Optymalizacja energetyczna budynków ĝwiadectwo energetycznej dla domu jednorodzinnego. Obliczenie zapotrzebowania na energię pierwotną Instrukcja krok po kroku dla budynku jednorodzinnego. Obliczenia ręczne - weryfikacja obliczeń programu BDEC PRO. Na podstawie projektu gotowego z kolekcji Muratora M03a Moje Miejsce BuildDesk Energy Certificate – Instrukcja krok po kroku Spis treści 1. Wprowadzenie 2. Opis budynku 2.1 Rysunki 3. Dane meteorologiczne 4. Współczynniki przenikania ciepła przegród wielowarstwowych 5. Parametry okien i drzwi 6. Obliczenie zapotrzebowania budynku na energię użytkową do ogrzewania 6.1 Podział budynku na strefy – temperatury wewnętrzne, powierzchnia ogrzewana, kubatura wentylowana 6.2 Zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania - strefa 1 6.2.1 Ekwiwalentny współczynnik przenikania ciepła dla podłogi typu płyta na gruncie w strefie 1 6.2.2 Wyznaczenie współczynnika strat ciepła przez przenikanie (Htr) dla strefy pierwszej 6.2.3 Wyznaczenie współczynnika strat ciepła na wentylację (Hve) dla strefy pierwszej 6.2.4 Obliczanie zysków ciepła w strefie pierwszej 6.2.5 Wyznaczenie wewnętrznej pojemności cieplnej strefy pierwszej budynku 6.2.6 Zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania w styczniu w strefie pierwszej 6.2.7 Roczne zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania dla strefy pierwszej budynku 6.3 Zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania - strefa 2 6.3.1 Ekwiwalentny współczynnik przenikania ciepła dla podłogi typu płyta na gruncie w strefie 2 6.3.2 Wyznaczenie współczynnika strat ciepła przez przenikanie (Htr) dla strefy drugiej 6.3.3 Wyznaczenie współczynnika strat ciepła na wentylację (Hve) dla strefy drugiej 6.3.4 Obliczanie zysków ciepła w strefie drugiej 6.3.5 Wyznaczenie wewnętrznej pojemności cieplnej strefy drugiej budynku 6.3.6 Zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania w styczniu w strefie drugiej 6.3.7 Roczne zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania dla strefy drugiej budynku 7. Roczne zapotrzebowanie budynku na energię końcową do ogrzewania 8. Roczne zapotrzebowanie budynku na energię pierwotną do ogrzewania 9. Ciepła woda użytkowa – zapotrzebowanie na energię użytkową, końcową i pierwotną 10. Roczne zapotrzebowanie budynku na energię końcową, wskaźnik EK 11. Roczne zapotrzebowanie budynku na energię pierwotną, wskaźnik EP 12. Obliczenie wartości wskaźnika EP referencyjnego wg WT 2008 Opracowanie merytoryczne Konrad Witczak Konsultant ds. efektywności energetycznej BuildDesk Polska 2 1. Wprowadzenie W opracowaniu przedstawiono sposób obliczenia wskaźnika EP dla budynku jednorodzinnego. Budynek podzielony został na dwie strefy: strefę mieszkalną oraz drugą strefę, którą stanowił garaż i pomieszczenie techniczne. W przykładzie przedstawiono szczegółowo (krok po kroku) „ręczne” obliczenia zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania dla dwóch stref budynku w styczniu. Obliczenie te składają się z następujących etapów: • obliczenie współczynników przenikania ciepła poszczególnych przegród budynku, • zwymiarowania przegród budynku oraz obliczenia współczynników strat ciepła przez przenikanie po uwzględnieniu liniowych mostków cieplnych, • obliczenie współczynnika strat ciepła przez wentylację, • obliczenie miesięcznych strat ciepła przez przenikanie i wentylację, • obliczenie miesięcznych zysków (wewnętrznych i słonecznych) ciepła, • obliczenie wewnętrznej pojemności cieplnej strefy, • obliczenie miesięcznego zapotrzebowania na energię użytkową do ogrzewania. Poszczególne etapy obliczeń zapotrzebowania na energię użytkową do ogrzewania dla całego sezonu grzewczego przedstawiono w tabeli z arkusza kalkulacyjnego, w którym obliczenia wykonano na podstawie równań przedstawionych szczegółowo dla stycznia. Mając obliczone roczne zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania, obliczono także energię końcową oraz pierwotną (uwzględniając energię urządzeń pomocniczych) na cele grzewcze. Oprócz obliczenia zapotrzebowania na energię do ogrzewania, przedstawiono także obliczenia energii użytkowej, końcowej oraz pierwotnej na cele c.w.u. W rezultacie, dla całego budynku, obliczono sumaryczne wskaźniki EK oraz EP. Przy każdym etapie obliczeń ręcznych zamieszczono rezultaty analogicznych obliczeń wykonanych programem BDEC (BuildDesk Energy Certificate Professional). Obliczenia przeprowadzone zostaną metodą dokładną wg metodologii sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej. W programie BDEC wybieramy metodę dokładną obliczeń: 2. Opis budynku Analizowanym budynkiem jest dom jednorodzinny, parterowy, zlokalizowany w Warszawie. Budynek zamieszkiwany jest przez czteroosobową rodzinę. Budynek wzniesiony został w technologii murowanej. Część mieszkalna pokryta jest dachem skośnym. Celowo jako przegrodę zewnętrzną strefy ogrzewanej zastosowano dach skośny (bez stropu) aby przeliczyć ręcznie zyski od promieniowania słonecznego przez okna dachowe, jak również policzyć współczynnik przenikania ciepła dla dachu jako przykładu przegrody niejednorodnej. Nad garażem przekrycie zewnętrzne stanowi strop pod dachem nieocieplanym. Szczegółowe parametry przegród (warstwy, ich grubości, rodzaj zastosowanego materiału) przedstawiono w punkcie dotyczącym obliczania współczynników przenikania ciepła. 3 BuildDesk Energy Certificate – Instrukcja krok po kroku 2.1 Rysunki Rzut przyziemia 4 5 BuildDesk Energy Certificate – Instrukcja krok po kroku 3. Dane meteorologiczne Dla wskazanej lokalizacji budynku przyjęto dane meteorologiczne na podstawie pomiarów stacji Warszawa – Okęcie. Ponieważ obliczenia przeprowadzono metodą bilansów miesięcznych jako dane pogodowe przyjęto średnie miesięczne wartości temperatur powietrza zewnętrznego oraz miesięczne sumy promieniowania słonecznego. Średnie miesięczne temperatury powietrza zewnętrznego m-c o Tśr [ C] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 -,12 -0,9 4,4 6,3 12,2 17,1 19,2 16,6 12,8 8,2 2,9 0,8 Promieniowanie słoneczne [Wh/m2] na płaszczyznę pionową dla miasta Warszawa m-c N N-E E S-E S S-W W N-W 1 21215 21215 23781 36976 42377 35382 22654 2125 2 25556 25560 30316 39465 43845 37612 29072 25653 3 49314 50400 60328 72337 75781 65528 55256 50035 4 69001 73481 83772 91229 91948 87481 80623 72776 5 94223 105591 119230 123107 116562 115826 111366 101751 6 100296 109514 121408 124392 119523 123109 121406 110795 7 103727 115765 128871 130639 122667 124096 121712 112185 8 88775 97388 110036 116699 115216 113390 106225 95307 9 61523 63298 69620 77342 82852 79904 71775 63785 10 36646 36756 40044 48980 55856 51806 42118 36862 11 18022 18022 19296 24269 27615 25342 20055 18022 12 15549 15549 16029 21025 23280 21006 16016 15549 SUMA 683847 732539 906460 906460 917522 880481 798278 723935 W programie BDEC wybieramy stację meteorologiczną z listy rozwijanej w zakładce Budynek | Podstawowe dane 6 4. Współczynniki przenikania ciepła przegród wielowarstwowych Ściana zewnętrzna (symbol: SCZ-1), układ warstw od strony pomieszczenia: • tynk gipsowy d = 0,01m λ = 0,4 W/(m2 K) c = 1000 J/(kg K) ρ = 1000 kg/m3 • mur z bet. kom. 500 d = 0,24m λ = 0,17 W/(m2 K) c = 840 J/(kg K) ρ = 500 kg/m3 • wełna mineralna d = 0,12m λ = 0,04 W/(m2 K) • tynk mineralny d = 0,005m λ = 0,82 W/(m2 K) Opór cieplny przegrody SCZ-1 wynosi: RT Rsi dn Rse 0,13 n 0, 01 0, 24 0,12 0, 005 0, 04 4, 613 (m 2 K ) / W ; 0, 4 0,17 0, 04 0,82 Współczynnik przenikania ciepła przegrody SCZ-1 wynosi: U 1 1 0, 217 W / (m 2 K ) ; RT 4, 613 W programie BDEC przegrody zewnętrzne wprowadzamy jako wielowarstwowe. Mogą one składać się z warstw jednorodnych lub niejednorodnych. 7 BuildDesk Energy Certificate – Instrukcja krok po kroku Pojemność cieplna na 1m2 przegrody SCZ-1 cm 0, 01m *1000 kg J kg J J 1000 0, 09m 500 3 840 47800 2 3 m kg K m kg K m K Uwaga Pojemność cieplna dla wszystkich przegród liczona jest od strony wewnętrznej przegrody do głębokości określonej na podstawie wystąpienia pierwszego z trzech przypadków: a) do 10 cm, b) do pierwszej warstwy izolacji; c) do osi przegrody. Podłoga na gruncie w części mieszkalnej (symbol: PDG - m): • parkiet dębowy (w poprzek włókien) d = 0,02m λ = 0,22 W/(m2 K) c = 2510 J/(kg K) ρ = 800 kg/m3 • beton z kruszywa kam.(1900) d = 0,05m λ = 1,00 W/(m2 K) c = 840 J/(kg K) ρ = 1900 kg/m3 • styropian EPS100 d = 0,15m λ = 0,036 W/(m2 K) • beton z kruszywa kam.(2200) d = 0,1m λ = 1,30 W/(m2 K) Współczynnik przenikania ciepła przegrody PDG - m wynosi (dla podłóg na gruncie przyjęto następujące opory przejmowania ciepła: Rsi = 0,17, Rse = 0,00): U 1 1 0, 220 W / (m 2 K ) ; RT 4,554 Ekwiwalentne współczynniki przenikania ciepła dla podłóg na gruncie zostaną policzone indywidualnie dla stref budynku w sekcji dotyczącej obliczania zapotrzebowania na energię użytkową do ogrzewania. Pojemność cieplna na 1m2 przegrody PDG-m cm 0, 02m 800 kg J kg J J m 2510 0, 05 1900 840 119960 m3 kg K m3 kg K m2 K Podłoga na gruncie w garażu (symbol: PDG - g): • terakota d = 0,01m λ = 1,05 W/(m2 K) c = 920 J/(kg K) ρ = 2000 kg/m3 • beton z kruszywa kam.(1900) d = 0,05m λ = 1,00 W/(m2 K) c = 840 J/(kg K) ρ = 1900 kg/m3 • styropian EPS100 d = 0,15m λ = 0,036 W/(m2 K) • beton z kruszywa kam.(2200) d = 0,1m λ = 1,30 W/(m2 K) Współczynnik przenikania ciepła przegrody PDG - g wynosi (dla podłóg na gruncie przyjęto następujące opory przejmowania ciepła: Rsi = 0,17, Rse = 0,00): U 8 1 1 0, 224 W / (m 2 K ) ; RT 4, 473 Pojemność cieplna na 1m2 przegrody PDG-g cm 0, 01m 920 kg J kg J J 2000 0, 05m 1900 3 840 98200 2 3 m kg K m kg K m K W programie BDEC przegrody wielowarstwowe można budować z warstw materiałowych, warstw powietrza oraz warstw o zmiennej grubości. We wszystkich przegrodach zewnętrznych można, także uwzględniać poprawki na łączniki mechaniczne lub nieszczelności w warstwie izolacji. Ściana wewnętrzna (symbol: SCW-1): • tynk gipsowy d = 0,01m λ = 0,4 W/(m2 K) c = 1000 J/(kg K) ρ = 1000 kg/m3 • mur z bet. kom. 500 d = 0,12 m λ = 0,25 W/(m2 K) c = 840 J/(kg K) ρ = 500 kg/m3 • tynk gipsowy d = 0,01m λ = 0,4 W/(m2 K) c = 1000 J/(kg K) ρ = 1000 kg/m3 Opór cieplny przegrody SCW-1 wynosi: RT Rsi dn Rsi 0,13 n 0, 01 0,12 0,12 0,13 0, 79 (m 2 K ) / W ; 0, 4 0, 25 0, 04 Współczynnik przenikania ciepła przegrody SCW-1 wynosi: U 1 1 1, 266 W / (m 2 K ) ; RT 0, 79 9 BuildDesk Energy Certificate – Instrukcja krok po kroku Pojemność cieplna na 1m2 przegrody SCW-1 cm 0, 01m *1000 kg J kg J J m 1000 0, 06 500 840 35200 m3 kg K m3 kg K m2 K Ściana wewnętrzna (symbol: SCW-2): • tynk gipsowy d = 0,01m λ = 0,4 W/(m2 K) c = 1000 J/(kg K) ρ = 1000 kg/m3 • mur z bet. kom. 500 d = 0,24 m λ = 0,25 W/(m2 K) c = 840 J/(kg K) ρ = 500 kg/m3 • tynk gipsowy d = 0,01m λ = 0,4 W/(m2 K) c = 1000 J/(kg K) ρ = 1000 kg/m3 Opór cieplny przegrody SCW-2 wynosi: RT Rsi dn n Rsi 1, 27 (m 2 K ) / W ; Współczynnik przenikania ciepła przegrody SCW-2 wynosi: U 1 1 0, 787 W / (m 2 K ) ; RT 1, 27 Pojemność cieplna na 1m2 przegrody SCW-2 cm 0, 01m 1000 kg J kg J J 1000 0, 09m 500 3 840 47800 2 3 m kg K m kg K m K Dach skośny Wycinek A (powierzchnia względna wycinka A, fA = 8/90 = 0,089): • krokiew (tarcica, gęstość 500) d = 0,20m λ = 0,13 W/(m2 K) • wełna mineralna d = 0,12 m λ = 0,039 W/(m2 K) • płyta G-K d = 0,0125 m λ = 0,21 W/(m2 K) 10 c = 1000 J/(kg K) ρ = 700 kg/m3 Wycinek B (powierzchnia względna wycinka B, fB = 82/90 = 0,911): • wełna mineralna d = 0,30 m λ = 0,039 W/(m2 K) • płyta G-K d = 0,0125 m λ = 0,21 W/(m2 K) c = 1000 J/(kg K) ρ = 700 kg/m3 Opory cieplne każdego z wycinków: RTA 0,10 0, 0125 0,12 0, 20 0, 04 4,815 0, 21 0, 039 0,13 RTB 0,10 0, 0125 0,30 0, 04 7,892 0, 21 0, 039 Kres górny oporu cieplnego wynosi: 1 0, 089 0,911 0,134 R 'T 4,815 7,892 m2 K R 'T 7, 463 W W celu policzenia kresu dolnego całkowitego oporu cieplnego wydzielono z przegrody cztery warstwy równoległe do powierzchni danej przegrody, dla których policzono równoważne współczynniki przewodzenia ciepła wg wzoru: " aj f a bj f b ... qj f q Warstwa 1: 1 " 1, 0 0, 21 0, 21 W / m K Warstwa 2: 2 " 1, 0 0, 039 0, 039 W / m K Warstwa 3: 3" 0, 08 0,82 0,13 0, 039 0, 047 W / m K 0,90 0,90 Warstwa 4: (ponieważ w warstwie 4 występują krokwie na szerokości 8cm i pustka powietrzna dobrze wentylowana, której nie wlicza się do oporu cieplnego, to dla całej szerokości przegrody wyznaczono zaszepczą lambdę tylko od wspomnianych fragmentów krokwi) 4" 0,90 0,13 1, 463 W / m K 0, 08 Kres dolny całkowitego oporu cieplnego omawianej przegrody wynosi: m2 K 0, 0125 0,12 0,18 0, 02 R "T 0,10 0, 04 7.120 0, 21 0, 039 0, 047 1,463 W 11 BuildDesk Energy Certificate – Instrukcja krok po kroku Całkowity opór cieplny przegrody składającej się z warstw niejednorodnych wynosi: m2 K R 'T R "T 7, 463 7,120 RT 7, 292 2 2 W Współczynnik przenikania ciepła dla dachu wynosi: U 1 1 W 0,137 2 RT 7,320 292 m K W programie BDEC przegrodę „Dach skośny” zdefiniowano w następujący sposób: Pojemność cieplna na 1m2 przegrody Dach cm 0, 013m 700 kg J J 1000 9100 2 3 m kg K m K Uwaga Do liczenia pojemności cieplnej grubości warstw zaokrąglono do 1mm. Strop niejednorodny (wewnętrzny), symbol: strop_nj Wycinek A (powierzchnia względna wycinka A, fA = 5/60 = 0,083): • płyta G-K • • 12 d = 0,0125 m λ = 0,21 W/(m2 K) c = 1000 J/(kg K) ρ = 700 kg/m3 belka (sosna w poprzek wł.) d = 0,12m λ = 0,16 W/(m2 K) c = 2510 J/(kg K) ρ = 550 kg/m3 płyta OSB λ = 0,13 W/(m2 K) c = 1700 J/(kg K) ρ = 650 kg/m3 d = 0,025 m Wycinek B (powierzchnia względna wycinka B, fB = 55/60 = 0,917): • płyta G-K d = 0,0125 m λ = 0,21 W/(m2 K) • wełna mineralna d = 0,12m λ = 0,04 W/(m2 K) • płyta OSB d = 0,025 m λ = 0,13 W/(m2 K) c = 1000 J/(kg K) ρ = 700 kg/m3 c = 1700 J/(kg K) ρ = 650 kg/m3 Opory cieplne każdego z wycinków: RTA 0,10 RTB 0,10 0, 0125 0,12 0, 025 0,10 1, 202 0, 21 0,16 0,13 0, 0125 0,12 0, 025 0,10 3, 452 0, 21 0, 040 0,13 Kres górny oporu cieplnego wynosi: 1 0, 083 0,917 0,335 R 'T 1, 202 3, 452 m2 K R 'T 2,985 W W celu policzenia kresu dolnego całkowitego oporu cieplnego wydzielono z przegrody trzy warstwy równoległe do powierzchni danej przegrody, dla których policzono równoważne współczynniki przewodzenia ciepła wg wzoru: " aj f a bj f b ... qj f q Warstwa 1: 1 " 1, 0 0, 21 0, 21 W / m K Warstwa 2: 2 " 0, 083 0,16 0,917 0, 040 0, 050 W / m K Warstwa 3: 3 " 1, 00,13 0,13 W / m K Kres dolny całkowitego oporu cieplnego omawianej przegrody wynosi: m2 K 0, 0125 0,12 0, 025 R "T 0,10 0,10 2,852 0, 21 0, 050 0,13 W Całkowity opór cieplny przegrody składającej się z warstw niejednorodnych wynosi: m2 K R 'T R "T 2,985 2,852 2,919 RT 2 2 W 13 BuildDesk Energy Certificate – Instrukcja krok po kroku Współczynnik przenikania ciepła dla niejednorodnego stropu wynosi: U 1 1 W 0,343 2 RT 2,919 m K W programie BDEC przegrodę „Strop niejednorodny” zdefiniowano w następujący sposób: 14 Pojemność cieplna 1m2 stropu niejednorodnego od strony pomieszczenia ogrzewanego Całkowita grubość stropu wynosi 0,158. W tym wypadku liczenie pojemności cieplnej należy uwzględnić z warstw do głębokości równej osi przegrody, czyli do 0,079m. W przykładzie do tej głębokość będą uwzględnione warstwy od pomieszczeń ogrzewanych czyli liczenie wykonane będzie od płyty G-K. Zgodnie z normą PN – EN ISO 13790 : 2009 warstwy izolacji zostaną pominięte. Wycinek A cmA (0, 013m 700 kg J kg J 1000 0, 066m 550 3 2510 ) fA 3 m kg K m kg K J 100 213 2 fA m K cmA 100 213 J J 0, 083 8317, 68 2 m K m K 2 Uwaga Do liczenia pojemności cieplnej grubości warstw zaokrąglono do 1mm. Wycinek B cmB 0, 013m 700 kg J J J 1000 f B 9100 2 0,917 8344, 7 2 3 m kg K m K m K cm cmA cmB 16 662,38 J m K 2 15 BuildDesk Energy Certificate – Instrukcja krok po kroku 5. Parametry okien i drzwi Dla okien i drzwi przyjęto następujące dane: U [W/(m2K)] g [-] C [-] Okna 1,5 0,75 0,70 Drzwi 2,0 0 0 W programie BDEC, okna oraz drzwi definiujemy jako Przegrody typowe. 16 6. Obliczenie zapotrzebowania budynku na energię użytkową do ogrzewania Obliczenie zapotrzebowania budynku na energię użytkową do ogrzewania polega na obliczeniu jej w oparciu o bilanse miesięczne dla każdej strefy osobno, a następnie zsumowaniu jej z poszczególnych miesięcy i stref budynku. W przykładzie szczegółowo przedstawiono przebieg obliczenia zapotrzebowania na energię użytkową do ogrzewania dla dwóch stref budynku w styczniu. Poszczególne etapy obliczeń zapotrzebowania na energię użytkową do ogrzewania dla całego sezonu grzewczego przedstawiono w załączonej tabeli z arkusza kalkulacyjnego, w którym obliczenia wykonano na podstawie równań przedstawionych szczegółowo dla stycznia. 6.1 Podział budynku na strefy – temperatury wewnętrzne, powierzchnia ogrzewana, kubatura wentylowana Budynek podzielono na 2 strefy: Część mieszkalną z pomieszczeniami: • Pokój dzienny z aneksem kuchennym (powierzchnia ogrz. 53,32 m2, temp. proj. 20 oC) • Sypialnia (powierzchnia ogrz. 23,35 m2, temp. proj. 20 oC) • Pokój (powierzchnia ogrz. 18,87 m2, temp. proj. 20 oC) • Hall (powierzchnia ogrz. 10,16 m2, temp. proj. 20 oC) • Przedsionek (powierzchnia ogrz. 7,62 m2, temp. proj. 20 oC) • Łazienka + WC (powierzchnia ogrz. 13,35 m2, temp. proj. 24 oC) Łączna powierzchnia ogrzewana części mieszkalnej wynosi 126,67 m2. Temperaturę strefy przyjęto jako ważoną po powierzchni: i 53,32 20 23,35 20 18,87 20 10,16 20 7, 62 20 13,35 24 20, 4 oC 126, 67 Obliczenie kubatury wentylowanej 1 strefy: Na podstawie wymiarów z przekroju budynku obliczono wysokość średnią w świetle przegród zewnętrznych strefy 1. hsr 10, 0 2, 6 10, 0 (6, 04 2, 6) 0,5 4,32m 10, 0 Vw 126, 67 m 2 4,32m 547, 21m3 17 BuildDesk Energy Certificate – Instrukcja krok po kroku W programie BDEC ogólne parametry stref definiujemy w oknie Lokal/Strefa – dane ogólne. Dla omawianej strefy wyglądają one następującą: Część stanowiąca pomieszczenia techniczne: • Pomieszczenie techniczne (powierzchnia ogrz. 10,09 m2, temp. proj. 8 oC) • Garaż (powierzchnia ogrz. 28,07 m2, temp. proj. 5 oC) Łączna powierzchnia ogrzewana tej części budynku wynosi 38,63 m2. Temperaturę strefy przyjęto jako ważoną po powierzchni: i 18 10, 069 8 0 28, 07 5 5,82 oC 38, 63 6.2 Zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania - strefa 1 6.2.1 Ekwiwalentny współczynnik przenikania ciepła dla podłogi typu płyta na gruncie w strefie 1. Uwaga Do obliczenia ekwiwalentnego współczynnika przenikania ciepła dla podłogi wykorzystano algorytm normy PN – EN ISO 13790 : 2008 „Wymiana ciepła przez grunt”. Wg. wzorów zawartych w/w normie w Uequiv można uwzględnić m.in. wpływ izolacji krawędziowej pionowej i poziomej. Algorytm w/w normy został wykorzystany także do obliczenia współczynników zawartych w normie PN – EN 12831, jednak dane zawarte w normie PN EN 12831 przedstawiają wpływu izolacji krawędziowej. Wymiar charakterystyczny podłogi (przyjęto B’ jak dla całego budynku) B' Ag 0,5 P 10, 76 18, 24 196, 26 6, 77 m 0,5 (2 10, 76 2 18, 24) 29 Obliczenie Uequiv dla części mieszkalnej budynku Całkowita grubość ekwiwalentna dt w ( Rsi R f Rse ) Gdzie: w – grubość ścian zewnętrznych λ - współczynnik przewodzenia gruntu Rf – opór cieplny warstw podłogi. 19 BuildDesk Energy Certificate – Instrukcja krok po kroku Jeśli dt B ' (podłoga dobrze izolowana), to: U 0, 457 B ' dt 2, 0 0,159 W / (m 2 K ) 0, 457 6, 77 9, 488 Wpływ izolacji krawędziowej: R ' Rn dn 0,12 0,12 2,94 (m 2 K ) / W 0, 04 2 Rn – opór cieplny warstwy izolacji krawędziowej; dn – grubość warstwy izolacji krawędziowej; λ - współczynnik przewodzenia gruntu Dodatkowa grubość ekwiwalentna wynikająca z izolacji krawędziowej: d ' R ' 2,94 2, 0 5,88m 2D 2D ln 1 ln 1 ' d d d t t 2, 0 2 0,8 2 0,8 1 ln 1 ln 9, 488 5,88 0, 036 3,14 9, 488 g ,e Wpływ izolacji krawędziowej na Uequiv : U Uo 2 g ,e B' 0,159 2 (0, 036) 0,148 W / (m 2 K ) 6, 77 Ekwiwalentny współczynnik przenikania ciepła dla podłogi znajdującej się w strefie 1 wynosi 0,148 [W/m2K] 20 W programie BDEC podłogę w strefie, wraz z uwzględnieniem izolacji krawędziowej pionowej lub poziomej, definiujemy w następujący sposób. Wynik jaki otrzymano programem BDEC dla omawianej przegrody: 21 BuildDesk Energy Certificate – Instrukcja krok po kroku 6.2.2 Wyznaczenie współczynnika strat ciepła przez przenikanie (Htr) dla strefy pierwszej. Pola ścian zewnętrznych do strat ciepła dla strefy 1: Nazwa przegrody Pow. brutto [m2] Pow. stol. otw. [m2] Pow. netto [m2] U [W/(m2K)] btr [-] Htr [W/K] Scz1_N 13,83 x 2,78 = 38,45 0,4x0,6 + 0,9x2,1 = 2,13 36,32 0,217 1 7,88 Scz1_S 13,83 x 2,78 = 38,45 0,8x2,0x2+1,2x2,0+0,8x1,5+ 1,5x1,5 = 9,05 29,40 0,217 1 6,38 scz1_W 10,76*2,78+10,76*(6,362,78)*0,5 = 49,17 1,5 x 1,5 x 2 = 4,5 44,67 0,217 1 9,69 PDG 13,83 x 10,76 = 148,81 - 148,81 0,148 0,6 13,21 Dach_S 6,47 x 13,83 = 89,48 0,8 x 1,2 x 2 = 1,92 87,56 0,137 1 12,0 Dach_N 6,47 x 13,83 = 89,48 0,8 x 1,2 = 0,96 88,52 0,137 1 12,13 Scw2 10,0*3,28*0,5 = 16,4 - 16,4 0,787 0,9 11,62 Suma powierzchni brutto = 470,24 m2 Okna i drzwi w strefie 1: Otwory w Pow [m2] Scz1_N C G U btr [-] Htr [W/K] 0,4x0,6 = 0,24 0,7 0,75 1,5 1 0,36 Scz1_S 0,8x2,0x2+1,2x2,0+0,8x1,5+1,5x1,5 = 9,05 0,7 0,75 1,5 1 13,58 scz1_W 1,5 x 1,5 x 2 = 4,5 0,7 0,75 1,5 1 6,75 Dach_S 0,8 x 1,2 x 2 = 1,92 0,7 0,75 1,5 1 2,88 Dach_N 0,8 x 1,2 = 0,96 0,7 0,75 1,5 1 1,44 Scz1_N 0,9 x 2,1 = 1,89 - - 2,0 1 3,78 Współczynnik strat ciepła przez przenikanie dla przegród zewnętrznych (bez liniowych mostków cieplnych) strefy 1 wynosi: Htr = 101,7 W/K. W programie BDEC przegrody zewnętrzne dla danej strefy, ich powierzchnie brutto, netto, wpływ mostków liniowych, współczynniki strat ciepła przedstawione są w następującej postaci: 22 Mostki liniowe przyjęte dla przegród zewnętrznych Przy zliczaniu mostków liniowych, mostki narożne (C1) wliczano do dwóch ścian tworzących naroże przyjmując po 50% wartości mostka dla każdej ściany. Podobnie rozłożono mostki typu R9 na ścianę zewnętrzną i dach. Mostki typu GF (ściana zewnętrzna – podłoga na gruncie) wliczono w całości do współczynników strat ciepła ścian zewnętrznych, wobec czego nie przyjęto ich dla podłogi. Nazwa przegrody SCZ1_N Typ mostka C1 [m] ciepła [W/K] 0,65 100 13,83 8,990 R9 - 0,05 50 13,83 - 0,346 0 100 8 0,000 2,78 - 0,070 C1 - 0,05 50 5,56 - 0,139 F1 0,65 100 10,76 6,994 R9 - 0,05 50 12,94 - 0,324 0 100 12 0,000 C1 - 0,05 50 2,78 - 0,070 GF1 0,65 100 13,83 8,990 R9 - 0,05 50 13,83 - 0,346 0 100 12 0,000 R9 - 0,05 50 13,83 - 0,346 R9 - 0,05 50 6,47 - 0,162 W10 Dach_S [%} GF1 W1 Dach_N [W/(Km)] Długość mostka Współczynnik strat 50 W1 SCZ1_S Udział mostka - 0,05 W1 SCZ1_W Wartość Ψe 0,1 100 4 0,400 R9 - 0,05 50 13,83 - 0,346 R9 - 0,05 50 6,47 - 0,162 0,1 100 8 0,800 W10 Sumaryczny współczynnik strat ciepła przez przenikanie dla strefy pierwszej wynosi: Htr = 101,70 + 23,87 = 125,57 W/K W programie BDEC mostki liniowe wprowadzamy z katalogów mostków, w którym zamieszczono liniowe współczynniki przenikania ciepła mostków cieplnych wg wymiarów zewnętrznych. 23 BuildDesk Energy Certificate – Instrukcja krok po kroku 24 W programie BDEC współczynnik strat ciepła przez przenikanie dla strefy pierwszej wynosi: 6.2.3 Wyznaczenie współczynnika strat ciepła na wentylację (Hve) dla strefy pierwszej W budynku występuje wentylacja grawitacyjna. Budynek nie ma wykonanej próby szczelności. Vinf 0, 2 Vw / 3600 0, 2 547, 21/ 3600 0, 0304 [m3 / s ] Przedstawiona w programie BDEC PRO wartość Vinf wyrażona jest w m3/h. W programie wartość ta wynosi Vinf = 0,2* 547,21 = 109,44 m3/h. Ze względu na spełnienie minimalnych wymagań higienicznych odnośnie wymiany powietrza wentylacyjnego, przyjęto wymianę na poziomie 0,5 kubatury wentylowanej. Vo 0,5 547, 21/ 3600 0, 076 [m3 / s ] Współczynnik strat ciepła na wentylację wynosi: H ve c a a b k ve , k Vve,k ,mn 1200 (0, 0304 0, 076) 127, 68 W / K 25 BuildDesk Energy Certificate – Instrukcja krok po kroku Dla zadanych wartości, współczynnik strat ciepła na wentylację dla strefy pierwszej obliczony w programie BDEC wynosi: 6.2.4 Obliczenie zysków ciepła w strefie pierwszej Zyski od promieniowania słonecznego – przegrody pionowe Zyski od promieniowania słonecznego na 1m2 powierzchni. Okna w ścianach zewnętrznych (nachylenie pionowe) • elewacja północna (21215 Wh/m2) • elewacja zachodnia (22654 Wh/m2) • elewacja południowa (42377 Wh/m2) Okna w ścianie północnej: Qs _ N C A I g k Z 0, 7 0, 24 21, 215 0, 75 1, 0 1, 0 2, 673 [kWh / mc] Okna w ścianie zachodniej: Qs _ W C A I g k Z 0, 7 4,5 22, 654 0, 75 1, 0 1, 0 53,520 [kWh / mc] Okna w ścianie południowej: Qs _ S C A I g k Z 0, 7 9, 05 42,377 0, 75 1, 0 1, 0 201,344 [kWh / mc] 26 Zyski od promieniowania słonecznego – okna dachowe • strona północna Qs _ N C A I g k Z 0, 7 0,96 21, 215 0, 75 1, 4 1, 0 14,969 [kWh / mc] • strona południowa Qs _ S C A I g k Z 0, 7 1,92 42,377 0, 75 1,11, 0 46,988 [kWh / mc] Suma zysków ciepła od promieniowana słonecznego w strefie 1 w styczniu: Qs 319, 494 kWh / mc Zyski wewnętrzne Qint w styczniu w strefie 1 W strefie 1 przyjęto, że jednostkowy strumień wewnętrznych zysków ciepła wynosi 4 W/m2. Qint qint Af tM 103 4 126, 67 744 103 376,97 kWh / mc Suma zysków ciepła w strefie 1 budynku w styczniu wynosi: QH , gn Qint Qsol 376,97 319, 49 696, 46 kWh / mc W programie BDEC obliczone wartości zysków słonecznych w kolejnych miesiącach dla poszczególnych stref, wartości zysków wewnętrznych (bytowych i od instalacji) oraz sumę zysków ciepła w strefach można wyczytać z tzw. raportu z obliczeń. =\VNLLVWUDW\GODNDĪGHJRPLHVLąFDVH]RQXJU]HZF]HJR VW\F]HĔ OXW\ PDU]HF NZLHFLHĔ PDM F]HUZLHF șLQW+ Û& șH Û& WP >K@ + >:.@ &P >-.@ IJ >K@ D+ 4+KW >N:K@ TLQW >:Pð@ 4LQW >N:K@ 4VRO >N:K@ 4+JQ >N:K@ Ȗ+ Ș+JQ 4+QGQ >N:K@ 27 BuildDesk Energy Certificate – Instrukcja krok po kroku 6.2.5 Wyznaczenie wewnętrznej pojemności cieplnej strefy pierwszej budynku Powierzchnia ścian zewnętrznych wliczona do pojemności cieplnej (powierzchnie ścian zewnętrznych do pojemności cieplnej obliczono w świetle przegród zewnętrznych): A scz Ascz _ N Ascz _ W Ascz _ S Astol _ otw. (13,83 0,38 0,12) 2, 6 10 2, 6 10 (6, 02 2, 6) 0,5 (13,83 0,38 0,12) 2, 6 Astol _ otw. 34, 66 43,10 34, 66 15, 68 96, 74m 2 Jednostkowa wewnętrzna pojemność cieplna ściany zewnętrznej (SCZ-1) to: 47800 J/(K m2). Całkowita pojemność cieplna ścian zewnętrznych strefy 1 (SCZ-1) to: Cmscz 1 96, 74 47800 4 624 172 J K Pojemność cieplna pozostałych przegród strefy 1: • podłoga na gruncie: 126,67 x 119960 = 15 195 333,2 J/K • dach (połać „S” i „N”): [2x(6,01x(13,83-0,38-0,12)) – 1,92 – 0,96] x 9100 = 1 431 794 J/K • ściana (scw_2) od przestrzeni nad garażem: 10,0 x 3,28 x 0,5 x 47800 = 783 920 J/K • ściana wewnętrzna gr 24 cm (scw_2) należąca w całości do strefy 2: 143 x 47800 = 6 835 400 J/K • ściana wewnętrzne gr 24 cm (scw_2) leżąca pomiędzy strefą 2 i strefą 1: 25,38 x 47800 = 1 213 164 J/K Całkowita wewnętrzna pojemność cieplna strefy 1 wynosi: 30 083 783,2 J/K 6.2.6 Zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania w styczniu w strefie pierwszej Wyznaczenie stałej czasowej dla strefy pierwszej budynku: Cm / 3600 30083783, 2 / 3600 33 h H tr ,adj H ve,adj 125,57 127, 68 Wyznaczenie parametru numerycznego dla strefy pierwszej: aH aH ,0 1, 0 H ,0 33 3, 2 15 Miesięczne starty ciepła przez przenikanie i wentylację dla strefy pierwszej w styczniu: QH ,ht Qtr Qve ( H tr H ve ) ( int, H e ) tM 103 (125,57 127, 68) (20, 4 (1, 20)) 744 103 4069,83 kWh / mc 28 Współczynnik efektywności wykorzystania zysków ciepła: H H , gn QH , gn 1 1 QH ,ht aH H aH 1 H 696, 46 0,17 4069,83 1 0,173,2 0,997 1, 0 1 0,17 4,2 Wartość miesięcznego zapotrzebowania ciepła użytkowego do ogrzewania strefy pierwszej w styczniu wynosi: QH ,nd ,n QH ,ht H , gn QH , gn 4069,83 0,997 696, 46 3375, 46 kWh / mc Przedstawiony powyżej przebieg obliczeń zapotrzebowania na miesięczną energię użytkową w poszczególnych strefach budynku przedstawiony jest w programie BDEC jako część tzw. raportu z obliczeń. =\VNLLVWUDW\GODNDĪGHJRPLHVLąFDVH]RQXJU]HZF]HJR VW\F]HĔ OXW\ PDU]HF NZLHFLHĔ PDM F]HUZLHF șLQW+ Û& șH Û& WP >K@ + >:.@ &P >-.@ IJ >K@ D+ 4+KW >N:K@ TLQW >:Pð@ 4LQW >N:K@ 4VRO >N:K@ 4+JQ >N:K@ Ȗ+ Ș+JQ 4+QGQ >N:K@ /+ >K@ Uwaga Różnice w wartościach pomiędzy obliczeniami ręcznymi a obliczeniami wykonanymi programem wynikają z różnic w zaokrąglaniu wartości pośrednich. W trakcie obliczeń wykonywanych w programie wartości zaokrąglane są dopiero w momencie podawania ostatecznego wyniku. W przypadku obliczeń ręcznych zaokrąglenia dokonywane są na każdym kroku obliczeń. 29 BuildDesk Energy Certificate – Instrukcja krok po kroku 6.2.7 Roczne zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania dla strefy pierwszej budynku Poniżej przedstawiono kolejne etapy obliczeń zapotrzebowania na energię użytkową w pozostałych miesiącach sezonu grzewczego dla strefy pierwszej budynku. Obliczenia te zostały wykonane w oparciu o analogiczne równania jak dla miesiąca stycznia. Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec Sierpień Wrzesień Październik Listopad Grudzień θint,set,H [oC] 20,4 20,4 20,4 20,4 20,4 20,4 20,4 20,4 20,4 20,4 20,4 20,4 θe [oC] -1,2 -0,9 4,4 6,3 12,2 17,1 19,2 16,6 12,8 8,2 2,9 0,8 tm [h] 744 672 744 720 744 720 744 744 720 744 720 744 Htr,adj,H [W/K] 125,57 125,57 125,57 125,57 125,57 125,57 125,57 125,57 125,57 125,57 125,57 125,57 Hve,adj,H [W/K] 127,68 127,68 127,68 127,68 127,68 127,68 127,68 127,68 127,68 127,68 127,68 127,68 Cm [J/K] 30083783,2 30083783,2 30083783,2 30083783,2 30083783,2 30083783,2 30083783,2 30083783,2 30083783,2 30083783,2 30083783,2 30083783,2 τH,0 [h] 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 aH,0 [-] 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 τH [h] 33,00 33,00 33,00 33,00 33,00 33,00 33,00 33,00 33,00 33,00 33,00 33,00 aH [-] 3,20 3,20 3,20 3,20 3,20 3,20 3,20 3,20 3,20 3,20 3,20 3,20 qint [W/m2] 4,0 4,0 4,0 4,0 4,0 0,0 0,0 0,0 4,0 4,0 4,0 4,0 Qint [kWh] 376,97 340,49 376,97 364,81 376,97 0 0 0 364,81 376,97 364,81 376,97 Qint inst [kWh] 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Qsol [kWh] 319,49 346,87 615,63 786,67 1024,52 0,00 0,00 0,00 706,25 457,30 224,19 187,19 QH,gn [kWh] 696,46 687,36 992,60 1 151,48 1 401,49 0,00 0,00 0,00 1 071,06 834,27 589,00 564,16 QH,ht [kWh] 4 069,83 3 624,98 3 014,74 2 571,03 1 545,05 0,00 0,00 0,00 1 385,81 2 298,74 3 191,00 3 693,05 γH [-] 0,171 0,190 0,329 0,448 0,907 0,000 0,000 0,000 0,773 0,363 0,185 0,153 ηH,gn [-] 0,997 0,996 0,981 0,956 0,798 0,000 0,000 0,000 0,849 0,975 0,996 0,998 QH,nd [kWh] 3 375,46 2 940,34 2 041,35 1 469,93 427,19 0,00 0,00 0,00 476,11 1 485,51 2 604,16 3 130,06 30 Roczne zapotrzebowanie na ciepło użytkowe dla ogrzewania i wentylacji w strefie 1 wynosi: QH ,nd n QH ,nd ,n 17 950,10 kWh / rok Roczne zapotrzebowanie na ciepło użytkowe dla ogrzewania i wentylacji w strefie 1 wynosi obliczone programem BDEC wynosi: WP >K@ + >:.@ &P >-.@ IJ >K@ D+ 4+KW >N:K@ TLQW >:Pð@ 4LQW >N:K@ 4VRO >N:K@ 4+JQ >N:K@ Ȗ+ Ș+JQ 4+QGQ >N:K@ /+ >K@ 5RF]QH]DSRWU]HERZDQLHFLHSáDXĪ\WNRZHJR4+QGQ>N:K@ 5RF]QH]DSRWU]HERZDQLHQDHQHUJLĊNRĔFRZąSU]H]V\VWHPJU]HZF]\4.+>N:K@ &LHSáDZRGDXĪ\WNRZD 5RF]QH]DSRWU]HERZDQLHFLHSáDXĪ\WNRZHJRGRSRGJU]DQLDFLHSáHMZRG\4:QG>N:K@ 7HPSHUDWXUDZRG\]LPQHMș2>Û&@ 7HPSHUDWXUDZRG\FLHSáHMș&:>Û&@ /LF]EDMHGQRVWHNRGQLHVLHQLD/L>MR@ -HGQRVWNRZHGRERZH]XĪ\FLHFLHSáHMZRG\9&:>GPñMRGRED@ &]DVXĪ\WNRZDQLDW8=>GRED@ 5RF]QH]DSRWU]HERZDQLHQDHQHUJLĊNRĔFRZąGRSRGJU]DQLDFLHSáHMZRG\4.:>N:K@ Uwaga Różnice w wartościach pomiędzy obliczeniami ręcznymi a obliczeniami wykonanymi programem wynikają z różnic w zaokrąglaniu wartości pośrednich. W trakcie obliczeń wykonywanych w programie wartości zaokrąglane są dopiero w momencie podawania ostatecznego wyniku. W przypadku obliczeń ręcznych zaokrąglenia dokonywane są na każdym kroku obliczeń. 31 BuildDesk Energy Certificate – Instrukcja krok po kroku 6.3 Zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania - strefa 2 6.3.1 Ekwiwalentny współczynnik przenikania ciepła dla podłogi typu płyta na gruncie w strefie 2. Obliczenie Uequiv dla strefy drugiej budynku. Obliczenia przeprowadzono w analogiczny sposób do strefy 1 budynku. Wymiar charakterystyczny podłogi (przyjęto B’ jak dla całego budynku) B' Ag 0,5 P 10, 76 18, 24 196, 26 6, 77 m 0,5 (2 10, 76 2 18, 24) 29 Całkowita grubość ekwiwalentna dt w ( Rsi R f Rse ) Gdzie: w – grubość ścian zewnętrznych λ - współczynnik przewodzenia gruntu Rf – opór cieplny warstw podłogi. dt 0,38 2, 0 (4, 473) 9,326 m Jeśli dt B ' (podłoga dobrze izolowana), to: U 0, 457 B ' dt 2, 0 0,161 W / (m 2 K ) 0, 457 6, 77 9,326 Wpływ izolacji krawędziowej: R ' Rn 32 dn 0,12 0,12 2,94 (m 2 K ) / W 0, 04 2 Rn – opór cieplny warstwy izolacji krawędziowej; dn – grubość warstwy izolacji krawędziowej; λ - współczynnik przewodzenia gruntu Dodatkowa grubość ekwiwalentna wynikająca z izolacji krawędziowej: d ' R ' 2,94 2, 0 5,88m 2D 2D 1 ln 1 ln ' d d dt t g ,e 2, 0 2 0,8 2 0,8 ln 1 ln 1 9,326 5,88 0, 037 3,14 9,326 Wpływ izolacji krawędziowej na Uequiv : U Uo 2 g ,e B' 0,161 2 (0, 037) 0,150 W / (m 2 K ) 6, 77 Ekwiwalentny współczynnik przenikania ciepła dla podłogi uwzględniający izolację krawędziową, znajdującej się w strefie 2 wynosi 0,150 [W/m2K] 6.3.2 Wyznaczenie współczynnika strat ciepła przez przenikanie (Htr) dla strefy drugiej Pola przegród zewnętrznych do strat ciepła dla strefy 2 Nazwa przegrody Pow. brutto [m2] Pow. stol. otw. [m2] Pow. netto [m2] U [W/(m2K)] btr [-] Htr [W/K] Scz1_N 4,41 x 2,78 = 12,26 2,0x2,6 = 5,2 7,06 0,217 1 1,53 Scz1_E 10,76 x 2,78 = 29,91 0,4x0,6 = 0,24 29,67 0,217 1 6,44 Scz1_S 4,41 x 2,78 = 12,26 0,4x0,6 = 0,24 12,02 0,217 1 2,61 PDG-p.techn 10,76 x 4,41 = 47,45 - 47,45 0,150 0,6 4,27 Strop_nj 10,76 x 4,41 = 47,45 - 47,45 0,343 0,9 14,65 Suma brutto = 149,33 m2 Okna i drzwi w strefie 2 Otwory w Pow [m2] Scz1_N 2,0x2,6 = 5,2 - - 2,0 1 10,4 Scz1_E 0,4x0,6=0,24 0,7 0,75 1,5 1 0,36 Scz1_S 0,4x0,6=0,24 0,7 0,75 1,5 1 0,36 C G U btr [-] Htr [W/K] Współczynnik strat ciepła przez przenikanie dla przegród zewnętrznych (bez liniowych mostków cieplnych) strefy 2 wynosi Htr = 40,62 W/K. 33 BuildDesk Energy Certificate – Instrukcja krok po kroku Mostki liniowe przyjęte dla przegród zewnętrznych Nazwa przegrody Typ mostka SCZ1_N SCZ1_E SCZ1_S Wartość Ψe Udział mostka [W/(Km)] [%} Długość mostka Współczynnik strat [m] ciepła [W/K] C1 - 0,05 50 2,78 - 0,070 GF1 0,65 100 4,41 2,867 W1 0 100 0 0,000 C1 - 0,05 100 2,76 -0,138 GF1 0,65 100 10,76 6,994 C1 - 0,05 50 2,78 - 0,070 GF1 0,65 100 4,41 2,867 W1 0 100 2 0,000 Sumaryczny współczynnik strat ciepła przez przenikanie dla strefy pierwszej wynosi: Htr = 40,62 + 12,45 = 53,07 W/K 6.3.3 Wyznaczenie współczynnika strat ciepła na wentylację (Hve) dla strefy drugiej W budynku występuje wentylacja grawitacyjna. Budynek nie ma wykonanej próby szczelności. Vinf 0, 2 Vw / 3600 0, 2 100, 44 / 3600 0, 00558 [m3 / s ] W pomieszczeniach technicznych przyjęto wymianę na poziomie 0,3 kubatury wentylowanej. Vo 0,3 100, 44 / 3600 0, 00837 [m3 / s ] Współczynnik strat ciepła na wentylację wynosi: H ve c a a b k ve , k Vve,k ,mn 1200 (0, 00558 0, 00837) 16, 74 W / K 6.3.4 Obliczenie zysków ciepła w strefie drugiej Zyski od promieniowania słonecznego na 1m2 powierzchni. Okna w ścianach zewnętrznych (nachylenie pionowe) - elewacja wschodnia (23781 Wh/m2) - elewacja południowa (42377 Wh/m2) - okna w ścianie wschodniej: Qs _ E C A I g k Z 0, 7 0, 24 23, 781 0, 75 1, 0 1, 0 2,996 [kWh / mc] - okna w ścianie południowej: Qs _ S C A I g k Z 0, 7 0, 24 42,377 0, 75 1, 0 1, 0 5,340 [kWh / mc] Suma zysków ciepła od promieniowana słonecznego w strefie 1 w styczniu: Qs 8,336 kWh / mc 34 Zyski wewnętrzne Qint w styczniu w strefie 2: W strefie 2 przyjęto, że jednostkowy strumień wewnętrznych zysków ciepła wynosi 0,5 W/m2. Qint qint Af tM 103 0,5 38, 63 744 103 14,37 kWh / mc Suma zysków ciepła w strefie 2 budynku w styczniu wynosi: QH , gn Qint Qsol 14,37 8,34 22, 71kWh / mc 6.3.5 Wyznaczenie wewnętrznej pojemności cieplnej strefy drugiej budynku Powierzchnia ścian zewnętrznych wliczona do pojemności cieplnej (powierzchnie ścian zewnętrznych do obliczenia pojemności cieplnej przyjęto tak jak do strat ciepła, czyli wg. wymiarów zewnętrznych): Ascz _ N Ascz _ E Ascz _ S Astol _ otw. 4, 41 2, 78 10, 76 2, 78 4, 41 2, 78 2, 6 2, 0 0, 4 0, 6 0, 4 0, 6 54, 43 5, 68 48, 75 m 2 Jednostkowa wewnętrzna pojemność cieplna ściany zewnętrznej (SCZ-1) to 47800 J/(K m2). Całkowita pojemność cieplna ścian zewnętrznych strefy 1 (SCZ-1) to: Cmscz 1 48, 75 47800 2330 250 J K Pojemność cieplna pozostałych przegród strefy 2: • podłoga na gruncie 38,63 x 98 200 = 3 793 466 J/K • strop niejednorodny (Strop_nj) 38,63 x 16 662,38 = 643 667, 74 J/K (16 371,51) • ściana wewnętrzna gr 12 cm (scw_1) należąca w całości do strefy 1 8,57 x 2 x 35200 = 603 328 J/K • ściana wewnętrzne gr 24 cm (scw_2) leżąca pomiędzy strefą 1 i strefą 2 25,38 x 47800 = 1 213 164 J/K Całkowita wewnętrzna pojemność cieplna strefy 1 wynosi 8 583 875,74 J/K 6.3.6 Zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania w styczniu w strefie drugiej Wyznaczenie stałej czasowej dla strefy 2 budynku: Cm / 3600 8583875, 74 / 3600 34,16 h H tr ,adj H ve,adj 53, 07 16, 74 Wyznaczenie parametru numerycznego dla strefy 2: aH aH ,0 1, 0 H ,0 34,16 3, 28 15 35 BuildDesk Energy Certificate – Instrukcja krok po kroku Współczynnik efektywności wykorzystania zysków ciepła: H QH , gn QH ,ht 22, 71 0, 062 363,57 H , gn 1 1 aH H aH 1 H 1 0, 063,27 1, 0 1 0, 064,27 Miesięczne starty ciepła przez przenikanie i wentylację dla strefy 2 w styczniu: QH ,ht Qtr Qve ( H tr H ve ) ( int, H e ) tM 103 (53, 07 16, 74) (5,8 (1, 20)) 744 103 363,57 kWh / mc Wartość miesięcznego zapotrzebowania ciepła użytkowego do ogrzewania i wentylacji strefy 2 w styczniu wynosi: QH ,nd ,n QH ,ht H , gn QH , gn 363,57 1, 0 22, 71 340,86 kWh / mc 6.3.7 Roczne zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania dla strefy drugiej budynku Poniżej przedstawiono kolejne etapy obliczeń zapotrzebowania na energię użytkową w pozostałych miesiącach sezonu grzewczego dla strefy drugiej budynku. Obliczenia te zostały wykonane w oparciu o analogiczne równania jak dla miesiąca stycznia. Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec Sierpień Wrzesień Październik Listopad Grudzień θint,set,H,z1 [oC] 5,8 5,8 5,8 5,8 5,8 5,8 5,8 5,8 5,8 5,8 5,8 5,8 θe [oC] -1,2 -0,9 4,4 6,3 12,2 17,1 19,2 16,6 12,8 8,2 2,9 0,8 tm [h] 744 672 744 720 744 720 744 744 720 744 720 744 Htr,adj [W/K] 53,07 53,07 53,07 53,07 53,07 125,57 125,57 125,57 53,07 53,07 53,07 53,07 Hve,adj [W/K] 16,74 16,74 16,74 16,74 16,74 127,68 127,68 127,68 16,74 16,74 16,74 16,74 Cm [J/K] 8583875,74 8583875,74 8583875,74 8583875,74 8583875,74 8583875,74 8583875,74 8583875,74 8583875,74 8583875,74 8583875,74 8583875,74 τH,0 [h] 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 aH,0 [-] 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 τH [h] 34,16 34,16 34,16 34,16 34,16 9,42 9,42 9,42 34,16 34,16 34,16 34,16 aH [-] 3,28 3,28 3,28 3,28 3,28 1,63 1,63 1,63 3,28 3,28 3,28 3,28 qint [W/m2] 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,0 0,0 0,0 0,5 0,5 0,5 0,5 Qint [kWh] 14,37 12,98 14,37 13,91 14,37 0 0 0 13,91 14,37 13,91 14,37 Qint inst [kWh] 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Qsol [kWh] 8,34 9,34 17,15 22,14 29,71 0,00 0,00 0,00 19,21 12,08 5,91 4,95 QH,gn [kWh] 22,71 22,32 31,52 36,05 44,08 0,00 0,00 0,00 33,12 26,45 19,82 19,32 QH,ht [kWh] 363,57 314,31 72,71 -25,13 -332,41 0,00 0,00 0,00 -351,84 -124,65 145,76 259,69 γH [-] 0,062 0,071 0,433 -1,434 -0,133 0,000 0,000 0,000 -0,094 -0,212 0,136 0,074 ηH,gn [-] 1,000 1,000 0,962 -0,697 -7,541 0,000 0,000 0,000 -10,624 -4,713 0,999 1,000 QH,nd [kWh] 340,86 292,00 42,38 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 125,97 240,38 Roczne zapotrzebowanie na ciepło użytkowe dla ogrzewania i wentylacji w strefie 2 wynosi: QH ,nd n QH ,nd ,n 1 041,59 kWh / rok 36 7. Roczne zapotrzebowanie budynku na energię końcową do ogrzewania Sumaryczne zapotrzebowanie na ciepło użytkowe dla ogrzewania i wentylacji w budynku wynosi: QH ,nd 17 950,10 1041,59 18 991, 69 kWh / rok Sprawność systemu ogrzewania: • sprawność źródła ciepła = 0,97 (Kocioł gazowy kondensacyjny do 50 kW (55/45 oC)); • sprawność regulacji ciepła = 0,99 (Ogrzewanie wodne z grzejnikami członowymi lub płytowymi w przypadku regulacji centralnej i miejscowej) • sprawność transportu = 0,97 (Ogrzewanie centralne wodne z lokalnego źródła ciepła usytuowanego w ogrzewanym budynku, z zaizolowanymi przewodami, armaturą i urządzeniami, które są zainstalowane w pomieszczeniach ogrzewanych) • sprawność zasobnika = 1,00 (Brak zasobnika buforowego) H ,tot H ,g H ,s H ,d H ,e 0,97 1, 0 0,97 0,99 0,931 Wyznaczenie rocznego zapotrzebowania na energię końcową do ogrzewania: QK , H QH ,nd / H ,tot QK , H 18991, 69 / 0,931 20399, 24 kWh / rok Wartość rocznego zapotrzebowania na energię końcową do ogrzewania dla całego budynku obliczoną przy użyciu programu BDEC wynosi: 3RGVXPRZDQLHSDUDPHWUyZHQHUJHW\F]Q\FK 5RF]QH]DSRWU]HERZDQLHQDHQHUJLĊNRĔFRZąSU]H]V\VWHPJU]HZF]\LZHQW\ODF\MQ\GRRJU]HZDQLDLZHQW\ODFML4.+ >N:KURN@ 5RF]QH]DSRWU]HERZDQLHQDHQHUJLĊNRĔFRZąSU]H]V\VWHPGRSRGJU]DQLDFLHSáHMZRG\4.: >N:KURN@ 5RF]QH]DSRWU]HERZDQLHQDHQHUJLĊNRĔFRZąSU]H]V\VWHPRĞZLHWOHQLDZEXGRZDQHJR4./ >N:KURN@ 5RF]QH]DSRWU]HERZDQLHQDHQHUJLĊNRĔFRZąGODEXG\QNX4. >N:KURN@ :VNDĨQLNURF]QHJR]DSRWU]HERZDQLDQDHQHUJLĊNRĔFRZąGODEXG\QNX(.EH]FKáRG]HQLDLRĞZLHWOHQLD >N:KPðURN@ :VNDĨQLNURF]QHJR]DSRWU]HERZDQLDQDHQHUJLĊNRĔFRZąGODEXG\QNX(. >N:KPðURN@ :VNDĨQLNURF]QHJR]DSRWU]HERZDQLDQDHQHUJLĊSLHUZRWQąGODEXG\QNX(3 >N:KPðURN@ :VNDĨQLNURF]QHJR]DSRWU]HERZDQLDQDHQHUJLĊSLHUZRWQąGODEXG\QNX(3ZJZ\PDJDĔ:7GODEXG\QNX QRZHJR >N:KPðURN@ :VNDĨQLNURF]QHJR]DSRWU]HERZDQLDQDHQHUJLĊSLHUZRWQąGODEXG\QNX(3ZJZ\PDJDĔ:7GODEXG\QNX SU]HEXGRZ\ZDQHJR >N:KPðURN@ Uwaga Różnice w wartościach pomiędzy obliczeniami ręcznymi a obliczeniami wykonanymi programem wynikają z różnic w zaokrąglaniu wartości pośrednich. W trakcie obliczeń wykonywanych w programie wartości zaokrąglane są dopiero w momencie podawania ostatecznego wyniku. W przypadku obliczeń ręcznych zaokrąglenia dokonywane są na każdym kroku obliczeń. 37 BuildDesk Energy Certificate – Instrukcja krok po kroku 8. Roczne zapotrzebowanie budynku na energię pierwotną do ogrzewania Wyznaczenie zapotrzebowania na energię pomocniczą na cele systemu c.o. Urządzenie pomocnicze w instalacji c.o.: pompy obiegowe ogrzewania w budynku o powierzchni do 250m2 z grzejnikami członowymi lub płytowymi (przyjęto całkowitą moc urządzenia Q = 100 W, czas pracy 5000 h/rok). Eel , pom , H i Qel , H ,i tel ,i 103 80 5000 103 400 [kWh / rok ] Wyznaczenie zapotrzebowania na energię pierwotną na cele c.o. Nośnikiem energii końcowej w instalacji centralnego ogrzewania jest gaz ziemny (wi = 1,10) QP , H wH QK , H wel Eel , pom , H 1,1 20399, 24 3, 0 400 23639,16 [kWh / rok ] Wartość rocznego zapotrzebowania na energię pierwotną do ogrzewania dla całego budynku obliczoną przy użyciu programu BDEC wynosi: 38 9. Ciepła woda użytkowa – zapotrzebowanie na energię użytkową, końcową i pierwotną Podstawowe parametry • temperatura wody zimnej: 10 oC • temperatura wody ciepłej: 55 oC • rozbiór dobowy c.w.u: 35 dm3/(osobę * dobę) • czas użytkowania w ciągu roku: 365 dni * 90% = 328,5 dnia • liczba osób: 4 Wyznaczenie rocznego zapotrzebowania na ciepło użytkowe QW ,nd VCWi Li cW W ( CW O ) kt tUZ / (1000 3600) 35 4 4,19 1000 45 1 328,5 / (3600000) 2408, 73 [kWh / rok ] Wyznaczenie rocznego zapotrzebowania na energię końcową na cele c.w.u • sprawność źródła ciepła: 0,91; • sprawność instalacji: 0,80; • sprawność zasobnika: 1,0 (brak zasobnika) QK ,W QW ,nd / W ,tot 2408, 73 / (0,91 0,80 1, 0) 3308, 70 [kWh / rok ] Parametry określające służycie c.w.u podajemy w programie BDEC w zakładce Lokal/Strefa – Ciepła woda użytkowa 39 BuildDesk Energy Certificate – Instrukcja krok po kroku Wyznaczenie zapotrzebowania na energię pomocniczą na cele c.w.u Urządzenie pomocnicze w instalacji c.w.u: pompy cyrkulacyjne ciepłej wody w budynku o powierzchni do 250m2 (q = 0,1 W/m2, czas pracy 8760 h/rok) Eel , pom ,W i qel ,W ,i Af tel ,i 103 0,1165,3 8760 103 144,80 [kWh / rok ] Wyznaczenie zapotrzebowania na energię pierwotną na cele c.w.u. Nośnikiem energii końcowej do podgrzewania c.w.u jest gaz ziemny (wi = 1,10) QP ,W ww QK ,W wel Eel , pom ,W 1,1 3308, 70 3, 0 144,80 4073,97 [kWh / rok ] Obliczone przy użyciu programu BDEC zapotrzebowania na energię użytkową, końcową i pierwotną na potrzeby c.w.u odpowiednio wynoszą: &LHSáDZRGDXĪ\WNRZD 40 5RF]QH]DSRWU]HERZDQLHFLHSáDXĪ\WNRZHJRGRSRGJU]DQLDFLHSáHMZRG\4:QG>N:K@ 7HPSHUDWXUDZRG\]LPQHMș2>Û&@ 7HPSHUDWXUDZRG\FLHSáHMș&:>Û&@ /LF]EDMHGQRVWHNRGQLHVLHQLD/L>MR@ -HGQRVWNRZHGRERZH]XĪ\FLHFLHSáHMZRG\9&:>GPñMRGRED@ &]DVXĪ\WNRZDQLDW8=>GRED@ 5RF]QH]DSRWU]HERZDQLHQDHQHUJLĊNRĔFRZąGRSRGJU]DQLDFLHSáHMZRG\4.:>N:K@ 10. Roczne zapotrzebowanie budynku na energię końcową, wskaźnik EK Roczne zapotrzebowanie na energię końcową (bez urządzeń pomocniczych) dla budynku zostało obliczone jako suma energii końcowych na cele ogrzewania i c.w.u: QK 20399, 24 3308, 70 23707,94 kWh / rok EK QK 23707,94 kWh 143, 42 2 Af 126, 67 38, 63 m rok 11. Roczne zapotrzebowanie budynku na energię pierwotną, wskaźnik EP Roczne zapotrzebowanie budynku na energię pierwotną wynosi: QP QP , H QP ,W 23639,16 4 073,97 27 713,13[kWh / rok ] EP QK 27713,13 kWh 167, 65 2 Af 126, 67 38, 63 m rok Uwaga Różnice w wartościach pomiędzy obliczeniami ręcznymi a obliczeniami wykonanymi programem wynikają z różnic w zaokrąglaniu wartości pośrednich. W trakcie obliczeń wykonywanych w programie wartości zaokrąglane są dopiero w momencie podawania ostatecznego wyniku. W przypadku obliczeń ręcznych zaokrąglenia dokonywane są na każdym kroku obliczeń. 41 BuildDesk Energy Certificate – Instrukcja krok po kroku 12. Obliczenie wartości wskaźnika EP referencyjnego wg WT 2008 Obliczenie A/Ve Powierzchnia przegród zewnętrznych wynosi: A = 470,24 + 149,33 + 38,42x0,32 + 19,58x0,31 = 637,93 m2 Uwaga Przy liczeniu powierzchni ścian zewnętrznych do strat ciepła, liczono ich wysokość od górnej powierzchni podłogi. Do współczynnika kształtu budynku należy uwzględnić grubości podłóg, dlatego przy liczeniu powierzchni A do współczynnika kształtu dodano wyrażenia w postaci iloczynu grubości podłóg w strefach budynku z obwodem ich krawędzi po obrysie zewnętrznym stref. Kubatura części ogrzewanej budynku: Ve = 13,83 x (10,76 x 2,78 + 10,76 x 3,59 x 0,5) + 13,83 x 10,76 x 0,32 + 10,76 x 4,41 x 2,78 + 10,76 x 4,41 x 0,31 = 728,43 + 146,63 = 875,06 m3 Współczynnik kształtu A/Ve budynku wynosi: 637,93 / 875,06 = 0,729 Ponieważ budynek został podzielony na dwie części, wartości wskaźnika EP referencyjnego zostaną policzone osobno dla każdej części, a następnie dla całego budynku zostanie obliczona jedna wartość referencyjna wskaźnika EP jako ważona po powierzchni stref. Dla strefy 1 wartość referencyjnego wskaźnika EP wynosi: EPH W 55 90 ( A / Ve ) EP EPH W 55 90 0, 729 7800 / (300 0,1 126, 67) 145,56 kWh / ( m2 rok ) Dla strefy 2 wartość referencyjnego wskaźnika EP wynosi: EPH W 55 90 ( A / Ve ) EP EPH W 55 90 0, 729 7800 / (300 0,1 38, 63) 146, 28 kWh / ( m2 rok ) Zgodnie z Warunkami Technicznymi wartość referencyjnego wskaźnika EP dla całego budynku obliczamy jako ważony po powierzchni stref: EP _ ref 42 145,56 126, 67 146, 28 38, 63 145, 728 kWh / ( m 2 rok ) 126, 67 38, 63 W programie BDEC dane geometryczne budynku, potrzebne m.in. do obliczenia współczynnika kształtu, wprowadzamy w zakładce Budynek / Podstawowe dane – Geometria budynku Jak widać na powyższym przykładzie obliczone przy użyciu programu BDEC wskaźniki EK i EP oraz EP referencyjne wg WT 2008 różnią się nieznacznie (drugie miejsce po przecinku). 43 BuildDesk Polska Sp. z o.o. ul. Kwiatowa 14 66-131 Cigacice Polska tel.: (+48) 68 385 00 22 fax: (+48) 68 385 00 22 [email protected] www.builddesk.pl