tgggg - Uniwersytet Opolski
advertisement
Konferencja Naukowa „Rola bankowości centralnej w zapewnieniu stabilności rynku finansowego” dr Piotr Stanisławiszyn Uniwersytet Opolski „Niestandardowe (nowe) instrumenty polityki pieniężnej i ich wpływ na stabilność rynku finansowego” Wrocław, 17 maja 2013 r. Wybór tematu Polityka pieniężna – wczoraj i dziś Wnioski Polityka pieniężna - wczoraj celowe działania podejmowane przez podmioty publiczne zmierzające do osiągnięcia określonego celu przy wykorzystaniu instrumentów pośrednich lub bezpośrednich a o odnoszących się do instytucji pieniądza Polityka pieniężna - wczoraj Działanie w imieniu państwa poprzez określenie /wybór/ celów pieniężnych oraz makroekonomicznych i ich realizowanie poprzez regulowanie podaży pieniądza i popytu na pieniądz Wzrost gospodarczy, wysokie zatrudnienie, stabilność stóp%, walutowa i rynków finansowych Strategia polityki pieniężnej - dziś Reakcja na wydarzenia w gospodarce przez władze monetarne Komunikacja z otoczeniem Decyzje z zakresu polityki pieniężnej = Stabilność systemu finansowego (Banking Act 2009) Jak mierzyc i opisać politykę pieniężną? Jak określić niezaleznośc banku centralnego? Jak mierzyc inflację i jaka jej wielkość jest pożądana? Jaki jest wskaźnik zaangażowania BC? Jakie działania BC exante i expost? Kryteria: nadzór, kurs, płynność, zarządzanie kryzysem i koordynacja Instytucjonalny kształt polityki pieniężnej Wiarygodność polityki pieniężnej Operacjonalizacja polityki pieniężnej Stabilność cen i miary inflacji Niezależność banku centralnego Stabilizowanie systemu finansowego Strategia pieniężna NBP BCI Strategia pieniężna EBC mieszany charakter BCI ekonomiczny M3 monetarny Analiza ekonomiczna Dynamika gospodarki, szoki podażowe, relacja podaż popyt, bilans płatniczy, kursy walut, polityki fiskalne Analiza monetarna Wpływ podaży pieniądza na poziom inflacji – aspekt średnio i długo okresowy Pięć elementów strategii mieszanej: Cel stabilność cen „w liczbie” Publiczne określenie celów Użycie wszelkiej dostępnej informacji Agregat pieniądza Prognozy inflacyjne Nowe nietypowe operacje banków centralnych podejmowanych w USA i strefie euro. W reakcji na ujawniony w 2008 roku kryzys największe banki centralne zdecydowały się wyjść poza tradycyjne instrumentarium polityki pieniężnej które okazało się nieskuteczne. Bank centralny nie tylko stabilność cen ale i rynku finansowego Najpierw amerykański FED zaczął zasilać gospodarkę USA dolarami w ramach programu nazwanego QE (quantitative easing, czyli luzowanie ilościowe) – trzy edycje. Szybko dołączył do niego Bank of England. Mechanizm QE BC – kupuje aktywa finansowe zwiększenie bazy monetarnej i płynności obniżenie % długoterminowych PW W 2011 r., na niestandardowe operacje zdecydował się także Europejski Bank Centralny. Zaczął od programu zakupu obligacji na rynku wtórnym (Securities Markets Programme – SMP maj 2010) oraz następnie wydłużenia zapadalności niektórych operacji. EBC następnie wdrożył program Outright Monetary Transactions (IX 2012), który wspomaga najbardziej zagrożone destabilizacją kraje strefy euro deklaracją zakupu przez EBC ich papierów wartościowych bez określania limitu. Te wszystkie niestandardowe (nietypowe, nowe) operacje banków centralnych zaczęto w 2011 r. nazywać wspólnym mianem „central bank balance sheet policies”. W przypadku niespodziewanego pogorszenia się globalnej koniunktury, bliska zera inflacja może przerodzić się w deflację. Deflacja, która miałaby źródła w osłabieniu popytu, nasilałaby zagrożenia dla wzrostu gospodarczego. Dalszemu osłabieniu aktywności gospodarczej byłoby trudno przeciwdziałać w obecnej sytuacji, gdy ustalane przez banki centralne stopy procentowe utrzymują się na poziomie bliskim zera. Ryzyko materializacji takiego scenariusza dotyczy zwłaszcza strefy euro. Celem długoterminowych warunkowych kredytów refinansujących (ang. Targeted Long-Term Refinancing Operations, TLTRO) ma być pobudzenie akcji kredytowej. W ramach TLTRO, banki komercyjne mogą pozyskać wsparcie płynnościowe na okres do 4 lat, przy czym jego maksymalna wysokość jest uzależniona od wartości udzielonych przez nie kredytów dla niefinansowego sektora prywatnego. Dodatkowym instrumentem pobudzania akcji kredytowej w strefie euro mają być także długoterminowe operacje zasilające w płynność, których wielkość będzie uzależniona od skali prowadzonej akcji kredytowej dla niefinansowego sektora prywatnego. Wprowadzone działania mają sprzyjać ożywieniu akcji kredytowej i popytu w strefie euro. Nadal niski wzrost gospodarczy i niska inflacja za granicą (w szczególności w strefie euro) mogą wpływać na kształtowanie się inflacji i wzrostu gospodarczego. Wycofywanie się przez Rezerwę Federalną z ilościowego łagodzenia polityki pieniężnej i jednoczesne zwiększanie skali łagodzenia polityki pieniężnej przez EBC, może – w zależności od rozłożenia obu procesów w czasie – powodować zwiększoną zmienność przepływów kapitału portfelowego, a tym samym podwyższoną zmienność cen na rynkach aktywów, w tym na rynku walutowym i na rynku skarbowych papierów wartościowych W szczególności uznano, że stabilizowanie inflacji jest bardzo ważnym, ale jednak niewystarczającym warunkiem utrzymywania równowagi w gospodarce. Zapewnienie stabilności makroekonomicznej wymaga prowadzenia polityki pieniężnej w taki sposób, aby – dążąc do stabilizacji inflacji na poziomie celu – ograniczać jednocześnie ryzyko narastania nierównowag w gospodarce, w tym w szczególności w systemie finansowym. Oprócz polityki pieniężnej istotną rolę w utrzymywaniu stabilności makroekonomicznej powinny pełnić także polityka fiskalna oraz polityka makroostrożnościowa. Dla zachowania stabilności cen w dłuższym okresie niezbędne jest bowiem prowadzenie polityki fiskalnej, która zapewnia długookresową stabilność finansów publicznych, a także polityki makroostrożnościowej, która ogranicza ryzyko systemowe. Restrykcyjność polityki pieniężnej jest związana z realizowaną polityką fiskalną i polityką makroostrożnościową, co łącznie określa poziom restrykcyjności polityki makroekonomicznej. Wobec utrzymujących się perspektyw słabego wzrostu i niskiej inflacji w strefie euro, EBC w ostatnim okresie nadal łagodził politykę pieniężną. W szczególności, EBC obniżył stopy procentowe – w tym stopę depozytową do -0,2% – a także zapowiedział rozpoczęcie zakupów papierów wartościowych zabezpieczonych kredytami dla sektora niefinansowego (ABS) . Stóp krótkoterminowych już bardziej obniżyć się nie da, bo są na najniższym poziomie w historii. Po redukcji o 0,1 pkt proc. na początku września stopa referencyjna wynosi tylko 0,05 proc. ABS to papiery dłużne zabezpieczone aktywami, oparte o pożyczki korporacyjne, hipoteczne i z kart kredytowych. Skup tych walorów to metoda na uniknięcie zakupu obligacji rządowych, przed czym EBC się wzbrania. Dzięki takiemu skupowi można by obniżyć długoterminowe stopy procentowe, ale na razie bardzo mało prawdopodobne jest, by EBC się na to zdecydował. Inicjatywa ABS pożyczki poziomu ustanawia szczególne wymagania Pożyczka-by-pożyczki informacyjne dla papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami (ABSs) przyjmowanych jako zabezpieczenie w operacjach kredytowych Eurosystemu. To zwiększa przejrzystość i udostępnia więcej aktualnych informacji na temat kredytów bazowych i ich wyników do uczestników rynku w standardowym formacie. W przeszłości, oceny papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami były utrudnione przez brak standaryzowanych, aktualnych i dokładnych informacji na temat ekspozycji pojedynczych kredytów. Eurosystem uważa, że wymogi dotyczące danych pomoże zarówno inwestorom i dostawcom oceny innych firm z ich należytą starannością. Ostatecznie, większa przejrzystość pomoże przywrócić zaufanie do rynku sekurytyzacji. Eurosystem zbadał przydatność informacji ABS-by-pożyczki pożyczki dla uczestników rynku poprzez konsultacje publiczne i otrzymał ogromne poparcie dla inicjatywy. Program potrwa co najmniej dwa lata Zwiększy transmisji polityki pieniężnej, wspieranie udzielania kredytów do gospodarki strefy euro i, w rezultacie, dostarczenie dodatkowych miejsc zakwaterowania w polityce pieniężnej System zabezpieczeń Eurosystemu jest zasadą przewodnią kwalifikowalności aktywów do zakupu Zakup aktywów rozpocznie się w czwartym kwartale 2014, począwszy od obligacji w drugiej połowie października Uzgodniono najważniejsze szczegóły dotyczące działania nowych programów zakupu prostych i przejrzystych papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami (ABSs) oraz szeroki portfel obligacji zabezpieczonych denominowanych w euro. Wraz z odnośnymi dłuższych operacji refinansujących, programy zakupu będzie umacniać transmisję polityki pieniężnej. Będą one ułatwić udzielanie kredytów do gospodarki strefy euro, generuje pozytywne pozytywne efekty na inne rynki i, w rezultacie, łatwość polityki pieniężnej EBC. Środki te będą miały znaczny wpływ na bilans Eurosystemu i przyczyni się do powrotu inflacji do poziomu stóp bliżej do 2%. System zabezpieczeń Eurosystemu - zasady, które leżą na których aktywa są akceptowane jako zabezpieczenie operacji kredytowych polityki pieniężnej - będzie przewodnią zasadą podejmowania decyzji kwalifikowalności aktywów, które mają być zakupione w ramach programu zakupu ABS (ABSPP) i programu skupu obligacji (CBPP3). Będą pewne korekty uwzględniające różnicę między przyjmowanie aktywów jako zabezpieczenia i nabycia aktywów wprost. Aby upewnić się, że programy mogą obejmować całą strefę euro, ABSs i obligacje z Grecji i Cypru, które obecnie nie kwalifikują się jako zabezpieczenie operacji polityki pieniężnej będzie z zastrzeżeniem szczególnych przepisów ze środków ograniczających ryzyko. ECB będzie skupował papiery zarówno z rynku pierwotnego jak i wtórnego. Dane papiery muszą mieć przynajmniej rating BBB/Baa3, czyli najniższy rating inwestycyjny. Co więcej, pod dodatkowymi warunkami EBC będzie skupować także papiery z Grecji i Cypru, chociaż ratingi są tam poniżej tego poziomu. Głównym celem programu jest pobudzenie europejskiej gospodarki i w konsekwencji odbicie również na wskaźniku inflacji. Europejski Bank Centralny ponownie tnie stopy - tym razem o 0,1 punktu procentowego. Benchmarkowa stopa procentowa kredytu refinansowego wynosi obecnie 0,05%, stopa oprocentowania depozytów -0,2%, a stopa kredytu 0,3%. Są to najniższe stopy procentowe w historii strefy euro. Po raz ostatni EBC dokonał zmiany stóp procentowych w czerwcu. „Przekraczając monetarny Rubikon”europejskie władze monetarne nie tylko obniżyły stopy procentowe, ale także ogłosiły uruchomienie programu pożyczkowego dla banków (TLTRO). „…krok EBC to oznaka desperacji i bezradności Mario Draghiego i jego kolegów. Przy trzymiesięcznym Liborze dla euro na poziomie 0,13% cięcie stóp w EBC o 0,1 punktu procentowego nie robi żadnej różnicy w realnej gospodarce. W przekredytowanej Europie ludzie i przedsiębiorstwa nie chcą kredytu nie dlatego, że jest za drogi, tylko dlatego, że już są nadmiernie zadłużeni. Zerowe stopy nie pomogą strefie euro uniknąć recesji, która jest wręcz potrzebna, aby oczyścić gospodarkę z banków-zombie. Zamiast powielać nieskuteczne rozwiązania japońskie, EBC powinien znormalizować politykę monetarną i zaakceptować fakt, że nawet największe banki i państwa eurloandu mogą ogłosić niewypłacalność i zrestrukturyzować nadmierne zadłużenie. Wnioski w zakresie balance sheet policies: Cel podstawowy – złagodzenie kryzysu Czy to jest jeszcze polityka pieniężna i instrumenty polityki pieniężnej? Bank centralny stymulatiorem gospodarki? Co dalej czyli….exit strategy BC? Wnioski c.d. Nowe instrumenty a cele BC? Skutki mikro i makro ekonomiczne działań BC Kupowanie czasu Moral hazard Agencje ratingowe Unia bankowa
