Działalność wydawnicza

Działalność wydawnicza
Planujemy jak co roku wydać kolejny tom wydawnictwa „Kalendarz Żorski” oraz
„Kalendarz Żorski dla dzieci” przygotowywany przez komitet redakcyjny pod kierunkiem
Lucjana Buchalika.
Rozpoczną się prace nad kolejnym II tomem rocznika muzealnego „Ludzie i Kultury”, będzie
poświęcony wspólnocie kulturowej oraz więziom braterstwa łączącym Dogonów
i Kurumbów. Jest to efekt badań prowadzonych w Afryce Zachodniej od połowy lat 90. XX
wieku, druk planowany jest na koniec roku 2008. Będzie to publikacja pracy doktorskiej
Lucjana Buchalika pt. „Więzi braterstwa braterstwa u ludów Dogon i Kurumba jako wynik
wspólnoty losów i kultury. Studium z etnohistorii”.
W Dziale Historii i Kultury Regionu przygotowany i wydrukowany zostanie
przewodnik po ekspozycji dla zwiedzających.
Okolicznościowe wydawnictwo towarzyszące wystawie „Z dziejów kolejnictwa w
Żorach” przygotowane przez Jana Delowicza.
Planujemy wydanie dwóch tomów „Zeszytów muzealnych” – wydawnictwa
edukacyjnego, prezentującego w bardzo nowoczesnej formie edytorskiej problemy z zakresu
szeroko pojętych kultur rodzimych i pozaeuropejskich. Dotyczyć będą projektów: „Na
ścieżkach Yaka” przygotowanego przez Anitę Czerner oraz „Zabawka ludowa w Polsce i
Afryce Zachodniej” przygotowanego przez Jacka Struczyka.
Prace badawcze
Muzeum planuje kontynuację badań w Burkinie Faso wśród ludów Kurumba, Dogon,
Bobo i Lobi, pod roboczym tytułem Wyprawa Etnologiczna „Pelayo 2007”. Będzie to
kontynuacja wcześniejszych wypraw naukowo-badawczych. Celem jej będzie prowadzenie
badań etnograficznych nad procesem przemian w tradycyjnej kulturze ludów kręgu
woltyjskiego.
W trakcie wyprawy będzie także gromadzona kolekcja eksponatów oraz zostanie wykonana
dokumentacja fotograficzna i filmowa dla Działu Kultur Pozaeuropejskich. Muzeum poszerza
również swoją działalność naukową na Amerykę Łacińską jako rezultat pozyskania
specjalisty-etnologa zajmującego się tym regionem.
W ramach prowadzonych prac badawczych przez pracowników Działu zorganizowane
zostaną wyprawy:
1. Wyprawa Etnologiczna „Segou 2008”
Teren badawczy wyprawy został wyznaczony terytorium zamieszkania ludu
Dogonów, ze szczególnym uwzględnieniem trzech środowisk geograficznych przez nich
zamieszkiwanych (Płaskowyżu Bandiagary, Falez Bandiagary oraz nizin Seno i Gondo
leżących
u podnóża).
Czas badań: 28.02.-05.03.2008 r.
Zakres prowadzonych badań obejmować będzie:
1. zagadnienia związane z pojęciem sztuki afrykańskiej wśród Dogonów oraz jej
systematyką;
2. przekaz tradycji (w kontekście sztuki) i jego funkcjonowanie w zmieniających się
realiach kulturowo-religijnych społeczności dogońskich;
3. zmiany zachodzące w tradycyjnych kanonach estetycznych pod wpływem kontaktu ze
światem „białych”;
4. nowoczesne formy wytwarzania sztuki i handlu sztuką (manufaktury uliczne i
artisany);
5. udział w festiwalach marionetek w Segou i festiwalu kultury dogońskiej w Douentzy
w celu dokumentacji współczesnych europejskich form oddziaływania przez sztukę;
6. funkcjonowanie wizerunku bin Ladena w świadomości mieszkańców Mali;
7. wpływ islamskich ruchów fundamentalistycznych na wyznawców „czarnego islamu”.
Uczestnicy:
mgr Katarzyna Podyma – Muzeum Miejskie w Żorach
dr Jacek Łapott – Muzeum Narodowe w Szczecinie
mgr Ewa Prądzyńska - Muzeum Narodowe w Szczecinie
2. Wyprawa etnologiczna „La ruta de Mayas 2008”
Teren badawczy wyprawy:


Obszar Parku Triangulo, na terenie którego znajduje się stanowisko Nakum, położone
w dżungli północno-wschodniej Gwatemali – miejsce działania Projektu
Archeologicznego Nakum;
Okolice jeziora Atitlan, centralna Gwatemala – miejsce, gdzie zostaną
przeprowadzone badania wśród wiosek Majów.
Czas badań: 05.05.-05.06.2008 r.
Zakres prowadzonych badań obejmować będzie:



Przeprowadzenie badań etnologicznych dotyczących współczesnej transformacji
tradycyjnych ubiorów kobiecych – huipil
Zebranie materiału audiowizualnego podczas misji archeologicznej w Nakum oraz
w wioskach Indian Majów.
Zakup eksponatów do Muzeum
Uczestnicy:
mgr Anita Czerner – Muzeum Miejskie w Żorach
mgr Ewa Prądzyńska – Muzeum Narodowe w Szczecinie
Współpraca:
Ambasada Republiki Gwatemali w Berlinie;
IDAEH Gwatemala – Instytut Antropologii i Historii w Gwatemali;
Museo Nacional de Arqueológia y Etnología – Narodowe Muzeum Archeologii
i Etnologii w Gwatemali.
3. Wyprawa Etnologiczna „Donfe 2008”
Teren badawczy wyprawy wyznacza terytorium zamieszkania Dogonów z Mali i
Kurumbów i Lobi z Burkiny Faso.
Czas badań: 16.10.-30.11.2008 r.
Zakres prowadzonych badań obejmować będzie:
1. zmian zachodzących w kulturze Dogonów i Kurumbów pod wpływem turystyki,
środków masowego przekazu i wytworów cywilizacji postindustrialnej;
2. wpływ pór roku na przemiany zachodzące w życiu codziennym Dogonów i
Kurumbów;
3. próba odtworzenia tradycyjnego budownictwa Kurumbów;
4. nowoczesne formy wytwarzania sztuki i handlu sztuką (manufaktury uliczne i
artisany);
5. dokumentacja życia codziennego w kontekście zachodzących przemian wśród Lobi;
6. funkcjonowanie wizerunku bin Ladena w świadomości mieszkańców Mali;
7. wpływ islamskich ruchów fundamentalistycznych na wyznawców „czarnego islamu”.
Uczestnicy:
mgr Katarzyna Podyma – Muzeum Miejskie w Żorach
dr Jacek Łapott – Muzeum Narodowe w Szczecinie
dr Lucjan Buchalik – Muzeum Miejskie w Żorach
W trakcie wszystkich trzech wypraw będzie gromadzona kolekcja eksponatów
(szczególnie wśród Lobi) oraz zostanie wykonana dokumentacja fotograficzna i filmowa dla
Działu Kultur Pozaeuropejskich.
W roku 2008 kontynuowane będą prace nad opracowaniem zbiorów muzealnych na
kartach katalogu naukowego oraz przygotowaniami do ich multimedialnej prezentacji.
Uzupełnione zostaną braki w dokumentacji naukowej, co z całą pewnością jest sprawą
priorytetową dla poprawnego funkcjonowania Muzeum.
Dział Dokumentacji prowadził będzie prace nad przejętymi z Miejskiego Ośrodka Kultury w
Żorach zbiorami fotografii Ludwika Wacławczyka, które wykorzystane w części zostaną przy
opracowaniu wydawnictwa „Żorzanie w XX wieku”. Niezbędne jest uregulowanie prawne w
zakresie praw autorskich. Zadania tego nie udało się zrealizować w roku ubiegłym.
Wykonanie zadania zależy od współpracy pana Wacławczyka.