powiat świdnicki - Starostwo Powiatowe w Świdniku
advertisement
Załącznik do Uchwały nr VII / 50/ 07 Rady Powiatu w Świdniku z dnia 24 kwietnia 2007 r. STRATEGIA ROZWOJU POWIATU ŚWIDNICKIEGO NA LATA 2007- 2020 Biuro Starosty Starostwa Powiatowego w Świdniku Świdnik, kwiecień 2007 r. Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020 SPIS TREŚCI WSTĘP ........................................................................................................................4 CZĘŚĆ I. SPECYFIKA I ANALIZA SPOŁECZNO – GOSPODARCZA POWIATU ŚWIDNICKIEGO .................................................................................. 6 I. SPECYFIKA POWIATU ŚWIDNICKIEGO ....................................................... 7 1. Informacje ogólne o powiecie .................................................................................................................. 7 2. Położenie geograficzne............................................................................................................................. 7 3. Historia .................................................................................................................................................... 8 4. Uwarunkowania przyrodnicze powiatu .................................................................................................... 8 5. Cechy krajobrazu i walory środowiska przyrodniczego ........................................................................... 9 6. Administracja ......................................................................................................................................... 10 7. Prawno – organizacyjne aspekty funkcjonowania powiatu .................................................................... 10 II. UWARUNKOWANIA SPOŁECZNO – GOSPODARCZE.......................... 12 II.1. SFERA SPOŁECZNA I ANALIZA DEMOGRAFICZNA .....................................12 1. Stan i charakterystyka zaludnienia ........................................................................................................ 12 II.2. POLITYKA SPOŁECZNA POWIATU ................................................................14 1. Edukacja i wychowanie .......................................................................................................................... 14 2. Ochrona zdrowia .................................................................................................................................... 17 3. Opieka społeczna.................................................................................................................................... 21 4. Rynek pracy ............................................................................................................................................ 23 4.1 Bezrobocie ...................................................................................................................................................... 23 4.2 Charakterystyka pracujących ......................................................................................................................... 25 II.3 INFRASTRUKTURA TECHNICZNA ...................................................................26 1. Zasoby mieszkaniowe ............................................................................................................................. 26 2.Komunikacja............................................................................................................................................ 26 3. Wodociągi i kanalizacja, gaz, energia elektryczna ................................................................................ 28 II.4. KULTURA I TURYSTYKA .................................................................................29 1. Kultura ................................................................................................................................................... 29 2. Turystyka ................................................................................................................................................ 32 3. Kultura fizyczna...................................................................................................................................... 32 II.5. STAN I OCHRONA ŚRODOWISKA ..................................................................34 II.6. ROLNICTWO I LEŚNICTWO .............................................................................35 .1. Rolnictwo............................................................................................................................................... 35 2. Leśnictwo ................................................................................................................................................ 36 II.7. PRZEMYSŁ I DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA ..............................................37 II.8. BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE .....................................................................41 II.9. PROMOCJA POWIATU .....................................................................................43 II.10. BUDŻET POWIATU .........................................................................................43 III. SPECYFIKA GMIN POWIATU ŚWIDNICKIEGO .................................... 45 III.1. CHARAKTERYSTYKA GMINY ŚWIDNIK ..................................................................................... 45 III.2. CHARAKTERYSTYKA GMINY PIASKI ........................................................................................ 48 III.3. CHARAKTERYSTYKA GMINY MEŁGIEW ................................................................................... 51 III.4. CHARAKTERYSTYKA GMINY RYBCZEWICE ............................................................................ 54 III.5. CHARAKTERYSTYKA GMINY TRAWNIKI .................................................................................. 57 2 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020 IV. POWIAT ŚWIDNICKI NA TLE POWIATÓW WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO ......................................................................................................... 60 CZĘŚĆ II. ANALIZA STRATEGICZNA I WYZNACZANIE CELÓW STRATEGICZNYCH I OPERACYJNYCH ROZWOJU POWIATU ............... 86 1. DIAGNOZA STRATEGICZNA ......................................................................................87 2. ANALIZA SWOT.....................................................................................................89 3. ANALIZA CELÓW I PROBLEMÓW ...............................................................................95 4. WNIOSKI I REKOMENDACJE......................................................................................98 5. CELE STRATEGICZNE I OPERACYJNE STRATEGII ROZWOJU POWIATU ŚWIDNICKIEGO ...99 6. WDRAŻANIE I MONITOROWANIE ..............................................................................106 7. ZGODNOŚĆ Z DOKUMENTAMI STRATEGICZNYMI WYŻSZEGO RZĘDU ............................107 3 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. WSTĘP Powiat Świdnicki posiada strategię rozwoju, która określa misję, cele oraz kierunki działania na lata 2001 - 2010. Została ona przyjęta w dniu 30.01.2001 r. Jednakże po 6 latach obowiązywania strategii zaszły daleko idące zmiany, które zdezaktualizowały zawarte w tym dokumencie zadania operacyjne. Powstała zatem potrzeba modyfikacji zapisów strategii i dostosowania ich do aktualnie obowiązującej sytuacji prawnej, ekonomicznej i społecznej. Zrodziła się również konieczność dostosowania Strategii Rozwoju Powiatu do Narodowego Planu Rozwoju na lata 2007-2013, Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2006-2020 oraz innych programów i dokumentów, na mocy których realizowana będzie pomoc z Unii Europejskiej. Strategia to długookresowy plan działania, określający strategiczne cele rozwoju społeczno-gospodarczego i przyjmujący takie kierunki działania poprzez określenie celów operacyjnych, które są niezbędne dla realizacji przyjętych zamierzeń rozwojowych. Rzeczywistość członkostwa Polski w strukturach europejskich wyznacza najbliższy okres programowania na lata 2007 – 2013, a ze względu na długofalowy charakter strategii została ona opracowana na okres obejmujący dwa okresy programowania Unii Europejskiej, na lata 2007 -2020. Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego będzie bazowym dokumentem do opracowania i wdrożenia na terenie Powiatu Świdnickiego Planu Rozwoju Lokalnego, w bezpośredni sposób nawiązujący do okresu programowania 2007-2013 i umożliwiający starania o dofinansowanie projektów w ramach różnych programów operacyjnych ze środków funduszy strukturalnych oraz innych programów pomocowych. STRATEGIA ROZWOJU POWIATU jako lokalnej wspólnoty samorządowej zamieszkującej określone terytorium jest podstawowym narzędziem planowania rozwoju lokalnego. Samorząd powiatowy realizując zadania publiczne i dysponując w tym zakresie środkami publicznymi jest zobowiązany do racjonalnego nimi gospodarowania oraz zapewnienia efektywności swoich działań. Szeroki zakres zadań powiatu wymaga zaplanowania i zharmonizowania działalności władz i wszystkich jednostek organizacyjnych. Rozwój lokalny jest procesem pozytywnych zmian o charakterze ilościowymi i jakościowym w poziomie życia społeczności lokalnej oraz w warunkach funkcjonowania podmiotów gospodarczych przebiegającym na czterech, wzajemnie się warunkujących płaszczyznach: gospodarczej, politycznej, społecznej i kulturalnej. Złożoność pojęcia rozwoju lokalnego wynika z różnorodności celów, jakim ma służyć oraz z różnorodności działań, które go kształtują. Rozwój lokalny kształtują mieszkańcy, administracja lokalna, przedsiębiorcy, sektor organizacji pozarządowych. Wspierany jest również przez władze regionalne, krajowe jak i instytucje międzynarodowe. Rozwój lokalny wymaga odpowiedniego zaplanowania, skoordynowania i sterowania. Planowanie rozwoju lokalnego pozwala na stworzenie warunków do kompleksowego i efektywnego rozwoju, który przyniesie maksymalne efekty w sferze gospodarczej, społecznej i środowiskowej. Koordynowanie procesem rozwoju lokalnego czyni samorząd powiatowy liderem zmian i partnerem dla pozostałych podmiotów życia społeczno – gospodarczego, który wyznacza pożądane kierunki rozwoju oraz gwarantuje przewagę interesu publicznego nad prywatnym. Strategia jako podstawowe narzędzie rozwoju lokalnego powinna pełnić następujące funkcje: 1. aktywizacyjna – strategia stymuluje do myślenia i działania o przyszłości powiatu, z uświadomieniem sobie zmienności środowiska i próbą antycypowania zmian, 2. koncentracji – skupienie ograniczonych zasobów na działaniach najważniejszych dla rozwoju, 4 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. 3. orientacjji – umożliwia jednolite ukierunkowanie i skoordynowanie działań lokalnych w sposób zapewniający osiągnięcie założonych celów rozwojowych, 4. redukcja niepewności decyzyjnej – strategia umożliwia ocenę przedsięwzięć w kontekście ich zgodności ze strategicznymi kierunkami rozwoju, 5. spójność – pomaga w łagodzeniu konfliktów i harmonizowaniu aktywności podmiotów lokalnych; 6. elastyczność – strategia uwzględnia możliwe zmiany w uwarunkowaniach rozwoju oraz umożliwia dostosowania do nich planowanych działań. Pracę nad strategią rozwoju Powiatu Świdnickiego wykonano w dwóch etapach: I. Ocena stanu aktualnego polegająca na diagnozie strategicznej powiatu na podstawie danych statystycznych i badań własnych. Miało to na celu rozpoznanie silnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń rozwoju Powiatu. II. Przeprowadzenie analizy strategicznej poprzez określenie misji, wizji oraz celu nadrzędnego rozwoju Powiatu. Opracowanie strategii rozwoju powiatu określającej pożądane kierunki rozwoju powiatu poprzez wyznaczenie kierunków działań. Analiza została przeprowadzona w oparciu o materiał statystyczny pochodzący ze Starostwa Powiatowego w Świdniku i Urzędów Gmin, dane GUS, US oraz badania własne. STRATEGIA ROZWOJU POWIATU po przedstawieniu stanu aktualnego rozwoju społeczno – gospodarczego odpowiada na pytania, jakie podejmować działania, aby gospodarka lokalna wstąpiła na ścieżkę trwałego i zrównoważonego rozwoju, a społeczność lokalna osiągała godne warunki życia i pracy. Przy określeniu celów i kierunków działania wzięto pod uwagę ramowe warunki działania Powiatu, takie jak: obowiązujące przepisy ustrojowo-prawne i finansowe (ustawy i rozporządzenia), sytuację społeczno-gospodarczą kraju i województwa, która określa zewnętrzne szanse i zagrożenia dla dalszego rozwoju powiatu, rozmiary środków finansowych przeznaczanych z budżetu państwa na finansowanie działań z zakresu sfery społecznej (edukacja, pomoc społeczna, ochrona zdrowia, kultura i sztuka, sport i rekreacja, bezpieczeństwo publiczne), gospodarczej, w tym rolnictwa, infrastruktury technicznej oraz ochrony środowiska przyrodniczego, aktualny poziom rozwoju społeczno-gospodarczego powiatu, będący źródłem jego silnych i słabych stron, aktywność, skuteczność i innowacyjność w działaniach władz, pracowników starostwa powiatowego oraz podległych jednostek organizacyjnych, konieczność ochrony walorów i zasobów środowiska przyrodniczego oraz dziedzictwa kulturowego, a także przeciwdziałanie ich degradacji. możliwości i umiejętności pozyskiwania zewnętrznych, preferencyjnych źródeł finansowania przedsięwzięć rozwojowych, w tym ze środków pomocowych Unii Europejskiej. 5 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. STRATEGIA ROZWOJU POWIATU ŚWIDNICKIEGO NA LATA 2007- 2020 CZĘŚĆ I. SPECYFIKA I ANALIZA SPOŁECZNO – GOSPODARCZA POWIATU ŚWIDNICKIEGO 6 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Specyfika Powiatu I. SPECYFIKA POWIATU ŚWIDNICKIEGO 1. INFORMACJE OGÓLNE O POWIECIE Według nowego podziału administracyjnego kraju, ustanowionego decyzją Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r., powstał Powiat Świdnicki. Powiat Świdnicki obejmuje pięć gmin: miejską - Świdnik, miejsko-wiejską: Piaski oraz gminy wiejskie: Mełgiew, Rybczewice i Trawniki. Ogólne informacje o Powiecie (na 31.12.2004 r.) Województwo Powiat Miasta Gminy miejsko-wiejskie Gminy wiejskie Liczba miejscowości wiejskich Sołectwa Powierzchnia powiatu ogółem Liczba mieszkańców w tym: mężczyźni kobiety Małżeństwa: ogółem cywilne wyznaniowe Urodzenia żywe Ludność w wieku przedprodukcyjnym Ludność w wieku produkcyjnym Ludność w wieku poprodukcyjnym Dochód budżetu powiatu ogółem Wydatki budżetu powiatu ogółem Drogi publiczne: powiatowe gminne Lubelskie Świdnicki 2 1 3 87 86 469,0 km² 72301 35034 37267 372 95 277 595 14573 45989 11739 33167,9 tys. zł 31723,4 tys. zł 171,7 km 153,0 km Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 2. POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE Powiat Świdnicki położony jest w centralnej części województwa lubelskiego. Graniczy z następującymi powiatami: lubelskim (grodzkim), lubelskim (ziemskim), łęczyńskim, chełmskim i krasnostawskim. Stolica powiatu - Świdnik, położona jest 10 km na wschód od Lublina, przy trasie międzynarodowej Warszawa – Kijów, Warszawa – Lwów. Powiat Świdnicki położony jest w odległości ok. 70 km od przejść granicznych z Ukrainą i Białorusią. Mając na uwadze podział Polski na jednostki fizyczno-geograficzne, obszar powiatu jest położony następująco: Makroregion – Wyżyna Lubelska, Mezoregiony – Płaskowyż Świdnicki, zwany także Równiną Łuszczowską (część północno-zachodnia powiatu), Wyniosłość Giełczewska (część południowo-wschodnia). 7 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Specyfika Powiatu 3. HISTORIA Decyzje o powstaniu Powiatu Świdnickiego zapadły w 1998 r., a utworzenie powiatu nieistniejącego przed 1975 r. (kiedy zlikwidowano ten szczebel administracji) było efektem właściwego wykorzystania potencjalnych możliwości stworzonych przez reformę samorządową zapoczątkowaną w 1990 r. Pierwsze wzmianki o wsi Świdnik pochodzą z okresu, kiedy obejmowała już dwa łany ziemi wraz z łąkami, posiadała karczmę i datują się na rok 1392. Istniejące wartości przyrodnicze, biologiczne terenu obecnej siedziby powiatu znajdują usankcjonowanie w historycznym funkcjonowaniu miejsca. Na przełomie XIX i XX wieku znajdowało się tu położone w lesie letnisko i uzdrowisko Adampol, którego klimat sprzyjał odnowie biologicznej i działał leczniczo szczególnie przy schorzeniach reumatycznych. W owym czasie Świdnik pełnił funkcję wsi letniskowej głównie Lublina, choć nie tylko. Kulturowy rozwój tej właśnie przestrzeni poszedł jednak w zupełnie innym kierunku. Rozwój Świdnika związany jest z rozwojem polskiego przemysłu lotniczego, który sięga swymi tradycjami niemal samych narodzin lotnictwa światowego. W 1938 r. powstaje w Świdniku lotnisko, a 4 czerwca 1939 r. ma miejsce jego oficjalne otwarcie, powiązane z uroczystością poświęcenia szkoły pilotów Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej otwartej w związku z nim. Obiekt szkoły i hangary zostały jednak zbombardowane już we wrześniu 1939 r. Lotnisko i szkoła były wykorzystywane przez Niemców w czasie okupacji, po czym w 1944 r., przed wycofaniem się wojsk niemieckich, zostały doszczętnie zniszczone. W ciągu niespełna pierwszych 6 miesięcy 1949 r. Wydział Inwestycji i Odbudowy Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego – Warszawa Okęcie opracowuje założenia do projektu odbudowy i rozbudowy przedsiębiorstwa lotniczego w Świdniku. Był to wówczas główny inwestor rewitalizacji i rozwoju krajowego przemysłu lotniczego. Od 30 czerwca 1949 r. nad opracowaniem dokumentacji technicznej pracowały biura w Gliwicach, Gdańsku, Poznaniu i Warszawie, po czym „dnia 1 stycznia 1951 roku Centralny Zarząd Przemysłu Sprzętu Komunikacyjnego w Warszawie, w oparciu o Uchwałę Rady Ministrów, Zarządzenie Ministra Przemysłu Ciężkiego z dnia 14 grudnia 1950 roku powołał Zakład WSK Nr 5 w Świdniku”. Można więc powiedzieć, że był to owoc pracy najlepszych w kraju biur projektowych, najlepszych projektantów i najnowszej myśli technicznej tamtych czasów. Jedną z pierwszych i jednocześnie najpopularniejszych świdnickich konstrukcji był motocykl WSK, wytwarzany tu od 1954 roku aż do początku lat 80-tych. Pierwszym wyrobem lotniczym były natomiast zespoły samolotu myśliwskiego MIG15 z napędem odrzutowym, a od 1956 r., kiedy to w wyniku wdrożenia produkcji seryjnej z przyfabrycznego lotniska wystartował pierwszy wyprodukowany tu śmigłowiec Mi-1, Świdnik staje się jednym z sześciu producentów śmigłowców na świecie. W 1958 roku przed główną bramą zakładu ustanowiono cokół z modelem samolotu myśliwskiego P-7 konstrukcji inż. Zygmunta Puławskiego, którego imię nosi zakład od 28 września 1957 r. Ścisły związek z historią WSK ma powstanie i działalność Aeroklubu, oficjalnie zarejestrowanego w Warszawie 11 października 1952 r. pod nazwą „ Aeroklub Fabryczny”. 4. UWARUNKOWANIA PRZYRODNICZE POWIATU Ukształtowanie terenu Powiatu Świdnickiego jest zróżnicowane, co wynika z położenia geograficznego w obrębie dwóch mezoregionów: Płaskowyżu Świdnickiego i Wyniosłości Giełczewskiej. Tereny Płaskowyżu Świdnickiego stanowi dość płaska równina denudacyjna, wymodelowana w marglach i pozbawiona pokrywy lessowej. Wysokości 8 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Specyfika Powiatu obniżają się od 230-240 m na południu do 215 m n.p.m. na północy. Miasto Świdnik położone jest na wysokości 215 m n.p.m. na Płaskowyżu Świdnickim. Na Wyniosłości Giełczewskiej, po lewej stronie Wieprza, wyniosłości bezwzględne przekraczają nawet 300 m n.p.m. Na znacznej części Wyniosłości Giełczewskiej występują formy trzeciorzędowe. W strefie działu wodnego pomiędzy Wieprzem i Bystrzycą odnaleźć można resztki osadów mioceńskich. Sieć wodna ma tu układ promienisty, a doliny są przeważnie asymetryczne. Opisywany obszar ma teren falisty, urozmaicony dolinkami i garbami, przechodzący ku północy w równinę. Na powierzchni występują margle, które w obrębie wzniesień nadbudowane są gezami i opokami. Spotyka się pylasto - piaszczyste pokrywy zwietrzelinowe, a w dnach dolin utwory czwartorzędowe. 5. CECHY KRAJOBRAZU I WALORY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO W Powiecie Świdnickim ochroną zostało objęte 6967,0 ha, co stanowi 14,9% powierzchni ogólnej powiatu, w tym: - Parki krajobrazowe – 5407 ha, - Rezerwaty przyrody – 24,5 ha, - Obszary chronionego krajobrazu – 1285,5 ha, - Liczba pomników przyrody – 27. Powiat Świdnicki obejmuje część Krzczonowskiego Parku Krajobrazowego i otuliny Nadwieprzańskiego Parku Krajobrazowego. Około 37,2 km2 obszaru Krzczonowskiego Parku Krajobrazowego należy do Powiatu Świdnickiego. Administracyjnie z gmin Powiatu Świdnickiego Krzczonowski Park Krajobrazowy obejmuje około 45 % obszaru gminy Rybczewice, a jego otulina oprócz gminy Rybczewice gminę Piaski. Na terenie Krzczonowskiego Parku Krajobrazowego w obrębie Powiatu Świdnickiego warto zobaczyć pięknie położony kościół w Częstoborowicach z końca XVIII w. oraz największe źródlisko Wyniosłości Giełczewskiej w Stryjnie o wydajności ok.120 l/s. Nie można również przeoczyć najciekawszych wąwozów Krzczonowskiego Parku Krajobrazowego znajdujących się w okolicach Pilaszkowic i Rybczewic. Osiągają długość do 1 km, a głębokość do 15 m. Rezerwat przyrody na terenie Powiatu Świdnickiego znajduje się w gminie Piaski i jest to Rezerwat „Wierzchowiska” o powierzchni 24,5 ha, utworzony 22.04.1983 r. Występują tu okazałe drzewostany, w tym 140-letnie okazy dębów szypułkowych i lip oraz sztucznie posadzonego modrzewia. Do osobliwości rezerwatu można zaliczyć brzozę o wymiarach 250 cm obwodu i wysokości 29 m., 3 dęby o wymiarach 310, 495, 400 cm obwodu oraz modrzew o wymiarach 237 cm obwodu. Do ciekawych form morfologicznych występujących w okolicach Świdnika należy zaliczyć dolinę Stawka oraz liczne zagłębienia krasowe zgrupowane w obniżeniu linii Świdnik – Krępiec – Minkowice. Najpowszechniejszym typem form krasowych występujących na tym obszarze są zagłębienia bezodpływowe. Przez teren powiatu przepływają rzeki: Giełczew, Stawek – Stoki, Młynówka, Skawka, Radomirka i Wieprz oraz występują zwarte kompleksy leśne iglasto – liściaste o łącznej powierzchni 5069 ha, które podnoszą walory przyrodniczo – krajobrazowe powiatu. W lasach świdnickich żyją unikalne gatunki ptaków, m.in.: kobusy i kruki. Bardzo atrakcyjną krajobrazowo trasą jest droga doliną rzeki Giełczew o długości 50 km, od Woli Sobieskiej do Siostrzytowa poprzez Pilaszkowice, Rybczewice, Gardzienice, Piaski. Na obszarze gmin Powiatu Świdnickiego występują następujące tereny atrakcyjne krajobrazowo: - w gminie Piaski – dolina rzeki Giełczew i Sierotki, wzdłuż których przebiegają korytarze ekologiczne łączące Krzczonowski i Nadwieprzański Park Krajobrazowy; 9 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Specyfika Powiatu - w gminie Rybczewice – dolina rzeki Giełczew, południowe krańce gminy znajdują się w strefie ochronnej Krzczonowskiego Parku Krajobrazowego; w gminie Trawniki – kompleksy leśne w północnej części gminy i dolina rzeki Wieprz, z projektowaną budową zbiornika wodnego; w gminie Mełgiew – dolina rzeki Stawek – Stoki z kompleksami podmokłych łąk. 6. ADMINISTRACJA Funkcje administracyjne na terenie Powiatu Świdnickiego sprawowane są przez Starostwo Powiatowe w Świdniku i Urzędy Gmin. Organami powiatu są Rada i Zarząd Powiatu. Rada jest organem stanowiącym i kontrolnym powiatu. Kontroluje działalność Zarządu oraz powiatowych jednostek organizacyjnych. Kadencja Rady trwa 4 lata. Rada może powoływać ze swojego grona stałe i doraźne komisje, ustalając przedmiot ich działania oraz skład osobowy. W ramach rady Powiatu Świdnickiego funkcjonują następujące komisje stałe: - Komisja Rewizyjna - Komisja Budżetu i Rozwoju - Komisja Wsi i Rolnictwa - Komisja Rodziny i Spraw Społecznych. Ponadto od czerwca 2003 r. funkcjonuje Zespół Międzykomisyjny. Natomiast organem wykonawczym Powiatu Świdnickiego jest Zarząd Powiatu. W skład Zarządu wchodzi starosta jako przewodniczący, wicestarosta oraz 3 członków Zarządu. Zarząd wykonuje uchwały Rady powiatu i zadania powiatu określone przepisami prawa. 7. PRAWNO – ORGANIZACYJNE ASPEKTY FUNKCJONOWANIA POWIATU Powiat Świdnicki został utworzony w wyniku trójstopniowego podziału terytorialnego, wprowadzonego reformą administracyjną, która weszła w życie 1 stycznia 1999 r. Zgodnie z ustawą o samorządzie powiatowym1 przez powiat rozumieć należy lokalną wspólnotę samorządową oraz odpowiednie terytorium. Powiat posiada osobowość prawną. Wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Siedziba Starostwa Powiatowego znajduje się w Świdniku. Powiat Świdnicki wykonuje zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie: - edukacji publicznej - promocji i ochrony zdrowia - pomocy społecznej - polityki prorodzinnej - wspierania osób niepełnosprawnych - transportu i dróg publicznych - kultury i ochrony dóbr kultury - kultury fizycznej i turystyki - geodezji, kartografii i katastru - gospodarki nieruchomościami - zagospodarowania przestrzennego i nadzoru budowlanego - gospodarki wodnej - ochrony środowiska i przyrody - rolnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego 1 Art. 4 pkt.1-Ustawa o samorządzie powiatowym z dnia 05.06.1998r., Dz.U. 1998, nr 91, poz. 578 ze zm. 10 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Specyfika Powiatu - porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli - ochrony przeciwpowodziowej, przeciwpożarowej i zapobiegania innym nadzwyczajnym zagrożeniom życia i zdrowia ludzi oraz środowiska - przeciwdziałania bezrobociu oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy - ochrony praw konsumenta - utrzymania powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych - obronności - współpracy z organizacjami pozarządowymi. 11 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Uwarunkowania społeczno - gospodarcze II. UWARUNKOWANIA SPOŁECZNO – GOSPODARCZE II.1. SFERA SPOŁECZNA I ANALIZA DEMOGRAFICZNA 1. STAN I CHARAKTERYSTYKA ZALUDNIENIA Powiat Świdnicki wg danych Urzędu Statystycznego w Lublinie na dzień 31.12.2004 r. zamieszkiwało 72 301 osób. Powiat charakteryzuje się wysoką gęstością zaludnienia na poziomie 154 osób na km². Na 100 mężczyzn przypada 106 kobiet. Udział ludności mieszkającej w miastach w 2004 r. wyniósł 59,1 % i jest znacznie wyższy niż przeciętnie w woj. lubelskim. Relatywnie wysoka gęstość zaludnienia, wysoki poziom urbanizacji i położenie w obszarze metropolitalnym Lublina tworzy możliwości rozwoju bazy ekonomicznej, funkcji wyższego rzędu i wielofunkcyjności terenów wiejskich. Prognozuje się, że liczba ludności w Powiecie Świdnickim w okresie od 2005 do 2030 roku spadnie o 7,8 % (5 616 ludzi). Prognoza dotycząca liczby osób w podziale na płeć określa, że w 2030 r. w porównaniu z 2005 r. będzie mniej kobiet o 8 %, tj. o 2989, a mężczyzn o 8,2 %, tj. o 2627. Ogólna charakterystyka poszczególnych gmin (na dzień 31.12.2004 r.) WYSZCZE- Powierznia Ludność Przyrost GÓLNIENIE w km2 naturalny Ogółem W tym Na 1 W wieku kobiety km2 PrzedProPoproprodukcyjnym dukcyjnym dukcyjnym GMINY MIEJSKIE Świdnik 20,4 (4,3 %) Piaski 169,7 (36,2%) Mełgiew 95,6 (20,4%) 99,1 (21,1%) 84,2 (18,0%) 40048 20700 1968 7502 26764 5782 0,22 6443 2107 -5,46 GMINY MIEJSKO-WIEJSKIE 10834 5596 64 2284 GMINY WIEJSKIE Rybczewice Trawniki 8195 4207 86 1872 4965 1358 -0,99 3999 2087 40 778 2217 1004 -13,89 9225 4677 110 2137 5600 1488 -3,21 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. Struktura wiekowa ludności w Powiecie Świdnickim jest korzystna. Notuje się stosunkowo korzystny odsetek ludności w wieku przedprodukcyjnym (20,26 %) i produkcyjnym (63,61 %), szczególnie w mieście Świdnik (66,73 %). Na sto osób w wieku produkcyjnym przypada 57 osób w wieku nieprodukcyjnym. Liczba ta w skali całego województwa wynosi 63. W 2004 r. przyrost naturalny w skali całego powiatu był ujemny. Wyniósł on w liczbach bezwzględnych -145, co w przeliczeniu na 1000 mieszkańców daje wskaźnik – 2,00. Jedynie w mieście Świdnik został odnotowany dodatni przyrost naturalny. Najgorsza sytuacja pod względem demograficznym jest w gminie Rybczewice. Należy zwrócić uwagę na niepokojąco wysoką liczbę zgonów niemowląt na 1000 urodzeń żywych w gminie 12 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Uwarunkowania społeczno - gospodarcze Rybczewice i w gminie Trawniki, przy czym w pozostałych gminach powiatu nie zanotowano w ogóle zgonów niemowląt. Wskaźniki te znacznie przewyższają średnią w województwie wynoszącą 7,93 niemowląt na 1000 urodzeń żywych. . Demograficzna charakterystyka Powiatu Świdnickiego (na 1000 ludności) – 2004 r. Wyszczególnienie Małżeństwa Urodzenia żywe Zgony ogółem w tym niemowląt (na 1000 urodzeń żywych) Powiat Świdnicki Świdnik Piaski Mełgiew Rybczewice Trawniki 5,13 5,22 5,55 4,44 5,12 4,82 8,20 7,26 7,59 10,73 8,77 10,50 10,20 7,04 13,05 11,72 22,66 13,71 Przyrost naturalny na 1000 ludności 5,04 27,78 20,41 -2,00 0,22 -5,46 -0,99 -13,89 -3,21 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. Migracje wewnętrzne ludności na pobyt stały w Powiecie Świdnickim w 2004 r. NAPŁYW 638 338 976 z miasta ze wsi Razem Do miast 491 Na wieś 485 ODPŁYW 633 279 912 Do miast 491 Na wieś 421 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. W 2004 r. w Powiecie Świdnickim zanotowano dodatni wskaźnik migracji wewnętrznej, który wyniósł 64 osoby. Wskaźnik migracji wewnętrznej dotyczący wsi (odpływ ze wsi na wieś) był dodatni i wyniósł 206 osób. Natomiast wskaźnik migracji dotyczący miast (odpływ z miasta do miasta) był ujemny i wyniósł 142 osoby. Na podstawie danych przestawionych w tabeli można zauważyć wyraźną tendencję do przemieszczania się ludności na tereny wiejskie. Dane dotyczące migracji zewnętrznej wskazują na większy odpływ ludności za granicę. W 2004 r. zostały zameldowane 4 osoby z zagranicy, a za granicę odpłynęło 8 osób. Całkowity wskaźnik migracji dla Powiatu Świdnickiego, dotyczący migracji wewnętrznej i zewnętrznej wyniósł w 2004 r. 64 osoby, co daje wskaźnik 0,83 na 1000 ludności. W porównaniu z całym województwem lubelskim jak i poszczególnymi jego powiatami Powiat Świdnicki jako jeden z 4 powiatów województwa lubelskiego posiada dodatnie saldo migracji, na co wpływ ma bliskie położenie Lublina. 13 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Uwarunkowania społeczno - gospodarcze II.2. POLITYKA SPOŁECZNA POWIATU 1. EDUKACJA I WYCHOWANIE Do zadań realizowanych przez Powiat Świdnicki należy koordynowanie rozwoju oświaty na poziomie ponadgimnazjalnym, dostosowanie poziomu kształcenia do potrzeb rynku pracy oraz rozwój ponadgimnazjalnej bazy oświatowej. Zakres zadań własnych powiatu obejmuje również zadania inwestycyjne, tj.: budowę, remonty i modernizację szkół ponadgimnazjalnych oraz koordynowanie prac związanych z dostosowaniem profilów kształcenia podległych placówek oświatowych do wymogów rynku pracy. Powiat Świdnicki koordynując rozwój oświaty nadzoruje następujące palcówki: 1. Liceum Ogólnokształcące im. Wł. Broniewskiego w Świdniku 2. Zespół Szkół Nr 1 im. C.K. Norwida w Świdniku - technikum (4-letnie) - liceum uzupełniające (2-letnie) - technikum uzupełniające (3-letnie) - liceum profilowane - zasadnicza szkoła zawodowa 3. Powiatowe Centrum Edukacji Zawodowej im. Z. Puławskiego w Świdniku - technikum (4-letnie) - technikum uzupełniające dla dorosłych - zasadnicza szkoła zawodowa - szkoła policealna 4. Zespół Szkół w Piaskach - technikum (4-letnie) - technikum uzupełniające (3-letnie) - liceum profilowane - liceum ogólnokształcące - szkoła policealna - szkoła policealna dla dorosłych 5. Zespół Szkół w Trawnikach - liceum ogólnokształcące - zasadnicza szkoła zawodowa - liceum uzupełniające (2-letnie) - szkoła policealna 6. Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy im. H. Sienkiewicza w Świdniku - szkoła podstawowa - gimnazjum - szkoła przysposabiająca do pracy 7. Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Kozicach Dolnych - szkoła podstawowa - gimnazjum 8. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Świdniku 14 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Uwarunkowania społeczno - gospodarcze Wykaz sieci szkół ponadgimnazjalnych na terenie Powiatu Świdnickiego 2005/06 2006/07 2005/06 2006/07 2006/07 Absolwenci ogółem 2005/06 Ogólna liczba uczniów 2006/07 Licea ogólnokształcące Technika Zasadnicze szkoły zawodowe Szkoły dla dorosłych Szkoły policealne Licea profilowane Licea uzupełniające Technika uzupełniające Prywatne Policealne Studium Zawodowe dla Dorosłych Informatyczno - Techniczne w Świdniku Oddziały 2005/06 Ilość Wyszczególnienie 3 3 3 4 4 2 3 3 3 3 2 3 2 2 2 18 29 10 8 8 8 3 17 28 11 5 4 8 2 2 516 729 258 184 226 206 64 483 702 294 136 96 193 46 35 192 174 78 83 81 69 21 171 152 69 14 74 76 - 1 1 2 2 19 34 9 9 Źródło: Dane ze Starostwa Powiatowego w Świdniku, Wydział Edukacji, Kultury, Sportu, Zdrowia i Spraw Społecznych Kierunki kształcenia w powiatowych szkołach ponadgimnazjalnych w roku szkolnym 2006/2007 Nazwa szkoły I LO w Świdniku Zespół Szkół Nr 1 w Świdniku Typ szkoły • liceum ogólnokształcące 3-letnie • technikum (4-letnie) • liceum uzupełniające (2-letnie) • technikum uzupełniające (3-letnie) • liceum profilowane PCEZ w Świdniku • zasadnicza szkoła zawodowa • technikum (4-letnie) • technikum uzupełniające dla dorosłych • zasadnicza szkoła zawodowa • szkoła policealna Kierunki kształcenia proponowane na rok szkolny 2006/2007 - ogólny - matematyczno-informatyczny - językowo-menadżerski - humanistyczno-artystyczny - sportowy - handlowy - technol. żywien. i gosp. dom. - logistyk - ogólny - kucharz - socjalny - zarządzanie informacją - kucharz - ekonomiczny - mechaniczny (technik mechanik lotniczy, obrabiarki sterowane numerycznie, technologia budowy śmigłowca) - informatyczny - mechaniczny - elektromechanik - operator obrabiarek skraw. - wielozawodowa - informatyczny 15 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Uwarunkowania społeczno - gospodarcze ZS w Piaskach • technikum (4-letnie) • technikum uzupełniające (3-letnie) ZS w Trawnikach • liceum profilowane •liceum ogólnokształcące (3-letnie) • szkoła policealna • szkoła policealna dla dorosłych • liceum ogólnokształcące (3-letnie) • zasadnicza szkoła zawodowa • liceum uzupełniające (2-letnie) • szkoła policealna - mechaniczny ( maszyny i urządz. przem. spoż., obsługa i naprawa pojazdów samochodowych) - mechaniczny (obsługa i naprawa pojazdów samochodowych) - ekonomiczno- administracyjny - z rozsz. językiem angielskim i informatyką - informatyczny - agrobiznes - ogólny - wielozawodowy - ogólny - ekonomiczny Źródło: Dane ze Starostwa Powiatowego w Świdniku, Wydział Edukacji, Kultury, Sportu, Zdrowia i Spraw Społecznych Kierunki kształcenia zawodowego w Powiecie Świdnickim Kierunek kształcenia Liczba oddziałów 2003/2004 2004/2005 2005/2006 2006/2007 Technik kucharz 1 1 Technik handlowiec 11 8 5 4 Technik technol. żyw. i gosp. dom. 3 4 5 4 Technik logistyk 1 Technik mechanik 16 15 17 17 Technik administracyjny 1 1 1 Technik obsługi turystycznej 3 3 1 Technik ekonomista 10 10 8 5 Technik informatyk 3 4 5 5 Technik elektryk 2 1 1 Technik agrobiznesu 1 2 Technik prac biurowych 1 1 Technik technolog odzieży 3 1 Kucharz 3 2 3 2 Elektromechanik 1 1 1 Ślusarz 1 1 1 Operator obrab. skraw. 2 3 Wielozawodowy 1 2 3 4 Piekarz 1 1 1 Lakiernik 1 1 Mechanik-monter maszyn i urządzeń 1 1 Mechanik pojazdów samochodowych 1 Źródło: Dane ze Starostwa Powiatowego w Świdniku, Wydział Edukacji, Kultury, Sportu, Zdrowia i Spraw Społecznych 16 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Uwarunkowania społeczno - gospodarcze Szkolnictwo w Powiecie Świdnickim w roku szkolnym 2004/2005 Rodzaj szkoły Szkoły podstawowe Gimnazja Szkoły zasadnicze Licea ogólnokształcące Ponadgimnazjalne licea profilowane Ponadpodstawowe średnie szkoły zawodowe, ponadgimnazjalne technika oraz szkoły artystyczne Szkoły policealne Szkoły dla dorosłych: - ogółem - zasadnicze - licea ogólnokształcące - średnie zawodowe liczba uczniowie absolwenci 27 11 5 5 2 6 4847 2936 203 1232 202 318 927 1046 404 389 4 575 - 5 307 91 4 1 3 204 45 159 49 22 27 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. Prognozy demograficzne dotyczące liczby oddziałów w szkołach prowadzonych przez Powiat Świdnicki Nazwa szkoły I LO w Świdniku ZS Nr 1 w Świdniku PCEZ w Świdniku ZS w Piaskach ZS w Trawnikach Razem 2006/2007 12 19 26 13 7 77 Liczba oddziałów 2007/2008 2008/2009 15 15 19 16 27 27 17 17 11 12 89 87 2009/2010 15 16 25 18 13 87 Źródło: Dane ze Starostwa Powiatowego w Świdniku, Wydział Edukacji, Kultury, Sportu, Zdrowia i Spraw Społecznych Ilość oddziałów poszczególnych typów ponadgimnazjalnych szkół powiatowych na przestrzeni 4 ostatnich lat Wyszczególnienie 2003/2004 2004/2005 2005/2006 2006/2007 Licea ogólnokształcące 23 21 18 17 Technika 33 31 29 28 Zasadnicze szkoły zawodowe 4 7 10 11 Szkoły dla dorosłych 8 7 8 5 Szkoły policealne 7 9 8 4 Licea profilowane 5 7 8 8 Licea uzupełniające 4 2 Technika uzupełniające 7 4 3 2 Źródło: Dane ze Starostwa Powiatowego w Świdniku, Wydział Edukacji, Kultury, Sportu, Zdrowia i Spraw Społecznych 2. OCHRONA ZDROWIA Zadania w zakresie ambulatoryjnej i stacjonarnej opieki zdrowotnej na terenie Powiatu Świdnickiego realizuje Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Świdniku i Niepubliczne Zakłady Opieki Zdrowotnej. Rada Powiatu jest organem założycielskim i nadzorującym działalność SP ZOZ Świdnik. Podstawową opiekę zdrowotną na terenie powiatu zapewniają NZOZ Praktyki Lekarza Rodzinnego, SP ZOZ w Świdniku i SP ZOZ w Trawnikach. 17 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Uwarunkowania społeczno - gospodarcze Starostwo Powiatowe w Świdniku - Wydział Edukacji, Kultury, Sportu, Zdrowia i Spraw Społecznych prowadzi monitoring wykonywania świadczeń zdrowotnych. Na terenie Powiatu Świdnickiego funkcjonuje Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Świdniku i Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Trawnikach oraz Niepubliczne Zakłady Opieki Zdrowotnej, które świadczą usługi medyczne dla mieszkańców. Placówkami służby zdrowia świadczącymi usługi medyczne są: 1) w ramach podstawowej opieki zdrowotnej: a) dla mieszkańców Świdnika: - PLR „Brzeziny I”, - PLR „BrzezinyII”, - PLR „Brzeziny III”, - PLR „Familia”, - PLR „Medyk”, - PLR „Rodzina”, - PLR „Iner – Med”, - PRL „Lot – Medical” b) dla mieszkańców gminy Piaski: - PLR „Normed” w Piaskach, - PLR w Bystrzejowicach c) dla mieszkańców gminy Mełgiew: - PLR „Lustmed” w Mełgwi d) dla mieszkańców gminy Rybczewice: - PLR „Starmed” w Rybczewicach e) dla mieszkańców gminy Trawniki: - SP ZOZ Trawniki - PLR „Salus” w Biskupicach. 2) w zakresie stomatologii świadczone są usługi przez SP ZOZ Świdnik w budynku PLR w Bystrzejowicach oraz w formie niepublicznych indywidualnych praktyk stomatologicznych i niepublicznych poradni stomatologicznych. 3) w ramach specjalistycznego lecznictwa ambulatoryjnego funkcjonują w ramach SP ZOZ Świdnik następujące poradnie: alergologiczna, diabetologiczna, endokrynologiczna, hematologiczna, kardiologiczna, leczenia bólu, gruźlicy i chorób płuc, reumatologiczna, neonatologiczna, ginekologiczno-położnicza, chirurgii ogólnej, chirurgii urazowoortopedycznej, urologiczna. Ponadto w ramach ambulatoryjnego lecznictwa specjalistycznego funkcjonują następujące Specjalistyczne Niepubliczne Zakłady Opieki Zdrowotnej: - Przychodnia Zdrowia Psychicznego i Uzależnień, - Poradnie Okulistyczne, - Poradnia Skórno-Wenerologiczna, - Poradnia Otolaryngologiczna, - Poradnia Reumatologiczna, - Poradnia Neurologiczna, - Indywidualna Specjalistyczna Praktyka Lekarska Poradnia Neurologiczna J.Pantoł, - w zakresie stomatologii: NZOZ „ SANODENT ” s.c. i NZOZ „ STOMED ” s.c. W ramach SP ZOZ Świdnik funkcjonuje szpital, świadczący usługi medyczne w ramach lecznictwa zamkniętego, pomocy doraźnej i izby przyjęć. W ramach szpitala działają następujące oddziały: - chorób wewnętrznych z pododdziałem opieki paliatywnej, - kardiologiczny z pododdziałem intensywnej opieki kardiologicznej, - anestezjologii i intensywnej terapii, 18 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Uwarunkowania społeczno - gospodarcze - gruźlicy i chorób płuc, - pediatryczny, - noworodkowy, - ginekologiczno-położniczy, - chirurgiczny. Szpitale, ambulatoryjna opieka zdrowotna i apteki w Powiecie Świdnickim Szpitale Łóżka w szpitalach ogólnych na 10 tys. ludności Zakłady opieki zdrowotnej Praktyki lekarskie Apteki Liczba ludności na 1 aptekę 1 33 28 14 22 3286 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. Wykonanie I-XII.05 % wykonania 21 674 23 695,0 109,3 260 000 262 810,0 101,1 punkt 20 837 20 500,0 98,4 250 000 243 165,0 97,3 punkt 9 176 9 960,0 108,5 119 664 121 440,0 101,5 punkt 14 927 11 600,0 77,7 179 031 183 659,0 102,6 punkt 6 674 7 540,0 113,0 80 000 84 500,0 105,6 punkt 2 450 2 240,0 91,4 29 333 33 540,0 114,3 punkt 2 717 2 920,0 107,5 43 224 41 540,0 96,1 punkt 14 584 14 065,0 96,4 174 870 184 463,0 105,5 punkty 3282 4 300,0 131,0 52 884 51 870,0 98,1 punkt 16278,66 112 599,66 17 110,0 105,1 195 322 342 659 196 930,0 193 830,0 100,8 Limit % wykonania punkt Wykonanie XII.05 Limit I-XII.05 Oddział chorób wewn. z pododdziałem opieki paliatywnej Oddział kardiologiczny z pododdziałem opieki kardiologicznej Oddział anestezjologii i intensywnej terapii Oddział gruźlicy i chorób płuc Oddział pediatryczny Oddział noworodkowy – hospitalizacjalimitowane Oddział noworodkowy – procedury nielimitowane Oddział ginekologicznopołożniczy – hospitalizacjalimitowane Oddział ginekologiczno – położniczy-procedury nielimitowane Oddział chirurgiczny RAZEM Jednostka miary Nazwa miejsca udzielania usługi Wykonanie limitów w oddziałach szpitalnych w grudniu 2005 r. Źródło: Dane ze Starostwa Powiatowego w Świdniku, Wydział Edukacji, Kultury, Sportu, Zdrowia i Spraw Społecznych 19 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Uwarunkowania społeczno - gospodarcze Realizacja umowy na udzielanie świadczeń zdrowotnych w zakresie ambulatoryjnego lecznictwa specjalistycznego (wykonanie za 2005 r.) % wykonania liczba zrealizowanych świadczeń I-XII.2005 Narastająco limit I-XII.2005 % wykonania limit Jednostka miary Alergologiczna Diabetologiczna Endokrynologiczna Hematologiczna Kardiologiczna Leczenia bólu Gruźlicy i chorób płuc Reumatologiczna Neonatologiczna Ginekologicznopołożnicza Chirurgii ogólnej Chirurgii urazowoortopedycznej Urologiczna liczba zrealizowanych świadczeń Miesiąc sprawozdawczy XII.2005 Nazwa typu poradni punkt punkt punkt 525 127,5 436,62 381,15 289,68 531,06 72,6 227,2 121,6 6584,00 1901,00 5665,86 6964,65 2573,46 6050,84 105,8 135,4 106,8 punkt punkt punkt punkt 285 262,5 232 1045,38 437,76 456,75 380,72 1122,90 153,6 174,0 164,1 107,4 3450,00 3524,00 2840,00 13681,14 3583,66 4273,50 3010,12 15431,04 103,9 121,3 106,0 112,8 punkt punkt punkt 105 150 5880,15 188,75 115,92 4984,00 179,8 77,3 84,8 1636,00 2019,00 65075,30 1742,15 2031,36 64366,00 106,5 100,6 98,9 punkt punkt 5792 1667 5041,00 1519,00 87,0 91,1 71144,00 20340,00 72466,00 20580,00 101,9 101,2 punkt 800 827,40 103,4 10926,70 11179,00 102,3 Źródło: Dane ze Starostwa Powiatowego w Świdniku, Wydział Edukacji, Kultury, Sportu, Zdrowia i Spraw Społecznych Nazwa typu komórki organizacyjnej Jednostka kalkulacyjna Jednostka miary Umowa liczba punktów Wykonano punktów XII.2005r. % wykonania Umowa liczba punktów nar. IXII.2005r. Wykonano punktów nar. IXII.2005r. % wykonania narastająco Realizacja umowy na udzielanie świadczeń zdrowotnych z zakresu rehabilitacji (wykonanie za 2005 r.) Zakład rehabilitacji Zakład rehabilitacji Zabiegi rehabilitacyjne punkty 26 638 30 654 115,1 319 656 344 419 107,7 Porada lekarska punkty 1 333 495 37,1 16 000 11 490 71,8 Źródło: Dane ze Starostwa Powiatowego w Świdniku, Wydział Edukacji, Kultury, Sportu, Zdrowia i Spraw Społecznych Żłobki (2004 r.) placówki Powiat Świdnicki 1 Żłobki i oddziały żłobkowe miejsca dzieci przebywające (w ciągu roku) 25 34 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. Na terenie Powiatu Świdnickiego zostały wdrożone następujące programy z zakresu ochrony i promocji zdrowia: - rok 2003 – Komisja Rodziny i Spraw Społecznych wnioskuje o przeprowadzenie badań w zakresie promocji profilaktyki stomatologicznej dla dzieci ze szkół Powiatu Świdnickiego 20 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Uwarunkowania społeczno - gospodarcze w ramach wydatkowania środków finansowych przeznaczonych w budżecie powiatu na 2003 rok na promocję zdrowia. Profilaktyka stomatologiczna dotyczyła przebadania uczniów kl. I-III szkół podstawowych w gminach: Trawniki i Mełgiew. - rok 2004 – wniosek Komisji Rodzin i Spraw Społecznych obejmował ten sam zakres badań, o których mowa we wniosku w/w Komisji z 2003 r. Tym razem profilaktyka stomatologiczna dotyczyła przebadania uczniów kl. I-III szkół podstawowych w gminach: Piaski i Rybczewice. W wyniku przeprowadzonych badań stomatologicznych stwierdzono zaawansowaną próchnicę o różnym nasileniu u niemal 100% badanych uczniów. Lekarze stomatolodzy prowadzący badania zalecili, aby przebadane dzieci zostały poddane natychmiastowemu leczeniu. - rok 2005 – wniosek Komisji Rodziny i Spraw Społecznych dotyczący „Profilaktycznego programu w kierunku wczesnego wykrywania wad postawy u uczniów szkół podstawowych klas I-III z terenu gmin: Mełgiew, Piaski, Trawniki i Rybczewice”. W związku z całością procedury konkursowej nie było możliwe przeprowadzenie w/w akcji w roku 2005, dlatego też odbyła się ona w roku 2006. Przebadano 2.200 uczniów. Badania wykazały, że co trzecie dziecko wymaga zwiększonej opieki i działań profilaktycznoleczniczych ze względu na występujące u niego wady postawy, niejednokrotnie składające się z kilku wad jednocześnie. Badania ujawniły niedostateczne zainteresowanie ze strony szkoły, a przede wszystkim nauczycieli w-fu i wychowawców. W szkole jest zbyt mała ilość zajęć gimnastycznych kształtujących prawidłową sylwetkę młodego człowieka. - październik 2006 r. - na wniosek Komisji Rodziny i Spraw Społecznych wznowiona została profilaktyka stomatologiczna - program pt. „ Profilaktyka stomatologiczna u uczniów szkół podstawowych klas I-III z terenu gmin: Mełgiew, Trawniki, Piaski i Rybczewice w latach 2006-2007”. Program ten będzie realizowany przez dwa lata. 3. OPIEKA SPOŁECZNA Na terenie Powiatu Świdnickiego liczba rodzin korzystających z różnych form pomocy społecznej na dzień 31.12.2005 r. wyniosła 3772, co stanowi 5,52 % ogółu ludności. Głównymi przyczynami korzystania ze świadczeń pomocy społecznej jest bezrobocie, niepełnosprawność, ubóstwo i bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych. Wśród rodzin korzystających ze świadczeń pomocy społecznej ponad połowę stanowią rodziny ubogie (53,34 %), a 39,63 % rodzin pobierających świadczenia z pomocy społecznej pobierają je z powodu bezrobocia. Wskaźnik osób korzystających z pomocy społecznej z powodu niepełnosprawności na terenie Powiatu Świdnickiego wynosi 24,73 % i jest najwyższy w województwie lubelskim. Jednocześnie wiele rodzin korzysta ze świadczeń pomocy społecznej z więcej niż jednego powodu, co świadczy o ich bezradności w wielu aspektach życia. Liczbę osób korzystających z różnych form pomocy społecznej z podziałem na poszczególne gminy przedstawia tabela. W utworzonych przez Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym – Koło w Świdniku Warsztatach Terapii Zajęciowej prowadzone są zajęcia w ramach rehabilitacji społecznej. Znaczna liczba dzieci ze środowisk najuboższych znalazła miejsce w funkcjonujących w Powiecie Świdnickim świetlicach profilaktyczno – wychowawczych. Osoby niepełnosprawne zamieszkujące teren powiatu i ich rodziny skupione są w grupach wsparcia oraz licznych stowarzyszeniach. 21 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Uwarunkowania społeczno - gospodarcze Liczba osób korzystających ze świadczeń pomocy społecznej w 2006 r. Wyszczególnienie Świdnik Piaski Trawniki Rybczewice Mełgiew Powiat Świdnicki Liczba osób korzystających z pomocy społecznej 1167 989 947 205 464 3772 Liczba osób korzystających z pomocy społecznej z powodu: bezrobocia niepełnosprawności inne 567 478 295 48 107 1495 493 258 61 50 71 933 760 632 335 148 137 2012 Źródło: Dane z Gminnych Ośrodków Pomocy Społecznej z terenu Powiatu Na terenie Powiatu Świdnickiego znajdują się 3 domy pomocy społecznej (Świdnik, Wygnanowice, Krzesimów), które dysponują 258 miejscami dla osób upośledzonych umysłowo. Istniejące na terenie powiatu domy pomocy społecznej (wykaz DPS ilustruje tabela) świadczą swoim mieszkańcom usługi pielęgnacyjne, zdrowotne, edukacyjne i rehabilitacyjne. Wykaz Domów Pomocy Społecznej na terenie Powiatu Świdnickiego w 2006 r. Liczba Zatrudnienie Wyszczególnienie Przeznaczenie miejsc (liczba osób) Dom Pomocy Społecznej w Świdniku Dom Pomocy Społecznej w Wygnanowicach Dom Pomocy Społecznej w Krzesimowie Dla mężczyzn upośledzonych umysłowo Dla kobiet upośledzonych umysłowo 143 95 55 36 Dla mężczyzn upośledzonych umysłowo 60 45 Źródło: Dane z Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Świdniku. Domy i zakłady pomocy społecznej (2004 r.) Powiat Świdnicki ogółem 5 Domy i zakłady pomocy społecznej miejsca mieszkańcy 309 308 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. Zadania powiatu z zakresu pomocy społecznej wykonywane są przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie – jednostkę organizacyjną, wchodzącą w skład powiatowej administracji zespolonej, w skład której wchodzą: Dyrektor, Dział Pomocy Instytucjonalnej, Dział Planowania i Rozwoju, Dział Opieki nad Rodziną i Dzieckiem, Dział Rehabilitacji Społecznej i Zawodowej, Dział Finansowo-Administracyjny, Ośrodek Wsparcia Wspólnoty Dom, stanowiska samodzielne. Od 1 stycznia 2000 r. przy Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Świdniku działa Powiatowy Zespół do spraw Orzekania o Niepełnosprawności. Zakres zadań Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Świdniku obejmuje m.in.: 1. Współpraca i nadzór nad funkcjonowaniem Domów Pomocy Społecznej na terenie powiatu. 2. Analiza i ocena funkcjonowania instytucjonalnych form pomocy w powiecie. 22 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Uwarunkowania społeczno - gospodarcze 3. Zapewnienie opieki i wychowania w formie zastępczej opieki rodzinnej lub w placówce opiekuńczo-wychowawczej małoletnim pozbawionym całkowicie lub częściowo opieki rodziców poprzez: - kierowanie do placówek opiekuńczo-wychowawczych, - organizowanie rodzinnej opieki zastępczej, - nadzorowanie rodzin pełniących funkcje rodzin zastępczych. 4. Przyjmowanie i weryfikacja wniosków od osób i rodzin ubiegających się o pełnienie funkcji rodziny zastępczej. 5. Szkolenie i zapewnienie doradztwa medycznego osobom i rodzinom podejmującym obowiązek pełnienia funkcji rodziny zastępczej. 6. Podejmowanie działań na rzecz integracji ze środowiskiem osób opuszczających placówki opiekuńczo-wychowawcze, resocjalizacyjne, zakłady dla nieletnich oraz rodziny zastępcze. 7. Pomoc w sytuacjach ostrego kryzysu. 8. Organizowanie poradnictwa specjalistycznego dla rodzin w celu przywrócenia jej zdolności do wypełniania funkcji. 9. Udzielania schronienia osobom i rodzinom, w tym dotkniętym przemocą w postaci czasowego pobytu. 10. Organizowanie i prowadzenie grup wsparcia i grup samopomocowych. W ramach swoich zadań PCPR w Świdniku dysponuje środkami Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON), przeznaczając je w szczególności na: 1. Zapewnienie osobom niepełnosprawnym uczestnictwa w podstawowych formach rehabilitacji społecznej a zwłaszcza w warsztatach terapii zajęciowej oraz turnusach rehabilitacyjnych. 2. Podejmowanie działań zmierzających do ograniczenia skutków niepełnosprawności i likwidacji barier utrudniających osobom niepełnosprawnym funkcjonowanie. 3. Udzielanie osobom niepełnosprawnym pożyczek na rozpoczęcie działalności gospodarczej albo rolniczej oraz ich umarzanie. 4. Udzielania dofinansowania do wysokości 50 % oprocentowania kredytów bankowych zaciąganych przez osoby niepełnosprawne na kontynuowanie działalności gospodarczej. 5. Dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych. 6. Dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze przyznawane osobom niepełnosprawnym na podstawie odrębnych przepisów. 7. Współpraca z organizacjami pozarządowymi i fundacjami działającymi na rzecz osób niepełnosprawnych w zakresie rehabilitacji społecznej i zawodowej. 4. RYNEK PRACY 4.1 BEZROBOCIE Średnia stopa bezrobocia na terenie Powiatu Świdnickiego (stan w dniu 30.11.2006 r.) wyniosła 16,7 %. W porównaniu z 31.12.2004 r. liczba ta spadła o 4,1 pkt. procentowe. Liczba zarejestrowanych osób bezrobotnych wyniosła ogółem 4323 osoby, w tym: - kobiety – 2438 (56,4 %); - osoby bezrobotne z prawem do zasiłku – 336 (7,8 %); - osoby długotrwale bezrobotne – 2885 (66,7 %); - osoby bezrobotne do 25 roku życia – 990 (22,9 %); - osoby bezrobotne niepełnosprawne – 53 (1,2 %). 23 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Uwarunkowania społeczno - gospodarcze Specyfika bezrobocia na terenie Powiatu Świdnickiego jest zróżnicowana. Najwyższy wskaźnik bezrobocia występuje w Trawnikach, a najniższy w Rybczewicach. Na strukturę bezrobocia w poszczególnych gminach mają wpływ następujące czynniki: - miasto Świdnik: sytuacja w największym zakładzie WSK-PZL, - gmina Trawniki: upadek dużego zakładu pracy ZPD z Trawena, któremu gmina zawdzięczała rozwój, - Rybczewice, Piaski, Mełgiew: ukryte bezrobocie w gminach wiejskich. Struktura bezrobocia w poszczególnych gminach Powiatu Świdnickiego (stan na III kwartał 2005 r.) Gmina Świdnik Piaski Mełgiew Rybczewice Trawniki Powiat Świdnicki (stan na XI.2006 r.) Liczba zarejestrowanych bezrobotnych 2637 632 516 197 949 4323 W tym kobiety 1569 310 278 108 503 2438 Długotrwale bezrobotni powyżej 24 m-cy 840 244 214 78 399 2885 Źródło: Dane Wojewódzkiego Urzędu Pracy – statystyki, www.wup.lublin.pl Bezrobotni zarejestrowani w Powiecie Świdnickim wg wykształcenia Wykształcenie gimnazjalne i poniżej 24% Wykształcenie wyższe 8% Wykształcenie średnie zawodowe 28% Wykształcenie średnie ogólnokształcą ce 8% Wykształcenie zasadnicze 32% Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. Bezrobotni zarejestrowani w Powiecie Świdnickim wg wieku wiek: 45 – 54 lat 20% wiek: 35 – 44 lat 20% wiek: 55 lat i więcej 3% wiek: 24 lata i mniej 25% wiek: 25 – 34 lat 32% Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 24 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Uwarunkowania społeczno - gospodarcze 4.2 CHARAKTERYSTYKA PRACUJĄCYCH Charakterystyka pracujących nie dotyczy podmiotów gospodarczych o liczbie pracujących do 9 osób oraz pracujących w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie. Liczba pracujących na koniec 2004 r. w Powiecie Świdnickim wyniosła 10 699 osób, z czego 43% stanowiły kobiety. Najwięcej osób jest zatrudnionych w budownictwie i przemyśle (58 ,5%), w usługach pracuje prawie 40% a w rolnictwie, łowiectwie, leśnictwie i rybactwie około 1,5%. Przeciętnie zatrudnienie w Powiecie Świdnickim w skali całego 2004 r. wyniosło 9120 osób, z czego 67,5% pracujących było zatrudnionych w sektorze publicznym a 32,5 % w sektorze prywatnym. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto wyniosło niespełna 2000 zł. Największe wynagrodzenie zanotowano w sektorze: rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo i rybactwo (2546,18) a najmniejsze w sektorze usług rynkowych. Ogólnie przeciętne wynagrodzenie w sektorze prywatnym było mniejsze niż w sektorze publicznym o prawie 18%. Pracujący w 2004 r. w Powiecie Świdnickim Ogółem w tym kobiety Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo; rybactwo Przemysł i budownictwo Usługi: rynkowe nierynkowe 10699 4634 178 6265 1670 2586 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. Przeciętne zatrudnienie w osobach w Powiecie Świdnickim Ogółem Sektor publiczny Sektor prywatny Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo; rybactwo Przemysł i budownictwo Usługi rynkowe Usługi nierynkowe 9120 6160 2960 192 5336 1198 2394 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. Przeciętne miesięczne wynagrodzenia brutto w zł w Powiecie Świdnickim (2004 r.) Ogółem Sektor publiczny Sektor prywatny Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo; rybactwo Przemysł i budownictwo Usługi rynkowe Usługi nierynkowe 1957,88 2059,37 1746,66 2546,18 1872,11 1821,04 2170,33 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 25 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Uwarunkowania społeczno - gospodarcze II.3 INFRASTRUKTURA TECHNICZNA 1. ZASOBY MIESZKANIOWE Warunki mieszkaniowe ludności w Powiecie Świdnickim są zróżnicowane. Zabudowa wielorodzinna i jednorodzinna występuje głównie w Świdniku i w Piaskach. W pozostałych miejscowościach dominuje zabudowa zagrodowa i jednorodzinna. W 2004 r. w Powiecie Świdnickim zostało oddanych do użytku 160 budynków, w tym 128 mieszkalnych. Przeciętna powierzchnia użytkowa 1 mieszkania wyniosła 137,7 m². Najwięcej mieszkań zostało oddanych do użytku w Świdniku (97), w tym również w budynkach indywidualnych (69), natomiast najmniej mieszkań oddano w Gminie Rybczewice (3). Zasoby mieszkaniowe Powiatu Świdnickiego w 2004 r. Mieszkania Izby Powierzchnia użytkowa mieszkań w tys. m² Przeciętna liczba izb w mieszkaniu Przeciętna liczba osób: na 1 mieszkanie na 1 izbę Przeciętna powierzchnia użytkowa w m²: 1 mieszkania 1 izby 23919 83712 1575,1 3,50 3,02 0,86 65,9 21,8 Świdnik Piaski Mełgiew Rybczewice Trawniki Powiat świdnicki 97 23 37 3 7 167 539 130 202 11 35 917 14315 2866 4514 327 981 23003 147,6 124,6 122,0 109,0 140,1 137,7 w tym w budynkach indywidualnych powierzchnia użytkowa w m² mieszkań przeciętna 1 mieszkania 69 23 37 3 7 139 izby izby mieszkania Wyszczególnienie Mieszkania oddane do użytku w 2004 r. Ogółem powierzchnia użytkowa w m² mieszkań przeciętna 1 mieszkania mieszkania Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 454 130 202 11 35 832 12848 2866 4514 327 981 21536 186,2 124,6 122,0 109,0 140,1 154,9 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie - podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 2.KOMUNIKACJA Podstawową sieć komunikacyjną Powiatu Świdnickiego tworzą drogi krajowe, wojewódzkie, powiatowe oraz zelektryfikowana linia kolejowa o dużej przepustowości Warszawa – Kijów. Pozytywną cechą Powiatu Świdnickiego jest układ szlaków komunikacyjnych o znaczeniu krajowym i międzynarodowym. Ze względu na bezpośrednie sąsiedztwo Świdnika i Lublina trzeba traktować je jako jeden zintegrowany węzeł komunikacyjny. Przez ten węzeł przebiegają drogi krajowe o znaczeniu międzynarodowym, w tym: 26 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Uwarunkowania społeczno - gospodarcze droga nr E 372 (droga krajowa nr 17) Warszawa – Kurów – Lublin – Piaski – Krasnystaw – Zamość - Hrebenne-granica państwa do Lwowa, droga nr E 373 (droga krajowa nr 12) odc. Piaski – Chełm – Dorohusk - granica państwa, do Łucka i Kijowa. Ponadto przez Powiat Świdnicki przebiegają liczne, ważne odcinki dróg wojewódzkich i powiatowych tworzące otwarcie komunikacyjne całego obszaru Powiatu we wszystkich kierunkach. Przez teren Powiatu Świdnickiego przebiegają następujące drogi wojewódzkie: - nr 836 Bychawa – Piotrków – Kębłów; - nr 837 Piaski – Żółkiewka – Zamość; - nr 838 Głębokie – Trawniki – Fajsławice; - nr 829 Łucka – Łęczna – Biskupice. W Powiecie Świdnickim długość dróg powiatowych wynosi ogółem 213 km, w tym o nawierzchni twardej – 174,8 km (co stanowi 82%), o nawierzchni gruntowej – 38,2 km. Natomiast długość dróg gminnych wynosi ogółem 425 km. Drogi zamiejskie mają długość 194,3 km, natomiast drogi miejskie stanowią 8,78% całkowitej długości dróg powiatowych. W mieście Świdnik znajduje się ponad 10 km dróg, które wymagają remontu cząstkowego, okresowego lub przebudowy. Natomiast drogi znajdujące się poza granicami Świdnika wymagające podobnych działań stanowią aż 140 km. Dlatego też budowa i modernizacja dróg powiatowych na terenie Powiatu Świdnickiego jest zadaniem priorytetowym. Ponadto na terenie Powiatu Świdnickiego znajduje się 14 obiektów mostowych o łącznej długości 316 mb. Siedem obiektów wymaga remontów cząstkowych, a pozostałe cztery remontów okresowych. Istotne znaczenie w sieci dróg regionu lubelskiego odgrywają Piaski, gdzie rozwidlają się drogi wiodące z Warszawy i Lublina na Chełm – Dorohusk i Zamość – Hrebenne – Lwów. Na obu trasach występuje duże natężenie ruchu pojazdów, dlatego też bardzo ważną rolę odgrywa oddana w 2004 roku do eksploatacji obwodnica Piask, stanowiąca przedłużenie dwujezdniowej drogi z Lublina. Przyczyniła się ona do znacznego usprawnienia i upłynnienia ruchu w tym rejonie. Połączenia pomiędzy sąsiednimi powiatami i wewnątrz powiatu realizowane są głównie przez drogę krajową nr 17 i 12 oraz drogi powiatowe i gminne. Komunikacja autobusowa na terenie Powiatu Świdnickiego wymaga budowy zatok przystankowych, peronów i wiat. Ważną cechą powiatu i ośrodka powiatowego jest położenie przy linii kolejowej łączącej Lublin i Świdnik z Warszawą, a przez Dęblin i Radom także z zachodnią częścią kraju. W kierunku wschodnim linia ta łączy Lubelski Zespół Miejski z Kijowem i Lwowem. Długość dróg powiatowych na terenie Powiatu Świdnickiego (w km) Wyszczególnienie Świdnik Piaski Mełgiew Rybczewice Trawniki Ogółem Drogi powiatowe 18,8 65,2 58,1 38,0 32,9 213 Źródło: Dane ze Starostwa Powiatowego w Świdniku, Wydział Budownictwa i Infrastruktury – Referat Infrastruktury Drogowej 27 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Uwarunkowania społeczno - gospodarcze Długość dróg gminnych na terenie Powiatu Świdnickiego (w km) Wyszczególnienie Drogi gminne twarde 26,9 12,0 28,0 27,0 28,5 ogółem 54,3 117 121 75 57,7 Świdnik Piaski Mełgiew Rybczewice Trawniki gruntowe 27,4 105,0 93,0 48,0 29,2 Źródło: Dane ze Starostwa Powiatowego w Świdniku, Wydział Budownictwa i Infrastruktury – Referat Infrastruktury Drogowej Ponadto miasto Świdnik posiada przyfabryczne lotnisko o trawiastej nawierzchni przystosowane do eksploatacji przez lotnictwo sportowe oraz małe samoloty dyspozycyjne i transportowe. W celu rozbudowy i przystosowania lotniska dla potrzeb regionu powstała spółka „Port Lotniczy Lublin” z siedzibą w Świdniku. Lotnisko w Świdniku będzie w przyszłości modernizowane i rozbudowywane w oparciu o plany rozwoju regionu lubelskiego. 3. WODOCIĄGI I KANALIZACJA, GAZ, ENERGIA ELEKTRYCZNA Sieć wodociągowa i kanalizacyjna jest stale rozbudowywana przez poszczególne gminy. Łączna długość rozdzielczej sieci wodociągowej na terenie powiatu wynosi 492,8 km, a sieci kanalizacyjnej 84,2 km. Zużycie wody z wodociągów w gospodarstwach domowych na 1 mieszkańca w Powiecie Świdnickim wynosi 26,5 m³, zużycie gazu z sieci – 84,7 m³, natomiast zużycie energii elektrycznej – 429,2 kW·h. Infrastruktura w Powiecie Świdnickim Połączenia Sieć w km prowadzące do budynków mieszkalnych Wodociągi i kanalizacja Gaz Energia elektryczna 492,8 84,2 253,6 - 9615 1729 3658 - Odbiorcy Zużycie - 1919,4 dam³ 14400 18494 6,1 hm³ 31,1 GW·h Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 28 z 110 Świdnik Piaski Mełgiew Rybczewice Trawniki 85,8 100,7 120,8 76,1 109,4 71,5 12,1 0,6 2442 1622 1951 1070 2530 1242 480 7 1306,7 183,5 191,4 61,2 176,6 na 1 mieszkańca w m³ w dam³ kanalizacyjne wodociągowe kanalizacyjna wodociągowa rozdzielcza Wyszczególnienie Infrastruktura w poszczególnych gminach Powiatu Świdnickiego Sieć w km Połączenia prowadzące do Zużycie wody z budynków mieszkalnych wodociągów w gospodarstwach domowych Ścieki odprowadzone w dam³ Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Uwarunkowania społeczno - gospodarcze 32,5 16,9 23,5 15,1 19,0 1388,1 72,3 17,6 II.4. KULTURA I TURYSTYKA 1. KULTURA W Powiecie Świdnickim występują dobre naturalne warunki dla rozwoju turystyki i rekreacji – lasy, doliny rzek oraz czyste środowisko. Na terenie powiatu występują liczne zabytki architektury. Szczególnie wyróżniają się takie miejsca jak: Piaski i Biskupice (z zabytkowymi układami urbanistycznymi, zespołami sakralnymi, młynami, wiatrakami itd.) oraz Gardzienice, Mełgiew, Częstoborowice, Kawęczyn, Pilaszkowice, Dorohucza, Trawniki, Oleśniki i Rybczewice. Ponadto Powiat Świdnicki jest organizatorem licznych imprez kulturalnych i sportowych. Zabytki: - Kościół w Piaskach z 1720 r.; - Ruiny barokowo-klasycystycznego zboru kalwińskiego z końca XVIII w. (gmina Piaski); - Zespoły dworsko-folwarczne w Kawęczynie, Brzezicach i Gardzienicach (gmina Piaski); - Zespoły dworsko-parkowe w: Pilaszkowicach, Stryjnie i Wygnanowicach (gmina Rybczewice); - Zespół Kościoła Parafialnego z końca XVIII w. w Częstoborowicach (gmina Rybczewice); - Dwór, budynki gospodarcze i kompleks folwarczny z I połowy XIX w. w Rybczewicach; - Kaplica i cmentarz parafialny (gmina Mełgiew); - Kościół neogotycki w Mełgwi (1906-10); - Dzwonnica z przełomu XVIII i XIX w. (gmina Mełgiew); - Odnowiona kapliczka Św. Jana Nepomucena (gmina Mełgiew); - Zespół pałacowo-parkowy w Krzesimowie (gmina Mełgiew); 29 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Uwarunkowania społeczno - gospodarcze - Park i pałac w Podzamczu (gmina Mełgiew); - Kościół o cechach barokowych w Biskupicach, zbudowany w latach 1712-27 (gmina Trawniki); - Kaplica i cmentarz parafialny w Biskupicach (gmina Trawniki); - Zabudowa małomiasteczkowa Biskupic; - Pozostałość cmentarza żydowskiego w Biskupicach. Starostwo Powiatowe w Świdniku jest inicjatorem przedsięwzięć wspierających rozwój kulturalny w regionie. Na terenie Powiatu Świdnickiego organizowane są liczne imprezy kulturalne o charakterze ponadgminnym. Imprezy kulturalne: Miejski Ośrodek Kultury w Świdniku jest organizatorem (m.in.) takich imprez jak: - Świdnik Jazz Festiwal - Ogólnopolski Festiwal Piosenki Literackiej „Jesień z poezją” - Powiatowy Przegląd Piosenki Dziecięcej - Ogólnopolski Konkurs Recytatorski – turniej powiatowy - Mały Konkurs Recytatorski – turniej powiatowy - Powiatowy Przegląd Dziecięcych i Młodzieżowych Zespołów Teatralnych - Przegląd Kolęd i Pastorałek - Powiatowy Konkurs Plastyczny „Święta Wielkiej Nocy” - Coroczne obchody „Dni Świdnika”, festyny rekreacyjno – sportowe, imprezy integracyjne i inne. Spółdzielczy Dom Kultury w Świdniku (m.in.) organizuje: - Ogólnopolski Przegląd Chórów - Powiatowy Przegląd Twórczości Plastycznej dzieci i młodzieży - Prezentacje SDK (spotkania z ludźmi nauki) - Konkursy plastyczne, wieczory poezji, imprezy okolicznościowe, rozrywkowe, turystyczne, itp. Robotnicze Stowarzyszenie Twórców Kultury jest inicjatorem powstania oraz długoletnim organizatorem Ogólnopolskich Prezentacji Twórczości. Jest to impreza cykliczna, której celem jest zaprezentowanie i ocena dorobku twórczości amatorskiej w takich kategoriach jak: plastyka (malarstwo, rysunek, grafika, rzeźba), fotografia i poezja. Miejsko – Gminne Centrum Kultury w Piaskach organizuje: - Wojewódzki Przegląd Twórczości Artystycznej Wsi - Gminny Przegląd Piosenki Turystycznej - Konkurs czytelniczo – plastyczny „ Moja ulubiona książka”. Gminny Ośrodek Kultury w Podzamczu organizuje: - Gminny Przegląd Piosenki Dziecięcej - Gminny Przegląd Teatrów Dziecięcych - Gminny Festiwal kolęd i pastorałek. Gminny Ośrodek Kultury w Trawnikach organizuje: - Powiatowy Konkurs Twórczości Plastycznej dzieci i młodzieży „ Krajobrazy Powiatu Świdnickiego wczoraj – dziś – jutro” - Jesienne Spotkania Teatralne 30 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Uwarunkowania społeczno - gospodarcze - Festiwal Piosenki Dziecięcej i Młodzieżowej. Istotna jest również działalność Ośrodka Praktyk Teatralnych w Gardzienicach, który jest jednym z ciekawszych ośrodków prezentacji sztuk teatralnych w Polsce. Szeroką działalność kulturalnooświatową prowadzą także biblioteki: - Biblioteka Miejsko – Powiatowa im. Anny Kamieńskiej w Świdniku; - Biblioteka Miejska (przy Miejsko – Gminnym Centrum Kultury) w Piaskach, z filiami w Bystrzejowicach, Gardzienicach i Kozicach; - Gminna Biblioteka Publiczna w Mełgwi, z filiami w Krępcu i Krzesimowie; - Gminna Biblioteka Publiczna w Rybczewicach; - Biblioteka Publiczna (przy Gminnym Ośrodku Kultury) w Trawnikach, z filiami w Biskupicach i Oleśnikach. Stowarzyszenia: W siedzibie powiatu istnieje cały szereg stowarzyszeń, w szczególności: - Szwadron Jazdy Rzeczpospolitej Polskiej; - Towarzystwo Przyjaciół Świdnickiej Orkiestry Dętej; - Towarzystwo Śpiewacze „Arion”; - Chóry: Tercja i Immo Pectore; - Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży; - Robotnicze Stowarzyszenie Twórców Kultury; - AKF Rotor Film; - Stowarzyszenie Przyjaciół i Wychowanków Dziecięcego Zespołu Tańca Ludowego; - Świdnickie Towarzystwo Muzyczne; - Wspólnota Świdnicka; - ZHP Hufiec w Świdniku; - Związek Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych; - Związek Sybiraków; - Stowarzyszenie Polskich Kombatantów; - Światowy Związek Żołnierzy AK, a także inne, w tym szereg stowarzyszeń filantropijnych i zdrowotnych. Na terenie Powiatu Świdnickiego swoją działalność prowadzą 22 placówki biblioteczne oraz 2 kina. Muzea na tym obszarze nie występują. Biblioteki publiczne w 2004 r. Księgozbiór w woluminach w tys. Czytelnicy zarejestrowani w ciągu roku Wyszczególnienie Ogółem Biblioteki Liczba ludności na 1 placówkę biblioteczną Świdnik 11 5 3641 85,4 10947 Piaski 4 4 2709 32,0 1704 Mełgiew 3 3 2732 26,5 956 Rybczewice 1 1 3999 10,1 420 Trawniki 3 3 3075 21,6 1722 22 16 3286 175,5 15749 Powiat Świdnicki Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 31 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Uwarunkowania społeczno - gospodarcze 2. TURYSTYKA Powiat Świdnicki posiada dobre warunki naturalne dla rozwoju turystyki i rekreacji. Potencjał turystyczny Powiatu tworzą przede wszystkim walory przyrodniczo - krajoznawcze, zabytki architektury, szczególnie te wpisane do rejestru zabytków i obiekty historyczne. Uzupełnieniem walorów turystycznych jest baza żywieniowa i noclegowa oraz obiekty sportowe. Przez teren powiatu przebiegają dwie piesze ścieżki przyrodnicze: 1. szlak pieszy od Zalewu Zemborzyckiego do Mełgwi, na terenie Powiatu Świdnickiego zaczyna się od południowo – zachodniego skraju rezerwatu leśnego Wierzchowiska, potem biegnie wzdłuż tego rezerwatu na północ, potem Wierzchowiska, Podzamcze do Mełgwi; 2. od Abramowic do Chełma, na obszarze terenu świdnickiego zaczyna się od północno – zachodniego skraju Rezerwatu leśnego Wierzchowiska i przebiega on przez Bystrzejowice, Piaski, Biskupice, Trawniki. Powiat Świdnicki dysponuje trzema obiektami zbiorowego zakwaterowania, które oferują ogółem 67 miejsc noclegowych przez cały rok. Obiekty noclegowe turystyki w 2004 r. Wyszczególnienie Obiekty Miejsca Noclegowe ogółem Powiat Świdnicki 3 67 Udzielone noclegi Korzystający z noclegów Ogółem W tym turystom zagranicznym Ogółem W tym turystom zagranicznym 4569 859 3995 790 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo Lubelskie. Podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 3. KULTURA FIZYCZNA Na terenie Powiatu Świdnickiego organizowane są liczne imprezy o charakterze sportowym. Ponadto istnieje cały szereg stowarzyszeń kultury fizycznej i organizacji sportowych. Działające na terenie powiatu kluby sportowe posiadają długoletnią tradycję oraz znaczące osiągnięcia w skali powiatu i województwa lubelskiego. Obiekty sportowe: - Hala sportowa przy Ośrodku Sportowo-Rekreacyjnym PZL w Świdniku; - Boiska i stadion klubu sportowego „AVIA” w Świdniku; - Strzelnica sportowa przy stadionie „AVIA” Świdnik; - Strzelnica pneumatyczna w Świdniku; - 3 korty tenisowe w Świdniku zlokalizowane przy OSR PZL oraz przy Powiatowym Centrum Edukacji Zawodowej w Świdniku; - Boisko Ludowego Klubu Sportowego „Świdniczanka” w Świdniku; - Hala sportowa przy Szkole Podstawowej w Bystrzejowicach (gmina Piaski); - boiska sportowe m.in. w: Wierzchowiskach, Mełgwi, Trawnikach, Dorohuczy, Oleśnikach, Biskupicach, Piaskach; - basen kryty przy Szkole Podstawowej nr 5 w Świdniku; - basen kryty i otwarty przy Ośrodku Sportowo – Rekreacyjnym PZL Świdnik. Organizacje sportowe: - Klub sportowy „AVIA”, w tym między innymi: Autonomiczna Sekcja Piłki Siatkowej, 32 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Uwarunkowania społeczno - gospodarcze Gminno-Powiatowe Towarzystwo Sportowe, Towarzystwo Bokserskie, Klub Pływacki AVIA; - Aeroklub Świdnik; - Klub Żeglarski w Świdniku; - Gminno-Powiatowe Towarzystwo Tenisowe „Świdnik”; - Klub Motorowy „Champion”; - Klub Sportowy Taekwon-do Świdnik; - Ludowy Klub Sportowy „Świdniczanka”; - Międzyszkolny Klub Sportowy w Świdniku; - Ognisko TKKF „Świt” w Świdniku; - OKS Met-Kol w Adampolu; - Ludowy Klub Sportowy „Volley” w Świdniku; - Lubelski Klub Sportowy Walki „Dan” w Świdniku; - Polski Związek Wędkarski Koło przy WSK Świdnik; - Uczniowskie Kluby Sportowe „Brzeziny”, „Remis”, „Selekt”, „Śmigło”; „Sokół”, „Orzeł”, „Shiroikaj” oraz Międzyszkolny Klub Sportowy; - Uczniowskie Kluby Sportowe – „Orzeł” w Biskupicach, „Bystrzejowice” w Bystrzejowicach, „Orkan” w Brzezicach, „Grom” w Gardzienicach, „Sokół” w Oleśnikach, trzy kluby: „Piaski”, „Relax” i „Mix” w Piaskach, „Szpak” w Rybczewicach oraz dwa kluby: „Tytan” i „Błękitni” w Trawnikach; - Ludowe Kluby Sportowe: LKS w Biskupicach, „Vir” w Dorohuczy, „Perła” w Mełgwi, „Oleśnia” w Oleśnikach, „Piaskovia” w Piaskach, „Huragan” w Siostrzytowie, LKS w Trawnikach, LKS w Wierzchowiskach; - Gminny Ludowy Klub Sportowy „Victoria” w Rybczewicach; - Parafialny Klub Sportowy „Meandra” w Dorohuczy. Ponadto na terenie Powiatu Świdnickiego znajdują się dwa ośrodki jeździeckie: Stajnia „Kenter” przy ul. Brzegowej 45 oraz „Ostroga” w Kalinówce. Trzeci, położony w bezpośrednim sąsiedztwie powiatu, znany w Polsce ośrodek „Bonanza” znajduje się w administracyjnych granicach Lublina. Imprezy lotnicze: Niezwykle istotne w Powiecie Świdnickim są imprezy związane z tradycjami lotniczymi i istnieniem lotniska, będące nawiązaniem do przedwojennej historii. Największy nacisk należy położyć w szczególności na zachowanie ciągłości tradycji organizowania, szerokie rozpropagowanie i rozwijanie takich wydarzeń jak: - Lubelskie Zimowe Zawody Samolotowe, zorganizowane po raz pierwszy w 1963 r.; - Krajowe Zawody Śmigłowcowe - zapoczątkowane w 1967 r.; - Śmigłowcowe Mistrzostwa Polski - zapoczątkowane w 1971 r. Równie ważne i równie godne rozwoju i jak najszerszego rozpropagowania, są imprezy o młodszych tradycjach, także niezwykle spektakularne, widowiskowe i pozostające „w duchu” tego terenu: - Zawody Modeli Latających Regionu Lubelskiego; - Zawody balonów; - Zawody „Święto Latawca”. Świdnik oferuje również warunki do organizowania imprez lotniarskich, paralotniarskich, spadochronowych i szybowcowych. W dziedzinie szeroko rozumianych sportów i imprez lotniczych ulokowany jest największy potencjał rozwojowy tego terenu w sferze turystyki. 33 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Uwarunkowania społeczno - gospodarcze II.5. STAN I OCHRONA ŚRODOWISKA Powiat Świdnicki odznacza się czystym środowiskiem i w niewielkim stopniu przekształconym krajobrazem. 14,9 % powierzchni powiatu objęta jest ochroną w formie rezerwatów, parków krajobrazowych, obszarów chronionego krajobrazu, otulin. Na terenie powiatu nie istnieją obiekty szczególnie uciążliwe dla środowiska. Niektóre komponenty środowiska są jednak narażone na niekorzystne oddziaływanie różnych czynników. Niewielka emisja zanieczyszczeń powietrza na terenie Powiatu Świdnickiego związana jest z funkcjonowaniem zakładów przemysłowych (miasto Świdnik), emisją spalin samochodowych oraz działalnością rolniczą. W 2004 r. emisja zanieczyszczeń wyniosła 1220 ton/rok, w tym zanieczyszczeń pyłowych 237 t, co stanowiło 19,43 % wszystkich zanieczyszczeń, zaś zanieczyszczeń gazowych 983 ton/rok (80,57 %). Emisja zanieczyszczeń pyłowych ma wyraźną tendencję malejącą, natomiast na stałym poziomie utrzymuje się emisja zanieczyszczeń gazowych. Redukcja zanieczyszczeń pyłowych utrzymuje się na poziomie 90,8%. Ilość odpadów wytworzonych i nagromadzonych w 2004 r. na terenie Powiatu Świdnickiego wyniosła 14,4 tys. ton, z czego 100 % odpadów poddane zostało odzyskowi. Zanieczyszczenia wód powierzchniowych związane są przede wszystkim z gospodarką rolną i gospodarką komunalną obszarów, przez które przepływają. W 2004 r. ilość ścieków odprowadzonych do wód i do ziemi, wymagających oczyszczenia wyniosła 1958 dam³. Oczyszczonych zostało 1992 dam³. (Większa ilość ścieków oczyszczanych od odprowadzonych wynika z szacunkowych metod określania ilości ścieków komunalnych odprowadzonych siecią kanalizacyjną.) Emisja i redukcja przemysłowych zanieczyszczeń powietrza w 2004 r. Emisja zanieczyszczeń pyłowych ogółem w tym ze spalania paliw Emisja zanieczyszczeń gazowych ogółem w tym dwutlenek siarki Zanieczyszczenia zatrzymane w urządzeniach do redukcji zanieczyszczeń w % zanieczyszczeń wytworzonych: - pyłowych - gazowych 237 232 983 457 90,8 - Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. Wydatki inwestycyjne na ochronę środowiska (w tys. zł) w Powiecie Świdnickim w 2004 r. Ogółem Wydatki na gospodarkę ściekową i ochronę wód Wydatki na ochronę powietrza atmosferycznego i klimatu Wydatki na gospodarkę odpadami, ochronę i przywrócenie wartości użytkowej gleb oraz wód podziemnych i powierzchniowych 6147,6 4286,0 1808,8 43,2 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. Zadaniem Powiatu Świdnickiego w zakresie ochrony środowiska i przyrody jest ochrona zasobów środowiska: powietrza, wód, powierzchni ziemi oraz ochrona przed hałasem, ochrona kopalin, ochrona zwierząt i roślin. Zadania te są realizowane poprzez 34 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Uwarunkowania społeczno - gospodarcze określanie warunków korzystania ze środowiska oraz interwencje w przypadku naruszania tych warunków. Gospodarka odpadami realizowana jest indywidualnie przez poszczególne gminy. W celu racjonalizacji tej gospodarki gminy Powiatu Świdnickiego zamierzają podjąć wspólną inwestycję – sortownię odpadów. Dla zrealizowania tego i innych przedsięwzięć gminy mają zamiar zawiązać Związek Międzygminny. W celu dobrego, zgodnego z zasadą zrównoważonego rozwoju zarządzania środowiskiem na poziomie powiatu został opracowany Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Świdnickiego wraz z Planem Gospodarki Odpadami dla Powiatu Świdnickiego, które zostały przyjęte uchwałą XV/74/04 Rady Powiatu z dnia 30 czerwca 2004 r. Dokumenty te obejmują diagnozę stanu środowiska oraz planowane działania na lata 2004-2015. II.6. ROLNICTWO I LEŚNICTWO 1. ROLNICTWO Naturalne warunki rozwoju rolnictwa w Powiecie Świdnickim są dobre, dzięki dużemu udziałowi gleb o wysokich klasach bonitacyjnych (I – III klasa) w ogólnej powierzchni powiatu. Na terenie powiatu istnieją korzystne warunki dla rozwoju produkcji roślinnej. Dominują uprawy zbóż, roślin okopowych i strączkowych. W Kolonii Stryjno i Stryjnie duży udział stanowi produkcja sadownicza i uprawa czarnej porzeczki. Ponad połowę powierzchni Powiatu Świdnickiego stanowią grunty orne. Znaczne powierzchnie zajmują także łąki i pastwiska. Wynika to z naturalnych warunków przyrodniczych tego regionu. Dzięki dobrym glebom występującym na tym terenie oraz wypracowanej specjalizacji sadowniczej w produkcji rolnej, istnieje w Powiecie Świdnickim znaczny potencjał rozwoju rolnictwa. Użytkowanie gruntów w Powiecie Świdnickim w 2002 r. (w ha i w %) Lasy; 5431; 12% Pozostałe grunty; 8843; 19% Pastwiska; 378; 1% Łąki; 2237; 5% Sady; 1364; 3% Grunty orne; 28644; 60% Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 35 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Uwarunkowania społeczno - gospodarcze Klasy bonitacyjne gleb gruntów ornych w ha (stan na 1 styczeń 2007 r.) Klasa bonitacyjna Świdnik Powiat Świdnicki Piaski Mełgiew Rybczewice Trawniki razem w ha RI R II R IIIa R IIIb R IVa R IVb RV R VI Rz VI Razem 39 560 177 34 3 0,09 813,09 10 1438 5519 4227 1621 312 114 9,5 13251 12 884 3436 1233 492 58 11 0,69 6126,69 145 3264 2763 985 214 66 1,66 7438,66 191 1402 1137 1023 494 468 250 4965 w% 22 0,07% 2697 8,27% 14181 43,51% 9537 29,26% 4155 12,75% 1081 3,32% 659,09 2,02% 261,85 0,80% 0 0,00% 32593,94 100,00% Źródło: Wydział Geodezji, kartografii, katastru i nieruchomości Starostwa Powiatowego w Świdniku. Zbiory zbóż i ziemniaków w 2003 r. 30,3 26 31,3 196,6 363,3 Tytoń Owies Jęczmień Żyto 25,3 Buraki 32 Ziemniaki 30,6 Uprawy przemysłowe Pszenżyto Powiat Świdnicki Pszenica Ogółem Zbiory zbóż z 1 ha w dt (q) 24 Źródło: Wydział Ochrony Środowiska, Rolnictwa i Leśnictwa Starostwa Powiatowego w Świdniku. Zadania Powiatu Świdnickiego w zakresie rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa realizowane są poprzez zachęcanie rolników do tworzenia specjalistycznych gospodarstw rolnych, zakładania grup producenckich, a także przekazywania informacji na temat możliwości rozwoju małej i średniej przedsiębiorczości na terenach wiejskich oraz pozyskiwania środków na rozwój infrastruktury z tym związanej. Działania Starostwa Powiatowego mają na celu dostosowanie rolnictwa w Powiecie Świdnickim do wymagań oraz norm Unii Europejskiej, a także rozwój i promocję lokalnych produktów pochodzenia rolnego i rolnictwa ekologicznego. Działania Starostwa Powiatowego obejmują również ścisłą współpracę z gminami oraz organizacjami sektora rolnego, np.: Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Szkołą Główną Gospodarstwa Wiejskiego, Akademią Rolniczą w Lublinie czy Fundacją Rozwoju Lubelszczyzny. 2. LEŚNICTWO Powierzchnia lasów stanowi 10,9 % powierzchni powiatu. W skali województwa jest to jeden z najniższych wskaźników. Występuje tendencja wzrostowa, jednak ciągle za mała w stosunku do potrzeb i możliwości. 36 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Uwarunkowania społeczno - gospodarcze Ważniejsze dane o leśnictwie (w ha) Powierzchnia gruntów leśnych z ogółem publiczne razem własność w tym Skarbu Państwa Świdnik Piaski Mełgiew Rybczewice Trawniki Powiat Świdnicki 324 1798 1475 911 649 5156 315 1782 1447 908 646 5098 299 672 953 268 317 2508 299 669 948 268 317 2501 299 657 935 248 302 2440 Lesistość w% w zasobie Agencji Nieruchomości Rolnych w tym lasy w zarządzie Lasów Państwowych Wyszczególnienie ogółem 1 6 11 18 własność gmin 3 5 8 15,5 10,5 15,1 9,2 7,7 10,9 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. II.7. PRZEMYSŁ I DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA Liczba podmiotów gospodarki narodowej na dzień 31.12.2005 r. wynosiła 4601, co w porównaniu z rokiem poprzednim oznaczało wzrost o 2 %. Trzon gospodarki powiatu stanowią trzy sektory gospodarki: - przemysł i budownictwo – 6265 osób pracujących (58,56 %), - usługi nierynkowe –2586 osób pracujących (24,17 %), - usługi rynkowe – 1670 osób pracujących (15,61 %). Zestawienie to nie uwzględnia zatrudnienia w mikrofirmach zatrudniających poniżej 9 osób oraz zatrudnienia w indywidualnych gospodarstwach rolnych. Jak ta struktura kształtuje się w poszczególnych gminach przedstawia tabela. Liczba pracujących w Powiecie Świdnickim w wg głównych dziedzin gospodarki wg gmin w 2004 r. Świdnik Wyszczególnienie Ogółem, w tym: Rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo, rybactwo Przemysł i budownictwo Usługi rynkowe Usługi nierynkowe Piaski Mełgiew Rybczewice Trawniki 10699 178 7965 1126 744 172 692 144 23 4 # 4 6265 1670 2586 4904 1194 1723 487 297 319 516 34 192 3 32 134 355 113 220 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo Lubelskie. Podregiony, powiaty, gminy , Lublin 2005. Poniższe wykresy przedstawiają strukturę gospodarki powiatu wg wybranych sekcji PKD ogółem i w poszczególnych gminach (wykres 1 przedstawia strukturę gospodarki powiatu wg wybranych sekcji PKD w 2004 r. w %, wykres 2 określa liczbę podmiotów gospodarczych w poszczególnych gminach Powiatu wg wybranych sekcji PKD). 37 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Uwarunkowania społeczno - gospodarcze Struktura gospodarki Powiatu wg wybranych sekcji PKD w 2004 r. w % i w liczbach bezwzględnych obsługa nieruchomośc i i firm pośrednictwo 20% finansowe; 189; 5% rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo; 70; 2% przemysł; 487; 13% budownictwo; 448; 12% transport, gospodarka magazynowa, łączność; 269; 7% handel i naprawy; 1618; 41% hotele i reustauracje; 128; 3% Liczba podmiotów gospodarczych w poszczególnych gminach Powiatu wg wybranych sekcji w 2004 r. Liczba podmiotów gospodarki zarejestrowanych w rejestrze REGON wg wybranych sekcji w poszczególnych gminach Powiatu 2004 r. transport, obsługa pośrednictwo gospodarka nieruchomoś finansowe magazynowa, ci i firm ogółem rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo przemysł budownictwo handel i naprawy hotele i reustauracje Trawniki 319 6 19 46 117 9 22 11 Rybczewice 110 6 8 8 41 0 2 5 6 Mełgiew 494 22 70 56 182 11 38 9 45 Piaski 535 19 79 43 204 12 42 12 41 Świdnik 3135 17 311 295 1074 96 165 152 537 26 W 2005 r. zarejestrowanych było 3605 osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. W porównaniu z rokiem poprzednim liczba ta spadła o 5,1 %. Najwięcej osób prowadzi swoją działalność w handlu i usługach, tj. 1416, a najmniej w rolnictwie i łowiectwie. 38 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Uwarunkowania społeczno - gospodarcze ogółem przetwórstwo przemysłowe budownictwo handel i naprawy hotele i reustauracje transport, gospodarka magazynowa, łączność pośrednictwo finansowe obsługa nieruchomości i firm OSOBY FIZYCZNE PROWADZĄCE DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ WG WYBRANYCH SEKCJI PKD W 2004 R. Świdnik 2531 227 263 951 74 146 150 399 Piaski 420 56 42 188 8 38 11 36 w tym miasto 190 25 16 101 4 11 5 15 Mełgiew Rybczewice 389 75 48 5 53 8 161 39 8 0 38 2 9 5 44 5 Trawniki 247 12 43 106 6 20 11 24 3662 348 409 1445 96 244 186 508 Podmioty gospodarki narodowej - osoby prawne i jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej w 2005 r. Powiat Świdnicki Ogółem Przedsiębiorstw a państwowe 933 - Spółdzielnie Spółki handlowe W tym z udziałem kapitału zagranicznego Spółki cywilne 24 173 33 300 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, www.stat.gov.pl Obsługa finansowa Działalność usługowa komunalna, społeczna i indywidualna, pozostała 1416 Pośrednictwo finansowe 400 Transport, gospodarka magazynowa i łączność 349 Hotele i restauracje Handel i naprawy 52 Budownictwo 3605 Przemysł Powiat Świdnicki Rolnictwo i łowiectwo Ogółem Podmioty gospodarki narodowej – osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą w 2005 r. 93 243 180 508 142 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, www.stat.gov.pl Strategiczny zakładem przemysłowym na terenie Powiatu Świdnickiego są PZL Świdnik, które są największym zakładem pracy. Działalność PZL-Świdnik koncentruje się na następujących segmentach: produkcja śmigłowców, usługi remontowe, produkcja części zamiennych do śmigłowców, produkcja szybowców, produkcja kooperacyjna, pozostałe usługi technologiczne lotnicze, odkuwki i normalia, usługi w zakresie prac badawczorozwojowych, usługi nieprzemysłowe. 39 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Uwarunkowania społeczno - gospodarcze Ponadto ważnymi ośrodkami przemysłowymi na terenie Powiatu Świdnickiego są: Elektrociepłownia GIGA; Zakład Przetwórstwa Mleka w Piaskach; Zakład Produkcji Dziewiarskiej TRAWENA ZIAJKOWSKI ANMAR S.A.; Fabryka Traktorów w Kol. Jacków gmina Mełgiew „SAME-DEUTZ”. Potrzeby mieszkańców powiatu w zakresie usług i zaopatrzenia są zaspokajane przez jednostki działające na terenie powiatu, głównie zlokalizowane w Świdniku i w Piaskach. Handel i usługi skoncentrowane są przede wszystkim w sektorze prywatnym. Sklepy, punkty sprzedaży, targowiska na terenie Powiatu Świdnickiego w latach 2003-2004 Sklepy: ogółem spożywcze przemysłowe Punkty sprzedaży paliw Targowiska stałe: ogółem powierzchnia w km² 2003 617 266 351 22 3 28172 2004 634 286 364 22 4 29604 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON w 2004 r. w Powiecie Świdnickim Ogółem w tym: Sektor publiczny Sektor prywatny Spółki handlowe razem w tym udział kapitału zagranicznego Spółki cywilne Spółdzielnie Fundacje, stowarzyszenia i organizacje społeczne Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą 4593 198 4395 166 33 304 24 136 3662 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. Spółki handlowe wg form prawnych w Powiecie Świdnickim w 2004 r. Ogółem Spółki kapitałowe razem - akcyjne - z ograniczona odpowiedzialnością Spółki osobowe razem w tym jawne 166 139 5 134 27 27 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 40 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Uwarunkowania społeczno - gospodarcze Nakłady inwestycyjne w przedsiębiorstwach w Powiecie Świdnickim wg wybranych sekcji w 2004 r. (w mln zł) Ogółem Przemysł razem w tym przetwórstwo przemysłowe Budownictwo Handel i naprawy Transport, gospodarka magazynowa i łaczność Pośrednictwo finansowe Obsługa nieruchomości i firm 76,6 51,1 40,0 0,1 8,0 1,3 0,8 0,0 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. Nakłady inwestycyjne w państwowych i samorządowych jednostkach i zakładach budżetowych wg wybranych sekcji w 2004 r. (w tys. zł) Ogółem w tym: Przemysł Budownictwo Obsługa nieruchomości i firm Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i zdrowotne Edukacja Ochrona zdrowia i pomoc społeczna Działalność usługowa, komunalna, społeczna i indywidualna, pozostała 54057 1981 44713 1787 1998 302 3153 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. II.8. BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE Poziom przestępczości na terenie Powiatu Świdnickiego nie odbiega od przeciętnego poziomu w skali regionu czy kraju. W powiecie zdecydowanie dominują przestępstwa przeciwko mieniu. Wpływ na poziom przestępczości ma na omawianym obszarze bliskie położenie Lublina. Wysoki odsetek wykroczeń związany jest z wypadkami samochodowymi na trasie międzynarodowej nr 17. Na terenie Powiatu Świdnickiego działa Powiatowa Komenda Policji, w ramach której powołano: Wydział Kryminalny, Wydział Prewencji i Wydział Ruchu Drogowego. Zakres działań Powiatowej Komendy Policji w Świdniku obejmuje ochronę i przestrzeganie prawa przez obywateli, a w szczególności: - zapewnienie bezpieczeństwa publicznego, - przeciwdziałanie przestępczości, - kontrolę ruchu drogowego. W zakresie zwalczania przestępczości oraz zjawisk patologii społecznej Powiatowa Komenda Policji ściśle współpracuje z placówkami oświatowymi oraz instytucjami społecznymi i publicznymi. Na terenie Powiatu Świdnickiego działa również Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej, która realizuje zadania w zakresie: - organizowania na terenie powiatu krajowego systemu ratowniczo – gaśniczego, - opracowania planów ratowniczych, - organizowania i prowadzenia akcji ratowniczych, 41 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Uwarunkowania społeczno - gospodarcze - rozpoznawania zagrożeń pożarowych i innych miejscowych zagrożeń oraz nadzór nad przestrzeganiem przepisów pożarowych, kształcenie kadr dla potrzeb Państwowej Straży Pożarnej i innych jednostek ochrony przeciwpożarowej oraz powszechnego systemu ochrony ludności. Przestępstwa stwierdzone w zakończonych postępowaniach przygotowawczych wg wybranych rodzajów przestępstw w 2004 r. Zabójstwa Uszczerbek na zdrowiu Udział w bójce lub pobiciu Przestępstwa drogowe Kradzież rzeczy Kradzież z włamaniem Rozbój, kradzież rozbójnicza, wymuszenie rozbójnicze Przestępstwa gospodarcze Z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii Ogółem 2 29 36 453 330 387 63 175 77 2096 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. Wskaźniki wykrywalności sprawców przestępstw stwierdzonych wg wybranych rodzajów przestępstw w 2004 r. Zabójstwa Uszczerbek na zdrowiu Udział w bójce lub pobiciu Przestępstwa drogowe Kradzież rzeczy Kradzież z włamaniem Rozbój, kradzież rozbójnicza, wymuszenie rozbójnicze Przestępstwa gospodarcze Z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii Ogółem 100,0 86,2 81,1 100,0 34,0 36,8 78,1 97,8 100,0 72,4 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. Wypadki drogowe w Powiecie Świdnickim w 2004 r. Wypadki drogowe Ofiary wypadków śmiertelne ranni 65 17 83 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. Pożary zarejestrowane przez straże pożarne w Powiecie Świdnickim w 2004 r. Pożary ogółem w tym lasów Najczęstsze przyczyny pożarów: podpalenia nieostrożność wady urządzeń elektrycznych 305 4 130 118 12 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 42 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Uwarunkowania społeczno - gospodarcze II.9. PROMOCJA POWIATU Do zadań Starostwa Powiatowego należy działalność promocyjna, której zasadniczym celem jest pozyskanie inwestorów krajowych i zagranicznych oraz zwiększenie potencjału gospodarczego powiatu. Promocja powiatu odbywa się na łamach prasy lokalnej i regionalnej, a także poprzez organizowane imprezy sportowe i kulturalne. Informacje o Powiecie Świdnickim są zamieszczone w folderach informacyjnych, które eksponują walory powiatu i poszczególnych gmin. W folderach umieszczone są również informacje o ofercie inwestycyjnej powiatu. Starostwo Powiatowe w Świdniku posiada własną stronę internetową, dzięki której zarówno mieszkańcy, jak i potencjalni inwestorzy mają dostęp do aktualnych informacji dotyczących powiatu. Ponadto Starostwo Powiatowe współpracuje z wieloma instytucjami, w tym ze Związkiem Powiatów Polskich. II.10. BUDŻET POWIATU Budżet powiatu to roczny plan, który obejmuje dochody i wydatki w danym roku budżetowym. Zgodnie z ustawą o samorządzie powiatowym dochodami powiatu są: - udziały w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa w wysokości określonej odrębną ustawą; - subwencje z budżetu państwa na zadania realizowane przez powiat; - dotacje celowe z budżetu państwa na zadania realizowane przez powiatowe służby, inspekcje i straże; - dochody powiatowych jednostek budżetowych oraz wpłaty innych powiatowych jednostek organizacyjnych; - dochody z majątku powiatu; - odsetki za nieterminowe przekazywanie udziałów, dotacji i subwencji. Możliwości rozwoju powiatu limitują dochody budżetowe, które przedstawiają poniższe tabele. Dochody budżetu Powiatu Świdnickiego wg rodzajów (w tys. zł) Ogółem Dochody własne Dotacje celowe z budżetu państwa Dotacje otrzymane z funduszy celowych Dotacje ceowe otrzymane na zadania realizowane na podstawie porozumień między jst Subwencje ogólne Środki na dofinansowanie własnych zadań pozyskane z innych źródeł 33167,9 7929,9 9129,5 109,8 127,3 15871,4 - Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 43 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Uwarunkowania społeczno - gospodarcze Dochody budżetu Powiatu Świdnickiego wg działów (w tys. zł) Ogółem Gospodarka mieszkaniowa Administracja publiczna Oświata i wychowanie Ochrona zdrowia Opieka społeczna Gospodarka komunalna i ochrona środowiska Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego 33167,9 425,6 2306,0 214,9 781,7 165,3 - Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. Wydatki budżetu Powiatu Świdnickiego wg rodzajów (w tys. zł) Ogółem Dotacje Świadczenia na rzecz osób fizycznych Wydatki bieżące jednostek budżetowych razem, w tym: - wynagrodzenia - składki na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy - zakup materiałów i usług Wydatki majątkowe razem w tym inwestycyjne 31723,4 383,6 1914,1 28170,0 17273,2 3030,9 6161,6 1136,1 1136,1 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. Wydatki budżetu Powiatu Świdnickiego wg działów (w tys. zł) Ogółem Gospodarka mieszkaniowa Administracja publiczna Oświata i wychowanie Ochrona zdrowia Opieka społeczna Gospodarka komunalna i ochrona środowiska Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego Kultura fizyczna i sport 31723,4 115,0 3918,3 10900,4 837,2 899,4 55,5 32,9 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. Dochody i wydatki budżetu Powiatu Świdnickiego na 1 mieszkańca (w zł) w 2004 r. Dochody ogółem w tym własne Wydatki ogółem w tym: bieżące inwestycyjne 457,32 109,34 437,40 388,41 15,66 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 44 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów III. SPECYFIKA GMIN POWIATU ŚWIDNICKIEGO III.1. CHARAKTERYSTYKA GMINY ŚWIDNIK 1.INFORMACJE OGÓLNE O GMINIE ŚWIDNIK Miasto Świdnik położone jest w północno – zachodniej części powiatu. Pełni ono funkcję ośrodka mieszkaniowego i przemysłowego. Miasto powstało w oparciu o tradycje międzywojennego przemysłu lotniczego Lubelszczyzny. W 1950 r. rozpoczęto tu budowę Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego. Powstające obok osiedle mieszkaniowe otrzymało w 1954 r. prawa miejskie. Pierwsze hale produkcyjne, w których rozpoczęto produkcję zespołów do odrzutowego samolotu myśliwskiego MIG-15, powstały w latach 1950-52. Obecnie produkowany jest PZL-Sokół i przygotowywany do seryjnej produkcji SW-4. Miasto posiada przyfabryczne lotnisko o trawiastej nawierzchni przystosowane do eksploatacji przez lotnictwo sportowe oraz małe samoloty dyspozycyjne i transportowe. Świdnik położony jest przy międzynarodowej trasie samochodowej nr 17 Warszawa – Kijów – Lwów i dwutorowej, zelektryfikowanej linii kolejowej relacji Warszawa – Kijów z lokalną stacją towarową. Miasto dysponuje terenami inwestycyjnymi i dostępem do pełnej infrastruktury. Ma charakter ośrodka o ponadlokalnej funkcji obsługi gmin Powiatu Świdnickiego. Powierzchnia gminy ogółem Liczba mieszkańców w tym: mężczyźni kobiety Małżeństwa Urodzenia żywe Zgony Przyrost naturalny na 1000 ludności Ludność w wieku przedprodukcyjnym Ludność w wieku produkcyjnym Ludność w wieku poprodukcyjnym Dochód budżetu gminy ogółem Wydatki budżetu gminy ogółem 20,4 km² 40048 19348 20700 210 292 283 0,22 7502 26764 5782 50589,5 tys. zł 46748,1 tys. zł Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 2.PRACUJĄCY W 2004 R. W GMINIE ŚWIDNIK Ogółem w tym kobiety Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo; rybactwo Przemysł i budownictwo Usługi: rynkowe nierynkowe 7965 3245 144 4904 1194 1723 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 45 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów 3. DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON w 2004 r. w gminie Świdnik Ogółem Sektor publiczny Sektor prywatny Spółki handlowe razem w tym udział kapitału zagranicznego Spółki cywilne Spółdzielnie Fundacje, stowarzyszenia i organizacje społeczne Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą 3135 119 3016 120 28 220 13 58 2531 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie - podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 4. STAN I OCHRONA ŚRODOWISKA Wydatki inwestycyjne na ochronę środowiska w gminie Świdnik (2004 r.) Ogółem Wydatki na gospodarkę ściekową i ochronę wód Wydatki na ochronę powietrza atmosferycznego i klimatu Wydatki na gospodarkę odpadami, ochronę i przywrócenie wartości użytkowej gleb oraz wód podziemnych i powierzchniowych 2739,4 1815,8 914,0 - Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 5. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA 5.1. ZASOBY MIESZKANIOWE (2004 R.) Mieszkania Izby Powierzchnia użytkowa mieszkań w tys. m² Przeciętna liczba izb w mieszkaniu Przeciętna liczba osób: na 1 mieszkanie na 1 izbę Przeciętna powierzchnia użytkowa w m²: 1 mieszkania 1 izby 13810 47257 793,3 3,42 2,90 0,85 57,4 19,8 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. W 2004 r. w gminie Świdnik zostało oddanych do użytku 97 mieszkań. Przeciętna powierzchnia użytkowa jednego mieszkania wynosiła 147,6 m². 46 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów 5.2. TRANSPORT I KOMUNIKACJA W gminie Świdnik długość dróg ogółem wynosi 54,3 km, w tym drogi twarde – 26,9 km, drogi gruntowe – 27,4 km. Miasto Świdnik posiada przyfabryczne lotnisko o trawiastej nawierzchni przystosowane do eksploatacji przez lotnictwo sportowe oraz małe samoloty dyspozycyjne i transportowe. Miasto położone jest przy międzynarodowej trasie samochodowej nr 17 Warszawa – Kijów – Lwów i dwutorowej, zelektryfikowanej linii kolejowej relacji Warszawa – Kijów z lokalną stacją towarową. 5.3. WODOCIĄGI I KANALIZACJA W GMINIE ŚWIDNIK Sieć w km: - wodociągowa rozdzielcza - kanalizacyjna Połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych: - wodociągowe - kanalizacyjne Zużycie wody z wodociągów w gospodarstwach domowych: - w dm³ - na 1 mieszkańca w m³ Ścieki odprowadzone w dam³ 85,8 71,5 2442 1242 1306,7 32,5 1388,1 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 6. EDUKACJA Rodzaj szkoły Szkoły podstawowe Gimnazja liczba 5 4 uczniowie 2586 1739 absolwenci 496 603 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 7. BAZA TURYSTYCZNA Baza noclegowo – wypoczynkowa: Usługi hotelarskie ZAWISZA Pokoje noclegowe OSiR Zajazd „Złota Podkowa” Baza gastronomiczna: Restauracja „ Notablene” Nirvana Cafe Bar Kawiarnia AMBASADOR Kawiarnia COCO-LOCO GANDALF PUB INTERNET CAFE Klub Muzyczny ISKRA JAZZ BAR Night Club PIK 47 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów Pizzeria DUO PIZZA Pizzeria VICENZA Pizzeria SMOK Dimension Kawiarnia SKORPION Bar Smakosz Restauracja STYLOWA Restauracja ŚWIDNICZANKA MASTERS CLUB Labirynt 8. LEŚNICTWO Leśnictwo w gminie Świdnik Powierzchnia gruntów leśnych: ogółem w tym lasy Lesistość w % 324 315 15,5 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. III.2. CHARAKTERYSTYKA GMINY PIASKI 1. INFORMACJE OGÓLNE O GMINIE PIASKI Miasto i gmina Piaski położone są w centralnej części Powiatu Świdnickiego. Zajmują obszar 169,7 km², z czego powierzchnia miasta wynosi 8,4 km². Piaski należą do najstarszych miast Lubelszczyzny. Prawa miejskie uzyskały w 1470 roku, a po ich utracie w roku 1870 odzyskały je w 1993 roku. Piaski są miejscowością, w której krzyżują się szlaki komunikacyjne z Lublina do Zamościa, Chełma i Hrubieszowa. Położenie geograficzne przyczyniło się do rozwoju silnych tradycji targowych i rzemieślniczych. Miasto Piaski spełnia funkcję niewielkiego ośrodka przemysłowo – usługowego. W mieście i gminie Piaski działa ok. 535 podmiotów gospodarczych, a 420 osób fizycznych prowadzi działalność gospodarczą. Najważniejszym obiektem przemysłowym jest zakład przetwórstwa mleka. Gmina Piaski ma charakter rolniczy. W gminie znajduje się ok. 4120 gospodarstw rolnych, o średniej wielkości ok. 4 ha. Dobre gleby ( głównie II i III klasa bonitacyjna) decydują o tym, że przeważa produkcja pszenno – buraczana. Walorami gminy są dogodna lokalizacja, dobre warunki dla rozwoju przemysłu oraz uzbrojenie terenu. Ponadto zachodnia część gminy posiada duże walory rekreacyjne. Dolina rzeki Giełczew i Sierotki są szansą dla rozwoju agroturystyki. Powierzchnia gminy ogółem Liczba mieszkańców w tym: mężczyźni kobiety Małżeństwa Urodzenia żywe Zgony Przyrost naturalny na 1000 ludności 169,7 km² 10834 5238 5596 60 82 141 -5,46 48 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów Ludność w wieku przedprodukcyjnym Ludność w wieku produkcyjnym Ludność w wieku poprodukcyjnym Dochód budżetu gminy ogółem Wydatki budżetu gminy ogółem 2284 6443 2107 14168,0 tys. zł 15184,8 tys. zł Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie - podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 2. PRACUJĄCY W 2004 R. W GMINIE PIASKI Ogółem w tym kobiety Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo; rybactwo Przemysł i budownictwo Usługi: - rynkowe - nierynkowe 1126 532 23 487 297 319 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 3. DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON w 2004 r. w gminie Piaski Ogółem Sektor publiczny Sektor prywatny Spółki handlowe razem w tym udział kapitału zagranicznego Spółki cywilne Spółdzielnie Fundacje, stowarzyszenia i organizacje społeczne Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą 535 30 505 17 2 33 5 24 420 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 4. STAN I OCHRONA ŚRODOWISKA Wydatki inwestycyjne na ochronę środowiska w gminie Piaski Ogółem Wydatki na gospodarkę ściekową i ochronę wód Wydatki na ochronę powietrza atmosferycznego i klimatu Wydatki na gospodarkę odpadami, ochronę i przywrócenie wartości użytkowej gleb oraz wód podziemnych i powierzchniowych 1103,1 208,3 894,8 - Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 49 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów Gmina Piaski dysponuje mechaniczno – biologiczną oczyszczalnią ścieków. 5. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA 5.1. ZASOBY MIESZKANIOWE (2004 R.) Mieszkania Izby Powierzchnia użytkowa mieszkań w tys. m² Przeciętna liczba izb w mieszkaniu Przeciętna liczba osób: na 1 mieszkanie na 1 izbę Przeciętna powierzchnia użytkowa w m²: 1 mieszkania 1 izby 3528 12399 258,9 3,51 3,07 0,87 73,4 23,9 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. W 2004 r. w gminie Piaski zostały oddane do użytku 23 mieszkania. Przeciętna powierzchnia użytkowa jednego mieszkania wynosiła 124,6 m². 5.2. TRANSPORT I KOMUNIKACJA Miasto i gmina Piaski położone są w odległości 23 km od Lublina i 15 km od Świdnika. Dogodna lokalizacja miasta umożliwia dobre połączenie drogowe z tymi ośrodkami. W gminie Piaski długość dróg ogółem wynosi 117 km, w tym drogi twarde – 12,0 km, drogi gruntowe – 105,0 km. 5 . 3 . W O D O C I ĄG I I K A N A L I Z A C J A W G M I N I E Ś W I D N I K Sieć w km: - wodociągowa rozdzielcza - kanalizacyjna Połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych: - wodociągowe - kanalizacyjne Zużycie wody z wodociągów w gospodarstwach domowych: - w dm³ - na 1 mieszkańca w m³ Ścieki odprowadzone w dam³ 100,7 12,1 1622 480 183,5 16,9 72,3 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 6. EDUKACJA Rodzaj szkoły liczba uczniowie absolwenci 50 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów Szkoły podstawowe Gimnazja 7 3 787 467 161 166 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 7. BAZA TURYSTYCZNA Baza noclegowo-wypoczynkowa: „Zajazd Kasztelański” Baza gastronomiczna: Restauracja „Pałacowa” „Zajazd Kasztelański” Restauracja „Barka” Restauracja „U Elizy” Restauracja „Rarytas” 8. LEŚNICTWO Leśnictwo w gminie Piaski Powierzchnia gruntów leśnych: ogółem w tym lasy Lesistość w % 1798 1782 10,5 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. III.3. CHARAKTERYSTYKA GMINY MEŁGIEW 1. INFORMACJE OGÓLNE O GMINIE MEŁGIEW Gmina Mełgiew jest położona na stokach kilku rozległych wzgórz otoczonych lasami w północnej części Powiatu Świdnickiego. Przez gminę przepływa rzeka Stawek – Stoki, zwana również Mełgiewką. Pierwsze zapiski na temat gminy sięgają okresu średniowiecza. Przez gminę przebiegają dwa szlaki komunikacyjne: droga krajowa nr 17 Lublin – Zamość – Lwów oraz linia kolejowa Lublin – Dorohusk – Kijów. Gmina ma charakter rolniczy. Jej atutem są gleby o wysokich klasach bonitacyjnych (91 % w klasie II i III) o niewielkim stopniu uprzemysłowienia. Użytki rolne zajmują 7335 ha, pastwiska trwałe 83 ha, lasy i grunty leśne 1495 ha (15 % powierzchni gminy). Średnia powierzchnia gospodarstwa rolnego wynosi 3,6 ha. W ostatnich latach występuje tendencja do rozdrabniania gospodarstw, co można tłumaczyć podmiejskim położeniem gminy, ale jednocześnie następuje zwiększenie powierzchni dużych gospodarstw. Powierzchnia gminy ogółem Liczba mieszkańców w tym: mężczyźni kobiety Małżeństwa Urodzenia żywe 95,6 km² 8195 3988 4207 36 87 51 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów Zgony Przyrost naturalny na 1000 ludności Ludność w wieku przedprodukcyjnym Ludność w wieku produkcyjnym Ludność w wieku poprodukcyjnym Dochód budżetu gminy ogółem Wydatki budżetu gminy ogółem 95 -0,99 1872 4965 1358 10470,8 tys. zł 11194,2 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 2.PRACUJĄCY W 2004 R. W GMINIE ŚWIDNIK Ogółem w tym kobiety Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo; rybactwo Przemysł i budownictwo Usługi: - rynkowe - nierynkowe 744 269 4 516 34 190 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 3. DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON w 2004 r. w gminie Mełgiew Ogółem Sektor publiczny Sektor prywatny Spółki handlowe razem w tym udział kapitału zagranicznego Spółki cywilne Spółdzielnie Fundacje, stowarzyszenia i organizacje społeczne Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą 494 13 481 15 2 34 3 28 389 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 4. STAN I OCHRONA ŚRODOWISKA Wydatki inwestycyjne na ochronę środowiska w gminie Mełgiew Ogółem Wydatki na gospodarkę ściekową i ochronę wód Wydatki na ochronę powietrza atmosferycznego i klimatu Wydatki na gospodarkę odpadami, ochronę i przywrócenie wartości użytkowej gleb oraz wód podziemnych i powierzchniowych 29,7 29,7 - - 52 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 5. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA 5.1. ZASOBY MIESZKANIOWE (2004 R.) Mieszkania Izby Powierzchnia użytkowa mieszkań w tys. m² Przeciętna liczba izb w mieszkaniu Przeciętna liczba osób na 1 mieszkanie na 1 izbę Przeciętna powierzchnia użytkowa w m²: 1 mieszkania 1 izby 2374 9333 204,0 3,93 3,45 0,88 85,9 24,9 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. W 2004 r. w gminie Mełgiew zostało oddanych do użytku 37 mieszkań. Przeciętna powierzchnia użytkowa jednego mieszkania wynosiła 122,0 m². 5.2. TRANSPORT I KOMUNIKACJA W gminie Mełgiew długość dróg ogółem wynosi 121 km, w tym drogi twarde – 28,0 km, drogi gruntowe – 93,0 km. Przez teren gminy przebiegają dwa ważne szlaki komunikacyjne: 1). przez południowo-zachodnią część gminy, przez miejscowość Krępiec, przebiega droga krajowa nr 17 Lublin – Zamość – Lwów; 2). przez środkową część gminy przebiega linia kolejowa Lublin – Dorohusk – Kijów z 3 przystankami kolejowymi (Minkowice, Podzamcze, Dominów). W Minkowicach znajduje się stacja towarów z bocznicą i rampą przeładunkową. 5 . 3 . W O D O C I ĄG I I K A N A L I Z A C J A W G M I N I E Ś W I D N I K Sieć w km: - wodociągowa rozdzielcza - kanalizacyjna Połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych: - wodociągowe - kanalizacyjne Zużycie wody z wodociągów w gospodarstwach domowych: - w dm³ - na 1 mieszkańca w m³ Ścieki odprowadzone w dam³ 120,8 - 1951 - 191,4 23,5 - Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie - podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 6. EDUKACJA Rodzaj szkoły Szkoły podstawowe Gimnazja liczba 6 1 uczniowie 502 212 absolwenci 94 92 53 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 7. BAZA TURYSTYCZNA Baza gastronomiczna: Bar „Robertino” Sezonowy Bar „Nad zalewem” 8. LEŚNICTWO Leśnictwo w gminie Mełgiew Powierzchnia gruntów leśnych: ogółem w tym lasy Lesistość w % 1475 1447 15,1 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. III.4. CHARAKTERYSTYKA GMINY RYBCZEWICE 1.INFORMACJE OGÓLNE GMINY RYBCZEWICE Gmina Rybczewice leży w południowej części Powiatu Świdnickiego, 35 km od Lublina. Pierwsze wzmianki o Rybczewicach datuje się na XV wiek. Wchodzące w jej skład Pilaszkowice były w XVII wieku własnością króla Jana III Sobieskiego. Zabytki historyczne gminy to zespoły dworsko – parkowe. Głównym źródłem utrzymania mieszkańców gminy jest praca w rolnictwie. W produkcji rolnej przeważa uprawa zbóż i buraków cukrowych. We wsi Kolonia Stryjno i Stryjnie istotna jest produkcja sadownicza i uprawa czarnej porzeczki. W gminie zarejestrowanych jest kilkadziesiąt podmiotów gospodarczych, które świadczą usługi transportowe i handlowe. Do największych bogactw gminy należą bardzo dobre warunki glebowe, ekologiczne i turystyczne (dolina rzeki Giełczew, parki i stawy rybne). Powierzchnia gminy ogółem Liczba mieszkańców w tym: mężczyźni kobiety Małżeństwa Urodzenia żywe Zgony Przyrost naturalny na 1000 ludności Ludność w wieku przedprodukcyjnym Ludność w wieku produkcyjnym Ludność w wieku poprodukcyjnym Dochód budżetu gminy ogółem Wydatki budżetu gminy ogółem 99,1 km² 3999 1912 2087 21 36 93 -13,89 778 2217 1004 5422,2 tys. zł 5198,6 tys. zł Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 54 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów 2. PRACUJĄCY W 2004 R. W GMINIE RYBCZEWICE Ogółem w tym kobiety Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo; rybactwo Przemysł i budownictwo Usługi: - rynkowe - nierynkowe 172 117 3 32 134 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 3. DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA Z uwagi na fakt, że na terenie gminy nie ma przemysłu, ani dużych firm usługowych głównym źródłem utrzymania tutejszej ludności jest praca w rolnictwie. Atutem gminy są bardzo dobre warunki glebowe i ekologiczne. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON w 2004 r. w gminie Rybczewice Ogółem Sektor publiczny Sektor prywatny Spółki handlowe razem w tym udział kapitału zagranicznego Spółki cywilne Spółdzielnie Fundacje, stowarzyszenia i organizacje społeczne Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą 110 12 98 1 4 2 9 75 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 4. STAN I OCHRONA ŚRODOWISKA Wydatki inwestycyjne na ochronę środowiska w gminie Rybczewice Ogółem Wydatki na gospodarkę ściekową i ochronę wód Wydatki na ochronę powietrza atmosferycznego i klimatu Wydatki na gospodarkę odpadami, ochronę i przywrócenie wartości użytkowej gleb oraz wód podziemnych i powierzchniowych - - Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 55 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów 5. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA 5.1. ZASOBY MIESZKANIOWE (2004 R.) Mieszkania Izby Powierzchnia użytkowa mieszkań w tys. m² Przeciętna liczba izb w mieszkaniu Przeciętna liczba osób: na 1 mieszkanie na 1 izbę Przeciętna powierzchnia użytkowa w m²: 1 mieszkania 1 izby 1453 4720 111,0 3,25 2,75 0,85 76,4 27,8 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. W 2004 r. w gminie Rybczewice zostały oddane do użytku 3 mieszkania. Przeciętna powierzchnia użytkowa jednego mieszkania wynosiła 109,0 m². 5.2. TRANSPORT I KOMUNIKACJA W gminie Rybczewice długość dróg ogółem wynosi 75 km, w tym drogi twarde – 27,0 km, drogi gruntowe – 48,0 km. 5 . 3 . W O D O C I ĄG I I K A N A L I Z A C J A W G M I N I E R Y B C Z E W I C E Sieć w km: - wodociągowa rozdzielcza - kanalizacyjna Połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych: - wodociągowe - kanalizacyjne Zużycie wody z wodociągów w gospodarstwach domowych: - w dm³ - na 1 mieszkańca w m³ Ścieki odprowadzone w dam³ 76,1 - 1070 - 61,2 15,1 - Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 6. EDUKACJA Rodzaj szkoły Szkoły podstawowe Gimnazja liczba 4 1 uczniowie 274 124 absolwenci 46 50 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 7. BAZA TURYSTYCZNA Baza gastronomiczna: Bar „Sielanka” 56 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów 8. LEŚNICTWO Leśnictwo w gminie Rybczewice Powierzchnia gruntów leśnych: ogółem w tym lasy Lesistość w % 911 908 9,2 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. III.5. CHARAKTERYSTYKA GMINY TRAWNIKI 1.INFORMACJE OGÓLNE O GMINIE TRAWNIKI Gmina Trawniki położona jest we wschodniej części Powiatu Świdnickiego, u ujścia rzeki Giełczew do Wieprza przy drodze z Lublina do Chełma i linii kolejowej łączącej Lublin z Chełmem i Zamościem. Przez gminę przebiega granica pomiędzy dwoma wielkimi regionami geograficznymi: Wyżyną Lubelską i Polesiem Wołyńskim. Trawniki są gminą, w której istotną rolę w strukturze gospodarki odgrywa rolnictwo. Uprawia się tu głównie zboża, ziemniaki i warzywa. Rozwinął się handel, usługi, dobrze prosperuje działalność gospodarcza. Na terenie gminy funkcjonuje ok. 260 podmiotów gospodarczych. Gmina posiada dobre warunki do rozwoju turystyki w oparciu o kompleksy leśne w jej północnej części oraz dolinę Wieprza, gdzie projektowana jest budowa zbiornika wodnego Oleśniki. Powierzchnia gminy ogółem Liczba mieszkańców w tym: mężczyźni kobiety Małżeństwa Urodzenia żywe Zgony Przyrost naturalny na 1000 ludności Ludność w wieku przedprodukcyjnym Ludność w wieku produkcyjnym Ludność w wieku poprodukcyjnym Dochód budżetu gminy ogółem Wydatki budżetu gminy ogółem 84,2 km² 9225 4548 4677 45 98 128 -3,21 2137 5600 1488 13503,2 tys. zł 15052,7 tys. zł Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 2. PRACUJĄCY W 2004 R. W GMINIE TRAWNIKI Ogółem w tym kobiety Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo; 692 471 4 57 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów rybactwo Przemysł i budownictwo Usługi: - rynkowe - nierynkowe 355 113 220 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 3. DZIAŁALNOŚĆ PRODUKCYJNO – USŁUGOWA I BUDOWNICTWO Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON w 2004 r. w gminie Trawniki Ogółem Sektor publiczny Sektor prywatny Spółki handlowe razem w tym udział kapitału zagranicznego Spółki cywilne Spółdzielnie Fundacje, stowarzyszenia i organizacje społeczne Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą 319 24 295 13 1 13 1 17 247 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 4. STAN I OCHRONA ŚRODOWISKA Wydatki inwestycyjne na ochronę środowiska w gminie Trawniki Ogółem Wydatki na gospodarkę ściekową i ochronę wód Wydatki na ochronę powietrza atmosferycznego i klimatu Wydatki na gospodarkę odpadami, ochronę i przywrócenie wartości użytkowej gleb oraz wód podziemnych i powierzchniowych 2275,4 2232,2 - 43,2 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 5. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA 5.1. ZASOBY MIESZKANIOWE (2004 R.) Mieszkania Izby Powierzchnia użytkowa mieszkań w tys. m² Przeciętna liczba izb w mieszkaniu Przeciętna liczba osób: na 1 mieszkanie na 1 izbę Przeciętna powierzchnia użytkowa w m²: 2754 10003 207,9 3,63 3,35 0,92 58 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów 1 mieszkania 1 izby 75,5 22,5 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. W 2004 r. w gminie Trawniki zostało oddanych do użytku 7 mieszkań. Przeciętna powierzchnia użytkowa jednego mieszkania wynosiła 140,1 m². 5.2. TRANSPORT I KOMUNIKACJA W gminie Trawniki długość dróg ogółem wynosi 57,7 km, w tym drogi twarde – 28,5 km, drogi gruntowe – 29,2 km. 5 . 3 . W O D O C I ĄG I I K A N A L I Z A C J A Sieć w km: - wodociągowa rozdzielcza - kanalizacyjna Połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych: - wodociągowe - kanalizacyjne Zużycie wody z wodociągów w gospodarstwach domowych: - w dm³ - na 1 mieszkańca w m³ Ścieki odprowadzone w dam³ 109,4 0,6 2530 7 176,6 19,0 17,6 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 6. EDUKACJA Rodzaj szkoły Szkoły podstawowe Gimnazja liczba 5 2 uczniowie 698 394 absolwenci 130 135 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. 7. BAZA TURYSTYCZNA Baza noclegowo-wypoczynkowa: „ Zajazd Regionalny” Baza gastronomiczna: „Zajazd Regionalny” 8. LEŚNICTWO Leśnictwo w gminie Trawniki Powierzchnia gruntów leśnych: ogółem 649 59 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów w tym lasy Lesistość w % 646 7,7 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. IV. POWIAT ŚWIDNICKI NA TLE POWIATÓW WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO Poniższy podział prezentuje dane o Powiecie Świdnickim na tle wszystkich powiatów województwa lubelskiego. Zestawienia tabelaryczne opracowane zostały na podstawie danych Urzędu Statystycznego w Lublinie, Województwo lubelskie – podregiony, powiaty, gminy, Lublin, 2005 r. Tablice : Powiat Świdnicki na tle województwa i innych powiatów województwa lubelskiego Tab. 1 Powierzchnia i ludność w 2004 r. Tab. 2 Ludność w wieku produkcyjnym i nieprodukcyjnym w 2004 r. Tab. 3 Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON w 2004 r. Tab. 4 Użytkowanie gruntów wg granic administracyjnych w 2002 r. (w ha) Tab. 5 Pracujący wg rodzajów działalności w 2004 r. Tab. 6 Podstawowe dane o bezrobotnych zarejestrowanych w 2004 r. (stan w dniu 31.12.) Tab. 7 Wodociągi i kanalizacja Tab. 8 Zasoby mieszkaniowe w 2004 r. Tab. 9 Mieszkania oddane do użytku w 2004 r. Tab. 10 Szpitale, ambulatoryjna opieka zdrowotna i apteki w 2004 r. Tab. 11 Szkolnictwo w roku szkolnym 2004\2005 Tab.12 Turystyczne obiekty zbiorowego zakwaterowania w 2004 r. (stan w dniu 31.07.) Tab. 13 Drogi publiczne w 2004 r. (w km) Tab. 14 Przestępstwa stwierdzone w zakończonych postępowaniach przygotowawczych wg wybranych rodzajów przestępstw w 2004 r. 60 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów Tab. 1 Powierzchnia i ludność w 2004 r. Wyszczególni Powierzchnia w km² ogółem enie WOJEWÓDZT WO POWIATY BIALSKI 25114,5 2753,7 BIŁGORAJSKI 1677,8 CHEŁMSKI 1779,6 HRUBIESZOW SKI JANOWSKI 1269,5 KRASNOSTAW SKI KRAŚNICKI 1137,9 LUBARTOWSK 1290,4 LUBELSKI 1679,4 875,3 1005,3 I ŁĘCZYŃSKI 633,8 ŁUKOWSKI 1394,1 OPOLSKI 804,1 Ludność mężczyźni kobiety 2185 10612 156 81 1144 49 1046 48 7388 0 6947 6 4815 6 7679 7 1002 60 9087 8 1389 64 5727 3 1087 79 6310 4 56557 51717 36520 34171 23943 37269 49031 44511 68104 28221 54215 30820 na 1 km² 1123 875 Kobiety na 100 mężczyzn 106 87 5789 2 5293 1 3736 0 3530 5 2421 3 3952 8 5122 9 4636 7 7086 0 2905 2 5456 4 3228 4 42 102 62 102 42 102 55 103 55 101 67 106 100 104 70 104 83 104 90 103 78 101 78 105 61 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów PARCZEWSKI 952,6 PUŁAWSKI 933,0 RADZYŃSKI 965,2 RYCKI 615,5 ŚWIDNICKI 469,0 TOMASZOWS 1487,1 WŁODAWSKI 1256,3 ZAMOJSKI 1872,3 3682 0 1173 31 6175 0 6008 5 7230 1 8944 1 4053 4 1108 27 KI 18156 56502 30796 30094 35034 44153 20003 54546 1866 4 6082 9 3095 4 2999 1 3726 7 4528 8 2053 1 5628 1 39 103 126 108 64 101 98 100 154 106 60 103 32 103 59 103 Tab. 2 Ludność w wieku produkcyjnym i nieprodukcyjnym w 2004 r. Wyszczególnieni e przedprodukcyjny m Ogółem raz em WOJEWÓDZT WO BIALSKI 218 5156 114 48 5531 28 W wieku produkcyjnym w tym raze kobiety m 236760 134 1319 14121 651 poprodukcjnym w tym raz kobiety em 64656 35 3 8306 30268 20 w tym kobiety 24055 2 13503 Ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym 63 76 62 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów BIŁGORAJSKI CHEŁMSKI HRUBIESZOW SKI JANOWSKI KRASNOSTAW SKI KRAŚNICKI LUBARTOWSK I LUBELSKI ŁĘCZYŃSKI ŁUKOWSKI OPOLSKI PARCZEWSKI PUŁAWSKI RADZYŃSKI RYCKI ŚWIDNICKI 449 104 648 738 80 694 76 481 56 767 97 100 260 908 78 138 964 572 73 108 779 631 04 368 20 117 331 617 50 600 85 723 01 597 24 921 17 594 15 580 11 451 15 995 22 002 20 888 32 400 14 221 28 622 14 113 85 40 25 250 15 325 14 029 14 573 12074 8597 7603 5605 7717 10617 10211 15735 6978 13906 6926 4142 12253 7403 6703 7090 03 625 12 433 16 413 61 280 09 451 19 602 87 547 73 833 96 362 97 634 26 379 63 216 31 719 17 361 48 364 62 459 89 29372 20004 19325 12878 21297 28790 25873 39617 17512 29544 17952 10118 35082 16822 16912 22362 749 17 215 12 970 12 535 86 96 15 683 17 971 15 217 23 168 67 55 16 731 11 028 66 49 20 164 10 277 95 94 11 739 11485 67 8759 71 8377 68 5730 72 10514 70 11822 66 10283 66 15508 67 4562 58 11114 72 7406 66 4404 70 13494 63 6729 71 6376 65 7815 57 63 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów TOMASZOWS KI WŁODAWSKI ZAMOJSKI 894 41 405 34 110 827 20 891 93 45 25 944 10143 4560 12779 529 18 246 67 633 50 24641 11622 29287 15 632 65 22 21 533 10504 69 4349 64 14215 75 64 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów Tab. 3 Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON w 2004 r. Tab 3a) Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON na 1000 ludności w 2004 r. 111,29 Lublin 63,64 świdnicki 61,25 rycki 79,59 puławski 51,20 opolski 60,68 łukowski 47,28 łęczyński 52,71 lubelski 55,85 lubartowski 52,92 kraśnicki 62,47 janowski 115,68 Zamość 77,99 Chełm 47,41 zamojski 68,40 tomaszowski 45,42 krasnostawski 54,89 hrubieszowski chełmski 34,29 62,02 biłgorajski 84,22 Biała Podlaska 56,42 włodawski 52,73 radzyński 52,66 parczewski 47,14 bialski 68,19 WOJEWÓDZTWO 0 20 40 60 80 100 120 65 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów Tab. 3 b) Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON w 2004 r. Sektor publiczny prywatny Wyszczególnieni Ogółem e WOJEWÓDZT 149 WO 478 BIALSKI 533 2 BIŁGORAJSKI 661 5 CHEŁMSKI 255 5 HRUBIESZOW 391 SKI 4 JANOWSKI 295 5 KRASNOSTAW 354 SKI 6 KRAŚNICKI 541 7 LUBARTOWSK 503 I 3 LUBELSKI 717 4 ŁĘCZYŃSKI 273 2 ŁUKOWSKI 657 6 OPOLSKI 321 6048 280 1434 30 5052 280 6335 186 2369 189 3725 160 2795 242 3304 298 5119 251 4782 333 6841 159 2573 292 6284 180 3034 Spółki handlowe razem w tym z udziałem kapitału zagr. 6 800 813 1 35 95 1 7 27 7 13 7 6 4 2 7 16 0 7 7 9 1 22 34 1 11 12 2 31 62 9 5 4 1 16 19 1 12 Spółki cywilne Z ogółem Spółdzielnie Fundacje, stowarzyszenia i organizacje społeczne Os.fizyczne prowadzące działalność gosp. 1058 1 295 1247 4532 116849 69 227 4105 428 67 208 5374 88 60 100 1956 226 52 134 3119 252 26 106 2282 177 53 144 2733 404 37 171 4212 288 49 165 4070 463 57 237 5646 164 25 101 2120 310 44 174 5525 189 32 104 2528 66 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów PARCZEWSKI PUŁAWSKI RADZYŃSKI RYCKI ŚWIDNICKI TOMASZOWS KI WŁODAWSKI ZAMOJSKI 4 195 7 933 4 323 0 360 2 459 3 618 7 238 1 539 8 130 1827 320 9014 164 3066 229 3373 198 4395 252 5935 161 2220 231 5167 06 5 6 3 07 6 1 6 6 1 66 1 48 6 8 1 01 10 129 39 99 1427 33 763 92 224 7405 6 184 30 112 2596 12 231 25 88 2902 33 304 24 136 3662 8 395 50 197 4985 9 107 37 84 1822 7 228 48 264 4402 67 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów Tab. 4 Użytkowanie gruntów wg granic administracyjnych w 2002 r. (w ha) Wyszczególnieni Ogółem WOJEWÓDZT WO BIALSKI 251 1448 275 367 167 779 177 964 126 945 587 534 113 787 100 534 129 035 167 942 633 75 139 409 804 14 952 62 e BIŁGORAJSKI CHEŁMSKI HRUBIESZOW SKI JANOWSKI KRASNOSTAW SKI KRAŚNICKI LUBARTOWSK I LUBELSKI ŁĘCZYŃSKI ŁUKOWSKI OPOLSKI PARCZEWSKI Użytki rolne razem grunty orne sady łąki pastwiska 157 125207 4 22 5104 6416 4 6381 6921 0 168 125315 2 33 7633 752 272 532 879 68335 2 13 3203 52 694 721 120 92988 9 21 5011 657 65 693 929 80892 6 10 1365 84 88 039 439 37380 1 37 1032 04 778 14 798 69578 1 65 1981 32 709 64 656 55109 6 27 1432 53 380 31 818 60086 8 17 3162 98 93 756 123 112662 3 49 2260 376 489 65 444 33687 9 79 1830 10 31 62 923 70879 6 17 3187 12 56 591 485 30363 1 32 922 61 4030 46 559 42905 1 10 2080 59 99 776 Lasy 56 5481 72 240 64 846 31 403 16 642 35 496 18 149 20 355 25 625 16 516 75 47 29 547 16 896 24 238 Pozostałe grunty 369552 34375 14981 25904 17319 8134 15806 14526 21512 28050 11418 17550 14957 15065 68 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów PUŁAWSKI RADZYŃSKI RYCKI ŚWIDNICKI TOMASZOWS KI WŁODAWSKI ZAMOJSKI 933 00 965 21 615 54 468 97 148 710 125 627 187 277 520 99 652 23 354 49 326 23 966 86 571 44 121 669 40028 48821 26846 28644 81755 35918 102134 3 887 1 267 7 20 1 364 5 39 1 99 1 365 61 88 12 979 67 92 22 37 11 999 15 793 15 556 1995 2156 1091 378 2392 5235 2614 22 656 19 970 12 737 54 31 32 249 49 010 41 308 18546 11328 13368 8843 19775 19473 24250 69 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów Tab. 5 Pracujący wg rodzajów działalności w 2004 r. 24824 ZAMOJSKI WŁODAWSKI 976 5724 RYCKI 6207 2873 2219 10713 PUŁAWSKI 6380 HRUBIESZOWSKI CHEŁMSKI BIŁGORAJSKI BIALSKI 6165 6381 1361 1656 2649 7501 5267 1508 5220 3081 15960 2237 6589 13589 2154 10613 3945 4138 15344 14036 14760 4906 2439 24467 KRAŚNICKI JANOWSKI 4424 3356 9377 LUBELSKI KRASNOSTAWSKI 2431 17819 LUBARTOWSKI 3539 2586 1377 787 1932 13097 ŁUKOWSKI 1495 2895 2502 10963 1457 OPOLSKI ŁĘCZYŃSKI 3389 1690 6265 7426 RADZYŃSKI PARCZEWSKI 2878 2352 15399 TOMASZOWSKI ŚWIDNICKI 1089 2362 4575 3871 2512 4370 3838 1830 3787 874 2388 1761 1709 3306 1146 784 2544 19744 19331 Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo; rybactwo 6242 3453 Przemysł i budownictwo 2443 4604 5036 4421 Usługi rynkowe Usługi nierynkowe 70 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów Tab. 6 Podstawowe dane o bezrobotnych zarejestrowanych w 2004 r. stan w dniu 31.12.) Wyszczególnienie ogółem kobiety WOJEWÓDZTWO BIALSKI BIŁGORAJSKI CHEŁMSKI HRUBIESZOWSKI JANOWSKI KRASNOSTAWSKI KRAŚNICKI LUBARTOWSKI LUBELSKI ŁĘCZYŃSKI ŁUKOWSKI OPOLSKI PARCZEWSKI PUŁAWSKI RADZYŃSKI RYCKI ŚWIDNICKI TOMASZOWSKI WŁODAWSKI ZAMOJSKI 164752 8516 7655 7310 6435 3821 6119 6734 7938 7462 4593 8878 6783 2614 8490 4436 4598 5549 8048 3982 8528 81375 4090 3842 3539 3028 1745 2931 3185 4012 3679 2626 4140 3119 1307 4288 2003 2312 2937 3804 1922 4057 Bezrobotni zarejestrowani z ogółem dotychczas zwolnieni z posiadający niepracujący przyczyn dot. prawo do zakładu pracy zasiłku 54908 7843 13537 2827 352 616 3438 152 481 2019 352 796 2588 118 269 1442 51 194 2997 214 302 3225 166 389 2453 519 951 2395 667 700 1780 55 269 2594 228 783 2247 154 641 910 13 140 3243 543 764 1459 36 320 1572 127 292 2076 357 708 3178 205 445 1226 138 510 2904 362 520 Stopa bezrobocia rejestrowanego w % Bezrobot ni nowo zarejestrowani 17,8 18,4 15,8 22,5 20,2 16,7 17,9 16,4 20,3 14,5 18,8 19,5 23,5 17,2 17,2 17,3 20,1 20,8 19,9 23,8 17,5 141856 6016 7143 5292 4911 3310 5404 6170 6325 6511 4043 7476 4402 1960 8334 3060 4280 5041 6828 3282 7052 Bezrobotni wyrejestrowani 151633 6391 7514 5927 5228 3452 5426 6350 7347 6800 4157 7446 5003 1926 8878 3374 4664 5529 7490 3523 7763 Oferty pracy 38089 762 2531 1166 1162 1032 1696 1267 1203 3870 1097 1948 1388 404 2833 548 1159 1386 1331 800 1123 71 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów Tab. 7 Wodociągi i kanalizacja Wyszczególnieni e WOJEWÓDZT WO BIALSKI BIŁGORAJSKI CHEŁMSKI HRUBIESZOW SKI JANOWSKI KRASNOSTAW SKI KRAŚNICKI LUBARTOWSK I LUBELSKI ŁĘCZYŃSKI ŁUKOWSKI OPOLSKI PARCZEWSKI PUŁAWSKI RADZYŃSKI RYCKI ŚWIDNICKI TOMASZOWS KI WŁODAWSKI ZAMOJSKI Sieć w km wodociągowa kanalizacyjna rozdzielcza 17151,6 3183,1 Połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych wodociągowe kanalizacyjne 307206 71917 Zużycie wody z wodociągów w gospodarstwach domowych w dm³ na 1 mieszkańca w m³ Ścieki odprowadzane w dm³ 1326,8 903,7 896,8 425,9 234,9 211,5 116,9 79,7 18898 21871 13308 7227 5317 5931 2265 1700 56747, 7 2235,1 2525,6 1164,2 1115,3 25,9 50683,3 19,5 24,1 15,7 16,0 1009,0 1346,9 381,8 1111,5 441,1 884,5 41,3 105,6 7475 15860 1281 1856 1008,1 1706,1 20,9 22,2 446,8 938,1 720,2 1028,2 111,9 161,9 14586 18453 3358 3954 2519,0 2421,0 25,1 26,6 1458,2 1178,4 1922,8 629,2 1120,9 645,0 506,4 842,9 674,2 532,0 492,8 768,8 100,0 107,3 113,2 62,2 75,7 254,0 69,3 70,2 84,2 87,9 29279 7632 20049 11571 7670 16671 9591 9696 9615 14381 1788 1403 3557 1540 2006 5527 1929 1526 1729 2187 3351,7 1523,3 2635,1 1373,1 852,4 3181,9 1280,7 1360,3 1919,4 2069,7 24,2 26,6 24,2 21,7 23,0 27,1 20,7 22,5 26,5 23,1 769,0 882,7 1939,1 1177,1 437,2 3075,7 652,1 2173,8 1478,0 1254,2 527,2 909,6 157,7 57,7 6604 17422 2446 1693 1145,8 1428,7 28,2 12,9 824,5 317,7 72 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów 73 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów Tab. 8 Zasoby mieszkaniowe w 2004 r. Wyszczególnienie Mieszkania Izby Powierzchnia użytkowa mieszkań w tys.m² Przeciętna liczba izb w mieszkaniu 1 mieszkanie WOJEWÓDZTWO 696233 powierzchnia użytkowa liczba osób na BIALSKI 35559 258855 9 139404 51020,3 3,72 3,14 2843,0 3,92 3,22 BIŁGORAJSKI 29675 117383 2519,6 3,96 3,53 CHEŁMSKI 23780 83683 1746,0 3,52 3,11 HRUBIESZOWSKI 22059 80365 1655,2 3,64 3,15 JANOWSKI 12966 49471 1131,7 3,82 3,71 KRASNOSTAWSKI 25810 93336 1947,9 3,62 2,98 KRAŚNICKI 29808 113941 2352,8 3,82 3,36 LUBARTOWSKI 27531 103086 2149,1 3,74 3,30 LUBELSKI 41467 162012 3649,0 3,91 3,35 ŁĘCZYŃSKI 16887 62536 1252,4 3,70 3,39 ŁUKOWSKI 30389 115883 2419,1 3,81 3,58 1 izbę 0, 84 0, 82 0, 89 0, 88 0, 86 0, 97 0, 82 0, 88 0, 88 0, 86 0, 92 0, 94 1 mieszkania 1 izbę 73,3 80,0 84,9 73,4 75,0 87,3 75,5 78,9 78,1 88,0 74,2 79,6 74 z 110 23, 3 24, 8 24, 1 23, 6 23, 8 23, 5 25, 4 23, 5 23, 6 26, 3 21, 9 22, 2 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów OPOLSKI 19835 70347 1460,2 3,55 3,18 PARCZEWSKI 12082 45030 905,5 3,73 3,05 PUŁAWSKI 39175 143556 2712,0 3,66 3,00 RADZYŃSKI 18357 72549 1518,8 3,95 3,36 RYCKI 18815 69090 1375,3 3,67 3,19 ŚWIDNICKI 23919 83712 1575,1 3,50 3,02 TOMASZOWSKI 26754 103988 2216,1 3,89 3,34 WŁODAWSKI 13554 50886 995,0 3,75 2,99 ZAMOJSKI 33528 126621 2870,7 3,78 3,31 0, 90 0, 82 0, 82 0, 85 0, 87 0, 86 0, 86 0, 80 0, 88 73,6 74,9 69,2 82,7 73,1 65,9 82,8 73,4 85,6 75 z 110 23, 1 24, 6 23, 1 24, 6 22, 9 21, 8 24, 8 24, 5 25, 9 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów Tab. 9 Mieszkania oddane do użytku w 2004 r. Wyszczególnieni mieszkania e WOJEWÓDZT WO BIALSKI BIŁGORAJSKI 4137 187 117 CHEŁMSKI 97 HRUBIESZOW SKI JANOWSKI 42 KRASNOSTAW SKI KRAŚNICKI 51 129 LUBARTOWSK 99 30 I LUBELSKI 588 ŁĘCZYŃSKI 78 ŁUKOWSKI 199 OPOLSKI 35 Ogółem W tym w budynkach indywidualnych powierzchnia użytkowa w m² mieszkania izby powierzchnia użytkowa w m² mieszkań przeciętna mieszkań przeciętna 1 mieszkania 1 mieszkania 2 478438 115,6 3087 1 42307 137,1 0777 7589 5 1 24752 132,4 172 1 23793 138,3 074 029 5 11403 97,5 96 4 10255 106,8 36 79 4 12510 129,0 97 4 12510 129,0 86 86 1 5173 123,2 34 1 4492 132,1 93 73 1 3914 130,5 30 1 3914 130,5 75 75 3 7216 141,5 51 3 7216 141,5 03 03 8 17287 134,0 129 8 17287 143,0 15 15 6 13305 134,4 94 6 13107 139,4 45 35 3 86078 146,4 562 3 84379 150,1 396 309 4 9646 123,7 78 4 9646 123,7 50 50 1 26539 133,4 199 1 26539 133,4 082 082 1 4818 137,7 35 1 4818 137,7 72 72 izby 76 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów PARCZEWSKI 94 PUŁAWSKI 239 RADZYŃSKI 106 RYCKI ŚWIDNICKI 68 167 TOMASZOWS 52 WŁODAWSKI 83 KI ZAMOJSKI 137 4 69 1 142 6 07 4 07 9 17 3 09 4 31 8 01 9894 105,3 83 26725 111,8 168 14027 132,3 104 9398 138,2 68 23003 137,7 139 7078 136,1 52 9501 114,5 83 19462 142,1 137 4 31 9 79 6 02 4 07 8 32 3 09 4 31 8 01 9353 112,7 22548 134,2 13937 134,0 9398 138,2 21536 154,9 7078 136,1 9501 114,5 19462 142,1 77 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów Tab. 10 Szpitale, ambulatoryjna opieka zdrowotna i apteki w 2004 r. Wyszczególnienie WOJEWÓDZTWO BIALSKI BIŁGORAJSKI CHEŁMSKI HRUBIESZOWSKI JANOWSKI KRASNOSTAWSKI KRAŚNICKI LUBARTOWSKI LUBELSKI ŁĘCZYŃSKI ŁUKOWSKI OPOLSKI PARCZEWSKI PUŁAWSKI RADZYŃSKI RYCKI ŚWIDNICKI TOMASZOWSKI WŁODAWSKI ZAMOJSKI Łóżka w szpitalach na 10 tys. ludności 53 10 39 54 52 47 37 36 16 11 51 50 63 52 62 17 33 51 61 7 Ambulatoryjna opieka zdrowotna zakłady opieki praktyki zdrowotnej lekarskie 745 472 29 19 36 43 18 13 20 21 19 8 19 25 37 17 22 17 40 32 18 6 20 32 25 16 13 9 37 11 20 17 24 14 28 14 25 31 12 7 20 32 Apteki 747 25 29 13 19 14 21 35 31 38 15 22 18 13 46 15 20 22 29 13 24 Liczba ludności na 1 aptekę 2925 4578 3609 5683 3657 3440 3657 2865 2932 3657 3818 4945 3506 2832 2551 4117 3004 3286 3084 3118 4618 78 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów Tab. 11 Szkolnictwo w roku szkolnym 2004\2005 Wyszczególnieni Szkoły Gimnazja Szkoły Licea e podstawowe zawodowe ogólnokształcące WOJEWÓDZT WO BIALSKI BIŁGORAJSKI CHEŁMSKI HRUBIESZOW SKI JANOWSKI KRASNOSTAW SKI KRAŚNICKI LUBARTOWSK I LUBELSKI ŁĘCZYŃSKI ŁUKOWSKI OPOLSKI PARCZEWSKI PUŁAWSKI RADZYŃSKI RYCKI ŚWIDNICKI TOMASZOWS KI WŁODAWSKI ZAMOJSKI Absolwenci z poprzedniego roku szkolnego Szkoły Gimnazja Szkoły Licea podstawowe zawodowe ogólnokształcące 32550 3387 1826 17133 1 1924 1804 28 434 1647 1720 168 818 1121 1003 12 172 1134 1100 27 413 1178 447 112 175 84 77 60 54 28 30 22 16 3 5 3 8 8 4 3 32 49 17 23 2 4 3 9 750 1134 733 1137 4 68 395 517 61 60 22 18 7 5 9 5 1452 1415 1547 1466 69 66 643 730 92 34 74 40 26 54 48 35 27 68 31 9 30 11 7 25 15 15 11 22 5 4 7 4 2 7 3 4 5 4 6 5 9 4 4 12 3 7 5 7 1965 982 1894 996 615 1657 971 981 927 1488 1881 1073 2049 997 609 1687 993 1065 1046 1478 7 51 92 46 56 165 77 44 8 256 428 909 300 216 981 328 445 404 770 28 98 9 26 2 1 3 5 638 1638 636 1635 46 10 355 260 79 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów Tab. 12 Turystyczne obiekty zbiorowego zakwaterowania (stan w dniu 31.07.2004 r.) Miejsca noclegowe Korzystający z noclegów Wyszczególnieni Obiekty ogółem w tym całoroczne ogółem w tym turyści zagraniczni e WOJEWÓDZT 352 21 10028 54 90148 WO 874 6631 BIALSKI 24 78 488 32 14813 2 591 BIŁGORAJSKI 10 38 186 63 348 5 15 CHEŁMSKI 11 55 117 74 2052 9 74 HRUBIESZOW 3 13 133 40 180 SKI 3 25 JANOWSKI 10 91 218 13 245 5 899 KRASNOSTAW 3 11 116 53 422 SKI 6 00 KRAŚNICKI 3 78 78 43 590 65 LUBARTOWSK 23 17 441 14 300 I 83 548 LUBELSKI 4 85 85 39 624 48 ŁĘCZYŃSKI 6 23 67 12 Udzielone noclegi ogółem w tym turystom zagranicznym 127 5919 459 58 105 60 111 79 467 9 455 36 684 7 543 9 511 26 515 7 400 141805 17407 1113 2429 233 528 745 755 1515 958 36 80 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów RADZYŃSKI 7 RYCKI 1 0 22 6 15 5 82 7 24 13 14 0 51 ŚWIDNICKI 3 67 67 TOMASZOWS 19 344 WŁODAWSKI 63 ZAMOJSKI 37 11 75 42 04 24 60 ŁUKOWSKI 4 OPOLSKI 4 PARCZEWSKI 18 PUŁAWSKI 35 KI 126 130 57 2248 75 51 224 887 0 94 59 11 81 76 76 11 8571 46 13 25 14 39 95 19 259 24 915 37 836 104 129 103 6041 270 123 790 1702 406 517 5 146 71 207 0 281 75 318 670 601 5 306 0 456 9 613 93 125 613 108 510 141 317 109 11330 463 157 859 1965 734 628 81 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów Tab. 13 Drogi publiczne w 2004 r. (w km) Wyszczególnienie WOJEWÓDZTWO BIALSKI BIŁGORAJSKI CHEŁMSKI HRUBIESZOWSKI JANOWSKI KRASNOSTAWSKI KRAŚNICKI LUBARTOWSKI LUBELSKI ŁĘCZYŃSKI ŁUKOWSKI OPOLSKI PARCZEWSKI PUŁAWSKI RADZYŃSKI RYCKI ŚWIDNICKI TOMASZOWSKI WŁODAWSKI ZAMOJSKI Drogi publiczne o twardej nawierzchni powiatowe gminne 9195,1 5471,4 878,5 356,5 518,4 290,8 579,7 282,2 524,8 338,2 280,0 193,3 447,8 272,1 356,8 278,3 429,4 177,2 685,0 630,7 225,7 256,2 516,0 383,4 348,3 158,5 303,6 84,9 370,4 273,4 429,7 208,2 301,2 188,0 171,1 153,0 616,8 232,3 278,0 58,4 681,0 366,7 W tym o nawierzchni ulepszonej powiatowe gminne 9126,7 4614,5 870,2 343,3 514,7 214,7 576,4 253,2 524,1 298,7 278,0 137,8 443,5 232,8 356,8 215,8 428,7 164,8 685,0 404,4 225,7 193,8 503,0 346,3 348,3 138,0 303,0 82,5 365,8 246,8 424,0 204,1 295,8 174,1 171,7 124,8 604,2 200,9 275,0 52,8 680,8 296,8 82 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów Tab. 14 Przestępstwa stwierdzone w zakończonych postępowaniach przygotowawczych wg wybranych rodzajów przestępstw w 2004 r. 83 z 110 Wyszczególnienie Ogółem udział w drogowe rozbój, kradzież bójce lub rozbójnicza, Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów pobiciu wymuszenie rozbójnicze 51 704 936 135 1112 12305 2305 19 0 5 37 59 203 852 697 92 8 2 28 27 637 176 178 16 zabójstwo WOJEWÓDZTWO BIALSKI BIŁGORAJSKI CHEŁMSKI HRUBIESZOWSKI JANOWSKI KRASNOSTAWSKI KRAŚNICKI LUBARTOWSKI LUBELSKI ŁĘCZYŃSKI ŁUKOWSKI OPOLSKI PARCZEWSKI PUŁAWSKI RADZYŃSKI RYCKI ŚWIDNICKI TOMASZOWSKI WŁODAWSKI 641 36 581 8 164 1 492 6 178 5 106 3 203 4 218 5 187 1 210 60 154 2 184 1 169 5 117 5 291 2 114 4 141 9 209 6 234 7 145 W tym kradzież kradzież z rzeczy włamaniem uszczerbek na zdrowiu - 65 56 854 819 1187 143 - 10 32 557 140 176 28 - 25 23 475 69 67 5 1 13 29 487 354 435 48 - 25 46 403 343 330 45 1 30 42 706 229 232 32 19 177 226 4894 6157 1367 5 17 24 140 8 456 184 293 52 3 34 44 810 184 111 31 1 18 19 525 228 169 16 2 13 14 503 167 146 2 3 24 41 573 563 397 81 1 20 19 400 140 153 1 23 23 398 241 2 29 36 453 1 34 63 2 27 27 gospodarcze 48 13 40 8 15 4 48 1 11 6 10 9 16 4 17 7 11 5 13 05 57 z ust. o przeciwdziałaniu narkoma-nii 1730 246 24 121 98 16 79 58 19 329 60 14 8 10 3 73 63 130 16 28 5 51 175 27 75 53 330 387 63 77 637 278 220 34 351 281 205 26 17 5 28 3 10 65 36 34 84 z 110 47 42 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć I.-Powiat na tle innych Powiatów 85 z 110 STRATEGIA ROZWOJU POWIATU ŚWIDNICKIEGO NA LATA 2007- 2020 CZĘŚĆ II. ANALIZA STRATEGICZNA i WYZNACZANIE CELÓW STRATEGICZNYCH I OPERACYJNYCH ROZWOJU POWIATU 86 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć II.-Diagnoza strategiczna 1. DI AG NO Z A S TR ATEG I C ZN A Diagnoza strategiczna jest podsumowaniem szczegółowej analizy sytuacji społeczno – gospodarczej Powiatu przeprowadzonej w poprzedniej części strategii w podziale na różne sfery życia społeczno – gospodarczego oraz na uwarunkowania rozwoju Powiatu. 1.Położenie geograficzne powiatu Powiat Świdnicki położony jest w zurbanizowanym obszarze aglomeracji lubelskiej. Posiada dostęp do lubelskiego węzła komunikacyjnego drogowego i kolejowego, a przez to bezpośrednie połączenie z krajowymi i międzynarodowymi szlakami komunikacyjnymi (drogi krajowe nr 17, 12). Cechy środowiska przyrodniczego powiatu sprzyjają rozwojowi urbanizacji i rolnictwa. Powiat położony jest w środowisku o cechach standardowych, bez szczególnych walorów przyrodniczych dla rozwoju turystyki. Brakuje tu zbiorników wodnych dla rekreacji i lasów. 2. Sfera społeczna i analiza demograficzna Powiat Świdnicki zamieszkuje 72 301 osób. Jednakże wg prognoz liczba ludności w okresie od 2005 do 2030 r. zmniejszy się o około 7,8 %. Spośród gmin Powiatu Świdnickiego jedynie gmina miejska Świdnik miała w 2004 r. dodatni przyrost naturalny. Powiat charakteryzuje się wysoką gęstością zaludnienia na poziomie 154 osób na km². Udział ludności mieszkającej w miastach w 2004 r. wyniósł 59,1% i jest znacznie wyższy niż przeciętnie w woj. lubelskim. Struktura wiekowa mieszkańców powiatu jest korzystna. Występuje stosunkowo korzystny odsetek ludności w wieku przedprodukcyjnym (20,26%) i produkcyjnym (63,61%), szczególnie w mieście Świdnik (66,73%). 3. Polityka społeczna powiatu W Powiecie Świdnickim istnieje dobrze rozwinięta sieć szkolnictwa podstawowego, gimnazjalnego i ponadgimnazjalnego. Jednakże słabo rozwinięta jest baza sportowa w gminach wiejskich. Zadowalająca jest sieć placówek służby zdrowia, w tym szpitali, przychodni i poradni. Jednakże brakuje specjalistycznego wyposażenia w sprzęt i aparaturę medyczną. Średnia stopa bezrobocia na terenie Powiatu Świdnickiego w 2006 r. wyniosła 16,7 % i w porównaniu do roku 2004 spadła o 4,1 pkt. procentowe. Rośnie udział sektora prywatnego jako pracodawcy, chociaż w dalszym ciągu większość ludności aktywnej zawodowo znajduje zatrudnienie w sektorze publicznym. Powiat (Powiatowy Urząd Pracy) wykazuje wysoką aktywność w zakresie organizowania pomocy dla osób bezrobotnych (szkolenia, programy, staże). 4. Infrastruktura techniczna Warunki mieszkaniowe w Powiecie Świdnickim są zróżnicowane. W 2004 r. najwięcej mieszkań zostało oddanych do użytku w Świdniku, a najmniej w Rybczewicach. Jednakże brakuje mieszkań socjalnych. Drożność komunikacyjna Powiatu Świdnickiego jest w zasadzie dobrze rozwinięta w zakresie sieci drogowych połączeń zewnętrznych, głównie drogami krajowymi nr 17 i 12. Wystarczająca jest również sieć dróg wojewódzkich i powiatowych. Jednakże stan techniczny tych dróg jest bardzo niski. Występują duże braki nawierzchni utwardzonej na drogach lokalnych. Dlatego też sieć drogowa (ok. 170 km) wymaga powszechnej modernizacji 87 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć II.-Diagnoza strategiczna nawierzchni i rozbudowy. Stanowi to obecnie zadanie priorytetowe. Ponadto słabe jest połączenie komunikacyjne miasta powiatowego z poszczególnymi gminami. Głównym problemem powiatu, a raczej poszczególnych gmin w gospodarce wodociągowo-kanalizacyjnej jest bardzo niski stopień wyposażenia terenów wiejskich w te urządzenia, zwłaszcza w sieć kanalizacyjną. Potrzebne są też uzupełnienia sieci wodociągowej i budowa oczyszczalni ścieków. Niezbędne, kompleksowe standardy osiągnął tylko Świdnik. Na terenie powiatu powszechny jest brak gazu przewodowego, poza Świdnikiem i Piaskami. Brakuje także nowoczesnych form gospodarki odpadami, w tym segregacji i przetwórstwa oraz programów upowszechniania niekonwencjonalnych źródeł energii. 5. Kultura i turystyka W skali województwa Powiat Świdnicki nie należy do stref o najwyższej atrakcyjności turystycznej. Nie oznacza to jednak, że nie ma tu potencjalnych możliwości rozwojowych w zakresie tej dziedziny gospodarki. W skali lokalnej jest to obszar o dużym potencjale turystycznym, wspartym o walory przyrodnicze (parki krajobrazowe, doliny rzek, kompleksy leśne), walory kulturowe, sieć komunikacyjną oraz swoją specyfikę – tradycje lotnicze siedziby powiatu. Występujące zabytki architektury mogą stanowić bazę dla rozwoju turystyki. Jednakże niektóre obiekty zabytkowe pozostają w bardzo złym stanie i są niewłaściwie zagospodarowane. Powiat pomimo istniejących walorów krajobrazowych i kulturalnych, nie cieszy się dużym zainteresowaniem turystów. Brakuje obiektów noclegowych. Potencjał dóbr kultury Powiatu Świdnickiego powinien stanowić jeden z głównych filarów promocji tego regionu na zewnątrz. Największe możliwości i szanse rozwoju rysują się przede wszystkim w turystyce weekendowej, związanej nie tylko z wędrówkami do miejsc atrakcyjnych przyrodniczo, ale połączonej z odwiedzaniem miejsc historycznych i uczestnictwem w imprezach kulturalnych na terenie powiatu. 6. Stan i ochrona środowiska Powiat Świdnicki odznacza się czystym środowiskiem i w niewielkim stopniu przekształconym krajobrazem. 14,9 % powierzchni powiatu objęta jest ochroną. Na terenie powiatu nie istnieją obiekty szczególnie uciążliwe dla środowiska. Niewielka emisja zanieczyszczeń powietrza związana jest z funkcjonowaniem zakładów przemysłowych (miasto Świdnik), emisją spalin samochodowych oraz działalnością rolniczą. Zanieczyszczenia wód powierzchniowych związane są przede wszystkim z gospodarką rolną i gospodarką komunalną obszarów, przez które przepływają. Powiat posiada bardzo dobre gleby dla rozwoju rolnictwa. Słabymi stronami środowiska przyrodniczego Powiatu Świdnickiego jest bardzo niska lesistość obszaru, wysoka wrażliwość środowiska na czynniki antropogeniczne oraz wysoka presja czynników antropogenicznych na środowisko, co wynika w dużym stopniu z sąsiedztwa Lublina i jego zurbanizowanego otoczenia. 7. Rolnictwo i leśnictwo Powiat Świdnicki posiada dobre warunki dla rozwoju rolnictwa dzięki dużemu udziałowi gleb o wysokich klasach bonitacyjnych (I-III klasa). Indywidualne gospodarstwa rolne stanowią duży potencjał rolnictwa towarowego. Wysoka jakość rolniczej przestrzeni produkcyjnej nie jest jednak maksymalnie i racjonalnie wykorzystywana. Istnieje duże rozdrobnienie i wielofunkcyjność gospodarstw. Gospodarstwa rolne są na ogół niedokapitalizowane. Brakuje wyposażenia w postaci budynków służących do produkcji oraz specjalistycznych maszyn i urządzeń. Rolnicy nie są skłonni do inwestowania w rozwój gospodarstw. Występuje niski poziom wyposażenia terenów wiejskich w infrastrukturę 88 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć II.-Diagnoza strategiczna techniczną, zwłaszcza w sieć kanalizacji i oczyszczania ścieków, a także w drogi lokalne o nawierzchni utwardzonej. Na uwagę zasługuje aktywna postawa producentów rolnych, którzy chętnie zrzeszają się w związki producenckie i organizacje rynków zbytu. Natomiast lasy w Powiecie Świdnickim stanowią zaledwie 10,9 % powierzchni powiatu i jest to jeden z najniższych wskaźników w skali województwa lubelskiego. 8. Przemysł i działalność gospodarcza Liczba podmiotów gospodarki narodowej w 2005 r. w Powiecie Świdnickim wyniosła 4601 i w porównaniu z rokiem poprzednim liczba ta wzrosła o 2 %. Przeważają podmioty gospodarki narodowej z sektora prywatnego. W 2005 r. zarejestrowanych było 3605 osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą i w porównaniu do roku poprzedniego liczba ta spadła o 5,1 %. Najwięcej osób prowadzi swoją działalność w handlu i usługach, a najmniej w rolnictwie i łowiectwie. O dynamice rozwoju przedsiębiorczości w powiecie przesądzają głównie zakłady osób fizycznych, a więc mikrofirmy. W powiecie występuje mało firm z udziałem kapitału zagranicznego. Nie ma widocznego zainteresowania przedsiębiorczością innowacyjną. Przedsiębiorcy wykazują niską aktywność w inwestowaniu na terenie powiatu. Ponadto brakuje systemu zabezpieczenia firm przed ryzykiem inwestowania. 2. ANALIZA SWOT - Do głównych etapów sporządzenia analizy strategicznej Powiatu Świdnickiego należy: analiza SWOT, analiza problemów i celów, określenie misji, wizji oraz celu nadrzędnego, wyodrębnienie celów pośrednich i celów operacyjnych jako celów prowadzących do realizacji celu nadrzędnego. Analiza SWOT dla Powiatu Świdnickiego została opracowana w oparciu o przeprowadzoną w części I strategii analizę społeczno – gospodarczą oraz występujące w otoczeniu wewnętrznym i zewnętrznym procesy. Celem tego etapu prac nad strategią było zidentyfikowanie mocnych i słabych stron oraz przyszłych szans i zagrożeń wynikających z wpływu otoczenia i zmian w nim zachodzących na życie społeczno – gospodarcze na terenie powiatu. Identyfikacja słabych i mocnych stron przyrody, społeczeństwa i gospodarki powiatu świdnickiego w świetle możliwości rozwojowych i aktywizacji rynku pracy opiera się na analizie stanu istniejącego. Istotne problemy i potencjały przyszłego rozwoju gospodarki tego powiatu, aktywizujące bezpośrednio i pośrednio rynek pracy skupiają się w: 1. ekonomicznie istotnych cechach położenia geograficznego; 2. strukturze demograficznej i tendencjach jej zmian; 3. polityce społecznej; 4. w sferze infrastruktury technicznej; 5. kulturze i turystyce; 6. stan i ochrona środowiska naturalnego 7. rolnictwie i leśnictwie; 8. przedsiębiorczości. 89 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć II.-Diagnoza strategiczna ANALIZA SWOT SŁABE STRONY MOCNE STRONY POŁOŻENIE położenie powiatu w zurbanizowanym obszarze aglomeracji lubelskiej dostęp do lubelskiego węzła komunikacyjnego i kolejowego, a przez to bezpośrednie połączenie z krajowymi i międzynarodowymi szlakami komunikacyjnymi (drogi krajowe nr 17 i 12) bliskość ośrodków akademickich (Lublin) mała ilość gmin sprzyjająca integracji Położenie w środowisku o cechach standardowych, bez szczególnych walorów przyrodniczych dla turystyki DEMOGRAFIA korzystna struktura wiekowa mieszkańców (młode społeczeństwo) duża liczba dobrze wykształconych mieszkańców wysoka gęstość zaludnienia ujemny przyrost naturalny w gminach wiejskich POLITYKA SPOŁECZNA rozwinięty i dostępny system edukacji na poziomie średnim i wyższym, zadowalająco rozwinięta sieć szkolnictwa zrestrukturyzowana służba zdrowia 3 domy Pomocy Społecznej 3 noclegownie dla bezdomnych poziom rejestrowanego bezrobocia niższy niż w kraju (powolny spadek bezrobocia) duża liczba programów nastawionych na walkę z bezrobociem brak mieszkań socjalnych niedostateczne wyposażenie ośrodków zdrowia w sprzęt i aparaturę medyczną bariery architektoniczne dla osób niepełnosprawnych słabo rozwinięta sieć bazy i usług związanych ze sportem i rekreacją małe zaangażowanie ludności w proces kształcenia ustawicznego i odnawiania swoich kwalifikacji wysoki poziom bezrobocia ukrytego na wsi wysoki poziom ubóstwa i wykluczenia społecznego (spowodowany m.in. takimi zjawiskami jak długotrwałe bezrobocie, niepełnosprawność, patologie społeczne) 90 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć II.-Diagnoza strategiczna INFRASTRUKTURA TECHNICZNA wysoki poziom wyposażenia Świdnika w komunalną infrastrukturę techniczną zadowalający stopień wyposażenia powiatu w wodociągi w części zmodernizowana sieć drogowa słaba infrastruktura drogowa słabe połączenia komunikacyjne miasta powiatowego z poszczególnymi gminami niski poziom wyposażenia terenów wiejskich w infrastrukturę techniczną, zwłaszcza w sieć kanalizacji i oczyszczania ścieków oraz w drogi lokalne o nawierzchni utwardzonej KULTURA I TURYSTYKA istniejące obiekty zabytkowe podstawą rozwoju ruchu turystycznego wysoki poziom i urozmaicenie form działalności kulturalnej teatr w Gardzienicach kultywowanie tradycji „małych ojczyzn” niskie nakłady na działalność kulturalną w regionie połączone z niedoinwestowaniem bazy materialnej służącej upowszechnianiu i promowaniu kultury malejący stopień uczestnictwa mieszkańców w działaniach kulturalnych niski poziom zainteresowania turystycznego terenem powiatu niewłaściwe zagospodarowanie niektórych obiektów zabytkowych słabe wyposażenie obszarów atrakcyjnych turystycznie w infrastrukturę turystyczną (baza noclegowa i żywieniowa, informacja i oznakowanie atrakcji turystycznych) brak gospodarstw agroturystycznych STAN I OCHRONA ŚRODOWISKA NATURALNEGO mało przekształcone środowisko naturalne oraz jego bioróżnorodność wysoka jakość gleb dla rozwoju rolnictwa duży potencjał przyrodniczo – krajobrazowy Powiatu wysoka przydatność środowiska przyrodniczego dla rozwoju turystyki, lecznictwa uzdrowiskowego i produkcji ekologicznej żywności brak zakładu utylizacji odpadów niska świadomość ekologiczna mieszkańców bardzo niska lesistość powiatu 91 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć II.-Diagnoza strategiczna ROLNICTWO I LEŚNICTWO dobre klasy bonitacyjne gleb dobrze rozwinięte sadownictwo wysoki potencjał indywidualnych gospodarstw rolnych, stanowiący ciągle duży potencjał rolnictwa towarowego wysoka aktywność producentów rolnych w sferze zrzeszania się w związki producenckie i organizacje rynków zbytu niedostateczna ilość zakładów produkcyjnych i usługowych rozdrobnienie gospodarstw rolnych niski poziom wyposażenia gospodarstw rolnych w specjalistyczne maszyny i urządzenia niska skłonność rolników do inwestowania w rozwój gospodarczy monofunkcyjność gospodarcza wsi i brak dostępu do pozarolniczych miejsc pracy dla ludności wiejskiej PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ wysoka dynamika wzrostu liczby podmiotów gospodarczych dostatecznie rozwinięta infrastruktura otoczenia biznesu istnienie w regionie kilku dużych firm, wykazujących dużą aktywność eksportową i innowacyjną niska aktywność przedsiębiorców w inwestowaniu na terenie powiatu niska atrakcyjność inwestycyjna powiatu brak systemu zabezpieczenia firm przed ryzykiem inwestowania niski udział firm z udziałem kapitału zagranicznego niska konkurencyjność produktowa, technologiczna i ekologiczna firm, połączona ze stosunkowo niskim poziomem innowacyjności przedsiębiorstw brak zainteresowania przedsiębiorczością innowacyjną (poza środowiskiem zawodowym związanym z PZL Świdnik) ZAGROŻENIA SZANSE POŁOŻENIE położenie powiatu w obrębie aglomeracji lubelskiej, w tym położenie Świdnika w sąsiedztwie Lublina położenie przy głównej trasie drogowej i kolejowej bliskość Lublina (odpływ wykształconych kadr) DEMOGRAFIA młode społeczeństwo rosnący poziom ogólnego wykształcenia ludności dający podstawę do budowy gospodarki opartej na wiedzy odpływ młodej, wykształconej kadry 92 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć II.-Diagnoza strategiczna POLITYKA SPOŁECZNA I AKTYWNOŚĆ SPOŁECZNA upowszechnienie szkolenia ustawicznego prowadzenie aktywnej polityki rynku pracy rozwój lokalnych środków masowego przekazu rozwój prasy powiatowej rozwój organizacji pozarządowych nawiązanie współpracy z innymi powiatami wzrost bezrobocia i patologii społecznych wzrost zagrożenia bezpieczeństwa publicznego brak perspektyw rozwoju dla młodych ludzi słaba aktywność społeczeństwa marazm i brak środków finansowych na działania rozwojowe i modernizujące służbę zdrowia INFRASTRUKTURA uzbrojone tereny pod inwestycje powstanie portu lotniczego budowa obwodnicy rozbudowa i unowocześnianie lokalnych systemów infrastruktury technicznej (w szczególności dróg, upowszechnianie w gminach wiejskich gazyfikacji i sieci kanalizacyjnej oraz nowoczesnej gospodarki odpadami stałymi) stworzenie ośrodków rekreacyjnosportowych na bazie istniejącego zaplecza rozwój infrastruktury i usług społeczeństwa informacyjnego (e-nauka, e-praca, e-zdrowie, itd.) aktualizacja planów zagospodarowania przestrzennego przez gminy niewykorzystanie szans rozbudowy i modernizacji infrastruktury w ramach polityki strukturalnej Unii Europejskiej KULTURA I TURYSTYKA inwestycje w zabytki kultury wykorzystanie walorów przyrodniczych dla rozwoju turystyki STAN I OCHRONA ŚRODOWISKA NATURALNEGO czyste środowisko przyrodnicze, dające możliwość produkcji wysokiej klasy żywności brak zakładu utylizacji odpadów brak świadomości ekologicznej 93 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć II.-Diagnoza strategiczna ROLNICTWO I LEŚNICTWO rozwój agroturystyki możliwość tworzenia gospodarstw ekologicznych rozwój przetwórstwa rolniczego brak zakładów przetwórstwa rolnego brak perspektyw utrzymania się mieszkańców powiatu ze źródeł pozarolniczych, co spowalnia przemiany strukturalne na wsi PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ udział w globalnych procesach rozwojowych Unii Europejskiej (funkcjonowanie gospodarki w strukturach jednolitego rynku europejskiego, dostęp do instrumentów polityki strukturalnej) rozwój przedsiębiorczości, zwłaszcza małej i średniej rozwój sektora usług rynkowych połączonych ze wzrostem zamożności społeczeństwa w regionie pozyskanie inwestorów zewnętrznych specjalizacja regionu w niszowych sektorach produkcji i usług (np.: produkcja wysokiej jakości żywności) rozwój kontaktów międzynarodowych firm z regionu i wzrost ich świadomości w zakresie konkurowania w oparciu o wiedzę i nowe technologie rozwój klastrów i parków przemysłowych w oparciu o firmy z terenu powiatu wykorzystanie przygranicznego położenia powiatu do rozwoju wysoko specjalistycznych usług w powiązaniu z firmami globalnymi oraz rozwoju kontaktów gospodarczych ze Wschodem niewykorzystanie szans restrukturyzacji lokalnej gospodarki w ramach polityki strukturalnej Unii Europejskiej niska dynamika rozwoju przedsiębiorczości utrzymująca się niska atrakcyjność inwestycyjna powiatu połączona z niskim napływem do gospodarki inwestycji krajowych i zagranicznych brak lokalnego kapitału 94 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć II.-Diagnoza strategiczna 3. AN ALI Z A CELÓ W I PRO B LEM ÓW Na podstawie analizy SWOT została przeprowadzona analiza problemów i celów w rozwoju Powiatu Świdnickiego. Strategia ma na celu ukazanie głównych problemów i zagrożeń rozwoju i poprzez to wskazanie celów, których realizacja przyczyni się do zahamowania niepożądanych zjawisk i spowoduje rozwój tych procesów, które pozwolą na trwały i zrównoważony rozwój Powiatu Świdnickiego. Determinantem trwałego i zrównoważonego rozwoju będzie realizacja jednocześnie wszystkich celów, które wzajemnie się uzupełniają i są od siebie zależne. Analiza problemów Analiza problemów jest kolejnym etapem budowania strategii rozwoju. Polega na określeniu konkretnych, istniejących problemów, z którymi boryka się Powiat. Na początku zostały wskazane główne problemy, które następnie zostały rozbite na problemy bardziej szczegółowe. Wyodrębnienie z problemów głównych problemów szczegółowych pozwoli na ukazanie rzeczywistych niepożądanych zjawisk i procesów, które hamują rozwój Powiatu a następnie na wyodrębnienie odpowiednich celów rozwojowych. Jako główne problemy rozwoju Powiatu zostały wskazane: PROBLEM NADRZĘDNY: SŁABY ROZWÓJ SPOŁECZNO – GOSPODARCZY POWIATU ŚWIDNICKIEGO PROBLEMY GŁÓWNE: Niska atrakcyjność inwestycyjna Powiatu poprzez słabo rozwiniętą infrastrukturę Niska konkurencyjność i innowacyjność gospodarki i struktura zatrudnienia gospodarki, przestarzała struktura Ujemny przyrost naturalny i odpływ ludności, szczególnie młodych Wysoka stopa bezrobocia, w tym duży udział osób długotrwale bezrobotnych, bezrobocie ukryte, szczególnie na terenach wiejskich Wysoki poziom ubóstwa i wykluczenia społecznego Niedostateczny poziom wykształcenia mieszkańców Niedostateczny potencjał instytucjonalny 95 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć II.-Diagnoza strategiczna Słaby rozwój społeczno – gospodarczy Niska atrakcyjność inwestycyjna Słaba sieć drogowa Niewystarczający i mało innowacyjny system ochrony środowiska naturalnego Słaba atrakcyjność turystyczna Słabo rozwinięta baza sportowa Zły stan niektórych obiektów dziedzictwa kulturowego Niedostateczny system infrastruktury teleinformacyjnej Niewystarczający poziom usług medycznych Niska konkurencyjność gospodarki Przestarzała i mało nowoczesna struktura gospodarki Słabe zachęty inwestycyjne oraz brak ofert inwestycyjnych Marazm gospodarczy i społeczny Niska dynamika rozwoju przedsiębiorstw oraz niski poziom ich innowacyjności Słaby rozwój agroturystyki Brak informacji o ofertach inwestycyjnych Bezrobocie i niedostateczny poziom wykształcenia mieszkańców Przestarzała struktura zatrudnienia Niewystarczający poziom wykształcenia Degradacja społeczna Niedostateczny potencjał instytucjonalny i społeczny Niewystarczający potencjał instytucjonalny i jakość świadczenia usług publicznych Słaby poziom współpracy między różnymi podmiotami na rzecz rozwoju Niewystarczający stopień bezpieczeństwa Bezrobocie – brak nowych miejsc pracy Bariery architektoniczne dla osób niepełnosprawnych Bezrobocie – brak perspektyw życia młodzieży Niski poziom świadomości ekologicznej społeczności lokalnej Niedostateczna aktywność społeczna i kulturalna Analiza celów Na podstawie wyodrębnionych problemów zostały określone cele, których realizacja przyczyni się do niwelowania negatywnych procesów rozwojowych i minimalizowania problemów. Problemy i cele zostały połączone w związki przyczynowo – skutkowe poprzez zastąpienie drzewa problemów w drzewo celów. 96 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć II.-Diagnoza strategiczna Trwały rozwój społeczno – gospodarczy Podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej Rozwój i modernizacja sieci drogowej Rozwój systemu ochrony środowiska oraz wdrażanie innowacyjnych rozwiązań w zakresie ochrony środowiska naturalnego Rozwój infrastruktury okołobiznesowej i turystycznej Podniesienie standardu usług medycznych Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego Zwiększenie dostępności do edukacji i sportu oraz podniesienie jakości kształcenia Rozwój społeczeństwa informacyjnego Podniesienie konkurencyjności gospodarki Rozwój zasobów ludzkich i społeczeństwa opartego na wiedzy Rozwój potencjału społecznego i instytucjonalnego Podnoszenie sprawności i efektywności potencjału instytucjonalnego Zwiększenie innowacyjności i konkurencyjności gospodarki Zmiana struktury zatrudnienia poprzez rozwój nowych kadr i dostosowanie ich do wymogów rynku pracy Stworzenie ofert inwestycyjnych poprzez rozwój i restrukturyzację działalności gospodarczej Rozbudowa systemu kształcenia ustawicznego dostosowującego zawody do realnych potrzeb rynku pracy Budowa szerokiej współpracy na rzecz rozwoju Powiatu Rozwój systemu pomocy społecznej zmniejszenie odsetka osób zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym Budowa społeczeństwa obywatelskeigo Poprawa warunków do rozwoju przedsiębiorczości i wzrostu ich innowacyjności Aktywizacja zawodowa osób i zwalczanie bezrobocia Budowanie świadomości ekologicznej społeczności lokalnej Rozwój działalności agroturystycznej Rozwój szkolnictwa średniego poprzez dostosowanie do wymogów rynku pracy Polepszenie dostępności obiektów do potrzeb osób niepełnosprawnych System informacji o możliwościach inwestycyjnych w regionie Dostosowanie kierunków kształcenia do kierunków rozwoju gospodarczego Zwiększenie aktywności społecznej i kulturalnej mieszkańców Aktywizacja podmiotów gospodarczych Podniesienie standardu i jakości świadczenia usług publicznych Podniesienie poziomu bezpieczeństwa 97 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020. Cześć II.-Diagnoza strategiczna 4. WNIOSKI I REKOMENDACJE Uwarunkowania rozwojowe Powiatu Świdnickiego wiążą się z sukcesywnym podnoszeniem standardu życia mieszkańców oraz stymulowaniem rozwoju gospodarczego przy jednoczesnym zachowaniu walorów przyrodniczo-krajobrazowych regionu. Potencjały rozwojowe Powiatu Świdnickiego wiążą się z następującymi zjawiskami: położenie geograficzne przy trasie międzynarodowej nr 17 i rozwojem infrastruktury towarzyszącej; rozwój miasta Świdnika jako ośrodka rozwoju przemysłu lotniczego wraz z niezbędną infrastrukturą: lotnisko i obwodnica na potrzeby całego regionu; rozwój infrastruktury drogowej i infrastruktury technicznej we wszystkich gminach Powiatu; zwiększenie innowacyjności i konkurencyjności gospodarki, stworzenie ofert inwestycyjnych; wykorzystanie potencjału produkcji rolnej gmin całego Powiatu; ochrona obiektów dziedzictwa kulturowego oraz rozwój turystyki i agroturystyki na bazie istniejących walorów krajobrazowych i kulturowych. Starostwo Powiatowe w Świdniku będzie wspierało wyznaczone kierunki rozwoju poprzez: ścisłą współpracę z gminami i samorządem wojewódzkim w zakresie rozwoju infrastruktury technicznej i społecznej; pozyskiwanie inwestorów zewnętrznych i podnoszenie walorów inwestycyjnych całego Powiatu; promowanie walorów przyrodniczo-krajobrazowych, kulturowych, zaplecza infrastrukturalnego i inwestycyjnego Powiatu Świdnickiego; umacnianie prestiżu Świdnika jako centralnego ośrodka Powiatu pełniącego funkcje administracyjne, gospodarcze i usługowe; rozwoju infrastruktury technicznej i społecznej jako czynnika ułatwiającego rozwój gospodarczy regionu i podnoszącego standard życia mieszkańców; wykorzystanie potencjału gmin w rozwoju całego Powiatu; rozwój powiązań funkcjonalnych poszczególnych gmin ze stolicą Powiatu; wspieranie inicjatyw lokalnych, które mogą przyczynić się do rozwoju gospodarczego Powiatu 98 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego- Wdrażanie i monitorowanie 5. C ELE S TR ATEG I CZNE I O PER AC YJ NE S TR ATEG I I R O ZWO JU P O WI ATU Ś WI DNI CKI EG O Misja Wykorzystanie zasobów naturalnych, gospodarczych, społecznych, kulturowych do zrównoważonego i trwałego rozwoju Powiatu Świdnickiego w celu poprawy jakości życia i wzrostu dobrobytu mieszkańców Wizja Społeczeństwo Powiatu Świdnickiego społeczeństwem obywatelskim Powiat Świdnicki Powiatem budującym szeroką współpracę na rzecz rozwoju społeczno – gospodarczego Powiat Świdnicki Powiatem społeczeństwa wykształconego, opartego na wiedzy POWIAT ŚWIDNICKI W ŚWIDNIKU Powiat Świdnicki atrakcyjny inwestycyjnie oraz spójny terytorialnie Sprawny i efektywny system instytucjonalny Powiatu Gospodarka Powiatu Świdnickiego nowoczesna i innowacyjna 99 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego- Wdrażanie i monitorowanie Cel nadrzędny Celem nadrzędnym Strategii Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020 jest osiągnięcie przez Powiat Świdnicki trwałego i zrównoważonego rozwoju poprzez wykorzystanie jego wewnętrznych potencjałów rozwojowych Realizacja celu nadrzędnego Strategii Rozwoju Powiatu Świdnickiego na lata 2007-2020 nastąpi poprzez realizację celów pośrednich, których uszczegółowieniem są cele operacyjne. Osiągnięcie trwałego i zrównoważonego rozwoju przez Powiat Świdnicki wymaga podjęcia szeregu działań dla rzecz poprawy jakości życia społeczności lokalnej i funkcjonowania podmiotów gospodarczych z zachowaniem wszelkich norm i wytycznych w zakresie ochrony środowiska naturalnego. Poszczególne priorytety pośrednie powinny być wdrażane w sposób synchroniczny i permanentny bo dopiero efekt synergiczny realizacji poszczególnych przedsięwzięć posłuży do realizacji celu nadrzędnego. Uruchomienie procesów rozwojowych wymaga uświadomieniu sobie wewnętrznych procesów rozwojowych (diagnoza strategiczna) oraz wykorzystania pojawiających się szans oraz eliminacji zagrożeń w otoczeniu wewnętrznym i zewnętrznym. Szczególne znaczenie dla rozwoju powiatu będzie miała polityka regionalna Unii Europejskiej, w ramach której cały obszar Polski objęty jest celem 1: „Konwergencja” (niwelowanie opóźnień rozwojowych w najbiedniejszych regionach Unii Europejskiej), na który przeznaczona jest największa część środków finansowych w ramach polityki spójności Unii Europejskiej na lata 2007- 2013. Wyznaczenie celów pośrednich zostało oparte na trzech głównych zależnych od siebie oraz wzajemnie się uzupełniających kierunkach: rozwoju infrastruktury, rozwoju przedsiębiorczości oraz rozwoju zasobów ludzkich. Dwa pozostałe cele (rozwój instytucjonalny oraz współpraca międzynarodowa i promocja powiatu) powinny te trzy główne osie rozwoju wspomagać i usprawniać. Cele pośrednie (Priorytety): 1. Podnoszenie atrakcyjności inwestycyjnej i spójności terytorialnej Powiatu poprzez modernizację i rozwój infrastruktury 2. Inicjowanie i wspieranie procesów restrukturyzacyjnych oraz wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw z terenu Powiatu pod kątem ich zdolności do tworzenia nowych miejsc pracy 3. Budowa społeczeństwa opartego na wiedzy poprzez wspieranie rozwoju zasobów ludzkich 4. Rozwój instytucjonalny mający na celu podniesienie sprawności i efektywności administracji samorządowej 5. Rozwój współpracy międzyregionalnej i międzynarodowej oraz poprawa skuteczności działań promocyjnych 100 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego- Wdrażanie i monitorowanie PRIORYTET 1. Podnoszenie atrakcyjności inwestycyjnej i spójności terytorialnej Powiatu poprzez modernizację i rozwój infrastruktury Rozwój infrastruktury jest warunkiem wzrostu atrakcyjności inwestycyjnej i spójności terytorialnej Powiatu. Zasobność w infrastrukturę warunkuje nie tylko rozwój przedsiębiorczości i przyciąganie inwestorów ale również atrakcyjność i godne warunki dla pracy i życia. W ramach tego priorytetu wyodrębniono działania zmierzające do rozwoju i modernizacji zarówno infrastruktury technicznej jak i społecznej. Stan i jakość infrastruktury technicznej znacząco wpływa na decyzje lokalizacyjne inwestorów oraz koszty funkcjonowania gospodarki. Kluczowe znaczenia dla atrakcyjności inwestycyjnej i spójności terytorialnej ma stan infrastruktury transportowej. Czynnikiem wzmacniającym potencjał inwestycyjny jak również wpływającym na zwiększenie jakości życia jest rozwój i modernizacja infrastruktury ochrony środowiska. Rozwój i modernizacja infrastruktury społecznej wpływa na warunki kształcenia, prowadzenia zdrowego stylu życia, stan zdrowia oraz standard i jakość życia. CELE OPERACYJNE (DZIAŁANIA): 1.1. Rozwój i modernizacja infrastruktury transportowej 1.2. Rozwój i modernizacja infrastruktury ochrony środowiska naturalnego 1.3. Rozwój i modernizacja infrastruktury ochrony zdrowia 1.4. Rozwój infrastruktury edukacyjnej i sportowej 1.5. Rozwój i modernizacja infrastruktury turystycznej i kulturalnej 1.6. Rozwój i modernizacja infrastruktury komunikacyjnej Cele szczegółowe: Poprawa dostępności komunikacyjnej i transportowej Powiatu Poprawa warunków inwestowania w Powiecie Zwiększenie bezpieczeństwa drogowego Poprawa stanu środowiska naturalnego i ochrona zasobów naturalnych Poprawa standardu i jakości świadczenia usług medycznych Zwiększenie dostępności do edukacji oraz podniesienie jakości kształcenia Zwiększenie aktywności fizycznej społeczności i poprawa stanu zdrowia Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego Zwiększenie liczby inicjatyw i przedsięwzięć turystycznych Zwiększenie liczby inicjatyw i przedsięwzięć kulturalnych Polepszenie dostępności obiektów do potrzeb osób niepełnosprawnych Rozwój społeczeństwa informacyjnego 101 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego- Wdrażanie i monitorowanie Podnoszenie poziomu cywilizacyjnego i jakości życia społeczności lokalnej. PRIORYTET 2. Inicjowanie i wspieranie procesów restrukturyzacyjnych oraz wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw z terenu Powiatu pod kątem ich zdolności do tworzenia nowych miejsc pracy Działania w sferze procesów restrukturyzacyjnych oraz działalności gospodarczej powinny zmierzać do dywersyfikacji struktury gospodarczej powiatu, umocnienia istniejących podmiotów gospodarczych oraz stworzenia dogodnych warunków do powstawania nowych. Od postępów w restrukturyzacji i unowocześnianiu gospodarki w dużym stopniu będzie uzależniony trwały rozwój powiatu oraz jego zdolność do tworzenia nowych miejsc pracy. Realizacja tego priorytetu powinna zmierzać do wzrostu konkurencyjności gospodarki lokalnej opartej na wiedzy i przedsiębiorczości, zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz wzrost poziomu spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej. Szczególne znaczenie dla rozwoju przedsiębiorczości oraz procesy restrukturyzacji ma rozwój sektora usług rynkowych oraz wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich. CELE OPERACYJNE (DZIAŁANIA): 2.1. Poprawa warunków do rozwoju przedsiębiorczości 2.2. Poprawa warunków do powstawania nowych firm 2.3. Wsparcie we wdrażaniu innowacji 2.4. Przyciąganie inwestorów zewnętrznych 2.5. Wspieranie restrukturyzacji rolnictwa oraz wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich 2.6. Inicjowanie i wspieranie agroturystycznej działań związanych z rozwojem działalności Cele szczegółowe: Podnoszenie konkurencyjności przedsiębiorstw Zwiększenie liczby przedsiębiorstw Zwiększenie ilości wprowadzanych innowacji Poprawa sytuacji na rynku pracy Zmiana struktury gospodarki, zwiększenie udziału usług w strukturze gospodarki Zwiększenie liczby przedsiębiorstw z branży turystycznej i agroturystycznej Wzrost liczby ofert inwestycyjnych 102 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego- Wdrażanie i monitorowanie PRIORYTET 3. Budowa społeczeństwa opartego na wiedzy poprzez wspieranie rozwoju zasobów ludzkich Wspieranie rozwoju zasobów ludzkich ma zasadnicze znaczenie dla wzmocnienia konkurencyjności i atrakcyjności powiatu. Wspieranie zasobów ludzkich ma na celu eliminację barier utrudniających dostosowanie społeczeństwa do wyzwań gospodarki opartej na wiedzy i podniesie nowoczesności społeczeństwa. Niska jakość życia, ogólne zubożenie mieszkańców, niezadowalający poziom wykształcenia mieszkańców i dostosowania ich wiedzy i umiejętności do wymogów rynku pracy, niski wskaźnik zatrudnienia, któremu towarzyszy wysoki poziom bezrobocia, ubóstwa i wykluczenia społecznego są czynnikami świadczącymi o niskim poziomie społecznym. Zasoby ludzkie, ich poziom intelektualny, wiedza i umiejętności praktyczne stanowią podstawowy zasób gospodarczy i w znacznym stopniu determinują rozwój gospodarczy i postęp społeczny. Celem tego priorytetu jest rozwijanie konkurencyjnej gospodarki opartej na wiedzy i przedsiębiorczości. Budowa społeczeństwa opartego na wiedzy powinna być dokonana poprzez zapewnienie warunków do rozwoju zasobów ludzkich w drodze aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych, wsparcie osób uczących się, adaptację osób niepełnosprawnych. Bardzo istotnym elementem budowy konkurencyjnej gospodarki jest dostosowanie kwalifikacji i kompetencji pracowników do wymogów rynku pracy poprzez uświadomienie ważności i uczestnictwa w różnych formach kształcenia i szkolenia. Społeczeństwo oparte na wiedzy to również społeczeństwo, które świadome zagrożeń i szkodliwości życia społeczno – gospodarczego człowieka dla środowiska naturalnego uczy się szanować i chronić zasoby środowiska naturalnego przyczyniając się w ten sposób do rozwoju zrównoważonego. CELE OPERACYJNE (DZIAŁANIA): 3.1. Aktywizacja zawodowa osób i zwalczanie bezrobocia 3.2. Wsparcie osób uczących się poprzez programy stypendialne 3.3. Adaptacja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych 3.4. Przeciwdziałanie ubóstwu i wykluczeniu społecznemu 3.5. Podnoszenie kompetencji i wiedzy poprzez szkolenia - kształcenie przez całe życie 3.6. Budowanie świadomości ekologicznej społeczności lokalnej Cele szczegółowe: Aktywizacja zawodowa i społeczna społeczności lokalnej w celu lepszego jej wykorzystania dla realizacji założeń społeczeństwa opartego na wiedzy Poprawa jakości życia Zmniejszenie stopy bezrobocia, Zmniejszenie odsetka osób zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym, Wzrost poziomu wykształcenia i kształcenia ustawicznego Wzrost dobrobytu mieszkańców 103 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego- Wdrażanie i monitorowanie Wzrost świadomości ekologicznej ludności PRIORYTET 4. Rozwój instytucjonalny mający na celu podniesienie sprawności i efektywności administracji samorządowej Jednym z kluczowych czynników służących rozwojowi jest sprawna i efektywna administracja samorządowa, inicjująca i wspierająca działania na rzecz rozwoju powiatu. Aby instytucje administracji samorządowej mogły wypełniać zadania na miarę istniejących i pojawiających się potrzeb, konieczne jest wzmocnienie ich potencjału instytucjonalnego. Pod pojęciem tym rozumie się odpowiednie struktury organizacyjne, właściwe procedury działania, mechanizmy zapewniające udział społeczności lokalnej w zarządzaniu sprawami publicznymi oraz kompetentnych i sprawnych urzędników. Odpowiedni potencjał instytucjonalny pozwala jednostkom samorządu terytorialnego świadczyć usługi publiczne wysokiej jakości oraz efektywnie wspierać rozwój społeczno-gospodarczy wspólnot lokalnych. Zagadnienie to nabiera dodatkowego znaczenia w kontekście integracji Polski z Unią Europejską. O zdolności do pozyskania zewnętrznych środków finansowych na realizację przedsięwzięć lokalnych decyduje sprawność jednostek samorządu terytorialnego – m.in. umiejętność wypracowania odpowiednich projektów, skupienia wokół nich lokalnych partnerów oraz efektywnego zarządzania przedsięwzięciami publicznymi. CELE OPERACYJNE (DZIAŁANIA): 4.1. Opracowanie systemu i wdrażanie instrumentów planowania strategicznego i finansowego 4.2. Doskonalenie organizacji i funkcjonowania administracji samorządowej 4.3. Usprawnienie systemu zarządzania kadrami poprzez system rekrutacji, oceny, awansowania i doskonalenia zawodowego pracowników samorządowych 4.4. Zwiększenie dostępności i jakości usług publicznych 4.5. Zwiększenie partycypacji społecznej poprzez włączanie organizacji pozarządowych oraz lokalnego biznesu w rozwiązywanie problemów lokalnych 4.6. Stworzenie i wdrożenie kompleksowego systemu zarządzania projektami 4.7. Inicjowanie i realizacja przedsięwzięć we współpracy z innymi jednostkami samorządu terytorialnego w celu rozwiązywania wspólnych problemów 4.8. Kształtowanie postaw etycznych i zapobieganie korupcji poprzez wprowadzenie norm, wzorców działania oraz wprowadzeniu mechanizmów ich realizacji oraz kryteriów oceny Cele szczegółowe: Usprawnienie przygotowania i bardziej efektywna realizacja zadań Powiatu Podnoszenie kompetencji i wiedzy pracowników samorządowych Wzrost zadowolenia społeczności lokalnej z korzystania z usług publicznych 104 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego- Wdrażanie i monitorowanie Wzrost zaangażowania społeczeństwa w rozwój społeczny, kulturowy i ekonomiczny Powiatu Budowanie i rozwój współpracy na rzecz rozwoju społeczno – ekonomicznego z organizacjami pozarządowymi i przedsiębiorstwami Budowa społeczeństwa obywatelskiego Rozwój demokracji lokalnej Wzrost liczby partnerstw lokalnych z: organizacjami pozarządowymi, przedsiębiorstwami Wzrost liczby partnerstw lokalnych z jednostkami samorządu terytorialnego Wzrost liczby organizacji pozarządowych PRIORYTET 5. Rozwój współpracy międzyregionalnej i międzynarodowej oraz poprawa skuteczności działań promocyjnych Wyodrębnienie tego priorytetu ma celu skierowanie szczególnej uwagi na znaczenie i ważność współpracy międzyregionalnej w układzie zarówno krajowym jak i międzynarodowym dla rozwoju społeczno – gospodarczego powiatu. Dobrze zorganizowana i wielopłaszczyznowa współpraca przyczynia się do rozwoju kapitału ludzkiego i społecznego, buduje zdolność instytucjonalną oraz może być doskonałym narzędziem wymiany doświadczeń i wiedzy w zakresie szeroko rozumianego rozwoju społecznogospodarczego. Może to być równocześnie doskonała forma promocji powiatu, jego zasobów społecznych, gospodarczych, kulturalnych, turystycznych. Współpraca międzyregionalna powinna angażować do realizacji konkretnych projektów partnerów. Zważywszy na położenie powiatu na obszarze Euroregionu Bug szczególny nacisk należy położyć na rozwój współpracy z regionami przygranicznymi z Białorusi i Ukrainy. Przy realizacji poszczególnych zapisów strategii nie można zapomnieć o szerokiej promocji Powiatu przy zastosowaniu różnorodnych form i narzędzi. Działania promocyjne powinny propagować: (1) Starostwo Powiatowe i jednostki organizacyjne Powiatu jako instytucje publiczne realizujące zadania statutowe Powiatu, (2) działania realizujące zadania statutowe Powiatu oraz (3) Powiat Świdnicki jako lokalną wspólnotę samorządową wraz z jego terytorium. CELE OPERACYJNE (DZIAŁANIA): 5.1 Rozwój i nawiązywanie kontaktów międzyregionalnych i międzynarodowych 5.2 Kreowanie pozytywnego wizerunku Powiatu poprzez skuteczną promocję Powiatu Cele szczegółowe: Wzrost liczby przedsięwzięć międzynarodowych Wzrost liczby przedsięwzięć międzyregionalnych Zaplanowanie i wdrożenie różnorodnych narzędzi i instrumentów promocji 105 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego- Wdrażanie i monitorowanie 6. WDR AŻ AN I E I MO NI TO RO W ANI E 6.1 WDRAŻANIE I MONITORING Ze względu na długoterminowy i ogólny charakter strategia wymaga szeregu programów i planów na poziomie taktycznym o charakterze średnioterminowym i operacyjnym o zasięgu krótkoterminowym. Na poziomie taktycznym następuje uszczegółowienie priorytetów strategii poprzez przełożenie długookresowych celów strategicznych na konkretne działania wdrożeniowe. Następuje identyfikacja i wyodrębnienie zadań o znaczeniu strategicznym dla Powiatu, określenie zasad ich wdrażania oraz określenie ich zakresu rzeczowego, czasowego i finansowego. Poziom taktyczny planowania rozwoju Powiatu Świdnickiego tworzą plany operacyjne (Plan Rozwoju Lokalnego), strategie i programy o charakterze sektorowym lub plany inwestycyjne (Wieloletni Program Inwestycyjny). Na poziomie operacyjnym zapisy planów i programów założone na poziomie taktycznym są konkretyzowane w postaci planów wdrożeniowych poszczególnych projektów. Realizatorami strategii jest samorząd powiatowy i jego jednostki organizacyjne. W szczegółowe zadania włączane również będą organizacje pozarządowe, instytucje, organizacje, podmioty gospodarcze i rolnicy. Strategia Rozwoju Powiatu dotyczy ustalenia celów rozwoju społeczno – gospodarczego we wszystkich jego aspektach. Dlatego ustalone w strategii cele mogą wykraczać poza ramy kompetencji i zadań Powiatu. Stopień realizacji strategii zależeć będzie również od działań innych podmiotów funkcjonujących na terenie Powiatu. Organami powiatu odpowiedzialnymi za monitorowanie i ocenę realizacji strategii są: Rada Powiatu jako organ stanowiący i kontrolny, Zarząd Powiatu jako organ wykonawczy. Monitorowanie wdrażania Strategii rozwoju jest podstawowym narzędziem kontroli realizacji celów określonych w tym dokumencie. Monitoring służy kontroli postępu realizacji poszczególnych celów pośrednich (priorytetów), weryfikacji osiągniętych rezultatów i porównywaniu ich zgodności z celami strategicznymi. Z upływem czasu istotnym działaniem będzie również ocena sytuacji zewnętrznej i ocena założeń, które mogą się dezaktualizować w związku ze zmianami sytuacji powiatu, regionu i kraju. Monitoring realizacji Strategii rozwoju umożliwi dokonanie okresowych analiz i ocen skutków wdrażanych zadań dla życia społeczno-gospodarczego powiatu. Samorząd, organizujący i koordynujący współpracę wszystkich partnerów uczestniczących w realizacji strategii rozwoju, będzie miał możliwość modyfikowania i korygowania działań, odpowiednio do zmieniających się warunków. Monitorowanie realizacji strategii będzie odbywać się na podstawie ogólnodostępnych danych statystycznych oraz danych zgromadzonych przy realizacji poszczególnych zadań i przedsięwzięć. Gromadzone dane powinny dotyczyć zarówno wskaźników ilościowych jak i jakościowych, tak aby uchwycić całe spektrum zmian społeczno – gospodarczych. Na realizację celów strategii oprócz efektów materialnych mają wpływ rezultaty podejmowanych działań oraz ich oddziaływanie w kontekście długoterminowych korzyści. Relacja różnego rodzaju efektów poszczególnych działań do celów strategii przedstawia się następująco: 1. Efekt bezpośredni czyli materialne efekty działań wyrażone w jednostkach mierzalnych przekładają się na realizacje celów operacyjnych strategii; 2. Efekt pośredni czyli rezultaty podejmowanych działań przekładają się na realizacje celów pośrednich strategii; 3. Efekt długoterminowy czyli zmiany w otoczeniu społeczno – gospodarczym zachodzące w wyniku efektu synergicznego z innymi działaniami przekładają się na realizacje celu nadrzędnego strategii. 106 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego- Wdrażanie i monitorowanie Na podstawie zebranych danych przedstawiane będą raporty z postępów we wdrażaniu strategii. Narzędziem usprawniającym monitorowanie realizacji strategii będzie system zarządzania wdrażaniem strategii działający przy udziale wszystkich podmiotów zaangażowanych w realizację strategii. Istotą monitorowania strategii jest wyciąganie wniosków z tego, co zostało bądź nie zostało zrobione. Jest nią także modyfikowanie dalszych poczynań w taki sposób, aby efektywnie kojarzyć je z innymi zjawiskami i przedsięwzięciami realizowanymi na obszarze powiatu. System aktualizacji strategii zakłada wprowadzanie zmian w dokumencie strategicznym. Zmiany będą proponowane przez Zarząd Powiatu, opiniowane przez odpowiednie Komisje Rady Powiatu i zatwierdzane przez Radę Powiatu. Podmioty zarządzające Strategią powinny sprawować opiekę nad tym, aby zapisy Strategii były uwzględniane w innych dokumentach strategicznych gminy. Jeden raz w roku powinien być dokonywany w ramach monitoringu strategii, przegląd celów i zadań strategicznych oraz postępów i trudności w realizacji strategii. 6.2. FINANSOWANIE STRATEGII Realizacja zadań wynikających ze strategii wymagać będzie poniesienia na określone zadania realizujących cele strategii odpowiednich środków finansowych. Zakłada się, iż źródłem tych środków będą: własne środki budżetowe na realizację zadań własnych powiatu, subwencje i dotacje z budżetu państwa, dotacje z funduszy Unii Europejskiej, dotacje i fundusze celowe rządowych i pozarządowych programów pomocowych, inne środki przewidziane prawem. Realizacja celów zawartych w Strategii będzie finansowana w miarę możliwości, ze środków budżetu powiatu, które będą przeznaczone na określone dziedziny działalności powiatu. Ważnym narzędziem finansowania kierunków działań przewidzianych w strategii będzie zwiększający się dostęp do unijnych środków pomocy strukturalnej w kontekście integracji z Unią Europejską, szczególnie dotyczy to zadań o dużej wartości. Dlatego warunkiem realizacji zamierzeń strategii jest w dużej mierze gotowość powiatu do efektywnego wykorzystania środków wsparcia. Konieczność przygotowania się do wykorzystania zewnętrznych źródeł ma charakter programowy, instytucjonalny i finansowy. Odpowiednie komórki będą musiały podjąć bardzo aktywne starania i działania na rzecz pozyskania środków finansowych dla powiatu z zewnątrz, w tym subwencji, dotacji z budżetu państwa, środków z agencji, fundacji i funduszy pomocowych. Konieczność szukania zewnętrznych źródeł finansowania dotyczy w szczególności dużych inwestycji, których wartość całkowita przekracza możliwości budżetu powiatu. Regułą staje się konieczność montażu środków własnych, pomocy zewnętrznej i kapitałów prywatnych. Przy dużych inwestycjach nie uniknione jest zaciąganie zobowiązań finansowych (kredyty, pożyczki lub obligacje). 7. ZGO DNO ŚĆ Z DO KUM EN T AM I STR ATEG I C ZNYM I WY ŻSZEG O RZĘDU Przyjęte priorytetowe osie rozwoju Powiatu Świdnickiego w pełni wpisują się zarówno w kierunki strategiczne na poziomie Unii Europejskiej jak i w dokumenty krajowe i regionalne. Miejsce Strategii Rozwoju Powiatu Świdnickiego w stosunku do dokumentów krajowych i regionalnych prezentuje poniższy schemat. 107 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego- Wdrażanie i monitorowanie Głównym punktem odniesienia przy opracowaniu strategii Powiatu Świdnickiego była Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2006 - 2020 jako podstawowe narzędzie prowadzonej przez samorząd wojewódzki polityki regionalnej. Jest dokumentem długofalowym wyznaczającym cele i kierunki rozwoju województwa lubelskiego do roku 2020 r. Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2006 - 2020 jest jednocześnie bazowym dokumentem do opracowania i wdrożenia na terenie województwa lubelskiego programów wojewódzkich, współfinansowanych ze środków krajowych i funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. Stanowi wkład województwa do opracowania na poziomie kraju dokumentów strategicznych rozwoju społeczno – gospodarczego Polski, w szczególności Narodowej Strategii Rozwoju Regionalnego na lata 2007-2013 oraz Narodowego Planu Rozwoju na lata 2007-2013. Dlatego Strategia Powiatu Świdnickiego odnosi się szczególnie do zawartych zapisów w Strategii Wojewódzkiej a formalno – prawna konieczność dostosowania zapisów w strategii rozwoju województwa do wytycznych zawartych w dokumentach krajowych i dokumentach Unii Europejskiej gwarantuje zgodność Strategii Rozwoju Powiatu Świdnickiego z tymi też dokumentami. Niemniej jednak bezpośrednie powołanie się na zapisy w dokumentach Unii Europejskiej i dokumentach rządowych dotyczących polityki regionalnej pozwoli na przybliżenie zawartych w nich zapisów. Dokumenty Unii Europejskiej: I. Projekt Konstytucji Europejskiej W Projekcie Konstytucji Europejskiej została wskazana potrzeba uwzględnienia w rozwoju regionalnym spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej. II. Strategia Lizbońska Celem strategicznym Strategii Lizbońskiej jest utworzenie na obszarze Unii Europejskiej najbardziej dynamicznej i konkurencyjnej, opartej na wiedzy, gospodarki na świecie, zdolnej 108 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego- Wdrażanie i monitorowanie do trwałego i zrównoważonego rozwoju oraz zapewniającej tworzenie większej ilości miejsc pracy. III. Strategiczne Wytyczne Wspólnoty dla spójności na lata 2007 – 2013 - stanowią dokument strategiczny wyznaczający kierunki realizacji polityki spójności UE w latach 20072013 przyczyniające się do realizacji priorytetów Wspólnoty zorientowanych na osiąganie celów odnowionej Strategii Lizbońskiej. SWW stanowią podstawę dla przygotowania przez państwa członkowskie krajowych dokumentów, tj. Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia (NSRO) oraz programów operacyjnych. W ramach Strategicznych Wytycznych Wspólnoty dla spójności na lata 2007-2013 wyodrębniono 3 główne priorytety dla zapewnienia spójności: 1. zwiększaniu atrakcyjności państw członkowskich, regionów i miast poprzez poprawę dostępności, zapewnienie odpowiedniej jakości i poziomu usług oraz zachowanie stanu środowiska, 2. wspieraniu innowacyjności, przedsiębiorczości oraz rozwoju gospodarki opartej na wiedzy poprzez wykorzystywanie możliwości w dziedzinie badań i innowacji, w tym nowych technologii informacyjnych i komunikacyjnych, 3. tworzeniu lepszych miejsc pracy oraz większej ich liczby poprzez zainteresowanie większej ilości osób zdobyciem zatrudnienia oraz działalnością gospodarczą, zwiększenie zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorstw oraz zwiększenie inwestycji w kapitał ludzki. Dokumenty krajowe: 2.5.1.Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia (Narodowa Strategia Spójności) wspierające wzrost gospodarczy i zatrudnienie Celem strategicznym Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia dla Polski jest tworzenie warunków dla wzrostu konkurencyjności gospodarki opartej na wiedzy i przedsiębiorczości zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz wzrost poziomu spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej. 2.5.2.Narodowy Plan Rozwoju na lata 2007 – 2013 Celem strategicznym NPR jest rozwijanie konkurencyjnej gospodarki opartej na wiedzy i przedsiębiorczości, zdolnej do długofalowego, harmonijnego rozwoju, zapewniającej wzrost zatrudnienia i poprawę spójności społecznej, ekonomicznej i przestrzennej z Unią Europejską na poziomie regionalnym i krajowym. 2.5.3.Narodowa Strategia Rozwoju Regionalnego na lata 2007-2013 Narodowa Strategia Rozwoju Regionalnego jest dokumentem określającym uwarunkowania, cele i kierunki wspierania rozwoju regionalnego przez państwo oraz koordynacji polityki sektorowej w województwach. Celami strategicznymi Narodowej Strategii Rozwoju Regionalnego na lata 2007-2013 są: 1. Wspieranie konkurencyjności gospodarczej regionów. 2. Elastyczne różnicowanie celów i wykorzystanie endogenicznego potencjału regionów. 3. Wyrównywanie szans rozwojowych. Powyższe cele będą osiągane między innymi poprzez realizację takich priorytetów jak: rozwój gospodarki opartej na wiedzy, wspieranie rozwoju zasobów ludzkich, rozwój współpracy międzynarodowej regionów oraz wsparcie rozwoju instytucjonalnego w województwach. Cele Strategii Rozwoju Powiatu Świdnickiego są zgodne z celami Narodowej Strategii Rozwoju Regionalnego. Przyjęte w Strategii Rozwoju Powiatu Świdnickiego priorytetowe osie rozwoju bazują na priorytetach określonych w Narodowej Strategii Rozwoju Regionalnego. 109 z 110 Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego- Wdrażanie i monitorowanie 2.5.4.Narodowa Strategia Kraju na lata 2007-2013 Bazą odniesienia do opracowania Strategii Rozwoju Powiatu Świdnickiego na szczeblu centralnym jest Strategia Rozwoju Kraju, która jest nadrzędnym, wieloletnim dokumentem strategicznym rozwoju społeczno – gospodarczego kraju. Głównym celem strategii jest podniesienie poziomu i jakości życia mieszkańców Polski: poszczególnych obywateli i rodzin. Priorytetami strategicznymi NSK są: 2.5.4.1. Wzrost konkurencyjności i innowacyjności gospodarki. 2.5.4.2. Poprawa stanu infrastruktury technicznej i społecznej. 2.5.4.3. Wzrost zatrudnienia i podniesienie jego jakości. 2.5.4.4. Budowa zintegrowanej wspólnoty społecznej i jej bezpieczeństwa. 2.5.4.5. Rozwój obszarów wiejskich. 2.5.4.6. Rozwój regionalny i podniesienie spójności terytorialnej. Strategia Rozwoju Powiatu Świdnickiego jest zgodna ze Strategią Rozwoju Kraju. Występuje zbieżność priorytetów, które są nastawione na wzrost konkurencyjności i innowacyjności gospodarki, wzrost zatrudnienia, rozwój regionu i podniesienie spójności terytorialnej, budowę potencjału społecznego oraz poprawę bezpieczeństwa. 2.5.5. Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju Głównym celem Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju jest wykorzystanie dobrze wykształconej policentrycznej struktury funkcjonalno-przestrzennej do dynamizacji rozwoju Polski i przełamanie w ten sposób zapóźnienia cywilizacyjnego. 2.5.6. Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2006-2020 Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2006-2020 opiera realizację celu nadrzędnego, jakim jest osiągnięcie trwałego i zrównoważonego rozwoju społecznogospodarczego Lubelszczyzny poprzez zwiększenie konkurencyjności województwa oraz optymalne wykorzystanie jego potencjałów rozwojowych na czterech priorytetach, tj.: 1. Wzrost konkurencyjności regionalnej gospodarki oraz jej zdolności do tworzenia miejsc pracy. 2. Rozwój nowoczesnego społeczeństwa i zasobów ludzkich dostosowanych do wymogów gospodarki opartej na wiedzy. 3. Poprawa atrakcyjności i spójności terytorialnej województwa lubelskiego. 4. Rozwój współpracy międzyregionalnej oraz poprawa skuteczności wdrażania polityki rozwoju regionalnego. IX. Raport Spójności, projekty rozporządzeń do funduszy strukturalnych na lata 20072013 oraz Strategiczne Wytyczne Wspólnoty W powyższych dokumentach przewiduje się realizację spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej w ramach trzech celów strategicznych: konwergencja, konkurencyjność oraz współpraca terytorialna. 110 z 110
