Miłosierdzie to imię Boga

1
MIŁOSIERNI
JAK
OJCIEC
„Potrzebujemy nieustannie kontemplować tajemnicę miłosierdzia. Jest ona dla
nas źródłem radości, ukojenia i pokoju. Miłosierdzie: to jest słowo, które objawia
Przenajświętszą Trójcę. Miłosierdzie: to najwyższy i ostateczny akt, w którym Bóg
wychodzi nam na spotkanie. Miłosierdzie jest podstawowym prawem, które
mieszka w sercu każdego człowieka, gdy patrzy on szczerymi oczami na swojego
brata, którego spotyka na drodze życia.
Miłosierdzie: to droga, która łączy Boga z człowiekiem, ponieważ otwiera serce
na nadzieję bycia kochanym na zawsze, pomimo ograniczeń naszego grzechu”
(Fr., Misericorsiae Vultus, 2).
Zwołanie regionalne zgromadziło nas – tradycyjnie w Dębkach – aby w
wielkanocnym klimacie JUBILEUSZÓW (Miłosierdzia, Chrztu Polski, 180.lecia CR,
125.lecia SCR) dać świadectwo jedności zakonnej zmartwychwstańców aktualnie
żyjących i posługujących na Ziemi Kaszubskiej. Jeśli tu i teraz jesteśmy, to oznacza,
że wystarczyło chęci i argumentów, aby inne sprawy odłożyć i pobyć „razem, jak
bracia” – za co bardzo dziękuję każdemu z Was!
Kościół, szerzej niż zwykle, otworzył Bramy Miłosierdzia i rozesłał Misjonarzy
Miłosierdzia (w środę popielcową), aby byli „znakiem matczynej troski Kościoła o
Lud Boży, żywym znakiem tego, jak Ojciec przygarnia tych, którzy szukają Jego
przebaczenia, ponieważ będą kształtować ze wszystkimi spotkanie pełne
człowieczeństwa, źródło uwolnienia, bogate w odpowiedzialność za
przezwyciężenie trudności i podjęcie nowego życia otrzymanego w chrzcie
świętym” (Fr., MV, 18). W minionym niedawno czasie uroczyście weszliśmy, wraz
z całym Narodem, w historyczne źródła Chrztu, aby dziękować, wychwalać i
wielbić Tego, który jako Ojciec, Syn i Duch Święty zechciał nas mieć za swoje
dzieci. Tym samym została namaszczona dalsza historyczna droga Polan.
W dzisiejszej refleksji, chcemy intensywniej kontemplować miłosierne Oblicze
Boga w darze i tajemnicy zakonnej posługi miłosierdzia,1 bowiem „dziś
Oblubienica Chrystusa woli posługiwać się raczej lekarstwem miłosierdzia, aniżeli
surowością… Kościół Katolicki pragnie okazać się matką miłującą wszystkich,
matką łaskawą, cierpliwą, pełną miłosierdzia i dobroci…” (J XXIII, 11.10.1962 –
otwarcie Vaticanum II).
Skoro „Kościół żyje autentycznie, kiedy wyznaje i głosi miłosierdzie, najbardziej
zadziwiający atrybut Stwórcy i Odkupiciela, oraz kiedy przybliża ludzi do źródeł
miłosierdzia” (JP II, DiM), to i nasze powołanie … wypływając z bezinteresownego
daru Bożego miłosierdzia, „wyraża miłosierdzie, jakie żywi do człowieka Bóg” (B
XVI). Zostaliśmy do tej misji powołani i przygotowani, gdyż Bóg Miłosierny tego
1
Podejmując niejako kontynuację rozważań o. Lucjana Krzywonosa CR ze spotkania osób konsekrowanych w
lutym 2016 roku, przy przejściu przez Jubileuszową Bramę Miłosierdzia w naszym Gdańskim Sanktuarium.
2
chciał. Na każdego z nas spojrzał z miłością miłosierną, a znając słabość i
niedoskonałość narzędzia, którym jesteśmy, nie wycofał swego daru, choć my
sami niejednokrotnie doświadczamy własnej niegodności. Papież Franciszek
zapytany czym jest dla niego miłosierdzie przywołuje nauczanie św. Augustyna i
objaśnia: „Znaczenie etymologiczne miłosierdzia to otwarcie serca na biednego
(‘misericordia = miseris cor’ – czyni smutnym serce tego, który współczuje
nieszczęściu drugiego), a samo miłosierdzie jest to przykre odczucie nędzy
bliźniego, przez co jesteśmy skłonni by mu pomóc, o ile to możliwe … Miłosierdzie
to zachowanie Boga, który przytula, to ofiarowanie się Boga, który przyjmuje,
który pochyla się, by przebaczyć… Dlatego można powiedzieć, że miłosierdzie to
dowód tożsamości naszego Boga” (Fr., Andrea Tornielli, Miłosierdzie to imię Boga,
s. 27-28).
Zaproszenie Jezusa „pójdź za Mną!” i dana odpowiedź, to wejście w przestrzeń
życia i posługi miłosierdzia. Ci, którzy doznali tak wielkiego miłosierdzia (o czym
wyraźnie przypomina pierwsza modlitwa eucharystyczna) stają się sługami
Miłosiernego i szafarzami miłosierdzia. Działając in persona Christi uzyskaliśmy
niewyobrażalne zaufanie, niezniszczalną pieczęć i sakramentalną skuteczność
miłosiernej miłości Boga. I tylko On wie, jak ostatecznie wypełnimy powołanie
Bożego „ministra” (w etymologicznym rozumieniu tego słowa).
W Modlitewniku Pielgrzyma2 znajdujemy pomoc w realizacji zaleceń jakie papież
Franciszek sugeruje w bulli „Misericordiae vultus” ogłaszającej rok 2016
Nadzwyczajnym Jubileuszem Miłosierdzia. Znajdujemy się na pierwszej linii
bojowników miłosierdzia. Oto szczególne dary miłosierdzia ukazane w Jezusie i
przez Jezusa obejmujące swym uniwersalizmem całe stworzenie. Odczytamy je w
kontekście realiów życia i posługi osób konsekrowanych:
1.
2.
3.
4.
DAR
DAR
DAR
DAR
OBECNOŚCI
POMOCY
PRZEBACZENIA
ZJEDNOCZENIA
Ad 1.: DAR OBECNOŚCI – to pierwotny i najbardziej podstawowy dar. Bóg
jest z człowiekiem. Syn Boży stał się jednym z ludzi (Verbum caro hic factum est
et habitavit in nobis). Przez trzydzieści lat w Nazarecie nie dokonuje cudów ani nie
naucza tłumów. Po prostu JEST – we wszystkim i z każdym przeżywającym swoją
codzienność. Uczymy się dostrzegać Jego obecność w nas samych, innych
ludziach, znakach czasu i miejsca; w Jego słowie i w Najświętszym Sakramencie.
Uczymy się BYĆ – z Nim i przy Nim, być z człowiekiem i przy człowieku.
Obecność zakonnika-duszpasterza stanowi istotny dar obecności Boga. Może to
być obecność utajniona, ukryta, bo zatopiona w samotnej adoracji, medytacji czy
innej formie trwania przed obliczem Oblubieńca i w Jego sercu. Może stanowić
2
„PRZEJŚĆ PRZEZ BRAMY MIŁOSIERDZIA”, Modlitewnik pielgrzyma, wyd. św. Stanisława, Kraków 2015.
3
praktyczną realizację woli Pana w posłudze duszpasterskiej przez licznie
wypracowane apostolaty obejmujące każdego człowieka w jego zróżnicowanej
codzienności. Przy całym bogactwie i różnorodności ewangelizacji i misji, wspólny i
konieczny mianownik stanowi DAR OBECNOŚCI PASTERSKIEJ. Oto pierwsze
podstawowe powołanie: BYĆ w Bogu, BYĆ z Boga, BYĆ dla Boga żyjącego pośród
swojego Ludu. Nikt nie zastąpi nas w takiej obecności. Z woli miłosiernego Boga
jesteśmy powołani, by ukazywać miłosierne oblicze Ojca. Wraz z całym Kościołem
modlimy się:
„Panie Jezu Chryste,
Ty nauczyłeś nas,
abyśmy byli miłosierni,
jak Ojciec nasz niebieski
i powiedziałeś nam, że kto widzi Ciebie,
widzi także i Jego.
Ukaż nam Twoje oblicze,
a będziemy zbawieni…”
Ad 2.: DAR POMOCY – w czasie publicznej działalności obecność Jezusa
wśród ludzi wyraża się przez DAR SŁOWA, które jest światłem i poprzez DAR
CZYNU, który jest uzdrowieniem (por. czyny i przypowieści Jezusa pokazujące
miłosierne oblicze Ojca). Pomoc Zbawiciela nie ogranicza się do zaspokojenia
głodu i przywrócenia zdrowia. Jezus Chrystus leczy serce, odradza jego zdolność
miłowania, uczy kochać Boga i ludzi. Pomaga człowiekowi być sobą – istotą
stworzoną na obraz i podobieństwo Boga, oraz okazywać innym miłosierdzie.
Z perspektywy łaski, słudzy nieużyteczni jesteśmy. Pamiętamy jednocześnie, że
„miłość nie może być abstrakcyjnym słowem. Jezus swoją miłość czyni widoczną i
namacalną. Z samej swej natury – przypomina papież Franciszek – miłość jest
konkretnym życiem: to intencje, zachowania, postawy… Miłosierdzie Boga jest
Jego odpowiedzialnością za nas. On czuje się odpowiedzialnym, to znaczy: pragnie
naszego dobra i chce nas widzieć szczęśliwymi, napełnionymi radością i pokojem”
(Fr., MV, 9).
Każdy chrześcijanin, zwłaszcza kapłan/zakonnik, „wezwany jest do leczenia ran,
do opatrywania ich oliwą pocieszenia, do przewiązywania miłosierdziem oraz do
leczenia solidarnością i należną uwagą” (tamże,15). Papież błaga: „Nie wpadajmy
w obojętność, która upokarza; w przyzwyczajenie, które usypia ducha i nie
pozwala odkryć nowości; w cynizm, który niszczy” (tamże,15). Gorącym życzeniem
Papieża jest, aby chrześcijanie przemyśleli podczas Jubileuszu UCZYNKI
MIŁOSIERDZIA względem ciała i względem ducha, albowiem nie możemy uciec od
słów Pana, gdyż to na ich podstawie będziemy osądzani: czy daliśmy jeść
głodnemu, czy daliśmy pić spragnionemu… czy mieliśmy czas, aby być z chorym i
z więźniem. Zostaniemy zapytani, czy pomogliśmy wyjść z wątpliwości
sprawiających, że człowiek zaczyna się bać i są źródłem samotności, czy byliśmy
zdolni do przezwyciężenia ignorancji rodzącej biedę… czy byliśmy cierpliwi na wzór
4
Boga, który jest tak cierpliwy wobec nas… Pod wieczór życia będą cię sądzić z
miłości (św. Jan od Krzyża)” (tamże,15).
Papież Franciszek, jak najwyższej rangi ziemski dowódca, wydaje polecenie –
rozkaz, aby „wyjść z kościołów i parafii, wyjść i pójść szukać ludzi tam, gdzie żyją,
gdzie cierpią, gdzie mają nadzieję. Kościół, jak szpital polowy, charakteryzuje się
tym, że zakładany jest tam, gdzie toczy się walka: nie ma stałej struktury, nie jest
wyposażony we wszystko… Jest przenośny, ma zapewnić pierwszą pomoc, szybką
interwencję, ma zapobiegać temu, by poszkodowani w walce umierali. To
medycyna pierwszej pomocy, tutaj nie przeprowadza się specjalistycznych badań…
ale okazuje się matczyne wnętrze miłosierdzia i wychodzi naprzeciw tak wielu
zranionym potrzebującym wysłuchania, zrozumienia, przebaczenia i miłości” (Fr.,
Miłosierdzie to imię Boga, s. 79). Zaangażowani w dzieło czynnej miłości modlimy
się:
Panie Jezu Chryste…
Twój wzrok pełen miłości
uwolnił Zacheusza oraz Mateusza
od niewoli pieniądza,
a nierządnicę i Magdalenę
od szukania szczęścia wyłącznie w rzeczach stworzonych.
Wzrok ten sprawił,
że Piotr zapłakał po zdradzie,
a żałujący Dobry Łotr
usłyszał zapewnienie o Raju.
Pozwól nam tak wysłuchać słów,
które wypowiedziałeś do Samarytanki,
jakbyś je wypowiedział do każdego z nas:
O, gdybyś znała dar Boży!
Ty, który jesteś Obliczem widzialnym,
Ojca niewidzialnego,
Boga, który objawia swoja wszechmoc
przede wszystkim przez przebaczenie i miłosierdzie:
spraw, aby Kościół na świecie
stał się widzialnym obliczem Ciebie,
swego Pana zmartwychwstałego i uwielbionego.
Ad 3.: DAR PRZEBACZENIA – Zbawiciel wchodzi w świat ludzkiego cierpienia
i jednoczy się z każdym dźwigającym swój krzyż. Mocą miłości, wyrażonej w męce
i śmierci, Jezus dokonuje pojednania człowieka z Bogiem: gładzi grzech, pokonuje
szatana. Człowiek słyszy słowa przebaczenia i jest wezwany do kroczenia tą drogą
(Kol 3,13). W służebnym kapłaństwie Jezusa Chrystusa udzielonym człowiekowi
stajemy się współuczestnikami misterium Jezusa i Kościoła: Weźmijcie Ducha
Świętego. Którym odpuścicie grzechy, są im odpuszczone… Ponieważ „łatwiej jest
Bogu powstrzymać gniew, aniżeli miłosierdzie” (św. Augustyn), dlatego „Jezus
chce pokazać wielki dar miłosierdzia, który szuka grzeszników, aby zaoferować im
przebaczenie i zbawienie” (Fr., MV 20).
5
W darze Chrystusowej konsekracji uczestniczymy w miłosiernej propozycji Boga.
Rok Jubileuszowy, czy zbliżająca się u nas wizytacja prowincjalna, „to czas
sposobny na zmianę życia! To czas, aby pozwolić dotknąć swego serca. W obliczu
popełnionego zła, nawet w przypadku ciężkich przestępstw, nadchodzi moment
wysłuchania płaczu osób niewinnych, ograbionych z majątku, z godności, z uczuć, z
samego życia. Pozostawanie na drodze zła jest tylko źródłem iluzji i smutku.
Prawdziwe życie jest zgoła inne. Bóg nie męczy się, trzymając rękę wyciągniętą. On
jest zawsze gotowy do wysłuchania i również ja jestem gotowy… Wystarczy tylko
przyjąć zaproszenie do nawrócenia i poddać się sprawiedliwości, podczas gdy
Kościół ofiaruje miłosierdzie” (Fr., MV 19).
Papież Franciszek zachęcając do
cierpliwego słuchania nazywa to
„apostolstwem ucha”, a spowiednikom doradza: „Rozmawiajcie, słuchajcie
cierpliwie, mówcie ludziom przede wszystkim, że Bóg ich kocha. A jeśli spowiednik
nie może rozgrzeszyć, niech wyjaśni przyczynę, lecz niech chociaż pobłogosławi,
nawet bez udzielenia sakramentalnego rozgrzeszenia. Boża miłość jest również dla
tych, którzy nie mogą przyjąć sakramentów… są kochani przez Boga, są przez
Boga poszukiwani i potrzebują błogosławieństwa. Okażcie wrażliwość wobec tych
osób. Nie oddalajcie ich. Ludzie cierpią. Bycie spowiednikiem, to wielka
odpowiedzialność… Jeśli osoby te nie poczują dzięki spowiednikom Bożej miłości i
miłosierdzia, oddalą się i może już nigdy nie wrócą. Przytulcie je więc i bądźcie
miłosierni, nawet jeśli nie możecie udzielić rozgrzeszenia” (Fr., Miłosierdzie to imię
Boga, s. 38-39). Jako nawracający się grzesznicy i słudzy Miłości Miłosiernej
wołamy:
Panie Jezu Chryste…
Ty zechciałeś również, abyśmy jako Twoi słudzy,
byli przybrani w słabość po to, byśmy mogli okazywać
słuszne współczucie tym,
którzy trwają w niewiedzy i błędzie:
niech każda osoba, która się do nas zwraca,
czuje się oczekiwana, kochana
oraz doświadcza przebaczenia od Boga.
Ad 4.: DAR ZJEDNOCZENIA – Celem posłania Ducha Świętego w każdej
czynności liturgicznej jest doprowadzenie do komunii z Chrystusem, by formować
Jego Ciało… Owocem działania Ducha w liturgii jest nierozłącznie Komunia z
Trójcą Świętą i komunia braterska (KKK 1108). Takiej jedności pragnie Bóg. My
również jej pragniemy i „jesteśmy przekonani, że Bóg powołuje nas, abyśmy żyli
razem, jak bracia – dzieląc się darami, jakie otrzymaliśmy, pomagając sobie
wzajemnie, modląc się i pracując razem dla Jego chwały…” Jesteśmy także
przekonani, „że Bóg powołuje nas, abyśmy razem pracowali nad
zmartwychwstaniem społeczeństwa…” (Konstytucje CR, CHARYZMAT). Trzeba
przejść wszystkie etapy, z których każdy jest usuwaniem tego, co dzieli, oraz
umacnianiem tego, co łączy, aby mogła rozkwitnąć pełna komunia z Bogiem i
6
ludźmi. Taka komunia jest najcenniejszym darem miłosierdzia Ojca Niebieskiego,
ofiarowanym nam przez Chrystusa w Duchu Świętym i „pobudza, aby miłością
odpowiedzieć na ogromną miłość Ojca w stosunku do nas” (KCR, CHARYZMAT).
Słudzy Kościoła posłani w mocy Ducha Świętego rozeszli się na cały świat, aby
nauczać wszystkie narody oraz chrzcić w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego.
Stając się misjonarzami miłosierdzia urzeczywistniają pragnienie swego Mistrza,
„aby byli jedno”. Zmartwychwstaniec owocnie uczestniczy „w Chrystusowym
pragnieniu rozpalania ognia Bożej miłości w sercu każdego człowieka na tej ziemi”
(KCR, CHARYZMAT). Piękny przykład przytacza papież Franciszek przywołując
swego poprzednika na Stolicy Piotrowej, Sługę Bożego Jana Pawła I – wtedy
jeszcze biskupa Albino Luciani’ego: „Wybór padł na niego, ponieważ niektóre
rzeczy woli Pan pisać na pyle niż w brązie czy marmurze: w ten sposób, jeśli napis
przetrwa, będzie jasne, że zasługa ta należy tylko i jedynie do Boga” (Fr.,
Miłosierdzie to imię Boga, s. 64).
Duch Święty, Duch Odnowiciel, uzdalnia Kościół Jezusa Chrystusa do
podejmowania wielorakich dzieł miłosierdzia. Ten Jubileuszowy Rok Miłosierdzia
powinien być nowym rozlaniem Ducha intensyfikującym życie przepełnione
uczynkami miłosierdzia. To one nadal „pozostają podstawą naszego rachunku
sumienia” (tamże, s. 130). Papież nie widzi potrzeby dodatkowego ich
wyjaśniania. Są jasne i konkretne. „Darmo otrzymaliśmy, darmo dajemy. Dotknąć
ciała Chrystusa w tym, kto jest wykluczony, głodny, spragniony, nagi, w więzieniu,
chory, bezrobotny, prześladowany, kto jest uchodźcą. To tam znajdujemy naszego
Boga, dotykamy Pana (por. Mt 25,31-46) …Toczy się gra o naszą wiarygodność
jako chrześcijan” (tamże, s. 131-132).
Człowiek współczesny (w tym może i niejeden Zmartwychwstaniec)
wychowywany w duchu izolacji i lęku przed bezpośrednią konfrontacją z bliźnim,
woli perspektywę telewizora, komputera, telefonu… Tutaj nie zarazi się – co
najwyżej zainfekuje się komputer. Nie czuje smrodu rozkładającego się ciała –
najwyżej poczuje swąd przegrzanych obwodów. Nie słyszy płaczu głodnych i
zrozpaczonych – najwyżej sam dramatyzuje, bo na kilka minut zastrajkowało łącze
lub zapodział komórkę i wpada w panikę. Miłosierdzie – dla małych i wielkich tego
świata, wyświęconych i konsekrowanych – potrafi być zadaniem dla jednostek
specjalnych zrzeszonych w różnych „caritasach”, hospicjach, domach opieki. A jak
jest u nas, CR? Odpowiedź jest ważna na własny i bliźnich użytek (praca dla
samodzielnych).
Jedność Ojca solidarna w miłosierdziu Jezusa z Nazaretu kontynuowana jest
dzięki Duchowi Świętemu. Uczestniczymy w budowaniu świątyni Bożego
Królestwa, w której gromadzą się wszyscy spragnieni miłości, której imię oznacza
MIŁOSIERDZIE. Przy wszystkich rozeznanych zdolnościach i talentach, słabościach
i grzechach wiem na pewno, że:
 Bóg jest MIŁOŚCIĄ MIŁOSIERNĄ
7






Boża miłość względem nas jest miłosierna i niezawodna
Bóg kocha każdego z nas osobiście miłością bezwarunkową
Bóg chętnie przebacza i przychodzi z pomocą
nawrócenie jest rzeczywistością dynamiczną i procesem trwającym całe życie
Bóg dał nam Maryję, aby we wszystkim była dla nas wzorem życia i działania
celem naszego życia i pracy w Zgromadzeniu jest oddawanie chwały
Bogu, odwzajemniając się miłością za miłość (4)
 śluby zakonne są wyrazem wolnego i całkowitego daru z siebie dla Boga (14)
 siła naszego Zgromadzenia jest zależna od intensywności życia
duchowego i owocnego apostolatu każdej lokalnej wspólnoty (133)
 ta paschalna dynamika trwa przez całe nasze życie (1)
Z pokorą zatem błagamy:
Panie Jezu Chryste…
poślij Twojego Ducha
i uświęć nas wszystkich Jego namaszczeniem,
aby Jubileusz Miłosierdzia był rokiem łaski od Pana,
a Kościół z odnowionym entuzjazmem
mógł nieść Dobrą Nowinę ubogim,
głosić wolność więźniom i uciśnionym
oraz przywracać wzrok niewidomym.
Prosimy o to za wstawiennictwem
Maryi, Matki Miłosierdzia
Ciebie, który z Ojcem i Duchem Świętym
żyjesz i królujesz na wieki wieków. Amen
Ryszard Burda CR
Dębki – 2016