Napływ Bezpośrednich Inwestycji Zagranicznych do Polski
advertisement
Ewelina Gruszewska* Ilona Wakuluk** Napływ Bezpośrednich Inwestycji Zagranicznych do Polski – szanse rozwoju – scenariusze naprawcze Wstęp Polska jako potencjalne miejsce lokalizacji inwestycji zagranicznych zajmuje w światowych rankingach wysoką pozycję. Jak wynika z raportu „European Attractiveness Survey 2011”1 firmy Ernst & Young w 2010 r. Polska zajęła trzecie miejsce w Europie pod względem liczby miejsc pracy stworzonych dzięki bezpośrednim inwestycjom zagranicznym (BIZ), a siódme pod względem liczby realizowanych nowych projektów inwestycyjnych [Raport European Attractiveness Survey 2011, dostęp: 08.01.2012]. Jednak relatywnie wysoka pozycja w rankingu nie znajduje odzwierciedlenia w zaawansowaniu inwestycji w porównaniu z innymi krajami w tym regionie. Z raportu Rady ds. Bezpieczeństwa Inwestycji Europejskich, 2 opublikowanego 26. kwietnia 2011 r. pod tytułem „Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w Polsce są opóźnione w porównaniu z regionem" wynika, iż bezpośrednie inwestycje zagraniczne w Polsce są opóźnione w porównaniu z innymi krajami w tym regionie. Polska ma mniej bezpośrednich inwestycji zagranicznych w stosunku do produktu krajowego brutto niż inne kraje Europy Środkowo-Wschodniej, a problemy Polski są związane nie tylko z ekonomią, ale także z niewłaściwym zarządzaniem [Biznes Gazeta Prawna, dostęp: 10.01.2012]. Czynniki, które mają wpływ na to, gdzie inwestują międzynarodowi przedsiębiorcy to przede wszystkim wymagania prawne, wiarygodność systemu prawnego i co niezwykle istotne odpowiednie rozwiązywanie sporów pomiędzy inwestorami a państwem przyjmującym. Światowe Forum Ekonomiczne przyznało Polsce niemal ostatnie miejsce w rankingu krajów Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju jeśli chodzi o przejrzystość, wydajność i neutralność przepisów prawnych dotyczących rozstrzygania sporów pomiędzy firmami, a Bank Światowy odnotował spadek w reputacji Polski jako kraju, który zapewnia wiarygodny system prawny. Taki rozwój sytuacji doprowadził do znacznego spowolnienia w nowych bezpośrednich inwestycjach międzynarodowych firm. * Mgr, Katedra Prawa Międzynarodowego, Wydział Prawa, Uniwersytet w Białymstoku, [email protected]. ** Mgr, Katedra Prawa Międzynarodowego, Wydział Prawa, Uniwersytet w Białymstoku, [email protected]. 1 Raport firmy doradczej Ernst & Young publikowany corocznie na temat atrakcyjności inwestycyjnej w Europie. 2 Rada Bezpieczeństwa Europejskiego Banku Inwestycyjnego (Council for European Investment Security) powstała w celu promowania zasady państwa prawnego, przejrzystości i odpowiedzialności finansowej w Europie Wschodniej. 264 Ewelina Gruszewska, Ilona Wakuluk Założeniem artykułu jest przedstawienie szans na zwiększenie napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych do Polski. Ze względu na prawnoekonomiczny charakter analiz badawczych zostaną wykorzystane dwie metody charakterystyczne dla tych nauk: dogmatyczna i analizy statystycznej. W oparciu o metodę dogmatyczną badaniu zostaną poddane przepisy prawa polskiego, jak również prawa międzynarodowego regulujące zagadnienia bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Zastosowanie tej metody pozwoli na określenie założeń napływu tego rodzaju inwestycji, a także na dokonanie analizy rozwiązań służących znoszeniu istniejących barier. Drugą z zastosowanych metod jest metoda analizy statystycznej. Dokumenty statystyczne są cennym źródłem informacji o wielkościach bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Polsce. Pozwalają scharakteryzować, ze względu na interesujące badaczy cechy, ich dynamikę, skalę, podmioty do których są kierowane, w tym dokonanie ich klasyfikacji i zbadanie zależności zachodzących pomiędzy poszczególnymi zmiennymi oraz wielkości napływu poszczególnych inwestycji w skali poszczególnych województw, kolejno kraje pochodzenia poszczególnych grup inwestycji, jak też wielkość tego napływu inwestycji zagranicznych do poszczególnych województw. Analizie zostaną poddane dane statystyczne Narodowego Bank Polskiego, Biura Inwestycji i Cykli Ekonomicznych oraz Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych. Pozwoli to na ustalenie poziomu napływu inwestycji zagranicznych, jego dynamiki i struktury zmian. 1. Ramy prawne napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych Napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych ma istotne znaczenie dla gospodarki. Prawo stanowione jak i doktryna nie wypracowały dotąd powszechnie uznawanej definicji „inwestycji zagranicznej”. M. Sornarajah, autor wszechstronnego studium dotyczącego tej problematyki definiuje inwestycje zagraniczne jako przedsięwzięcia polegające na transferze materialnych bądź niematerialnych składników majątkowych z jednego kraju do drugiego w celu spożytkowania ich w tym drugim kraju, do wytwarzania bogactwa pod pełną lub częściową kontrolą właściciela odnośnych składników majątkowych [Sornarajah, 2004]. Powoływana definicja przyjmuje za kryteria wyróżniające inwestycję zagraniczną: jej bezwzględną trwałość oraz zachowanie kontroli przez inwestora nad transferowanymi składnikami majątkowymi w celu odnoszenia z tego korzyści własnych. Stanowisko sformułowane przez Sornarajah’a oraz stanowiska podobne [Graham, Krugman, 1995, s. 5-72] znajdują szerokie potwierdzenie w praktyce. Wskazują na to dość jednoznacznie ustalenia Raportu Konferencji Narodów Zjednoczonych ds. Handlu i Rozwoju (United Nations Conference on Trade and Development UNCTAD) w sprawie położenia prawnego inwestycji zagranicznych [UNCTAD, 1999]; [Word Investment Report 2004, 2004]; [World Investment Report 2007, 2007]. Natomiast zgodnie z definicją Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju precyzującą pojęcie bezpośrednich inwestycji Napływ Bezpośrednich Inwestycji Zagranicznych do Polski… 265 zagranicznych, są one kategorią międzynarodowych inwestycji, dokonywanych przez inwestora bezpośredniego z zamiarem sprawowania długotrwałej kontroli w przedsiębiorstwie bezpośredniej inwestycji [OECD, 1996, s. 7-12]. Minimalny próg zaangażowania kapitałowego inwestora w przedsiębiorstwie bezpośredniej inwestycji by inwestycję uznać za BIZ, ustalono na poziomie 10%. Do części składowych bezpośrednich inwestycji zagranicznych zaliczane są: kapitał zakładowy, reinwestowane zyski oraz kapitał pozostały. Inwestycje w kapitał zakładowy przedsiębiorstwa bezpośrednio związane są z zakupem akcji, majątku lub aportem rzeczowym w postaci np. maszyn i urządzeń. Reinwestowane zyski, to z kolei część lub całość zysków wypracowanych przez przedsiębiorstwo bezpośredniej inwestycji, która nie została wypłacona inwestorowi bezpośredniemu w formie dywidendy, lecz zainwestowana w przedsiębiorstwo bezpośredniej inwestycji. Kapitał pozostały, to pożyczki wewnątrzkorporacyjne, w tym krótkoterminowe lub długoterminowe pomiędzy przedsiębiorstwem bezpośredniej inwestycji a inwestorem bezpośrednim oraz transakcje związane z obsługą tego długu [World Investment Report 2005, (2005), s. 297; w: Nytko, 2007]. Jednak podejmując rozważania na temat bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Polsce, zasadne wydaje się również przedstawienie ram prawnych omawianej działalności. Tu w pierwszej kolejności należy wskazać elementarny akt prawny z zakresu prawa gospodarczego, jakim jest ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (usdg). Reguluje ona podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zadania organów administracji publicznej w tym zakresie. Art. 13 usdg wskazuje, iż „Osoby zagraniczne3 z Państw członkowskich Unii Europejskiej i państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG) mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak polscy przedsiębiorcy. Według tych samych reguł jak polscy obywatele, podejmować i wykonywać działalność gospodarczą mogą także obywatele państw nie należących do UE (EOG), którzy: otrzymali zezwolenie na osiedlenie się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, uzyskali zgodę na pobyt tolerowany lub status uchodźcy nadany w Rzeczypospolitej Polskiej, korzystają z ochrony czasowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej” (Art. 13 ust. 1 i 2 usdg). Pozostałe osoby zagraniczne mają prawo, o ile „umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej, do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej jedynie w formie spółek: komandytowej, komandytowo-akcyjnej, z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjnej”. Osoby te mają także prawo do przystępowania do wymienionych wyżej spółek oraz obejmowania bądź nabywania ich udziałów lub akcji (Art. 13 ust. 3 usdg). Ponadto 3 Osobą zagraniczną w rozumieniu usdg jest: osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania za granicą, nieposiadająca obywatelstwa polskiego, osoba prawna z siedzibą za granicą, jednostka organizacyjna, niebędąca osobą prawną, posiadająca zdolność prawną, z siedzibą za granicą. 266 Ewelina Gruszewska, Ilona Wakuluk przedsiębiorcy zagraniczni4 mogą prowadzić działalność gospodarczą w formie oddziału, a także tworzyć przedstawicielstwa na terenie Polski. 2. Napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych do Polski – analiza danych statystycznych Według danych Narodowego Banku Polskiego w 2010 r. napłynęło do Polski 6,7 mln Euro w formie bezpośrednich inwestycji zagranicznych, a w 2009 roku 9,86 mln Euro . Taki stan faktyczny obrazuje spadek w stosunku do poprzedniego roku o 32%. W ciągu pierwszych 10 miesięcy 2011 r. według wstępnych szacunków NBP napłynęło do Polski 9 mld Euro inwestycji. Rysunek 1. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w Polsce w latach 1994-2011 (mln EURO) Źródło: Narodowy Bank Polski na podstawie danych [www.paiz.gov.pl.]. Porównując to z rokiem 2007, który był korzystny pod względem wielkości zagranicznych inwestycji bezpośrednich, oznacza to znaczny spadek, gdyż w 2007 r. wartość ta wyniosła 17,2 mln Euro. Z powyższego wynika, iż począwszy od 2007 r., napływ BIZ do Polski systematycznie zmniejszał się (Rysunek 1) [www.paiz.gov.pl.]. 2.1. Inwestycje z poszczególnych krajów Przypatrując się bliżej danym dotyczącym napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych w poszczególnych krajach, w 2010 r. całkowita wartość napływu BIZ do Polski wyniosła 6 686 mln Euro. Na tę kwotę składały się: 4 344 mln Euro – reinwestowane zyski, 2 251 mln Euro – inwestycje w kapitał własny polskich spółek i 101 mln Euro – dodatnie saldo obrotów kredytowych. W 2010 roku z całkowitej kwoty 6 686 mln Euro napływu kapitału zagranicznego 5 702 mln Euro (85,3%) pochodziło z Unii Europejskiej. Pozostała część – 984 mln Euro (14,7%) pochodziła z kolei spoza Wspólnoty. Najwięcej środków napływało z Luksemburga (1 945 mln Euro), Niemiec (1627 mln Euro), Włoch (1 020 mln Euro), Cypru (843 mln Euro), Szwajcarii (510 mln Euro), 4 Przedsiębiorcą zagranicznym w rozumieniu usdg jest osoba zagraniczna wykonująca działalność gospodarczą za granicą Napływ Bezpośrednich Inwestycji Zagranicznych do Polski… 267 Wielkiej Brytanii (396 mln Euro), Szwecji (343 mln Euro), Austrii (327 mln Euro), oraz Hiszpanii i Portugalii (po 252 mln Euro) (Rysunek 2). Rysunek 2. Napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych w 2010 roku wg kraju Źródło: Narodowy Bank Polski na podstawie [www.paiz.gov.pl.]. Należy podkreślić, że napływ BIZ ma wyraźny cykliczny charakter, tzn. ich wielkość silnie zależy od fazy cyklu koniunktury. W okresach dobrej koniunktury gospodarczej w latach 2006-2007 wielkość napływających do Polski BIZ wynosiła 15,7-17,2 mld Euro rocznie. Z kolei w okresie spowolnienia gospodarczego, to jest w 2008-2009 wielkość ta utrzymywała się na poziomie około 10 mld Euro; natomiast w 2010 r. wyniosła 7,3 mld Euro, tj. o 26% mniej niż w roku poprzedzającym. W konsekwencji, relacja inwestycji bezpośrednich do PKB obniżyła się z 5,5% w 2007 r. do około 2,1% w 2010 r. Należy podkreślić, że spadek strumienia BIZ w latach 2008-2010 w stosunku do najlepszego pod tym względem 2007 r. był zjawiskiem światowym, na co miała wpływ awersja inwestorów do ryzyka w konsekwencji kryzysu finansowego. Globalny poziom bezpośrednich inwestycji zagranicznych w 2010 r. był o 40% niższy od najwyższego odnotowanego w 2007 r., a inwestycje z krajów rozwiniętych zmniejszyły się jeszcze bardziej, stanowiąc zaledwie połowę poziomu z 2007 r. [Białek, Dzierzgwa, Mackiewicz, PerzanowskaPrzychodzka, Przybylska, Siłuszek, Sudak, Więckowska, 2011]; [Biuletyn…, 2011]. 2.2. Inwestycje zagraniczne w poszczególnych województwach Wahania napływu BIZ do Polski miały swoje odzwierciedlenie w wielkości bezpośrednich inwestycji na poziomie poszczególnych województw (Rysunek 3) [Białek, Dzierzgwa, Mackiewicz, Perzanowska-Przychodzka, Przybyl- 268 Ewelina Gruszewska, Ilona Wakuluk ska, Siłuszek, Sudak, Więckowska, 2011, s. 9]5. Pierwsze trzy pozycje, pod względem wielkości średniorocznego napływu BIZ do województw w okresie 2007-2010 w mln Euro, zajmowały województwa: mazowieckie (4 696 mln Euro), śląskie (1 029 mln Euro) oraz dolnośląskie (ponad 1 000 mln Euro). Woj. mazowieckie odnotowało blisko 4,5-krotną przewagę w napływie tego rodzaju inwestycji w stosunku do dwóch następnych województw: śląskiego i dolnośląskiego. Trzy ostatnie miejsca w rankingu zajmują województwa: świętokrzyskie (94 mln Euro), warmińsko-mazurskie (105 mln Euro) oraz podlaskie (106 mln Euro). Z powyższego wynika, iż największym beneficjentem napływu zagranicznych inwestycji do Polski było województwo mazowieckie. Jego udział w całości napływu bezpośrednich inwestycji do Polski wyniósł w ujęciu średniorocznym aż 42,1%, podczas gdy następnych w kolejności województw śląskiego i dolnośląskiego około 9%. Najmniejszy udział w napływie BIZ do Polski na poziomie około 1% odnotowały województwa: świętokrzyskie, warmińsko-mazurskie oraz podlaskie. Rysunek 3. Napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych do województw w latach 2007-2010 (średniorocznie, mln EURO) Źródło: Dane GUS i NBP na podstawie danych [www.paiz.gov.pl.]. Grupa sześciu województw: mazowieckie, śląskie, dolnośląskie, wielkopolskie, małopolskie i pomorskie koncentruje łącznie około 80% BIZ napływających do Polski. Kolejne około 10% BIZ lokowanych w Polsce jest lokowane w trzech województwach: zachodniopomorskim, łódzkim i lubuskim. Następne 10% napływu BIZ przypada na grupę siedmiu województw: podkarpackie, opolskie, lubelskie, podlaskie, warmińsko-mazurskie, podlaskie oraz świętokrzyskie. To obrazuje bardzo dużą rozpiętość pomiędzy skrajnymi wojewódz5 Szacunek Biura Inwestycji i Cykli Ekonomicznych (BIEC) dla Ministerstwa Rozwoju Regionalnego. Napływ Bezpośrednich Inwestycji Zagranicznych do Polski… 269 twami, gromadzącym najwięcej i najmniej bezpośrednich inwestycji zagranicznych. 3. Program naprawczy – możliwości wspierania napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych w przyszłości Polska jest zainteresowana napływem bezpośrednich inwestycji zagranicznych, które przyczyniają się do modernizacji gospodarki. Osiągnięcie zakładanych celów w tym obszarze wymaga usunięcia istniejących barier i słabości, utrudniających wzmocnienie pozycji Polski na globalnych rynkach. Atrakcyjność inwestycyjna Polski w dłuższej perspektywie czasu powinna opierać się na polityce wzmacniania ekonomicznych „fundamentów” kraju, przez co rozumie się rozbudowę i unowocześnienie infrastruktury, zwiększenie podaży przeszkolonych pracowników w wyniku odpowiedniej polityki edukacyjnej, osiąganie ekonomicznej i politycznej stabilności oraz poprawę długoterminowych perspektyw wzrostu gospodarczego. Dotychczasowe mocne strony polskiej gospodarki, z punktu widzenia przyciągania inwestorów zagranicznych, wynikające ze stosunkowo dużego rynku zbytu, relatywnie niższych kosztów pracy, stosowania zachęt, w tym w specjalnych strefach ekonomicznych, mogą podlegać erozji (np. rosnące koszty pracy), bądź mogą okazać się niewystarczającymi czynnikami zachęty do inwestowania w polskiej gospodarce. Osiągnięcie powyższych celów wymaga w pierwszej kolejności rozważenia wprowadzenia zmian instytucjonalnych, dotyczących wzmocnienia Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych, pomagającej inwestorom wejść na polski rynek oraz w najlepszy sposób wykorzystać istniejące możliwości, poprzez nadanie jej autonomicznego charakteru i silniejszej pozycji finansowej. Obecnie powoływana instytucja posiada cechy tzw. „słabej” agencji, bez możliwości efektywnego uczestniczenia w procesie decyzyjnym dotyczącym inwestycji zagranicznych w Polsce. Instrumenty promujące inwestycje, w tym zachęty inwestycyjne, są skutecznymi środkami ułatwiającymi pozyskiwanie inwestycji, jeśli ich celem jest naprawa niepowodzeń rynkowych i wykorzystują one silne strony danego państwa w odniesieniu do środowiska inwestycyjnego. Możliwości poprawy klimatu inwestycyjnego w Polsce należy upatrywać przede wszystkim w obniżeniu barier administracyjnych i poprawie jakości rozwiązań prawnych. Szansę dla Polski stanowi oczywiście również rozwój infrastruktury wynikający z napływu środków pomocowych UE, należy jednak pamiętać, że analogiczne środki otrzymuje większość państw regionu. Dlatego należy podejmować kroki, które nie tylko zapewnią Polsce utrzymanie pozycji w porównaniu z państwami-konkurentami, ale również jej poprawę. Ponadto, niezbędne jest efektywniejsze wykorzystanie dostępnych instrumentów napływu BIZ do Polski, np. zwolnienie z podatku CIT z tytułu działalności na terenie specjalnych stref ekonomicznych. Takie zwolnienia dla przedsiębiorców zachęcają do inwestowania, którego naturalną konsekwencją jest utworzenie nowych miejsc pracy. 270 Ewelina Gruszewska, Ilona Wakuluk Instrumentem wyraźnie wspierającym napływ inwestycji do Polski są specjalne strefy ekonomiczne, czyli udane połączenie potrzeb inwestorów z potrzebami poszczególnych regionów, w których zostały utworzone. Każda strefa to wyodrębniona administracyjnie część przeznaczona do prowadzenia działalności gospodarczej na preferencyjnych warunkach. Przedsiębiorca w specjalnej strefie ekonomicznej ma zapewnione ulgi podatkowe, a dodatkową korzyścią jest fakt, że może rozpocząć działalność na specjalnie przygotowanym, uzbrojonym terenie. Z drugiej strony wzmożone inwestycje przekładają się na przyspieszony rozwój gospodarczy polskich regionów, zmniejszone bezrobocie, a także zwiększenie konkurencyjności naszej gospodarki. Według stanu na koniec czerwca 2010 roku nakłady inwestycyjne firm polskich i zagranicznych we wszystkich strefach wyniosły ponad 70 mld zł. Specjalne strefy ekonomiczne sprzyjają przyspieszaniu rozwoju gospodarczego polskich regionów, rozwoju i wykorzystania nowych rozwiązań technicznych i technologicznych w gospodarce narodowej, zwiększeniu konkurencyjności produktów i usług, zagospodarowaniu majątku poprzemysłowego i infrastruktury oraz tworzenia nowych miejsc pracy. Polska jest aktywnym uczestnikiem stosunków będących przedmiotem zainteresowania międzynarodowego prawa inwestycyjnego. Niestety bywa także stroną sporów inwestycyjnych, z których najgłośniejszy był spór z niderlandzką spółką Eureko, w którym to Polska została uznana za winą naruszenia polskoniderlandzkiego traktatu inwestycyjnego. Dostrzec należy, iż brak jest możliwości bezpośredniego dochodzenia roszczeń przez inwestora przed niezawisłym międzynarodowym organem rozstrzygającym spory inwestor-państwo, to znaczy nieskażonego niedoskonałościami arbitrażu handlowego, czyli mechanizmu ułatwiającego arbitraż, zapewniającego stronom zarówno udogodnienia techniczne, jak i każdy z etapów postępowania arbitrażowego. Niezbędne jest zatem stworzenie ułatwień dla rozwiązywania, w drodze koncyliacji lub arbitrażu, sporów inwestycyjnych między umawiającymi się państwami oraz inwestorami innych umawiających się stron. Dlatego zdaniem autorek artykułu, zasadne wydaje się rozważanie przystąpienia przez Polskę do Międzynarodowego Centrum Rozstrzygania Sporów Inwestycyjnych (MCRSI), wchodzącego w skład Grupy Banku Światowego. Większość obecnie toczących na całym świecie sporów inwestycyjnych rozstrzyganych jest przez ten mechanizm. MCRSI zostało utworzone na mocy Konwencji waszyngtońskiej o rozwiązywaniu sporów inwestycyjnych między państwami i obywatelami innych państw, która weszła w życie w 1966 r. Obecnie zgodę na przyjęcie Konwencji wyraziły 144 państwa. Polska nie jest stroną konwencji, co zasługuje na krytykę, jeżeli weźmie się od uwagę, że mechanizm MCRSI wydaje się bardziej przejrzysty od pozostałych [Jeżewski, 2011]. Napływ Bezpośrednich Inwestycji Zagranicznych do Polski… 271 Zakończenie Z perspektywy Polski bardzo ważne jest przyciąganie nowych zagranicznych inwestycji bezpośrednich, zwłaszcza kreujących potencjał sektorów najbardziej zaawansowanych technologicznie. Przedsiębiorstwa te wprowadzają na polski rynek nowe technologie, innowacyjne produkty i procesy. Atrakcyjność inwestycyjna Polski w dłuższej perspektywie powinna opierać się na polityce wzmacniania ekonomicznych „fundamentów” kraju, przez co rozumie się rozbudowę i unowocześnienie infrastruktury, zwiększenie podaży przeszkolonych pracowników w wyniku odpowiedniej polityki edukacyjnej, osiąganie ekonomicznej i politycznej stabilności oraz poprawę długoterminowych perspektyw wzrostu gospodarczego. Literatura 1. Białek J., Dzierzgwa R., Mackiewicz M., Perzanowska-Przychodzka E., Przybylska L., Siłuszek A., Sudak S., Więckowska E. (2011), Raport Polska 2011, Gospodarka––Społeczeństwo–Regiony, Żubera P (red.) Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa. 2. Biuletyn Informacyjny Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych S.A (2011), nr 2/2011. 3. Dane Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych, http://www.paiz.gov.pl/polska_w_liczbach/inwestycje_zagraniczne. 4. Graham E., Krugman P. (1995), Foreign Direct Investment in The United States, International Investment under the 1994 Energy Charter Treaty – Legal Negotiating and Policy Implications for International Investors within Western and CIS/Easter European Countries Journal of Word Trade, 29(5). 5. Jeżewski M. (2011), Międzynarodowe prawo inwestycyjne C.H. Beck, Warszawa. 6. Nytko M. (2007), Rozwój bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Indiach w latach 1991-2005, Rozprawa doktorska, Wydział Ekonomii, Akademia Ekonomiczna w Poznaniu, Poznań. 7. OECD Benchmark Definition of Foreign Direct Investment (1996), OECD, Paryż. 8. Raport Ernst & Young publikowany corocznie na temat atrakcyjności inwestycyjnej w Europie (2011), http://www.ey.com/GL/en/Issues/Businessenvironment/2011-Euroopean-attractiveness-survey 9. Raport Rady Bezpieczeństwa Europejskiego Banku Inwestycyjnego: Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w krajach rozwijających się: problemy z telekomunikacją i modernizacją Polski (2011), w: Biznes Gazeta Prawna z dnia 26 kwietnia 2011 r., http://biznes.gazetaprawna.pl /artykuly/508191 ,raport_ceis_bezposrednie_inwestycje_zagraniczne_w_polsce_sa_opoznion e_w_porownaniu_z_regionem.html. 10. Sornarajah M. (2004), The International Law and Foreign Investment Cambridge University Press, Nowy Jork. 272 Ewelina Gruszewska, Ilona Wakuluk 11. UNCTAD Documents, TD/B/COM.2/M. 6/2 oraz CORR. 1,15 April 1999 (1999). 12. Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej Dz. U. 2004 nr 173 poz. 1807 z późn. zm. 13. Word Investment Report 2004, The Shift Towards Services (2004), United Nations, New York – Geneva. 14. World Investment Report 2005 (2005), UNCTAD, New York 2005. 15. World Investment Report 2007 (2007), Transnational Corporations, Extractive Industries and Development, Nowy Jork – Genewa. Streszczenie Polska jest zainteresowana napływem bezpośrednich inwestycji zagranicznych, które przyczyniają się do modernizacji gospodarki. Jak wynika z raportu Rady ds. Bezpieczeństwa Inwestycji Europejskich, bezpośrednie inwestycje zagraniczne w Polsce są opóźnione w porównaniu z innymi krajami w tym regionie. Polska ma mniej bezpośrednich inwestycji zagranicznych w stosunku do produktu krajowego brutto, niż inne kraje Europy Środkowo-Wschodniej, oraz że problemy Polski są związane nie tylko z ekonomią, ale także z zarządzaniem. Założeniem autorek artykułu jest przedstawienie szans na zwiększenie napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych do Polski. Osiągnięcie zakładanych celów w tym obszarze wymaga usunięcia istniejących barier i słabości, utrudniających wzmocnienie pozycji Polski na globalnych rynkach. Atrakcyjność inwestycyjna Polski w dłuższej perspektywie powinna opierać się na polityce wzmacniania ekonomicznych „fundamentów” kraju, przez co rozumie się rozbudowę i unowocześnienie infrastruktury, zwiększenie podaży przeszkolonych pracowników w wyniku odpowiedniej polityki edukacyjnej, osiąganie ekonomicznej i politycznej stabilności oraz poprawę długoterminowych perspektyw wzrostu gospodarczego. Słowa kluczowe bezpośrednie inwestycje zagraniczne, BIZ Foreign Direct Investment inflow to Poland – chances of the economic development - repair scenarios (Summary) Foreign Direct Investment phenomena is recently taking important place for the Polish economy area. The article presents issues concerning the inflow of foreign direct investment to Poland and the role of foreign investors in the economy. The authors’ suggest possible solutions of encouraging entrepreneurs to invest in Poland. Key words foreign investments, entrepreneurs
