RAPORT
advertisement
RAPORT ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA POLEGAJĄCEGO NA BUDOWIE OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW w miejscowości LUTOCIN, gmina LUTOCIN, powiat żuromiński, woj. mazowieckie do wniosku o ustalenie warunków zagospodarowania terenu OPRACOWANIE: inż. Alina RYNKIEWICZ WARSZAWA, luty 2004 rok ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA 1. WPROWADZENIE ..................................................................................................... 1.1. Przedmiot i cel opracowania ........................................................................................ 1.2. Formalno-prawne aspekty wykonania opracowania .................................................... 1.3. Zakres opracowania ..................................................................................................... 1.4. Źródła informacji stanowiące podstawę do sporządzenia raportu ............................... 4 4 4 6 7 2. OPIS PROJEKTOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA ..................................................... 9 2.1. Charakterystyka przedsięwzięcia ................................................................................. 9 2.2. Główne cechy procesów technologicznych .................................................................. 11 2.3. Warunki użytkowania terenu w fazie budowy i eksploatacji ....................................... 13 2.4. Przewidywane rodzaje i ilości zanieczyszczeń, wynikające z funkcjonowania oczyszczalni .................................................................................................................. 14 3. OPIS ELEMENTÓW PRZYRODNICZYCH ŚRODOWISKA OBJĘTYCH ZAKRESEM PRZEWIDYWANEGO ODDZIAŁYWANIA OCZYSZCZALNI ......... 3.1. Fizjografia terenu 3.2. Wody powierzchniowe i odbiornik ścieków ................................................................ 3.3. Wody podziemne ......................................................................................................... 3.4. Powierzchnia ziemi i gleba .......................................................................................... 3.5. Powietrze ...................................................................................................................... 3.6. Warunki klimatyczne 3.7. Klimat akustyczny ........................................................................................................ 3.8. Ludzie ........................................................................................................................... 3.9. Flora i fauna ................................................................................................................. 3.10. Krajobraz ...................................................................................................................... 3.11. Dobra materialne i dobra kultury ............................................................................... 15 15 15 16 16 16 16 16 17 17 4. OPIS ANALIZOWANYCH WARIANTÓW PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA 18 4.1. Wariant niepodejmowaniu przedsięwzięcia .................................................................. 18 4.2. Wariant najkorzystniejszy dla środowiska .................................................................... 18 5. OKREŚLENIE PRZEWIDYWANEGO ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ANALIZOWANYCH WARIANTÓW ........................................................................... 18 6. OPIS POTENCJALNIE ZNACZĄCYCH ODDZIAŁYWAŃ PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA ....................................................................... 20 6.1. Na etapie budowy .......................................................................................................... 6.1.1. Pobór wody ........................................................................................................... 6.1.2. Ścieki ..................................................................................................................... 6.1.3. Odpady .................................................................................................................. 6.1.4. Emisja zanieczyszczeń powietrza .......................................................................... 6.1.5. Emisja hałasu ........................................................................................................ 6.2. Na etapie eksploatacji .................................................................................................... 6.2.1. Pobór wody ........................................................................................................... 6.2.2. Ścieki ..................................................................................................................... 6.2.3. Odpady .................................................................................................................. 6.2.4. Emisja zanieczyszczeń powietrza .......................................................................... 6.2.5. Emisja hałasu ........................................................................................................ 20 20 20 20 21 21 21 21 22 23 23 28 2 7. UZASADNIENIE WYBRANEGO PRZEZ WNIOSKODAWCĘ WARIANTU - ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO .................................................................. 31 7.1. Wody powierzchniowe i odbiornik ścieków ................................................................ 7.2. Wody podziemne ......................................................................................................... 7.3. Powierzchnia ziemi i gleba .......................................................................................... 7.4. Powietrze ...................................................................................................................... 7.5. Klimat akustyczny ........................................................................................................ 7.6. Ludzie ........................................................................................................................... 7.7. Flora i fauna ................................................................................................................. 7.8. Krajobraz ...................................................................................................................... 7.9. Dobra materialne i dobra kultury ................................................................................ 31 31 31 32 32 32 33 33 33 8. OPIS PRZEWIDYWANYCH DZIAŁAŃ MAJĄCYCH NA CELU ZAPOBIEGANIE ZMNIEJSZENIE LUB KOMPENSOWANIE SZKODLIWYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO ........................................................................................................ 34 9. OKREŚLENIE GRANIC OBSZARU OGRANICZONEGO UŻYTKOWANIA ............ 34 10. ANALIZA MOŻLIWYCH KONFLIKTÓW SPOŁECZNYCH ..................................... 34 11. PRZEDSTAWIENIE PROPOZYCJI MONITORINGU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA ................................................................... 35 11.1. Na etapie budowy .......................................................................................................... 35 11.2. Na etapie eksploatacji .................................................................................................... 35 12. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM .......................................... 36 SPIS ZAŁĄCZNIKÓW Nr 1. Położenie gminy Lutocin na terenie woj. mazowieckiego Nr 2. Wyrys z mapy ewidencyjnej gruntów Nr 3. Wypis i wyrys z miejscowego ogólnego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Lutocin Nr 4. Pismo w sprawie własności gruntów Nr 5. Mapa sytuacyjno-wysokościowa – projekt zagospodarowania terenu oczyszczalni ścieków Nr 6. Schemat oczyszczalni ścieków BIOVAC Nr 7. Schemat reaktora biologicznego – przekrój B – B 3 1. WPROWADZENIE 1.1. PRZEDMIOT I CEL OPRACOWANIA Przedmiotem niniejszego opracowania jest „Raport oddziaływania na środowisko przedsięwzięcia polegającego na budowie Oczyszczalni Ścieków w miejscowości Lutocin gm. Lutocin, powiat żuromiński, woj. mazowieckie”, który stanowi element dokumentacji formalno-prawnej, przygotowanej w imieniu Wnioskodawcy – Inwestora, celem przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko dla potrzeb wydania decyzji o warunkach zagospodarowania terenu, na podstawie przepisów ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym. 1.2. FORMALNO-PRAWNE ASPEKTY WYKONANIA OPRACOWANIA 1.2.1. Kwalifikacja przedsięwzięcia Oczyszczalnia Ścieków w miejscowości Lutocin, o planowanej przepustowości Qdśr = 100 m3/d przewidywana jest do obsługi 1000 RM (równoważnych mieszkańców). Z powyższych względów obiekt przedmiotowej Oczyszczalni Ścieków kwalifikuje się, w świetle przepisów: ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627), rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 września 2002 r w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych kryteriów związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięć do sporządzania raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz.U. nr 179, poz. 1490), do przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla których sporządzenie raportu oddziaływania na środowisko może być wymagane (§ 3 ust. 1 pkt 12 lit. f). Postanowieniem Wójta Gminy Lutocin z dnia 30.01.2004 r., Nr 7334-37/03/04 nałożono na wnioskodawcę w/w przedsięwzięcia obowiązek sporządzenia raportu w zakresie zgodnym z art. 52 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. 1.2.2. Podstawa prawno-merytoryczna opracowania Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. Nr 62, poz. 627), Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz.U. Nr 115, poz. 1229), Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. nr 62, poz.628), Ustawa z dnia 16 października 1991 r o ochronie przyrody (Dz.U. nr 114, poz. 492 ze zm.) 4 Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. nr 100, poz.1085), Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. nr 89, poz. 415), Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r Prawo budowlane (Dz.U. nr 89, poz. 414), Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 września 2002 r w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych kryteriów związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięć do sporządzania raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz.U. nr 179, poz. 1490), Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2002 r w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody (Dz. U. Nr 8, poz. 70), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 29 listopada 2002 r w sprawie warunków jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz.U. nr 212, poz. 1799), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. nr 112, poz. 1206), Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 11 sierpnia 1999 r w sprawie warunków, jakie muszą być spełnione przy wykorzystywaniu osadów ściekowych na cele nieprzemysłowe (Dz.U. nr 72, poz.813), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca 2002 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu, alarmowych poziomów niektórych substancji w powietrzu oraz marginesów tolerancji dla dopuszczalnych poziomów niektórych substancji (Dz. U. Nr 87, poz. 796), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 grudnia 2002 r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. Nr 1/2003, poz. 12), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 września 2003 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji (Dz. U. Nr 163, poz. 1584), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 listopada 2001 r. w sprawie rodzajów instalacji, których eksploatacja wymaga zgłoszenia (Dz. U. Nr 140, poz. 1585), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 czerwca 2003 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji (Dz. U. Nr 110, poz. 1057), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 listopada 2002 r w sprawie zakresu i sposobu przekazywania informacji dotyczących zanieczyszczenia powietrza (Dz. U. Nr 204, poz. 1727). Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 13 maja 1998 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz.U. Nr 66 poz. 436) 5 1.3. ZAKRES OPRACOWANIA Zakres „Raportu ...” dla przedmiotowego przedsięwzięcia – budowy Oczyszczalni Ścieków w m. Lutocin, odpowiada wymaganiom określonym w art. 52 ustawy Prawo ochrony środowiska. W „Raporcie ....” zidentyfikowane zostaną istotne problemy środowiskowe, związane z budową i eksploatacją planowanej oczyszczalni przy przyjętych rozwiązaniach technicznych, ze szczegółowością i dokładnością odpowiednią do posiadanych danych i informacji uzyskanych na etapie decyzji o ustaleniu warunków zabudowy i zagospodarowania terenu. Przyjęty zakres raportu obejmuje: Opis projektowanego przedsięwzięcia , w tym: charakterystykę przedsięwzięcia i warunki użytkowania terenu w fazie budowy i eksploatacji, główne cechy procesów technologicznych, przewidywane rodzaje i ilości zanieczyszczeń, wynikające z funkcjonowania oczyszczalni, Opis elementów przyrodniczych środowiska objętych zakresem przewidywanego oddziaływania oczyszczalni, Opis analizowanych wariantów planowanego przedsięwzięcia , w tym wariantu: polegającego na niepodejmowaniu przedsięwzięcia, najkorzystniejszego dla środowiska, wraz z uzasadnieniem ich wyboru, Określenie przewidywanego oddziaływania na środowisko analizowanych wariantów, w tym również w razie wystąpienia nadzwyczajnego zagrożenia środowiska, Uzasadnienie wybranego przez wnioskodawcę wariantu, ze wskazaniem jego oddziaływania na środowisko, w szczególności na wodę, glebę, powietrze, klimat akustyczny, ludzi, faunę, florę, krajobraz, dobra materialne, dobra kultury oraz wzajemne oddziaływanie między tymi elementami, Opis potencjalnie znaczących oddziaływań projektowanego przedsięwzięcia oraz opis metod prognozowania zastosowanych przez wnioskodawcę, Opis przewidywanych działań mających na celu zapobieganie, zmniejszenie lub kompensowanie szkodliwych oddziaływań na środowisko, Wskazanie, czy dla przedsięwzięcia konieczne jest ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania w rozumieniu przepisów o ochronie i kształtowaniu środowiska, oraz określenie granic takiego obszaru ograniczeń w zakresie przeznaczenia terenu, wymagań technicznych dotyczących obiektów budowlanych i sposobów korzystania z nich, 6 Analizę możliwych konfliktów społecznych związanych z planowanym przedsięwzięciem, Przedstawienie propozycji monitoringu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na etapie budowy i eksploatacji, Streszczenie w języku niespecjalistycznym informacji zawartych w raporcie, Źródła informacji stanowiące podstawę do sporządzenia raportu. 1.4. ŹRÓDŁA INFORMACJI STANOWIĄCE PODSTAWĘ DO SPORZĄDZENIA RAPORTU Do opracowania raportu wykorzystano materiały dostarczone przez inwestora: Program ogólny kanalizacji sanitarnej z lokalizacją oczyszczalni w skali 1: 10 000, Wycinek mapy sytuacyjno-wysokościowej w skali 1:500 z lokalizacją terenu oczyszczalni Informacje o planowanym przedsięwzięciu – załącznik do wniosku o wydanie opinii w sprawie obowiązku sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, Strategia rozwoju gospodarczego Gminy Lutocin na lata 2000 – 2010, Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Lutocin – uwarunkowania rozwoju, Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Lutocin – kierunki zagospodarowania przestrzennego, Program kanalizacji sanitarnej dla Gminy Lutocin , Schemat technologiczny i procesowy oczyszczalni ścieków typu BIOVAC, Raport Instytutu Inżynierii Środowiska Politechniki Warszawskiej pt. „Określenie rodzaju i zasięgu oddziaływania na otoczenie oczyszczalni ścieków typu BIOVAC” – Zespół dr inż. Andrzeja Kulika, Warszawa 1995 r. Wyniki pomiarów poziomu dźwięku w istniejących, typowych oczyszczalniach typu BIOVAC, Raport o stanie środowiska przyrodniczego w województwie mazowieckim – WIOŚ Warszawa 1999 7 2. OPIS PROJEKTOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA CHARAKTERYSTYKA PRZEDSIĘWZIĘCIA 2.1. 2.1.1. Rodzaj i zakres inwestycji Planowane przedsięwzięcie obejmuje budowę: kanalizacji sanitarnej w miejscowości Lutocin: kanały główne, odprowadzające ścieki z zabudowy ulicowej w sposób grawitacyjny, kanały ściekowe boczne, odprowadzające ścieki z zabudowy bocznej w sposób grawitacyjny do kanałów głównych, przyłącza domowe do budynków mieszkalnych i pojedynczych obiektów użyteczności publicznej, mechaniczno-biologicznej oczyszczalni ścieków o przepustowości Qdśr = 100 m3/d, dla obsługi mieszkańców z miejscowości Lutocin i ew. zakładu przetwórstwa mięsnego. 2.1.2. Lokalizacja inwestycji Planowana Oczyszczalnia Ścieków zlokalizowana została na gruntach gminy Lutocin, na działce oznaczonej nr ewid. 289/4 (po wydzieleniu z działki nr 289/2), usytuowanej przy drodze asfaltowej prowadzącej z Sierpca do Żuromina przez Lutocin – ZAŁ. Powierzchnia działki przeznaczonej pod lokalizację oczyszczalni wynosi 0,34 ha. Teren planowanej oczyszczalni znajduje się w projekcie Miejscowego Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Lutocin, przygotowanego do Uchwałą Rady Gminy Lutocin Planu zatwierdzenia Teren ten nie jest zaliczany do obszarów chronionych. Posiada funkcję rozszerzoną pod usługi na rzecz rolnictwa Bezpośrednie sąsiedztwo terenu oczyszczalni stanowią: po stronie północno-wschodniej - pozostałości betonowych fundamentów i starych obiektów magazynowych b. bazy GS, gdzie prowadzona była sprzedaż węgla, nawozów, zboża, skup żywca, itp. usługi. po stronie południowo-wschodniej – droga asfaltowa z Sierpca do Żuromina, a poza nią Stacja Paliw, po stronie południowo-zachodniej, zachodniej i północno-zachodniej -użytki rolne klasy V patrz ZAŁ. Najbliższa pojedyncza zabudowa mieszkaniowa znajduje się w odległości ok. 500 m w kierunku na północny wschód i na północny zachód od granicy wydzielonego terenu oczyszczalni. 8 2.1.3. Zagospodarowanie terenu działki inwestycyjnej Obecnie na terenie wydzielonym pod oczyszczalnię znajdują się pozostałości fundamentów betonowych i budynku magazynowego b. bazy GS. Na tym terenie, o powierzchni ok. 3400 m2 projektowane jest usytuowane niżej wymienionych obiektów składających się na oczyszczalnię ścieków: 1. Budynek technologiczny, w którym umieszczone zostaną: punkt zlewny ścieków, krata workowa dla ścieków doprowadzanych kanalizacją, piaskownik, urządzenie draimad do odwadniania osadu czynnego nadmiernego, dmuchawy do napowietrzania ścieków i osadu. a pod budynkiem: zbiornik retencyjny dla ścieków dopływających kanalizacją, zbiornik ścieków dowożonych do punktu zlewnego z kratą. 2. Zbiornik reaktora biologicznego, o pojemności 50 m3 3. Zbiornik stabilizacji tlenowej osadu, o pojemności 50 m3 przyległe do budynku technologicznego. Ponadto zabudowę terenu w granicach ogrodzenia i poza ogrodzeniem stanowić będą: 2.2. Kanały i rurociągi technologiczne – obiekty liniowe podziemne, Linie kablowe NN, oświetlenie terenu, Droga dojazdowa z placem manewrowym, chodniki., Zieleń ozdobna i ochronna (drzewa , krzewy, trawniki) GŁÓWNE CECHY PROCESÓW TECHNOLOGICZNYCH 2.2.1. Charakterystyka przyjętej technologii oczyszczania ścieków Dla oczyszczania ścieków z miejscowości Lutocin, w ilości Q dśr = 100 m3/d, dobrano mechaniczno-biologiczną oczyszczalnię BIOVAC typu SBR 0250-1 pracującą w oparciu o metodę osadu czynnego, w której reaktor biologiczny pracuje cyklicznie, częściowo opróżniany i dopełniany. Proces biologicznego oczyszczania ścieków w reaktorze przebiega fazowo: 9 - I faza – napełnianie - następuje dopływ ścieków ze zbiornika retencyjnego i napowietrzanie cykliczne aż do całkowitego napełnienia reaktora, - II faza – reakcja - następuje nieprzerwane napowietrzanie przy odciętym dopływie ścieków, - III faza – sedymentacja - następuje przerwanie napowietrzania, reaktor przechodzi w stan spoczynku, w którym następuje opadanie cząstek osadu na dno reaktora, - IV faza – odpływ – z reaktora odprowadzany jest nadmiar osadu czynnego do zbiornika stabilizacji, a następnie grawitacyjnie odpływa warstwa ścieków oczyszczonych z nad warstwy osadu czynnego, - V faza – przerwa – następuje napowietrzanie pozostającego w reaktorze osadu. Ciąg technologiczny oczyszczania ścieków obejmować będzie: dopływ ścieków z terenu miejscowości Lutocin kanałami do podziemnego zbiornika retencyjnego poprzez kratę workową w celu zatrzymania zawiesin stałych, dowiezienie części ścieków (max. 10 % ogólnej ilości) wozami asenizacyjnymi i zlewanie do podziemnego zbiornik poprzez kratę w celu zatrzymania zawiesin stałych, przepompowanie ścieków ze zbiorników retencyjnych do reaktora biologicznego, oczyszczanie biologiczne ścieków osadem czynnym w reaktorze sekwencyjnym, z ewentualnym wspomaganiem symultanicznym strącania fosforu, zagęszczanie osadu czynnego podczas sedymentacji w reaktorze, stabilizację osadu nadmiernego, odwadnianie osadów stabilizowanych w workownicy typu draimad. Skratki zatrzymane na kratach workowych wraz z workami usuwane będą na wysypisko odpadów komunalnych. Osad odwodniony wraz z workami będzie wywożony do określonego wykorzystania, np. rekultywacji terenów lub na wysypisko odpadów. Do czasu transportu, worki ze skratkami i osadem odwodnionym przechowywane będą w szczelnych kontenerach. Proces oczyszczania ścieków, stabilizacji i odwadniania osadów sterowany jest automatycznie poprzez system PLC (programowanie logicznej kontroli), który rejestruje informacje o napływie ścieków i automatycznie dopasowuje zdolność przerobową oczyszczalni i steruje jej pracą. 10 Rozwiązania konstrukcyjno-budowlane obiektów oczyszczalni przedstawia poglądowo ZAŁ. Reaktory w formie walców wykonanych z polietylenu, izolowanych termicznie, ustawione będą na wolnym powietrzu przy budynku technologicznym. W budynku technologicznym, dostosowanym architektonicznie do lokalnej zabudowy, umieszczone zostaną wszystkie pozostałe niezbędne urządzenia technologiczne, wymienione w rozdz. 2.1.3 oraz pomieszczenia socjalne dla obsługi oczyszczalni. Budynek ogrzewany będzie elektrycznie. 2.2.3. Zakładane efekty oczyszczania ścieków Zgodnie z wymogami rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 29 listopada 2002r ścieki oczyszczone, odprowadzanych do wód powierzchniowych z oczyszczalni przeznaczonej dla obsługi do 2000 RLM, mają spełniać wymagania dla wskaźników: BZT5 - 40 mg O2 /dm3 ChZT - 150 mg O2 / dm3 Zawiesina ogólna - 50 mg / dm3 Dla planowanej oczyszczalni założono wyższy stopień oczyszczania ścieków, tj. do wartości: BZT5 - 25 mg O2 /dm3 ChZT - 125 mg O2 / dm3 Zawiesina ogólna - 30 mg / dm3 2.2.4. Ocena przyjętej technologii i efektów oczyszczania ścieków Na eksploatowanych oczyszczalniach ścieków typu BIOVAC uzyskuje się wysoki stopień usuwania zanieczyszczeń: BZT5 - 95 – 99 % ChZT - 86,5 – 95,6 % Zawiesina ogólna - 95,7 – 99,8 %. W wysokim stopniu usuwane są również związki biogenne jak azot i fosfor. Świadczą o tym wyniki badań ścieków surowych i oczyszczonych, prowadzonych okresowo na podobnych obiektach w kraju. gdzie efekty oczyszczania wyrażone wartościami stężeń poszczególnych wskaźników w ściekach oczyszczonych przedstawiają się następująco: 11 Tabela nr 1 Wartości stężeń wskaźników zanieczyszczeń [mg / dm3] Obiekty oczyszczalni BZT5 ChZT Zawiesina og. Azot og. Fosfor og. Siamoszyce 5,7 15,2 6,2 12,11 0,31 Sosnowica 1,7 12,0 17.0 2,62 0,46 Lipnica Wielka 2,2 21,2 16,0 6,00 0,08 Boleszkowice 17,0 43,0 13,0 22,00 0,84 Jazowsko 11,3 28,2 19,0 4,80 0,35 Skoraszewice 3,6 30,0 13,5 27,73 1,91 Adamów 4,8 - <10,0 3,60 0,65 Książ Wielki 12,1 - <10,0 6,25 0,73 Harasiuki 2,0 - <10,0 12,00 0,77 2.3. WARUNKI UŻYTKOWANIA TERENU W FAZIE BUDOWY I EKSPLOATACJI Zagospodarowanie terenu oczyszczalni wymagać będzie wielu zmian gruntowych, w tym: wyburzenia pozostałych na działce fundamentów i budynku magazynowego, niwelacji i ukształtowania terenu usunięcia mas ziemi pod budowę obiektów kubaturowych podziemnych, okresowego obniżenia wód gruntowych podczas budowy obiektów oczyszczalni, Ponadto wybudowane zostaną obiekty kubaturowe podziemne (w postaci zbiorników) i nadziemne (w postaci budynku i zbiorników wolnostojących) oraz posadzona zieleń izolacyjna i ozdobna. Użytkowanie terenu w trakcie eksploatacji oczyszczalni związane będzie z obsługą oczyszczalni, w tym: wywóz skratek, osadów odwodnionych. 2.4. PRZEWIDYWANE RODZAJE I ILOŚCI ZANIECZYSZCZEŃ, WYNIKAJĄCE Z FUNKCJONOWANIA OCZYSZCZALNI Podczas funkcjonowania oczyszczalni powstawać będą: odpady w ilości: Skratki Piasek Osady ściekowe odwodnione - ok. 15 m3/rok (11,3 t/rok), - ok. 1,5 m3/rok (1,7 t/rok), - ok. 10 m3/rok (11 t/rok) 12 Substancje gazowe zanieczyszczające powietrze: siarkowodór amoniak, których imisja nie spowoduje przekroczenia wartości w powietrzu: Substancji NH3 H2S* dla okresu 1 godziny 400 g/m3 20 g/m3 dla okresu roku 50 g/m3 5 g/m3 Hałas, którego emisja nie przekroczy dopuszczalnych wartości 45 dB poza granicą terenu oczyszczalni. 13 3. OPIS ELEMENTÓW PRZYRODNICZYCH ŚRODOWISKA OBJĘTYCH ZAKRESEM PRZEWIDYWANEGO ODDZIAŁYWANIA OCZYSZCZALNI 3.1. FIZJOGRAFIA Miejscowość Lutocin, w której zlokalizowana została planowana oczyszczalnia ścieków, znajduje się w północno-zachodniej części woj. mazowieckiego, zachodniej części powiatu żuromińskiego. Lutocin jest ośrodkiem gminnym dla 21 miejscowości sołeckich. 3.2. WODY POWIERZCHNIOWE I ODBIORNIK ŚCIEKÓW Najbliższe oczyszczalni wody powierzchniowe – to rów melioracyjny – odbiornik ścieków oczyszczonych z projektowanej oczyszczalni – z odpływem w odległości 2,1 km do rzeki Chraponianki, lewobrzeżnego dopływu Skrwy. Rzeka Chraponianka nie była objęta monitoringiem, w związku z czym brak jest wyników badań wód tej rzeki. Natomiast wyniki badań rzeki Skrwy, do której wpływa rzeka Chraponianka, wykonane w 1995 r. wskazują na pozaklasową jakość wód spowodowaną zanieczyszczeniami fizykochemicznymi (BZT5 Fosfor, fosforany, azot azotynowy) i bakteriologicznymi, co wskazuje na wpływ ścieków komunalnych. Założeniem gminy Lutocin jest korzystanie z wód powierzchniowych dla celów turystyki i wypoczynku wodnego, co wymaga spełnienia warunków II klasy czystości oraz dla nawodnień rolniczych, wymagających III klasy czystości wód. Ma to istotne znaczenie ze względu na potrzebę realizacji zadania z zakresu małej retencji tj. spiętrzenia wód rzeki Chraponianki w rejonie wsi Psota – zbiornik retencyjny „Psota” o powierzchni ca 3 ha i średniej głębokości 1,5, który planuje się wykorzystać na potrzeby rekreacji mieszkańców gminy. 3.3. WODY PODZIEMNE Obszar Gminy Lutocin charakteryzuje się zmiennymi, na ogół korzystnymi warunkami hydrogeologicznymi. Zasoby wód podziemnych występują zarówno w utworach trzeciorzędowych jak i czwartorzędowych. W związku ze zróżnicowanym wykształceniem osadów czwartorzędu, prawie na całym obszarze ich zalegania istnieją warunki do obecności kilku poziomów wodonośnych. Pierwszy poziom to przypowierzchniowe wody, bezpośrednio uzależnione od opadów atmosferycznych. Wody tego poziomu eksploatowane są głównie przez gospodarskie studnie kopane o budzącej zastrzeżenia niskiej jakości wód. 14 Z badań prowadzonych przez SSE w Ciechanowie wynika, że woda w studniach nie odpowiada normatywom z uwagi na podwyższona zawartość związków azotu (azotyny, azotany), chlorków i związków organicznych oraz zanieczyszczeń mikrobiologicznych (bakterie), co świadczy o zanieczyszczeniach pochodzących ze ścieków bytowogospodarczych i rolniczych. Drugi – zasadniczy poziom wód wgłębnych to wody związane z występowaniem na zmiennej głębokości od kilkunastu do kilkudziesięciu metrów międzymorenowych piasków i żwirów. Na podstawie wykonanych wierceń w Lutocinie stwierdzono istnienie wśród utworów morenowych dwóch poziomów wodonośnych na głębokości 30-40 m i ok.70 m p.p.t. Wody tego poziomu stanowią podstawę zaopatrzenia w wodę ludności gminy za pomocą wodociągów zbiorowych. Woda z tego poziomu wodonośnego charakteryzuje się wyłącznie wysoką zawartością związków żelaza i manganu. 3.4. POWIERZCHNIA ZIEMI I GLEBA Na terenie gminy Lutocin występuje z reguły znikoma degradacja powierzchni ziemi. W środkowej części gminy - wysoczyzna morenowa obejmująca miejscowość Lutocin dominują gleby wytworzone z glin i pasków gliniastych, miejscowo (w obniżeniach) z pyłów i namułów organicznych. Stanowią one ok. 44 % powierzchni gruntów ornych o glebach dobrych i średnich, jakościowo zaliczanych do kompleksów: pszennego dobrego, żytniego bardzo dobrego, żytniego dobrego, zbożowo-pastewnego mocnego, z niewielkim udziałem gleb słabych (kompleksu żytniego słabego i zbożowo-pastewnego słabego). Na terenie oczyszczalni i w bliskim jej sąsiedztwie występują grunty słabe - V klasy bonitacyjnej użytkowane rolniczo (grunty orne, pastwiska, łaki). 3.5. POWIETRZE Stan czystości powietrza atmosferycznego w gminie Lutocin oraz w rejonie lokalizacji oczyszczalni, jest korzystny. Wynika to przede wszystkim z rolniczego charakteru terenu i braku obiektów przemysłowych. Tło zanieczyszczeń kształtowane jest przez paleniska domowe, emisje ze źródeł naturalnych (powierzchnia ziemi – procesy mineralizacji materi organicznej) oraz emisją niezorganizowaną z podłoża, zwłaszcza w okresie prac polowych podczas suszy i wietrznej pogody. W okresie letnim mimo zakazu palenia do atmosfery emitowane są różne gazy z wypalania słomy i rowów. Uciążliwości o charakterze lokalnym i wpływ na jakość powietrza mają obiekty hodowlane, głównie drobiowe oraz składowisk odpadów w tym w Lutocinie. 15 Istotnym źródłem emisji zanieczyszczeń powietrza są pojazdy samochodowe – ok. 15 % ogólnej emisji. Z gólnopolskich danych (1997 r.) wynika, że rejonie gminy Lutocin, średnie wartości koncentracji zanieczyszczeń powietrza kształtowały się poniżej stężeń dopuszczalnych. 3.6. WARUNKI KLIMATYCZNE Gmina Lutocin leży w strefie klimatycznej w pasie dzielnic środkowych, granicząc od północy z dzielnicą mazurską. Jest to obszar o rocznym opadzie nie przekraczającym 550 mm oraz średniej temperaturze rocznej 6 - 8 oC.. Liczba dni mroźnych waha się od 30 do 50. Dominują wiatry z kierunków zachodnich (15,8 %) oraz południowo-zachodnich (19,9 %). Przeważają wiatry słabe i bardzo słabe (ok. 76 %). W około 16 % wszystkich obserwacji anemometrycznych w ciągu roku obserwuje się zjawisko cisz atmosferycznych, najczęściej w miesiącach letnich i jesienią. Powoduje to zmniejszone i osłabione przewietrzanie. 3.7. KLIMAT AKUSTYCZNY W pobliżu terenu oczyszczalni ścieków klimat akustyczny kształtowany jest przez ruch komunikacyjny na drodze lokalnej wiodącej z Żuromina do Sierpca - jest korzystny ze względu na niezbyt duży ruch pojazdów i tereny rolnicze wokół. 3.8. LUDZIE Mieszkańcy najbliższych zabudowań miejscowości Lutocin, zlokalizowanych na północny wschód i północny zachód od terenu oczyszczalni oddaleni są o ok. 500 m. 3.9. OBSZARY CHRONIONE I DOBRA KULTURY Cały obszar gminy Lutocin uznany został za atrakcyjny krajobrazowo i włączony w system obszarów chronionego krajobrazu. Tereny położone w południowej części gminy stanowią fragment Nadwkrzańskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, który obejmuje 0,9 % powierzchni gminy. Pozostały obszar gminy to Obszar Chronionego Krajobrazu Międzyrzecza Skrwy i Wkry. Jednakże mając na uwadze zróżnicowanie walorów przyrodniczych i krajobrazowych wyróżniono tereny o zmniejszonym reżimie ochronnym. Fragment takiego terenu stanowi obszar chronionego krajobrazu położony między drogami powiatowymi: Poniatowo – Lutocin oraz Lutocin – Zimolza. W bezpośrednim otoczeniu oczyszczalni nie występują dobra kultury. 16 4. OPIS ANALIZOWANYCH WARIANTÓW PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA 4.1. WARIANT NIEPODEJMOWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA Wariant niepodejmowania przedsięwzięcia, tj. budowy oczyszczalni ścieków w miejscowości Lutocin, powodować będzie to, że ścieki bytowo-gospodarcze trafiać będą nadal w sposób niekontrolowany do wód powierzchniowych i do ziemi powodując zanieczyszczanie bakteriologiczne i fizykochemiczne wód powierzchniowych i pierwszego poziomu wodonośnego wód podziemnych ujmowanych przez studnie kopane. 4.2. WARIANT NAJKORZYSTNIEJSZY DLA ŚRODOWISKA Budowa oczyszczalni ścieków w miejscowości Lutocin w oparciu o projektowaną technologię biologicznego oczyszczania typu SBR, zapewni wysokie efekty redukcji zanieczyszczeń – co potwierdzone zostało wynikami z eksploatacji na innych oczyszczalniach pracujących na analogicznej technologii - wpłynie na znaczną poprawę jakości wód rzeki Chraponianki i środowiska wodnego w zlewni rzeki Skrwy. 17 5. OKREŚLENIE PRZEWIDYWANEGO ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ANALIZOWANYCH WARIANTÓW Oddziaływanie na środowisko Oczyszczalni Ścieków w m. Lutocin jest przedmiotem niniejszego „Raportu ....” Oddziaływanie każdej oczyszczalni na środowisko, w tym również omawianej oczyszczalni, a szczególnie na takie jego elementy jak: wody powierzchniowe, powietrze, klimat akustyczny, powierzchnia ziemi i gleba, wody podziemne, ludzie, obszary chronione, wynika m.in. z: zorganizowanego (punktowego) odprowadzania ścieków do wód powierzchniowych, wytwarzania odpadów w trakcie procesów technologicznych oczyszczania ścieków, emisji zanieczyszczeń do powietrza w wyniku przyjmowania na oczyszczalnię ścieków nie oczyszczonych i prowadzonych procesów technologicznych oczyszczania tych ścieków oraz przetwarzania osadów ściekowych, emisji hałasu powstałego w wyniku pracy urządzeń technicznych. W każdym jednakże przypadku oddziaływanie na środowisko jest różne. W wariancie niepodejmowania przedsięwzięcia występować będzie oddziaływanie nie oczyszczonych ścieków na środowisko, natomiast w wariancie najkorzystniejszym dla środowiska występować będzie oddziaływanie - na etapie eksploatacji ale dodatkowo także na etapie budowy, związane z zanieczyszczeniem powietrza, hałasu, wytwarzaniem odpadów. Oddziaływanie na etapie budowy jest okresowe, natomiast na etapie eksploatacji będzie ciągłe. 18 6. OPIS POTENCJALNIE ZNACZĄCYCH ODDZIAŁYWAŃ PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA 6.1. NA ETAPIE BUDOWY 6.1.1. Pobór wody Na etapie prowadzenia prac budowlanych woda pobierana będzie na cele: socjalno-bytowe pracowników ekipy budowlanej, która może liczyć ok. 10 pracowników, zużywających: 10 x 60 l/prac = 0,6 m3/d, technologiczne (przy pracach budowlanych) w ilości ok. 1 m3/d (przy założeniu, że beton dostarczany będzie z zewnątrz). W związku z tym ilość pobieranej wody z wiejskiej sieci wodociągowej może wynosić ok. 1,6 m3/d, co nie ma istotnego znaczenia dla sieci i ujęcia wody. 6.1.2. Ścieki Na etapie budowy wytwarzane będą ścieki w ilości ok. 1,3 m3/d , tj. ok. 80 % ilości zużytej wody na cele socjalne i technologiczne. 6.1.3. Odpady Na etapie prowadzenia prac budowlanych na terenie oczyszczalni źródłem odpadów będą przede wszystkim masy ziemi wybieranej pod posadowienie obiektów kubaturowych zagłębionych i fundamentów pod budynek oraz przy niwelacji terenu oraz usuwane pozostałości fundamentów i obiektów magazynowych istniejących na działce inwestycyjnej. Powstające odpady zaliczane będą, wg. Katalogu Odpadów do: Grupy 17 Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych), w skład której wchodzić będą: 1701 odpady materiałów i elementów budowlanych oraz infrastruktury drogowej: 17 01 01 odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek, 17 01 02 gruz ceglany, 17 01 03 odpady innych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia, 17 01 07 zmieszane lub wysegregowane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia inne niż wymienione w 17 01 04 19 1705 gleba i ziemia: 17 05 04 gleba i ziemia, w tym kamienie, inne niż wymienione w 17 05 30, 17 05 06 urobek z pogłębiania inny niż wymieniony w 17 05 05, Ilość powyższych odpadów jest trudna do oszacowania na obecnym etapie. Powyższe odpady nie są jednak zaliczane do niebezpiecznych i powinny zostać zagospodarowane w innym miejscu. 6.1.4. Emisja zanieczyszczeń powietrza W trakcie budowy występować będzie emisja pyłów opadających i zawieszonych. W omawianym przypadku nie będzie jednak występować zbyt duży problem emisji pyłu niezorganizowana emisja pyłów nie będzie przekraczać dopuszczalnych stężeń. W okresach suchych emisje pyłów można ograniczyć za pomocą zraszania powierzchni wodą. 6.1.5. Emisja hałasu Emisje hałasu do środowiska z terenu oczyszczalni, na którym prowadzone będą prace budowlane powodowane będą transportem samochodowym, pracą sprzętu służącego do plantowania, przemieszczania i zagęszczania ziemi. Ze względu na niewielki zakres tych prac emisja hałasu nie będzie zbyt uciążliwy dla środowiska Jedynie dowóz materiałów budowlanych (cementowozy, samochody ciężarowe z materiałami budowlanymi itp) może w niewielkim stopniu być odczuwalny dla mieszkańców znajdujących się bezpośrednio przy drodze dojazdowej do oczyszczalni. Pojazdy te poruszać się będą na drodze o średnim natężeniu ruchu, lecz nie wpłyną na zasadniczą zmianę warunków dźwiękowych w otoczeniu drogi. 6.2. NA ETAPIE EKSPLOATACJI 6.2.1. Pobór wody Woda do oczyszczalni, w tym do budynku technologicznego doprowadzona będzie z gminnej sieci wodociągowej, przedłużonej do oczyszczalni. 20 Do celów bytowo-gospodarczych, tzn. na potrzeby socjalne obsługi oczyszczalni, do sprzątania pomieszczeń oraz na przygotowanie roztworów koagulanta PIX i polielektrolitów, zapotrzebowanie na wodę wynosić będzie: potrzeby bytowo-socjalne pracowników – ok. 50 l/d = 50 l/d, utrzymanie porządku i czystości, podlewanie zieleni - 500 l/d, cele technologiczne – spłukiwanie krat, przygotowywanie roztworu polielektrolitu - 700 l/d Łącznie przyjęto dobowe zużycie wody w wysokości ok. 750 l/d w okresie jesiennozimowym, a 1250 l/d w okresie wiosenno-letnim. Na potrzeby hydrantu przeciwpożarowego należy przewidzieć zapotrzebowanie wody w ilości 10 l/s. 6.2.2. Ścieki Oczyszczalnia ścieków należy do inwestycji specyficznych, w których praktycznie nie wytwarzane są ścieki - za wyjątkiem ścieków socjalnych od załogi i porządkowych ze sprzątania i mycia pomieszczeń - traktowanych jako bytowo-gospodarcze, w ilości ok. 50 l/d, które odprowadzane będą do sieci wewnętrznej oczyszczalni i wspólnie oczyszczane ze ściekami doprowadzanymi do oczyszczalni. Do oczyszczalni przyjmowane będą natomiast ścieki z zewnątrz dopływające kanalizacją w celu świadczenia usług w zakresie ich oczyszczania do wymagań ochrony środowiska. Na projektowanej oczyszczalni oczyszczanych będzie średnio 100 m3/d ścieków. Stosownie do standardów określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 29.11.2002 r, dla oczyszczalni komunalnych obsługujących poniżej 2000 RM, stężenia zanieczyszczeń w ściekach oczyszczonych odprowadzanych do wód powierzchniowych – jezior i ich dopływów powinny odpowiadać poniższym wartościom: BZT5 - 40 g O2/m3, ChZT - 150 g O2/m3, Zawiesina ogólna - 50 g / m3, Jednakże założono uzyskiwanie na projektowanej oczyszczalni wyższych efektów oczyszczania: BZT5 - 25 g O2/m3, ChZT - 125 g O2/m3, Zawiesina ogólna - 30 g / m3, 21 Projektowana oczyszczalnia spełni określone wymagania i do wód powierzchniowych odprowadzane będzie ładunek zanieczyszczeń w wysokości: BZT5 - 2,5 kg O2 / d, ChZT - 12,5 kg O2 /d, Zawiesina ogólna - 3,0 kg / d. 6.2.3. Odpady Źródłem powstawania odpadów na oczyszczalni będą: Kraty workowe, gdzie ilość powstających skratek wynosić będzie: 41 l/d = 15 m3/rok (31 kg/d = 11,3 t/rok) Skratki będą gromadzone w szczelnym pojemniku i okresowo wywożone na wysypisko odpadów. Piaskownik, gdzie ilość wytrąconego piasku wynosić będzie: 4,1 l/d = 1,5 m3/rok (4,65 kg/d = 1,7 t/rok) piasek będzie gromadzony w szczelnym pojemniku i okresowo wywożony na wysypisko odpadów. Reaktory biologiczne - skąd odbierany będzie osad czynny nadmierny, przetłaczany do zbiornika stabilizacji tlenowej w celu unieszkodliwienia; osad po stabilizacji odwadniany będzie w workownicy draimad. Ilość osadu nadmiernego stabilizowanego i odwodnionego do 40 % sm., wynosić będzie: 27,4 l/d = 10 m3/rok (30 kg/d = 11 t/rok) Odwodnione osady okresowo wywożone będą na wysypisko odpadów Odpady występujące na projektowanej oczyszczalni ścieków zakwalifikowane do grupy: skratki ściekowe - 19 08 01, piasek z piaskowników -19 08 02, osad ściekowy nadmierny, stabilizowany tlenowo, odwodniony - 19 08 05, nie zaliczane są do odpadów niebezpiecznych. 22 6.2.4. Emisja zanieczyszczeń powietrza Oddziaływanie oczyszczalni ścieków na powietrze atmosferyczne wiąże się z emisją w różnym stopniu: zanieczyszczeń chemicznych gazowych - normowanych, zanieczyszczeń gazowych odorogennych - w części normowanych, zanieczyszczeń mikrobiologicznych - nienormowanych. Zanieczyszczenia chemiczne Spośród zanieczyszczeń gazowych emitowanych przez oczyszczalnię należy brać pod uwagę: amoniak (NH3) występujący w trakcie biologicznych procesów oczyszczania ścieków (w większym stopniu tlenowych), który zazwyczaj nie przekracza w powietrzu wokół oczyszczalni wartości dopuszczalnych D30 = 0,40 mg/m3. siarkowodór (H2S) będący produktem procesów beztlenowych, mogący występować na oczyszczalni we wszystkich obiektach, lecz w mniejszym bądź większym stopniu. Obecność siarkowodoru w powietrzu stosunkowo szybko zanika w miarę odległości od źródła wskutek procesu utleniania. dwutlenek węgla (CO2), którego stężenie wzrasta wokół wielu obiektów na terenie oczyszczalni nawet do 300 mg/m3, co wskazuje na obecność tlenowych i beztlenowych procesów rozkładu substancji organicznych; stężenie jego jednak nie jest normowane, bowiem CO2 nie jest uważany za zanieczyszczenie powietrza. Zanieczyszczenia odorogenne Emisja substancji zapachowo-czynnych jest jednym z rodzajów oddziaływania oczyszczalni ścieków na otaczające ją środowisko. Substancje zapachowo-czynne są związkami chemicznymi, które mogą posiadać właściwości toksyczne w stosunku do człowieka lub też innych elementów środowiska, lecz także samo ich oddziaływanie zapachowe jest źródłem złego samopoczucia oraz powoduje liczne skargi i zażalenia. Istotny natomiast jest fakt, że różni ludzie mają różną zdolność wyczuwania zapachów oraz że zmysł powonienia zmniejsza swoją wrażliwość z upływem czasu działania substancji zapachowo-czynnej. Zjawisko anosmii i adaptacji powodują, że ocena uciążliwości zapachowej jest bardzo zróżnicowana i trudno ją przeprowadzić w sposób całkowicie obiektywny. 23 Charakter zapachu lub tzw. wrażeniowość wiąże się z odczuciem człowieka i określa zapach jako: przyjemny lub nieprzyjemny. Zapach o charakterze nieprzyjemnym jest nazywany odorem. W przypadku oczyszczalni ścieków emitowane są zwykle substancje zapachowo-czynne, które są substancjami odorogennymi. Na oczyszczalniach ścieków zachodzą procesy biochemiczne, w wyniku których powstają produkty gazowe. Ich rodzaj i ilość zależy od sposobu oczyszczania ścieków. Część gazów emitowanych do atmosfery może pochodzić bezpośrednio ze ścieków. Substancje zapachowo-czynne pochodzące ze ścieków dzielą się na gazy nieorganiczne i pary substancji organicznych. Gazy nieorganiczne są wynikiem aktywności biologicznej w zbiornikach ścieków. Opary związków organicznych są wynikiem aktywności biologicznej lub pochodzą bezpośrednio ze ścieków przemysłowych. Gazy nieorganiczne powstające w wyniku aktywności mikroorganizmów zawierają siarkowodór (H2S), amoniak (NH3), dwutlenek węgla (CO2), metan (CH4), azot (N2), tlen (O2) i wodór (H2). Z wymienionych gazów jedynie siarkowodór i amoniak są substancjami zapachowo-czynnymi. Pozostałe gazy są bezwonne. Najbardziej powszechną przyczyną powstawania zapachu w ściekach jest siarkowodór. Dodatkowo warunki, które prowadzą do powstawania siarkowodoru powodują powstawanie innych zapachowych związków takich jak: merkaptany, skatole, idole. Na planowanej oczyszczalni emisja gazów i zanieczyszczeń odorogennych może następować z urządzeń takich jak kraty, urządzenie do odwadniania osadów, odpowietrzenie zbiornika ścieków dowożonych, i wiązać się przede wszystkim z wydzielaniem siarkowodoru. Ocenę zasięgu oddziaływania oczyszczalni ze względu na zapachy można dokonać określając zasięg oddziaływania każdego źródła emisji oddzielnie lub też traktując oczyszczalnię jako całość. Ocenę źródła emisji substancji zapachowo-czynnych przeprowadza się poprzez pomiary intensywności zapachu bezpośrednio u źródła emisji. Pomiary u źródła pozwalają określić maksymalną intensywność zapachu oraz są podstawą do przybliżonego określenia emisji oraz określenia rozkładu intensywności zapachu w powietrzu atmosferycznym. Wielkość i uciążliwość emisji substancji zapachowo-czynnej jest m.in. funkcją szybkości przepływu powietrza w pobliżu źródła emisji. Na etapie koncepcji jak i projektu brak jest możliwości wykonania pomiarów i na tej podstawie wyliczeń dotyczących zasięgu oddziaływań zapachowych. 24 Zanieczyszczenia mikrobiologiczne Skażenie sanitarne wynika z emisji mikroorganizmów bakteryjnych, pochodzących ze ścieków i osadu czynnego, emitowanych do powietrza w postaci tzw. zoli bakteryjnych. Mikroorganizmy emitowane są do powietrza w znacznych ilościach z otwartych obiektów, w których napowietrzane są ścieki i w mniejszych ilościach z urządzeń mechanicznego oczyszczania. Emisja zanieczyszczeń ze ścieków do powietrza zależy od stosowanej technologii oczyszczania ścieków, sposobu eksploatacji oczyszczalni, stężenia mikroorganizmów w ściekach, rozkładu średnic wydostającego się do powietrza bioaerozolu oraz warunków meteorologicznych, a szczególnie kierunku i prędkości wiatru oraz stanu dynamicznej równowagi atmosfery. Po dostaniu się do powietrza część bioaerozoli wielkości ok 100 m opada prawie natychmiast w pobliżu zbiorników część komórek zawieszonych w drobniejszych kroplach zamiera inne w postaci cząstek niecałkowicie wyschniętych lub pyłu bakteryjnego są przenoszone z wiatrem nieraz na znaczne odległości. Czynniki zewnętrzne takie jak: wahania temperatury, wilgotność względna, promieniowanie słoneczne, zmniejszają przeżywalność mikroorganizmów w powietrzu. Najbardziej więc narażone na oddziaływanie bioaerozoli są obszary bezpośrednio przyległe do źródeł emisji. W projektowanej oczyszczalnia ścieków opartej na technologii SBR, procesy oczyszczania ścieków prowadzone będą w zamkniętych reaktorach, a podstawowe urządzenia do przeróbki osadów będą zamontowane w budynku technologicznym. System rur i zaworów zapewnia hermetyzację instalacji. Instalacja ciepłej wody na cele socjalne oraz instalacja centralnego ogrzewania w okresie zimowym będzie zasilana energią elektryczną. Potencjalnymi źródłami emisji uciążliwych zapachów i gazów mogą być: Emisja zorganizowana: Pomieszczenie z separatorem skratek, Odpowietrzenie reaktorów biologicznych, Pomieszczenie z instalacją odwadniania osadów. Zanieczyszczenia z urządzeń technologicznych to głównie: amoniak - wartości dopuszczalne normowane, zanieczyszczenia mikrobiologiczne - nienormowane. 25 Prowadzone przez Politechnikę Warszawską badania na oczyszczalniach typu BIOVAC nie wykazały występowania ponadnormatywnego zanieczyszczenie powietrza, spowodowanego: emisją związków chemicznych: siarkowodoru (H2S), amoniaku (NH3), dwutlenku węgla (CO2), wytwarzanych w trakcie procesów oczyszczania ścieków, emisją związków odorogennych (siarkowodór, merkaptany, itp.), będących wynikiem zachodzenia niekontrolowanych procesów biochemicznego rozkładu martwej materii organicznej w warunkach beztlenowych. Badania wykazały, że największe rozprzestrzenianie się poszczególnych rodzajów zanieczyszczeń mikrobiologicznych zaznacza się w zasięgu do 30 m od reaktorów biologicznych. W dalszej odległości następuje zrównanie stężenia większości zanieczyszczeń mikrobiologicznych z tłem. W świetle powyższych faktów można przyjąć, że zanieczyszczenie powietrza na oczyszczalni w miejscowości Lutocin nie przekroczy dopuszczalnych norm zanieczyszczeń gazowych i mikrobiologicznych poza granicami terenu oczyszczalni pasem zieleni ochronnej. 6.2.5. Emisja hałasu Analizowana oczyszczalnia ścieków w m. Lutocin, zlokalizowana będzie na terenach przewidzianych na usługi na rzecz rolnictwa, które nie są zaliczane do terenów chronionych, a tereny pierwszej zabudowy mieszkaniowej znajdują się w odległości ponad ok. 500 m. Dla terenów chronionych (zabudowy mieszkaniowej) dopuszczalne wartości poziomu hałasu w środowisku LAeqdop /dla grupy hałasów pozostałe obiekty i grupy źródeł hałasu/ wg punktu 3c Tabeli 1 w/w Rozporządzenia, wynoszą: LAeqdop = 50 dB dla pory dziennej tj w godz. 6oo - 22oo LAeqdop = 40 dB dla pory nocnej tj w godz. 22oo - 6oo Dopuszczalne wartości równoważnego poziomu hałasu LAeqdop dotyczą : dla pory dziennej - 8 najmniej korzystnych godzin dla pory nocnej - 1 najmniej korzystnej godziny. 26 Określenie dopuszczalnych wartości poziomu dźwięku A LAeqdop w środowisku oznacza, iż na granicy terenu chronionego, występujące poziomy dźwięku A LAeq nie mogą przekraczać podanych wyżej wartości. W analizowanej, projektowanej oczyszczalni ścieków w m. Lutocin, do źródeł emisji hałasu należy zaliczyć: pompy, które jako zatapialne zainstalowane będą w pompowni usytuowanymi pod powierzchnią ziemi, dmuchawy i kompresor, do napowietrzania ścieków i osadu, które zainstalowane będą w pomieszczeniu budynku technologicznego, wentylacja mechaniczna pomieszczeń w budynku technologicznym. Wykonane szczegółowe pomiary hałasu emitowanego przez urządzenia stanowiące wyposażenie podobnych oczyszczalni wskazują, że emisja hałasu na zewnątrz, przez pompy zainstalowane w obiektach podziemnych jak podano wyżej, jest pomijalnie mała. Wyniki pomiarów poziomu dźwięku A LAeqT poszczególnych urządzeń oraz dane katalogowe dmuchaw Robox są następujące: dmuchawa - w odl. 1 m od urządzenia - LAeqT = 73.0 dB pompownia - w odl. 1 m wentylacja mechaniczna wyciągowa - LAeqT = 46.3 dB - LA = 80 dB. Ściany pomieszczeń ze źródłami hałasu tj. pomieszczenia technologicznego mogą stać się wtórnymi źródłami hałasu tzw źródłami powierzchniowymi. Wówczas uwzględniając parametry akustyczne przegród i elementów budowlanych - oblicza się moc akustyczną zastępczych, punktowych źródeł hałasu /wynikających z przenikania hałasu na zewnątrz budynku/ i określa w ten sposób źródła hałasu technologicznego. Obliczenia akustyczne dla budynków ze źródłami hałasu (na analogicznych oczyszczalniach) wykazały, iż poziom mocy akustycznej zastępczych punktowych źródeł hałasu wynosi dla najniekorzystniejszych warunków pracy urządzeń około AWeq = 60 dB W związku z powyższym hałas z oczyszczalni w Lutocinie może być minimalnie odczuwalny w porze nocnej w obrębie terenu oczyszczalni. 27 7. UZASADNIENIE WYBRANEGO PRZEZ WNIOSKODAWCĘ WARIANTU - ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO 7.1. WODY POWIERZCHNIOWE I ODBIORNIK ŚCIEKÓW Z oczyszczalni odprowadzanych będzie średnio 100 m3/d ścieków. Przy założonych parametrach ścieków surowych doprowadzanych do oczyszczalni i oczyszczonych odprowadzanych z oczyszczalni, redukcja ładunku zanieczyszczeń będzie wynosić, jak podano niżej: Wskaźnik zanieczyszczenia Ścieki surowe stężenie zan. m3 BZT5 Zawiesina og. g/ 383 415 ładunek zan. kg / d 38,3 41,5 Ścieki oczyszczone stężenie zan. m3 g/ 25 30 ładunek zan. kg / d 2,5 3,0 Tabela nr 4 Redukcja ładunku % 93,5 92,8 Redukcja zanieczyszczeń w ok. 93 %, które mogłyby trafiać do rowu melioracyjnego – dopływu rzeki Chraponianki bezpośrednio lub pośrednio, jest dostatecznym dowodem dla poprawy stanu czystości wód powierzchniowych w tym rejonie 7.2. WODY PODZIEMNE Nawet przy bardzo wysokim poziomie wód gruntowych w rejonie lokalizacji oczyszczalni szczelny system sieci kanałów i zbiorników kubaturowych, w trakcie normalnej eksploatacji nie będzie źródłem zanieczyszczeń wód. Ponadto woda gruntowa pierwszego poziomu nie jest wykorzystywana w m. Lutocin do zaopatrzenia w wodę ludności. 7.3. POWIERZCHNIA ZIEMI I GLEBA Negatywny wpływ na powierzchnię ziemi i roślinność mogą wywierać opadające na nie mikroorganizmy, pochodzące ze ścieków i osadu w wyniku procesu sedymentacji lub wymywania z powietrza. Stwierdzono, że enterowirusy, które dostaną się na powierzchnię gleby, przeżywają w naturalnych warunkach do 35 dni, a w czasie upałów do 21 dni. Czas przetrwania w gruncie bakterii obcych dla środowiska zależy przede wszystkim od składu mechanicznego jak i właściwości fizycznych gruntu. Okres żywotności mikroorganizmów najdłuższy jest w gruncie wilgotnym w strefie wahań zwierciadła wody, znacznie krótszy w glebie gliniastej a następnie piaszczystej. W m. Choceń warunki gruntowe na terenie i wokół terenu oczyszczalni nie będą sprzyjać długiej żywotności mikroorganizmów w glebie. Można stwierdzić, że dla 28 oczyszczalni typu BIOVAC, wg. przedłożonej koncepcji, zagrożenie mikrobiologiczne będzie w takim zasięgu jak rozprzestrzenianie zanieczyszczeń mikrobiologicznych w powietrzu odległości do. 30 m od emitorów, tj. w granicach ogrodzenia. 7.4. POWIETRZE W świetle przedstawionej w rozdz. 6.2.4. analizy wpływu oczyszczalni na zanieczyszczenie powietrza, można stwierdzić, że: rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń mikrobiologicznych występować może maksymalnie w odległości 30 m od urządzeń, rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń chemicznych i odorogennych, sporadycznie (przy niesprzyjających warunkach atmosferycznych i w sytuacjach awaryjnej pracy oczyszczalni) może występować w odległości 30 m od budynku technologicznego. Biorąc pod uwagę powierzchnię działki oraz warunki klimatyczne, małe prędkości wiatru i występujące okresy ciszy oraz brak przewietrzania należy zauważyć, że zasięg wpływu mikrobiologicznego będzie w granicach terenu oczyszczalni. 7.5. KLIMAT AKUSTYCZNY Zastosowanie pomp zatapialnych, umieszczenie dmuchaw i kompresora w pomieszczeniach zamkniętych i izolowanych ogranicza oddziaływanie hałasu do terenu oczyszczalni. 7.6. LUDZIE Brak jest występowania negatywnego wpływu oczyszczalni dla mieszkańców wsi Lutocin, którzy znajdują się w odległości ok. 500 m dla planowanej inwestycji. Oczyszczalnia ścieków powinna być postrzegana przez mieszkańców jako obiekt służący poprawie jakości środowiska na lokalnym terenie. 7.7. OBSZARY CHRONIONE I DOBRA KULTURY Poprawa stanu czystości wód powierzchniowych w rowie melioracyjnym i rzece Chroponiance, znacznie poprawi warunki bytowania ptactwa wodnego, płazów i ssaków. Ograniczenie zasięgu zanieczyszczenia powietrza do terenu oczyszczalni, pozwoli na ochronę roślinności poza terenem oczyszczalni. 29 Po zakończeniu budowy obiektów i dróg, uzupełniona zostanie zieleń poprzez nowe nasadzenia drzew i krzewów, stanowiących izolację oczyszczalni od otoczenia. Oczyszczalnia ścieków wykonana w postaci urządzeń podziemnych i budynku o architekturze odpowiadającej lokalnym wymogom nie pogorszy obecnych walorów krajobrazowych terenu. Zasięg wpływu oczyszczalni występować będzie w obrębie terenu przewidzianym pod budowę urządzeń i obiektów, w związku z czym nie będzie naruszać własności osób trzecich. Nie naruszona zostanie także wartość dóbr kultury. 30 8. OPIS PRZEWIDYWANYCH DZIAŁAŃ MAJĄCYCH NA CELU ZAPOBIEGANIE ZMNIEJSZENIE LUB KOMPENSOWANIE SZKODLIWYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO Planowana oczyszczalnia ścieków w m. Lutocin posiada szereg rozwiązań i zabezpieczeń technicznych, ograniczających jej uciążliwość dla środowiska: w zakresie emisji zanieczyszczeń gazowych i mikrobiologicznych do powietrza: technologia oczyszczania ścieków i unieszkodliwiania osadów bazująca na procesach tlenowych, hermetyzacja i obudowa podstawowych urządzeń technologicznych, w tym zbiorniki na ścieki i osady oraz instalacja do odwadniania osadów, które będą obudowane budynkiem lub umieszczone pod powierzchnią ziemi, w zakresie emisji hałasu: dmuchawy, sprężarki umieszczone w budynku, pompy zanurzone w ściekach w zbiornikach podziemnych, w zakresie ochrony środowiska gruntowego: skratki, piasek oraz osad odwodniony, gromadzone w szczelnych kontenerach przed wywiezieniem na wysypisko odpadów, w zakresie ochrony wód powierzchniowych i podziemnych: wysoki stopień usuwania zanieczyszczeń, wysoka niezawodność działania urządzeń: reaktorów SBR stanowiących niezależne moduły oczyszczania, maszyny i urządzenia renomowanych firm, niezależne źródło prądu jako zasilanie rezerwowe, szczelne zbiorniki na ścieki i osady oraz rurociągi technologiczne wykonane fabrycznie z tworzyw sztucznych, w zakresie ochrony ludzi i zwierząt: teren oczyszczalni ogrodzony, uciążliwość oczyszczalni ograniczona do granic działki lokalizacji. Powyższe zabezpieczenia techniczne zostały uwzględnione podczas przeprowadzanej powyżej analizy wpływu na środowisko planowanej oczyszczalni. Dodatkowym zabezpieczeniem minimalizującym oddziaływanie oczyszczalni w zakresie emisji zanieczyszczeń mikrobiologicznych i hałasu będzie pas zieleni izolacyjnej z drzew i krzewów, nasadzonych wzdłuż ogrodzenia. 31 9. OKREŚLENIE GRANIC OBSZARU OGRANICZONEGO UŻYTKOWANIA Na obecnym etapie nie ma potrzeby określania granic obszaru ograniczonego użytkowania. Powierzchnia terenu przewidzianego pod budowę obiektów i urządzeń składających się na oczyszczalnię, znajduje się w projekcie planu zagospodarowania przestrzennego, który będzie w niedługim czasie zatwierdzony uchwałą Rady Gminy Lutocin. 10. ANALIZA MOŻLIWYCH KONFLIKTÓW SPOŁECZNYCH Funkcjonowanie Oczyszczalni Ścieków o tak wysokim standardzie nie powinno wywoływać konfliktów społecznych. 11. PRZEDSTAWIENIE PROPOZYCJI MONITORINGU ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA 11.1. NA ETAPIE BUDOWY Na etapie budowy należy monitorować: stan sprzętu technicznego (samochodów i maszyn budowlanych) pod względem sprawności technicznej, w celu wyeliminowania niekontrolowanych wycieków olejów i paliwa do gruntu, zapylenie powietrza, poprzez zraszanie powierzchni, na której prowadzone są roboty o dużym pyleniu, usuwanie mas ziemi, do wykorzystania w innym miejscu. usuwanie gruzu betonowego i ceglanego z możliwością zagospodarowania w innym miejscu. 11.2. NA ETAPIE EKSPLOATACJI Na etapie eksploatacji należy monitorować: regularnie - jakość ścieków oczyszczonych odprowadzanych do rowu melioracyjnego – dopływu rzeki Chraponianki, 32 12. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM Planowana do realizacji oczyszczalnia w miejscowości Lutocin przewidziana została dla potrzeb oczyszczania ścieków bytowo-gospodarczych z tej miejscowości w ilości średnio 100 m3/d. Planowana Oczyszczalnia Ścieków zlokalizowana została na gruntach położonych w Lutocinie przy drodze z Żuromina do Sierpca na działce oznaczonych nr 289/4, których właścicielem jest Urząd Gminy w Lutocinie w ramach przejęcia od Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Teren planowanej oczyszczalni ujęty jest w projekcie Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Lutocin, przygotowywanego do zatwierdzenia Uchwałą Rady Gminny. Dla potrzeb lokalizacji oczyszczalni ścieków wykorzystana zostanie działki o powierzchni 3400 m2, w sposób trwały ogrodzona. Lokalizacja oczyszczalni jest korzystna ze względu na: bliskość drogi dojazdowej (powiatowej), bliskość odbiornika, znaczne oddalenie zabudowy mieszkaniowej o ok. 500 m od oczyszczalni. i zgodna z projektem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Lutocin. Podstawowy obiekt oczyszczalni stanowią reaktory biologiczne zblokowane z budynkiem technologicznym, w którym znajdować się będą wszystkie urządzenia do mechanicznego i biologicznego oczyszczania ścieków oraz do stabilizacji i odwadniania osadów ściekowych jak również pomieszczenia techniczne i socjalne. Technologia oczyszczania ścieków bazująca na osadzie czynnym w systemie SBR ze wspomaganiem, pozwala na uzyskanie wysokich efektów redukcji zanieczyszczeń i jakości ścieków oczyszczonych, wyższych w stosunku do wymagań określonych w przepisach prawnych – rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 29 listopada 2002 r.: BZT5 - 25 g O2/m3, ChZT - 125 g O2/m3, Zawiesina ogólna - 30 g / m3 Powyższa jakość ścieków oczyszczonych pozwoli na poprawę stanu czystości wód powierzchniowych w obszarze objętym działaniem oczyszczalni. a szczególnie rzeki Chroponianki, na której będzie zbiornik retencyjny dla celów rekreacji i rolnictwa. 33 Przyjęte w koncepcji rozwiązania techniczne, takie jak: kraty workowe, urządzenia do odwadniania osadów, umieszczone w budynku, hermetyzacja urządzeń, zapewniająca dużą szczelność takich obiektów oczyszczalni, jak punkt zlewny i zbiornik ścieków dowożonych wozami asenizacyjnymi, umieszczenie zbiorników ścieków i pompowni, pod powierzchnią ziemi, zazielenienie wolnych powierzchni terenu, w bardzo dużym stopniu ograniczać będą zasięg negatywnego oddziaływania projektowanej oczyszczalni, w porównaniu do innych typów oczyszczalni. Powstające w trakcie eksploatacji oczyszczalni odpady (osady ściekowe) z oczyszczania ścieków komunalnych, nie są zaliczane do odpadów niebezpiecznych. Wywożone sukcesywnie na składowisko odpadów komunalnych, nie będą wpływać negatywnie na lokalne środowisko. Ocena wykazała, że stan higieny atmosfery w rejonie oczyszczalni można uznać za bezpieczny. Maksymalne stężenia zanieczyszczeń (amoniaku) emitowanego z procesów technologicznych w sposób zorganizowany, występować będą w granicach działki oczyszczalni. Emisja mikroorganizmów, której zasięg rozprzestrzeniania może wynosić ok. 30 m od reaktorów i budynku technologicznego oczyszczalni, będzie w granicach działki Emisja hałasu związanego z pracą urządzeń technologicznych oczyszczalni może być minimalnie odczuwalna w porze nocnej w obrębie terenu wygrodzonego, tj. poza zasięgiem mieszkańców Lutocina. 34
