RESPEKTOWANIE NORM SPOŁECZNYCH W SZKOLE Raport

RESPEKTOWANIE NORM
SPOŁECZNYCH W SZKOLE
Raport ewaluacyjny
Opracowanie:
Zespół ds. ewaluacji:
koordynator: Ewa Żelechowska
członkowie: Elżbieta Kalka
Agnieszka Maciejewska
Łucja Tyll
WPROWADZENIE
Celem ewaluacji i zasadniczymi problemami
badawczymi było:
- Zdiagnozowanie zagrożeń, na które narażeni są
uczniowie, nauczyciele oraz pracownicy na terenie
placówki.
- Pozyskanie informacji na temat sposobów dbania
przez szkołę o bezpieczeństwo uczniów.
- Określenie działań zmierzających do poprawy
bezpieczeństwa.
Problemy kluczowe (badawcze) były następujące:
•Czy uczniowie przejawiają zachowania odbiegające od
przyjętych
zasad
postępowania?
•Czy uczniowie wiedzą, jakich zachowań się od nich
oczekuje?
•Czy uczniowie czują się w szkole bezpiecznie?
•Jakich zachowań dotyczy identyfikowane przez uczniów
zagrożenie?
•Jakie
jest
źródło
tych
zachowań?
•W jaki sposób szkoła rozpoznaje zagrożenia wśród
uczniów?
•W jaki sposób szkoła dba o bezpieczeństwo uczniów?
•Jakie
formy
pomocy
uczniom
oferuje
szkoła?
Zespół ds.ewaluacji opracował koncepcję ewaluacji wraz z
narzędziami badawczymi oraz zebrał i zanalizował dane.
Badania ankietowe, wśród wszystkich grup respondentów,
zostały przeprowadzone w grudniu 2012 roku. Objęto nimi:
52 uczniów, 28 rodziców, 18 nauczycieli i 4 pracowników
administracji i obsługi. Do zebrania danych posłużyły
kwestionariusze ankietowe. Wykorzystane w procesie
badawczym ankiety zawierały pytania: otwarte, zamknięte i
półotwarte. Wzory ankiet zamieszczone zostały w załączniku.
Zgromadzony materiał empiryczny został wykorzystany w
analizie niniejszego raportu.
Przed rozpoczęciem badań wszyscy respondenci,
informowani byli o celach badań, sposobie wykorzystania ich
wyników oraz całkowitej anonimowości uzyskanych informacji.
Nie wszystkie rozdane ankiety zostały zwrócone, a część z
nich zawierała niepełne informacje.
ANALIZA
PRZEPROWADZONYCH
BADAŃ
Czy uczniowie czują się w szkole bezpiecznie?
100
80
84,6
92,9
100
60
tak
40
20
15,4
nie
7,1
0
ucz eń
0
rodz ic
naucz yciel
Powyższy wykres wskazuje, iż badani uczniowie czują się w
szkole bezpiecznie (84,6%) . Podobnie twierdzą rodzice uczniów
(92,9%) oraz nauczyciele (100%).
Jaka jest skala poczucia
bezpieczeństwa wśród uczniów?
60,0
55,6
50,0
57,1
40,0
30,0
28,8
20,0
0,0 1,9
0,0
0,0
1
2
uc z eń
rodz ic
21,2
10,0 9,7
7,1
0,0
28,6
38,5
33,3
nauc z yc iel
11,1
7,1
3
4
5
21,2% badanych uczniów wysoko ocenia swoje poczucie bezpieczeństwa
w
szkole. 38,5 twierdzi nawet, że czuje się w szkole bardzo bezpiecznie. Jednak
9,7% badanych uczniów ma poczucie zagrożenia. 2 rodziców z 28 badanych
(7,1%), także przyznało, że ich dziecko nie czuje się w szkole bezpiecznie. 70,7%
nauczycieli określiło bardzo wysoko poczucie bezpieczeństwa podopiecznych.
Jakich zachowań dotyczy identyfikowane
przez uczniów zagrożenie?
inne,
0 3, 6
0
roz pows z ec hnia nie
plotek i
bic ie, k opa nie lub
popy c ha nie
wy mus z a nie
pieniędz y
nis z c z enie
wła s noś c i
11, 5
29, 4
41, 1
46, 2
17, 9
23, 5
28, 6
17, 3
11, 8
14, 3
7, 7
5, 8
32, 1
17, 3
ok ra da nie
g roż enie,
z a s tra s z enia
iz olowa nie w
k la s ie lub w g rupie
obra ż a nie,
oś mies z a nie
3, 8
na uc z y c iel
58, 8
10, 7
rodz ic
40, 4
uc z eń
23, 5
17, 9
17, 9
35, 2
30, 8
23, 5
21, 2 28, 6
obg a dy wa nie
wy ś miewa nie
prz ez y wa nie
21, 4
23, 1
70, 5
32, 1
35, 2
1, 2
0
20
42, 9
40
60
80
Najwięcej badanych uczniów (46,2%) obawia się
„bicia” i zastraszania (40,4%). Kolejnym agresywnym
zachowaniem, którego boją się uczniowie jest:
obrażanie, ośmieszanie (30,8%) oraz obgadywanie
(23,1%).
Inaczej uważają badani rodzice. Ich zdaniem,
uczniowie najczęściej obawiają się: agresji słownej:
przezywania (42,9%), wyśmiewania (32,1%), a także
grożenia
(32,1%).
Natomiast nauczyciele uważają, iż uczniowie
najbardziej obawiają się wyśmiewania (70,5%),
grożenia (58,8%) oraz przezywania i obrażania
(35,2%).
Źródło zagrożenia
Z analizy danych wynika, że uczniowie najbardziej obawiają się obcych w
szkole (44,2%) oraz koleżanek/kolegów (23,1%).
Z jaką formą agresji uczniowie spotkali
się w szkole?
Najczęściej wskazywaną formą agresji z jaką zetknęli się uczniowie
była agresja słowna (32,7%), podobnie twierdzą rodzice (39,3%) , na
drugim miejscu plasowała się agresja fizyczna 26,9%.
70
64,7
60
50
50
39,3
32,7
40
30
26,9
23,1
20
10
0
23,5 23,1
rodz ic
11,8
7,1
7,1
nauc z yc iel
0
fiz yc z ną ps yc hic z ną s łowną
uc z eń
nie
s potkałem
s ię
Czy uczniowie znają swoje prawa?
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
88,2
80,882,1
ucz eń
rodz ic
17,9
11,5 11,8
naucz yciel
7,7
0 0
tak
nie
brak
odpowiedz i
Czy uczniowie znają swoje obowiązki?
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
80,8
67,964,7
ucz eń
rodz ic
21,423,5
11,5
naucz yciel
7,710,7
0
tak
nie
brak
odpowiedz i
Na pytanie dotyczące znajomości praw i obowiązków ucznia
Zespołu Szkół Specjalnych im. Janusza Korczaka w Kcyni 80,8%
badanych uczniów odpowiedziało, że zna swoje prawa i obowiązki.
Najczęściej wymieniane prawa ucznia przez badanych to:
•
prawo do nauki (21,2%)
•
prawo do własnego zdania (9,6%)
•
do znajomości ocen (5,8%)
Większość jednak, bo aż 63,5% nie potrafiło wskazać żadnego
swego prawa.
Najważniejsze, zdaniem ankietowanych, obowiązki ucznia to:

uczęszczanie do szkoły (23,1%)

nie spóźnianie się na lekcje (7,7%)

nie wagarowanie (7,7%)
Analiza wykazała, że mimo twierdzenia przez badanych, iż znają
oni swoje obowiązki to 61,5% nie udzieliła żadnej odpowiedzi.
Czy w szkole respektowanie są normy
społeczne?
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
89,3
78,8 76,4
uc z eń
rodz ic
nauc z yc iel
11,5 11,8
3,6
tak
nie
9,6 7,111,8
brak
odpowiedz i
78,8% badanych uczniów, 89,3% rodziców oraz 76,4% nauczycieli
stwierdziło, że w szkole przestrzega się norm społecznych.
Jakie są najważniejsze normy
zachowań dla uczniów, rodziców i
nauczycieli?
es tetycz ny wygląd 011,8 39,3
23,5
25 51,9
pos tępowanie z godnie z e S tatutem
82,3
50
kultura os obis ta
50
70,5
42,9
nieuż ywanie wulgaryz mów
34,6
s z acunek wobec naucz ycieli i
82,3
46,4
55,8
pers onelu s z koły
76,4
42,85
tolerancja
32,7
29,4
39,3
dbanie o mienie s z kolne
42,3
35,2 53,6
aktywnoś ć na lekcjach
51,9
0
50
100
naucz yciel
rodz ic
ucz eń
Wśród najważniejszych norm zachowań
uczniowie najczęściej wymieniali: szacunek do
nauczycieli i pracowników szkoły (55,8%),
aktywność na lekcjach, postępowanie zgodnie ze
Statutem (51,9%) i kulturę osobistą (50%).
Według rodziców najistotniejsze są: kultura
osobista (50%), aktywność na lekcjach (53,6%),
szacunek do ludzi (46,4%) oraz
nieużywanie
wulgaryzmów i tolerancja (42,9%).
Nauczyciele największą wagę przywiązują
do kultury osobistej i szacunku (82,3%), tolerancji
(76,4%) i nieużywania wulgaryzmów (70,5%).
ANALIZA ARKUSZY
WYWIADU
grupa badawcza - nauczyciele
W jaki sposób nauczyciele rozpoznają
zagrożenia , na które narażeni są
uczniowie na terenie placówki?
obserwują uczniów podczas przerw
śródlekcyjnych i lekcji.
b) przeprowadzają rozmowy indywidualne,
wywiady, rozmowy na godzinach
wychowawczych.
c) otrzymują informacje od uczniów.
d) przeprowadzają rozmowy z nauczycielami, z
rodzicami, z pedagogiem.
e) śledzą wpisy w dziennikach.
a)
Uczniowie są informowani o swoich
niewłaściwych zachowaniach poprzez :
• przekazywanie informacji o ich zachowaniu,
• przeprowadzenie rozmowy,
• wyjaśnienie sytuacji do której doszło
akcentując zasady przestrzegania norm
współżycia społecznego,
• omawianie problemu na forum klasy,
• przeprowadzanie
zajęć tematycznych
nawiązujących do zaistniałej sytuacji.
• wskazywanie właściwych wzorców i postaw.
Sposoby reagowania nauczycieli na
niewłaściwe zachowania uczniów:








przeprowadzanie rozmów wyjaśniających z
uczniem.
powiadamianie wychowawcy, pedagoga, rodzica,
dyrektora w celu podjęcia odpowiednich działań.
stosowanie systemu kar i nagród przewidzianych
w
Statucie.
pogadanki i spotkania tematyczne.
upomnienia słowne.
konsultacje z radą pedagogiczną, pedagogiem.
wpisy do dziennika.
informowanie o konsekwencjach.
Najskuteczniejszymi sposobami
reagowania na odstępstwa od norm
postępowania zdaniem nauczycieli są:


bezpośrednie rozmowy z uczniem , rodzicem,
wychowawcą, pedagogiem.

wyciąganie konsekwencji.
jednolity front postępowania wszystkich nauczycieli.

rozmowa połączona z uświadomieniem
konsekwencji niewłaściwych zachowań.

zapisywanie uwag w dzienniku.

regularne rozmowy z uczniami.

dyscyplinowanie do zmiany niewłaściwego
zachowania.
Według nauczycieli szkoła podejmuje
następujące działania w zakresie
poprawy bezpieczeństwa uczniów:

organizowanie spotkań z rodzicami, z pedagogiem.

organizowanie spotkań o charakterze profilaktycznym –
spotkania z funkcjonariuszami Policji, oglądanie filmów
tematycznych, udostępnianie broszur.

wystosowywanie pism do rodziców.

reorganizacja dyżurów – zwiększenie liczby nauczycieli
dyżurujących oraz ich rozmieszczenia.

realizacja programu profilaktycznego.

stały monitoring.

współpraca z funkcjonariuszami Policji, kuratorami.
WNIOSKI:
1. Uczniowie czuję się w szkole bezpiecznie. Sporadycznie zdarzają się zachowania
agresywne, mające charakter agresji słownej, rzadziej fizycznej.
2. Wszyscy uczniowie wiedzą, jakich zachowań się od nich oczekuje. Zdarzają się
pojedyncze przypadki nie przestrzegania obowiązujących w szkole norm społecznych, na
które niezwłocznie reagują nauczyciele, wychowawcy, pedagog, dyrektor czy pracownicy
administracji i obsługi, a w swych działaniach są konsekwentni i jednomyślni.
3. Uczniowie twierdzą, że znają swoje prawa i obowiązki, lecz nie potrafią ich wymienić.
4. W szkole są respektowane normy społeczne.
5. Nauczyciele komunikują uczniom, jakich zachowań się od nich oczekuje. Czynią to
głównie w formie pogadanek oraz rozmów z uczniem w konkretnej sytuacji zagrożenia w
celu przypomnienia obowiązujących zasad.
6. W szkole diagnozuje się zachowanie uczniów, a wyniki diagnozy są wskazówką do pracy
z dzieckiem – analiza przyczyn złego postępowania, rozwiązywanie problemów
wychowawczych w grupie i indywidualnie, a także do tworzenia różnego rodzaju
programów profilaktyczno – wychowawczych, zaradczych oraz do dalszej pracy
dydaktyczno – wychowawczej.
7. W szkole podejmowane są różnego rodzaju działania wychowawcze mające na celu
eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań.
REKOMENDACJE
Szkoła, by zwiększyć poczucie bezpieczeństwa całej
społeczności szkolnej, powinna kontynuować
dotychczasowe działania wychowawcze oraz
podejmować nowe, przynoszące pożądany efekt
wychowawczy.
 W podejmowanych działaniach zaradczych,
wychowawczych, profilaktycznych należy w dalszym
ciągu wykazywać się konsekwencją.
 Istnieje konieczność systematycznego zapoznawania
uczniów z ich prawami i obowiązkami.

Dziękujemy za uwagę!
Zespół ds. ewaluacji