Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie (VIMA) II Zakład Anestezjologii i Intensywnej Terapii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Uniwersytecki Szpital Kliniczny nr 2 Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Crawford Williamson Long (1815 - 1878) Eter siarkowy. 30 marca 1842 r. – usunięcie dwóch guzów z szyi. Pacjent James Venable. Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Gardner Quincy Colton Pokaz działania podtlenku azotu – 9 grudnia 1844; Obecni: Horacy Wells z żoną Elisabeth. Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Horace Wells (1815 - 1848) Styczeń 1845. Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA William Morton 16-10-1846 Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Inhalator Mortona Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA R. Hinckley: „Pokaz narkozy eterowej” – 16/10/1846 r. Massachusettes; 1882 rok Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Morton nazwał skonstruowany przez siebie aparat do znieczulenia "The Letheon". W mitologii greckiej Leta (Lete) (gr. Lethe: "zapomnienie") – jedna z kilku rzek Hadesu. Wypicie wody z niej miało powodować całkowitą utratę pamięci. Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA John Collins Warren (1778 - 1856) "Anaesthesia had been the dream of many surgeons and scientists, but it had been classed with aerial navigation and other improbable inventions." Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Professor James Young Simpson (1811 – 1870) Pierwsze znieczulenia chloroformem u ciężarnych (styczeń 1847 – Edinburgh). Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Najmniejszy efekt uboczny na układ sercowo- naczyniowy i oddechowy. Trwały tj. nie ulega rozkładowi pod wpływem ekstremalnych temperatur, światła, wapna sodowanego. Nie ulega biotransformacji; nie wywiera wybiórczego toksycznego działania na jakikolwiek narząd, nawet w przypadkach przewlekłej ekspozycji. Nie wchodzi w interakcje z lekami stosowanymi w okresie okołooperacyjnym. Odpowiednia siła działania, pozwalająca na stosowanie go w warunkach normalnego i podwyższonego stężenia tlenu. Niski współczynnik krew – gaz. Cechy idealnego anestetyku wziewnego (Heijke, Smith 1990): Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Nie wywiera drażniącego wpływu na drogi oddechowe. Szybki, odwracalny wpływ na ośrodkowy układ nerwowy; niezmienna zależność pomiędzy szybkością metabolizowania w mózgu a przepływem mózgowym krwi. Niepalny i niewybuchowy w jakimkolwiek stężeniu w kontakcie z powietrzem, tlenem lub/ i podtlenkiem azotu. Nie uwrażliwia serca na arytmogenne działanie amin katecholowych. Tani. Cechy idealnego anestetyku wziewnego (Heijke, Smith 1990): Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Idealny anestetyk: Szybkie i przyjemne zasypianie i budzenie ze znieczulenia. Dobra sterowność – możliwość szybkiej zmiany głębokości znieczulenia. Wystarczająco silne działanie przeciwbólowe, hamowanie odruchów i zwiotczenie mięśni szkieletowych. Szeroki margines bezpieczeństwa. Brak działania toksycznego w dawkach klinicznych. Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Anestetyki wziewne - wady: Czas wprowadzania w znieczulenie (za wyjątkiem sewofluranu) jest stosunkowo długi. Do uzyskania odpowiedniej głębokości znieczulenia konieczne jest stosowanie stężeń, które prowadzą do niepożądanych działań ubocznych – gł. układ krążenia. Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Potrzymanie znieczulenia (kondukcja) złożona – powszechnie akceptowalna: Halotan. Tlen. Izofluran. Tlen + powietrze. Sewofluran. Tlen + podtlenek azotu. Znieczulenie przewodowe. Indukcja dożylna. Desfluran. Stężenie leku Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Sen – głębokość. Zaburzenia hemodynamiczne. Hipnotyk Miorlx. FNT FNT FNT Sen Gaz Czas Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Indukcja wziewna? Powrót do korzeni? Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Przewidywane trudności z utrzymaniem drożności dróg oddechowych – trudna intubacja („pusty żołądek”). Diagnostyka – krótkie procedury (cystoskopia, bronchoskopia). Terapia (nastawienie złamanych kości, zwichnięć). Wysokie ryzyko kardiologiczne. Chirurgia plastyczna (oddech spontaniczny). Okulistyka. Chirurgia jednego dnia. Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Podtlenek azotu. Halotan. Sewofluran. Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA 1951 r. synteza w ICI - Fergusson, Suckling i Raventos. 1956 r. – Johnstone. Uszkodzenie wątroby – 1:35000 znieczuleń. Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Synteza – pod koniec lat 60-tych przez Wallina w Baxter-Travenol Laboratories. 1981 r. – pierwsze próby u ludzi; odstąpienie od prób. 1990 r. – Maruishi Pharmaceuticals (Osaka). Początek lat 90-tych – Europa i USA. Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Współczynnik rozdziału krew/ gaz Halotan 2,5 Sewofluran 1,69 Podtlenek azotu 0,47 Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Anestetyk MACawake/ MAC Halotan 0,55 Izofluran 0,38 Sewofluran 0,34 Desfluran 0,34 MAC wybudzenia - MACawake Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Sewofluran Powoduje wzrost przepływu krwi przez wieńcowe naczynia krążenia obocznego Kersten 1999. Wywiera ochronne działanie na mięsień sercowy u pacjentów chorujących na chorobę niedokrwienną serca. Pozostaje bez wpływu na dodatkową drogę przewodzenia w zespole Wolf’a-Parkinson’a-White’a Krahn 1999. Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Anestetyki wziewne zastosowane przed niedokrwieniem - wywierają silny zapobiegawczy mechanizm obronny. Anestetyki wziewne podane po niedokrwieniu (w czasie reperfuzji) – zmniejszają uszkodzenie reperfuzyjne. Prowadzenie znieczulenia sewofluranem może obniżyć częstość występowania zawału mięśnia sercowego w czasie CABG o 50%. Stosowanie sewofluranu może zmniejszyć częstość uszkodzenia nerek i wątroby w czasie niedokrwienia (śródoperacyjnego). Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Halotan Sewofluran n=660 n=836 Pobudzenie 11 14 Kaszel 10 6 Zatrzymanie oddechu 6 5 Wzmożone wydzielanie 3 3 Skurcz krtani 2 2 Skurcz oskrzeli 0 <1 Bradykardia 7 3 Podtlenek azotu Niewskazany do indukcji wziewnej – zjawisko Finka (hipoksja dyfuzyjna). Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Indukcja wziewna techniką pojemności życiowej (jednego wdechu) VCRII – ew. dzieci. Indukcja wziewna techniką wzrastających stężeń: Aż do stężenia 8%/ obj. intubacja bez użycia leków zwiotczających mięśnie (trudna intubacja). Do stężenia ok. 2,5-3,5 %/ obj. (brak odruchu rzęsowego) lek zwiotczający mięśnie intubacja (pacjenci ze schorzeniami układu krążenia. Do stężenia 2,5-4,5% objętości maska krtaniowa/ maska twarzowa oddech spontaniczny/ wspomagany (DCS/ okulistyka/ ch. plastyczna). Stężenie leku Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Stała głębokość snu. Niewielkie zaburzenia hemodynamiczne. Dobra sterowność: RemiFNT – cholinoesteraza osoczowa. Wziewny lek znieczulający – niski wsp. rozdziału krew-gaz. Sen RemiFNT Gaz Miorlx. Czas Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Podtrzymanie znieczulenia: Metoda półotwarta. Metoda półzamknięta: Mały dopływ świeżych gazów. Minimalny dopływ świeżych gazów. Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA FGF: 3 – 0,5 l/ min. (średnio 1,5 l/ min.) Oddech zwrotny, którego wielkość zależy od FGF. Konieczna eliminacja CO2 przez pochłaniacz. 50% gazów wydechowych kierowane jest po eliminacji CO2 po ramienia wdechowego. Przepływ tlenu znacznie przekraczający zapotrzebowanie człowieka tj. 2,90 – 3,5 ml/ kg/ min. Znieczulenie ogólne małym przepływem low-flow anaesthesia LFA Foldes 1952 r. Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA FGF: < 0,5 l/ min. Oddech zwrotny. Konieczna eliminacja CO2 przez pochłaniacz. Przepływ tlenu znacznie pokrywający zapotrzebowanie człowieka tj. 2,90 – 3,5 ml/ kg/ min. Znieczulenie ogólne minimalnym przepływem minimal-flow anesthesia MFA Vitrue 1974 r. Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA 1. Faza nasycająca – ustalenie składu mieszaniny oddechowej (FGF = 6 l/ min.) Ustalona orientacyjnie na 6 minut (technika Götteborg’ska). Weryfikowana wskazaniami monitora gazów anestetycznych (różnica I:E dla N2O: 3-4%). Głębokość znieczulenia: Znamiona kliniczne. BIS. Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA 2. Faza podtrzymująca (FGF < 3 l/ min.) Przy znieczuleniu N2O/ O2 – przez pierwsze 30 minut wychwyt N2O przez tkanki jest większy od wychwytu O2 - i stężenie tlenu w mieszaninie (FiO2) jest wyższe niż wynikałoby to ze wskazań rotametrów. Po 30 minutach wychwyt N2O staje się mniejszy od wychwytu O2 i następuje podwyższenie stężenia N2O w układzie - inne niż wynikałoby to ze wskazań rotametrów (FiO2 jest niższe niż wynikałoby to ze wskazań rotametrów). Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA 2. Faza podtrzymująca (FGF < 3 l/ min.) Po rozpoczęciu LFA, jeżeli znieczulenie prowadzone jest anestetykami halogenowymi o wysokim współczynniku B/G: należy PODWYŻSZYĆ stężenie „na parowniku” VOC o 2 – 4 x. Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Pogłębienie znieczulenia Zwiększenie stężenia anestetyku halogenowego („na parowniku”). Zwiększenie FGF do wartości typowych dla HFA (faza wstępna). Po ok. 5-6 min. – zmniejszyć FGF do wartości LFA. Czas osiągnięcia nowego stężenia będzie tym krótszy im mniejszy jest B/G. Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Szczelny. Mała pojemność układu oddechowego. Mała liczba łączników. Monitor oddechowy. Monitor gazów oddechowych. Monitor mechaniki oddechowej. Aparat do znieczulenia Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Przepływomierz proporcjonalny. Alarm rozłączeniowy. Czujnik wdechowego stężenia tlenu. Dopływ 100% tlenu do układu oddechowego z pominięciem przepływomierza i parownika. Aparat do znieczulenia Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Podkliniczna toksyczność: 50 - 80 mol/ l F- (sur.) Łagodna kliniczna toksyczność: 90 - 120 mol/ l F- Znaczna toksyczność: > 120 mol/ l F- Znieczulenie wziewne sewofluranem jest bezpieczne: stężenie F- nie przekroczyło 30 mol/ l w czasie znieczulenia 1 MAC> 150 min. znieczulenia Frink i wsp.; Shirashi, Ikeda Metabolizm – znaczenie jonu fluorkowego Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Znieczulenie w warunkach “małego i minimalnego” przepływu ??? COMPOUND A: Produkt degradacji nieenzymatycznej sewofluranu Powstaje w obecności wapna sodowanego (szczególnie w czasie prowadzenia znieczulenia “low flow i minimal flow anaesthesia”). norma: 1 ppm (tło). Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Dawka toksyczna i śmiertelna Compound A: 331 ppm - 3 godziny ekspozycji 203 ppm - 6 godzin ekspozycji 127 ppm - 12 godzin ekspozycji (u szczurów LC50). Znieczulenie 1 MAC przez 3 godziny “low flow” - 1 l/ min. wykazało - stężenie Compound A nie przekroczyło 21 ppm Bito, Ikeda i Frinka Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Wyższe ryzyko poronień wśród personelu anestezjologicznego. Większa częstość wrodzonych anomalii u dzieci zespołu anestezjologicznego (kobiety i mężczyźni). Brak podwyższenia zapadalności na nowotwory złośliwe. Sala operacyjna – ryzyko Miller’s Anesthesia Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Środki odkażające. Diatermia. Pary/ dymy w czasie elektrokoagulacji. Leki. Stres. Sala operacyjna, a środowisko Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA Znieczulenie ogólne indukowane wziewnie VIMA http://www.machala.info e-mail: [email protected]