Profilaktyka wybranych chorób zakaźnych i cywilizacyjnych wśród

Profilaktyka wybranych
chorób zakaźnych
i cywilizacyjnych wśród
młodzieży
1
Działania edukacyjne PIS dotyczą:
•
•
•
•
•
•
promocji zbilansowanej diety
promocji aktywności fizycznej
unikania nałogów (główny obszar działań dotyczył
edukacji antynikotynowej i profilaktyki palenia tytoniu)
umiejętności korzystania z badań profilaktycznych
profilaktyki HIV/AIDS
możliwości zapobiegania chorobom zakaźnym
wynikającym z sytuacji epidemiologicznej, potrzeb
lokalnych i środowiskowych (grypa, wścieklizna,
zatrucia pokarmowe, zakażenia WZW typu B i C,
choroba meningokokowa)
2
Promocja zdrowia jest to proces
umożliwiający ludziom:
•
zwiększenie kontroli nad swoim zdrowiem
własnych
(identyfikacja
problemów
zdrowotnych),
•
poprawę zdrowia - poprzez podejmowanie
wyborów
i
kształtowanie
w
decyzji
sprzyjających
potrzeby
rozwiązywaniu
i
problemów
i zwiększaniu potencjału zdrowia.
zdrowiu,
kompetencji
zdrowotnych
3
Promocja zdrowia obejmuje pięć
obszarów działań:
•
budowanie zdrowotnej polityki publicznej,
•
tworzenie środowiska życia i pracy sprzyjającego
zdrowiu,
•
zachęcanie całego społeczeństwa do działań na rzecz
zdrowia,
•
rozwijanie indywidualnych umiejętności służących
zdrowiu,
•
reorientacja służby zdrowia na profilaktykę.
4
Inwazyjna choroba meningokokowa
Sytuacja epidemiologiczna
w województwie pomorskim
Inwazyjna choroba meningokokowa
• Inwazyjna
choroba
meningokokowa
wywoływana jest przez bakterie Gram(-)
z gatunku Neisseria meningitidis (meningokoki).
6
Epidemiologia zakażeń meningokokowych
Postacie kliniczne inwazyjnej choroby
meningokokowej

zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych

posocznica (5-20%)

zapalenie płuc

ropne zapalenie stawów

zapalenie osierdzia

zapalenie kości, szpiku kostnego

zapalenie ucha środkowego, gardła, spojówek
7
Inwazyjna choroba meningokokowa
Meningokoki bytują w jamie nosowo-gardłowej
i są przenoszone drogą kropelkową podczas
kichania
lub
kaszlu,
bezpośredni
kontakt
(pocałunek) lub także pośredni kontakt z osobą
zakażoną (picie ze wspólnego naczynia, palenie
jednego papierosa, jedzenie wspólnej kanapki).
8
Inwazyjna choroba meningokokowa
Meningokoki:
– nie przeżywają poza organizmem człowieka
– wykazują dużą wrażliwość na wysychanie i niższą
temperaturę
– szybko giną pod wpływem powszechnie używanych
do mycia detergentów
– zakażenia mogą być trudne do rozpoznania
w pierwszej fazie choroby
– objawy występujące przy zapaleniu opon mózgowordzeniowych i posocznicy meningokokowej różnią się
w przypadku niemowląt, starszych dzieci i osób
dorosłych.
9
Inwazyjna choroba meningokokowa
Objawy występujące u dorosłych i starszych
dzieci:
–
–
–
–
–
–
wymioty, gorączka,
gól głowy,
sztywność karku,
światłowstręt, senność,
bóle stawów, drgawki,
mogą występować także: zimne dłonie i stopy
przy
jednoczesnej
wysokiej
gorączce
oraz
wybroczyny na skórze (wysypka krwotoczna).
10
Inwazyjna choroba meningokokowa
Wysypka krwotoczna
11
Epidemiologia zakażeń meningokokowych
•
Okres wylęgania: 2-10 dni, na ogół 3-4 dni
•
•
Śmiertelność 9 -12% (posocznica: 20-80%)
Zachorowania wywołane przez meningokoki
zimą i wiosną
•
W około 10 – 50 % przypadków występuje wysypka krwotoczna – głównie na
występują
najczęściej
skórze tułowia, kończyn, rzadziej na twarzy, dłoniach lub podeszwach
(wykwity utrzymują się kilka dni)
•
Choroba może mieć przebieg piorunujący prowadzący w ciągu kilku godzin
do zgonu
•
W Polsce u ok. 6 -13 % osób po przebyciu choroby pozostają trwałe
uszkodzenia (m.in. powikłania neurologiczne, głuchota)
12
Epidemiologia zakażeń meningokokowych
• Dzieci w wieku od 3 miesięcy do 5 lat są w porównaniu
do innych grup wiekowych narażone najbardziej
• Drugi szczyt zachorowań jest notowany u młodzieży
między 14 a 19 rokiem życia
• Ryzyko infekcji wzrasta w zbiorowiskach ludzkich,
ogniska epidemiczne dotyczą zazwyczaj środowisk
zamkniętych tj. szkoły, przedszkola, domy dziecka,
akademiki, koszary, więzienia
13
Liczba zachorowań w Polsce,
w zależności od wieku i płci, w 2008
roku
160
140
120
100
Kobiety
80
Mężczyźni
Razem
60
40
20
0
0-4
lat
5 – 9 10 - 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44
lat 14 lat lat
lat
lat
lat
lat
lat
14
Liczba zachorowań w wybranych
województwach w latach 2005, 2006,
2007, 2008
35
30
25
20
Pomorskie
Zachodniopomorskie
15
Kujawsko - Pomorskie
10
5
0
2005
2006
2007
2008
15
Profilaktyka zakażeń
meningokokowych
Nie można:
• wspólnie jeść tej samej kanapki, wafelka itp.
• pić z jednego naczynia
• jeść z jednego talerza
• palić tego samego papierosa
• pożyczać sobie kosmetyków (szminka)
• przekrzykiwać się (zakażenia drogą kropelkową)
17
Należy:
• Dbać o higienę
• Używać
jednorazowych
higienicznych
chusteczek
• Unikać osób kaszlących i kichających
18
Immunoprofilaktyka
Podawana:
 w ramach zalecanych szczepień ochronnych, szczególnie
w grupach ryzyka oraz ze wskazań lekarskich
 w
wybranych
rejonach
-
samorządowe
programy
profilaktyczne
 w
przypadku
wystąpienia
ogniska
(koszary,
internaty itp.) lub epidemii
19
WIRUSOWE ZAPALENIE
WĄTROBY
Wirusowe zapalenie wątroby (WZW)
To choroba wywoływana przez jeden z kilku
obecnie
czyli
znanych
wirusów
wirusów
hepatotropowych
wyspecjalizowanych
w atakowaniu komórek wątroby - hepatocytów.
Najczęściej spotykamy się z WZW typu A, B, C.
21
WIRUSOWE ZAPALENIE
WĄTROBY TYPU C
WZW typu C
Choroba definiowana jako wirusowe zapalenie
wątroby typu C spowodowana jest przez wirus
zapalenia wątroby typu C (HCV - Hepatitis C
Virus), który wykryto dopiero w roku 1989.
Wirusowe zapalenie wątroby typu C zwane jest
także WZW C lub potocznie żółtaczką C.
23
Objawy
• 70
–
80%
przypadków
ma
przebieg
bezobjawowy
• Objawy niecharakterystyczne takie jak:
- spadek kondycji fizycznej i nieuzasadniona
męczliwość,
- częste zaburzenia gastryczne takie jak wzdęcia,
bóle brzucha, niestrawność, biegunki,
24
Do zakażenia może dojść:
• w wyniku przetoczenia zakażonej krwi,
• w
wyniku
bezpośredniego
kontaktu
uszkodzonej skóry lub śluzówek z zakażoną
krwią (używanie tych samych maszynek do
golenia, nożyczek, szczoteczek do zębów lub
poprzez materiały sanitarne oraz zakrwawioną
odzież),
25
Do zakażenia może dojść: cd.
• w sytuacjach pozamedycznych i medycznych, w których
stosowany
jest
niewłaściwie
wysterylizowany
(wyjałowiony) sprzęt, jak np:
a)
zabiegi upiększające takie jak: manicure, pedicure,
kolczykowanie, wykonywanie tatuaży,
b)
używanie wspólnych
narkomanów,
igieł
i
strzykawek
przez
26
Do zakażenia może dojść: cd.
c)
zabiegi
stosowane
w
leczeniu
stomatologicznym,
d) używanie skażonych igieł lub innego sprzętu
podczas wykonywania zabiegów,
27
Do zakażenia może dojść: cd.
• podczas kontaktów seksualnych tzw. wysokiego ryzyka
(często, z wieloma partnerami), które mogą
powodować krwawienie,
• przeniesienie
wirusa
z
matki
w okresie okołoporodowym (rzadko).
W
wielu
przypadkach
sposób
na
dziecko
zakażenia
pozostaje nieznany.
28
Nie można zarazić się poprzez:
• kichanie, kaszel,
• używanie tych samych sztućców i talerzy,
• korzystanie z tej samej łazienki lub toalety,
Osoba zakażona przestrzegająca podstawowych
zasad
higieny
nie
stanowi
zagrożenia
zakażeniem wirusem typu C.
29
Profilaktyka
1. Unikać źle prowadzonych:
•
zakładów opieki medycznej,
•
gabinetów dentystycznych,
•
gabinetów kosmetycznych,
•
zakładów fryzjerskich.
30
Profilaktyka c.d.
2. Unikać kontaktu z krwią innych ludzi.
3. Zaszczepić się przeciwko WZW typu B (brak
szczepionki przeciwko WZW typu C).
31
Program:
Zwalczanie AIDS
i zapobieganie zakażeniom
HIV
32
Profilaktyka HIV /AIDS
Sytuacja epidemiologiczna w Polsce na koniec 2009 r.
Pierwszy przypadek zakażenia HIV został wykryty
w Polsce w roku 1985, natomiast pierwsze zachorowanie
na AIDS zdiagnozowano rok później.
Od początku epidemii HIV/AIDS w Polsce do końca
2009 roku, łącznie stwierdzono zakażenie HIV u 12 757
obywateli polskich, odnotowano 2 516 zachorowań na
AIDS, a 1 010 osoby zmarły z przyczyn związanych z
AIDS.
W 2009 roku zgłoszono w Polsce 689 nowych zakażeń
HIV, w tym 539 mężczyzn (78%) i 127 kobiet (18%).
W przypadku 23 osób występuje brak danych.
Jednocześnie rozpoznano AIDS u 124 osób, w tym 96
mężczyzn (77%) i 28 kobiet (23%).
33
Średnia roczna liczba nowo wykrywanych
zakażeń HIV w latach 2002-2006, według
województw
– województwo dolnośląskie (4,1);
– województwo warmińsko-mazurskie
(2,4);
– województwo pomorskie, łódzkie,
(1,9);
– województwo zachodniopomorskie,(1,8);
– województwo śląskie , kujawskopomorskie, mazowieckie, opolskie,
lubuskie(1,2);
– województwo podlaskie (0,9)
– województwo wielkopolskie, (0,8);
– województwo lubelskie,
podkarpackie, małopolskie (0,7);
– województwo świętokrzyskie(0,5).
34
Zestawienie zachorowalności
w Polsce na HIV, AIDS i zgony
35
Zestawienie zapadalności na HIV
w zależności od wieku w roku 2004,
2006, 2008
Zapadalności w Polsce na HIV
w zależności od wieku w roku 2004, 2006,
2008
350
Ilość osób
300
250
200
150
100
50
0
ni emowl
ęta
1 2 .Ja n
1 3 -1 9
2 0 -2 9
3 0 -3 9
4 0 -4 9
5 0 -5 9
60 +
b. d.
2004
3
8
24
256
194
90
35
5
41
2006
4
11
20
295
226
99
38
6
51
2008
1
8
22
250
303
99
49
19
51
36
Promowanie zdrowego stylu życia
Program:
Trzymaj Formę
37
Promowanie zdrowego stylu życia
Zasady zdrowego stylu życia
1. Prawidłowe żywienie (zbilansowana dieta).
2. Aktywność fizyczna.
3. Umiejętność radzenia sobie ze stresem.
4. Unikanie nałogów.
5. Umiejętność korzystania z profilaktycznej opieki
zdrowotnej.
38
Częstość występowania nadwagi i otyłości
wśród młodzieży w Polsce i innych
krajach
39
Zajęcia sedentaryjne w czasie wolnym
40
Profilaktyka nowotworowa
Program:
Wybierz życie – Pierwszy
Krok
41
Profilaktyka nowotworowa
W Polsce rak szyjki macicy jest drugim co do częstości
występowania
nowotworem
narządów
płciowych
u kobiet do 45 roku życia. Co roku około 3500 Polek
dowiaduje się, że ma raka szyjki macicy, a połowa
z nich umiera, bo zgłosiła się do lekarza zbyt późno.
Oznacza
to,
że
z
dziesięciu
kobiet,
u
których
codziennie wykrywa się w Polsce ten nowotwór, pięć
umiera.
42
Ponieważ szczepionki przeciw HPV są najbardziej
skuteczne u kobiet, które nie zetknęły się jeszcze
z wirusem, programy szczepień powinny być skierowane
przede wszystkim do dziewczynek w wieku od 9-10 do
13 lat.
W 2010 roku na terenie powiatu wejherowskiego
w dwóch miastach Rumi i w Redzie prowadzone są
bezpłatne szczepienia dziewcząt urodzonych w 1997 r.
Całość wydatków z tytułu realizacji programu szczepień
pokrywają gminy.
43
Zaproszenie

Serdecznie
Powiatowej
zapraszam
Stacji
Sanitarno
na
–
„Dzień
Otwarty”
Epidemiologicznej
w Wejherowie, który odbędzie się w siedzibie stacji
22 października 2010 roku w godzinach od 9.00
do 14.00
45
W programie między innymi:
1.
Prezentacja multimedialna na temat zakresu działalności stacji.
2.
Możliwość uzyskania informacji z zakresu działalności poszczególnych
sekcji, w szczególności, z zakresu:
•
dezynfekcji i sterylizacji
•
zagrożeń zdrowotnych XXI wieku
•
szczepień ochronnych
Warsztaty laboratoryjne:
3.
•
techniki badań z zakresu diagnostyki zatruć pokarmowych
•
badanie mikrobiologiczne wody
46
Dziękuję za uwagę