Psychiatria i pielęgniarstwo psychiatryczne

SYLABUS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Element
Nazwa
przedmiotu/
modułu
kształcenia
Typ
przedmiotu/
modułu
kształcenia
Instytut
Kod
przedmiotu/
modułu
kształcenia
Kierunek,
specjalność,
poziom i profil
kształcenia
Forma studiów
Rok studiów,
semestr
Forma zajęć i
liczba godzin
dydaktycznych
wymagających
bezpośredniego
udziału nauczyciela i studentów
Punkty ECTS
(wg planu
studiów)
Opis
Psychiatria i pielęgniarstwo psychiatryczne
obowiązkowy
Instytut Nauk o Zdrowiu
PPWSZ-1-53
kierunek: Pielęgniarstwo
poziom kształcenia: studia pierwszego stopnia
profil kształcenia: praktyczny
stacjonarne
niestacjonarne
Rok I, semestr II, A,B,D
Rok II, semestr III C
Rok III, semestr V, VI
Stacjonarne:
Niestacjonarne:
wykłady- 45 godzin
zajęcia praktyczne – 80 godzin
praktyka zawodowa – 40 godzin
wykłady- A- 10, C, D- 20
zajęcia praktyczne- 10
praktyka zawodowa- A- 35, C- 70, D- 50
7
Nakład pracy studenta – bilans punktów ECTS
Forma aktywności studenta
Obciążenie studenta na zajęciach
wymagających bezpośredniego
udziału nauczycieli
akademickich, w tym:
Udział w wykładach (godz.)
Obciążenie studenta
Studia stacjonarne
Studia niestacjonarne
godz.:165
45
Udział w ćwiczeniach/ seminariach/
zajęciach praktycznych/ praktykach
zawodowych (godz.)
10
Dodatkowe godziny kontaktowe z
nauczycielem (godz.)
Udział w egzaminie (godz.)
Obciążenie studenta związane z
nauką samodzielną, w tym:
Samodzielne studiowanie tematyki
zajęć/ przygotowanie się do ćwiczeń
(godz.)
Przygotowanie
do
zaliczenia/
egzaminu (godz.)
Wykonanie
zadań
domowych
(referat, projekt, prezentacja itd.)
(godz.)
ECTS:7
godz.: A-65,
C- 105, D- 80
ECTS:
20
Zajęcia praktyczna- 10
120
Praktyka zawodowa- A- 35, C70, D- 50
2
godz.:30
ECTS:
godz.:20
ECTS:
10
10
15
10
5
11
12
13
14
15
Obciążenie studenta w ramach
godz.:A- 45
zajęć związanych z praktycznym
godz.:120
ECTS:5
C- 80
ECTS:
przygotowaniem zawodowym
D- 60
Suma
(obciążenie studenta na zajęciach
wymagających bezpośredniego
godz.:195
ECTS:7
godz.:
ECTS:
udziału nauczycieli akademickich
oraz związane z nauką
samodzielną)
Nauczyciel
akademickiodp
owiedzialny za
Dr n. med. Wioletta Ławska
przedmiot/
moduł
(egzaminujący)
Nauczyciele
Prof. dr hab. Antoni Florkowski
akademiccy
Dr n. med. Wioletta Ławska
prowadzący
Mgr Agnieszka Korczak
przedmiot/
Mgr Joanna Borowicz
moduł
Wymagania
podstawy pielęgniarstwa, zdrowie publiczne, psychologia, farmakologia
(kompetencje)
wstępne
Student po zrealizowaniu treści programowych pozna zagrożenia zdrowia psychicznego,
Założenia i cele będzie promował zdrowie psychiczne, a także w oparciu o rozpoznane problemy, ustali
cele i zaplanuje opiekę nad pacjentem psychiatrycznym. Wykaże postawę akceptacji,
przedmiotu
empatii oraz odpowiedzialności za sprawowaną opiekę nad chorym psychicznie.
Odniesienie do kierunkowych
Opis efektów kształcenia w zakresie:
efektów kształcenia
WIEDZY
Charakteryzuje czynniki ryzyka i zagrożeń
W1 zdrowotnych pacjentów w różnym wieku i D.W.2
stanie zdrowia
Zna zasady diagnozowania w pielęgniarstwie
W2
D.W.5
psychiatrycznym.
Charakteryzuje grupy leków i ich działanie na
układ i narządy chorego w różnych
schorzeniach, w zależności od wieku i stanu
W3
D.W.8
zdrowia,
z
uwzględnieniem
działań
niepożądanych, interakcji z innymi lekami i
dróg podania
Charakteryzuje
techniki
i
procedury
pielęgniarskie stosowane w opiece nad
W4
D.W.9
Efekty
chorym w zależności od jego wieku i stanu
kształcenia
zdrowia
Zna swoiste zasady organizacji opieki
W5
D.W.14
specjalistycznej psychiatrycznej.
Zna etiopatogenezę i objawy kliniczne
W6
D.W.27
podstawowych zaburzeń psychicznych.
Zna zasady obowiązujące przy zastosowaniu
W7
D.W.28
przymusu bezpośredniego
UMIEJĘTNOŚCI
Gromadzi informacje, formułuje diagnozę
pielęgniarską, ustala cele i plan opieki,
U1
D.U.1
wdraża interwencje pielęgniarskie oraz
dokonuje ewaluacji opieki zdrowia.
Prowadzi poradnictwo w zakresie samoopieki
pacjentów w różnym wieku i stanie zdrowia,
U2
D.U.3
dotyczące wad rozwojowych, chorób i
uzależnień.
Motywuje chorego i jego opiekunów do
D.U.4
wejścia do grup wsparcia społecznego
U4
Pobiera materiał do badań diagnostycznych.
D.U.9
Przygotowuje
chorego
do
badań
U5
diagnostycznych pod względem fizycznym i D.U.12
psychicznym.
Dokumentuje sytuację zdrowotną pacjenta,
U6
jej dynamikę zmian i realizowaną opiekę D.U.13
pielęgniarską
Rozpoznaje
powikłania
leczenia
U7
D.U.20
farmakologicznego
U8
Prowadzi rozmowę terapeutyczna.
D.U.22
Przekazuje informacje o stanie zdrowia
U9
D.U.26
chorego członkom zespołu terapeutycznego.
Prowadzi dokumentację opieki nad chorym:
U10 kartę obserwacji, zabiegów pielęgnacyjnych i D.U.28
raportów
Przewiduje skutki postępowania pacjenta z
U11
D.U.31
określonymi zaburzeniami psychicznymi.
Dostosowuje interwencje pielęgniarskie do
U12
D.U.32
rodzaju problemów pielęgnacyjnych.
Przygotowuje i podaje leki różnymi drogami,
U13
D.U.33
samodzielnie lub na zlecenie lekarza
KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH
Szanuje godność i autonomię osób
K1
D.K.1
powierzonych opiece.
Systematycznie wzbogaca wiedzę zawodową
K2
i kształtuje umiejętności, dążąc do D.K.2
profesjonalizmu.
K3
Przestrzega praw pacjenta
D.K.5
K4
Przestrzega tajemnicy zawodowej
D.K.7
Współdziała
w
ramach
zespołu
interdyscyplinarnego w rozwiązywaniu
K5
D.K.8
dylematów etycznych z zachowaniem zasad
kodeksu etyki zawodowej
Tematyka wykładów – klinika:
1. Diagnoza w psychiatrii i pielęgniarstwie psychiatrycznym. Klasyfikacje zaburzeń
psychicznych. Nawiązanie kontaktu z chorym. Badanie psychiatryczne.
2. Psychopatologia ogólna - znaczenie podstawowych objawów psychopatologicznych.
3. Organizacja opieki psychiatrycznej - formy opieki.
4. Metody leczenia w psychiatrii (biologiczne, psychoterapia, rehabilitacja).
5. Wybrane zaburzenia psychiczne z uwzględnieniem etiologii, obrazu klinicznego,
leczenia, rokowania – schizofrenia, choroby afektywne.
6. Zagadnienia etyczno – prawne w psychiatrii. Postawy społeczne wobec chorych
psychicznie. Postrzeganie własnej choroby przez chorych psychicznie.
7. Doraźna pomoc psychiatryczna.
U3
16
Treści
kształcenia
Tematyka wykładów pielęgniarstwo:
1. Udział pielęgniarki w procesie diagnostyczno – terapeutycznym. Profesjonalne
podejście do osoby z zaburzeniami psychicznymi z uwzględnieniem poszanowania
praw pacjenta w myśl Ustawy o Ochronie Zdrowia Psychicznego.
2. Udział pielęgniarki w leczeniu w psychiatrii (biologicznym, psychoterapii,
rehabilitacji).
3. Specyfika pracy pielęgniarki psychiatrycznej. Osobowość zawodowa pielęgniarki
psychiatrycznej.
4. Proces pielęgnowania w psychiatrii.
5. Postępowanie pielęgniarskie w wybranych jednostkach chorobowych – schizofrenia,
zaburzenia nastroju.
6. Postępowanie pielęgniarki w pracy z pacjentami uzależnionymi od alkoholu i innych
substancji psychoaktywnych.
7. Wybrane zagadnienia z psychiatrii wieku rozwojowego –rola pielęgniarki w opiece.
8. Praca pielęgniarki w różnych formach pomocy pacjentowi choremu psychicznie.
Tematyka zajęć praktycznych:
1. Zagadnienia etyczne i prawne w opiece psychiatrycznej. Podstawowe objawy
psychopatologiczne, ocena stanu psychicznego pacjenta.
2. Przyjęcie chorego do szpitala i/lub oddziału psychiatrycznego – standard. Badania
psychiatryczne i diagnostyczne badania pomocnicze – udział pielęgniarki.
3. Komunikowanie się z chorym psychicznie i jego rodziną. Gromadzenie informacji o
pacjencie. Wdrożenie dokumentacji procesu pielęgnowania.
4. Udział pielęgniarki w leczeniu chorych psychicznie. Farmakoterapia, rozpoznawanie
skutków ubocznych po stosowaniu leków psychotropowych, planowanie
postępowania. Elektrowstrząsy – postępowanie pielęgniarki.
5. Udział pielęgniarki w psychoterapii i rehabilitacji chorych psychicznie.
Psychoedukacja pacjenta i jego rodziny.
6. Postępowanie w wybranych jednostkach chorobowych – schizofrenia, choroba
afektywna dwubiegunowa, depresja.
7. Postępowanie z pacjentem uzależnionych od alkoholu i innych środków
psychoaktywnych.
8. Postępowanie z pacjentem z myślami i po próbie samobójczej.
9. Postępowanie z pacjentem agresywnym – postępowanie zgodnie z procedurami
wynikającymi z ustawy o ochronie zdrowia psychicznego.
10. Przygotowanie pacjenta do wypisu z oddziału/szpitala psychiatrycznego.
Tematyka praktyki zawodowej:
1. Poznanie specyfiki pracy w oddziale psychiatrycznym. Zapoznanie studentów z
autentycznymi problemami chorych. Poznanie środowiska, w którym przebywają
chorzy psychicznie. Zapoznanie się z dokumentacją obowiązującą w oddziale
psychiatrycznym.
2. Nawiązanie i utrzymanie kontaktu psychoterapeutycznego z pacjentem chorym
psychicznie.
3. Wdrożenie dokumentacji procesu pielęgnowania. Gromadzenie danych o pacjencie i
jego rodzinie potrzebnych do procesu pielęgnowania. Rozpoznanie problemów
chorych psychicznie.
4. Planowanie i sprawowanie opieki pielęgniarskiej nad osobą chora psychicznie i jego
rodziną. Prowadzenie dokumentacji procesu pielęgnowania.
5. Próba oceny trafności rozpoznanych problemów, celów i sposobów działania
terapeutycznego w stosunku do pacjenta psychicznie chorego.
17
Stosowane
metody
dydaktyczne
Metody
weryfikacji
18
efektów
kształcenia
Zadania do samodzielnej pracy studenta: Student ma możliwość wyboru tematyki
podanej przez nauczyciela, bądź zaproponowanie własnej, zgodnie z
zainteresowaniami studenta. Student może pogłębić wiedzę m.in. na temat:
1. Zaburzenia psychiczne w aspekcie psychologicznym.
2. Potęgowanie zdrowia psychicznego.
3. Udział pielęgniarki w rehabilitacji psychicznie chorych.
4. Zaburzenia psychiczne a samobójstwa. Rola pielęgniarki w rozpoznawaniu i
zapobieganiu zagrożenia.
5. Pielęgnowanie pacjenta w wybranej jednostce chorobowej z uwzględnieniem
problemów, sposobów leczenia, rehabilitacji.
6. Własne zainteresowania, propozycje i przemyślenia związane z przedmiotem
psychiatrii.
Wykład (wykład informacyjny, konwersatoryjny), praca z podręcznikiem, referat, praca
zbiorowa, uczenie innych, dyskusja dydaktyczna, metody sytuacyjne, pacjent
symulowany, ćwiczenia praktyczne, pokaz, instruktaż, zajęcia praktyczne, projekcje
filmu, przeźroczy.
Efekt
Sposób weryfikacji efektów kształcenia
kształcenia
W1
W2
W3
(w odniesieniu do W4
 sprawdzian pisemny lub ustny,
poszczególnych
W5

testy wyboru lub odpowiedzi ustne
efektów)
W6
W7
U1
U2
U3
U4
U5
U6
 dokumentacja procesu pielęgnowania,
U7

raport,
U8

sprawdzian praktyczny
U9
U10
U11
U12
U13
K1
 obserwacja postawy studenta na zajęciach,
K2

zaangażowanie w pracę,
K3

ocena koleżeńska,
K4
 samoocena studenta,
K5

opinie pielęgniarek
Kryteria do odpowiedzi ustnej i pisemnej - ocenie podlega:
Poprawność odpowiedzi
Trafność rozpoznania problemów
Aktualna wiedza medyczna
Wiedza interdyscyplinarna
Poprawność słownictwa medycznego / fachowego
Samodzielność i kreatywność w proponowaniu rozwiązań
Za każde kryterium student otrzymuje 0-5 pkt.
bardzo dobry (5,0) 30-28pkt. - student udziela całkowicie wyczerpującej i prawidłowej
odpowiedzi na zadane pytanie, swobodnie posługuje się poprawnym merytorycznie
językiem naukowym, uwzględniając w odpowiedzi ustnej aktualną wiedzę medyczną,
wykazuje się łatwością w rozwiązywaniu problemów wynikających z zadania,
umiejętnie łączy wiedzę z różnych dziedzin naukowych, wykazuje się oryginalnością
własnych przemyśleń.
19
Kryteria oceny
osiągniętych
efektów
kształcenia
plus dobry (4,5)27 – 25pkt. - student udziela prawidłowej odpowiedzi na zadane
pytanie, posługuje się językiem naukowym, uwzględniając w odpowiedzi ustnej
aktualną wiedzę medyczną, rozwiązuje problemy wynikające z zadania, łączy wiedzę z
kilku dziedzin naukowych.
dobry (4,0) 24 – 22pkt. - student udziela zasadniczo samodzielnej odpowiedzi, która
zawiera większość wymaganych treści, dopuszczalne są nieliczne błędy w odpowiedzi
(drugorzędne z punktu widzenia tematu), posługuje się aktualna wiedzą medyczną
wymagającą niewielkiego uzupełnienia, odpowiedź jest poprawna pod względem języka
naukowego, trafność rozpoznawania problemów wymagająca niewielkiej poprawy, w
odpowiedzi powinny być zawarte samodzielne wnioski studenta.
plus dostateczny (3,5)21 – 19pkt. student udziela zasadniczo samodzielnej odpowiedzi,
która zawiera większość wymaganych treści, popełnia nieliczne, pierwszoplanowe
błędy w odpowiedzi, student zna najważniejsze fakty i potrafi je zinterpretować oraz
wyłonić najważniejsze problemy, posługuje się wiedzą medyczną nie zawsze aktualną,
w odpowiedzi uwzględnia wiedzę tylko z danej dziedziny, popełnia błędy w
posługiwaniu się językiem naukowym, wymaga pomocy w wyciąganiu wniosków.
dostateczny (3,0)18 – 16pkt. - student udziela odpowiedzi zawierającej część
wymaganych informacji, popełniając błędy, ale z pomocą nauczyciela koryguje swoją
odpowiedź, zarówno w zakresie wiedzy merytorycznej, jak i w sposobie jej
prezentowania, student zna jednak podstawowe fakty i przy pomocy nauczyciela udziela
odpowiedzi na postawione pytanie.
Przy uzyskaniu w danym kryterium punktu 1 i 0 student nie zalicza efektu
kształcenia.
Kryteria oceny testu wyboru: za kazdą prawidłową odpowiedź 1 pkt.
90-100% bdb
80-89,9%plus db
70-79,9%db
60-69,9%plus dst
50-59,9%dst
Kryteria do oceny raportu pielęgniarskiego:
Ocena stanu ogólnego chorego 0-2pkt.
Ocena stanu biologicznego chorego (realizacja i ewaluacja działań)- pominięcie
ważnego problemu skutkuje uzyskaniem oceny niedostatecznej z raportu 0-8 pkt.
Ocena stanu psychicznego ( realizacja i ewaluacja działań) 0-5pkt.
Ocena stanu społecznego (realizacja i ewaluacja działań) 0-3pkt.
Umiejętność oceny efektów zrealizowanych działań i formułowania zaleceń na
dyżur następny 0-3pkt.
Poprawność słownictwa medycznego/fachowego, estetyka pracy 0-2pkt.
23-21- bardzo dobry (5,0)
20-19- dobry plus (4,5)
18-17- dobry (4,0)
16-14- dostateczny plus (3,5)
13-12- dostateczny (3,0)
11-0- niedostateczny (2,0)
Uzyskanie 0 punktów w ramach któregokolwiek kryterium skutkuje oceną
niedostateczną
Kryteria do oceny procesu pielęgnowania – za każde kryterium 0-4pkt.
1. Umiejętność gromadzenia i analizowania informacji dotyczącej sytuacji zdrowotnej
pacjenta
2. Umiejętność formułowania diagnozy pielęgniarskiej
3. Umiejętność określania celów opieki
4. Umiejętność planowania działań adekwatnych do sytuacji zdrowotnej pacjenta i
rodziny
5. Realizacja planowanych działań zgodnych z aktualnymi standardami udzielania
świadczeń pielęgniarskich
6. Samodzielność i kreatywność w proponowaniu rozwiązań
7. Umiejętność oceny efektów zrealizowanych działań
8. Umiejętność oceny procesu pielęgnowania i formułowania wniosków do dalszej
pielęgnacji pacjenta i jego rodziny
9. Umiejętność stosowania poprawnej terminologii medycznej
10. Umiejętność estetycznego zapisu w dokumentacji pacjenta
Bardzo dobry – 40-36pkt
Plus dobry – 35-32 pkt.
Dobry – 31-28pkt.
Plus dostateczny – 27- 24 pkt.
Dostateczny-23- 20 pkt.
Niedostateczny – 19-0 pkt.
Kryteria do oceny zabiegów pielęgniarskich – za każde kryterium 0-3 pkt.
1.Znajomość celu i istoty zabiegu.
2.Przygotowanie pacjenta do zabiegu.
3.Przygotowanie zestawu do zabiegu.
4.Przestrzeganie zasad ogólnych.
5.Przestrzeganie zasad aseptyki.
6.Technika wykonania
7.Niebezpieczeństwa zabiegu.
8.Przestrzeganie przepisów BHP
9.Stosunek do pacjenta
10.Udokumentowanie zabiegu.
Bardzo dobry – 30-26pkt
Plus dobry – 25-22 pkt.
Dobry – 21-18pkt.
Plus dostateczny – 17- 14 pkt.
Dostateczny-13- 10 pkt.
Niedostateczny – 9-0 pkt.
Kryteria do oceny kompetencji społecznych;
Suma - Punktacja nauczyciela 0-3pkt. i punktacja studenta 0-3pkt.
Punktacja:
3 pkt. – uzyskuje student, który zawsze przestrzega kompetencje społeczne i
charakteryzuje się wysokim poziomem kompetencji społecznych
2 pkt. – uzyskuje student, który czasami przestrzega kompetencji społecznych
1pkt. – uzyskuje student, który nie często przestrzega kompetencji społecznych
0 pkt. – uzyskuje student, który nigdy nie przestrzega kompetencji społecznych
Jeśli student z jakiejkolwiek kompetencji uzyska 0 punktów otrzymuje ocenę
niedostateczną i nie może uzyskać zaliczenia z zajęć praktycznych.
Kryteria oceny:
6 pkt – bardzo dobry
5 pkt – plus dobry
4 pkt- dobry
3 pkt plus dostateczny
2 pkt – dostateczny
1 pkt - nedostateczny
Zasady dopuszczenia do egzaminu:
1. zaliczenie godzin bez udziału nauczyciela (praca własna studenta):
(opracowanie tematu w formie pisemnej lub prezentacji multimedialnej) lub streszczenia
artykułu o tematyce psychiatrycznej,
2. uzyskanie zaliczenia z zajęć praktycznych.
Forma i warunki
zaliczenia
przedmiotu/
modułu, w tym
20
zasady dopuszczenia do
egzaminu /
zaliczenia z oceną
21
Wykaz
literatury
podstawowej
Zaliczenie zajęć praktycznych
1. 100% obecność na zajęciach praktycznych
2. przestrzeganie regulaminu zajęć praktycznych,
3. zaliczenie dokumentacji procesu pielęgnowania (i/lub raportu),
4. zaliczenie obowiązującej tematyki zajęć,
5.zaliczenie efektów kształcenia- wg dziennika.
Forma egzaminu – pisemny test obejmujący treści wykładów i zajęć praktycznych.
Na ocenę końcową składa się: 70% oceny z testu końcowego (60% prawidłowych
odpowiedzi-ocena dostateczna) 30% oceny z zajęć praktycznych.
Student może być zwolniony z egzaminu końcowego i uzyskuje ocenę bardzo dobrą (o
zwolnieniu decyduje koordynator przedmiotu) jeżeli:  uczestniczył w wykładach w
100%  wykazał się szczególną aktywnością na zajęciach praktycznych  uzyskał ocenę
z zajęć praktycznych bardzo dobrą, aktywnie uczestniczy w działalności Studenckiego
Koła Naukowego Pielęgniarstwa Psychiatrycznego lub/i w konferencji Studenckich Kół
Naukowych (tematyka pracy związana z psychiatrią i pielęgniarstwem
psychiatrycznym)
1. Górna K, Jaracz K, Rybakowski J.Pielęgniarstwo psychiatryczne. PZWL,
Warszawa, 2012.
2. Heitzman J.(red.nauk.): Psychiatria PZWL, Warszawa 2007.
3. Krupka-Matuszczyk I, Matuszczyk M. Psychiatria. Podręcznik dla studentów
pielęgniarstwa. Wyd. ŚUM, Katowice 2007.
4. Wilczek – Rużyczka E. Podstawy pielęgniarstwa psychiatrycznego. Czelej, Lublin,
2007.
Kimak K.: Zbiór standardów przyjęcia, opieki, socjalizacji wypisu chorego ze
szpitala psychiatrycznego. Wyd. Czelej, Lublin 2002.
2. Sidorowicz S.D. (p.red.): Psychiatria Urban&Partner Wrocław 2004.
3. Ugniewska C.: Pielęgniarstwo psychiatryczne i neurologiczne. PZWL, Warszawa
1996.
40 godz;1 tydzień; III rok; VI semestr; praktyka semestralna
Miejsce odbywania praktyki : Oddział psychiatryczny
Cel praktyki: Sprawowanie opieki nad chorym psychicznie w warunkach szpitalnych.
Warunki zaliczenia praktyki zawodowej:
 obowiązkowa 100% obecność na zajęciach
 przestrzeganie regulaminu praktyk zawodowych
 zaliczenie z dokumentacji procesu pielęgnowania
 zaliczenie tematów zajęć
 zaliczenie efektów kształcenia – wg dziennika
Sposoby weryfikacji efektów kształcenia: Sprawdzian praktyczny, sprawozdanie
pisemne, sprawdzian ustny, ocena prowadzonej dokumentacji, samoocena studenta
Zaliczenie z oceną: suma ocen (40% wiedzy, 40% umiejętności i 20% kompetencji
społecznych) przez opiekuna dydaktycznego praktyk w porozumieniu z opiekunem
praktyk/ pielęgniarką z ramienia zakładu pracy.
1.
22
Wykaz
literatury
uzupełniającej
23
Wymiar,
zasady i forma
odbywania
praktyk
zawodowych