Diagnoza w autyzmie Aneta Szymańska-Klepacz psycholog, oligofrenopedagog Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Koluszkach Pierwsze symptomy Do 12 miesiąca życia: • • • • • • • • brak reakcji na własne imię brak wskazywania brak współgrania emocjonalnego z opiekunem brak uśmiechu w sytuacjach społecznych brak adekwatnych reakcji emocjonalnych brak właściwej ekspresji mimicznej pasywność w trakcie interakcji krótki czas patrzenia na ludzi Do 24 miesiąca życia: • • • • • • ignorowanie ludzi brak okazywania emocji brak gestów do komunikowania unikanie kontaktu wzrokowego specyficzne postawy ciała preferowanie samotności Diagnoza: objawy ujawniają się do ukończenia 3 roku życia (ICD-10) Podstawowe problemy •Specjaliści •Charakterystyczny objaw •Kontakt z dzieckiem •Obraz kliniczny zaburzenia •Testy medyczne Proces diagnostyczny Etapy: 1. badanie przesiewowe dzieci: do 18 – 24 m. ż. 2. pełna procedura diagnostyczna: zespołowa, specjalistyczna: • • • • Wywiad z rodzicami Analiza dokumentacji Obserwacja kierowana dziecka (CARS) Badanie lekarskie Cele diagnozy • Jest warunkiem otoczenia dziecka specjalistyczną opieką • Umożliwia podjęcie wczesnej interwencji Ocena skuteczności oddziaływań wczesnej interwencji: - I.I. dziecka - obserwacja zdolności do zabawy i posługiwania się środkami komunikacji niewerbalnej - zdolność do motorycznego naśladowania Diagnoza funkcjonalna - najbardziej efektywne kanały uczenia się - możliwości komunikacji - mocne strony dziecka - inne czynniki Poznanie: - stanu obecnego - możliwości - wstępnych rokowań Diagnoza funkcjonalna: test PEP-R Schoplera Profil Skali Rozwoju Diagnoza funkcjonalna: test PEP-R Schoplera Profil Skali Zachowań Wykaz organizacji i placówek dokonujących diagnozy autyzmu Łódź • • • • • NAVICULA - Centrum Diagnozy i Terapii Autyzmu (placówka utworzona przez Krajowe Towarzystwo Autyzmu Oddział w Łodzi) ul. Chocianowicka 198 tel. 42 680 21 00 fax 42 680 21 01 e-mail: [email protected] Centrum Terapii Fundacji „Jaś i Małgosia” ul. Tatrzańska 105, 93-279 Łódź tel./ fax 042/ 643-46-70 e-mail: [email protected] http://www.jasmalgosia.pl/ NZOZ „Nowa”, Poradnia Autyzmu Dzieci ul. Tatrzańska 109, 93-208 Łódź tel. / fax 042/ 643-28-02 e-mail: [email protected] Polski Instytut Ericksonowski ul. Wioślarska 27, 94-036 Łódź tel. 042/ 688-48-60 tel. / fax 042/ 689-00-47 e-mail: [email protected] http://www.p-i-e.pl Poradnia Zdrowia Psychicznego dla Dzieci „Sieradzka” ul. Sieradzka 11, 93-671 Łódź tel. 042/ 679-02-13 http://www.psychiatrialodz.pl/poradnie/PZPdzieciSieradzka11.html Okolice Łodzi: • • • • • • • Zgierz: Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem UmysłowymKoło w Zgierzuul. Długa 62, 95-100 Zgierz, tel./ fax (042) 717 47 11, 716 10 94e-mail: [email protected] Ośrodek Wczesnej Interwencji (OWI)Poradnia Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieżyhttp://www.psouu.miasto.zgierz.pl/owi.h tm Piotrków Trybunalski: Centrum Edukacyjno-Rehablitacyjne SZANSA ul. Wysoka 21, 97-300 Piotrków Trybunalski, tel./ fax (044) 732 66 74zoz-mail: [email protected]: [email protected] Poradnia dla Osób z Autyzmem Dziecięcym Skierniewice: Ośrodek Opiekuńczo-Rehabilitacyjny dla Dzieci Niepełnosprawnych, Poradnia dla Osób z Autyzmem Dziecięcym ul. Jagiellońska 28, 96-100 Skierniewice tel. 046/ 833-97-60 fax 046/ 833-44-63 e-mail: [email protected] Bibliografia • • • • • Bobkowicz-Lewartowska L. (2005), Autyzm dziecięcy, zagadnienia diagnozy i terapii, Kraków. Kruk-Lasocka J. (1994), Diagnozowanie autyzmu – primum non nocere, [w:] Dykcik W. (red.), Autyzm, kontrowersje i wyzwania, Poznań. Łęczycka J. (1994), Stan wiedzy o autyzmie w badaniach empirycznych, [w:] Dykcik W. (red.), Autyzm, kontrowersje i wyzwania, Poznań. Pisula E. (2000), Autyzm u dzieci. Diagnoza, klasyfikacja, etiologia, Warszawa. Randall P., Parker J. (2002), Autyzm. Jak pomóc rodzinie, Gdańsk. Diagnoza to dopiero początek... M-CHAT Poniższe pytania należy uzupełniać w odniesieniu do tego, jak dziecko zazwyczaj się zachowuje. Na ile to możliwe, należy odpowiedzieć na każde pytanie. Jeśli dane zachowanie jest rzadkie (np. widział/widziała je Pan/Pani u dziecka raz lub dwa), należy odpowiadać, jakby nie występowało ono u dziecka. 1. Czy Pana/Pani dziecko lubi być huśtane, podrzucane na kolanie, itp.? Tak/Nie 2. Czy dziecko interesuje się innymi dziećmi? Tak/Nie 3. Czy dziecko lubi wspinać się po schodach? Tak/Nie 4. Czy dziecko lubi bawić się w ,,a-kuku”/chowanego? Tak/Nie 5. Czy dziecko kiedykolwiek udaje, np. że rozmawia przez telefon lub opiekuje się lalkami lub udaje coś innego? Tak/Nie 6. Czy wskazuje palcem wskazującym, gdy o coś prosi? Tak/Nie 7. Czy wskazuje palcem wskazującym, gdy coś go/ją zainteresuje? Tak/Nie 8. Czy potrafi bawić się małymi zabawkami (np. samochodzikami, klockami), nie tylko biorąc je do buzi, obracając i upuszczając? Tak/Nie 9. Czy dziecko przynosi Panu/Pani przedmioty, żeby pokazać coś Pani? Tak/Nie 10. Czy dziecko patrzy Panu/Pani w oczy dłużej niż sekundę czy dwie? Tak/Nie 11. Czy kiedykolwiek wydaje się nadwrażliwe na hałas (dźwięki)? (np. zatyka uszy) Tak/Nie 12. Czy uśmiecha się na widok Pana/Pani twarzy lub w odpowiedzi na Pana/Pani uśmiech? Tak/Nie 13.Czy naśladuje Pana/Panią? (np. gdy zrobi Pan/Pani minę, czy będzie ją naśladować?) Tak/Nie 14. Czy dziecko reaguje na swoje imię? Tak/Nie 15. Jeśli wskaże Panu/Pani zabawkę na drugim końcu pokoju, to czy dziecko spojrzy na nią? Tak/Nie 16. Czy dziecko chodzi? Tak/Nie 17. Czy dziecko patrzy na przedmioty, na które Pan/Pani patrzy? Tak/Nie 18. Czy wykonuje nietypowe ruchy palcami, trzymając je blisko twarzy? Tak/Nie 19. Czy próbuje zwrócić Pana/Pani uwagę na to, czym się zajmuje? Tak/Nie 20. Czy kiedykolwiek zastanawiał/zastanawiała się Pan/Pani, czy dziecko jest głuche/nie słyszy? Tak/Nie 21. Czy dziecko rozumie, co mówią inni? Tak/Nie 22. Czy dziecko wpatruje się czasem w przestrzeń lub wędruje bez celu? Tak/Nie 23. Czy dziecko patrzy na Pana/Pani twarz, żeby sprawdzić Pana/Pani reakcję, gdy napotka coś nieznanego?