Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników wyłącznie w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian, przesyłanie, publiczne odtwarzanie i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby własne oraz do wykorzystania w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. „W matematyce nie ma drogi specjalnie dla królów.” Euklides Pole wycinka koła. Jeśli umiesz obliczyć pole koła, obliczenie pola wycinka koła nie powinno sprawić ci problemu, a jest to bardzo przydatna umiejętność. OZNACZENIA. Przyjmujemy następujące oznaczenia: r – długość promienia d – długość średnicy P – pole koła Ważne: d = 2r LICZBA π. Przypomnijmy (dokładne informacje znajdziesz w lekcji „Koło. Okrąg. Liczba π”): l – długość okręgu Najczęściej stosowane przybliżenia: π ≈ 3,14 KĄT ŚRODKOWY. Kątem środkowym nazywamy kąt o wierzchołku w środku okręgu (koła) i ramionach zawierających promienie okręgu (koła). α – kąt środkowy WYCINEK KOŁA. Wycinkiem koła (wycinkiem kołowym) wyznaczonym przez kąt środkowy α nazywamy część koła ograniczoną ramionami kąta środkowego i łukiem, na którym oparty jest kąt α. Kolorem zielonym zaznaczono wycinek koła wyznaczony przez kąt α. POLE WYCINKA KOŁA. Przyjrzyj się poniższym rysunkom. Pole narysowanych kół wynosi 4π (P = 4π). Potrafisz określić pola wycinków zaznaczonych kolorem zielonym? POLE WYCINKA KOŁA. Oto prawidłowe odpowiedzi (pola wycinków oznaczyliśmy Pw): Pw = 2π Ponieważ Pw = 0,5 ∙ P Pw = π Ponieważ Pw = 0,25 ∙ P Pw = 3π Ponieważ Pw = 0,75 ∙ P Skąd się wzięły te ułamki? Po pierwsze widać jaką częścią całego okręgu jest zaznaczony łuk, a po drugie… POLE WYCINKA KOŁA. Ten wycinek wyznaczony jest przez kąt środkowy o mierze 180°. Cały okrąg to 360°. A więc: Ten wycinek wyznaczony jest przez kąt środkowy o mierze 90°. A więc: POLE WYCINKA KOŁA. Znając wzór na obliczenie pola koła P o promieniu r, jesteśmy wstanie obliczyć pole wycinka koła dla którego znamy miarę kąta środkowego α który wyznacza ten wycinek. Pw – pole wycinka koła r – promień koła α – miara kąta środkowego który wyznacza wycinek POLE WYCINKA KOŁA. Pw PRZYKŁADY. PRZYKŁAD 1. Kąt o wierzchołku w środku koła o promieniu 10 ma miarę 40°. Oblicz pole wycinka wyznaczonego przez ten kąt. PRZYKŁADY. PRZYKŁAD 2. Jaki promień ma koło, w którym wycinkowi o polu odpowiada kąt o mierze 30°? PRZYKŁADOWE ZADANIA. ZADANIE 1. Rysunek przedstawia fragment projektu ścieżki rowerowej w miejscu w którym zakręca po łuku okręgu. Oblicz jaką powierzchnie będzie zajmować ścieżka na tym łuku. Najpierw musimy obliczyć pole całego wycinka, następnie odjąć od niego pole wycinka który nie będzie ścieżką (niezacieniowany obszar). PRZYKŁADOWE ZADANIA. ZADANIE 1 – ciąg dalszy. m2 PRZYKŁADOWE ZADANIA. ZADANIE 1 – ciąg dalszy. Z obliczeń wynika że ścieżka rowerowa na tym łuku będzie zajmować 7π m2 czyli około 21,98 m2 (π ≈ 3,14). PRZYKŁADOWE ZADANIA. ZADANIE 2. Przyjmując, że bok jednej kratki ma długość 1 oblicz pole figury z rysunku. Narysowana figura składa się z trójkąta i dwóch półkoli. Jej pole obliczymy dodając do siebie pole trójkąta o podstawie 4 i wysokości 2 oraz pole koła o promieniu 1 (dwa półkola). P = 0,5 ∙ 4 ∙ 2 + π ∙ 12 = 4 + π