Model realizacji usług o określonym standardzie w powiecie Przygotowała: Katarzyna Misiuna Warszawa 29 listopada 2011 r. Rola Powiatowych Centrów Pomocy Rodzinie • • 1. Kluczowe założenia z punktu widzenia określenia roli i miejsca powiatowych centrów pomocy rodzinie w systemie pomocy społecznej • • • Pcpr pełni funkcję koordynatora i realizatora zadań z zakresu szeroko rozumianej pomocy społecznej powiatu (zadania wynikające z obowiązujących ustaw, programów MPiPS i innych, projektów z EFS, itd.). Pcpr dysponuje pakietami usług pomocy i integracji społecznej, do których jednakowe prawo i dostęp powinien mieć każdy mieszkaniec powiatu, który takiego wsparcia potrzebuje. Pcpr pełni rolę doradczą (dotyczącą np. metodyki pracy, edukacji, implementacji dobrych praktyk i rozwiązań) oraz wspierającą (poprzez udostępnienie np. poradnictwa specjalistycznego) dla powiatowych i gminnych, publicznych a także niepublicznych jednostek organizacyjnych pomocy społecznej. Pcpr jest inkubatorem i kreatorem inicjatyw społecznych, m.in. poprzez inspirowanie powstawania, rozwoju, wzmocnienia organizacji pozarządowych (w zależności od potrzeb poszczególnych powiatów), tak aby mogły być partnerem w realizacji usług pomocy społecznej. Pcpr jest instytucją otwartą na współpracę z innymi partnerami i aktywizującą grupy o jednorodnych problemach społecznych, współpracującą z instytucjami publicznymi i niepublicznymi zapewniającymi usługi społeczne, w tym: z gminami na rzecz reintegracji rodziny, wzmocnienia kompetencji wychowawczych etc.; z pup-ami w zakresie osób bezrobotnych, m.in. poprzez stworzenie na szczeblu powiatu zespołów aktywizacji zawodowej (w zależności od potrzeb stałych lub doraźnych) złożonych z przedstawicieli tych instytucji. Konsekwencje ustawy o wspieraniu rodziny i pieczy zastępczej Nowa ustawa ma szereg konsekwencji: • Zdecydowana większość świadczeń wypłacanych dotychczas w pcpr-ach na mocy ustawy o pomocy społecznej, tj. świadczenia dla rodzin zastępczych oraz usamodzielnianych wychowanków rodzin zastępczych i placówek opiekuńczo-wychowawczych, przechodzi do systemu pieczy zastępczej. Nie jest przewidziane zadanie: praca socjalna. • Inną rolę i pozycję przypisuje się rodzinom zastępczym. Nowa ustawa jasno wskazuje rodziny zastępcze jako partnerów działających wspólnie z organizatorem pieczy zastępczej na rzecz dzieci potrzebujących czasowej pomocy i wsparcia oraz na rzecz rodzin biologicznych tych dzieci, przy jasno określonej pomocy i działaniu ops-ów. • Jasno zostały określone formy wspierania rodzin zastępczych, dające organizatorowi ogromne możliwości kreowania i aktywizowania tego środowiska poprzez nowe instrumenty, np. szkolenia i dokształcanie rodzin, wsparcie finansowe itp. Konsekwencje ustawy o wspieraniu rodziny i pieczy zastępczej Zatem ustawa wprowadza jeszcze jedną ważną zmianę: • Wprowadza dwóch pracowników udzielających pomocy rodzinom zastępczym i usamodzielnionym wychowankom: koordynatora pieczy zastępczej i pracownika przyznającego świadczenia materialne (nazywanego dalej pracownikiem ds. świadczeń), podczas gdy pod rządami ustawy o pomocy społecznej zadania te wykonywał jeden pracownik – pracownik socjalny. • Wprowadza też obligatoryjnie innych pracowników świadczących usługi rodzinom zastępczym i usamodzielnionym wychowankom, np. psycholog, prawnik. Sposób załatwiania spraw przez rodziny zastępcze i usamodzielnianych Rodziny zastępcze Osoby usamodzielniane Usamodzielniane STANOWISKO INFORMACYJNE Zgłoszenie problemu Zgłoszenie potrzeby świadczeń Pracownik ds. świadczeń Koordynator pieczy zastępczej Psycholog Prawnik Inni specjaliści (np. pedagog, mediator) Przebieg postępowania administracyjnego w sprawach o przyznanie świadczeń dla rodzin zastępczych i usamodzielnianych wychowanków • • Pracownik ds. świadczeń bada sytuację, aby ustalić czy są spełnione wszystkie warunki konieczne do przyznania świadczenia. W tym celu pracownik ds. świadczeń: • • • Bada spełnienie warunków do przyznania świadczeń, o których mowa w art. 80‒84 dla rodzin zastępczych oraz dla osób usamodzielnianych w art. 140‒143, 145‒149. Ustala okoliczności, których zbadanie jest niezbędne do określenia rozmiaru świadczenia (art. 81; art. 83; art. 84; art. 146 ust 7; 149 ust. 3, ) – zasada uznaniowości. Bada, czy wychowanek pieczy zastępczej realizuje proces usamodzielniania – zasada aktywizacyjnej formuły świadczeń. Ustala, czy nie były lub nie są marnotrawione przyznane środki (art. 88 ust. 6; art. 151 ust. 3)– zasada prawidłowego wykorzystania świadczeń. Rodzaje informacji przekazywanych przez koordynatora pieczy zastępczej pracownikowi ds. świadczeń: Pracownik ds. świadczeń Opinia koordynatora o zasadności przyznania pomocy Opinia o IPU informowanie o rodzaju i formie przyznanych świadczeń Informacja o realizacji lub nie IPU Informacja o faktach mogących świadczyć o marnotrawieniu Koordynator pieczy zastępczej Informacja o istotnych dla postępowania faktach Postępowanie w sprawie przyznania świadczeń dla rodzin zastępczych i osób usamodzielnianych. Pracownik ds. Świadczeń Złożenie wniosku Rodziny zastępcze Osoby Usamodzielniane Ustalanie warunków koniecznych do przyznania świadczenia Konieczna informacja koordynatora Wydanie decyzji administracyjnej Skierowanie do koordynatora pieczy zastępczej zastępczej Koordynator pieczy zastępczej czynności ustalone w ustawie Czynności pracownika ds. świadczeń w prowadzeniu postępowania administracyjnego Czynności koordynatora w przygotowywaniu dowodów w postępowaniu administracyjnym Przykładowy schemat organizacyjny dla małego pcpr-u, uwzględniający stanowiska kluczowe z punktu widzenia wdrażania modelu realizacji usług Powiatowe centrum pomocy rodzinie Organizator pieczy zastępczej Zespół ds. pieczy zastępczej koordynatorzy pieczy zastępczej Zespół ds. świadczeń pracownik ds. świadczeń zespół specjalistów Organizator usług pomocy społecznej Zespół ds. usług pomocy społecznej koordynator ds. usług, w tym poradnictwa specjalistycznego i interwencji kryzysowej Przykładowy schemat organizacyjny dla dużego pcpr-u, uwzględniający stanowiska kluczowe z punktu widzenia wdrażania modelu realizacji usług. Zespół ds. innych usług pomocy społecznej Powiatowe centrum pomocy rodzinie Organizator usług pomocy społecznej Organizator pieczy zastępczej Zespół ds. pieczy zastępczej koordynatorzy pieczy zastępczej zespół specjalistów Zespół ds. świadczeń pracownik ds. świadczeń Zespół ds. osób niepełnosprawnych koordynator ds. poradnictwa specjalistycznego dla osób niepełnosprawnych zespół specjalistów Zespół ds. interwencji kryzysowej i rodzin z dziećmi koordynator ds. interwencji kryzysowej zespół specjalistów Zespół ds. rodziny z dziećmi Koordynator ds. poradnictwa specjalistycznego dlarodzin z dziećmi zespół specjalistów