szanse - BD Center

ATUTY I SŁABOŚCI, SZANSE I ZAGROŻEN
NA DRODZE OSIĄGNIĄCIA
SUKCESU ZAWODOWO-MATERIALNEGO
W OCENIE STUDENTÓW III ROKU
STUDIÓW LICENCJACKICH
SZKÓŁ NIEPUBLICZNYCH
Losy absolwenta szkoły wyższej nie zaczynają kształtować się w
momencie
otrzymaniu
dyplomu.
Proces
budowania
własnej
przyszłości zaczyna się już w szkole.
Od co najmniej dwóch dekad żyjemy w społeczeństwie ryzyka
(Beck, 2002), które niesie za sobą niepewność przyszłości i znaczną
indywidualizację odpowiedzialności za jej kształtowanie.
Upowszechnienie szkolnictwa wyższego, w tym niepublicznego miało
pomóc młodzieży w korzystnym umiejscowieniu się na rynku pracy.
Jednak wkrótce, między innymi, w wyniku dewaluacji wykształcenia
wyższego (Wasielewski, 2001) oraz ciągłemu re-formowaniu norm
społecznych, okazało się, iż samo ukończenie szkoły wyższej nie
wystarczy.
Pracodawcy stawiają coraz wyższe wymagania przed absolwentami,
które to dotyczą nie tylko formalnych kwalifikacji i uprawnień, ale
także tak zwanych „kwalifikacji osobistych” (Giddens 2004, s.408)
Pracodawcy cenią więc bardzo wysoko:
•pozaakademicka działalność studentów, zarówno zarobkową
jak i niezarobkową (Ćwiek, 2005; Kozubal, 2000;)
•doświadczenie podjęcia pracy (praktyki, staże, praca
dorywcza).
Takich umiejętności nie wypracuje się uczestnicząc biernie w procesie
edukacyjnym
Wiele od dawna znanych teorii wskazuje,
iż ocena własnych szans wpływa na starania jednostki,
które z kolei kształtują jej rzeczywistą przyszłość.
Teorie motywacji uznają, że jednostka musi uznać, że wynik takiego
działania jest dla niej użyteczny oraz, że w jej subiektywnej ocenie
jest możliwy do osiągnięcia (Reykowski, 1975 i 1992). Jeśli cel i
prawdopodobieństwo uzyskania go są niewielkie, jednostka w ogóle
nie podejmie działania.
Koncepcje samoskuteczności A.Bandury (Bańka, 2005) i Poczucia
umiejscowienia kontroli J.Rottera uznają, iż osoby przekonane o
skuteczności własnych działań, przekonane o własnym wpływie na
przebieg własnego życia inaczej podchodzą do trudnych zadań,
wykorzystują własnych zdolności i pojawiające się możliwości (Sęk,
2006)
Badania przeprowadzone zostały wiosną 2009 roku
Przebadanych zostało 341 studentów studiów I stopnia trzech
kujawsko-pomorskich uczelni niepublicznych
(cała populacja liczyła 2875 osób)
Charakterystyka badanej grupy przedstawia się następująco:
• 65,4% z nich to studenci studiów niestacjonarnych, 34,6% stacjonarnych
• 75,37% stanowią kobiety, mężczyźni 24,63%
• 65,98% badanych mieszka w miastach, 19,35% we wsiach gminnych, 14, 66% w
niegminnych
• 6,89% z nich jest jeszcze zależna od rodziców, 43,11% usamodzielniło się
• sytuacja materialna większości badanych jest dobra lub bardzo dobra – 56,01%.
Osoby biedne stanowią 15,25% badanych, a posiadający dostateczne środki
materialne 28,74%.
ANALIZA SWOT
CZYNNIKI
C
Z
Y
N
N
I
K
I
POMAGAJACE
UTRUDNIAJĄCE
Z
E
W
N
Ę
T
R
Z
N
E
NIEZALEŻNE
BEZPOŚREDNIO
ODE MNIE
– TKWIĄCE W
OTOCZENIU
(SZANSE)
NIEZALEŻNE
BEZPOŚREDNIO
ODE MNIE
– TKWIĄCE W
OTOCZENIU
(ZAGROŻENIA)
W
E
W
N
Ę
T
R
Z
N
E
ZALEŻNE
BEZPOŚREDNIO
ODE MNIE
- MOJE ATUTY
ZALEŻNE
BEZPOŚREDNIO
ODE MNIE
- MOJE SŁABOŚCI
JAKIE CZYNNIKI POMAGAJĄ A JAKIE UTRUDNIAJA PANU/NI
OSIĄGNIECIE SUKCESU W SFERZE ZAWODOWO-MATERIALNEJ?
NAJCZĘŚCIEJ WYMIENIANE:
CZYNNIKI UTRUDNIAJĄCE ZEWNĘTRZNE (88,86% wskazujących te czynniki):
- zła sytuacja na rynku pracy - 31,67%
- kryzys gospodarczy - 14,96%
- nepotyzm 12,02%
- niekorzystna sytuacja materialna – 10,85%
- niekorzystne miejsce zamieszkania / i / nieprzychylność, wrogość, brak zrozumienia
ludzi - 6,74%
CZYNNIKI POMAGAJACE WEWNĘTRZNE (86,51% wskazujących te czynniki)
- motywacja i determinacja w dążeniu do celu - 32,84%
- cechy charakteru odpowiedzialnego i rzetelnego człowieka - 14,66%
- ambicja - 14,08%
- cechy człowieka nowoczesnego - 13,49%
- kapitał kulturowy - 12,9%
- umiejętności interpersonalne - 10,85%
- poczucie własnej wartości - 10,26%
- pracowitość i zaangażowanie - 9,97%
- dotychczasowe doświadczenie i praktyka zawodowa - 6,45%
CD.
CZYNNIKI UTRUDNIAJĄCE WEWNETRZNE (77,13% wskazujących te czynniki ):
- typowe ludzkie wady charakteru - 16,13%
- brak umiejętności interpersonalnych - 11,73%
- niskie poczucie własnej wartości - 11,44%
- brak motywacji, determinacji i cierpliwości w dążeniu do celu - 9,38%
- lęk/strach przed zmianami - 8,5%
CZYNNIKI POMAGAJACE ZEWNETRZNE (72,72% wskazujących te czynniki ):
- wsparcie najbliższych - 17,14%
- dobra sytuacja na rynku pracy - 14,40%
- posiadanie znajomości - 12,9%
POZAAKADEMICKA AKTYWNOŚĆ BADANYCH
PRACĘ ZAROBKOWĄ (63,34) NAJCZĘŚCIEJ PODEJMUJĄ:
•
•
•
•
STUDENCI NIESTACJONARNI
MĘŻCZYŹNI
OSOBY USAMODZIELNIONE
MIESZKAŃCY MIAST
DO ORGANIZACJI SPOŁECZNYCH, STOWARZYSZEŃ, KLUBÓW
ETC. (17,6%) NAJCZĘŚCIEJ PRZYNALEŻĄ:
•
•
•
•
STUDENCI STACJONARNI
MĘŻCZYŹNI
MIESZKAŃCY MIAST I WSI GMINNYCH
OSOBY NIEZAMOŻNE
INNE SYTSEMATYCZNE DZIAŁANIA ROZWOJOWE (37,54%)
NAJCZĘŚCIEJ PODEJMUJĄ:
•
•
•
•
•
STUDENCI STACJONARNI
MĘŻCZYŹNI
OSOBY NIEUSAMODZIELNIONE
MIESZKAŃCY WSI GMINNYCH
OSOBY ZAMOŻNE
Umiejscowienia poczucia kontroli/poczucie samoskuteczności
a aktywność pozaszkolna badanych
WEWNETRZNE POCZUCIE
UMIEJSCOWIENIA
KONTROLI
(7,04% BADANYCH)
ZEWNĘTRZNE POCZUCIE
UMIEJSCOWIENIA
KONTROLI
(9,38% BADANYCH)
ŚREDNIA AKTYWNOŚĆ
WŚRÓD WSZYSTKICH
BADANYCH
PRACA ZAROBKOWA
58,33%
53,13%
63,34%
PRZYNALEŻNOŚĆ DO
ORGANIZACJI
16,66%
9,38%
17,6%
INNE SYSTEMATYCZNE
DZIAŁANIA
41,66%
21,88%
37,54%
BIBLIOGRAFIA:
Bańka, A. (2005). Poczucie samoskuteczności. Konstrukcja i struktura czynnikowa Skali
Poczuci Samoskuteczności w Karierze Miedzynarodowej. Poznań – Warszawa: Studio
PRINT-B. Beck, U. (2002). Społeczeństwo ryzyka – w drodze do innej nowoczesności.
Warszawa: Wyd. Scholar.
Bourdieu, P. (1986). The Forms of Capital. W: J.G.Richardson (red.), Handbook of theory
and research for the sociology and education (s. 248). New York: Wyd. Greenwood.
Ćwiek, J. (2005). Po co iść na studia? Gazeta Wyborcza, z dnia 14 marca 2005.
Giddens, A. (2004). Socjologia. Warszawa: PWN.
Gierszewska, G. i Romanowska, M. (2009). Analiza strategiczna przedsiębiorstwa.
Warszawa: PWE
Kozubal,M. (2000). Niby dobrze, ale… . Gazeta Wyborcza, z dnia 30 listopada 2000.
Maciejewska, M. (2000a). Skutek w zależności od celu. Motywowanie na przykładzie teorii
oczekiwań. Personel. Zatrudnianie - Motywowanie - Szkolenie, 8.
Maciejewska, M. (2000b). W poczuciu (nie)sprawiedliwości. Koncepcja słusznej płacy
J.S.Adamsa. Personel. Zatrudnianie - Motywowanie - Szkolenie, 1.
Reykowski, J. (1975). Teoria motywacji a zarządzanie. Warszawa: PWE.
Reykowski, J. (1992). Motywacja. W: T.Tomaszewski (red.). Psychologia ogólna. Procesy
emocjonalne. Motywacja. Osobowość. Warszawa: PWN.
Rozmowa z prof. Zbigniewem Marciniakiem. (2006). Gazeta Wyborcza, dodatek Praca nr
40, z dnia 2 października 2006, dodatek „Praca” nr 40
Sęk, H. (2006). Kierunki behawioralne i podejście poznawcze w psychologii klinicznej. W:
H.Sęk (red.) Psychologia kliniczna. Warszawa: PWN.
Strelau, J. i Doliński, D. (2008). Psychologia. Podręcznik akademicki. Gdańsk: GWP.
Szacka, B. (2003). Wstęp do socjologii. Warszawa: Oficyna Naukowa
Tylińska, R. (2005). Analiza SWOT instrumentem w planowaniu rozwoju. Warszawa: WSiP
Wasilewski, K. (2001). Niepubliczne szkoły w Polsce. Kultura i edukacja, 2.
MARTA CHYŁA