Toksoplazmoza

ZAKAŻENIA
WEWNĄTRZMACICZNE
TOKSOPLAZMOZA
JAROSŁAW MROZEK
SZPITAL KLINICZNY IM
Ks. A. MAZOWIECKIEJ W WARSZAWIE
CHOROBOTWÓRCZOŚĆ
• TOKSOPLAZMOZA
 NABYTA - CHOROBA ODZWIERZĘCA
(ANTROPOZOONOZA)
/neurotoksoplazmoza, Toxo. uogólniona u osób
z deficytami odporności (HIV, transplantacje,
immunosupresja)
WRODZONA - PŁÓD
ZARAŻENIE WERTYKALNE MATKA
TOKSOPLAZMOZA
-1923r.- opis zmian w siatkówce oka u dziecka z
wodogłowiem i małooczem
-1937r.- wykrycie i opis transmisji wertykalnej
matka-płód
-1970r.-opis cyklu życiowego Toxoplasma gondi
TOXOPLASMA GONDI
PREWALENCJA
Francja
54%
Polska
45%
Niemcy
42%
Szwecja
26%
W.Brytania
10%
Norwegia
7%
T.GONDI-biologia
żywiciel ostateczny- kot - faza jelitowagametogeneza i tworzenie oocyst
środowisko zewnętrzne- oocysty--sporocysty
żywiciele pośredni - inne zwierzęta + kot -faza
pozajelitowa, wewnątrzkomórkowa
(tachyzoity) => hepatocyty / neurony
/makrofagi/
zakażenie łożyska i płodu =>> bradyzoity
TOKSOPLAZMOZA - KLINIKA
• toksoplazmoza nabyta dorosłych
- postać węzłowa
- neurotoksoplazmoza
- toksoplazmoza po przeszczepie
• toksoplazmoza nabyta, pierwotna
ciężarnych
• toksoplazmoza wrodzona
• toksoplazmoza – postać oczna
ROZPOPZNAWANIE TOKSOPLAZMOZY
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
BAD. LAB.
KLINIKA
cięż
wrodz
nab
ocz
def. imm
TOKSOPLAZMOZA WRODZONA
Ogólne ryzyko zakażenia wynosi ok. 40-50%
80
70
60
50
40
30
20
10
0
I
II
III
trymestr ciazy
%ryzyka
transmisji
% obj.toxo.
TOKSOPLAZMOZA WRODZONA
- 10% zarażonych płodów rozwija typowe objawy
kliniczne wewnątrzmacicznie
- obraz kliniczny – od bezobjawowego do triady
Sabina – Pinkertona (rzadko)
- 30% zarażonych noworodków manifestuje
objawy kliniczne, w tym 10% o ciężkim
przebiegu
- śmiertelność okołoporodowa z powodu Toxo 1%
- w Polsce wykrywa się około 300 przypadków
Toxo wrodzonej rocznie
TOKSOPLAZMOZA WRODZONA
NASTĘPSTWA ODLEGŁE
• 65%-85% ze strony narządu wzroku – do ślepoty
włącznie
• 75% następstwa ze strony OUN – zaburzenia
motoryki, padaczka, zaburzenia funkcji
poznawczych i intelektualnych
• 10% - 20% ze strony narządu słuchu
* dane dotyczą asymptomatycznych noworodków,
bez chemioprofilaktyki w trakcie ciąży – nie
rozpoznanych w ciąży
DIAGNOSTYKA ZAKAŻEŃ TOKSOPLAZMA
GONDI
*Techniki biologii molekularnej - PCR
(krew, płyn m-rdzeniowy, płyn owodniowy,
łożysko)
*Próby biologiczne
*Metody serologiczne
1/ z zastosowaniem antygenów powierzchownych
(test Sabina –Feldmana. Test OIF – IgG
(podstawowy)
DIAGNOSTYKA ZAKAŻEŃ TOKSOPLAZMA
GONDI
2/ z zastosowaniem antygenów rozpuszczalnych
(odczyn lateksowy, Techniki immunoenzymatyczne
-najpowszechniejsze do detekcji IgM, IgG, IgA
-czułość i specyficzność zależy od rodzaju użytych
odczynników
-wyniki różnych metod są nieporównywalne
*ISAGA – najwyższa czułość w stosunku do IgM
*Awidność IgG
DYNAMIKA SYNTEZY PRZECIWCIAŁ W
TOKSOPLAZMOZIE NABYTEJ
30
25
IgM
IgA
IgG
20
15
10
5
0
I TYDZ III TYG
I MSC V MSCY I ROK
II ROK
V ROK
TOKSOPLAZMOZA CIĘŻARNYCH
KRYTERIA ROZPOZNAZNIA
PEWNE
• a/ OBIE PRÓBKI BADANE
W CIĄŻY
• SEROKONWERSJA
• b/ I- SZA BADANA PRZED
CIĄŻĄ
TOKSOPLAZMOZA CIĘŻARNYCH
KRYTERIA ROZPOZNANIA
PRAWDOPODOBNE
•
ZNAMIENNY PRZYROST
MIANA IgG DO WARTOŚCI
WYSOKICH W ODSTĘPIE 3
TYG
WYSOKIE MIANA
SWOISTYCH IgG, PRZY
OBECNOŚCI IgM/IgA,
OBECNOŚĆ KLINICZNYCH
WYKŁADNIKÓW
• IgM i IgA obecne
•
*LECZENIE MOŻE
SPOWODOWAĆ WZROST
MIANA IgG
• % IgG o wysokiej
awidności poniżej
20 (index <0.2)
TOKSOPLAZMOZA CIĘŻARNYCH KRYTERIA
ROZPOZNANIA
MOŻLIWE
• WYSOKIE MIANA
SWOISTYCH IgG PRZY
BRAKU OBJAWÓW
ZAKAŻENIA I BRAKU
IgM
• U ciężarnych –
możliwe w drugiej
połowie ciąży
TOKSOPLAZMOZA WRODZONA KRYTERIA
ROZPOZNANIA
PEWNE
* DODATNI WYNIK IZOLACJI PASOŻYTA Z
PŁYNU OWODNIOWEGO KRWI, TKANEK
PŁODU LUB NOWORODKA
* UTRZYMYWANIE SWOISTYCH IgG U
NOWORODKA PRZEZ 1 ROK ŻYCIA
(NIEZALEŻNIE OD OBJAWÓW KLINICZNYCH)
* WYKRYCIE SWOISTYCH IgM LUB IgA W I –
SZYM PÓŁROCZU ŻYCIA NOWORODKA
TOKSOPLAZMOZA WRODZONA KRYTERIA
ROZPOZNANIA
PRAWDOPODOBNE
• UTRZYMYWANIA SIĘ ZMIAN SUGERUJĄCYCH
ZAKAŻENIE „ IN UTERO „ W USG U
CIĘŻARNEJ Z PEWNYM ZAKAŻENIEM
• WYKRYCIE SWOISTYCH IgM, IgA WE KRWI
PŁODU ZE ZMIANAMI W OBRAZIE USG
LECZENIE TOKSOPLAZMOZY
• UOGÓLNIONA TOKSOPLAZMOZA NABYTA
• TOKSOPLAZMOZA OCZNA
(ZAP.NACZYNIÓWKOWO –
SIATKÓWKOWE)
• TOKSOPLAZMOZA WRODZONA
(BEZOBJAWOWA I OBJAWOWA)
• CHEMIOPROFILAKTYKA CIĘŻARNYCH
* CHEMIOPROFILAKTYKA CIĘŻARNYCH –
SPIRAMYCYNA (ROWAMYCYNA) 9 mln/24
do porodu
• LECZENIE TOKSOPLAZMOZY U PŁODUSULFONAMIDY Z PIRYMETAMINĄ (FANSIDAR2 tabl. /7 dni – 6 /7 tygodni)
PIRYMETAMINA (DARAPRIM 25 mg)
50-75 mg – 2-3 dni, następnie 25 mg /14 dni łącznie z
SULFADIAZYNĄ (ADIAZINE 500 mg) 50 –100 mg/kg
KW. FOLINOWY – celem ograniczenia supresji szpiku
przez pirymetamię
ZAPOBIEGANIE
• Prewencja ogólna – poprawa stanu zoohiginy,
zwyczajów żywieniowych i ogólnego stanu
higieny
• Specyficzne i zorganizowane formy
zapobiegania toxo.
* zapobieganie toksoplazmozie wrodzonej
* zapobieganie toksoplazmozie u osób z niesprawnym
układem odpornościowym
* zapobieganie toksoplazmozie w miejscu pracy
* szerzenie oświaty zdrowotnej
POTENCJALNE KORZYŚCI SCREENINGU
TOKSOPLAZMOZY WRODZONEJ
1/ identyfikacja kobiet z nabytą aktywną
toksoplazmozą w ciąży
2/ zmniejszenie ryzyka transmisji wertykalnej
3/ zmniejszenie ryzyka występowania objawów
toksoplazmozy wrodzonej u dziecka