Szanse i wyzwania dla branży cukrowniczej po zniesieniu systemu
advertisement
Aktualności Szanse i wyzwania dla branży cukrowniczej po zniesieniu systemu kwot Marcin Mucha, Związek Producentów Cukru w Polsce 1 stycznia 2014 r. zaczęły obowiązywać nowe przepisy dotyczące unijnego rynku cukru. Zgodnie z nimi system kwotowy został utrzymany do 30 września 2017 r. wraz z obowiązującymi obecnie mechanizmami jego zarządzania. Od 1 października 2017 r. rynek cukru zostanie zliberalizowany, a zarówno plantatorzy, jak i producenci cukru będą musieli się przyzwyczaić do funkcjonowania sektora w nowych warunkach rynkowych. Przykładowe wyzwania i szanse po zniesieniu systemu kwotowego w 2017 r. Zanim dojdzie do całkowitego zniesienia systemu kwotowego, odbędą się jeszcze trzy kampanie cukrownicze, które zostaną przeprowadzone w oparciu o system limitów produkcji. Ten krótki czas będzie okazją, aby jak najlepiej przygotować się do okresu po 2017 r., ponieważ wyeliminowanie mechanizmów zarządzania rynkiem cukru wiąże się zarówno z olbrzymimi wyzwaniami i niepewnością, ale jednocześnie stanowi szansę na dalszy rozwój branży. Część decyzji podejmowanych jeszcze w okresie obowiązywania kwot będzie miała swoje konsekwencje już w nowej rzeczywistości rynkowej. Prawdopodobnie większa chwiejność produkcji oraz cen cukru Brak limitów produkcji Brak limitów produkcji oznacza lepsze wykorzystanie potencjału produkcyjnego, szczególnie w takich krajach jak Polska, która zajmuje w UE trzecie miejsce pod względem produkcji białych kryształów. Należy jednak pamiętać, że również w innych krajach zostaną zniesione ograniczenia w produkcji, co oznacza, że Polska będzie narażona na silną rywalizację ze strony pozostałych państw członkowskich. Do tego dochodzi silniejsza konkurencja wewnętrzna pomiędzy produ- Przykładowe zagrożenia Zwiększona konkurencja między producentami cukru Przykładowe szanse Lepsze wykorzystanie potencjału produkcyjnego Uwolnienie rynku krajowego Potencjalna nadpodaż Swobodny eksport Wzrost innowacyjności Konkurencja między producentami cukru a izoglukozy Zwiększone zapotrzebowanie globalne na cukier Dalsze umowy handlowe zezwalające na preferencyjny import cukru Rozwój alternatywnych substancji słodzących centami cukru, ale również chociażby z producentami izoglukozy. Import cukru Do olbrzymich wyzwań branży z pewnością trzeba zaliczyć import. Zarówno w okresie obowiązywania systemu kwotowego, jak i po jego zniesieniu w 2017 r. nadal będzie obowiązywała ochrona celna rynku cukru. Oznacza to, że wysokie stawki celne na import cukru do Unii Europejskiej będą utrzymane. Jednocześnie trzeba zwrócić uwagę, że już obecnie istnieją regulacje zezwalające na bezcłowy import z krajów Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP) oraz z krajów najsłabiej rozwiniętych (LDC), a UE podpisuje lub ma zamiar podpisać umowy handlowe z indywidualnymi krajami (Kolumbia, Peru) lub grupami państw (MERCOSUR), dla których otwiera się możliwość takiego importu. Swobodny eksport Z drugiej strony do szans branży można zaliczyć możliwość swobodnego eks- portu, który po zniesieniu limitowania nie będzie ograniczony, tak jak obecnie, limitem wywozowym w wysokości do maksymalnie 1,3 mln ton. Brak ceny minimalnej na buraki Ponadto istnieje wiele niepewnych zmiennych, których kształt będzie zależał od sytuacji na rynku. W szczególności dotyczy to poziomu cen buraków cukrowych (po 30 września 2017 r. zniknie cena minimalna), jak i innych upraw, poziomu cen na rynku światowym, kursu walut itd. Podsumowanie Uwzględniając wyzwania oraz szanse, jakie stawia liberalizacja rynku cukru po 2017 r. można stwierdzić, że w dużej mierze podstawą sukcesu sektora będzie silna i uczciwa współpraca pomiędzy plantatorami buraka cukrowego, a producentami cukru, dzięki czemu Polska będzie mogła się rozwijać i utrzymać swoją dobrą pozycję na europejskim oraz światowym rynku. Należy pamiętać, że po zniesieniu kwot, sprawy dotyczące warunków zakupu buraków cukrowych będą nadal w dużym stopniu uregulowane w przepisach UE. Oznacza to utrzymanie pisemnych umów dostawy z plantatorami lub ich organizacjami, w tym również możliwość zawierania porozumień branżowych, choć na nieco zmienionych zasadach. Część przepisów dotyczących warunków zakupu surowca została uproszczona, niektóre zniknęły, ale większość kwestii regulowanych obecnie pozostała niezmienna. 3/2014 BURAK CUKROWY 3
