Zalacznik4 - Dziennik Urzędowy Województwa Dolnośląskiego

Załącznik nr 4 do uchwały nr XVI/329/11
Sejmiku Województwa Dolnośląskiego
z dnia 27 października 2011 r.
Zakres prac związanych z ochroną przyrody i kształtowaniem krajobrazu w poszczególnych obszarach działań ochronnych
§ 1. 1. Określa się zakres prac związanych z ochroną przyrody i kształtowaniem krajobrazu w postaci działań ochronnych w brzmieniu ust.
2-6.
2. Działania ochronne w obszarze ochrony zasobów przyrody nieożywionej, wód i gleb (O1):
Przedmiot ochrony
Działanie ochronne
Skały i zespoły skał o
wyróżniających się cechach
petrograficznych,
mineralogicznych, genetycznych
oraz krajobrazowych.
Usuwanie ekspansywnej roślinności zielnej oraz drzew i krzewów z najcenniejszych
wychodni skalnych oraz z ich bezpośredniego sąsiedztwa.
Główne elementy rzeźby
terenu, w tym: grzbiety,
kulminacje i przełęcze,
zrównania wierzchowinowe i
Opiniowanie projektów inwestycji oraz sprawdzanie zgodności realizowanych
przedsięwzięć z zaakceptowanymi przez Park założeniami.
Sprzątanie otoczenia, czyszczenie fragmentów skał z napisów.
Wyznaczenie i oznakowanie miejsc i tras udostępnionych dla celów wspinaczkowych.
Kontrola natężenia ruchu skałkowego. Kontrola otoczenia najczęściej odwiedzanych
miejsc w czasie trwania sezonu wakacyjnego, długich weekendów, ferii itp. Likwidacja
urządzeń wspinaczkowych w „dzikich” (nieoznaczonych i nieudostępnionych)
miejscach. Prowadzenie akcji edukacyjnej (wydawnictwa, tablice informacyjne,
pogadanki) mającej na celu podniesienie kultury eksploracji form skalnych. Montaż
poniżej górnej krawędzi ścian skalnych stanowisk zjazdowych, pozwalających na
ograniczenie penetracji przez wspinaczy.
Szczegółowa lokalizacja
działań
Cenne skały i zespoły skał,
zlokalizowane na mapie
stref funkcjonalnych i
obszarów działań
ochronnych
w skali 1:10 000.
Teren całego Parku.
Przedmiot ochrony
Działanie ochronne
Szczegółowa lokalizacja
działań
stokowe, gołoborza, doliny rzek
i potoków oraz przełomy
rzeczne.
Wychodnie i odkrywki
dokumentujące genezę
litosfery.
Usuwanie ekspansywnej roślinności zielnej oraz drzew i krzewów z najcenniejszych
wychodni skalnych oraz z ich bezpośredniego sąsiedztwa.
Sprzątanie otoczenia.
Miejsca występowania
najcenniejszych obiektów
geologicznych.
Wydawanie publikacji, włączenie odpowiednich treści do programów szkolnych, w tym Teren całego Parku.
do programów edukacji regionalnej.
Gromadzenie i udostępnianie w celach edukacyjnych i popularyzatorskich zbiorów
minerałów i skał występujących na terenie Parku.
Złoża surowców mineralnych.
Zminimalizowanie powierzchni zajmowanej pod wyrobiska eksploatacyjne i stałe
zwałowiska zewnętrzne.
Odrębne składowanie humusu pozwalające na jego dalsze wykorzystanie.
Ograniczenie emisji pyłów powstających przy działalności wydobywczej,
wprowadzenie i przestrzeganie progu emisji dopuszczalnej pyłów, zastosowanie
plandek na samochody przewożące urobek i zraszanie go wodą, tak aby
zminimalizować zapylenie.
Budowa ekranów akustycznych w okolicach kopalni, minimalizujących nadmierny
wpływ hałasu. Stosowanie maszyn spełniających normy akustyczne.
Zabezpieczenie potoku Opatówka przed spływem wód z wyrobiska.
Ograniczanie do minimum odpadów powstających w wyniku wydobycia, a także
racjonalne ich wykorzystanie.
Monitoring podziemnych składowisk odpadów, jeśli takie istnieją (zgodnie z
Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2005r.).
Złoże „Rędziny”.
Przedmiot ochrony
Działanie ochronne
Szczegółowa lokalizacja
działań
Kompleksowe usunięcie szkód pogórniczych. Rekultywacja leśna przeprowadzona
etapowo.
Monitoring podziemnych składowisk odpadów, jeśli takie istnieją (zgodnie z
Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2005r.).
Złoże „Wieściszowice”.
Kompleksowe usunięcie szkód pogórniczych. Rekultywacja leśna lub wodna
przeprowadzona etapowo.
Zaleca się, w miarę możliwości, docelowe trwałe zaniechanie eksploatacji w wyrobisku Złoże „Karpniki”.
o dużym wpływie na lokalne środowisko naturalne.
Opracowanie kompleksowego programu usunięcia szkód pogórniczych (rekultywacja
leśna przeprowadzona etapowo), włączenie programu do miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego.
Monitoring podziemnych składowisk odpadów, jeśli takie istnieją (zgodnie z
Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2005r.).
Istniejące cieki wodne.
W przypadku wznowienia eksploatacji: 1) Odrębne składowanie humusu pozwalające
na jego dalsze wykorzystanie 2) Stosowanie specjalnych środków ograniczających
wpływ hałasu i emisję pyłów 3) Ograniczanie do minimum odpadów powstających w
wyniku wydobycia, a także racjonalne ich wykorzystanie 4) Ograniczenie zużycia
olejów napędowych: doprowadzenie energii elektrycznej kablem podziemnym, a na
potrzeby zaplecza biurowo-socjalnego wykorzystanie energii solarnej 5) Wykonanie
odpowiednio zabezpieczonego stanowiska napraw i tankowania maszyn i urządzeń
mechanicznych, mające na celu zapobieganie awariom skutkującym spływem
substancji ropopochodnych do wód powierzchniowych i podziemnych 6) Po
zakończeniu eksploatacji kompleksowe usunięcie szkód pogórniczych. Rekultywacja
leśna przeprowadzona etapowo.
Złoże „Janowice Wielkie”.
Zapewnienie podczas wszelkich inwestycji związanych z regulacją cieków wodnych
Wszystkie cieki wodne.
Przedmiot ochrony
Działanie ochronne
Szczegółowa lokalizacja
działań
uwzględnienia ich wpływu na zachowanie chronionych gatunków oraz siedlisk, a także
walorów krajobrazowych.
Obszary źródliskowe i źródła.
Wprowadzenie do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego zakazu
budowania studni w odległości mniejszej niż 1 km od centrum obszaru źródliskowego
lub źródła.
Obszary źródliskowe
Czarnowskiego Potoku,
Gruszkówki, Janówki,
Kalnicy, Karpnickiego
Potoku, Miedzianego
Potoku, Mienicy,
Sierniawy, Żywicy.
Obszary podmokłe i
zabagnione.
Racjonalna gospodarka zasobami wodnymi, uwzględniająca potrzebę zachowania
cennych obszarów podmokłych, m.in. poprzez zastosowanie systemu zastawek na
rowach.
Obszary podmokłe i tereny
sąsiadujące.
Główny Zbiornik Wód
Podziemnych nr 434
„Marciszów”.
Określenie maksymalnej wielkości poboru wody przez studnie głębinowe.
Teren całego Parku, w
szczególności obszar
Zbiornika Wód
Podziemnych nr 434
„Marciszów” (lokalizacja
wskazana na Mapie stref
funkcjonalnych i obszarów
działań ochronnych).
Obiekty hydrograficzne
pochodzenia
antropogenicznego, w tym
stawy i inne zbiorniki wodne.
Regularne pogłębianie zbiorników, regularne spuszczanie wody.
Kompleks stawów w
okolicy Bukowca i Karpnik.
Naturalne właściwości
fizykochemiczne wód.
Budowa systemów kanalizacji zbiorowej lub indywidualnej oraz oczyszczalni ścieków.
Obszary zurbanizowane
(strefa funkcjonalna F3).
Ograniczenie zużycia wody w gospodarstwach domowych.
Przedmiot ochrony
Działanie ochronne
Promowanie stosowania filtrów czyszczących lub innych urządzeń podczyszczających
wodę.
Szczegółowa lokalizacja
działań
Teren całego Parku.
Przeprowadzenie szczegółowej inwentaryzacji szamb (ich ilości, stanu zachowania i
szczelności) na terenie Parku i w jego najbliższym sąsiedztwie (otulinie) oraz
prowadzenie czynnego nadzoru nad sposobem opróżniania szamb.
Organizacja lokalnych szkoleń z zakresu zrównoważonego dysponowania zasobami
wodnymi.
Edukacja ekologiczna, opracowywanie i wdrażanie programów rolno-środowiskowych.
Mało zmieniona struktura
Utrzymanie i wprowadzanie zadrzewień i zakrzewień śródpolnych na obszarach pól
przestrzenna gleb mineralnych i uprawnych, łąk i pastwisk (fitomelioracja).
organicznych oraz ich
właściwości fizykochemiczne i
biologicznie.
Zabezpieczenie właściwej ochrony gleb w ramach racjonalnej gospodarki leśnej.
Naturalne właściwości
fizykochemiczne i biologicznie
gleb.
Obszary nieleśne Parku,
użytkowane rolniczo (strefa
funkcjonalna F2; obszar
działań ochronnych O3).
Obszary leśne Parku (strefa
funkcjonalna F1; obszar
działań ochronnych O2).
Stosowanie systemu upraw wstęgowych (poprzecznie do kierunku wiatrów
dominujących) oraz upraw terasowych (poprzecznie do kierunku spływu
powierzchniowego).
Obszary nieleśne Parku,
użytkowane rolniczo (strefa
funkcjonalna F2; obszar
działań ochronnych O3).
Racjonalne i umiarkowane stosowanie środków ochrony roślin oraz nawozów
mineralnych (zgodnie z zalecaną dawką i w wyznaczonych terminach) dostosowanie
ich do rodzajów upraw i gleby.
Obszary nieleśne Parku,
użytkowane rolniczo (strefa
funkcjonalna F2; obszar
działań ochronnych O3).
Stosowanie nawozów naturalnych (kompostu, obornika, biohumusu) w nawożeniu
gleby .
Przedmiot ochrony
Działanie ochronne
Szczegółowa lokalizacja
działań
Stosowanie biologicznych i mechanicznych metod ochrony roślin.
Stosowanie odpowiednich zabiegów agrotechnicznych (sposób uprawy, nawożenia,
płodozmianu).
Budowa osłon biologicznych (fitosanitarnych) w postaci pasów zieleni.
Obszary nieleśne (strefa
funkcjonalna F2; obszar
działań ochronnych O3).
Regularne sporządzanie analiz glebowych umożliwiających precyzyjne określenie
sposobu użycia nawozów mineralnych (dostosowanie ilości, częstości i składu).
Obszary nieleśne Parku,
użytkowane rolniczo (strefa
funkcjonalna F2; obszar
działań ochronnych O3).
Organizowanie szkoleń dla rolników w zakresie sposobów prowadzenia
zrównoważonej gospodarki rolnej.
3. Działania ochronne w obszarze ochrony ekosystemów leśnych (O2):
Przedmiot ochrony
Działanie ochronne
Jaworzyny i lasy klonowolipowe na stromych stokach i
zboczach (*9180).
Ochrona struktury dobrze wykształconych płatów siedlisk oraz przywrócenie
właściwego stanu siedlisk zniekształconych w toku racjonalnej gospodarki leśnej.
Łęgi wierzbowe, topolowe,
olszowe i jesionowe (*91E0).
Ochrona struktury dobrze wykształconych płatów siedlisk oraz przywrócenie
właściwego stanu siedlisk zniekształconych w toku racjonalnej gospodarki leśnej.
Preferowanie odnowienia naturalnego oraz zapewnienie odpowiedniego zasobu
drewna martwego, poprzez pozostawianie drzew martwych zamierających oraz
wywrotów i złomów, z wyjątkiem konieczności eliminacji zagrożenia bezpieczeństwa
na drogach, szlakach turystycznych i w miejscach pobytu ludzi.
Budowa systemów małej retencji.
Szczegółowa lokalizacja
działań
Obszar występowania
siedlisk przyrodniczych
(lokalizacja na Mapie stref
funkcjonalnych i obszarów
działań ochronnych–
Załącznik nr 7).
Obszar występowania
siedlisk przyrodniczych
(lokalizacja na Mapie stref
Przedmiot ochrony
Działanie ochronne
Szczegółowa lokalizacja
działań
Stosowanie rębni złożonych z konsekwentnym pozostawianiem części drzewostanu (ok funkcjonalnych i obszarów
5%) do naturalnego rozpadu.
działań ochronnych–
Zapewnienie odpowiedniego zasobu martwego drewna, poprzez pozostawianie drzew Załącznik nr 7).
martwych, zamierających oraz wywrotów i złomów, z wyjątkiem konieczności
eliminacji zagrożenia bezpieczeństwa na drogach, szlakach turystycznych i w miejscach
pobytu ludzi.
Wprowadzanie olszy szarej, gatunku charakterystycznego dla górskich łęgów.
Stopniowe eliminowanie gatunków obcych ekologicznie w toku racjonalnej gospodarki
leśnej.
Bory i lasy bagienne (*91D0).
Ochrona struktury dobrze wykształconych płatów siedlisk oraz przywrócenie
właściwego stanu siedlisk zniekształconych w toku racjonalnej gospodarki leśnej.
Budowa systemów małej retencji.
Zaniechanie czyszczenia starych rowów melioracyjnych, o ile nie pogorszy to
produkcyjności siedlisk.
Obszar występowania
siedlisk przyrodniczych
(lokalizacja na Mapie stref
funkcjonalnych i obszarów
działań ochronnych–
Załącznik nr 7).
Ochrona stosunków wodnych siedliska w toku racjonalnej gospodarki leśnej.
Pozostałe naturalne i
półnaturalne fragmenty lasów
m.in. określone jako siedliska
przyrodnicze:
- kwaśne buczyny (9110),
- żyzne buczyny (9130),
- grądy środkowoeuropejski i
subkontynentalny (9170),
- acydofilne bory górnoreglowe
Racjonalna gospodarka leśna w oparciu o obowiązujące plany urządzenia lasów a w
szczególności:
Preferowanie rębni złożonych przy odnawianiu drzewostanów.
Zwalczanie szkodników owadzich i patogenów grzybowych przez stosowanie metod
mechanicznych lub biologicznych; środki chemiczne należy ograniczyć do sytuacji
krytycznego zagrożenia trwałości lasu oraz przypadków, gdy pozostałe metody są
nieskuteczne.
Zachowanie drzew dziuplastych stwarzających ptakom warunki do zasiedlania.
Obszar występowania
siedlisk przyrodniczych
(lokalizacja na Mapie stref
funkcjonalnych i obszarów
działań ochronnych–
Załącznik nr 7).
Przedmiot ochrony
(9410).
Działanie ochronne
Szczegółowa lokalizacja
działań
Rozwieszanie skrzynek lęgowych dla ptaków w drzewostanach II i III klasy wieku
(zgodnie z zapisami w instrukcji ochrony lasu).
Ograniczenie lub całkowite zaniechanie wprowadzania gatunków obcych geograficznie.
Na siedliskach wilgotnych i podmokłych zaleca się wykonywanie zrywki w sposób
minimalizujący naruszenie powierzchni gleby, w zasadzie bez wykorzystania ciężkiego
sprzętu zrywkowego.
Zaleca się takie ustalanie terminów pozyskania i zrywki, aby pozwalały uniknąć dużych
zniszczeń runa, ściółki i gleby i jednocześnie były dostosowane do okresów
najmniejszego zagrożenia ze strony czynników biotycznych i abiotycznych.
Wszystkie ekosystemy leśne.
Zwracanie uwagi zarówno na skład gatunkowy warstw drzewiastych jak i podszytów
oraz runa i mchów poprzez stosowanie zalecanych składów odnowieniowych upraw,
właściwych gospodarczych typów drzewostanów.
Obszar leśny Parku (strefa
funkcjonalna F1; obszar
działań ochronnych O1).
Dążenie do zachowania lub poprawy istniejących stosunków wodnych poprzez budowę
systemów małej retencji.
Unikanie zalesiania śródleśnych łąk, bagien i nieużytków.
Preferowanie rodzimych gatunków drzew zgodne z naturalnym zasięgiem
geograficznym oraz całkowite zaniechanie nasadzeń gatunków obcych.
Prawidłowo prowadzona, racjonalna, proekologiczna gospodarka leśna, ze
szczególnym uwzględnieniem właściwych stosunków wodnych oraz zachowania
istniejącej mozaikowatości siedlisk, a także odpowiedniej ilości zasobów martwego
drewna oraz udziału w składach gatunkowych drzewostanów gatunków
domieszkowych i biocenotycznych.
Strefy ekotonowe.
Wykorzystywanie pojawiających się odnowień naturalnych drzew i krzewów.
Prawidłowo prowadzona, racjonalna, proekologiczna gospodarka leśna, ze
Obszar leśny Parku (strefa
funkcjonalna F1; obszar
Przedmiot ochrony
Działanie ochronne
Szczegółowa lokalizacja
działań
szczególnym uwzględnieniem właściwego kształtowania obrzeży kompleksów leśnych. działań ochronnych O1).
Zachowanie i kształtowanie pasów zadrzewień wzdłuż dróg i cieków wodnych, z
wykorzystaniem możliwie szerokiej gamy gatunków drzew i krzewów.
Pozostałe lasy (lasy na gruntach Zaleca się przebudowę drzewostanów zgodnie z rodzajem siedliska poprzez
porolnych, lasy o składzie
stosowanie rębni złożonych.
niezgodnym z STL).
W miarę możliwości należy zacząć dostosowywać skład gatunkowy do siedliska już na
etapie zabiegów pielęgnacyjnych i hodowlanych poprzez takie prowadzenie czyszczeń i
trzebieży, aby eliminować ze składu gatunki niepożądane.
Lasy na gruntach
porolnych, lasy o składzie
niedostosowanym do
siedliska oraz lasy
wykazujące borowacenie
mocne i średnie.
Cenne i rzadkie gatunki roślin
W miejscach występowania chronionych i rzadkich gatunków roślin poza terenem
takich form ochrony przyrody jak rezerwaty czy użytki ekologiczne, należy w miarę
możliwości modyfikować prace gospodarcze w sposób umożliwiający zachowanie
stanowisk tych gatunków.
Miejsca występowania
cennych i rzadkich
gatunków roślin w strefie
funkcjonalnej F1 i obszarze
działań ochronnych O1
(lokalizacja wg Mapy
wybranych stanowisk
gatunków roślin, zwierząt
dziko występujących
objętych ochroną
gatunkową oraz
zagrożonych wyginięciem
lub rzadko występujących –
Załącznik nr 8)
Miejsca bytowania i rozrodu
gatunków zwierząt – zwłaszcza
Racjonalna gospodarka leśna w oparciu o obowiązujące plany urządzenia lasów.
Miejsca bytowania i
rozrodu cennych gatunków
Możliwie wczesne stosowanie zabiegów pielęgnacyjnych.
Przedmiot ochrony
cenne gatunki ptaków i
popielicowate.
Działanie ochronne
Zachowanie drzew dziuplastych stwarzających ptakom i popielicowatym warunki do
zasiedlania.
Rozwieszanie skrzynek lęgowych dla ptaków w drzewostanach II i III klasy wieku
(zgodnie z zapisami w instrukcji ochrony lasu).
Nietoperze Chiroptera
Utrzymanie dostatecznej powierzchni starodrzewi. Ochrona koloni rozrodczych jak i
ochrona zimowisk nietoperzy. Elementem programu ochrony nietoperzy powinno być
także rozwieszanie specjalnych skrzynek dla nietoperzy oraz monitorowanie stanu
obszarów żerowiskowych i dostępności pokarmu.
Szczegółowa lokalizacja
działań
zwierząt w strefie
funkcjonalnej F1 i obszarze
działań ochronnych O1
(lokalizacja wg Mapy
wybranych stanowisk
gatunków roślin, zwierząt
dziko występujących
objętych ochroną
gatunkową oraz
zagrożonych wyginięciem
lub rzadko występujących Załącznik nr 8). W
szczególności kompleksy
leśne obszaru Gór
Ołowianych, koło
Marciszowa i Szarocina.
Miejsca występowania
poszczególnych gatunków
nietoperzy (lokalizacja wg
Mapy wybranych
stanowisk gatunków roślin,
zwierząt dziko
występujących objętych
ochroną gatunkową oraz
zagrożonych wyginięciem
lub rzadko występujących Załącznik nr 8).
4. Działania ochronne w obszarze ochrony ekosystemów nieleśnych (O3):
Przedmiot ochrony
Działanie ochronne
Szczegółowa lokalizacja
działań
Bogate florystycznie górskie i
niżowe murawy bliźniczkowe
(Nardion - płaty bogate
florystycznie) (6230).
Przywrócenie, w miarę możliwości, tradycyjnej gospodarki pasterskiej, z możliwością
koszarzenia zwierząt, lub wprowadzenie wypasu kulturowego. Ochrona przed
zalesianiem, a także w razie potrzeby usuwanie podrostów drzew.
Obszar występowania
siedlisk przyrodniczych
(lokalizacja na Mapie stref
funkcjonalnych i obszarów
działań ochronnych–
Załącznik nr 7).
Zmiennowilgotne łąki
trzęślicowe (Molinion) (6410).
Ochrona czynna - utrzymanie dotychczasowej, tradycyjnej formy gospodarowania na
użytkach łąkowych. Koszenie należy przeprowadzać po przekwitnięciu większości
roślin, a wysokość koszenia nie powinna być mniejsza niż 10 cm od powierzchni
gruntu, gdyż wiele gatunków występujących w runi tej łąki jest wrażliwych na zbyt
niskie koszenie. Zachowanie częstotliwości koszenia jest mniej ważne, łąki mogą być
koszone nieregularnie, w kilkuletnich odstępach czasowych, niepożądane jest jednak
zbyt częste koszenie, np. coroczne. Maszyny używane do koszenia powinny być
wyposażone w urządzenia do płoszenia zwierząt. Każdorazowo po sianokosach należy
zebrać siano. Decydujące znaczenie dla zachowania siedliska ma utrzymanie
odpowiedniego reżimu wodnego.
Obszar występowania
siedlisk przyrodniczych
(lokalizacja na Mapie stref
funkcjonalnych i obszarów
działań ochronnych–
Załącznik nr 7).
Ziołorośla górskie (Adenostylion
alliariae) i ziołorośla
nadrzeczne (Convolvuletalia
sepium) (6430).
Zaleca się ochronę zachowawczą. Zaleca się koszenie raz na kilka lat. Maszyny używane
do koszenia powinny być wyposażone w urządzenia do płoszenia zwierząt. Aktualne
użytkowanie turystyczne tych terenów nie zagraża istnieniu ziołorośli, jednak każda
modyfikacja infrastruktury turystycznej i sportowej powinna być poprzedzona analizą
wpływu takiej inwestycji na zachowanie ziołorośli będących w ich pobliżu oraz na
stosunki wodne, które warunkują utrzymanie siedliska. Informacja o ich występowaniu
powinna być umieszczona w Programach Ochrony Przyrody nadleśnictw, a w trakcie
Obszar występowania
siedlisk przyrodniczych
(lokalizacja na Mapie stref
funkcjonalnych i obszarów
działań ochronnych–
Załącznik nr 7).
Przedmiot ochrony
Działanie ochronne
Szczegółowa lokalizacja
działań
prowadzenia działań gospodarczych powinno się zawsze rozpatrywać ograniczenie ich
negatywnego wpływu na to siedlisko i stanowiska rzadkich roślin w nim
występujących, np. poprzez modyfikację planowanych szlaków zrywkowych, zmianę
miejsca składowania drewna.
Niżowe i górskie świeże łąki
użytkowane ekstensywnie
(Arrhenatherion elatioris)
(6510).
Objęcie siedliska ochroną czynną. Łąki rajgrasowe należy kosić, najlepiej ręcznie lub
lekkim sprzętem, maksymalnie dwa razy w roku. Pierwszy pokos powinien odbywać się
nie wcześniej niż w pierwszej połowie czerwca, drugi we wrześniu. Nie jest wskazane
zbyt niskie koszenie i intensywne wypasanie. Maszyny używane do koszenia powinny
być wyposażone w urządzenia do płoszenia zwierząt. Siano powinno być usuwane z
łąki. Użytki zielone powinny być umiarkowanie nawożone. Wysokość dawek nawozów
zależy od żyzności siedliska. Należy także chronić łąkę przed zarastaniem krzewami róży
i głogu (okolice Pisarzowic).
Obszar występowania
siedlisk przyrodniczych
(lokalizacja na Mapie stref
funkcjonalnych i obszarów
działań ochronnych–
Załącznik nr 7).
Górskie łąki konietlicowe
użytkowane ekstensywnie
(Polygono-Trisetion) (6520).
Przywrócenie tradycyjnej gospodarki kośnej i pasterskiej. Łąki powinny być regularnie,
corocznie koszone. Najwłaściwsze byłoby wykonywanie tego zabiegu tak, aby
umożliwić rozsianie się nasion większości roślin (czerwiec/lipiec, niekiedy nawet
sierpień), pamiętając by nie kosić zbyt nisko. Maszyny używane do koszenia powinny
być wyposażone w urządzenia do płoszenia zwierząt. Konieczne jest przeprowadzenie
badań pozwalających na oszacowanie potrzeb nawożenia i wielkości dawek nawozów
niezbędnych dla utrzymania wartości przyrodniczej łąk.
Obszar występowania
siedlisk przyrodniczych
(lokalizacja na Mapie stref
funkcjonalnych i obszarów
działań ochronnych–
Załącznik nr 7).
Ściany skalne i urwiska
krzemianowe ze zbiorowiskami
z Androsacetalia vandelli
(8220).
Stanowiska powinny być objęte ochroną i monitoringiem. Należy kontrolować stopień
ocienienia ścian skalnych i ewentualnie usuwać drzewa wyrastające u podnóża i
ocieniające ścianę. Ukrywanie (tam gdzie to możliwe) stanowisk przed penetracją,
wytyczanie przebiegu szlaków z zachowaniem bezpiecznego odstępu. Ponadto
odsłanianie kęp paproci i usuwanie ich konkurentów (m. in. Trzcinnika leśnego
Calamagrostis arundinacea – Wzgórze Popiel). Dla Asplenium adulterinum i Asplenium
adiantum-nigrum należy wyznaczać 30 m strefę ochronną.
Obszar występowania
siedlisk przyrodniczych
(lokalizacja na Mapie stref
funkcjonalnych i obszarów
działań ochronnych–
Załącznik nr 7).
Przedmiot ochrony
Działanie ochronne
Szczegółowa lokalizacja
działań
Zbiorowiska szuwarów i
Zaniechanie dalszych melioracji osuszających.
turzycowisk, wilgotne ziołorośla Usuwanie samosiewów roślinności krzewiastej i drzewiastej.
i łąki.
Koszenie 20 – 50 % powierzchni siedliska rocznie, metodami pozwalającymi na
zachowanie struktury roślinności i gleby, na wysokości 10 – 15 cm, usuwanie ściętej
biomasy. Maszyny używane do koszenia powinny być wyposażone w urządzenia do
płoszenia zwierząt.
Teren Parku w miejscach
występowania siedliska.
Zbiorowiska okrajkowe.
Teren Parku w miejscach
występowania siedliska.
Pozostawianie prawidłowej, szerokiej strefy okrajka leśnego.
Pozostawianie pasa „nieużytku” w obrębie łąk i pól na granicy ze zbiorowiskami
leśnymi.
Murawy napiaskowe.
Usuwanie samosiewów roślinności krzewiastej i drzewiastej.
Teren Parku w miejscach
występowania siedliska.
Zanokcica serpentynowa
Asplenium adulterinum.
Zabezpieczenie stanowiska i rozmnażanie osobników w hodowli ex situ.
Stanowisko gatunku na
Wzgórzu Popiel.
Usuwanie roślinności konkurencyjnej z miejsc występowania gatunku oraz z jego
bezpośredniego sąsiedztwa.
Prowadzenie prac leśnych i zabiegów hodowlanych z uwzględnieniem potrzeby
ochrony gatunku i zachowania jego siedliska, niedopuszczenie do nadmiernego
prześwietlenia drzewostanu i zmniejszenie ocienienia stanowiska.
Zanokcica ciemna Asplenium
adiantum – nigrum.
Zabezpieczenie stanowiska i rozmnażanie osobników w hodowli ex situ.
Usuwanie roślinności trawiastej z miejsc występowania gatunku oraz z jego
bezpośredniego sąsiedztwa.
Stanowisko gatunku na
Wzgórzu Popiel.
Zmiana lokalizacji boiska sportowego.
Miejsca bytowania i rozrodu
Ochrona miejsc bytowania i rozrodu gatunków zwierząt poprzez realizowanie nowej
Miejsca bytowania i
Przedmiot ochrony
gatunków zwierząt.
Działanie ochronne
Szczegółowa lokalizacja
działań
zabudowy w sposób nie kolidujący z obszarami szczególnie cennymi dla przyrody
Parku. Ponadto wytyczanie przebiegu szlaków z zachowaniem bezpiecznego odstępu
od miejsc strategicznych z punktu widzenia ochrony miejsc bytowania cennych
gatunków zwierząt.
rozrodu cennych gatunków
zwierząt w strefie
funkcjonalnej F2 i obszarze
działań ochronnych O3
(lokalizacja wg Mapy
wybranych stanowisk
gatunków roślin, zwierząt
dziko występujących
objętych ochroną
gatunkową oraz
zagrożonych wyginięciem
lub rzadko występujących Załącznik nr 8), zwłaszcza w
pobliżu miejsc z zabudową
mieszkaniową i letniskową
oraz przy szlakach
turystycznych.
Ochrona czynna łąk poprzez gospodarkę kośną i wypas, z uwzględnieniem okresów
rozrodczych zwierząt. Ochrona miedz, śródpolnych zarośli i zadrzewień.
Teren Parku – w miejscach
występowania gatunków
szczególnie cennych,
rzadkich i chronionych.
Miejsca bytowania i rozrodu
gatunków zwierząt. Pachnica
dębowa Osmoderma eremita
Ochrona starych zadrzewień przydrożnych na terenie Parku, które to są miejscem
bytowania tego gatunku. Zapewni to również ochronę dla innych cennych gatunków
próchnojadów.
Aleja przy stawach w
Karpnikach, aleja w
Antonówce.
Miejsca bytowania i rozrodu
gatunków zwierząt. Motyle
(Lepidoptera), m.in.
Powiązanie ochrony gatunków z ochroną ich siedlisk, jak i ochroną ich poszczególnych Wilgotne łąki, szczególnie
roślin żywicielskich. Przeciwdziałanie zmianom sukcesyjnym (koszenie, usuwanie
w rejonie Karpnik.
podrostu drzew i krzewów), w tym utrzymanie i promowanie ekstensywnej gospodarki
Przedmiot ochrony
czerwończyk nieparek Lycaena
dispar, modraszek telejus
Maculinea teleius, modraszek
nausitous Maculinea
naustithous
Działanie ochronne
Szczegółowa lokalizacja
działań
łąkarskiej, ponadto utrzymywanie odpowiednich stosunków wodnych, zachowywanie
istniejących oczek wodnych i torfianek.
Miejsca bytowania i rozrodu
Uświadamianie społeczeństwa o szkodliwych dla nietoperzy następstwach stosowania
gatunków zwierząt. Nietoperze środków chemicznych do impregnacji drewna, jak i zagrożeniu tej wrażliwej grupy
Chiroptera
zwierząt przez niewłaściwe prowadzenie prac remontowych na strychach, poddaszach
i piwnicach. Ochrona koloni rozrodczych jak i ochrona zimowisk nietoperzy.
Zachowanie wolno stojących piwniczek i innych typów podziemi, które mogą służyć
nietoperzom za miejsca schronienia.
Miejsca występowania
poszczególnych gatunków
nietoperzy (lokalizacja wg
Mapy wybranych
stanowisk gatunków roślin,
zwierząt dziko
występujących objętych
ochroną gatunkową oraz
zagrożonych wyginięciem
lub rzadko występujących Załącznik nr 8).
5. Działania ochronne w obszarze ochrony ekosystemów wodnych (O4):
Przedmiot ochrony
Działanie ochronne
Szczegółowa lokalizacja
działań
Nizinne i podgórskie rzeki ze
Skuteczna może być jedynie ochrona prowadzona w skali całej zlewni, doliny rzecznej Obszar występowania
zbiorowiskami włosieniczników oraz koryta rzecznego. Uregulowanie gospodarki ściekowej poprzez budowę i
siedlisk przyrodniczych
(3260).
usprawnienie oczyszczalni ścieków, uszczelnienie szamb, likwidacja odpływów ścieków z (lokalizacja na Mapie stref
gospodarstw rolnych do doliny rzeki. Ochrona przed zanieczyszczeniami, w
funkcjonalnych i obszarów
Przedmiot ochrony
Torfowiska przejściowe i
trzęsawiska (7140).
Górskie i nizinne torfowiska
zasadowe o charakterze młak
(7230).
Niewielkie oczka wodne,
obniżenia terenu okresowo
wypełnione wodą, wraz z
występującą tam fauną.
Roślinność szuwarowa i
przybrzeżna wokół stawów i
cieków wodnych, wraz z
Działanie ochronne
szczególności organicznymi, a także ograniczenie odpływu substancji biogennych do
wód gruntowych.
Skuteczna może być jedynie ochrona prowadzona w skali całej zlewni, doliny rzecznej
oraz koryta rzecznego. Zlewniowa i dolinowa retencja wody w celu złagodzenia
zróżnicowania przepływu, ochrona i odtwarzanie mokradeł. Renaturyzacja
skanalizowanych koryt rzecznych w celu zróżnicowania struktury dna i
zintensyfikowania wymiany wód powierzchniowych i hyporeicznych. Utrzymywanie
małych nierówności dna jako miejsca zakotwiczenia odrywanych pędów roślin.
W celu zachowania siedliska konieczna jest analiza warunków hydrologicznych całego
układu przestrzennego, którego częścią jest torfowisko przejściowe, i kompleksowa
ochrona tego układu. Utrzymywanie właściwych warunków hydrologicznych i
troficznych poprzez zahamowanie odpływu wody, zapewnienie stabilności ekologicznej
(w tym odczynu). Ochrona powierzchni torfowiska i charakterystycznych dla niego
gatunków przed uszkodzeniami mechanicznymi, rozdeptywaniem i składowaniem
odpadów.
W celu zachowania siedliska i jego ochrony zaleca się utrzymywanie tradycyjnych
sposobów gospodarowania, zabezpieczenie przed obniżeniem poziomu wody i
intensywnym deptaniem.
Szczegółowa lokalizacja
działań
działań ochronnych–
Załącznik nr 7).
Obszar występowania
siedlisk przyrodniczych
(lokalizacja na Mapie stref
funkcjonalnych i obszarów
działań ochronnych –
Załącznik nr 7).
Obszar występowania
siedlisk przyrodniczych
(lokalizacja na Mapie stref
funkcjonalnych i obszarów
działań ochronnych–
Załącznik nr 7).
Skuteczna ochrona może być prowadzona jedynie poprzez działania prowadzone w skali Teren Parku – wszelkie
całej zlewni. Ograniczanie eutrofizacji i gromadzenia się osadów. Ochrona czynna przed oczka wodne i obniżenia
zarastaniem i wysychaniem małych oczek wodnych, stanowiących miejsca rozrodu
wypełnione czasowo lub
płazów.
trwale wodą.
Ochrona przed wypalaniem i usuwaniem roślinności wokół zbiorników wodnych i
Stawy w Bukowcu i
innych cieków poprzez edukację i uświadamianie mieszkańców i właścicieli stawów w Karpnikach.
zakresie konsekwencji, jakie niesie ze sobą taki sposób ingerowania w środowisko.
Przedmiot ochrony
Działanie ochronne
występującą tam fauną.
Miejsca bytowania i rozrodu
gatunków zwierząt.
Ponadto objęcie ochroną prawną kompleksu stawów w Bukowcu i Karpnikach
Ochrona miejsc bytowania i rozrodu poszczególnych gatunków zwierząt poprzez
ograniczanie prac melioracyjnych i prowadzenie niezgodnej z planem ochrony
gospodarki na stawach hodowlanych, które stanowią siedlisko dla wielu gatunków
zwierząt. Ochrona wód przed zanieczyszczeniami pochodzenia bytowego. Usuwanie
dzikich wysypisk śmieci i zapobieganie ich powstawaniu. Ponadto realizowanie nowej
zabudowy w sposób nie kolidujący z obszarami szczególnie cennymi dla przyrody Parku,
wytyczanie przebiegu szlaków z zachowaniem bezpiecznego odstępu od miejsc
strategicznych z punktu widzenia ochrony stanowisk i miejsc bytowania cennych
gatunków zwierząt.
Miejsca bytowania i rozrodu
gatunków zwierząt. Krągłouste
(Cyclostomata) i ryby (Pisces) zwłaszcza minóg strumieniowy
(Lampetra planeri) i głowacz
białopłetwy (Cottus gobio).
Miejsca bytowania i rozrodu
gatunków zwierząt. Płazy
(Amphibia)
Utrzymanie odpowiedniego typu dna i brzegów z zadrzewieniami i zakrzaczeniami.
Ponadto wprowadzenie zakazu budowy konstrukcji i urządzeń hydrotechnicznych bez
stosownych urządzeń (przepławek) umożliwiających migrację zwierząt wodnych, a
także ochronę starorzeczy i zbiorników wodnych.
Ochrona tras migracji płazów do zbiorników wodnych – projektowanie i wykonywanie
bezkolizyjnych przejść dla zwierząt oraz, w niektórych przypadkach, płotków
naprowadzających. Oczyszczanie zbiorników wodnych z odpadów, wyrzucanych przez
ludzi, a także zrównoważone zapobieganie zarastaniu wybranych zbiorników wodnych,
szczególnie istotnych z punktu widzenia tych zwierząt.
Szczegółowa lokalizacja
działań
Zbiorniki i cieki wodne na
terenie Parku – w
miejscach występowania
gatunków szczególnie
cennych, rzadkich i
chronionych (lokalizacja wg
Mapy wybranych stanowisk
gatunków roślin, zwierząt
dziko występujących
objętych ochroną
gatunkową oraz
zagrożonych wyginięciem
lub rzadko występujących–
Załącznik nr 8).
Zbiorniki i cieki wodne na
terenie Parku, szczególnie
Karpnicki Potok, Żywica,
Bóbr.
Zalane łąki, oczka wodne,
stawy rybne, starorzecza,
wolno płynące potoki
zlokalizowane w różnych
częściach Parku, szczególnie
okolice Bukowca, Karpnik,
Janowic Wielkich.
Przedmiot ochrony
Działanie ochronne
Szczegółowa lokalizacja
działań
Miejsca bytowania i rozrodu
Ochrona przed prowadzeniem prac melioracyjnych i regulujących koryta, a także przed Zbiorniki i cieki wodne na
gatunków zwierząt. Ptaki wodno spuszczaniem stawów w terminach kolidujących z lęgami. Ponadto zakaz penetrowania terenie Parku, szczególnie
– błotne (Aves) min. nurogęś
trzcinowisk i szuwarów (w tym zakaz ich usuwania) przez wędkarzy i właścicieli stawów kompleksy stawów w
(Mergus merganser), perkoz
zwłaszcza w okresie w okresie budowy gniazd i lęgów.
Karpnikach i Bukowcu.
(Podiceps cristatus), derkacz
(Crex crex), pluszcz (Cinclus
cinclus), płaskonos (Anas
clypeata) i inne.
Miejsca bytowania i rozrodu
Ochrona cieków wodnych i zbiorników wraz z pobliskim pasem roślinności, zachowanie Cieki wodne: Karpnicki
gatunków zwierząt. Ssaki zadrzewień nadrzecznych, utrzymywanie i budowa przepustów. Ważne jest także
Potok, Bóbr, oraz stawy w
wydra (Lutra lutra) i bóbr
łagodzenie ewentualnych konfliktów wynikających z działalności bobra i wydry na
Karpnikach (Wielki Staw) i
(Castor fiber).
terenie Parku i zapobieganie kłusownictwu.
Bukowcu ( Kąpielnik i przy
Ponurej Kapliczce).
6. Działania ochronne w obszarze ochrony walorów krajobrazowych i kulturowych (O5):
Przedmiot ochrony
Krajobraz zwartych
kompleksów leśnych wraz z
elementami kulturowymi
towarzyszącymi gospodarce
leśnej (podziały i oznakowanie
linii oddziałowych, place do
magazynowania drewna, sieć
dróg gospodarczych o
częściowo utwardzonej
Działanie ochronne
Realizacja planu ochrony Parku Krajobrazowego w zakresie ochrony ekosystemów
leśnych.
Szczegółowa lokalizacja
działań
Kompleksy lasów
porastających główny
grzbiet Rudaw Janowickich
od Janowic, przez Skalnik,
do Przełęczy Kowarskiej;
kompleks leśny
pokrywający Góry
Ołowiane, lasy porastające
Góry Lisie, lasy w
Przedmiot ochrony
nawierzchni, infrastruktura
łowiecka w postaci ambon,
paśników) i infrastrukturze
turystycznej (sieć szlaków
turystycznych, mała
architektura towarzysząca).
Działanie ochronne
Szczegółowa lokalizacja
działań
zachodniej części Parku
tworzące element
kompozycyjny dawnych
założeń parkowopałacowych Bukowca,
Karpnik i innych
miejscowości.
1) Zagospodarowanie miejsc parkingowych:
Miejsca wskazane w opisie
a) Kowary: parking pod Siodlakiem przy drodze nr 367. Wskazane kompleksowe
działań ochronnych.
zagospodarowanie parkingu: uporządkowanie i wyrównanie terenu. Ustawienie wiaty,
stołów, ławek i koszy na śmieci. Uporządkowanie bezpośredniego otoczenia źródła.
b) Gruszków: parking na Przełęczy pod Średnicą. Wskazane kompleksowe
zagospodarowanie parkingu: ustawienie oznakowania, uporządkowanie i wyrównanie
terenu, ustawienie wiaty, stołów, ławek i koszy na śmieci, ustawienie tablic
informacyjnych z opisem Rudawskiego Parku Krajobrazowego oraz tablic informujących
o ciekawych obiektach położonych w pobliżu (możliwość pieszego dojścia do
Kamiennej Ławki i na Skalnik, dawna karczma sądowa w Gruszkowie, zabytkowy
kompleks sanatoryjny w Wojkowie, źródło „Jola”, pomnikowy świerk w górnej części
Wojkowa)
2) Oznakowanie tras dojścia do interesujących obiektów:
a) z Przełęczy Kowarskiej na widokową polanę pod szczytem Rudnika,
b) odświeżenie oznakowania ścieżki na Janowickim Grzbiecie, umożliwiającej dojście
od szlaku niebieskiego do skały Fajka oraz od pieszego szlaku zielonego pod górą
Turzec w Górach Ołowianych do źródeł Kaczawy.
3) Ustawienie tablicy informacyjnej przy źródłach Kaczawy (ewentualnie rozważyć inną
formę oznaczenia miejsca, np. głaz , kamień lub niewielki obelisk z napisem).
4) Zabezpieczenie, uporządkowanie i dokonanie niezbędnych napraw i uzupełnień w
Przedmiot ochrony
Działanie ochronne
miejscach odpoczynku zlokalizowanych przy szlakach turystycznych:
a) uporządkowanie, przeprowadzenie niezbędnych napraw oraz zabezpieczenie
miejsca odpoczynku „Kamienna Ławka” pod Skalnikiem. Umieszczenie wewnątrz wiaty
tablicy z krótką informacją na temat historii tego miejsca,
b) uporządkowanie, przeprowadzenie niezbędnych napraw oraz zabezpieczenie
miejsca odpoczynku przy Skalnych Bramach. Wyrównanie podłoża wewnątrz wiaty.
Umieszczenie wewnątrz wiaty tablicy z informacją o Skalnych Bramach.
c) uporządkowanie miejsca odpoczynku pod Wielką Kopą, przy zielonym i żółtym
szlaku turystycznym. Usunięcie śladów biwakowania i wyrównanie podłoża w wiacie,
ustawienie ławki w miejscu prowizorycznych desek i fragmentów pni.
d) uzupełnienie zagospodarowania miejsca odpoczynku w Strużnicy, (na wschód od
zabudowań miejscowości, na skraju lasu, przy żółtym pieszym szlaku turystycznym),
ustawienie stołu i ławki,
e) uporządkowanie otoczenia miejsca odpoczynku w dolinie Janówki, przy zielonym
pieszym szlaku turystycznym i ścieżce edukacyjnej,
f) ustawienie ławki na Janowickim Grzbiecie, w miejscu rozejścia się szlaków pieszych:
zielonego i niebieskiego (panorama na Góry Sokole). Ustawienie tablicy z informacją o
znajdujących się w pobliżu, ciekawych formach skalnych (Rylec, Fajka, Strużnickie Skały,
Starościńskie Skały),
g) uporządkowanie otoczenia w pobliżu szczytu Wołka. Usunięcie śladów
przypadkowego biwakowania. Ustawienie wiaty, ławki, stołu i kosza na śmieci,
h) uporządkowanie otoczenia węzła szlaków turystycznych na Rozdrożu pod Bielcem.
Ustabilizowanie słupa i umieszczone na nim tabliczki. Ustawienie ławki, zabezpieczenie
kosza na śmieci. Ewentualnie ustawienie tablicy informacyjnej na temat pobliskiego
kamieniołomu w Rędzinach.
5) Zabezpieczenie i uzupełnienie tablic informacyjnych Rudawski Park Krajobrazowy:
a) odsłonięcie tablicy w Raszowie, na północnym krańcu wsi, na skraju lasu, przy
potoku Bystrek i szlaku turystycznym na Wielką Kopę (871),
Szczegółowa lokalizacja
działań
Przedmiot ochrony
Działanie ochronne
Szczegółowa lokalizacja
działań
b) zaktualizowanie treści tablicy informacyjnej przy Starym Trakcie Kamiennogórskim,
obok dawnej leśniczówki „Bukowa”. Naniesienie nowych granic Park na mapie,
c) odsłonięcie tablicy na granicy Parku w Świdniku (na skraju lasu, przy drodze
gruntowej).
Krajobraz otwarty z mozaiką pól
uprawnych, łąk, zadrzewień
śródpolnych oraz rozproszoną
zabudową mieszkalną.
Realizacja planu ochrony Parku Krajobrazowego w zakresie ochrony ekosystemów
nieleśnych i wodnych.
Tereny otwarte wraz z
charakterystycznymi dla
obszaru Rudaw
Wdrażanie programów rolno-środowiskowych. Organizacja szkoleń, pomoc w
Janowickich ciągami i
wypełnianiu wniosków oraz w realizacji programów, szczególnie w zakresie Pakietu 1
(Rolnictwo zrównoważone), Pakietu 2 (Rolnictwo ekologiczne) i Pakietu 3 (Ekstensywne punktami widokowymi,
łąki, pastwiska, pola
trwałe użytki zielone). Monitorowanie skutków wprowadzania rolnictwa
uprawne i nieużytki
ekologicznego; bieżąca ocena stanu struktury ekologicznej krajobrazu rolniczego.
wykazujące duże
Zachowanie i wprowadzanie zadrzewień śródpolnych, łąkowo-pastwiskowych,
zróżnicowanie gatunkowe
przywodnych i przydomowych. Opracowanie, w zależności od potrzeb, studium
świata roślin i zwierząt, o
zadrzewień śródpolnych dla terenów rolniczych, wykazujących niedobory w tym
niewielkim stopniu
zakresie lub znajdujących się na szlaku powiązań ekologicznych.
zainwestowania – brakiem
lub niewielką zabudową.
Zachowanie śródpolnych oczek wodnych, zagospodarowanie ich stref brzegowych
(Strefa funkcjonalna F2,
roślinnością trwałą. Zachowanie roślinności miedz.
obszar działań ochronnych
Prowadzenie edukacji ekologicznej ludności wiejskiej w zakresie szkodliwego wpływu,
O3)
jaki wywiera na środowisko niszczenie zadrzewień śródpolnych, wypalanie łąk,
odprowadzanie ścieków do przydrożnych rowów. Uświadomienie konieczności
poprawy wyglądu i czystości gospodarstw, dobrego traktowania zwierząt itp.
Bieżące rejestrowanie zmian stanu środowiska przyrodniczego, krajobrazowego i
kulturowego na terenach otwartych (dokumentacja opisowa i fotograficzna).
Ochrona terenów otwartych w miejscowych planach zagospodarowania
przestrzennego. Wykorzystanie materiałów inwentaryzacyjnych i waloryzacyjnych
Przedmiot ochrony
Działanie ochronne
Szczegółowa lokalizacja
działań
DZPK oraz wskazań planu ochrony (strefy funkcjonalne i obszary działań ochronnych)
przy formułowaniu zapisów do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego i miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, mających na
celu: 1) ograniczenie zmian przeznaczenia z terenów rolnych na tereny przeznaczone
pod zabudowę, 2) ograniczanie procesu powstawania nowej zabudowy w miejscach
eksponowanych widokowo i w oderwaniu od istniejących skupisk zabudowy, 3)
uporządkowanie rozwoju zabudowy letniskowej i rekreacyjnej, w tym ograniczanie
rozproszenia zabudowy w otwartym krajobrazie i w miejscach eksponowanych
widokowo, 4) realizowanie nowej zabudowy w formach nie kolidujących z
krajobrazem, z zastosowaniem wzorców miejscowej tradycji budowlanej, 5)
przeprowadzanie studiów krajobrazowych przy wznoszeniu nowych i rozbudowie
istniejących obiektów usługowych i produkcyjnych
W przypadku elementów stanowiących dominanty (np. maszty przekaźnikowe)
lokalizowanie ich w miarę możliwości poza obszarem Parku (zapisy w studiach
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego i miejscowych planach
zagospodarowania przestrzennego). W przypadku już istniejących elementów
infrastruktury technicznej ograniczanie ich wpływu na walory krajobrazowe poprzez
kablowanie linii elektroenergetycznych, kumulację nadajników kilku operatorów na
jednym maszcie oraz maskowanie zielenią.
1) Zagospodarowanie miejsc parkingowych
Miejsca wskazane w opisie
a) Kowary: parking przy drodze nr 367 na Przełęczy Kowarskiej. Wskazane
działań ochronnych.
kompleksowe zagospodarowanie parkingu: uporządkowanie i wyrównanie terenu,
wyznaczenie miejsc parkingowych, wyznaczenie miejsc wjazdu/wyjazdu, ustawienie
wiaty, stołów, ławek i koszy na śmieci, ustawienie tablic informacyjnych z opisem
Rudawskiego Parku Krajobrazowego oraz tablic informujących o możliwości dojścia do
interesujących obiektów: widokowa polana pod szczytem Rudnika, tunel nieczynnej
linii kolejowe Kowary – Kamienna Góra w Ogorzelcu.
Przedmiot ochrony
Działanie ochronne
Szczegółowa lokalizacja
działań
2) Oznakowanie trasy dojścia z Przełęczy Kowarskiej do wylotu tunelu nieczynnej linii
kolejowej Kowary -Kamienna Góra w Ogorzelcu.
3) Ustawienie tablicy informacyjnej przy wylocie tunelu na nieczynnej linii kolejowej
Kowary – Kamienna Góra, w pobliżu estakady nad torami. Informacja o historii linii,
unikalnym charakterze tunelu, ostrzeżenie dotyczące warunków zwiedzania tunelu
(konieczność posiadania oświetlenia i cieplejszej odzieży).
4) Uporządkowanie i zagospodarowanie otoczenia wyciągu narciarskiego w Strużnicy.
5) Zabezpieczenie i uzupełnienie tablic informacyjnych Rudawski Park Krajobrazowy:
a) odsłonięcie tablicy informacyjnej na granicy RPK w Szarocinie, przy czerwonym
szlaku turystycznym,
b) ustabilizowanie i odsłonięcie tablicy informacyjnej przy drodze lokalnej Kowary Radomierz, niedaleko skrzyżowania z obwodnicą Kowar (droga nr. 367),
c) uporządkowanie zespołu tablic w Czarnowie, przy dawnym schronisku „Czartak”. W
miejsce kilku tablic (tablica Rudawski Park Krajobrazowy, nowa; tablica Rudawski Park
Krajobrazowy, stara (granice nieaktualne); tablica z mapą RPK, w większej części
nieczytelna; tablica z panoramą i mapą RPK ze starymi granicami) umieścić jedną.
d) uporządkowanie zespołu tablic na Przełęczy Kowarskiej. Ustawienie jednej w
miejsce dwóch, ewentualnie ustawienie drewnianej „bramy” do Parku.
Krajobraz zurbanizowany.
Ochrona historycznie ukształtowanego krajobrazu osadniczego w studiach
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego i miejscowych planach
zagospodarowania przestrzennego. Wykorzystanie materiałów inwentaryzacyjnych i
waloryzacyjnych DZPK oraz wskazań planu ochrony (strefy funkcjonalne i obszary
działań ochronnych) przy formułowaniu zapisów do studiów uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego i miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego w zakresie: 1) przeznaczenia terenów 2) zasad ochrony i kształtowania
ładu przestrzennego; 3) zasad ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego;
4) zasad ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej;
Tereny zabudowane:
miejscowości i skupiska
zabudowy (Strefa
funkcjonalna F3).
Przedmiot ochrony
Działanie ochronne
6) parametrów i wskaźników kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu,
w tym linii zabudowy, gabarytów obiektów i wskaźników intensywności zabudowy; 10)
zasad modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji i infrastruktury
technicznej, mających na celu: 1) ochronę istniejących zabytkowych układów
przestrzennych miejscowości z zachowanymi obiektami i zespołami zabudowy
zabytkowej oraz rozwój układów przestrzennych na zasadzie uzupełnień i kontynuacji,
2) zachowanie i odrestaurowanie zabytkowej zabudowy, ich adaptację na cele zgodne z
celami Parku (kulturalne, turystyczne itp.) 3) wznoszenie nowych obiektów,
przebudowa i modernizacja istniejących w nawiązaniu do form tradycyjnych na tym
terenie pod względem formy (kształt i kąt nachylenia dachu), kolorystyki i gabarytów,
staranne wkomponowanie w krajobraz.
Ochrona krajobrazu miejscowości: Bukowiec, Czarnów, Janowice Wielkie (w części
położonej w granicach Parku), Karpniki, Miedzianka, Pisarzowice (w części położonej w
granicach Parku), Rędziny, Strużnica, Trzcińsko, Wojanów (w części położonej w
granicach Parku), Wieściszowice, Wojków poprzez wprowadzenie do studiów
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego i miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego zapisów określających następujące cechy
architektoniczne nowo wznoszonych budynków:
1)ograniczenie wysokości budynków mieszkalnych do 1 kondygnacji z mieszkalnym
poddaszem.
2)dachy symetryczne dwuspadowe, o spadku połaci powyżej 40 stopni lub od 30
stopni, gdy w sąsiedztwie występuje zabudowa w stylu tyrolskim.
3)zakaz budowy obiektów z dachami płaskimi lub asymetrycznymi.
4)preferowanie wykończenia pokryć dachowych: ceramiczne lub naśladujące
dachówkę, w kolorach od czerwieni do brązów, zakaz stosowania kolorów:
niebieskiego, zielonego, żółtego
5)wykańczanie ścian za pomocą miejscowych materiałów naturalnych: drewna,
Szczegółowa lokalizacja
działań
Przedmiot ochrony
Działanie ochronne
Szczegółowa lokalizacja
działań
kamienia naturalnego lub tynków mineralnych, zakaz stosowania paneli (sidingu)
6)preferowanie budynków o prostych, symetrycznych bryłach
W pozostałych miejscowościach na terenie Parku zabudowa nie powinna przekraczać 2
kondygnacji z mieszkalnym poddaszem.
Na terenie całego Parku należy unikać zagęszczania zabudowy w strefach zabudowy
rozproszonej oraz wprowadzania zabudowy siedliskowej na terenach rolniczych.
1) Zainstalowanie w sposób trwały koszy na śmieci na parkingu w Kowarach-Wojkowie. Miejsca wskazane w opisie
2) Zabezpieczenie i uzupełnienie tablic informacyjnych Rudawski Park Krajobrazowy:
działań ochronnych.
a) Odnowienie tablicy informacyjnej w centrum Bukowca, przy węźle szlaków
turystycznych,
b) renowacja tablicy w Wieściszowicach (w zachodniej części wsi, przy drodze lokalnej
do Rędzin, na wysokości leśnictwa Wieściszówka). Zaktualizowanie treści mapy na
tablicy (naniesienie nowych granic Parku),
c) odnowienie tablicy w Leszczyńcu (w górnej części wsi, przy drodze , za wiaduktem
nieczynnej linii kolejowej Kowary - Kamienna Góra),
d) zaktualizowanie tablicy w Strużnicy, (w południowej części wsi, przy schronisku
młodzieżowym "Sokolik"). Naniesienie na mapę aktualnej granicy Parku.
Punkty i osie widokowe.
1) Utrzymanie istniejącego zasięgu panoram z punktów widokowych przez bieżące
kontrolowanie stanu zarastania i przecinanie zarastających osi widokowych.
2) Usunięcie, w miarę możliwości, śladów wandalizmu (napisy na skałach).
3) Konserwacja i uzupełnienie elementów zabezpieczających dojście na punkty
widokowe (stopnie, schody, barierki).
4) Wyposażenie punktów widokowych w trwale osadzone urządzenia umożliwiające
odpoczynek: ławki, stoliki, kosze na śmieci.
5) Wyposażenie punktów widokowych w poglądowe tablice z opisem panoramy.
6) Właściwe zabezpieczenie dojścia na szczyt Krzyżnej Góry. Wykonanie stopni
(podkucie skały, zainstalowane schodów metalowych lub drewnianych). Zastąpienie
Istniejące punkty
widokowe: Mała Ostra
(935), Starościńskie Skały
(718), Sokolik Duży (623),
Krzyżna Góra (654),
Schronisko „Szwajcarka”.
Przedmiot ochrony
Działanie ochronne
Szczegółowa lokalizacja
działań
niestabilnych łańcuchów stałymi barierkami umożliwiającymi bezpieczne dojście na
szczyt osobom starszym i nie w pełni sprawnym.
7) Bieżące kontrolowanie stanu technicznego infrastruktury punktów widokowych.
Ciągi i korytarze widokowe
wzdłuż znakowanych szlaków
turystycznych.
1) Odtworzenie dawnej wieży widokowej na szczycie góry Mrowiec (512).
2) Udostępnienie punktu widokowego na szczycie wieży zamku „Kesselburg” w
Bukowcu. Zabezpieczenie murów wieży, zainstalowanie schodów i platformy
widokowej na koronie wieży. Wyznaczenie szlaku dojściowego, powiązanego z
planowanym systemem ścieżek spacerowych w rejonie założenia parkowo-pałacowego
w Bukowcu.
3) Częściowa rekonstrukcja najstarszej wieży w północnej część zamku Bolczów z
przeznaczeniem na punkt widokowy.
4) Rekonstrukcja wieży widokowej na szczycie Wielkiej Kopy (871).
5) Ustawienie platformy widokowej na szczycie Wołka (878).
Dawne punkty widokowe
wymagające odtworzenia i
rekonstrukcji: Mrowiec
(512), zamek „Kesselburg”
w Bukowcu, Zamek
Bolczów, Wielka Kopa
(871), Wołek (878).
1) Wycinanie zarośli i krzewów zasłaniających widoki.
2) Wyznaczenie szlaków dojściowych do miejsc eksponowanych widokowo.
3) Zagospodarowanie punktów widokowych położonych przy szlakach.
4) Przenoszenie przebiegu szlaków na ścieżki o ciekawszej ekspozycji widokowej.
5) Bieżąca konserwacja oznakowania szlaków. 6) Ustawianie obiektów małej
architektury turystycznej w miejscach o dużych walorach widokowych.
Znakowane szlaki
turystyczne i ich
bezpośrednie sąsiedztwo
(lokalizacja na Mapie stref
funkcjonalnych i obszarów
działań ochronnych–
Załącznik nr 7).
Tereny Parku o dużym
1) Zabezpieczenie przed erozją fragmentu szlaku pieszego z Przełęczy Karpnickiej do
Masyw Sokolika Dużego i
natężeniu ruchu turystycznego. Schroniska „Szwajcarka”, na krótkim odcinku stromego podejścia, przed małym
Krzyżnej Góry w Górach
wypłaszczeniem, na którym leży schronisko. Zainstalowanie na ścieżce poprzecznych
Sokolich.
drewnianych belek stabilizujących, zawężenie światła ścieżki przez umieszczenie
barierek.
2) Zabezpieczenie w sposób właściwy czerwonego szlaku dojściowego na Sokolik Duży.
Zainstalowanie poprzecznych drewnianych belek stabilizujących, likwidacja „dzikich”
Przedmiot ochrony
Działanie ochronne
Szczegółowa lokalizacja
działań
skrótów przez odnowienie, uzupełnienie i wzmocnienie drewnianych barierek.
Umieszczenie w odpowiednich miejscach na barierkach oznakowania zakazu
opuszczania szlaku. Prowadzenie bieżącej kontroli stanu technicznego szlaku,
oznakowania i barierek.
3) Zabezpieczenie w sposób właściwy dojścia na szczyt Krzyżnej Góry. Wykonanie
stopni (podkucie skały, zainstalowane schodów metalowych lub drewnianych).
Zastąpienie niestabilnych łańcuchów stałymi barierkami umożliwiającymi bezpieczne
dojście na szczyt osobom starszym i nie w pełni sprawnym.
4) Uporządkowanie bezpośredniego otoczenia szczytu Sokolika Dużego i Krzyżnej Góry.
Kontrola i usuwanie na bieżąco śmieci w bezpośrednim otoczeniu obydwu szczytów.
5) Uporządkowanie i zagospodarowanie miejsca odpoczynku pod Sokolikiem Dużym.
Miejsce częściowo ogrodzić, ustawić wiatę, ławki, stół i kosz na śmieci.
6) Przebudowanie wiaty przy zielonym szlaku turystycznym prowadzącym do
Wojanowa. Nadanie obiektowi wyglądu nawiązującego do standardowej formy tego
typu obiektów. Ustawienie ławek i stołu.
7) Zainstalowanie w trwały sposób poglądowego opisu panoramy na platformie
widokowej na Sokoliku Dużym.
8) Oznaczenie w czytelny sposób reliktów zamku „Sokolec”. Umieszczenie tablicy
informacyjnej z opisem historycznym, rozrysowanym rzutem budowli i rysunkiem
przedstawiającym jej domniemany wygląd. Ewentualne oznaczenie w terenie funkcji
poszczególnych części zamku (odpowiednio ustabilizowane drewniane tabliczki
umieszczone nisko przy ziemi).
9) Zmiana ustawienia ławek na miejscu odpoczynku na Przełączce w Sokolikach.
Ustawienie 1-2 drewnianych stolików.
10) Prowadzenie kontroli stanu infrastruktury turystycznej, bieżących napraw i prac
konserwacyjnych.
1) Uporządkowanie terenu zamku Bolczów. Zainstalowanie w sposób trwały
Ruiny zamku Bolczów wraz
Przedmiot ochrony
Działanie ochronne
Szczegółowa lokalizacja
działań
dodatkowo 2-3 koszy na śmieci.
z najbliższym otoczeniem.
2) Usunięcie, w miarę możliwości, śladów wandalizmu (napisy na murach).
3) Zagospodarowanie części zamku, pełniącej w XIX wieku funkcję schroniska
turystycznego. Ustawienie ławek i stołów. Umieszczenie na murach tablic z historią
zamku, rzutem, rysunkami z domniemanym wyglądem budowli. Przystosowanie tej
część zamku do wykorzystania w celach edukacyjnych (przystanek na trasie Leśnej
Ścieżki Edukacyjnej połączony z odpoczynkiem i zajęciami w plenerze).
4) Oznaczenie funkcji poszczególnych części zamku, wyznaczenie trasy zwiedzania.
5) Zabezpieczenie dojścia do najwyższych partii zamku (dawna wieża) przez
zainstalowanie trwałych barierek metalowych lub drewnianych.
6) Rozważenie częściowej rekonstrukcji najstarszej wieży w północnej części założenia,
z przeznaczeniem na punkt widokowy.
7) Ograniczenie zakresu niekontrolowanej penetracji otoczenia zamku przez ustawienie
barierek na dojściu do obiektu od strony Janowic, z Doliny Janówki i od Skalnych Bram.
8) Bieżące kontrolowanie stanu infrastruktury turystycznej, wykonywanie na bieżąco
napraw i prac konserwacyjnych.
1) Zabezpieczenie przed erozją rozdeptanych i rozmytych fragmentów szlaku przez
zainstalowanie poprzecznych drewnianych belek stabilizujących.
2) Wykonanie analizy stanu technicznego barierek i ogrodzeń, zwłaszcza na
eksponowanych odcinkach szlaku zielonego i ścieżki edukacyjnej. Zlokalizowanie
osłabionych fragmentów konstrukcji i dokonanie niezbędnych napraw.
3) Ograniczenie zakresu niekontrolowanej penetracji otoczenia Jeziorek przez
ustawienie dodatkowych barierek nakierowujących ruch turystyczny. Ustawienie
barierek w sposób zawężający światło ścieżek w miejscach, gdzie uległy one
nadmiernemu poszerzeniu.
4) Rozważenie wprowadzenia na wybranych odcinkach szlaku ruchu
dwukierunkowego.
Rejon kolorowych Jeziorek
na północnych stokach
Wielkiej Kopy, nad
Wieściszowicami.
Przedmiot ochrony
Działanie ochronne
Szczegółowa lokalizacja
działań
5) Uporządkowanie terenu parkingu w Wieściszowicach, przy wejściu na teren
Kolorowych Jeziorek. Uprzątnięcie śmieci, uzupełnienie ogrodzenia, ustawienie toalet
przenośnych.
6) Wyznaczenie miejsca parkingowego dla rowerów, wyposażonego w stojaki
rowerowe, w obrębie istniejącego parkingu dla samochodów osobowych i autokarów
przy Kolorowych Jeziorkach. Celem działania jest umożliwienie turystom, którzy nie
korzystają ze ścieżki rowerowej w masywie Wielkiej Kopy, a chcą jedynie zwiedzić
Jeziorka, piesze dojście do obiektu (zmniejszenie zagrożenia erozją na ścieżkach w
bezpośrednim sąsiedztwie Jeziorek).
7) Uporządkowanie i częściowe ogrodzenie miejsca odpoczynku przy Błękitnym
Jeziorku. Zastąpienie prowizorycznych ławek i stolików bardziej trwałymi
konstrukcjami. Ustawienie drewnianych koszy na śmieci w miejsce metalowej beczki.
8) Częściowe ogrodzenie miejsca odpoczynku przy Purpurowym Jeziorku.
Kontrolowanie stanu infrastruktury turystycznej i prowadzenie bieżących napraw i prac
konserwacyjnych.
Stanowiska archeologiczne.
1) Realizowanie działań wynikających z przepisów odrębnych(Ustawa o ochronie
zabytków).
2) Wyznaczanie stref ochrony konserwatorskiej w miejscowych planach
zagospodarowania przestrzennego.
3) Bieżące monitorowanie stanu obiektów.
4) Udostępnienie wybranych obiektów dla celów turystycznych i edukacyjnych:
wyznaczenie szlaków dojściowych, ustawienie tablic informacyjnych, ustawienie
obiektów małej architektury turystycznej, odsłonięcie i uprzątnięcie otoczenia.
5) Włączenie tematu zabytków archeologicznych do szkolnych programów edukacji
regionalnej.
6) Umieszczenie informacji w folderach i wydawnictwach DZPK.
Stanowiska archeologiczne
na terenie Parku wraz z
bezpośrednim otoczeniem
(lokalizacja na Mapie stref
funkcjonalnych i obszarów
działań ochronnych–
Załącznik nr 7).
Ślady dawnego górnictwa.
1) Przeprowadzenie szczegółowej inwentaryzacji i dokumentacji obiektów.
1) Dawny obszar górniczy
Przedmiot ochrony
Zabytki architektury sakralnej i
Działanie ochronne
Szczegółowa lokalizacja
działań
2) Zabezpieczenie istniejącego stanu: uprzątnięcie obiektów wykorzystywanych jako
nielegalne wysypiska śmieci, odsłonięcie zarośniętych sztolni i pozostałości urządzeń
technicznych.
3) Zabezpieczenie obiektów przed niepożądaną eksploatacją oraz ustawienie barierek
ochronnych.
4) Udostępnienie wybranych obiektów: wyznaczenie miejsc parkingowych, z których
rozciąga się dogodny widok na dawne pola górnicze (przy drodze MiedziankaMarciszów, oraz przy drodze Rędziny-Dolomity-Czarnów). Ustawienie w miejscach
postoju tablic z informacją na temat historii górnictwa w Rudawach oraz z poglądową
mapą umożliwiającą lokalizację w terenie poszczególnych obiektów. Wyznaczenie
szlaków dojściowych lub krótkich ścieżek spacerowych w formie pętli, zaczynających
się na miejscach postoju. Włączenie dawnych obszarów górniczych do planowanego
szlaku krajoznawczego na terenie Rudaw Janowickich.
5) W dalszej kolejności rozważenie stopniowej rekonstrukcji krajobrazu górniczego
przez odtworzenie sieci dawnych dróg dojazdowych i elementów infrastruktury.
Wdrożenie i promocja koncepcji „Muzeum pod gołym niebem”, połączone z
rewitalizacją Miedzianki jako dawnego centrum górnictwa w regionie (placówka
muzealna, lub otwarty punkt informacyjny w postaci obszernej wiaty).
kopalni „Friederike
Juliane”, „Adler”, „Reicher
Trost”, „Piastus”,
„Dorothea” położony na
obu brzegach Bobru,
pomiędzy Miedzianką,
drogą Miedzianka –
Ciechanowice oraz wzdłuż
prawego brzegu Bobru, do
rejonu dawnych sztolni
„Piastus” w Przełomie
Janowickim.
2)Dawny obszar górniczy
kopalni „Arnold”,
„Hofnung”, „Ernste Zeit”,
„Evelinensgluck”, położony
pomiędzy obecną kopalnią
Rędziny, Czarnowem i
Dolomitami.
1) Zachowanie w istniejącym stanie zespołu dawnych kopalni.
2) Uporządkowanie infrastruktury turystycznej w rejonie Kolorowych Jeziorek
3) Utworzenie nowego przystanku ścieżki edukacyjnej przy zespole hałd, poniżej
Purpurowego Jeziorka.
4) Umieszczenie na tablicach poglądowych dodatkowej informacji na temat dawnego
górnictwa w Rudawach Janowickich.
Rejon kolorowych Jeziorek
na północnych stokach
Wielkiej Kopy, nad
Wieściszowicami,
obejmujący teren dawnych
kopalni „Nadzieja”, „Nowe
Szczęście” i „Gustaw”.
1) Realizowanie działań wynikających z przepisów odrębnych (Ustawa o ochronie
Cenne obiekty
Przedmiot ochrony
Działanie ochronne
Szczegółowa lokalizacja
działań
świeckiej, zespoły zabudowy
wiejskiej, dawne budownictwo
przemysłowe i mała
architektura.
zabytków).
2) Wyznaczenie stref ochrony konserwatorskiej i stref ochrony ekspozycji widokowych
dla szczególnie cennych obiektów.
3) Kontrolowanie stanu zabytków oraz efektów realizacji zaleceń konserwatorskich w
odniesieniu do obiektów wpisanych do rejestru zabytków.
4) Współpraca przy tworzeniu gminnych programów opieki nad zabytkami oraz
aktualizowaniu gminnych ewidencji zabytków.
5) Udostępnienie najcenniejszych zabytków dla celów turystycznych i edukacyjnych:
oznaczenie dojścia, ustawienie tablic informacyjnych. Uwzględnienie obiektów na
trasach planowanych ścieżek dydaktycznych.
6) Ewentualnie zaprojektowanie tematycznego szlaku krajoznawczego łączącego
najciekawsze zabytki architektury na terenie RPK.
7) Włączenie tematu zabytków architektury do szkolnych programów edukacji
regionalnej.
8) Umieszczenie informacji w folderach i wydawnictwach DZPK.
zlokalizowane na terenie
Parku wraz z najbliższym
otoczeniem (lokalizacja na
Mapie stref funkcjonalnych
i obszarów działań
ochronnych – Załącznik nr
7).
Zabezpieczenie zespołu kamieni drogowych przy drodze leśnej z Przełęczy pod
Średnicą do Kamiennej Ławki. Odsłonięcie i ustabilizowanie obiektów zarośniętych i
przechylonych. W miarę możliwości zlikwidowanie śladów dewastacji (oznaczenia
pieszego szlaku turystycznego czerwonego i żółtego). Umieszczenie przy parkingu na
Przełęczy pod Średnicą i przy Kamiennej Ławce (wewnątrz wiaty) tablic
informacyjnych.
Zespół kamieni drogowych
przy drodze leśnej z
Przełęczy pod Średnicą do
Kamiennej Ławki.
Uporządkowanie wnętrza i bezpośredniego sąsiedztwa ruin kościoła ewangelickiego w Ruiny kościoła
Karpnikach. Zabezpieczenie obiektu, ewentualnie częściowa rekonstrukcja i utworzenie ewangelickiego w
w murach dawnego kościoła ekspozycji dotyczącej przeszłości świątyni i Karpnik.
Karpnikach i ich
bezpośrednie sąsiedztwo.
Kultura niematerialna związana Koordynacja działań instytucji, placówek kulturalnych i oświatowych z terenu Parku
z bogatą historią regionu.
(domy kultury, szkoły, stowarzyszenia lokalne) przy inicjowaniu wspólnych
Teren całego Parku.
Przedmiot ochrony
Działanie ochronne
Szczegółowa lokalizacja
działań
przedsięwzięć mających na celu rejestrowanie przekazów o charakterze opowieści i
legend oraz obyczajów i zwyczajów ludowych. Wspieranie oddolnych inicjatyw o
charakterze regionalnym, służących kultywowaniu i zachowaniu tradycji lokalnych
(imprezy, festyny ludowe). Wspieranie autorów i twórców lokalnych.
7. Zasięg obszarów działań ochronnych przedstawia Mapa stref funkcjonalnych i obszarów działań ochronnych w Załączniku nr 7