Wymagania edukacyjne dla klasy II b
advertisement
Wymagania edukacyjne dla klasy II b Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który spełnił poniższe wymagania: zabiera głos w dyskusji analizuje utwór Niemena interpretuje postępowanie bohatera jako bunt bierze udział w dyskusji na temat współczesnych odmieńców wyjaśnia przesłanie tekstu Aronsona wyjaśnia, czym jest empatia czyta ze zrozumieniem tekst rozpoznaje główny problem tekstu streszcza przeczytany tekst znajduje w tekście fragmenty, w których bohaterka pisze o nałogu wymienia zasady kulturalnej dyskusji przedstawia podstawowe informacje o epoce romantyzmu przeprowadza analizę świata przedstawionego ballady omawia najważniejsze fakty z życia Adama Mickiewicza analizuje świat przedstawiony ballady Mickiewicza opisuje Dusiołka z wiersza Leśmiana znajduje w tekście elementy humorystyczne (2) rozpoznaje neologizmy A.Sapkowski, Droga, z której się nie wraca opisuje bohaterkę opowiadania, określa nastrój tekstu, opisuje postać czarodzieja bierze udział w dyskusji: skąd bierze się popularność literatury fantasy? wie, jakimi cechami wyróżnia się rozprawka wśród innych form wypowiedzi pisemnych stawia tezę/hipotezę wymienia nazwy wszystkich części zdania rozpoznaje związek główny w zdaniu oraz związki poboczne odróżnia wyraz nadrzędny od podrzędnego w związkach składniowych zaznacza grupę podmiotu i orzeczenia czyta ze zrozumieniem tekst wiersza C. Norwid, W Weronie wiąże początek teatru z greckimi obrzędami religijnymi wyjaśnia, czym różni się teatr współczesny od starożytnego i elżbietańskiego wskazuje informacje, jakie powinny znaleźć się na afiszu teatralnym korzysta ze słownika frazeologicznego i języka polskiego określa główny temat wiersza Szymborskiej W. Szymborska, Życie na poczekaniu określa główny temat przeczytanego utworu E. Colfer, Benny i Babe, s. 120.; J. Olech, Miłość zielona, miłość kiełbasiana charakteryzuje głównych bohaterów identyfikuje tekst J. Olech jako recenzję przedstawia definicję recenzji i jej rodzaje odróżnia zdanie pojedyncze od złożonego przekształca zdania pojedyncze na złożone określa tematykę utworu A.Mickiewicz, Do ***, opisuje uczucia podmiotu lirycznego wyjaśnia frazeologizm złamane serce opisuje świat przedstawiony utworu H. CH. Andersen, Mała Syrena wyjaśnia, jak rozumie pojęcie samoocena opowiada mitologiczną historię Narcyza prezentuje hierarchię trzech najważniejszych dla św. Pawła wartości Święty Paweł Pierwszy List do Koryntian (fragm. Hymn o miłości) opisuje kraj, o którym mowa w wierszu Norwida , Moja piosnka [II] korzysta z różnych słowników frazeologicznych i słowników języka polskiego prezentuje definicje pojęć ojczyzna i mała ojczyzna 1 opisuje położenie Prawieku i niebezpieczeństwa czyhające na mieszkańców tej miejscowości przedstawia prawdziwe dzieje J.K. Ordona rozumie przeczytany tekst, korzysta z wyjaśnień w przypisach podkreśla w poemacie Mickiewicza zdania nazywające czynności i uczucia żołnierza charakteryzuje osobę mówiącą w tekście opisuje gimnazjalistów z tekstu Żeromskiego S. Żeromski,Syzyfowe prace charakteryzuje kraj, o którym śpiewa Kult K. Staszewski, Polska objaśnia pojęcia poznane na lekcji Etykieta – czyli kto zna proporcją, mocium panie znajduje granice zdań składowych podkreśla orzeczenia w zdaniach składowych rozpoznaje imiesłowowy równoważnik zdania prezentuje podstawową zasadę rozdzielania przecinkiem zdań składowych w zdaniu złożonym podrzędnie opisuje dziwne zachowanie bohatera tekstu J. Olech, Grzeczność rozumie nazwy realizm i pozytywizm określa ogólną tematykę powieści Orzeszkowej E. Orzeszkowa, Marta wyjaśnia, czym różni się współczesna sytuacja kobiet od XIX-wiecznej prezentuje podstawowe fakty z życia rodziny Curie opisane w tekstach wyjaśnia znaczenie słowa dyscyplina opisuje warunki, w których żył Janko Muzykant uzasadnia trafność przezwiska, które nadali bohaterowi mieszkańcy wsi na podstawie przeczytanego fragmentu określa tematykę powieści W. Kuczok, Gnój (antybiografia), opisuje warunki życia afrykańskich dzieci korzysta ze słownika symboli opisuje dom ukazany w tekście O. Tokarczuk, Prawiek i inne Czasy określa tematykę powieści na podstawie przeczytanego fragmentu D. Terakowska, Tam, gdzie spadają anioły opisuje sytuację zaistniałą w domu bohaterów powieści charakteryzuje głównego bohatera A.Onichimowska, Ethan. Głód, wymienia cechy sprawozdania wymienia rodzaje sprawozdań omawia cechy reportażu Być jak Ryszard Kapuściński – czyli jak napisać reportaż określa tematykę przeczytanego reportażu udowadnia, że wynalazki z przełomu XIX i XX wieku zmieniły życie ludzi wymienia kilka przykładów wynalazków z przełomu XIX i XX wieku uwzględnia w prezentacji biografii, B. Prusa to, że pisarz zajmował się twórczością publicystyczną wymienia pojęcia omawiane na lekcji literatura sciencefiction, fantastyka, mit, baśń, legenda, podanie, bajka, fantasy opisuje świat przedstawiony w opowiadaniu Lema współpracuje w grupie wyjaśnia pojęcie stylu językowego korzysta ze słownika etymologicznego wyjaśnia termin neologizm wymienia te języki, z których do polszczyzny najczęściej zapożyczane są nowe wyrazy wyjaśnia pojęcia skrót i skrótowiec wyszukuje informacje o poprawnym zapisie skrótów i skrótowców określa umowne ramy czasowe Młodej Polski czyta tekst ze zrozumieniem H. Matisse, O malarstwie prezentuje sylwetkę K. Przerwy-Tetmajera (2) określa tematykę wiersza Melodia mgieł nocnych [Nad Czarnym Stawem Gąsienicowym], wymienia elementy przyrody opisane w wierszu analizuje świat przedstawiony w opowiadaniu Mrożka S. Mrożek, Wesele w Atomicach określa tematykę tekstu J. Olech, Babcia 2 wymienia dobre strony mieszkania na wsi rozumie pojęcia folklor i styl zakopiański charakteryzuje postać Janosika rozumie pojęcia wprowadzone na lekcji dialektyzm, dialektyzacja, regionalizm, gwary ludowe, gwary miejskie, archaizm, archaizacja, język współczesny i dawny gwary środowiskowe i zawodowe, profesjonalizm, kolokwializm odróżnia teksty napisane dawną polszczyzną od tekstów współczesnych odróżnia zdanie złożone podrzędnie od złożonego współrzędnie wymienia najsłynniejszych detektywów stworzonych przez pisarzy XX wiecznych wyjaśnia, w jaki sposób tekst nawiązuje do powieści detektywistycznych J. Olech, Organoleptyka i dedukcja rozumie pojęcia omówione na lekcji kadr, ujęcie (i jego rodzaje),cięcie, plan filmowy (i jego rodzaje) scenariusz, scenopis, scenografia, producent ,adaptacja filmowa ekranizacja, gatunki filmowe ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który spełnił wymagania edukacyjne na ocenę dopuszczającą a ponadto: charakteryzuje sylwetki przedstawionych na osi czasu osób Zmieniajmy świat – oś czasu omawia wpływ jaki miały i mają przedstawione na osi czasu osoby na historię współczesną wymienia zasady prowadzenia dyskusji analizuje utwór Niemena oraz jego przesłanie wyjaśnia pojęcia protest song, kult, kultowy interpretuje postępowanie bohatera jako bunt i uzasadnia swoje zdanie wyjaśnia motywacje postępowania głównego bohatera określa stosunki panujące w rodzinie Holdena wyszukuje w tekście związki frazeologiczne wyjaśnia pojęcie paronim podaje przykłady paronimów wie, kogo nazywa się odmieńcem i dlaczego formułuje argumenty potwierdzające swoje zdanie bierze udział w dyskusji o przejawach konformizmu i nonkonformizmu omawia znaczenie i wartościowanie słów konformista i nonkonformista podaje synonimy do obu pojęć podaje propozycje zachowań empatycznych wyszukuje w tekście cytaty potrzebne do uzasadnienia postawionej tezy tworzy pantomimiczną scenkę oddającą relacje w rodzinie bohaterki B. Kosmowska,Miss Lata (fragm. powieści Pozłacana rybka wskazuje fragmenty tekstu, które są poglądami autora odróżnia przypuszczenia od sądów charakteryzuje sylwetkę Marka Kotańskiego i wyjaśnia, co to jest MONAR wyjaśnia, dlaczego bohaterka sięgnęła po narkotyki gromadzi argumenty i porządkuje je wymienia nazwiska najważniejszych polskich i obcych twórców romantyzmu wymienia tytuły utworów poetów romantyzmu polskiego i obcego zamieszczony w podręczniku obraz Carolsfelda wymienia kraje i najważniejsze miejscowości, w których przebywał Adam Mickiewicz rozumie zależność między winą a karą w wierzeniach ludowych wskazuje cechy gatunkowe ballady w Świteziance określa rodzaj rymów w balladzie znajduje charakterystyczne dla ballady cechy wiersza Leśmiana wymienia cechy gatunkowe podania, klechdy, legendy, baśni oraz literatury fantasy określa motywacje postępowania bohaterów 3 wyjaśnia, czym są talizmany i określa ich funkcję charakteryzuje elementy różnych gatunków literackich, które połączył bohater w swojej powieści J. Olech, Fantasy, omawia trzy schematy rozprawki i stosuje je w praktyce tworzy plan rozprawki do podanego tematu podsumowuje rozważania w zakończeniu rozprawki bierze udział w dyskusji na temat: czy warto się uczyć? – i na jej podstawie pisze rozprawkę rozpoznaje części zdania omawia funkcje składni wyróżnia rodzaje orzeczenia wymienia części mowy, którymi może być wyrażona przydawka wymienia rodzaje podmiotu: gramatyczny, szeregowy, domyślny, w dopełniaczu wyróżnia podstawowe rodzaje okoliczników: czasu, miejsca, celu, sposobu, przyczyny charakteryzuje trzy rodzaje związków pobocznych tworzy wykres zdania pojedynczego stawia pytania między wyrazem nadrzędnym a podrzędnym wyjaśnia na czym polega ponadczasowość miłości jako motywu literackiego wymienia przykłady tekstów literackich o tematyce miłosnej wymienia najważniejsze fakty z życia Cypriana Norwida wskazuje podstawowe środki artystyczne w utworze C. Norwid, W Weronie wskazuje nawiązania wiersza Norwida do tragedii Szekspira charakteryzuje wygląd sceny i widowni w starożytnym teatrze omawia podstawowe gatunki dramatu antycznego (tragedia, komedia) omawia, jak powstał, jak wyglądał i od kogo wziął swoją nazwę teatr elżbietański samodzielnie wyjaśnia pojęcia omówione na lekcji: aktor i reżyser teatralny, scenograf, kompozytor, choreograf, inscenizacja, prapremiera, antrakt, wybrane odmiany teatru, happening, teatralia charakteryzuje i rozróżnia omówione odmiany teatru analizuje afisz teatralny i plakat projektuje afisz teatralny do przedstawienia wyjaśnia słowo amant analizuje wiersz Szymborskiej W. Szymborska, Życie na poczekaniu omawia przenośnie zawarte w utworze W. Szymborskiej wyjaśnia różne znaczenia słowa teatr przygotowuje prezentację na temat wybranego teatru przedstawia pogląd autorki recenzji o opisywanej przez siebie książce opisuje motywy postępowania bohaterów fragmentu powieści E. Colfera ocenia zachowanie głównych bohaterów uzasadnia, że tekst J. Olech jest recenzją wyodrębnia części, z których składa się recenzja pisze recenzję wydarzenia kulturalnego przekształca zdania złożone na pojedyncze bez zmiany treści rozpoznaje zdanie złożone podrzędnie zna terminologię dotyczącą zdań złożonych podrzędnie wyjaśnia frazeologizm złamane serce i dopisuje do niego wyrażenia synonimiczne odnajduje w wierszu fragmenty świadczące o sile uczucia podmiotu lirycznego określa funkcję czasowników w trybie przypuszczającym występujących w wierszu A. Mickiewicz, Do ***, podaje motywacje postępowania bohaterów H. CH. Andersen, Mała Syrena objaśnia przesłanie zawarte w baśni określa nastrój utworu opisuje nastrój ilustracji do baśni Andersena prezentuje stereotypowe wyobrażenia baśniowych postaci 4 charakteryzuje Narcyza wyjaśnia antonimiczną relację nsłów: egoizm – altruizm opisuje obraz Waterhouse’a ocenia postępowanie Narcyza uzasadnia pisownię słów Narcyz i narcyz charakteryzuje współczesnego narcyza wyszukuje w tekście inne wartości przywołane przez autora Święty Paweł Pierwszy List do Koryntian (fragm. Hymn o miłości) prezentuje definicję pojęcia patriotyzm podaje daty najważniejszych polskich zrywów niepodległościowych charakteryzuje osobę mówiącą w wierszu C. Norwid, Moja piosnka [II], bierze udział w dyskusji na temat uchodźców z innych krajów żyjących w Polsce objaśnia nazwę Prawiek tworzy pisemny opis swojej małej ojczyzny szkicuje rozmieszczenie wojsk na podstawie przeczytanego tekstu A. Mickiewicz, Reduta Ordona opisuje obie walczące strony wyjaśnia pojęcie dygresja i rozpoznaje je w poemacie Mickiewicza charakteryzuje Ordona i ocenia jego postawę opisuje rysunek Grottgera Bitwa określa motywy postępowania bohaterów tekstu S. Żeromski, Syzyfowe prace znajduje w tekście cytaty charakteryzujące Zygiera rozróżnia edukację szkolną od samokształcenia bierze udział w dyskusji: jak rozumiesz polskość, co znaczy dla ciebie bycie Polakiem? wyjaśnia pojęcia: wynaradawianie, rusyfikacja, germanizacja opisuje nastrój utworu po jego wysłuchaniu K. Staszewski, Polska odróżnia oficjalne sytuacje od neutralnych i prywatnych prezentuje zasady pisania formuł powitalnych i pożegnalnych spośród podanych formuł językowych wybiera najlepsze w danej sytuacji komunikacyjnej rozpoznaje zdania złożone podrzędnie znajduje zdanie główne prezentuje zasady łączenia zdań złożonych stawia właściwe pytania pomiędzy zdaniami składowymi oznacza na wykresie imiesłowowy równoważnik zdania zna zasady interpunkcji dla zdania z imiesłowowym równoważnikiem zdania opowiada, na czym polegał eksperyment bohatera i jakie były jego efekty J. Olech,Grzeczność rozumie nazwy realizm i pozytywizm przedstawia podstawowe założenia tych kierunków wymienia przykładowe wynalazki II połowy XIX wieku rozpoznaje dzieła malarskie o tematyce realistycznej podaje umowną datację pojawienia się realizmu w sztuce i pozytywizmu w literaturze polskiej (II połowa XIX wieku) wymienia nazwiska najważniejszych twórców polskiej literatury pozytywistycznej wymienia kilka tytułów powieści E. Orzeszkowej, wie, jaka tematyka dominowała w jej dziełach na podstawie fragmentu powieści charakteryzuje sytuację życiową bohaterki E. Orzeszkowa, Marta opisuje metody wychowawcze Marii Skłodowskiej opisuje uczucia i pragnienia bohatera H. Sienkiewicz, Janko Muzykant zaznacza cytaty mówiące o życiu dzieci w XIX wiecznej wsi wymienia cechy noweli w noweli Sienkiewicza znajduje szczegóły dotyczące życia na wsi w XIX wieku określa perspektywę z jakiej opisane zostały wydarzenia W. Kuczok, Gnój (antybiografia opisuje przeżycia i uczucia bohatera powieści 5 wymienia źródła, gdzie można znaleźć informacje o osobach i organizacjach pomagających przeciwdziałać przemocy w rodzinie nazywa relację między ojcem a synem objaśnia słowa autora o Etiopii: Bo też to jest świat dzieci w wybranym tekście znajduje słowa i wyrażenia, które niosą w sobie agresję bierze udział w dyskusji na temat wulgaryzmów w języku młodzieży rozpoznaje wypowiedzi eufemistyczne wyjaśnia, czego symbolem może być dom przeczytanego tekstu wnioskuje, czym był dom dla mieszkańców Prawieku opisuje reakcję członków rodziny Ewy na wiadomość o chorobie dziewczynki D. Terakowska, Tam, gdzie spadają anioły nazywa problemy, które porusza tekst A.Onichimowska, Ethan. Głód określa, na czym polegał problem głównego bohatera opisuje relacje między Ethanem a rodzicami omawia, z jakich części powinno składać się sprawozdanie zależnie od jego rodzaju wymienia gatunki reportażu wyróżniane ze względu na temat oraz ze względu na środki przekazu wymienia gatunki reportażu wyróżniane ze względu na formę odróżnia reportaż od innych gatunków publicystycznych analizuje przeczytany reportaż rozpoznaje odmiany reportażu charakteryzuje bohaterów reportażu charakteryzuje bohaterów felietonu Prusa prezentuje podstawowe fakty z życia i twórczości S. Lema określa gatunek opowieści Lema opisuje motywacje bohaterów opowiadania rysuje i opisuje elementy świata usunięte przez maszynę omawia podział stylów językowych odróżnia style artystyczne od użytkowych wymienia nazwy stylów funkcjonalnych wyjaśnia, na czym polega błąd stylistyczny rozumie pojęcia wprowadzone na lekcji: treść wyrazu, zakres wyrazu, znaczenie realne wyrazu, znaczenie słowotwórcze wyrazu, znaczenie etymologiczne wyrazu, kategorie słowotwórcze korzysta z odpowiednich źródeł w celu rozpoznania znaczenia słowotwórczego, realnego i etymologicznego wyrazów omawia rodzaje neologizmów odróżnia neologizmy słowotwórcze od znaczeniowych i artystycznych wymienia sposoby na bogacenie się języka odróżnia skrót od skrótowca omawia rodzaje skrótowców poprawnie zapisuje skróty popularne w polszczyźnie korzysta ze słowników: ortograficznego, poprawnej polszczyzny, skrótów i skrótowców rozpoznaje różne style językowe określa umowne ramy czasowe Młodej Polski, podaje przykłady twórców i ich dzieł objaśnia nazwy kierunków w malarstwie omówione na lekcji omawia podstawowe cechy ekspresjonizmu i impresjonizmu analizuje przykładowe dzieło ekspresjonizmu i impresjonizmu określa funkcję użytych w wierszu form czasownika K. Przerwa- Tetmajer, Melodia mgieł nocnych [Nad Czarnym Stawem Gąsienicowym] charakteryzuje podmiot liryczny w utworze Tetmajera analizuje i interpretuje obraz L. Wyczółkowskiego proponuje zakończenie przeczytanej historii W. Myśliwski, Kamień na kamieniu wyraża swoje zdanie na temat: czym jest dla mnie szczęście analizuje świat przedstawiony w opowiadaniu S. Mrożek, Wesele w Atomicach identyfikuje utwór Mrożka jako satyrę 6 określa tematykę opowiadania wyraża swoje refleksje po przeczytaniu utworu ocenia postawę sąsiadów tytułowej babci J. Olech, Babcia podaje datę powstania stylu zakopiańskiego i skrótowo prezentuje sylwetkę jego twórcy wymienia przykładowe elementy fantastyczne i realistyczne opowiadania Z. Urbanowskiej pisze rozprawkę na temat: Czy Janosik zasługuje na pochwałę? analizuje drzeworyt W. Skoczylasa znajduje w tekście archaizmy rzeczowe wymienia dialekty polszczyzny wie, czym różnią się gwary ludowe od miejskich i środowiskowych wymienia rodzaje gwar środowiskowych wymienia rodzaje zdań złożonych współrzędnie rysuje wykresy zdań złożonych współrzędnie podaje zasady interpunkcji zdań złożonych współrzędnie wymienia nazwiska XX-wiecznych twórców powieści detektywistycznych wymienia cechy rodzajów powieści omówionych na lekcji wskazuje praktyczne zastosowanie organoleptyki i dedukcji omawia początki historii filmu wymienia nazwiska najsłynniejszych aktorów filmowych XX wieku wymienia przykłady gatunków filmowych wyjaśnia, kim są paparazzi i ocenia ich działania wyjaśnia, kim jest idol; opowiada o swoim idolu bierze udział w dyskusji na temat bezkrytycznego naśladowania idoli ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który spełnił wymagania edukacyjne na ocenę dostateczną a ponadto: wymienia inne osoby, które dokonały ważnych zmian w świecie Zmieniajmy świat – oś czasu, wskazuje, jaki może mieć wpływ na zmiany w świecie dokonuje autorefleksji – czy mógłby zostać kimś sławnym? interpretuje utwór Cz. Niemen, Dziwny jest ten świat dostrzega ponadczasowość utworu rozumie wymowę plakatu z filmu The Wall rozpoznaje potoczne związki frazeologiczne określa funkcję związków frazeologicznych w wypowiedziach bohatera J.D. Salinger, Buszujący w zbożu objaśnia tytuł wywiadu uzasadnia swoją opinię na temat postawy bohatera powieści Salingera ocenia postawę konformistyczną i nonkonformistyczną pisze dialog pokazujący rozwiązanie konfliktowej sytuacji wyjaśnia sugestywną wymowę scenek pantomimicznych charakteryzuje myślenie magiczne, podaje przykłady wyjaśniające to pojęcie dowodzi, że ochrona przyrody jest ważna określa motywacje działań bohaterki B. Rosiek, Pamiętnik narkomanki wnioskuje na podstawie tekstu, co bohaterka myśli o sobie, a co o innych ludziach ocenia postawę bohaterki wyjaśnia pojęcia: perswazja, manipulacja językowa, aprobata dezaprobata, ironia i potrafi posługiwać się nimi w praktyce językowej tworzy scenki dramowe, wykorzystując wiedzę na temat mechanizmów perswazji oraz manipulacji formułuje trafne wnioski w dyskusji Jak rozmawiać?, omawia podstawowe gatunki literackie romantyzmu objaśnia pojęcia poznane na lekcji 7 charakteryzuje kontekst historyczny omawianej epoki wymienia cechy ballady jako synkretycznego gatunku literackiego porównuje dwa przekłady ballady Goethego J. W. Goethe, Król olszyn.\ Ballada, s.48, 49 (przekład W. Syrokomli oraz W. Szymborskiej) łączy miejsca odwiedzane przez Mickiewicza z utworami tam powstałymi porównuje poznane ballady, dostrzega ich cechy wspólne i różnice wyjaśnia znaczenie neologizmów B. Leśmian, Dusiołek omawia funkcje magicznych przedmiotów w baśniach i legendach wymienia magiczne przedmioty pojawiające się w opowieściach fantastycznych rozmawia o znaczeniu talizmanów dla współczesnych ludzi objaśnia funkcjonowanie podobnych motywów występujących w utworach fantastycznych A.Sapkowski, Droga, z której się nie wraca rozpoznaje mechanizmy parodii, o których jest mowa w tekście J. Olech, Fantasy formułuje argumenty w dyskusji na temat popularności literatury fantasy podaje kilka przykładów tytułów książek należących do gatunku fantasy formułuje trafne argumenty potwierdzające tezę i zapisuje je porządkuje argumenty w logiczny sposób stosuje sformułowania językowe pomocne w pisaniu rozprawki rozpoznaje orzeczenie imienne wie, z jakich części się składa omawia formy czasownika, jakimi może być wyrażone orzeczenie czasownikowe podaje przykłady podmiotów (gramatycznych i szeregowych) wyrażonych innymi częściami mowy niż rzeczownik odróżnia orzeczenie imienne od czasownikowego wyrażonego formą osobową czasownika być określa orzeczenie utworzone z formy czasu przyszłego złożonego jako orzeczenie proste odróżnia dopełnienie bliższe od dalszego rozpoznaje w zdaniu wszystkie rodzaje związków składniowych określa, jakie części zdania tworzą poszczególne rodzaje związków nazywa części zdania wskazuje, jakimi częściami mowy wyrażone są poszczególne części zdania analizuje wiersz Norwida W Weronie pod względem formalnym – jego wersyfikację i środki artystyczne tworzy wypowiedź pisemną na temat aktualności poetyckiej refleksji w wierszu wyjaśnia, jak doszło do wykształcenia się starożytnego modelu dramatu (od pieśni chóru do dialogu między trzema aktorami i chórem wymienia cechy tragedii antycznej opowiada historię powstania pierwszego polskiego teatru wyjaśnia różne znaczenia słowa garderoba interpretuje utwór Szymborskiej W. Szymborska, Życie na poczekaniu znajduje w wierszu motyw podobieństwa życia do teatru wyjaśnia twierdzenie J. Tischnera, że „człowiek jest istotą dramatyczną interpretuje sposób mówienia bohaterów, wyciąga z tego wnioski do ich charakterystyki uzasadnia swoją opinię na temat przyjaźni między bohaterami E. Colfer, Benny i Babe, s. 120.; J. Olech, Miłość zielona, miłość kiełbasiana pisze notkę biograficzną E. Colfera na podstawie przeczytanej recenzji wskazuje cechy gatunkowe recenzji w przykładzie wziętym z prasy rozpoznaje zdania podrzędne podmiotowe, orzecznikowe, przydawkowe, dopełnieniowe, okolicznikowe, orzecznikowe dostrzega wątki autobiograficzne w wierszu Mickiewicza A. Mickiewicz, Do ***, nazywa środki artystyczne zastosowane w utworze wyjaśnia termin powieść epistolograficzna przedstawia najważniejsze fakty z życia Andersena określa stosunek narratora do świata przedstawionego H. CH. Andersen, Mała Syrena uzasadnia swoje zdanie na temat przeznaczenia utworu dla dzieci lub dorosłych wyjaśnia frazeologizmy ze słowem oko 8 porównuje baśń Andersena do filmu animowanego dla dzieci uzasadnia autobiograficzny charakter baśni Andersena Brzydkie kaczątko wymienia charakterystyczne cechy limeryku analizuje listę znaczeń mitu o Narcyzie projektuje symboliczną ilustrację do mitu o Narcyzie omawia schematy opisujące postawy ludzi wobec siebie Czy świat jest sceną?, objaśnia cytaty mówiące o cechach miłości Święty Paweł Pierwszy List do Koryntian (fragm. Hymn o miłości określa zasadność zastosowania w tekście trybu oznajmującego i przypuszczającego wymienia przykłady malarskich dzieł o tematyce patriotycznej oraz nazwiska ich autorów wyjaśnia metafory oraz neologizmy użyte przez poetę C. Norwid, Moja piosnka [II], podsumowuje analizę wiersza – sporządza notatkę podaje trafne argumenty podczas dyskusji na temat uchodźców odczytuje symbolikę zawartą w opisie Prawieku wskazuje w tekście personifikacje opisywanych rzek wyjaśnia funkcję personifikacji i innych środków artystycznych w tekście wyjaśnia, dlaczego poeta w swoim poemacie zmienił fakty z życia Ordona wymienia tytuły innych utworów patriotycznych, w których autorzy ukazują sylwetki polskich bohaterów narodowych interpretuje symbolikę barw w opisie walczących stron objaśnia funkcję pytań retorycznych i powtórzeń pisze zwięzły raport adiutanta z pola bitwy interpretuje rysunek Grottgera Bitwa opisuje reakcję uczniów i nauczyciela na recytację fragmentu Reduty Ordona S. Żeromski, Syzyfowe prace interpretuje tekst Polska potrafi wyjaśnić pojęcia poznane na lekcji etykieta, konwenans, kindersztuba, szablon językowy, empatia stosuje w praktyce zasady pisania formuł powitalnych i pożegnalnych stosuje w praktyce formuły językowe odpowiednie w danej sytuacji komunikacyjnej określa rodzaj zdań podrzędnych rysuje wykres zdania złożonego podrzędnie stosuje zasady poprawnego tworzenia zdania podrzędnie złożonego z imiesłowowym równoważnikiem zdania rysuje wykres zdania podrzędnie złożonego z imiesłowowym równoważnikiem zdania stosuje zasady interpunkcyjne dla zdań złożonych podrzędnie, w tym także zdań z imiesłowowym równoważnikiem zdania ocenia postępowanie bohatera J. Olech, Grzeczność wyjaśnia, skąd pochodzi nazwa pozytywizm prezentuje podstawowe założenia filozofii pozytywistycznej wymienia nazwiska polskich i obcych malarzy realizmu pisze list polecający eksponujący zalety bohaterki E. Orzeszkowa, Marta wyjaśnia pojęcia asymilacja i emancypacja na podstawie fragmentu powieści wyjaśnia, na czym polegała dyskryminacja kobiet wyjaśnia, na czym polegały nowatorskie metody nauczania Marii Skłodowskiej i jej przyjaciół pisze rozprawkę, w której uzasadnia, czy chciałby uczyć się tak, jak robiły to córki Marii Skłodowskiej pisuje wybrany instrument muzyczny na jeden z podanych sposobów uzasadnia, że utwór Sienkiewicza jest nowelą H. Sienkiewicz, Janko Muzykant określa stosunek narratora do tytułowego bohatera oraz do mieszkańców wsi odróżnia agresję fizyczną od psychicznej w języku postaci ojca z powieści Kuczoka znajduje przejawy przemocy psychicznej pisze rozprawkę uzasadniającą, że przemocy nie można tolerować W. Kuczok, Gnój 9 (antybiografia) tworzy notatkę na podstawie przeczytanego tekstu R. Kapuściński, Heban wybiera z tekstu najbardziej poruszający fragment i uzasadnia swój wybór wyjaśnia terminy dotyczące słownictwa mogącego wyrażać agresję – ekspresywizmy, brutalizmy, przekleństwa, wyzwiska, wulgaryzmy dostrzega agresywne zachowania językowe w mediach tworzy mapę myśli wyrazu dom (4) analizuje przenośne i dosłowne znaczenia podanych wyrażeń (4) pisze wypracowanie na temat: Czym jest dla mnie dom? interpretuje wiersz L. Staffa nazywa wartości, którymi kierowali się rodzice i babcia głównej bohaterki D. Terakowska, Tam, gdzie spadają anioły opisuje przemianę, która zaszła w rodzicach Ewy objaśnia znaczenie podanych związków frazeologicznych ocenia relacje między Ethanem a jego rodzicami A.Onichimowska,Ethan. Głód nazywa uczucia, których doświadczał Ethan w domu z rodzicami i u dziadka odróżnia sprawozdanie oficjalne od nieoficjalnego pisze sprawozdanie z różnych wydarzeń kulturalnych pisze reportaż o tematyce szkolnej w przeczytanym różne formy wypowiedzi: opis, relacja, opowiadanie, monolog, dialog wymienia nazwiska Polaków, którzy przyczynili się do przełomu cywilizacyjnego końca XIX wieku wyjaśnia XIX-wieczną potrzebę poruszania w prasie tematyki postępu cywilizacyjnego wyciąga wnioski na temat codziennego życia ludzi ówczesnej Warszawy znajduje w tekście opinie narratora uzasadnia tezę o uczłowieczeniu maszyny z opowiadania Lema Jak ocalał świat uzasadnia, że opowiadanie Lema zalicza się do literatury fantastycznonaukowej jako członek grupy uzasadnia jedną z podanych tez posługuje się pojęciami omawianymi na lekcji w analizie utworów literackich pisze streszczenie utworu – wybranego gatunku literatury fantastycznej odnajduje w tekście neologizmy Lema omawia cechy poszczególnych stylów funkcjonalnych omawia gatunki pisane w stylach naukowym i publicystycznym rozpoznaje styl analizowanego tekstu Styl – czyli słowa odpowiednie do sytuacji wyjaśnia, czym jest pleonazm omawia kategorie słowotwórcze wyrazów określa relacje pomiędzy treścią a zakresem wyrazu podaje przykłady zapożyczeń z różnych języków prezentuje kryteria oceny zapożyczeń w utworze poetyckim wyszukuje neologizmy artystyczne i objaśnia ich znaczenia stosuje w praktyce zasady pisowni skrótów odróżnia skrótowce literowe od głoskowych, sylabowych i mieszanych przedstawia zasady używania skrótowców w zdaniu podaje rodzaj gramatyczny skrótowców funkcjonujących w polszczyźnie uzasadnia przynależność danej wypowiedzi do konkretnego stylu językowego wymienia nazwiska twórców z przełomu wieków, polskich i obcych, oraz ich dzieł wyjaśnia pojęcia omówione na lekcji wymienia wynalazki, które przyczyniły się do rozwoju kultury wymienia nazwiska polskich i obcych twórców ekspresjonizmu i impresjonizmu odróżnia obraz ekspresjonistyczny od impresjonistycznego porównuje obrazy ekspresjonistyczne i impresjonistyczne 10 podaje przykłady sformułowań językowych opisujących kolory, dźwięki, zapachy, ruch; K. Przerwa Tetmajer, Melodia mgieł nocnych [Nad Czarnym Stawem Gąsienicowym], określa ich funkcję określa nastrój utworu wyciąga wnioski na temat szczęścia z bajki o królu i interpretuje ją W. Myśliwski, Kamień na kamieniu charakteryzuje styl wypowiedzi narratora podaje cechy odmiany języka, do której zalicza się mowa narratora uzasadnia, że opowiadanie można nazwać satyrą S. Mrożek, Wesele w Atomicach określa cel zestawienia tradycyjnej wsi z elementami z przyszłości podaje przykłady stylizacji gwarowej wyraża swoje zdanie na temat: czy każda pomoc jest zawsze mile widziana? definiuje słowo prywatność wyraża swoje zdanie w rozprawce w uporządkowany i spójny sposób rozpoznaje archaizację w tekście odróżnia rodzaje archaizmów (4) pisze teksty w gwarze uczniowskiej rozpoznaje rodzaj podanych zdań złożonych współrzędnie rysuje wykres do podanego zdania złożonego współrzędnie wyjaśnia, czym jest dedukcja i indukcja przeprowadza organoleptyczny charakteryzuje przedmioty znajdujące się w klasie dedukcję na temat wyglądu i zachowania kolegi w hipotetycznej sytuacji w sposób objaśnia pojęcia omówione na lekcji i posługuje się nimi, gdy analizuje film kadr, ujęcie (i jego rodzaje), cięcie, plan filmowy (i jego rodzaje), scenariusz, scenopis, scenografia, producent, adaptacja filmowa, ekranizacja, gatunki filmowe wymienia nazwiska pierwszych twórców filmu objaśnia słowo celebryta, dopisuje do niego wyrazy bliskoznaczne wyraża opinię na temat bezkrytycznego naśladowania swoich idoli wyznacza kryteria nazwania kogoś gwiazdą filmową Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który spełnił wymagania edukacyjne na ocenę dobrą a ponadto: dokonuje refleksji na temat dziedzin, w których mógłby dokonać znaczących zmian w świecie Zmieniajmy świat – oś czasu, wymienia najważniejsze fakty z życia niektórych sławnych osób niewymienionych na osi czasu wyjaśnia, dlaczego utwór stał się kultowy dla młodzieży z lat 60. Cz. Niemen, Dziwny jest ten świat omawia wpływ muzycznego wykonania utworu na siłę wyrazu tekstu ocenia motywacje ludzi dążących do bycia odmieńcami podaje przykłady przejawów obu postaw konformistycznej i nonkonformistycznej definiuje konflikt pokoleń J. Olech, Konflikt pokoleń, wyjaśnia, co zyskujemy w relacjach z innymi, gdy wykazujemy się empatią wyraża opinię na temat: czy dzieci mają wpływ na decyzje zapadające w rodzinie wyjaśnia pojęcie racja stanu w odniesieniu do ochrony polskiej przyrody wymyśla trafne i ciekawe hasła promujące proekologiczne działania wyszukuje zabytki i miejsca wpisane na listę UNESCO podaje przykłady sytuacji, w których bunt może przynieść korzyści oraz takich, w których buntowanie się jest niszczące analizuje teksty reklamowe, korzystając z informacji zgromadzonych na lekcji Jak działać słowami? – o ocenach, perswazji i manipulacji ocenia poziom oglądanej dyskusji, potrafi określić jej cel oraz rzeczowość argumentów wymienia najważniejsze motywy pojawiające się w twórczości poetów romantycznych 11 wyjaśnia różnice między romantyzmem polskim i obcym ocenia przekłady ballady Goethego Król olszyn. Ballada, s.48, 49 (przekład W. Syrokomli oraz W. Szymborskiej) omawia różnice językowe obu przekładów ballady uzasadnia swoje zdanie na temat wyrazistości przekazu wiersza i obrazu dostrzega elementy charakterystyczne dla kultury regionu , z którego wywodzili się autorzy poznanych ballad A .Mickiewicz, Świtezianka objaśnia stylistyczne, frazeologiczne oraz słowotwórcze innowacje w utworze poety i ocenia ich zasadność B. Leśmian, Dusiołek określa funkcję środków artystycznych w opisie bohaterki tekstu A.Sapkowski, Droga, z której się nie wraca wymienia nazwiska kilku autorów gatunku fantasy co zyskuje utwór literacki dzięki zabiegom, o których jest mowa w tekście J. Olech, Fantasy, dobiera do tematu rozprawki najodpowiedniejszy schemat wymienia precyzyjność oraz spójność jako cechy typowe dla rozprawki buduje wypowiedzi zgodnie z zasadami użycia liczby pojedynczej lub mnogiej w orzeczeniu z podmiotem towarzyszącym rozpoznaje rodzaje okoliczników: czasu, miejsca, celu, sposobu, przyczyny, warunku, przyzwolenia, stopnia i miary stosuje zasady poprawności związku głównego z podmiotem szeregowym identyfikuje związek z wyrażeniem przyimkowym jako związek przynależności rozpoznaje w zdaniu wyrazy, które pozostają poza związkami składniowymi określa związki składniowe stosuje zasady interpunkcji zdania pojedynczego wymienia przykłady różnych tekstów kultury o tematyce miłosnej omawia zależności między budową i stroną artystyczną wiersza a jego wymową C. Norwid, W Weronie przedstawia podstawowe informacje na temat najważniejszych twórców dramatu antycznego wymienia nazwiska autorów i aktorów sztuk dramatycznych w teatrze elżbietańskim planuje międzyklasowy konkurs scenek teatralnych, spektakl szkolnego teatru, spotkanie ze znanym aktorem projektuje biuletyn informujący o dniu szkolnego Święta Teatru adaptuje wybrany tekst literacki do wystawienia na scenie wymienia słynne postacie filmowe i teatralne amantek i amantów demonstruje wzorcową recytację fragmentu tragedii Szekspira porównuje dwa utwory poetki, zapisuje wnioski z ich analizy W. Szymborska, Życie na poczekaniu; C. Wodziński, Kim jest człowiek wyjaśnia znaczenie sformułowania teatralizacja życia codziennego samodzielnie uzupełnia mapę myśli do hasła: Życie to teatr przekształca fragment tekstu, aby przedstawić punkt widzenia różnych postaci E. Colfer, Benny i Babe, s. 120.; J. Olech, Miłość zielona, miłość kiełbasiana, uzasadnia swoje zdanie na temat języka recenzji J. Olech wymienia nazwiska znanych polskich recenzentów wyjaśnia, czym różnią się od siebie poszczególne rodzaje recenzji, zwłaszcza w części argumentacyjno komentującej ocenia recenzje z portali internetowych pisze recenzję wydarzenia kulturalnego – posługuje się poprawnym językiem używa trafnych argumentów, uzasadnia swoje zdanie rozpoznaje wszystkie rodzaje zdań okolicznikowych odróżnia zdania podrzędne orzecznikowe od dopełnieniowych świadomie stosuje poszczególne rodzaje zdań złożonych podrzędnie w swoich wypowiedziach charakteryzuje postawę zwaną werteryzmem ; omawia genezę tej nazwy odpowiada na pytanie, na czym polegał tragizm głównej bohaterki H. CH. Andersen, 12 Mała Syrena uzasadnia przynależność filmu do popkultury pisze wypracowanie - uzasadnia, które znaczenie mitu jest dla niego najbardziej przekonujące S. Jaworski, Narcyz interpretuje obraz Waterhouse’a omawia schematy opisujące postawy ludzi wobec siebie, posługuje się tymi schematami , by opisać relacje ludzi ze swojego otoczenia tworzy własną definicję miłości rozpoznaje wydarzenia historyczne na znanych obrazach polskich malarzy definiuje pojęcie patriotyzm i porównuje swoje wnioski z hasłem słownikowym podsumowuje dyskusję, formułuje wnioski odnajduje w wierszu nawiązania do biografii Norwida C. Norwid, Moja piosnka [II], wypowiada się na temat znaczenia określenia emigracja wewnętrzna porównuje swoje wnioski z definicją słownikową wyjaśnia funkcję personifikacji i innych środków artystycznych w tekście O. Tokarczuk,Prawiek i inne czasy posługuje się poprawnym, urozmaiconym językiem w opisie swojej małej ojczyzny prezentuje, jak słowo ojczyzna zmieniało swoje znaczenie analizuje dygresję dotyczącą cara (5) wskazuje środki artystyczne, które służą budowaniu napięcia w tekście A. Mickiewicz, Reduta Ordona na podstawie tekstu wnioskuje, jaka jest odautorska ocena postawy Ordona wskazuje symboliczne detale na rysunku Grottgera omawia wpływ literatury patriotycznej na kształtowanie się postaw ówczesnej młodzieży dostrzega ironię w wypowiedziach narratora, określa jej funkcję w tekście S. Żeromski, Syzyfowe prace wyraża swoje zdanie na temat, jak dzisiaj powinien objawiać się patriotyzm uzasadnia, dlaczego dana formuła językowa jest najlepsza w analizowanej sytuacji komunikacyjnej Etykieta – czyli kto zna proporcją, mocium panie wykorzystuje wiedzę natemat budowy i rodzajów zdań podrzędnie złożonych, by jak najtrafniej wyrazić myśli w tworzonych przez siebie tekstach w praktyce pisarskiej stosuje zasady poprawnego tworzenia zdania podrzędnie złożonego z imiesłowowym równoważnikiem zdania wykorzystuje wiedzę na temat budowy zdania podrzędnie złożonego, by zastosować właściwą interpunkcję w swoich tekstach przygotowuje adaptację teatralną scenki o grzeczności prezentuje założenia filozoficzne na jakich oparty był światopogląd pozytywistyczny wypowiada się na temat form działalności społecznej określa ważne problemy społeczne we współczesnym świecie wyjaśnia pojęcie harmonijny rozwój po skorzystaniu z różnych źródeł przedstawia klasie sylwetkę jednej z córek Marii Skłodowskiej wyjaśnia, czemu miało służyć tragiczne zakończenie noweli H. Sienkiewicz, Janko Muzykant pisze artykuł na temat życia wiejskich dzieci w XIX w. znajduje i przedstawia klasie informacje o nauce dzieci mieszkających w XIX wiecznym mieście objaśnia stwierdzenie, że przemoc rodzi przemoc wie, co może zrobić, by pomóc afrykańskim dzieciom , potrafi taką pomoc zorganizować określa funkcję wulgaryzmów w literaturze pięknej ocenia, jak częste używanie wulgaryzmów może zmienić wypowiedź i wypowiadającego się wyjaśnia na czym polega tabu językowe wyjaśnia odwołanie do biblijnego raju zawarte w tekście O. Tokarczuk wyprowadza z tekstu wnioski na temat tego, co dała bohaterom wiara w anioły i ich poszukiwania 13 wyjaśnia, o jakich rodzajach głodu mówi tekst (5A.Onichimowska, Ethan. Głód charakteryzuje filozofię życiową dziadka Ethana dowodzi, że opowiadanie pokazuje uniwersalny problem, nie tylko kłopoty jednego nastolatka podsumowuje temat poruszone w rozdziale Obrazki z codzienności; wypunktowuje problemy młodzieży, o jakich była świadomie stosuje cechy sprawozdania w praktyce pisarskiej analizuje sprawozdanie pod względem cech gatunkowych pisze reportaż, świadomie wykorzystując wiedzę na temat rodzajów reportażu oraz cech charakterystycznych dla tego gatunku uzasadnia, że reportaż A. Fostakowskiej jest pogłębioną analizą rzeczywistości i porusza problemy współczesnej młodzieży przekształca na reportaż wybrany tekst z podręcznika odpowiada na pytanie, jak mogła zmienić się psychika ludzi i ich światopogląd pod wpływem ogromnego postępu techniki ocenia sposób zwracania się do siebie bohaterów tekstu B. Prus, Kroniki tygodniowe odnajduje w tekście neologizmy Lema (4) i określa ich funkcję w utworach science fictionS. Lem, Jak ocalał świat dostrzega ponadczasowość opowiadania Lema (5) odczytuje przesłanie utworu wykorzystuje wiedzę na temat cech poszczególnych stylów, tworząc teksty funkcjonalne Styl – czyli słowa odpowiednie do sytuacji znajduje błędy stylistyczne w podanych tekstach tworzy własny tekst w określonym stylu znajduje pleonazmy w podanych tekstach posługuje się pojęciami wprowadzonymi na lekcji, analizując wyrazy pod względem słowotwórczym i semantycznym treść wyrazu, zakres wyrazu, znaczenie realne wyrazu, znaczeniem słowotwórcze wyrazu, znaczenie etymologiczne wyrazu, kategorie słowotwórcze określa kategorie słowotwórcze analizowanych wyrazów omawia kryteria oceny neologizmów charakteryzuje i ocenia przykłady neologizmów ocenia przydatność najnowszych zapożyczeń z języka angielskiego tworzy poprawne zdania z różnymi rodzajami skrótowców uzasadnia swoją opinię na temat adaptacji dzieł literackich na język subkultur młodzieżowych dokonuje przekształceń stylistycznych różnych tekstów omawia zjawiska artystyczne z przełomu wieków (rozkwit cyganerii artystycznej, spotkania w kawiarniach i kabaretach) rozpoznaje dzieła ekspresjonistyczne i impresjonistyczne wśród obrazów z różnych czasów i szkół przeprowadza pełną analizę i interpretację przykładowego obrazu ekspresjonistycznego i impresjonistycznego zalicza wiersz Tetmajera do jednego z poznanych nurtów artystycznych; uzasadnia swoją opinię K. Przerwa- Tetmajer, Melodia mgieł nocnych [Nad Czarnym Stawem Gąsienicowym] porównuje wiersz z obrazem – jako dwie wersje opisu przyrody; redaguje wnioski podsumowuje rozważania o sztuce: uzasadnia, które formy sztuki najlepiej posłużą do pokazania swoich poglądów, które – do wyrażenia emocji, a które – do opisania rzeczywistości pisze wypracowanie zainspirowane obrazem J. Chełmońskiego charakteryzuje stosunek narratora do przekształcania przyrody przez człowieka S. Mrożek, Wesele w Atomicach wyjaśnia, na czym polega humor w opowiadaniu Mrożka odpowiada na pytanie: dlaczego ludzie chcą chronić swoją prywatność?; podaje przykłady z życia 14 podaje trafne argumenty w rozprawce, posługuje się poprawną polszczyzną, podsumowuje rozważania określa swój stosunek do folkloru; uzasadnia swoje zdanie wymienia najważniejsze cechy polskich dialektów (małopolskiego, śląskiego, wielkopolskiego, mazowieckiego) oraz języka kaszubskiego charakteryzuje odmiany polszczyzny środowiskowej stosuje w praktyce językowej zasady interpunkcji zdań złożonych współrzędnie wykorzystuje wiedzę na temat zdań złożonych współrzędnie w tworzeniu własnych tekstów wymienia przykłady XX---wiecznych powieści detektywistycznych i ich autorów objaśnia, w jaki sposób metoda dedukcji może być użyteczna dla twórców literatury detektywistycznej opowiada o początkach i rozwoju sztuki filmowej pisze scenariusz do wybranego fragmentu powieści detektywistycznej interpretuje ekranizację powieści porównuje literacki i filmowy portret wybranego bohatera wyznacza kryteria nazwania kogoś gwiazdą filmową uzasadnia swoją opinię prezentuje informacje o sławnej osobie, która pomaga potrzebującym Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który spełnił wymagania edukacyjne na ocenę bardzo dobrą a ponadto poprzez umiejętne stawianie pytań dba o udział innych w dyskusji podejmuje własne próby poetyckie – pisze wiersz z utworzonymi przez siebie neologizmami organizuje klasowy happening podejmuje poetycką próbę napisania limeryku świadomie używa środków artystycznych, by stworzyć odpowiedni nastrój w tekście w opisie swojej małej ojczyzny przygotowuje referat lub multimedialną prezentację na temat swojej pasji w opisie instrumentu stosuje znane środki artystyczne pisze scenkę o tematyce współczesnej na wzór tekstu Prusa tworzy własny wiersz oddziałujący na zmysły czytelnika pisze opowiadanie detektywistyczne 15
