Historia mysli ekonomicznejHistoria myśli ekonomicznej
advertisement
Historia mysli ekonomicznejHistoria myśli ekonomicznej 1.Kim był Ksenofont 2. Role społeczne i ekonomiczne w modelowym państwie Platona 3. Arystotelowskie rozumienie ekonomiki, wartości, własności, pieniądza, klas społecznych i państwa 4. Rzymska myśl rustykalna i jej przedstawiciele oraz rzymski nurt etyczny i jego przedstawiciele 5. Poglądy ekonomiczne Tomasza z Akwinu 6. Substancjalna i nominalistyczna teoria pieniądza w późnym średniowieczu. 7. Najważniejsze założenia merkantylizmu. 8. Etapy rozwoju merkantylizmu i ich charakterystyka.- występowanie w różnych krajach. 9. Charakterystyka merkantylizmu angielskiego, francuskiego, włoskiego i polskiego. 10. Czynniki wskazujące na rozkład merkantylizmu i pojawienie się nowych systemów myślenia ekonomicznego. 11. Fizokratyzm - założenia doktryny– przedstawiciele.. Teoria klas społecznych Quesnay’a 12. W. Petty – prekursor szkoły klasycznej, teoria bogactwa narodowego, teoria pieniądza 13. Niewidzialna ręka A. Smitha. Teoria tworzenia i podziału wartości Teoria kapitału, wartość użytkowa i wymienna. Postulaty pol. gospod. 14. D.Ricardo:teoria wartości, teoria podziału. Teoria korzyści komperatywnych. 15. T.R. Malthus – Teoria ludnościowa i spiżowe prawo płac, teoria popytu efektywnego 16. J.B.Say – teoria tworzenia i podziału bogactwa, prawo rynków. 17. Zakres, założenia i metoda marksizmu 18. Myśl marginalistyczna 1. Ksenofont- myśliciel i historyk grecki(ok.430-355 p.n.e). Napisał traktat o gospodarowaniu “Księga o gospodarstwie”. Praca ta dotyczyła organizacji, prowadzenia, działania folwarku, gospodarstwa domowego opartego na działalności rolniczej. Niewolnicy stanowili tu główne źródło siły roboczej. Zasadniczym warunkiem rozwoju kraju i zamożności obywateli jest poziom gospodarowania na roli, Od rozwoju rolnictwa uzależnia on rozwój wszystkich Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. innych dziedzin działalności gospodarczej, społecznej i kulturalnej. Obok sformułowanych zasad podziału pracy między niewolników i ich panów, Ksenofont rozważa podział pracy wg kwalifikacji zawodowych. Jako zasadę rozwoju podkreśla organizację gospodarstwa publicznego zarządzanego przez państwo, które dba o utrzymanie dróg w należytym stanie, o rozwój państwowych stoczni i przedsiębiorstw budowlanych oraz dokonuje rozdziału zboża między ubogich obywateli. Wprowadza podział pracy o charakterze technologicznym. Poprzez specjalizację uzyskuje się produkt o coraz lepszej jakości. Ksenofont uważa, ze praca fizyczna hańbi wolnego obywatela, zniekształca jego ciało i nie pozostawia czasu na sprawy polityczne, społeczne i kulturalne. 2. Role społeczne i ekonomiczne w modelowym państwie Platona Platon – filozof i utopista grecki, tworzył wizję państwa idealnego e Respublice. Społeczeństwo państwa idealnego ma zapewnić wolnym obywatelom szczęście i dobrobyt. Społeczeństwo to składać się ma z trzech warstw, którym odpowiadają określone cnoty: warstwy rządzącej cechującej się roztropnością, rycerzy – obrońców charakteryzującej się męstwem i warstwy żywicieli – pracującej, cechującej się umiarkowaniem. Warstwę rządzącą tworzą filozofowie. Zniesienie instytucji rodziny i małżeństwa, warstwa żywicieli może posiadać własność ruchomą oraz życie rodzinne, ponieważ wymaga się od nich większego poświęcenia. Warstwa rządząca w państwie musi dbać, by obywatele nie wzbogacili się nadmiernie, nie popadali w nędzę. Nędza rodzi zbrodnię, a bogactwo rozleniwia. 3. Arystotelowskie rozumienie ekonomiki, wartości, własności, pieniądza, klas społecznych i państwa Celem państwa i gospodarowania jest zapewnienie obywatelom szczęścia i warunków dla życia cnotliwego. Nie mając zaspokojonych potrzeba nie można być szczęśliwym Najlepszym ustrojem jest taki, który zapewnia praworządność i sprawiedliwość w społeczeństwie. Bogactwo nie jest koniecznym warunkiem szczęścia. Urzędy powinni sprawować ludzie zamożni, a własność w państwie powinna znajdować się tylko w ręku warstwy rządzącej. Uważa, że ludzie z natury są wolni bądź niewolnikami są ludzie, którzy nie potrafią samodzielnie żyć i niewola jest dla nich koniecznością. W dobie rozpadu merkantylizmu – rynek krajowy. Zmienia się pogląd na istotę Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. bogactwa – źródło jego powstaje w produkcji – praca, ziemia, produkcja. William Patty – czołowy ekonomista tego okresu – 1862r. “Coś niecoś o monecie” – prekursor myśli ekonomicznej, jako pierwszy na gruncie europejskim dostrzegał powiązania przyczynowo – skutkowe pomiędzy zjawiskami ekonomicznymi – bogactwo powstaje w produkcji a nie w handlu. Nie stworzył zwartej teorii. Poddał analizie ważniejsze teorie ekonomiczne – płaca, renta, pieniądz, cena. Teoria ceny – cena naturalna – wartość (kategoria produkcji) – o jej poziomie decyduje nakład pracy niezbędny do wytworzenia towaru. cena rynkowa – zależy od gry podaży i popytu. cena polityczna – cena ustalona przez państwo Ideolog nowej (klasycznej) ery (?) kapitalistycznej. Płaca robocza, popierał system ówczesnej Anglii, ostatecznego określania jedynie płac maksymalnych, Mierzył zależne od gry na rynku pracy. Dostrzegał rentę różniczkową – wysokość zależna od różnej urodzajności gleby, od korzyści płynących z położenia działki w stosunku do rynku zbytu. Zysk od kapitału tłumaczył za pomocą renty. Każdy kapitał jest odpowiednikiem kawałka ziemi, który przynosi rentę. Kapitał zatrudniony w przemyśle powinien dawać zysk. Podważał pogląd, że ilość pieniądza w kraju decyduje o bogactwie kraju – o tym decyduje szybkość jego obrotu. Podważał pogląd że zyski jednego kraju łączą się ze stratą innego kraju. Zysk jest wynikiem wymiany nieekwiwalentnej. Zyski kraju wynikają z tego, że wytwarza on produkty na eksport przy niższych nakładach kosztów niż inne kraje. Wprowadza podział w zakresie majątku. Zaczyna odróżniać rzeczy ruchome od nieruchomości oraz dobro konsumpcyjne od kapitałowego (rozumianego jako oszczędności). Zaczyna rozróżniać dwie funkcje pieniądza: miernik wartości, przechowywanie wartości. Był on zwolennikiem nominalizmu pieniężnego. Koncepcja ekonomiczna Arystotelesa to przywileje warstw rządzących oraz pogarda dla zawodów i ludzi niegodnych miana “wolnych szlachetnych i dobrych”. 4. Rzymska myśl rustykalna i jej przedstawiciele oraz rzymski nurt etyczny i jego przedstawiciele Rzymian bardziej interesowała praktyka życia społecznego a mniej filozofia związana z bytem i szczęściem. Uważali, że praca zarobkowa jest zajęciem niegodnym chyba, że była to praca na roli. Rzymianin jeśli nie jest rolnikiem powinien być żołnierzem. Istniały dwa nurty myśli starożytnego Rzymu: nurt wiejski, nurt etyczny. Nurt wiejski skupiał się na praktycznych stronach gospodarowania. Nurt ten był związany z technologią produkcji rolnej. Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. Przedstawiciele: Platon – krytykował zbytek, bogactwo, rozwiązłość obyczajów. Twierdził, że rolnictwo to najważniejsza działalność człowieka, najlepsi żołnierze to rolnicy. Napisał pracę z zakresu technologii rolnej, w której zawarł jakie powinny być urządzenia, jak użyźniać glebę oraz jak zarządzać niewolnikami, aby byli jak najbardziej efektywni. Cicero- rolnictwo to najlepsza działalność człowieka, potępiał drobny komercyjny handel, bo jest to działanie, które nie wytwarza wartości dodanej. Był zwolennikiem wielkiego handlu morskiego. Potępiał praktykę pobierania procentu. Seneka – był nauczycielem Nerona. Potępiał pogoń za bogactwem, ale nie samo bogactwo. Można być bogatym, ale z pożytkiem dla państwa i ludności. Seneca zaleca wszystkim wytrwałą pracę, pilność i aktywne wykorzystywanie czasu. Proponuje życie w kontemplacji i zalety wspólnych dóbr. 5. Poglądy ekonomiczne Tomasza z Akwinu Był przedstawicielem myśli kanonistycznej (1225-1274), akceptował hierarchię społeczną i stanową, uznanie stanu do własności jako typowo ludzkie, własność sprzyja pracowitości, własność sprzyja porządkowi zycia. Własność jest prawem realizowanym dla dobra państwa i społeczeństwa. Bogaci powinni łożyć na kościół i biednych. Wprowadza pojęcie ceny sprawiedliwej (cena która zapewnia pokrycie kosztów produkcji oraz umożliwia wytwórcy godziwe warunki). Jednak nie zawsze za towar można uzyskać tą cenę i dlatego wprowadza cenę bieżącą, która wynika z gry popytu i podaży. Rynek reguluje ceny. Wysokość płac zależy od stopnia kwalifikacji pracy (godności zawodu) i od intensywności pracy. 6.Substancjalna i nominalistyczna teoria pieniądza w późnym średniowieczu. Teoria nominalistyczna mówiła, że pieniądz jest efektem umowy społecznej, więc nie powinien mieć wartości samej w sobie. Emitent ma więc praw dowolnie manipulować takim pieniądzem. Substancjolizm – pieniądz musi być ściśle związany z kruszcem. Tomasz z Akwinu uważał, ze pieniądz może mieć wartość wewnętrzną i zewnętrzna, która wynika z jego wartości nominalnej nadanej przez władzę. Mikołaj Oresme- substancjonizm – pieniądz nie jest tylko i wyłącznie własnością emitenta, jest nim tez każdy jego użytkownik twierdził, że następuje utrata wartości majątku oraz traci sens gromadzenie majątku w monetach zepsutych, zły pieniądz źle funkcjonuje. Następuje zakłócenie wymiany towarowej. Mikołaj Kopernik-odkrył prawo, ze pieniądz gorszy wypiera lepszy o większej Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. wartości kruszcu, ale tej samej wartości nominalnej. Zwalcza on z pasja praktyki psucia monety przez panujących, spodlenie monety przynosi jego zdaniem korzyści jedynie panującemu oraz kupcom i rzemieślnikom zyskującym na postępującej w związku z tym drożyźnie. Kopernik dostrzega tez funkcję pieniądza jako środka tezauryzacji. 7. Najważniejsze założenia merkantylizmu. To okres powstawania nowego kapitalistycznego okresu ingerencji państwa w życie gospodarcze. Przy pomocy państwa powstaje kapitalistyczny przemysł drogą wyzysku robotników i grabieży kolonialnej. Była to pierwsza próba teoretycznej interpretacji kapitalistycznych stosunków produkcji. Merkantyliści skupili uwagę nie na produkcji ale na handlu. Prawdziwym bogactwem wg. nich jest pieniądz kruszcowy. Żądali od państwa aktywnej polityki, która ograniczałaby wywóz pieniądza z kraju. 8. Etapy rozwoju merkantylizmu i ich charakterystyka.- występowanie w różnych krajach. Dwa etapy merkantylizmu: wczesny – tzw. bolionizm – zasada dodatniego bilansu pieniężnego. Państwo za pomocą administracyjnych środków ograniczało import towarów do kraju. rozwinięty – właściwy manofakturowy – zasada dodatniego bilansu handlowego nie ogranicza się do importu. Starano się aby export przewyższał import. Okres silnego rozwoju manufaktur o charakterze proeksportowym.(najpierw manufaktury rozproszone). Ideologia burżuazji kupieckiej, która dążyła do pomnażania majątku. Najwcześniej rozwinął się we Włoszech w XIII w. następnie po opanowaniu przez Turków w Hiszpanii i Portugalii. W XV i XVI w. w Portugalii i Hiszpanii dokonują się liczne odkrycia geograficzne. Brazylia – kolonia Hiszpańska. W 1583 w bitwie morskiej została rozbita flota hiszpańska (“niezwyciężona armada”) przez zjednoczone floty Anglii i Holandii. Geneza: Rozwój sił wytwórczych pod wpływem wynalazków technicznych (napęd wodny do maszyn, kompas, proch) Różne cechy merkantylizmu w różnych krajach: merkantylizm francuski: kolbertyzm (Kolbert) – rozwój manufaktur królewskich – produkcja na potrzeby armii i dworu. Rozwój przemysłu kosztem rolnictwa (opodatkowanie rolnictwa) merkantylizm angielski: wszechstronny rozwój wszystkich dziedzin gospodarki . Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. Manufaktury – praca najemna ludzi wolnych (rewolucja burżuazyjna najwcześniej) – wyższa wydajność pracy. Rozkwit manufaktur za panowania Elżbiety I. Minister Gonwell – akt nawigacyjny zabezpiecza korzyści płynące z handlu morskiego. merkantylizm holenderski: handlowo – morski – korzyści z handlu międzynarodowego. Anglia- Thomas Mun, Sir Josiah Child. Francja – Jean Bodin, Antoine Montchretien de Vatteville. Włochy- Antonio serra, Marco de Santis Hiszpania -Luizi Orteza, Juan de Mariano, Domingo de Sato Niemcy – Joseph von Sonnenfels. Rosja – Iwana Pososzkowa, Iwana F. Sołtykowa 9. Charakterystyka merkantylizmu angielskiego, francuskiego, włoskiego i polskiego. Francja- oczynszowane chłopstwo, renta musiała być płacona w pieniądzu, w przypadku niepłacenia następowała eksmisja. Colder wprowadził zakaz eksportu zboża, żeby było ono na rynku bardzo tani. Ceny rynkowe nieopłacalne dla chłopstwa. Postępująca ruina wsi francuskiej i jej wyludnienie. Anglia – wyrzucanie chłopów z ziemi, kary za włóczęgostwo, krwawe ustawodawstwo. Merkantyliści chcieli ograniczenia wielkości płac przez państwo. Swobodny import zboża, szybki rozwój gospodarczy. Polska - władza PRL uruchamiała bodźce aby zmaksymalizować wysiłki w kierunku eksportu.. rozbudowano produkcje surowcową. Ograniczano import,. 10. Czynniki wskazujące na rozkład merkantylizmu i pojawienie się nowych systemów myślenia ekonomicznego. Rozkład merkantylizmu oraz początki szkoły klasycznej Ideologia merkantylizmu przeżyła się w Anglii w XVII w. – okres pierwotnej akumulacji kapitału, rozpoczyna się okres produkcji kapitalistycznej. Produkcja rozszerzona. Burżuazja zaczęła przeszkadzać ingerencji państwa w życie gospodarcze. Sfery gospodarcze domagają się liberalizacji stosunków gospodarczych i swobody działania. Merkantylizm nastawiony na zdobywanie rynków zagranicznych. Zyski z wymiany z zagranicą. 11. Fizokratyzm - założenia doktryny– przedstawiciele.. Teoria klas społecznych Quesnay’a Kierunek ten powstał we Francji w poł. XVII w. Pierwsza szkoła ekonomii Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. politycznej – fizjokraci dostrzegali, że źródłem bogactwa jest produkcja, stwierdzili istnienie obiektywnych praw ekonomii (dane przez naturę) Fizjokratyzm – panowanie praw natury. Naturalne – dane przez przyrodę prawa społeczeństwa ludzkiego, trzeba odkryć i stosować się do nich. Quenay – opisywał to co powinno być a nie to co jest. Przekształcił naukę ekonomii w naukę normatywną. (która wytyczała normy i zasady postępowania) Stworzył koncepcje ustroju naturalnego – opartego na prawach naturalnych, które odkryte przez rozum umożliwiają osiągnięcie dobrobytu przez całe społeczeństwo. Do podstawowych praw naturalnych zaliczył: - prawo do gromadzenia własności prywatnej - prawo do wolności gospodarowania “Tablica Ekonomiczna” stanowi ważny etap w rozwoju nauki ekonomii. Zawarł w tej pracy obieg wytwarzanego produktu społ. pomiędzy klasami (przepływy międzygałęziowe). Podzielił społeczeństwo na 3 klasy: Klasa właścicieli ziemskich: król, właściciele świeccy i duchowni (klasa ta posiada tylko ziemię i oddaje ją w dzierżawy za otrzymany czynsz dzierżawny) Klasa produkcyjna – rolników dzierżawców – jedynie ta klasa wytwarza produkt czysty Klasa jałowa – przemysłowcy, rzemieślnicy, kupcy – nie przyczyniają się do pomnażania bogactwa społecznego, a jedynie dodaje i przetwarza wytworzone już bogactwa. Ta klasa przynosi ekwiwalent z użytych środków konsumpcji. Oprócz trzech podstawowych klas występuje jeszcze klasa bierna – klasa ludzi ubogich, bezrobotnych, proletariat, jej egzystencja zależy od sytuacji trzech podstawowych klas. Ouenay pragnął realizacji swoich zasad w życiu gospodarczym. Uważał, ze umożliwi to wyciągnięcie kraju z trudności ekonomicznych. Dostrzegał, że rzeczywistość odbiega od tego ideału, bowiem klasa właścicieli ziemskich przeznacza więcej niż połowę swoich dochodów na zakup art. przemysłowych, a także klasa jałowa kupuje część surowców za granicą a nie u rodzimych rolników. Do klasy rolników wraca mniej środków, aniżeli te, które są niezbędne do wznowienia procesu produkcji. Pragnął wprowadzić nowy – kapitalistyczny porządek gospodarczy w miejsce starego – feudalnego. Nie brał pod uwagę faktu, że wprowadzenie nowego ładu wymaga zmiany ustroju politycznego. 12. W. Petty – prekursor szkoły klasycznej, teoria bogactwa narodowego, teoria pieniądza Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. William Petty (1623-1682) uważał, ze źródłem bogactwa kraju jest praca i ziemia. Praca jest czynnikiem aktywnym określającym wielkość wartości utożsamianej z bogactwem), powstającej w procesie produkcji, a nie wymiany. W. Petty twierdzi nadto, że na proces tworzenia wartości ma wpływ również ziemia. Cena naturalna dobra kształtuje się na podstawie ilości pracy zużytej do jego wytworzenia. Od ceny naturalnej rozróżnia on cenę polityczną (rynkową)., zależną od podaży i popytu na rynku. Państwo nie powinno ingerować i regulować cen, które ukształtują się na rynku w oparciu o obiektywnie działające procesy gospodarcze. Petty tylko w rolnictwie dostrzega możliwość otrzymania dochodu bez pracy – renty z tytułu prawa własności. Zbyt niska stopa procentowa powoduje zakłócenia na rynku – ucieczkę kapitałów za granicę i powstanie stopy procentowej czarnorynkowej, wyższej od urzędowej. 13. Niewidzialna ręka A. Smitha. Teoria tworzenia i podziału wartości Teoria kapitału, wartość użytkowa i wymienna. Postulaty pol. gospod. Teoria wartości Smitha i dogmat Smitha Odróżniał wartość użytkową od wartości wymiennej (ilościowy stosunek wymienny jednego towaru na inny) Skupił uwagę nie na wartości ale na jej rynkowej postaci – wartości wymiennej. Wartość użytkowa to zdolność do zaspokojenia ludzkich potrzeb. Wartość wymienna – najwyższą jej jest cena – pieniężne wyrażenie wartości towaru. Trzy koncepcje wartości wymiennej: O wartości wymiennej towaru decyduje nakład pracy niezbędny do jego wytworzenia. Podstawą wartości wymiennej jest ilość pracy, którą możemy uzyskać w wymianie za swój towar. O wartości wymiennej towaru decydują koszty produkcji, które ujął jako sumę wynagrodzeń czynników produkcji – pracy, kapitału, ziemi ( suma płacy, zysku i renty). Wyróżnił społeczeństwo drobnotowarowe: kapitalistyczne. Teoria kapitału. Dwie definicje: rzeczowa, wartościowa. Ujął kapitał jako część zapasów przeznaczoną do dolnej produkcji. Definiował kapitał jako źródło przynoszenia i pomnażania wartości – jako określoną sumę wartości. Dzielił kapitały na obrotowy i trwały. Kapitał obrotowy zużywa się w jednym cyklu produkcyjnym przenosi Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. wartość w nim zawartą na produkt wytworzony.. Do kapitału obrotowego Smith zalicza: pieniądze, zapasy konsumpcyjne, znajdujące się w rękach producentów, kupców, zapasy gotowych zmagazynowanych produktów. Kapitał trwały to maszyny i narzędzia pracy, budynki do celów produkcyjnych i handlowych., nakłady podnoszące urodzajność gleby, umiejętności, kwalifikacje bezpośrednich wytwórców. Smith był przeciwny ingerencji państwa w życie gospodarcze. Dowodził, że w warunkach wolnej konkurencjo dokonuje się optymalna alokacja sił i środków pomiędzy poszczególnymi gałęziami produkcji i gospodarka rozwija się zgodnie z potrzebami społeczeństwa. W warunkach wolnej konkurencji kapitał przepływa z gałęzi mniej rentownych do gałęzi bardziej rentownych. W ramach swobody działania następuje dostosowanie struktury podaży do struktury popytu, a zatem występują żywiołowe procesy – mechanizmy rynkowe równoważące popyt z podażą. 14. D.Ricardo:teoria wartości, teoria podziału. Teoria korzyści komperatywnych. Przedmiot badań ekonomi wg Ricarda stanowi analiza praw które rządzą stosunkami podziału – dochodami klasy społecz. - wyjaśnienie źródeł dochodu najważniejszych klas społecznych. Nie odrywał produkcji od podziału. Podkreślał że stosunki podziału są uwarunkowane istniejącymi stosunkami produkcji, a zatem strukturę klasową i strukturę własności. Ricardo podobnie jak Smith posługiwał się metodą dedukcji – metodą badań, apriori –od ogółu do szczegółu opartą o przyjęte z góry założenia metodologiczne – homo economicus, wolna konkurencja. Traktował społeczeństwo jako sumę jednostek gospod. Interes społeczny – suma interesów indywidualnych. Teoria wartości Ricarda. Nawiązuje do Smitha krytykuje niektóre jego poglądy rozszerza teorię wartości. Odróżnia wartość użytkową od wartości wymiennej. Wskazuje że wartość użytkowa nie może być podstawą wartości wymiennej chociaż stanowi jej przesłankę. O wartości towaru decyduje wg. Ricarda – rzadkość dobra albo ilość pracy wyłożonej na wytworzenie danego towaru. Rzadkość decyduje o wartości towarów o niewielkiej liczbie przypadków – tzn unikatowe – np. dzieła sztuki cenne klejnoty, przedmioty trudno powtarzalne w większości przypadków o wartości towarów decyduje nakład pracy związany z ich wytworzeniem. Dostrzega że wielkość wartości nie jest stała lecz zmienia się wraz z postępem technicznym. Formułuje twierdzenie zwane później prawem Ricarda – wartość towaru jest wprost proporcjonalna do nakładów pracy a odwrotnie proporcjonalna do wydajności pracy.Ricardo stoi na stanowisku teorii wartości opartej o pracę. Odrzuca zatem Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. pogląd Smitha że praca jest podstawą wartości jedynie w gospodarce drobnotowarowej a w gospodarce kapitalistycznej ( wg. Smitha) są koszty produkcji jako suma płacy zysku i renty. Utożsamił kapitał z każdym narzędziem pracy każdym środkiem produkcji (te środki p. stają się kapitałem kiedy służą pracy najemnej). Nie widział różnic w działaniu prawa wartości na poszczególnych szczeblach rozwoju ekonomicznego. Dzielił kapitał na trwały i obrotowy w sposób pełniejszy, wyjaśniał ideę kapitału w procesie tworzenia wartości. Wartość towarów określona jest zarówno przez płacę wydatkowaną bezpośrednio na jego wytworzenie jak i wartość kapitału przeniesiona w procesie produkcji na gotowy produkt. Widzi różnicę pomiędzy pracą żywą a pracą uprzedmiotowioną – zawartą w środkach produkcji a przenoszoną na gotowe wyroby w procesie produkcji albo jednorazowo (koszt obrotowy) albo w kilku cyklach produkcji (koszt trwały). Wyróżniał pracę prostą i złożoną którą traktował jako wielokrotność – sumę pracy. Wartość powstaje w społecznie niezbędnym czasie pracy a nie w indywidualnym czasie pracy.. Postulat wolnego handlu uzasadniał teoretycznie przy pomocy kosztów komparatywnych – porównawczych. Podważał pogląd merkantylistów, że źródłem pomnażania wartości jest handel. Wskazał że wartość powstaje w produkcji a nie w handlu, chociaż handel zagraniczny nie przyczynia się do pomnażania wartości to jest on przesłanką wzrostu klasy towarów w kraju czyli rozwoju wartości użytkowej. Pisał o korzyściach płynących z międzynarodowego podziału pracy: wymiany opartej na wolnym handlu. Uważał, że każdy kraj powinien specjalizować się w produkcji tych towarów które wytwarza się niższym kosztem niż inny kraj. A droga wymiany oparta na wolnym handlu uzyska większą ilość towarów w kraju. A więc zapewni pełniejsze zaspokojenie potrzeb społeczeństwa. 15. T.R. Malthus – teoria ludnościowa i spiżowe prawo płac, teoria pop. efektywnego. T.R. Malthus – prekursor teorii podkonsumpcji. Wskazuje że dla koniunktury gospodarczej mają nieodczuwalne potrzeby ale zdolności płatnicze społeczeństwa – siła nabywcza czyli efektywnie rzeczywisty popyt na rynku. Uważał, że należy ograniczać nadmierne rozmnażanie się ludności poprzez :późne zawieranie małżeństw i wprowadzenie obowiązku posiadania przez małżeństwo wystarczających dochodów w chwili zawierania związku. Jednak stosowanie środków antykoncepcyjnych uważał za sprzeczne z moralnością chrześcijańską.. odrzuca wszelkie formy pomocy dla ubogich, bo powoduje to tendencję do nadmiernego Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. rozmnażania. 16. J.B.Say – teoria tworzenia i podziału bogactwa, prawo rynków. J.B. Say kładzie nacisk na analizę zewnętrznych zjawisk rynku, na analizę prawa podaży i popytu, a nie praw ekonomicznych rządzących gospodarką. Teoria wartości, Źródłem wartości wymiennej jest uzytecznośc rozumiana obiektywnie Użyteczność jest górną granicą wartości wymiennej, dolną zaś są koszty produkcji. W gospodarce wolnokonkurencyjnej mechanizm rynkowy przybliża cenę kosztów produkcji. Koszty produkcji sprowadza Say do kosztów wynagrodzeń czynników wytwórczych za świadczone usługi w postaci: płacy jako ceny pracy, procentu jako ceny kapitału i renty gruntowej jako ceny ziemi. Suma wynagrodzeń czynników wytwórczych jest kosztem wytworzenia dobra i stanowi centrum oscylacji cen. Wysokość zaś czynników wytwórczych zależy od podaży i popytu na usługi. Teoria podziału dóbr . Podstawą teorii jest teoria produkcji. Dochody czynników wytwórczych są wynagrodzeniem ich wkładu w proces produkcji. Udział zaś poszczególnych czynn. wytw. w realizacji wartości nowo wytworzonej odpowiada ich wkładowi w powstanie tej wartości. Istnienie dochodów poszczególnych czynn. wytw. jest konsekwencją naturalnych praw produkcji, które wymagają istnienia tych czynników. Dostrzega przy tym rolę przedsiębiorcy jako czwarty czynnik produkcji. Prawo rynków Say stwierdza, że produkcja sama tworzy sobie rynki zbytu, a jedynym czynnikiem ograniczającym rozwój gospodarczy jest tempo akumulacji kapitału i wzrost zdolności produkcyjnych gospodarki. Dopóki nikt nie będzie się wtrącał do systemu, to będzie on się samoregulował i dopasowywał, ponieważ każdy akt produkcji zawsze wytwarza efektywny popyt niezbędny do nabycia produktu.Say występuje jako przeciwnik nieprodukcyjnej konsumpcji części dochodu. Podkreśla potrzebę przeznaczenia ich na akumulację i rozwój gospodarczy 17. Zakres, założenia i metoda marksizmu. K. Marks sformułował nowe ujęcie teorii ekonomicznej opartej na materializmie historycznym. Głosi on, że każdy ustrój społeczny zależy od warunków, które go zrodziły. Nie ma więc niewzruszonych ustrojów i idei. Wobec tego przewroty rewolucyjne są zjawiskiem naturalnym i nieuniknionym. Należy więc ujawniać sprzeczności ustroju i walkę klas i prowadzić ją do końca, do upadku kapitalizmu, zwycięstwa socjalizmu. Marks stwierdza, że jedynym źródłem pomnażania wartości jest praca ludzka, której społeczny charakter przejawia się w wymianie. Wartość wytworzona przez robotnika jest większa od wartości produktu. Nadwyżka wartości wytworzonej przez Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. robotników ponad otrzymaną przez nich płacę stanowi wartość dodatkową, którą przywłaszczają kapitaliści z tego tytułu, że są właścicielami środków produkcji. Teoria kumulacji kapitału. Konieczna staje się socjalistyczna rewolucja, która zapewni społeczeństwu możliwość dalszego rozwoju poprzez stworzenie nowych stosunków ekonomicznych opartych na społecznej własności środków produkcji i sprawiedliwym podziale dochodu narodowego. Teoria ekonomiczna K. Marksa była przede wszystkim teorią kapitalizmu wolnokonkurencyjnego. Marks nie sformułował mechanizmu funkcjonowania i rozwoju gosp. socjalistycznej, chociaż nawoływał do zastąpienia kapitalizmu – socjalizmem 18. Myśl marginalistyczna Wszystkie szkoły należące do kierunku subiektywno-marinalistycznego przyjmują jako przedmiot badań ekonomicznych zagadnienie racjonalnego gospodarowania dobrami rzadkimi, a więc stosunek człowieka do rzeczy, często indywidualizując i subiektywizując ten stosunek. Kierunek ten koncentruje badania ekonomiczne wokół zachowań jednostek gospodarczych i zależności występujących w produkcji lub w stosunkach rynkowych przy założeniu doskonałej konkurencji. Szkoła austriacka zwana psychologiczną . H.Gossen sformułował zasadę wynikająca z natury człowieka, że pożytki płynące z kolejnych porcji dóbr maleją w miarę zaspakajania potrzeb. Została ona nazwana I prawem Gossena. Sformułował on tez II prawo równomiernego nasycenia potrzeb, które stało się ogólnym prawem alokacji zasobów. Przedstawiciele: Friedrich von Wieser, Eugen von Bohm-Bawerk, Hans Mayer, Ludwik von Mises, Lionel Robbins. Szkoła lozańska zwana matematyczną. Jest reprezentowana przez profesorów ekonomii na Uniwersytecie w Lozannie: Leona Walrasa i Wilfreda Pareta oraz ich ucznia Enrica Barone Szkoła lozańska podejmuje próbę stworzenia ekonomii czystej, oderwanej od warunków społ-gosp.. wyjaśniającej formalne i idealne warunki osiągania równowagi ogólnej, do której zmierza system gospodarczy pod wpływem mechanizmu rynkowego w warunkach konkurencji doskonałej. Szkoła lozańska koncentrowała swoją uwagę na zjawiskach wymiany, która stanowi treść procesu gospodarczego. Szkoła neoklasyczna (anglo-amerykańska). W.Jevons – autor Teorii ekonomii politycznej zbudował teorię ekonomii w oparciu Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. o użyteczność krańcową. Przy jednoczesnym wykorzystaniu metod matematycznych. Zjawiska ekonomiczne traktował w ujęciu ilościowym. Zapoczątkował metodę analizy równowag cząstkowych. Polega ona na analizowaniu dwóch wielkości współzależnych, przy założeniu niezmienności pozostałych, Wartość dobra zależy od krańcowego stopnia użyteczności. Rozróżnia on użyteczność całkowitą dobra i użyteczność jednostki dobra przypisywaną mu przez osobę w jakimś punkcie Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom.
