. 36) 18 Zagrożenia dla zdrowia w podróży TURCJA RAPORT 2015 PRZYGOTOWANIA DO WYJAZDU Nie ma obowiązku szczepień przed wyjazdem do Turcji. Warto się jednak do takiego wyjazdu odpowiednio przygotować i zadbać o następujące szczepienia: Nazwa choroby Zalecenia Infekcja następuje drogą kropelkową (błonica, polio). Istnieje Tężec / Błonica / Polio ryzyko zarażenia podczas kontaktu ze skażoną glebą, wodą lub odchodami zwierzęcymi (tężec) Wirusowe zapalenie wątroby typu A Ryzyko podczas spożycia nieumytych owoców, warzyw lub skażonej wirusem wody Wirusowe zapalenie wątroby typu B W razie ryzyka styczności z zakażoną krwią, płynami ustrojowymi, podczas kontaktów seksualnych, czynnikiem ryzyka jest praca w placówkach medycznych Dur brzuszny Ryzyko podczas spożycia skażonej żywności lub wody, nieprzestrzeganie podstawowych zasad higieny w razie kontaktu z chorym Wścieklizna Zagrożenie w przypadku kontaktu z zainfekowanymi zwierzętami: psy, koty, lisy, konie 19 RAPORT 2015 Zagrożenia dla zdrowia w podróży Cherrapnui to najbardziej deszczowy obszar na świecie. Rocznie spada tam 425 cm deszczu NAMASTE! Stolica: Nowe Delhi. Liczba mieszkańców aglomeracji: 22 mln Liczba mieszkańców: 1 mld 200 tys. (Drugi po chinach najbardziej zaludniony kraj na świecie) Główną religią jest Hinduizm - 78% Ponad milion mieszkańców jest milionerami, ale większość Hindusów żyje za mniej niż dwa dolary dziennie 20 Zagrożenia dla zdrowia w podróży INDIE RAPORT 2015 Indie to piękne i majestatyczne miejsce przyciągające turystów z całego świata niepowtarzalnym klimatem i różnorodnością atrakcji. Ogrom kraju, różnorodność kulturowa, przyrodnicza i religijna powoduje, że państwo to jest tak fascynujące. Ze względu na realne zagrożenia chorobowe wizyta w tym egzotycznym miejscu wymaga uzupełnienia swojej karty szczepień, a także zapoznania się z profilaktyką malarii i biegunki podróżnych. ZAGROŻENIA DLA ZDROWIA • • • • Biegunki i zatrucia pokarmowe - wysokie ryzyko wystąpienia. Giardioza, ameboza, cholera (str. 41), biegunki bakteryjne, robaczyce, WZW A (str. 42), E. - choroby są przenoszone drogą pokarmową. Malaria (str. 35) - ryzyko zarażenia na obszarze całego kraju. Mniejsze ryzyko zarażenia w porze suchej. Malaria występuje na obszarach poniżej 2000 m n.p.m., także w dużych miastach. Z uwagi na fakt, że co jakiś czas następuje wybuch ognisk chorób zakaźnych, przed wyruszeniem w podróż należy zapoznać się z aktualną sytuacją epidemiologiczną. Inne choroby: • Wścieklizna (str. 45), • Chikungunya, • Japońskie zapalenie mózgu (str. 37), • Laptospiroza, • Denga (str. 32), • Schistozomoza (str. 39), • Leiszmanioza skórna i trzewna (str. 38) 21 Zagrożenia dla zdrowia w podróży INDIE RAPORT 2015 PRZYGOTOWANIA DO WYJAZDU W Indiach opieka medyczna jest z reguły dobrze dostępna, ale nie odpowiada na ogół standardom europejskim. Od osób, które planują ponad roczny pobyt w Indiach wymaga się wykonania testu na obecność wirusa HIV. Konieczna jest profilaktyka przeciwmalaryczna. Zaleca się wykonać następujące szczepienia: Nazwa choroby Zalecenia Tężec / Błonica/ Polio Infekcja następuje drogą kropelkową (błonica, polio). Istnieje ryzyko zarażenia podczas kontaktu ze skażoną glebą, wodą lub odchodami zwierzęcymi (tężec) Wirusowe zapalenie wątroby typu A Ryzyko podczas spożycia nieumytych owoców, warzyw lub skażonej wirusem wody Wirusowe zapalenie wątroby typu B W razie ryzyka styczności z zakażoną krwią, płynami ustrojowymi, podczas kontaktów seksualnych, czynnikiem ryzyka jest praca w placówkach medycznych Dur brzuszny Ryzyko podczas spożycia skażonej żywności lub wody, nieprzestrzeganie podstawowych zasad higieny w razie kontaktu z chorym Wścieklizna Zagrożenie w przypadku kontaktu z zainfekowanymi zwierzętami: psy, koty, lisy, konie Japońskie zapalenie mózgu Z uwagi na fakt , że jest to najczęściej występujące zapalenie mózgu na Dalekim Wschodzie zaleca się wykonanie szczepienia na tę chorobę osobom podróżującym w rejony zagrożone 22 RAPORT 2015 Zagrożenia dla zdrowia w podróży Stolica: Bangkok (około 10 mln mieszkańców) Główną religią jest buddyzm - 95% W Tajlandii panuje ruch lewostronny SAŁADII! Pierwszy przypadek zarażenia wirusem HIV odnotowano w Tajlandii w 1984 roku Znajduje się tu największy na świecie posąg Buddy ze złota, mający aż 9,8 m wysokości 10% wszystkich gatunków zwierząt występujących na świecie żyje w Tajlandii 23 TAJLANDIA RAPORT 2015 Zagrożenia dla zdrowia w podróży Tajlandia przyciąga miłośników tajskiej kuchni, przepięknych świątyń, tropikalnej przyrody, a także korzystnymi cenami. Miejscowi są zawsze uśmiechnięci, pomocni i przyjaźnie nastawieni do turystów. Jest to kraj pełen egzotyki, w którym każdy znajdzie coś dla siebie. Wyjazd do strefy tropikalnej wiąże się z ryzykiem dla zdrowia, dlatego zawsze przed tego typu wyjazdem należy się odpowiednio przygotować. ZAGROŻENIA DLA ZDROWIA • • • • • • Udar, poparzenia słoneczne (str. 47) - zagrożenia związane z nadmiernym przebywaniem na słońcu, Biegunka podróżnych - problemy żołądkowe i biegunki, Malaria (str. 35) - istnieje ryzyko zarażenia, zwłaszcza na terenach zalesionych, słabo zurbanizowanych, Ukąszenia przez pająki i węże, Giarioza, cholera (str. 41), robaczyce, WZW A (str. 42), E - choroby są przenoszone droga pokarmową, Inne choroby: • Gorączki krwotoczne w tym Denga (str. 32), • Japońskie zapalenie mózgu (str. 37), • Leptospiroza, • Filariozy (str. 40) 24 Zagrożenia dla zdrowia w podróży PRZYGOTOWANIA DO WYJAZDU W Tajlandii opieka medyczna stoi na stosunkowo wysokim poziomie. Standardowa wizyta lekarska to koszt rzędu 15 - 25 dolarów. Wizyta w szpitalu kosztuje 70 - 170 USD za dobę. Przed wylotem warto skonsultować się z lekarzem medycyny tropikalnej. Zaleca się też wykonanie następujących szczepień: Nazwa choroby Zalecenia Tężec / Błonica / Polio Infekcja następuje drogą kropelkową (błonica, polio). Istnieje ryzyko zarażenia podczas kontaktu ze skażoną glebą, wodą lub odchodami zwierzęcymi (tężec) Wirusowe zapalenie wątroby typu A Ryzyko podczas spożycia nieumytych owoców, warzyw lub skażonej wirusem wody Wirusowe zapalenie wątroby typu B W razie ryzyka styczności z zakażoną krwią, płynami ustrojowymi, podczas kontaktów seksualnych, czynnikiem ryzyka jest praca w placówkach medycznych Dur brzuszny Ryzyko podczas spożycia skażonej żywności lub wody, nieprzestrzeganie podstawowych zasad higieny w razie kontaktu z chorym Wścieklizna Zagrożenie w przypadku kontaktu z zainfekowanymi zwierzętami: psy, koty, lisy, konie Japońskie zapalenie mózgu Z uwagi na fakt , że jest to najczęściej występujące zapalenie mózgu na Dalekim Wschodzie zaleca się wykonanie szczepienia na tę chorobę osobom podróżującym w rejony zagrożone 25 TAJLANDIA RAPORT 2015 RAPORT 2015 Zagrożenia dla zdrowia w podróży AMERYKA PŁD. 26 RAPORT 2015 Zagrożenia dla zdrowia w podróży Jest tam jeden z nowych 7 cudów świata, posąg Chrystusa Odkupiciela, znajdujący się w Rio de Janeiro. W Brazylii znajduje się największy las deszczowy świata Amazonia W Brazylii znajduje się jedna z największych rzek świata - Amazonka BOM DIA! Kraj ten jest liderem w produkcji kawy na świecie Brazylia ma najbardziej znany i ceniony Festiwal Karnawałowy na świecie 27 Zagrożenia dla zdrowia w podróży BRAZYLIA RAPORT 2015 Brazylia jest pełna kontrastów. Znajdziemy tu wspaniałe plaże, największy las deszczowy na świecie, mieszankę wielu kultur, wspaniałe, nowoczesne miasta współistniejące z biednymi slumsami. Jest to bardzo odległy kraj, w którym często mamy do czynienia z zupełnie innymi problemami zdrowotnymi niż w Polsce. Pamiętajmy więc o istniejących zagrożeniach i odpowiedniej profilaktyce. ZAGROŻENIA DLA ZDROWIA • Żółta febra (str. 31) oraz malaria (str. 35) - istnieje ryzyko zakażenia zwłaszcza na • • • terenach obszaru Amazonii, Udar i poparzenia słoneczne (str. 47), Ukąszenia przez owady, pająki (szczególnie niebezpiecznym pająkiem jest wałęsak brazylijski), węże. Inne choroby: • Denga (str. 32), • Onchocerkoza, • Schistosomatoza (str. 39), • Trypanosomoza amerykańska (choroba Chagasa), • Leiszmaniozy (str. 38) 28 Zagrożenia dla zdrowia w podróży BRAZYLIA RAPORT 2015 PRZYGOTOWANIA DO WYJAZDU Przed wyjazdem warto skonsultować się z lekarzem od chorób zakaźnych. Należy też pamiętać o wykupieniu ubezpieczenia medycznego. Od osób przyjeżdżających z Europy nie wymaga się przedstawienia karty szczepień. Zaleca się jednak wykonać następujące szczepienia: Nazwa choroby Zalecenia Błonica / Tężec Infekcja następuje drogą kropelkową (błonica,). Istnieje ryzyko zarażenia podczas kontaktu ze skażoną glebą, wodą lub odchodami zwierzęcymi (tężec) Wirusowe zapalenie wątroby typu A Ryzyko podczas spożycia nieumytych owoców, warzyw lub skażonej wirusem wody Wirusowe zapalenie wątroby typu B W razie ryzyka styczności z zakażoną krwią, płynami ustrojowymi, podczas kontaktów seksualnych, czynnikiem ryzyka jest praca w placówkach medycznych Dur brzuszny Ryzyko podczas spożycia skażonej żywności lub wody, nieprzestrzeganie podstawowych zasad higieny w razie kontaktu z chorym Wścieklizna Zagrożenie w przypadku kontaktu z zainfekowanymi zwierzętami: psy, koty, lisy, konie Żółta gorączka Wektorem zakażenia człowieka jest komar. Szczepienie na febrę rekomenduje się zwłaszcza turystom udającym do regionów: Amazonas, Acre, Maranhao, Dystrykt Federalny wraz ze stolicą kraju,Goias,Mato Grosso, Rondonia, Roraima, Mato Grosso do Sul, Minas Gerais, Para, Tocantins, Amapa 29 RAPORT 2015 Zagrożenia dla zdrowia w podróży CHOROBY W PODRÓŻY 30 CHOROBY TROPIKALNE RAPORT 2015 Zagrożenia dla zdrowia w podróży ŻÓŁTA FEBRA Żółta febra jest chorobą szczególnie n i e b e z p i e c z n ą , k t ó ra w s k ra j n y c h przypadkach może zakończyć się śmiercią. Wirus żółtej febry przenoszony jest przez komary. Objawy: gorączka, bóle głowy, dreszcze, nudności, osłabienie, zażółcenie skóry i zaczerwienienie spojówek. Wśród ciężkich powikłań wymienia się uszkodzenie wątroby i nerek oraz kr wawienia z prze wodu pokarmowego (gorączka krwotoczna). Choroba występuje w szerokim obszarze okołorównikowym w Afryce oraz w północnej i centralnej części Ameryki Południowej. Występowanie na świecie: RYZYKO WYSTĄPIENIA ŻÓŁTEJ FEBRY 31 Zagrożenia dla zdrowia w podróży DENGA Choroba zakaźna wywołana przez wirusa dengi. Wektorem zakaźnym jest komar. Choroba nie przenosi się z człowieka na człowieka. Występuje na terenach Azji Południowo-Wschodniej, Afr yki Subsaharyjskiej, Ameryki Środkowej i Południowej oraz na wyspach Oceanii. W większości przypadków (80%) chorzy zainfekowani wirusem nie wykazują żadnych objawów. Najczęstszymi objawami są gorączka, ból głowy, osłabienie oraz silny ból mięśni i stawów. U 50% chorych stwierdza się wysypkę. Może także wystąpić zapalenie spojówek lub gardła oraz dolegliwości żołądkowo-jelitowe. U niektórych chorych dochodzi do rozwoju postaci krwotocznej bądź wstrząsu. Objawy zaburzeń krzepnięcia u pacjentów z dengą obejmują wybroczyny na skórze oraz krwawienia z błon śluzowych (nosa, jamy ustnej lub dróg rodnych) i przewodu pokarmowego. Te groźne dla życia zaburzenia pojawiają się najczęściej po kilku dniach choroby, już po ustąpieniu gorączki. Występowanie na świecie: RYZYKO WYSTĄPIENIA DENGI 32 CHOROBY TROPIKALNE RAPORT 2015 CHOROBY TROPIKALNE RAPORT 2015 Zagrożenia dla zdrowia w podróży BŁONICA Błonica jest ostrą chorobą zakaźną wywołaną przez bakterię maczugowca błonicy. Atakuje błony śluzowe, skórę, oczy, nos, narządy płciowe. Nieleczona może prowadzić do niewydolności dróg oddechowych i śmierci. Błonica występuje na całym świecie, lecz znacznie mniej przypadków notuje się w krajach o wysokim statusie ekonomicznym ze względu na ogólnodostępne szczepienia. Profilaktyka: Obowiązek szczepienia do 19 roku życia w Polsce. Czas utrzymywania się odporności to 10 lat. Występowanie na świecie: RYZYKO WYSTĄPIENIA BŁONICY 33 Zagrożenia dla zdrowia w podróży CHOROBY TROPIKALNE RAPORT 2015 TĘŻEC Tężec to choroba zakaźna ludzi i zwierząt, ale niezaraźliwa. Do infekcji u ludzi dochodzi w wyniku kontaktu skaleczonej skóry z zakażoną ziemią. Choroba występuje na całym świecie lecz prawdziwy problem stanowi w krajach Trzeciego Świata, zwłaszcza w Azji i Afryce. Objawy: sztywność i bolesne skurcze mięśni, na początku mięśni żuchwy, a w późniejszym etapie innych mięśni szkieletowych, wygięcie ciała w łuk. W ciężkich przypadkach choroba może prowadzić do niewydolności oddechowej. Mimo podjęcia leczenia około 30% przypadków kończy się śmiercią chorego. Najlepszą profilaktyką są szczepienia ochronne. Występowanie na świecie: RYZYKO WYSTĄPIENIA TĘŻCA 34 CHOROBY TROPIKALNE RAPORT 2015 Zagrożenia dla zdrowia w podróży MALARIA Malaria występuje w ponad stu krajach, w których zamieszkuje 3,5 miliarda ludzi. Wywołana jest przez pasożyty zarodźca, którego żywicielem pośrednim są komary. Do zakażenia dochodzi przez ukąszenie zarażonego zarodźcem komara. Jest to najczęściej występująca choroba zakaźna na świecie, na którą co roku zapada ponad 220 mln osób, a 1-3 mln umiera. Pierwszymi symptomami są dreszcze i wysoka, nawracająca gorączka, nudności, wymioty, bóle mięśniowe i bóle gałek ocznych. W ciężkich przypadkach dochodzi do uszkodzenia narządów wewnętrznych i śpiączki. Często malaria ujawnia się nawet po kilku miesiącach od ukąszenia komara. W przypadku podejrzenia malarii należy jak najszybciej udać się do ośrodka medycyny tropikalnej. Profilaktyka obejmuje przyjmowanie preparatów działających przeciwko zarodźcom malarii oraz ochronę przed komarami. Występowanie na świecie: WYSOKIE RYZYKO MALARII UMIARKOWANE RYZYKO MALARII 35 Zagrożenia dla zdrowia w podróży GORĄCZKA ZACHODNIEGO NILU Gorączka zachodniego Nilu występuje głównie w Afryce, ale rozprzestrzeniła się też w Europie, Australii, a od 1999 roku także w Ameryce Północnej. Do zakażenia dochodzi przez ugryzienie komara. Objawami w postaci lekkiej są to gorączka ból głowy, bóle mięśni. W cięższych przypadkach są to nudności, wymioty, zaburzenia chodzenia, koordynacji, trudności w połykaniu, zaburzenia świadomości, śpiączka. Od 10 do 20% ciężkich przypadków kończy się zgonem. Stosuje się leczenie objawowe, nie opracowano skutecznej szczepionki. Występowanie na świecie: RYZYKO WYSTĄPIENIA GORĄCZKI ZACHODNIEGO NILU 36 CHOROBY TROPIKALNE RAPORT 2015 CHOROBY TROPIKALNE RAPORT 2015 Zagrożenia dla zdrowia w podróży JAPOŃSKIE ZAPALENIE MÓZGU Jest to choroba zakaźna, której źródłem zakażenia są komary z rodzaju Culex i Aedes. Występuje na Dalekim Wschodzie, w Azji Południowo-Wschodniej, w Indiach, na Sri Lance, w Pakistanie, Nepalu, Papui Nowej Gwinei. W większości przypadków choroba przybiera łagodną formę, a objawami są gorączka, bóle głowy, problemy żołądkowe. U około 1% zakażonych japońskie zapalenie mózgu przybiera ostrą postać (zapalenie mózgu, zaburzenia świadomości, niedowład). Powikłania po chorobie mogą być naprawdę ciężkie: parkinsonizm, osłabienie siły mięśniowej, zaburzenia psychiczne. Profilaktyka obejmuje szczepienia ochronne. Występowanie na świecie: RYZYKO WYSTĄPIENIA JAPOŃSKIEGO ZAPALENIA MÓZGU 37 Zagrożenia dla zdrowia w podróży CHOROBY SKÓRY RAPORT 2015 LEISZMANIOZY Leiszmaniozy należą do chorób pasożytniczych przenoszonych na człowieka przez samice krwiopijnych muchówek. Na terenach, na których wystepują mieszka 350 mln osób. Choroba występuje pod trzema postaciami: skórna, trzewna, skórnośluzówkowa. Objawy: • Leiszmanioza skórna: owrzodzenia skóry, martwica tkanek, trudno gojące się rany. • Leiszmanioza trzewna : gorączka, obecność płynu w jamie otrzewnej, powiększenie objętości śledziony, anemia, szare zabarwienie skóry. • Leiszmanoza skórno-śluzówkowa: zniekształcenia twarzy, uszkodzenia tkanek miękkich, chrząstek i kości nosa. Występowanie na świecie: LESZMANIOZA TRZEWNA SKÓRNO- ŚLUZÓWKOWA TRZEWNA ORAZ SKÓRNO-ŚLUZÓWKOWA 38 CHOROBY SKÓRY RAPORT 2015 Zagrożenia dla zdrowia w podróży SCHISTOSOMATOZA Schistosomatoza jest zaraz obok malarii najpoważniejszą chorobą pasożytniczą na świecie. Choruje na nią około 200 mln ludzi. Występuje głównie w Afryce, ale także na wschodnich wybrzeżach Amer yki Południowej, Azji Południowo-Wchodniej oraz na bliskim Wschodzie. Chorobę wywołuje pięć gatunków przywr z rodzaju schistosoma. Do zakażenia dochodzi podczas kąpieli w zanieczyszczonej wodzie. Objawy to: ból brzucha, kaszel, biegunka, gorączka, świąd i wysypka grudkowa, obrzęk twarzy, powiększenie wątroby i śledziony. Profilaktyka obejmuje unikanie kąpieli w wodach słodkich oraz niszczenie żywicieli pośrednich - ślimaków. Występowanie na świecie: WYSOKIE RYZYKO SCHISTOSOMATOZY UMIARKOWANE RYZYKO SCHISTOSOMATOZY 39 Zagrożenia dla zdrowia w podróży CHOROBY SKÓRY RAPORT 2015 FILARIOZY Filariozy to choroby przewlekłe wywołane przez nicienie, a wektorami zakażenia są bąki, komary, meszki. Dzielimy je na filariozy limfatyczne i skórne. Występują na terenach Wschodniej Afryki i Azji. Rejony te zamieszkuje 1,1 mld ludzi. Zdarzają się przypadki nie dające żadnych objawów. Symptomami tej choroby są: ból głowy, pokrzywka, zapalenie naczyń chłonnych, słoniowacizna kończyn dolnych i górnych, obrzęk węzłów chłonnych. Aby zapobiegać zagrożeniu należy stosować replementy, a także odzież która uchroni nas przed ukąszeniami owadów. Występowanie na świecie: RYZYKO WYSTĄPIENIA FILARIOZY 40 CHOROBY POKARMOWE RAPORT 2015 Zagrożenia dla zdrowia w podróży CHOLERA C h o r o b a p r z e w o d u p o k a r m o w e go wywołana przez przecinkowiec cholery. Do zakażenia dochodzi podczas spożycia skażonej wody lub pokarmu, rzadziej przez bezpośredni kontakt z chorym. Na terenach zagrożonych cholerą mieszka około 1,4 mld ludzi. Choroba może okazać się śmiertelna (około 1% przypadków w przypadku prawidłowego leczenia oraz nawet 50% przypadków nieleczonych). Objawy: biegunka bez bólów brzucha, wymioty, odbarwione stolce o mdłej woni, zmarszczenie skóry, zmiana głosu, drżenie mięśni, zapadnięcie oczu i wyostrzenie rysów twarzy. Profilaktyka: doustne szczepienia, restrykcyjne przestrzeganie zasad higieny w rejonach zagrożonych: częste mycie rąk oraz działanie w myśl zasady ugotuj, obierz lub zapomnij o zjedzeniu. Występowanie na świecie: RYZYKO WYSTĄPIENIA CHOLERY 41 Zagrożenia dla zdrowia w podróży CHOROBY POKARMOWE RAPORT 2015 WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY TYPU A WZW A jest to jedna z najczęściej notowanych chorób zakaźnych. Rejon występowania to Afryka, Azja, Ameryka Środkowa i Południowa. Do zarażenia dochodzi głównie podczas spożycia zanieczyszczonej wody lub pokarmów. WZW A daje następujące powikłania: zżółknienie skóry i oczu, bóle brzucha, mięśni i stawów, gorączka, świąd skóry, ciemny mocz. Aby zapobiec WZW A należy dokładnie myć owoce i warzywa, pić wodę butelkowaną. Zaleca się także szczepienia ochronne. Występowanie na świecie: RYZYKO WYSTĄPIENIA WZW A 42 CHOROBY POKARMOWE RAPORT 2015 Zagrożenia dla zdrowia w podróży WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY TYPU B WZW B to ciężka, przewlekła choroba wywołana przez wirus HBV. Do zakażenia najczęściej dochodzi przez kontakty seksualne z osobą zarażoną lub podawanie dożylne narkotyków za pomocą tej samej igły. Występuje na całym świecie. Okres wylęgania to średnio 60 - 90 dni. WZW B daje następujące objawy: brak apetytu, nudności, wymioty, ciemny mocz, żółtaczka, bóle stawów. Najskuteczniejszą formą profilaktyki jest szczepionka. Należy też unikać przypadkowych kontaktów seksualnych bez zabezpieczenia. WZW TYPU B - Występowanie na świecie: RYZYKO WYSTĄPIENIA WZW B 43 Zagrożenia dla zdrowia w podróży CHOROBY POKARMOWE RAPORT 2015 DUR BRZUSZNY Ostra choroba zakaźna, którą wywołują bakterie salmonelli. Źródłem zakażenia mogą być brudna woda lub nieumyte owoce lub warzywa. Występuje na całym świecie lecz największe ryzyko notuje się w Azji (Indie, Nepal) oraz Afryce. Do najczęściej występujących objawów zalicza się: bóle brzucha, gorączkę, różową wysypkę na skórze. Może pojawić się powiększenie śledziony, węzłów chłonnych i zapalenie spojówek. Profilaktyka obejmuje szczepienia ochronne, a także przestrzeganie podstawowych zasad higieny. Występowanie na świecie: WYSOKIE RYZYKO UMIARKOWANE RYZYKO DURU BRZUSZNEGO 44 CHOROBY ODZWIERZĘCE RAPORT 2015 Zagrożenia dla zdrowia w podróży WŚCIEKLIZNA Wścieklizna jest to wirusowa choroba zakaźna, która może być śmiertelna. Do zarażenia dochodzi w wyniku ugryzienia przez chore zwierzę. Wścieklizna występuje na całym świecie, ale najwięcej przypadków notuje się w Afryce i Płd. Azji za sprawą ugryzień przez psy, koty i małpy. Co roku na wściekliznę umiera około 55 tys. osób. N i e m a s ku te c z n ego l e ku p rze c i w wściekliźnie. Można natomiast wykonać szczepienie przedekspozycyjne przed wyjazdem w zagrożony rejon. Pierwsze objawy mogą być widoczne już po 10 dniach. Pojawia się brak czucia w miejscu ugr yzienia, osłabienie, nadmierna potliwość. Z czasem dochodzi do mimowolnych i bolesnych skurczy mięśni, ślinotok, problemy przy przełykaniu, lęk przed wodą, światłowstręt, napady drgawek, trudności w oddychaniu (niewydolność oddechowa jest przyczyną śmierci). Po tygodniu od w.w. objawów pacjent umiera. Porady: • unikanie kontaktu z nietoperzami podczas zwiedzania jaskiń • unikanie głaskania i dotykania zwierząt • należy uważać na małpy, które często wskakują na turystów w poszukiwaniu jedzenia • szczególną uwagę zwrócić na dzieci, które chętnie garną się do zwierząt Występowanie na świecie: WYSOKIE RYZYKO ŚREDNIE RYZYKO NISKIE RYZYKO WŚCIEKLIZNY 45 Zagrożenia dla zdrowia w podróży INNE PROBLEMY RAPORT 2015 JET LAG Zespół nagłej zmiany strefy czasowej - jet lag. Jest to udręka dla wielu podróżnych, którzy przelatują przez różne strefy czasowe. Objawy są uzależnione od liczby stref czasowych oraz kierunku podróży. Podróż w kierunku na wschód (kierunek, który skraca dobę) jest gorzej znoszona od podróży w kierunku zachodnim, który wydłuża cykl dobowy. Oprócz zaburzeń snu może pojawić się złe samopoczucie, brak koncentracji, ból głowy, zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Aby złagodzić objawy należy dobrze wypocząć i wyspać się przed podróżą. Zaleca się odpowiednio nawodnić organizm (powinniśmy zrezygnować z alkoholu i kofeiny ze względu na ich właściwości odwadniające) i spożywać posiłki z wysoką zawartością białka. 46 Zagrożenia dla zdrowia w podróży INNE PROBLEMY RAPORT 2015 PRZEGRZANIE ORGANIZMU, UDAR CIEPLNY Dotyka dość często turystów podróżujących w upalne miejsca. Niezachowanie środków ostrożności, nadmierne eksponowanie ciała na promienie słoneczne sprawia, że dochodzi do przegrzania organizmu. Objawami są: bardzo wysoka gorączka, dreszcze, nudności, wymioty, poparzenia I i II stopnia, sucha, gorąca, pokryta bąblami skóra, zaburzenia psychiczne, utrata przytomności. Jeżeli zauważymy u siebie takie symptomy należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem. Aby uniknąć nieprzyjemności należy wystrzegać się słońca podczas jego największej aktywności w godz. 11 a 15, stosować kremy z ochronnym filtrem UV, nakrycie głowy, regularnie nawadniać organizm. 47 Zagrożenia dla zdrowia w podróży INNE PROBLEMY RAPORT 2015 ZAKRZEPICA WYWOŁANA PODRÓŻĄ Jest to groźna choroba, która nieleczona może prowadzić do śmierci. Podczas długich godzin lotu spędzonych w pozycji siedzącej może dojść do powstania zakrzepu. Skrzepy powstałe w żyłach kończyn dolnych mogą zawędrować do płuc tworząc zator. Jeżeli zauważymy opuchnięcie nóg, bóle łydki podczas zginania, zaczerwienienie skóry powinniśmy zgłosić się do lekarza. Aby zminimalizować ryzyko w dniu wyjazdu należy nawadniać organizm, nie zażywać leków uspokajających ani nasennych, nałożyć luźną odzież. 48 RAPORT 2015 Zagrożenia dla zdrowia w podróży CENTRUM MEDYCYNY PODRÓŻY “ Czy warto skorzystać z porady? Od kilku lat prowadzę centrum medycyny podróży. Zgłaszają się do mnie pacjenci, którzy chcą się zabezpieczyć przed chorobami egzotycznymi. Porada w naszym Gabinecie nie ogranicza się jedynie do szczepień ochronnych. Obejmuje wszystkie interesujące podróżnika problemy zdrowotne, z którymi może się spotkać w czasie swojej podróży oraz krótko po niej. Dla udzielenia pełnej porady muszę znać wiele szczegółów planowanego wyjazdu dlatego konieczna jest osobista rozmowa z pacjentem. Najważniejsze jest oczywiście, dokąd podróż się odbywa, ale także jakiego będzie rodzaju, czy planowany jest pobyt w hotelu czy wędrówka bezdrożami, jak długo ma trwać, jakimi środkami komunikacji, czy należy brać pod uwagę specjalnego rodzaju narażenia (nurkowanie, zwierzęta, itp.), czy Pacjent jest zdrowy, czy obciążony chorobami przewlekłymi, w jakim jest wieku, czy ma doświadczenie – każda informacja jest ważna i pozwala lepiej przewidzieć możliwe zagrożenia. Szczepienia ochronne stanowią ważny element profilaktyki, ponieważ mogą uchronić nas przed zachorowaniem na choroby śmiertelne lub poważnie zagrażające naszemu zdrowiu. W trakcie wizyty Pacjent dowiaduje się, które szczepienia są obowiązkowe, a które zalecane w jego konkretnym przypadku. Omawiamy także drogę przenoszenia chorób oraz w jaki sposób dochodzi do zarażenia i jakie są możliwości leczenia, tak aby Pacjent mógł świadomie podjąć decyzję o zaszczepieniu się oraz znał ryzyko wiążące się z rezygnacją z określonego szczepienia. ” 49 RAPORT 2015 Zagrożenia dla zdrowia w podróży “ Pragnę podkreślić, że szczepienie (czasem 2 lub 3 dawki w z góry określonej sekwencji czasu) zabezpiecza nas na wiele lat. Przed kolejną podróżą wystarczy dokonać „przeglądu” książeczki szczepień. Czy nowy cel podróży wymaga nowych szczepień? Czy należy podać dawkę przypominającą? Dawki przypominające dla różnych chorób podawane są po 3, 5 lub 10 latach, a czasem nie są wymagane. Czyli jedno szczepienie chroni nas przez wiele lat. Innym, istotnym elementem omawianym w Gabinecie jest profilaktyka przeciwmalaryczna. Pacjenci otrzymują ode mnie recepty na zalecane leki oraz informacje, jak najlepiej unikać zagrożenia. Przy każdej wizycie omawiam także skład apteczki dopasowany do konkretnego wyjazdu, czasu jego trwania oraz liczby osób podróżujących. Staram się przewidzieć możliwe „przygody zdrowotne” moich Pacjentów i przygotować ich do podjęcia odpowiedniego działania. W moim Gabinecie Medycyny Podróży pojawiają się nie tylko turyści. Często spotykam osoby wyjeżdżające zawodowo - do pracy, na kontrakty, na praktyki, na staże, które potrzebują porady i ustalenia właściwej profilaktyki. Zdarza się również, że muszą spełnić wymagania określone przez pracodawcę lub organizatora. Pomagam im w skompletowaniu określonych badań (np. potwierdzenia braku zakażenia gruźlicą), a także w dokonaniu wymaganych szczepień. Swoją wiedzą i profesjonalnym przygotowaniem staram się służyć Pacjentom tak, aby w czasie swoich wielkich przygód uniknęli problemów zdrowotnych lub potrafili stawić im samodzielnie czoła. Zapraszam wszystkich zainteresowanych do naszego Certyfikowanego Centrum Medycyny Podróży. lek. med. Małgorzata Wawer-Zahuta ” 50 RAPORT 2015 Zagrożenia dla zdrowia w podróży ŹRÓDŁA: • egiptologia.pl/turystyka/vademecum-podrozy-po-egipcie • wirtualnyegipt.pl/informacje-praktyczne/egipt-zdrowie-i-bezpieczenstwo.html • medycynatropikalna.pl/kraj/egipt/10#szczepienia • transazja.pl/szczepienia/Turcja • poznajnieznane.pl/ciekawostki-2/ciekawostki-panstwa-3/grecja-ciekawostki • transazja.pl/szczepienia/Turcja • medycynatropikalna.pl/kraj/turcja/104#choroby • transazja.pl/szczepienia/Indie • poznajnieznane.pl/ciekawostki-2/ciekawostki-panstwa-3/hiszpania-ciekawostki • poznajnieznane.pl/ciekawostki-2/ciekawostki-panstwa-3/tajlandia-ciekawostki • poznajnieznane.pl/ciekawostki-2/ciekawostki-panstwa-3/indie-ciekawostki • medycynatropikalna.pl/kraj/indie/74#szczepienia • medycynatropikalna.pl/kraj/tajlandia/101#szczepienia • pl.wikipedia.org/wiki/Cholera • cmwum.pl/poradnik-podroznika.pdf • szczepieniadlapodrozujacych.pl • pl.wikipedia.org/wiki/Schistosomatoza • medycynatropikalna.pl/chorobazakazna/8/malaria • medycynatropikalna.pl/chorobazakazna/3/denga • zdrowiewpodrozy.mp.pl/problemy/65384,denga 51 RAPORT 2015 Zagrożenia dla zdrowia w podróży http:// www.halo Najlepsi lekarze, najbliżej Ciebie. Serwis HaloDoktorze.pl oferuje możliwość zarejestrowania się online i dostęp do najlepszych specjalistów na terenie całej Polski. Serwis pozwala na odnalezienie specjalisty w swojej okolicy i umówienie wizyty w dogodnym terminie kilkoma kliknięciami. https:// https:// https:// www.fa plus.go twitter.c cebook. ogle.co o m / 52 RAPORT 2015 Zagrożenia dla zdrowia w podróży DOTACJE NA INNOWACJE INWESTUJEMY W WASZĄ PRZYSZŁOŚĆ PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ Z EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU ROZWOJU REGIONALNEGO 53
