Monika Marczak Pedagogika semestr 1 Studia zaoczne Dylematy pieczy zastępczej Autor: Marta Danecka, Adam Kęska, Rafał Pląsek Data publikacji: 2018 Link do książki pdf: file:///C:/Users/Dell/Downloads/Dylematy_pieczy_zastepczej.pdf Książka „Dylematy pieczy zastępczej” przedstawia historię opieki nad dziećmi pozbawionymi opieki rodzicielskiej w Polsce, począwszy od XIX wieku aż po współczesność. Autor omawia ewolucję tego obszaru, poczynając od roli organizacji charytatywnych i religijnych przed I wojną światową, aż po wzrost znaczenia państwa w dostarczaniu opieki społecznej w XIX wieku. Dalej tekst porusza wyzwania związane z opieką nad sierotami i dziećmi po I wojnie światowej, szczególnie w kontekście biopolitycznym, gdzie dzieci traktowano jako kapitał ludzki przyszłego narodu. Następnie opisuje rozwój systemu opieki zastępczej w okresie międzywojennym oraz jego zmiany i wyzwania w latach powojennych, takie jak reformy społeczno-gospodarcze i wzrost bezrobocia. Autorzy analizują również współczesny system pieczy zastępczej, włączając w to prace z rodzinami biologicznymi, problemy i wyzwania związane z instytucjami pieczy zastępczej oraz badania opinii publicznej na temat tego systemu. Opinia autorów jest raczej obiektywna, przedstawiając zarówno pozytywne, jak i negatywne aspekty systemu opieki zastępczej. Przedstawia również badania opinii publicznej i propozycje dotyczące dalszego rozwoju tego obszaru. Jednak można by oczekiwać większej głębi w analizie niektórych problemów oraz więcej danych i przykładów, aby lepiej zilustrować niektóre tezy. Dodatkowo, bardziej wyraźna wypowiedź autorów na temat własnych opinii na temat funkcjonowania systemu opieki zastępczej mogłaby ulepszyć tekst. Analiza dwóch aspektów polityki rodzinnej i sytuacji dzieci w pieczy zastępczej prezentowana w tym tekście jest szczegółowa i wyczerpująca. Autorzy dokonują dogłębnej analizy skutków wprowadzenia dodatkowego wsparcia finansowego dla rodzin z dziećmi oraz funkcjonowania systemu pieczy zastępczej w Polsce. Ich podejście oparte jest na danych empirycznych, co dodaje analizie wiarygodności i głębi. W pierwszej części tekstu omówiono konsekwencje redystrybucyjnego charakteru wsparcia finansowego dla rodzin z dziećmi. Autorzy trafnie wskazują na to, że mimo teoretycznego charakteru powszechnego świadczenia, w praktyce system faworyzuje rodziny z większą liczbą dzieci i znajdujące się w sytuacji ubóstwa. Podjęte decyzje rządowe wywołały dyskusje społeczne i spotkały się z protestami, co świadczy o złożoności problematyki polityki rodzinnej. Druga część tekstu koncentruje się na analizie sytuacji dzieci w pieczy zastępczej oraz funkcjonowania systemu opieki nad nimi. Autorzy trafnie wskazują na istniejące problemy w relacjach między różnymi aktorami tego systemu oraz na niedostateczne wsparcie ze strony społeczności lokalnej. Szczególnie ważne jest zwrócenie uwagi na brak zaufania i trudności w budowaniu relacji między opiekunami zastępczymi a koordynatorami pieczy, co może mieć negatywny wpływ na jakość opieki nad dziećmi. Analiza przedstawiona w tekście ukazuje złożoność problematyki polityki rodzinnej i systemu pieczy zastępczej w Polsce. Autorzy trafnie wskazują na istniejące wyzwania i problemy, które wymagają kompleksowego podejścia i systemowych zmian. Szczególnie istotne jest podkreślenie konieczności zapewnienia właściwego wsparcia finansowego dla rodzin z dziećmi, niezależnie od ich liczby oraz sytuacji materialnej. Co więcej, analiza sytuacji dzieci w pieczy zastępczej wyraźnie ukazuje potrzebę poprawy funkcjonowania systemu opieki nad nimi. Wsparcie dla opiekunów zastępczych oraz koordynatorów pieczy, lepsza koordynacja działań między różnymi podmiotami oraz większa świadomość społeczna na temat specyfiki tej formy opieki są kluczowe dla zapewnienia właściwych warunków rozwoju dzieci w pieczy zastępczej. Podsumowując, powyższa analiza stanowi istotny wkład w dyskusję na temat polityki rodzinnej i systemu opieki nad dziećmi w Polsce. Wskazuje ona na istniejące problemy i wyzwania, ale również na możliwe kierunki działań zmierzających do poprawy sytuacji dzieci i rodzin w potrzebie. Ten tekst porusza kwestię opieki nad dziećmi, szczególnie tych, które z różnych powodów nie mogą być przy rodzicach biologicznych i trafiają do rodzin zastępczych lub innych form opieki. Autorzy zwracają uwagę na ważność pozostawania dzieci w ich naturalnym środowisku rodzinnym, podkreślając, że dobro dziecka wymaga kontaktu z rodzicami i dążenia do powrotu do domu. W tekście wskazuje się na pewne założenia ustawy, które wydają się słuszne, ale ich realizacja w praktyce napotyka na wiele trudności. Chociaż piecza zastępcza jest określana jako tymczasowa, często trwa dłużej niż się zakłada, co ma na celu umożliwienie rodzicom pracę nad sobą, aby móc przyjąć z powrotem swoje dzieci. Jednakże, według autorów, istnieje brak wystarczającego nacisku na zapewnienie wsparcia rodzicom w celu przywrócenia dzieci do domu. Niektóre dzieci trafiają do rodzin zastępczych, gdzie nie zawsze spotykają się z odpowiednim wsparciem ani współpracą ze strony swoich rodziców biologicznych. Czasem więzi z rodzicami są sztucznie podtrzymywane, a rodzice nie wykazują rzeczywistego zainteresowania odzyskaniem swoich dzieci. To może prowadzić do reprodukcji patologicznych wzorców życiowych. Opiekunowie zastępczy często stoją wobec trudnych wyborów, gdy dzieci są zaangażowane w konflikty między rodzicami biologicznymi a zastępczymi. Różnice w normach i wartościach mogą prowadzić do konfliktów, które negatywnie wpływają na dobro dziecka. Tekst podkreśla również różnice między różnymi modelami pieczy zastępczej, takimi jak model instytucjonalny i model marginalny. Wskazuje się na konieczność kontynuowania badań i analizy różnych podejść, aby lepiej zrozumieć, jakie strategie są najskuteczniejsze w opiece nad dziećmi i wsparciu rodzin. Warto też uwzględnić prawo dziecka do stabilnego środowiska wychowawczego i potrzeb rozwojowych, a także zaangażowanie zarówno rodziców biologicznych, jak i zastępczych, w proces przywracania dzieci do rodziny.