Pieniądz - NetPrace.pl
advertisement
TEMAT: Pieniądz – pochodzenie, losy, współczesne funkcje pieniądza. PRACA ZALICZENIOWA: Zrozumienie zasad funkcjonowania współczesnego banku, krajowego i międzynarodowego systemu bankowego, makro i mikroekonomicznych zależności między gospodarką pieniężną a realną sferą wytwarzania dóbr i świadczenia usług oraz całokształtu krajowych i międzynarodowych stosunków finansowych wymaga poznania natury pieniądza oraz zasad polityki pieniężnej. Czym jest pieniądz, w jakich formach występuje, co określa jego wartość, w jaki sposób banki tworzą pieniądz i jaka ilość pieniądza jest w gospodarce niezbędna dla jej sprawnego funkcjonowania. To podstawowe pytania na które należy odpowiedzieć. Zagadnienia te ważne są z dwóch powodów: Po pierwsze, niezwykle dynamiczny rozwój elektroniki i informatyki sprawił, że coraz częściej spotkać można opinie o szybkim zlikwidowaniu z życia gospodarczego pieniądza w postaci gotówki, aż po całkowite zastąpienie jej najrozmaitszymi postaciami Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. pieniądza bezgotówkowego. Wygoda posługiwania się nowymi postaciami pieniądza, szybkość jego przekazywania( rozliczeń) oraz bezpieczeństwo przeprowadzanych transakcji każą przypuszczać, że w istocie oczekiwać można w niedalekiej przyszłości po poważnych zmian w dokonywaniu rozliczeń pieniężnych, a nawet organizacji całego systemu bankowego. Po drugie, następujący w niespotykanej dotąd skali proces globalizacji rynków pieniądza i kapitału, powoduje pojawienie się różnorodnych innowacji finansowych, dostosowujących bankowość do zmian w handlu światowych, międzynarodowych stosunkach walutowych oraz nowych formach prowadzenia gospodarki finansowej przez podmioty gospodarcze, czy wreszcie potrzeb finansowych ludności. W przeciwieństwie do współczesnych, społeczeństwa prymitywne w ogóle nie posługiwały się pieniądzem, ponieważ nie zajmowały się handlem. W warunkach prowadzonej przez nie gospodarki naturalnej, wszystkie wytwarzane dobra przeznaczane były na własne potrzeby, rodziny lub wspólnoty plemiennej. Również handel początkowo odbywał się bez użycia pieniądza, w ramach tzw. systemu barterowego, to jest wymiany towar za towar. Wyprodukowane nadwyżki towarów ponad potrzeby rodziny czy wspólnoty plemiennej wymieniano na inne, których w jej obrębie nie wytwarzano. Obecnie jeszcze niektóre kraje w obliczu trudności gospodarczych i związanych z nimi problemami regulowania bieżących Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. zobowiązań, utrzymują z konieczności tego rodzaju stosunki wymienne. Zwłaszcza w zakresie wymiany towarowej z zagranicą. Pieniądz nie jest więc nieodłącznym elmentem utrzymywania stosunków ekonomicznych pomiędzy `ludźmi, choć współcześnie wydaje się w tej roli niezastąpiony. Aby dany towar mógł stać się pieniądzem, a dokładniej – pełnić funkcję pieniądza, musiał łączyć w sobie co najmniej cztery cechy: Podzielność Trwałość Rzadkość występowania w przyrodzie Jednorodność W miarę upływu czasu, towary powszechnego użytku jak: muszle, bydło, skóry, kamienie itp. Przestały pełnić funkcję pieniądza i zostały metalami. Na początku były to metale nieszlachetne takie jak: żelazo, miedź, brąz a później dopiero złoto i srebro. Nie ma pewności, kiedy po raz pierwszy użyto w transakcjach takiego pieniądza. Najstarsze informacje o tym pochodzą ze starożytnej Mezopotamii( dziś południowy Irak), sprzed 4500 lat. W owym okresie pieniądzem były na przykład: pierścienie, kawałki stopionego srebrem itp., płatności dokonywano złotem lub srebrem( także innymi metalami) o określonej wadze i dowolnym kształcie. Pełnowartościowe monety kruszcowe, które z czasem upowszechniły się w obiegu jako bardziej „ znormalizowany” środek płatniczy były pieniądzem obiegowym i towarowym jednocześnie. Wartość płatniczą jednostki pieniężnej Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. monety odpowiada wartości towarowej zawartego w nie kruszcu. Dopuszczano tylko odjęcie od wagi kruszcu pewnego ubytku na pokrycie kosztów bicia monety. Gdy w obiegu znajdowały się jednocześnie monety złote i srebrne, system walutowy znany był bimetalizmem. Jeśli prawnie zostałby ustalony w tym systemie stosunek wartościowy pomiędzy monetami srebrnymi a złotymi, to można by powiedzieć o istnieniu systemu waluty podwójnej. Jeżeli stosunek wymienny tych walut kształtował by się na wolnym rynku, to wówczas istniał by system waluty równoległej. Jeżeli w warunkach bimetalizmu zmienia się stosunek wartościowy ilości złota i srebra zawarty w równo wartych monetach złotych i srebrnych lub też, gdy zmniejsza się zawartość kruszcu w monecie złotej lub srebrne przy jednoczesnym utrzymaniu w obiegu monet o wyższej zawartości kruszcu, wówczas zaczyna działać prawo Greshama – Kopernika. W warunkach istnienia bimetalizmu pieniądz gorszy wypiera z obiegu pieniądz lepszy. Oznacza to przykładowo, iż monety o relatywnie wysokiej zawartości kruszcu są wycofywane z obiegu i tezauryzowane, a w obiegu pozostają monety o tej samej wartości nominalnej, lecz mniejszej zawartości kruszcu. Pieniądz lepszy w wyniku tezauryzacji staje się środkiem przechowywania wartości lub odpływa z kraju jako preferowany przez zagranicznych dostawców towarów. SYSTEM WALUTY ZŁOTEJ Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. W wyniku ewolucji system dwuwalutowy przekształcił się w drugiej połowie XIXw w system waluty opartej wyłącznie na złocie. Upowszechniło się także przekonanie o jego sprawnym funkcjonowaniu do momentu, gdy bank emitujący pieniądz będzie zdolny w każdej chwili wymienić na złoto wszystkie formy tego pieniądza w postaci banknotów, bilonu oraz pieniądza bezgotówkowego, według prawnie ustalonego parytetu złota. System waluty złotej, porównaniu z innymi systemami pieniężnymi, charakteryzowała duża stabilność w obiegu wewnętrznym i międzynarodowym, wyrażająca się w stosunkowo niewielkich zmianach cen, co głównie stwarzało poczucie pewności działania podmiotom gospodarczym. Proces zastąpienia złota innymi formami pieniądza rozpoczął się na początku XXw i nazwany został demonetaryzacją lub też ekonomizacją złota. Całkowita jego likwidacja nastąpiła w czasie pierwszej wojny światowej, kiedy zawieszona została wymienialność banknotów na złoto. TEORIA BANKOWA Przedstawicielami teorii bankowej byli Anglicy: T. Tooke, J. Fullarton i J. Bendixen. Według tej teorii bankoty emitowane przez banki powinny być pokryte złotem tylko w pewne części, natomiast dla pozostałej części, najlepszym pokryciem są weksle bankowe. Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. Weksel bankowy jest dokumentem zobowiązującym wystawce lub wskazaną przez niego osobę do bezzwłocznego zapłacenia określonej kwoty pieniężnej w określonym terminie. TEORIA KRUSZCOWA Twórcą teorii kruszcowej był D. Ricaro. Zgodnie z założeniami teorii poziom cen w gospodarce zależy wprost proporcjonalnie od ilości pieniądza w obiegu. W ślad za wzrostem ilości pieniądza w obiegu, przy danym wolumenie dóbr i usług, rosną ceny i na odwrót. Natomiast poziom cen wpływa z kolei na import i eksport towarów. Jeżeli ceny w kraju są wysokie, to eksport maleje a import rośnie. Powstający wskutek tego procesu deficyt bilansu wymiany z zagranicą powoduje odpływ złota z kraju, a w dalszej kolejności zmniejszenie obiegu banknotów. Co w następstwie przyczynia się do spadku cen, który z kolei stymuluje eksport i zapewnia powrót do równowagi bilansu handlowego. SYSTEM WALUTY KIEROWANEJ. We współczesnych systemach pieniężnych nie występuje bezpośredni związek między zasobami złota a emisją pieniądza w postaci banknotów czy bilonu. Nie oznacza to jednak, że bani centralne nie gromadzą rezerw złota. Od 1974r. banki centralne kupują i sprzedają złoto po cenach, jakie kształtują popyt i podaż na rynku. Złoto wycenione na rynku mogło by być traktowane jako towar, gdyby nie fakt, że w dalszym ciągu jest istotnym składnikiem światowych rezerw walutowych. Rezerwy te są z reguły zamrożone, do Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. rzadkości należą bowiem sytuacje, w których złoto używane jest do regulowania zobowiązań z tytułu zobowiązań międzynarodowych. Na gruncie tych spostrzeżeń powstała normalistyczna teoria pieniądza, która upatruje istoty pieniądza w jego abstrakcyjnej wartości, powszechnie akceptowanej społecznie. Nie jest przy tym istotne, jaką postać materialną pieniądz przybiera – muszli, kawałka metalu czy też papieru. Ważne jest jedynie aby występował on rzadko oraz budził powszechne zaufanie, co w żadnej mierze nie musi wynikać z wartości materiału, z którego pieniądz wykonano. Pieniądz współczesny, niezależnie od swojej zewnętrznej postaci i systemu gospodarczego w którym obiega, jest prawnie określonym i powszechnie środkiem akceptowanym płatniczym, mogącym wyrażać, przekazywać i przenosić wartość, która związana jest z wartością produktu społecznego kraju emitenta. W praktyce sposób wprowadzania pieniądza do obiegu oraz rozmiary emisji zależą od ustroju pieniężnego kraju. Ustrój pieniężny kraju jest ustalony przez ustawę o Banku Centralnym( w Polsce – ustawa o Narodowym Banku Polskim) oraz inne akty prawne dotyczące systemu pieniężnego. Ustrój pieniężny( monetarny)reguluje stopień autonomii banku centralnego od rządu i instytucji państwowych, jego kompensację oraz cele i narzędzia realizacji polityki pieniężnej. Powszechnie w roli pieniądza występują dzisiaj niewymienialne na złoto znaki pieniężne, co powoduje stosowanie wyłącznie Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. funkcjonalnego podejścia dla określenia jego istoty. Pieniądz współczesny pełni w gospodarce następujące funkcje: Miernika wartości Środka wymiany(cyrkulacji) Powszechnego środka płatniczego Środka tezauryzacji(skarbienia) Pieniądza światowego, jeżeli cztery pierwsze funkcje wypełnia w kraju i za granicą. Pieniądz jako miernik wartości, sam a sobie wartości mieć nie musi lub też może mieć ją w niewielkim stopniu. Przykładem w tym zakresie mogą być współczesne banknoty, których koszty produkcji są niewspółmiernie niskie w stosunku do wartości nominalnej na jaką opiewają. Choć określony przedmiot sam w sobie nie musi mieć jakiejkolwiek wartości by mógł być pieniądzem, to można w jego jednostkach wyrażać wartość(ceny) wszystkich innych towarów. Pojawienie się pieniądza pozwoliło mierzyć ceny wszystkich dóbr, określić wzajemną relację wartości tych dóbr oraz konstruować system cen. Pieniądz pozwolił zatem na przejście od systemu cen względnych(relatywnych) do systemu cen absolutnych. Z pojęciem pieniądza jako środka wymiany należy łączyć likwidację przymusupodwójnej lub wiellokrotnej zbieżności przy wymianie towarów i świadczenia usług. Relacja, wymiana: towar – towar – towar itd., została zastąpiona relacją : towar – pieniądz – towar – pieniądz itd. Po prostu, dzięki umowie, iż „dobro pośrednie” Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. czyli pieniądz, jest przyjmowane jako zapłata przy wymianie na inne dowolne dobro, znacznie obniżają się koszty dokonywania różnych transakcji gospodarczych. Literatura: 1. 1. „Banki” - - Władysław L. Jaworski - - Zbigniew Krzyżkiewicz - - Bohdan Koziński 2. 2. „Bankowość” pod redakcją: - - Jana Głuchowskiego - - Jana Szambelaniczyka Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom.
