Określenie warunków przejścia wielkich wód w rzekach regionu
advertisement
Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy OKREŚLENIE WARUNKÓW PRZEJŚCIA WIELKICH WÓD W RZEKACH REGIONU WODNEGO WISŁY ŚRODKOWEJ Z UWZGLĘDNIENIEM WIELKOŚCI PRZEPŁYWÓW CHARAKTERYSTYCZNYCH W PROFILU ZAWICHOST Autorzy: Jerzy Niedbała Michał Ceran Marcin Dominikowski Warszawa, 30.07.2012 Wersja druga Spis treści Charakterystyka hydrologiczna regionu wodnego Wisły Środkowej ...................................................... 3 Wstęp .................................................................................................................................................. 3 Omówienie sytuacji hydro-meteorologicznych wywołujących powodzie na środkowej Wiśle (na przykładzie powodzi historycznych) ........................................................................................................ 6 Wezbranie opadowe w lipcu-sierpniu 1960 ........................................................................................ 7 Wezbranie opadowe w czerwcu 1962 ................................................................................................ 9 Wezbranie opadowe w lipcu 1970 ...................................................................................................... 9 Wezbranie opadowe w lipcu 1980 .................................................................................................... 10 Wezbranie opadowe w lipcu 2001 .................................................................................................... 10 Wezbranie opadowe maj-czerwiec 2010 .......................................................................................... 10 Wezbrania roztopowe ....................................................................................................................... 11 Wezbranie roztopowe w kwietniu 1958 ........................................................................................... 11 Wezbranie roztopowe marzec-kwiecień 1979 .................................................................................. 12 Charakterystyka przejścia wielkich wód dla Wisły od Zawichostu do Włocławka i jej głównych dopływów .......................................................................................................................................... 13 Stany i przepływy charakterystyczne na stacjach wodowskazowych znajdujących się w regionie wodnym Wisły Środkowej, parametry zlewni zamkniętych profilami wodowskazowymi oraz zestawienie przepływów o zadanym prawdopodobieństwie przewyższenia wraz z rzędnymi. ....... 15 Analiza krzywych przepływu z wybranych stacji wodowskazowych dorzecza Wisły Środkowej ...... 18 Analiza opadów średnich w dorzeczu Środkowej Wisły w latach 1951-2010 ................................... 35 Katalog największych wezbrań okresu 1951-2010 ................................................................................ 39 2 Charakterystyka hydrologiczna regionu wodnego Wisły Środkowej Wstęp Długość Wisły na odcinku od ujścia Sanu do zapory we Włocławku wynosi 395 km, a zlewnia tego odcinka rzeki to obszar o powierzchni 121 915 km2. W tabeli 1 podano powierzchnię zlewni częściowych Wisły Środkowej w najważniejszych punktach węzłowych rzeki. Tab. 1. Powierzchnie zlewni częściowych Wisły Środkowej w charakterystycznych punktach węzłowych Punkt węzłowy Wisła poniżej ujścia Sanu Wisła poniżej ujścia Kamiennej Wisła poniżej ujścia Wieprza Wisła poniżej ujścia Pilicy Wisła poniżej ujścia Narwi Wisła poniżej ujścia Bzury Wisła w profilu stopnia wodnego Włocławek Km biegu rzeki 279,7 324,5 391,8 457,0 550,5 587,3 Powierzchnia zlewni [km2] 50 319,3 54 335,9 68 231,5 81 761,4 160 261,8 168 422,6 675,0 172 234,0 Zlewnia Środkowej Wisły jest asymetryczna, ze zdecydowanie większym udziałem obszaru położonego po prawej stronie rzeki. Największe prawostronne dopływy to: Wieprz, Świder i Narew, a lewostronne to: Kamienna, Radomka, Pilica i Bzura. Największym dopływem Wisły jest rzeka Narew, która bieg swój rozpoczyna na Białorusi i zbiera wody z Podlasia, Mazur i północno-wschodniej części Mazowsza. Na wysokości Jeziora Zegrzyńskiego do Narwi uchodzi jej największy dopływ - Bug, który rozpoczyna swój bieg na Ukrainie i przepływa przez województwa: lubelskie, podlaskie i mazowieckie, a obszar zlewni obejmuje również obszary na Ukrainie i Białorusi. Największym prawostronnym dopływem Wisły jest Pilica ze źródłami w województwie śląskim, przepływająca przez województwa śląskie, łódzkie i mazowieckie, a obszar zlewni obejmuje również fragment województwa małopolskiego. Zestawienie największych bezpośrednich dopływów Wisły Środkowej przedstawiono w tabeli 2. 3 Tab. 2. Największe dopływy bezpośrednie Wisły Środkowej Rzeka Położenie w stosunku do Wisły Powierzchnia zlewni [km2] Kamienna Iłżanka Wieprz Radomka Pilica Świder Jeziorka Narew Bzura Skrwa (prawa) lewostronny lewostronny prawostronny lewostronny lewostronny prawostronny lewostronny prawostronny lewostronny prawostronny 2007,9 1127,4 10415,2 2109,5 9273,0 1309,9 975,3 75175,2 7787,5 1704,0 Lokalizacja ujścia do Wisły [km biegu rzeki Wisły] 324,5 340,9 391,8 431,9 457,0 492,0 493,7 550,5 587,3 645,5 4 Rys. 1. Mapa dorzecza Wisły Środkowej na tle podziału administracyjnego 5 Omówienie sytuacji hydro-meteorologicznych wywołujących powodzie na środkowej Wiśle (na przykładzie powodzi historycznych) Powodzie na środkowej Wiśle wywołane są wezbraniami, spowodowanymi intensywnym zasilaniem koryta rzecznego lub zahamowaniem odpływu przez lód rzeczny. Na tym odcinku Wisły wyróżnia się 3 rodzaje wezbrań: − wezbrania opadowe: spowodowane są intensywnymi opadami deszczu o szerokim zasięgu w dorzeczu górnej Wisły – w ich wyniku powstają fale wezbraniowe, które przemieszczając się Wisłą powodują zagrożenie powodziowe wzdłuż całego biegu rzeki, − wezbrania roztopowe: spowodowane są tajaniem pokrywy śnieżnej często z towarzyszeniem deszczu co powoduje zwiększenie wysokości wezbrania. Występują na wszystkich rzekach Polski lecz najbardziej groźne są na dużych rzekach nizinnych (np. w środkowym i dolnym biegu Wisły), wielkość i przebieg wezbrania roztopowego zależy od ilości wody zgromadzonej w pokrywie śnieżnej, intensywności procesu topnienia (temperatura powietrza) i stopnia przemarznięcia gruntu, − wezbrania zatorowe: powodowane są zatrzymywaniem i piętrzeniem śryżu w okresie zamarzania rzeki lub kry lodowej w czasie roztopów. Tworzą się głównie na płyciznach i innych przeszkodach na dużych rzekach nizinnych – podczas każdego mroźnego sezonu zimowego powstają powyżej zapór wodnych i stopni piętrzących; Na Wiśle Środkowej zdarzają się również wezbrania mieszane, gdy fala roztopowa jest dodatkowo zasilana opadami deszczu. Różnorodność typów wezbrań wynika z mieszanego charakteru zasilania zlewni – opadowego w górskiej, południowej części zlewni i roztopowego, w nizinnej, dolnej części (rys.2). Rzeka na omawianym odcinku ma charakter tranzytowy i przenosi oba typy wezbrań. Z analiz wynika, że na środkowej Wiśle przeważają wezbrania półrocza zimowego. Stanowią one 64% wszystkich wezbrań i najczęściej pojawiają się w marcu. Wezbrania letnie występują przeważnie w lipcu, nieco rzadziej w sierpniu i czerwcu. Najgroźniejsze wezbranie w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat wystąpiło jednak w maju (2010 rok). Mimo, że w środkowym biegu Wisły dominują wezbrania roztopowe (często podpiętrzane zatorami lodowymi), najwyższe poziomy wody Wisła osiągała podczas wezbrań letnich (1960, 1962, 2010). Charakterystyczne jest również to, że wysokie wezbrania Wisły w grupują się w pewnych okresach – występują rok po roku lub w niewielkich, kilkuletnich odstępach, potem następują dłuższe przerwy i ponownie zwiększa się częstość wezbrań. 6 Rys. 2. Typy wezbrań w Polsce Poniżej przedstawiono na przykładach powodzi historycznych przyczyny i przebieg największych wezbrań na środkowej Wiśle. Największe wezbrania opadowe na środkowej Wiśle zanotowano w następujących okresach: • • • • • • lipiec-sierpień 1960 czerwiec 1962 lipiec 1970 lipiec 1980 lipiec 2001 maj-czerwiec 2010 Wezbranie opadowe w lipcu-sierpniu 1960 Wezbranie zostało wywołane długotrwałymi opadami o dużym zasięgu, a przebieg i rozmiar wezbrania był wynikiem nałożenia się niekorzystnych sytuacji synoptycznych. Większe od średnich opady wystąpiły już w maju, czerwcu i na początku lipca, powodując podniesienie się stanów wody w rzekach. Od 20 do 27 lipca wystąpiły cztery serie intensywnych opadów, które wywołały katastrofalne wezbranie w zlewni górnej Wisły, a także na lewobrzeżnych dopływach Wisły. 7 W dorzeczu górnej Wisły opady rozpoczęły się 23 lipca i utrzymywały się bez przerwy przez 5 dni, a sumy opadu za ten okres w Beskidzie Śląskim i Tatrach przekroczyły 300 mm. Sumy opadu za lipiec w Beskidzie śląskim, Wysokim i Małym oraz w Tatrach przekroczyły 500 mm a na zdecydowane większości obszaru dorzecza górnej Wisły opad wynosił 200-300% normy wieloletniej. W lipcu w dorzeczu środkowej Wisły występowały niemal bez przerwy ulewne deszcze, najsilniejsze w trzeciej dekadzie lipca (600-780% normy dla lipca). Opady powyżej 250 mm zanotowano w Słupi Nowej (Góry Świętokrzyskie), ponad 200 mm w Głownie (zlewnia Bzury) i w Iłży. Na Małej Wiśle w lipcu uformowały się cztery wezbrania. W miarę posuwania się w dół rzeki fale pierwsza i trzecia zanikły, natomiast czwarta przybrała rozmiary katastrofalnej powodzi. Cecha wezbrania lipcowego w 1960 r. było jego narastanie z biegiem Wisły. Zbieganie się fali Wisły z falami dopływów spowodowało ogromny przybór wody. Przepływy maksymalne na środkowej Wiśle przekroczyły 5000 m3/s. W Warszawie zanotowano stan 787 cm – najwyższy od początku XX wieku. 8 Wezbranie opadowe w czerwcu 1962 Wezbranie w czerwcu 1962 wystąpiło po chłodnym i deszczowym okresie w kwietniu i maju. Druga dekada maja charakteryzowała się obfitymi, ciągłymi opadami, z największymi sumami na Mazowszu (Warszawa, Płock i zlewnia Bzury). W trzeciej dekadzie maja wystąpiły obfite opady pochodzenia burzowego. Suma opadów w maju dochodziła do 200 mm, a największe wartości zanotowano w zlewni Małej Wisły. W czerwcu w całym dorzeczu Wisły opady były wyższe od normy, największe wartości zanotowano w pierwszej dekadzie czerwca w dorzeczu górnej i środkowej Wisły. Po przejściu wiosennego wezbrania w kwietniu stany wody początkowo opadały. Obfite opady w drugiej połowie maja spowodowały nasycenie zlewni i wystąpienie wezbrań o różnym nasileniu na Wyżynie Małopolskiej, dopływach środkowej Wisły, a lokalnie również w zlewni Narwi. Groźne wezbrania wystąpiły na lewostronnych dopływach Wisły: Czarnej Przemszy, Nidzie, Kamiennej, Pilicy i Bzurze. W zlewniach prawostronnych dopływów najmocniej wezbrały Raba i Wisłoka. Fala Wisły nałożyła się na wysokie stany wody z poprzedniego miesiąca i zsumowała od ujścia Sanu z kulminacjami dopływów. Sprzyjał temu przebieg i rozkład opadów. Na wiśle kulminacje wezbrania w Sandomierzu i Warszawie były porównywalne z przepływami maksymalnymi z wezbrania z 1960 r. i przekroczyły 5000 m3/s. Wezbranie opadowe w lipcu 1970 Wyjątkowo obfite deszcze, które wystąpiły w trzech okresach opadowych były związane z cyrkulacją niżu południowo-europejskiego, przy występowaniu silnego spływu chłodnego powietrza z północy. Pierwszy incydent opadowy wystąpił 15.07 z opadami do 50 mm w południowo-wschodniej części zlewni górnej Wisły i w paśmie Jaworzyny Krynickiej oraz do 40 mm w Tatrach. Główna fala wystąpiła w dniach 17-19.07, z sumami opadów ponad 100 mm w całej zlewni górnej Wisły. Sumy opadu za okres od 15 do 19.07 w zlewniach Małej Wisły, Soły, Skawy i Dunajca przekraczały 200 mm, osiągając w wyższych partiach gór ponad 300 mm. W dniach 25-26.07 wystąpiła trzecia fala opadów w dorzeczu górnej i środkowej Wisły, osiągając na nizinach do 50 mm, w górach 75 mm, a w zlewni Popradu 100 mm. Wezbranie w 1970 roku miało katastrofalne rozmiary na Wiśle oraz na ujściowych odcinkach górskich dopływów. Fala wezbraniowa na Wiśle miała elewację przekraczająca miejscami 7 metrów. Wskutek pęknięcia wałów w rejonie ujścia Raby i Dunajca, a także przelania się w wielu miejscach wody przez korony wałów, kulminacyjne przepływy na środkowej wiśle nie osiągnęły już maksimów dotąd obserwowanych, jednak olbrzymia fala wezbraniowa, jaka przeszła przez środkową Wisłę osiągnęła wartości kulminacyjne rzędu 5000 m3/s. 9 Wezbranie opadowe w lipcu 1980 Wezbranie w lipcu 1980 było wynikiem długotrwałych opadów występujących w całym dorzeczu Wisły. Sumy opadu kształtowały się w granicach 75 -200 mm, a w górskiej części dorzecza dochodziły do 300 mm. Wysokie fale wezbraniowe uformowały się na Wisłoce, sanie z Wisłokiem i na górnej Wiśle. Fala zebraniowa na środkowej Wiśle osiągnęła w przepływach kulminacyjnych wartości przekraczające 4500 m3/s. Wezbranie opadowe w lipcu 2001 Powódź w lipcu 2001 była wynikiem intensywnych opadów burzowych w drugiej połowie miesiąca. Intensywne opady nie występowały jednocześnie, lecz w kolejnych dniach obejmowały kolejne zlewnie w dorzeczu górnej i środkowej Wisły. Najintensywniejsze opady wystąpiły w trzeciej dekadzie lipca w zlewniach Soły, Skawy i Dunajca oraz w rejonie Gór Świętokrzyskich. Dobowe opady przekraczały 70-90 mm, przy notowaniach na pojedynczych posterunkach rzędu 80-160 mm na dobę. Największe sumy opadu za okres od 16 do 27 lipca zanotowano w zlewniach Soły (278 mm), Skawy (292 mm) i Dunajca (280 mm). Przemieszczająca się górną Wisłą fala wezbraniowa na odcinku poniżej ujścia Dunajca była zasilana wodami opadowymi z regionu Gór Świętokrzyskich. Przejście fali na odcinku Wisły od ujścia Dunajca do ujścia Wieprza zbiegło się ze zwiększonym spływem wód opadowych z lewostronnej jak i prawostronnej części dorzecza. W dniu 31 lipca kulminacja fali wezbraniowej dotarła do Warszawy osiągając stan 706 cm. Wezbranie opadowe maj-czerwiec 2010 Wezbranie w 2010 r. należało do jednych z największych od początku obserwacji hydrologicznometeorologicznych. Spowodowane było dużymi opadami, które występowały od połowy maja. Powodem wystąpienia silnych opadów na południu Polski w czerwcu był rozległy i rozbudowany pionowo układ niżowy, w obrębie którego wykształciły się w krótkim czasie kolejno dwa ośrodki – nad Węgrami i nad zachodnią Ukrainą. Sumy opadów w maju i na początku czerwca dochodziły do 500 mm. Maksymalne opady dobowe na większości stacji wystąpiły 16 maja. Na południu Polski przekraczały one często 50 mm, skrajnie dochodziły do 200 mm. W wyniku wystąpienia znacznych sum opadów nastąpiły wzrosty stanów wody dopływów środkowej Wisły. Wisłą przemieszczała się natomiast fala powodziowa powstała w górnym odcinku rzeki. Spływ wód opadowych był powolny i długotrwały. Podobny charakter miała fala wezbraniowa. Odznaczała się ona gwałtownym, szybkim wzrostem stanu wody oraz powolnym opadaniem. Stany wody 10 zbliżone do maksymalnych utrzymywały się przez 2-3 dni, a przekroczenie stanów alarmowych 6-13 dni. Kulminacja fali wezbraniowej wystąpiła 21 maja w Annopolu, 22 maja w Warszawie i Modlinie, a 23 maja w Kępie Polskiej. W drugiej połowie maja wysokie stany wody utrzymywały się również na dopływach środkowej Wisły, a Wieprzu i Pilicy przekroczone zostały stany ostrzegawcze i alarmowe. Opady, które wystąpiły w dorzeczu górnej Wisły na przełomie maja i czerwca spowodowały uformowanie się następnej fali wezbraniowej. W dorzeczu środkowej Wisły nie zanotowano w tym okresie szczególnie dużych sum opadów. Dzięki na dopływach Wisły nie wystąpiły kolejne wzrosty stanów, jednak przeważnie utrzymywał się wysoki stan wody. Druga fala powodziowa na Wiśle stanowiła kolejne poważne zagrożenie powodzią. Wynikało to m.in. z nasycenia zlewni wodą z majowych opadów oraz uszkodzeń wałów przeciwpowodziowych na niektórych odcinkach wynikających z przejścia pierwszej fali wezbraniowej. W związku ze znacznym wzrostem stanów rzek oraz długim czasie trwania przekroczeń stanów alarmowych w dorzeczu środkowej Wisły doszło do przerwania wałów przeciwpowodziowych i zalania znacznych terenów. W województwie lubelskim wały zostały przerwane łącznie na długości 780 m, co spowodowało zalanie około 12 000 ha. Przerwanie wału nastąpiło dwukrotnie m.in. w miejscowości Zastów Polanowski. Spowodowało to zalanie 90 % gminy Wilków, w tym około 1 600 domów mieszkalnych i gospodarstw. W województwie mazowieckim w dniu 23.05 przerwany został wał na Wiśle Świniarach (poniżej ujścia Narwi) na odcinku 120 m. W wyniku przejścia drugiej fali wezbraniowej nastąpiło przerwanie wału na lewym brzegu w okolicy Kazimierza Dolnego – na granicy miejscowości Janowiec i Janowice. Wezbrania roztopowe Największe wezbrania roztopowe na środkowej Wiśle zanotowano w okresach: • • kwiecień 1958 marzec-kwiecień 1979 Wezbranie roztopowe w kwietniu 1958 Wezbranie objęło swym zasięgiem przede wszystkim zlewnie Narwi z Bugiem oraz niektóre zlewnie rzek pasa wyżyn południowych (Wieprz, Pilica). Zima 1957/58 była mroźna i śnieżna. Ostatnia fala intensywnych opadów śniegu wystąpiła w dniach 31 marca i 1 kwietnia. W ciągu zimy zdarzały się okresy odwilży, w czasie których wzrastał stan wód podziemnych. Na przełomie marca i kwietnia, tuż przed wystąpieniem roztopów, średnia grubość pokrywy śnieżnej wynosiła ok. 30 cm, dochodząc miejscami do 50 cm. Zawartość wody w pokrywie śnieżnej wynosiła około 60 mm. W pierwszych dniach kwietnia nastąpiło ocieplenie. Temperatura powietrza wzrosła powyżej 0⁰C i w połowie miesiąca dochodziła do 15⁰C. 11 Właściwe wezbranie, o katastrofalnych rozmiarach, rozpoczęło się miedzy 6 a 9 kwietnia. Pierwszy przybrał Bug, później Narew i jej dopływy – Biebrza i Pisa. Kulminacja w ujściowym odcinku Bugu (Wyszków) wystąpiła 17.04 przy przepływie 1430 m3/s. Wezbranie na Narwi było groźniejsze niż na Bugu. W Ostrołęce przepływ kulminacyjny, 997 m3/s, wystąpił 20.04. tego samego dnia zanotowano również największy przepływ w ujściu Narwi, który wyniósł 2800 m3/s. Na Wiśle poniżej ujścia Narwi, w Płocku, maksymalny przepływ wystąpił w dniu 11.04 osiągając 5370 m3/s. Wezbranie roztopowe marzec-kwiecień 1979 Na początku grudnia 1978 r. napływające do Polski mroźne i suche powietrze ze wschodu spowodowało głębokie przemarznięcie gruntu i zlodzenia rzek. Równoleżnikowy układ frontów atmosferycznych na przełomie 1978 i 1979 roku był przyczyną wyjątkowo intensywnych opadów śniegu (tzw. zima stulecia). Pod koniec lutego 1979 grubość pokrywy śnieżnej w zlewni Narwi wynosiła 80 cm, a w zlewni Biebrzy sięgała 120-150 cm. Zapas wody w pokrywie śnieżnej dochodził do 100-150 mm w Polsce środkowej i 200-250 mm w północno-wschodnich i wschodnich rejonach kraju. W trzeciej dekadzie marca nastąpił wzrost temperatury powietrza i okresami obfite opady, zanikła pokrywa śnieżna, z wyjątkiem krańców północno-wschodnich. W wyniku topnienia śniegu w zlewniach Narwi i Bugu rozpoczęło się wezbranie, którego intensywność była różna w różnych częściach zlewni. Najszybciej wzbierały mazowieckie dopływy Narwi i Bugu, najpóźniej wezbranie kulminowało na Biebrzy. Charakterystyczny był powolny przybór, a następnie gwałtowny wzrost do momentu kulminacji w pierwszych dniach kwietnia. Przepływy kulminacyjne osiągnęły nie notowane dotychczas rozmiary: na Bugu w Wyszkowie 28 i 29.03 Qmax = 2400 m3s, na Narwi w Zambskach 5.04 Qmax = 1460 m3s, na Narwi w Dębem 29.03 Qmax = 3450 m3s. różnice czasowe kulminacji wezbrań środkowej Wisły, Narwi i Bugu sprawiły, ze na Wiśle poniżej ujścia Narwi wezbranie trwało aż do końca kwietnia, a przepływ kulminacyjny w Kępie Polskiej wyniósł 5820 m3/s w dniu 30.03. Wezbranie roztopowe w 1979 roku przybrało rozmiary klęski żywiołowej. W czasie powodzi wody roztopowe podtopiły lub zalały wiele miejscowości. Wskutek przerwania prawostronnego wału poniżej Pułtuska pod wodą znalazła się 1/3 miasta. Degradacji uległa duża ilość użytków rolnych. Wystąpiły duże trudności w eksploatacji zbiornika w Dębem na Narwi. Najwyższy zanotowany przepływ przez stopień wyniósł 3450 m3/s i był równy maksymalnej przepustowości –zagrożone zostało bezpieczeństwo zapory. 12 Charakterystyka przejścia wielkich wód dla Wisły od Zawichostu do Włocławka i jej głównych dopływów Wybrano trzy warianty obliczeń przepływu w profilu podłużnym Wisły środkowej charakteryzujące zachowanie rzeki: - gdy w profilu Zawichost oraz na ważniejszych dopływach (tab. 4.) wystąpi przepływ SWQ, - gdy w profilu Zawichost wystąpi przepływ o prawdopodobieństwie przewyższenia 1%, a na dopływach – SWQ, - gdy w profilu Zawichost wystąpi przepływ odpowiadający stanowi wody równemu koronie wału przeciwpowodziowego, a na dopływach – SWQ. Do obliczenia przepływów i rzędnych zwierciadła wody im odpowiadających użyto modelu hydrodynamicznego. Wyniki obliczeń przedstawiono w tabeli 3. Tab. 3. Przepływy wraz z odpowiadającymi im rzędnymi zwierciadła wody Przepływ L.p. Rzeka Wodowskaz gdy SWQ w gdy p=1% w Zawichoście Zawichoście [m3/s] Rzędna gdy 8500 gdy 8500 gdy SWQ w gdy p=1% w m3/s w 3 m /s w Zawichoście Zawichoście Zawichośc Zawichoście ie [m n.p.m.] 1 Wisła Zawichost 3451 7488 2 Wisła Annopol 3451 7488 3 Wisła Puławy 3492 7529 4 Wisła Dęblin 3609 7646 5 Wisła Gusin 3823 7860 6 Wisła Warszawa 3820 7860 7 Wisła Modlin 4766 8803 8 Wisła Kępa Polska 4886 8903 *- wartość powyżej rzędnej korony wału przeciwpowodziowego 8500 8500 8541 8658 8872 8872 9815 9915 140.71 137.60 119.65 114.77 96.24 82.55 74.44 63.73 142.92 139.52* 121.61 116.26 98.12 85.25* 76.78 65.72* Tab. 4. SWQ wybranych wodowskazów w ujściowych odcinkach dopływów Wisły L.p. 1 2 3 5 6 10 Rzeka Kamienna Wieprz Radomka Pilica Narew Bzura Wodowskaz Czekarzewice Kośmin Rogożek Białobrzegi Orzechowo Sochaczew SWQ [m3/s] 40.6 117 46.6 168 943 136 13 143.30 139.98* 122.02 116.67 98.58* 85.84* 77.29* 66.17* Dopływy środkowej Wisły powyżej Warszawy mają na ogół niewielki wpływ na wielkość wezbrania – największe SWQ = 168 m3/s ma Pilica, co stanowi zaledwie 5% wartości SWQ płynącej Wisłą. Dopiero Narew, po połączeniu z Bugiem, z sumaryczna wartością SWQ wynoszącą niemal 1000 m3/s ma istotny wpływ na wielkość wezbrania na odcinku od ujścia Narwi do stopnia we Włocławku. Zaznaczyć jednak należy, że tak wysokie wartości przepływów Narew i Bug osiągają głównie podczas wezbrań roztopowych i to wówczas decydują o wielkości wezbrania na tym odcinku Wisły. Podczas wezbrań opadowych właściwa fala wezbraniowa tworzy się na górnej Wiśle, a dopływy boczne na środkowej Wiśle mogą mieć znaczący wpływ na jej wielkość tylko przy wyjątkowo niekorzystnym przebiegu warunków hydrologiczno-meteorologicznych (długotrwałe, intensywne opady w całym dorzeczu, nałożenie się fal wezbraniowych z Wisły i dopływów). 14 Stany i przepływy charakterystyczne na stacjach wodowskazowych znajdujących się w regionie wodnym Wisły Środkowej, parametry zlewni zamkniętych profilami wodowskazowymi oraz zestawienie przepływów o zadanym prawdopodobieństwie przewyższenia wraz z rzędnymi. Tab. 5. Stany i przepływy charakterystyczne z wielolecia 1951-2010 na wybranych stacjach wodowskazowych w dorzeczu Wisły Środkowej L.p. Rzeka Wodowskaz NNW 1 Wisła Zawichost 162 2 Wisła Annopol 162 3 Wisła Puławy 96 4 Wisła Dęblin 126 5 Wisła Gusin 18 6 Wisła Warszawa 68 7 Wisła Modlin 264 8 Wisła Wyszogród 218 9 Wisła Kępa Polska 134 10 Kamienna Czekarzewice 25 11 Wieprz Kośmin 145 12 Radomka Rogożek 134 13 Pilica Sulejów 105 14 Pilica Białobrzegi 114 15 Narew Ostrołęka 29 16 Narew Zambski Kościelne 94 17 Bug Frankopol 43 18 Bug Wyszków 134 19 Liwiec Zaliwie 72 20 Liwiec Łochów 104 21 Wkra Borkowo 116 22 Bzura Sochaczew 20 NNW, NNQ – najniższy stan wody i przepływ z wielolecia SSW, SSQ – średni stan wody i przepływ z wielolecia WWW, WWQ – najwyższy stan i przepływ z wielolecia SSW WWW NNQ WWQ 3 [cm] 301 345 244 232 137 241 405 358 272 65 230 199 157 167 157 224 149 260 148 179 161 67 SSQ [m /s] 891 782 751 728 528 787 892 791 740 314 493 420 377 325 597 634 521 653 378 468 418 418 84.0 92.0 98.0 114 130 148 212 221 238 1.38 16.7 0.88 4.62 12.1 24.0 28.9 24.8 34.7 0.13 1.02 3.64 2.46 436 449 465 518 561 568 872 886 948 8.33 38.5 8.41 22.8 45.8 109 139 125 162 4.08 10.9 20.3 23.0 7450 6200 6460 5500 5560 5940 6860 6900 6980 113 391 200 223 471 1360 1460 1480 2400 144 318 204 480 15 Tab. 6. Parametry zlewni zamkniętych profilami wodowskazowymi Zlewnia Wodowskaz zamykający Powierzchnia zlewni Km biegu Rz. zera wodowskazu [km2] [km] [m n.p.m.] Wisła Zawichost Wisła Annopol Wisła Puławy Wisła Dęblin Wisła Gusin Wisła Warszawa Wisła Modlin Wisła Wyszogród Wisła Kępa Polska Wisła Włocławek Kamienna Czekarzewice Wieprz Kośmin Radomka Rogożek Pilica Białobrzegi Narew Zambski Kościelne Bug Wyszków Liwiec Łochów Wkra Borkowo Bzura Sochaczew *- współrzędne X,Y w układzie PUWG-92 50 732 51 518 57 663 68 234 81 786 84 857 168 263 168 635 168 956 172 389 1 878 10 231 2 060 8 664 27 782 39 119 2 466 5 111 6 281 287.4 299.8 374.9 393.7 461.5 513.3 551.5 586.9 606.5 679.4 14.7 17.9 11.3 45.3 81.2 34.2 17.0 18.6 27.7 133.38 130.94 113.20 109.15 91.74 76.08 66.51 60.28 57.25 41.17 135.33 115.00 107.65 111.99 79.02 81.48 95.01 75.31 70.45 Współrzędne* X92 701637 699234 704606 695813 655078 638671 612805 581097 565436 504699 687958 707909 663125 634961 648750 666126 681694 612857 584166 Y92 330461 339324 401802 414453 449757 488762 508455 502768 507748 533015 355256 416100 421408 423020 545634 527552 519398 523062 485602 16 Tab. 7. Przepływy o zadanym prawdopodobieństwie przewyższenia wraz z odpowiadającymi im rzędnymi zwierciadła wody. Przepływ o prawdopodobieństwie przewyższenia L.p. Rzeka Wodowskaz p=10% p=1% p=0.5% p=0.2% 3 [m /s] 1 Wisła Zawichost 4772 7488 8271 2 Wisła Annopol 4736 7456 8241 3 Wisła Puławy 4501 7346 8177 4 Wisła Dęblin 4207 6329 6931 5 Wisła Gusin 4275 6567 7226 6 Wisła Warszawa 4481 7068 7817 7 Wisła Modlin 4970 7300 7968 8 Wisła Kępa Polska 5045 7365 8027 9 Kamienna Czekarzewice 68.0 108 120 10 Wieprz Kośmin 242 551 676 11 Radomka Rogożek 78 157 182 12 Pilica Sulejów 170 295 331 13 Pilica Białobrzegi 240 379 419 14 Narew Zambski Kośc. 675 1343 1596 15 Bug Frankopol 637 1063 1188 16 Bug Wyszków 928 1711 1949 17 Liwiec Łochów 181 342 390 18 Bzura Sochaczew 263 515 591 *- wartość powyżej rzędnej korony wału przeciwpowodziowego **- współrzędne X,Y w układzie PUWG-92 Rzędna wielkiej wody o prawdopodobieństwie przewyższenia p=10% p=1% p=0.5% p=0.2% Q=8500 [m n.p.m.] 9293 9263 9265 7711 8084 8796 8836 8886 135 868 214 380 471 1973 1352 2264 454 691 141.68 138.43 120.26 114.51 96.48 82.52 74.46 63.70 137.89 119.48 111.19 169.88 115.17 83.96 113.59 86.97 99.07 73.65 142.92 139.02 121.31 115.15 97.33 84.09 75.63 64.82 138.36 120.18 111.63 170.30 115.36 85.17 114.70 88.11 99.69 74.70 143.21 139.30 121.55 115.30 97.49 84.40 75.93 65.12 138.46 120.37 111.76 170.40 115.40 85.57 114.98 88.38 99.96 74.89 143.58* 139.67* 121.84 115.49 97.71 84.82 76.31 65.47* 138.57 120.61 111.90 170.47 115.45 86.08 115.33 88.70 100.19 75.11 143.30* 139.39* 121.67 115.67 97.51 84.71 76.17 65.32 Współrzędne** X92 701634 699112 704593 695824 655099 638655 612784 565408 Y92 330481 339415 401846 414453 449751 488777 508509 507802 17 Analiza krzywych przepływu z wybranych stacji wodowskazowych dorzecza Wisły Środkowej Przeanalizowano krzywe przepływu z ostatnich kilkudziesięciu lat na Wiśle Środkowej pod kątem wykrycia zmian geometrii koryta w zakresie stanów niskich i przepustowości wód wielkich w zakresie stanów wysokich. Rys. 3. Krzywe przepływu Zawichost / Wisła Krzywe przepływu Zawichost 1970-2012 1000 900 800 Q70 Stan wody H [cm] 700 Q75 Q80 600 Q85 500 Q90 Q95 400 Q00 Q05 300 Q10 200 100 0 2000 4000 6000 8000 10000 Przepływ Q [m3/s] Na wykresie umieszczono krzywe przepływu z lat: 1970, 1975, 1980, 1985, 1990, 1995, 2000, 2005 i 2010. Stwierdzono: - dla niskich stanów wody wzrost przpustowości koryta spowodowany obniżaniem się dna, - dla wysokich stanów wody spadek przepustowości koryta (zmniejszenie drożności przekroju poprzecznego) – wymagana jest dodatkowa analiza w celu ustalenia przyczyn. 18 Rys. 4. Krzywe przepływu Annopol / Wisła Krzywe przepływu Annopol 1960-2010 900 800 700 Q60 Stan wody H [cm] Q65 600 Q70 Q76 Q80 500 Q85 Q90 400 Q95 Q00 300 Q05 Q10 200 100 0 2000 4000 6000 8000 10000 Przepływ Q [m3/s] Na wykresie umieszczono krzywe przepływu z lat: 1960, 1965, 1970, 1976, 1980, 1985, 1990, 1995, 2000, 2005 i 2010. Stwierdzono: - dla niskich stanów wody brak znaczących zmian w analizowanym okresie (stabilność dolnej części koryta), - dla wysokich stanów wody spadek przepustowości koryta (zmniejszenie drożności przekroju poprzecznego) – wymagana jest dodatkowa analiza w celu ustalenia przyczyn. 19 Rys. 5. Krzywe przepływu Puławy / Wisła Krzywe przepływu Puławy 2003-2010 900 800 700 Stan wody H [cm] 600 500 Q03 400 Q05 Q10 300 200 100 0 0 2000 4000 6000 8000 10000 Przepływ Q [m3/s] Na wykresie umieszczono krzywe przepływu z lat: 2003, 2005 i 2010. Stwierdzono: - dla niskich stanów wody niewielki wzrost przepływu w analizowanym okresie, - dla wysokich stanów brak znaczących zmian. 20 Rys. 6. Krzywe przepływu Dęblin / Wisła Krzywe przepływu Dęblin 1965-2010 800 700 600 Q65 Stan wody H [cm] Q71 Q76 500 Q80 Q85 400 Q90 Q95 Q00 300 Q05 Q10 200 100 0 2000 4000 6000 8000 10000 12000 Przepływ Q [m3/s] Na wykresie umieszczono krzywe przepływu z lat: 1965, 1971, 1976, 1980, 1985, 1990, 1995, 2000, 2005 i 2010. Stwierdzono: - dla niskich stanów wody brak znaczących zmian w analizowanym okresie (stabilność dolnej części koryta), - dla wysokich stanów wody spadek przepustowości koryta (zmniejszenie drożności przekroju poprzecznego) – wymagana jest dodatkowa analiza w celu ustalenia przyczyn. 21 Rys. 7. Krzywe przepływu Gusin / Wisła Krzywe przepływu Gusin 1975-2010 600 500 Stan wody H [cm] 400 Q75 Q80 Q85 300 Q91 Q96 Q00 200 Q05 Q10 100 0 0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 8000 Przepływ Q [m3/s] Na wykresie umieszczono krzywe przepływu z lat: 1975, 1980, 1985, 1991, 1996, 2000, 2005 i 2010. Stwierdzono: - dla niskich stanów wody niewielki wzrost przepływu w analizowanym okresie, - dla wysokich stanów brak znaczących zmian. 22 Rys. 8. Krzywe przepływu Warszawa / Wisła Krzywe przepływu Warszawa 1960-2010 1000 900 800 Stan wody H [cm] 700 600 Q60 500 Q65 Q06 400 Q10 300 200 100 0 0 2000 4000 6000 8000 10000 Przepływ Q [m3/s] Na wykresie umieszczono krzywe przepływu z lat: 1960, 1965, 2006 i 2010. Stwierdzono: - dla niskich stanów wody wzrost przpustowości koryta spowodowany obniżaniem się dna, - dla wysokich stanów wody wzrost przpustowości koryta spowodowany obniżaniem się dna. 23 Rys. 9. Krzywe przepływu Modlin / Wisła Krzywe przepływu Modlin 1970-2010 1000 900 Stan wody H [cm] 800 Q70 700 Q76 Q80 600 Q85 Q90 500 Q00 Q05 400 Q10 300 200 0 2000 4000 6000 8000 10000 Przepływ Q [m3/s] Na wykresie umieszczono krzywe przepływu z lat: 1970, 1976, 1980, 1985, 1990, 2000, 2005 i 2010. Stwierdzono: - dla niskich stanów wody wzrost przpustowości koryta spowodowany obniżaniem się dna, - dla wysokich stanów wody brak znaczących zmian. 24 Rys. 10. Krzywe przepływu Kępa Polska / Wisła Krzywe przepływu Kępa Polska 19702010 800 700 Stan wody H [cm] 600 Q70 Q76 500 Q80 Q85 Q91 400 Q95 Q00 300 Q05 Q10 200 100 0 2000 4000 6000 8000 10000 Przepływ Q [m3/s] Na wykresie umieszczono krzywe przepływu z lat: 1970, 1976, 1980, 1985, 1991, 1995, 2000, 2005 i 2010. Stwierdzono: - dla niskich stanów wody spadek przepustowości koryta spowodowany akumulacją osadów dennych, - dla wysokich stanów wody spadek przepustowości koryta (zmniejszenie drożności przekroju poprzecznego) – wymagana jest dodatkowa analiza w celu ustalenia przyczyn. 25 Rys. 11. Krzywe przepływu Czekarzewice / Kamienna Krzywe przepływu Czekarzewice 350 300 250 Stan wody H [cm] Q80 Q85 200 Q90 Q95 150 Q00 Q05 100 Q10 50 0 0 50 100 150 200 Przepływ Q [m3/s] Na wykresie umieszczono krzywe przepływu z lat: 1980, 1985, 1990, 1995, 2000, 2005 i 2010. Stwierdzono: - dla niskich stanów wody brak znaczących zmian w analizowanym okresie, - dla wysokich stanów wody zmiana geometrii koryta – wzrost przepustowości przy najwyższych stanach. 26 Rys. 12. Krzywe przepływu Kośmin / Wieprz Krzywe przepływu Kośmin 600 550 500 Stan wody H [cm] 450 Q70 Q75 400 Q80 Q85 350 Q90 300 Q95 Q00 250 Q05 Q10 200 150 100 0 200 400 600 800 1000 Przepływ Q [m3/s] Na wykresie umieszczono krzywe przepływu z lat: 1970, 1975, 1980, 1985, 1990, 1995, 2000, 2005 i 2010. Stwierdzono: - dla niskich stanów wody brak znaczących zmian w analizowanym okresie, - dla wysokich stanów wody spadek przepustowości koryta. 27 Rys. 13. Krzywe przepływu Rogożek / Radomka Krzywe przepływu Rogożek 450 400 Q70 Stan wody H [cm] 350 Q75 Q80 Q85 300 Q90 Q95 250 Q00 Q05 Q10 200 150 0 50 100 150 200 250 Przepływ Q [m3/s] Na wykresie umieszczono krzywe przepływu z lat: 1970, 1975, 1980, 1985, 1990, 1995, 2000, 2005 i 2010. Stwierdzono: - dla niskich stanów wody wzrost przepustowości koryta, - dla wysokich stanów wody spadek przepustowości koryta. 28 Rys. 14. Krzywe przepływu Białobrzegi / Pilica Krzywe przepływu Białobrzegi 450 400 350 Stan wody H [cm] Q70 300 Q75 Q80 Q85 250 Q90 Q95 200 Q00 Q05 150 Q10 100 50 0 500 1000 1500 2000 Przepływ Q [m3/s] Na wykresie umieszczono krzywe przepływu z lat: 1970, 1975, 1980, 1985, 1990, 1995, 2000, 2005 i 2010. Stwierdzono: - dla niskich stanów wody brak znaczących zmian w analizowanym okresie, - dla wysokich stanów wody spadek przepustowości koryta. 29 Rys. 15. Krzywe przepływu Zambski Kościelne / Narew Krzywe przepływu Zambski Kościelne 650 550 Stan wody H [cm] 450 Q85 Q90 350 Q95 Q00 250 Q05 Q10 150 50 0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 Przepływ Q [m3/s] Na wykresie umieszczono krzywe przepływu z lat: 1985, 1990, 1995, 2000, 2005 i 2010. Stwierdzono: - dla niskich stanów wody brak znaczących zmian w analizowanym okresie, - dla wysokich stanów wody spadek przepustowości koryta. 30 Rys. 16. Krzywe przepływu Wyszków / Bug Krzywe przepływu Wyszków 650 550 Stan wody H [cm] Q70 Q75 450 Q80 Q85 350 Q90 Q95 Q00 250 Q05 Q10 150 50 0 500 1000 1500 2000 2500 3000 Przepływ Q [m3/s] Na wykresie umieszczono krzywe przepływu z lat: 1970, 1975, 1980, 1985, 1990, 1995, 2000, 2005 i 2010. Stwierdzono: - dla niskich stanów wody brak znaczących zmian w analizowanym okresie, - dla wysokich stanów wody spadek przepustowości koryta. 31 Rys. 17. Krzywe przepływu Łochów / Liwiec Krzywe przepływu Łochów 450 400 350 Q70 Stan wody H [cm] 300 Q75 Q80 250 Q85 Q90 200 Q95 150 Q00 Q05 100 Q10 50 0 0 50 100 150 200 250 300 350 400 Przepływ Q [m3/s] Na wykresie umieszczono krzywe przepływu z lat: 1970, 1975, 1980, 1985, 1990, 1995, 2000, 2005 i 2010. Stwierdzono: - dla niskich stanów wody wzrost przepustowości koryta, - dla wysokich stanów wody spadek przepustowości koryta. 32 Rys. 18. Krzywe przepływu Borkowo / Wkra Krzywe przepływu Borkowo 500 450 Stan wody H [cm] 400 350 Q00 300 Q05 250 Q10 200 150 100 0 50 100 150 200 250 300 350 400 Przepływ Q [m3/s] Na wykresie umieszczono krzywe przepływu z lat: 2000, 2005 i 2010. Stwierdzono: - dla niskich stanów wody brak znaczących zmian w analizowanym okresie, - dla wysokich stanów wody spadek przepustowości koryta. 33 Rys. 19. Krzywe przepływu Sochaczew / Bzura Krzywe przepływu Sochaczew 500 450 Stan wody H [cm] 400 Q90 350 300 Q95 250 Q00 200 Q05 150 100 0 200 400 600 800 1000 Przepływ Q [m3/s] Na wykresie umieszczono krzywe przepływu z lat: 1990, 1995, 2000 i 2005. Stwierdzono: - dla niskich stanów wody spadek przepustowości koryta, - dla wysokich stanów wody brak znaczących zmian w analizowanym okresie. 34 Analiza opadów średnich w dorzeczu Środkowej Wisły w latach 1951-2010 Tab. 8. Średnie sumy miesięczne, półroczne i roczne z wielolecia 1951-2010 na stacjach synoptycznych dorzecza Środkowej Wisły Stacja I Białystok 33.5 Kielce 39.8 Kozienice 27.2 Lublin 30.7 Łódź 30.3 Mikołajki 28.9 Mława 30.3 Ostrołęka 29.7 Płock 29.2 Sandomierz 26.9 Siedlce 26.5 Sulejów 27.1 Suwałki 33.5 Terespol 26.2 Warszawa 24.6 Włodawa 26.8 Zamość 24.2 II 29.6 33.7 25.4 31.2 30.5 25.2 26.2 26.7 26.9 25.1 24.7 24.9 26.8 25.4 25.3 26.1 25.2 Średnia suma miesięczna z wielolecia [mm] III IV V VI VII VIII IX X 31.8 37.3 57.4 69.0 77.4 69.8 53.7 45.3 37.9 40.7 60.3 75.5 91.6 73.3 52.0 39.3 32.0 38.2 53.2 65.8 76.9 64.8 50.6 36.8 32.9 41.5 60.3 69.6 79.4 67.9 54.2 40.3 32.7 35.8 55.4 66.7 87.1 62.9 47.2 36.4 30.0 36.2 57.0 80.2 77.6 78.6 52.6 48.6 30.6 35.0 52.9 69.5 72.9 64.7 51.0 39.7 28.3 35.8 53.7 67.2 70.4 67.4 52.3 38.6 31.5 32.6 52.7 80.4 61.8 44.5 33.9 41.1 29.2 39.9 62.6 75.5 86.7 62.2 50.0 39.0 27.2 33.5 54.4 72.3 70.8 67.5 50.3 36.0 31.3 37.8 61.3 73.0 81.0 66.6 47.1 33.6 32.7 35.3 53.1 69.7 79.8 72.1 52.7 49.8 25.8 35.5 54.9 64.9 75.5 66.9 48.4 36.8 26.7 34.1 53.4 67.0 74.5 60.4 45.1 35.8 28.5 35.3 58.2 66.7 80.0 63.9 48.5 38.0 28.2 40.8 63.1 77.9 84.9 63.0 53.7 41.1 Średnia suma XI 42.5 44.7 37.6 41.3 44.0 45.8 45.6 41.9 38.3 34.6 38.0 41.0 46.7 37.6 39.6 37.4 34.5 Współrzędne Szerok. geo. Długość geo. XI Roczna Zimowa Letnia 39.1 586.4 213.8 372.6 53 26 08 23 09 39 44.5 633.3 241.3 392.0 50 48 38 20 41 32 34.3 542.8 194.7 348.1 51 33 53 20 32 34 37.4 586.7 215.0 371.7 51 12 60 22 23 34 40.7 569.7 214.0 355.7 51 43 38 19 24 08 36.6 597.3 202.7 394.6 53 47 00 21 35 00 38.4 556.8 206.1 350.7 53 06 15 20 21 40 37.1 549.1 199.5 349.6 53 04 03 21 32 07 44.7 517.6 203.2 314.4 52 35 20 19 43 28 31.8 563.5 187.5 376.0 50 41 48 21 42 58 33.8 535.0 183.7 351.3 52 10 52 22 14 41 33.0 557.7 195.1 362.6 51 21 12 19 51 59 39.8 592.0 214.8 377.2 54 08 00 22 57 00 33.2 531.1 183.7 347.4 52 04 42 23 37 17 33.7 520.2 184.0 336.2 52 10 00 20 58 00 32.4 541.8 186.5 355.3 51 33 12 23 31 51 31.2 567.8 184.1 383.7 50 41 52 23 12 22 35 Rys. 20. Rozkład średniej rocznej sumy opadów z wielolecia 1951-2010 na tle dorzecza Środkowej Wisły [mm] 36 Rys. 21. Rozkład średniej półrocznej sumy opadów z wielolecia 1951-2010 na tle dorzecza Środkowej Wisły – półrocze letnie: maj-październik [mm] 37 Rys. 22. Rozkład średniej półrocznej sumy opadów z wielolecia 1951-2010 na tle dorzecza Środkowej Wisły – półrocze zimowe: styczeń-kwiecień, listopad-grudzień [mm] 38 Katalog największych wezbrań okresu 1951-2010 Rok 1960 Tab. 9. Wezbranie 1960 przepływy w wybranych profilach wodowskazowych Data 1960-07-15 1960-07-16 1960-07-17 1960-07-18 1960-07-19 1960-07-20 1960-07-21 1960-07-22 1960-07-23 1960-07-24 1960-07-25 1960-07-26 1960-07-27 1960-07-28 1960-07-29 1960-07-30 1960-07-31 1960-08-01 1960-08-02 1960-08-03 1960-08-04 1960-08-05 1960-08-06 1960-08-07 1960-08-08 1960-08-09 1960-08-10 1960-08-11 1960-08-12 1960-08-13 1960-08-14 1960-08-15 1960-08-16 1960-08-17 1960-08-18 1960-08-19 Q Zawichost Q Puławy Q Warszawa Q Kępa Polska 3 [m /s] 774 1710 2040 1270 1140 988 908 908 994 1250 1330 1370 2040 3800 5300 4250 2890 3120 3080 2330 1770 1550 1270 1060 1020 1080 893 946 1170 1060 760 684 950 568 533 506 819 1110 1560 2170 1700 1310 1110 970 964 1100 1250 1280 1340 1690 4600 5170 4050 3050 2810 2410 1920 1530 1360 1330 1150 1170 1150 1020 1110 1170 1110 880 916 964 695 640 1090 1020 1080 1470 1930 2110 1600 1410 1200 1160 1200 1430 1530 1560 1780 3330 5570 4910 3600 3300 2840 2320 1930 1690 1570 1460 1390 1430 1290 1280 1320 1350 1180 1080 1270 956 1030 1210 1210 1210 1500 1880 2280 2030 1650 1480 1390 1450 1660 1860 2000 2330 3220 6360 6400 5090 4410 3860 3330 2800 2350 2080 1930 1810 1830 1690 1640 1700 1680 1550 1420 1570 39 Data Q Zawichost Q Puławy Q Warszawa Q Kępa Polska 3 [m /s] 1960-08-20 1960-08-21 1960-08-22 1960-08-23 1960-08-24 1960-08-25 1960-08-26 1960-08-27 1960-08-28 496 536 546 486 456 432 446 437 408 608 587 651 640 587 545 524 534 513 860 812 794 818 860 800 734 688 655 1380 1280 1270 1230 1190 1210 1160 1090 1040 Tab. 10. Charakterystyka fali wezbraniowej 1960 Zawichost Puławy Czas trwania wezbrania 3 Objętość fali [mln m ] Stan kulminacyjny [cm] Przepływ kulminacyjny [m3/s] Data kulminacji Warszawa Kępa Polska 27.07 - 10.08.1960 3 063.14 710 3 000.67 650 5300 29.07 5170 30.07 3 350.59 4 292.35 787 b.d. 5570 31.07 6400 2.08 Rys. 23. Hydrogram wezbrania 1960 7000 6000 Przepływ Q [m3/s] 5000 4000 Q Zawichost 3000 Q Puławy Q Warszawa 2000 Q Kępa Polska 1000 0 40 Rok 1962 Tab. 11. Wezbranie 1962 przepływy w wybranych profilach wodowskazowych Data 1962-06-01 1962-06-02 1962-06-03 1962-06-04 1962-06-05 1962-06-06 1962-06-07 1962-06-08 1962-06-09 1962-06-10 1962-06-11 1962-06-12 1962-06-13 1962-06-14 1962-06-15 1962-06-16 1962-06-17 1962-06-18 1962-06-19 1962-06-20 Q Zawichost Q Puławy 759 729 1000 2220 3000 4370 6070 4810 3920 3190 3180 2500 1980 1870 1250 1070 844 707 701 720 Q Warszawa Q Kępa Polska [m3/s] 1190 1140 1120 1350 2090 2680 3510 4950 4230 3670 3300 2940 2460 2200 2070 1710 1480 1260 1100 1080 1880 1740 1630 1600 1740 2400 3030 3660 5470 5060 4120 3660 3340 2970 2600 2450 2140 1870 1640 1440 2540 2550 2460 2320 2250 2300 2630 3270 4190 6670 6730 5450 4520 3880 3340 2810 2600 2350 2050 1920 Tab. 12. Charakterystyka fali wezbraniowej 1962 Zawichost Puławy Czas trwania wezbrania Objętość fali [mln m3] Stan kulminacyjny [cm] Przepływ kulminacyjny [m3/s] Data kulminacji Warszawa Kępa Polska 03.06 - 22.06.1962 3 878.50 721 3 933.79 646 4 703.62 780 5 774.11 b.d. 6070 7.06 4950 8.06 5520 9.06 6900 11.06 41 Rys. 24. Hydrogram wezbrania 1962 8000 7000 Przepływ Q [m3/s] 6000 5000 Q Zawichost 4000 Q Puławy Q Warszawa 3000 Q Kępa Polska 2000 1000 0 Rok 1979 Tab. 13. Wezbranie 1979 przepływy w wybranych profilach wodowskazowych Data Q Zawichost Q Puławy Q Warszawa Q Kępa Polska [m3/s] 1979-02-28 1979-03-01 300 304 331 330 460 481 781 802 1979-03-02 1979-03-03 342 321 330 333 488 479 815 818 1979-03-04 1979-03-05 1979-03-06 1979-03-07 1979-03-08 1979-03-09 1979-03-10 1979-03-11 1979-03-12 1979-03-13 362 466 754 1050 1070 1290 1330 1400 1350 1260 337 370 479 696 1020 1200 1350 1500 1050 1400 479 481 521 621 861 1100 1530 1710 1850 1940 822 830 837 852 875 1140 1650 2200 2830 3020 42 Data 1979-03-14 1979-03-15 1979-03-16 1979-03-17 1979-03-18 1979-03-19 1979-03-20 1979-03-21 1979-03-22 1979-03-23 1979-03-24 1979-03-25 1979-03-26 1979-03-27 1979-03-28 1979-03-29 1979-03-30 1979-03-31 1979-04-01 1979-04-02 1979-04-03 1979-04-04 1979-04-05 1979-04-06 1979-04-07 1979-04-08 1979-04-09 1979-04-10 1979-04-11 1979-04-12 1979-04-13 1979-04-14 1979-04-15 1979-04-16 1979-04-17 1979-04-18 1979-04-19 1979-04-20 1979-04-21 1979-04-22 1979-04-23 1979-04-24 Q Zawichost Q Puławy Q Warszawa Q Kępa Polska [m3/s] 1310 1730 1740 1480 1610 2070 1780 1420 1410 1590 1650 1580 1440 1220 1050 1020 1010 1050 1060 1070 995 830 770 700 696 845 1230 1100 890 830 741 678 602 550 530 558 514 522 554 530 538 510 1290 1500 1720 1740 1570 1660 1940 1710 1520 1540 1650 1660 1610 1500 1290 1120 1080 1060 1160 1160 1130 1020 844 794 732 789 950 1290 1130 957 854 789 744 685 639 607 611 579 587 607 579 583 1940 1880 2440 2200 2330 2210 2500 2500 2420 2500 2500 2510 2490 2370 2260 2060 1840 1750 1710 1750 1760 1680 1540 1370 1370 1130 1160 1330 1590 1560 1360 1240 1100 1040 961 895 860 845 802 816 816 797 3210 3350 3340 3560 4050 4040 3920 3760 3980 3420 3640 4050 4290 4580 4830 5330 5490 5260 5040 4590 4730 5020 4930 4610 4320 4140 3930 3850 3850 3950 3790 3530 3200 2990 2730 2510 2260 2220 2110 2060 1980 1910 43 Q Zawichost Q Puławy Data Q Warszawa Q Kępa Polska [m3/s] 1979-04-25 506 526 792 1880 Tab. 14. Charakterystyka fali wezbraniowej 1979 Czas trwania wezbrania Objętość fali [mln m3] Stan kulminacyjny [cm] Zawichost Puławy Warszawa Kępa Polska 28.02 - 23.04.1979 4 847.73 589 5 031.24 575 7 255.44 568 15 422.57 670 2230 19.03 2260 20.03 2550 25.03 5820 30.03 Przepływ kulminacyjny [m3/s] Data kulminacji Rys. 25. Hydrogram wezbrania 1979 6000 Przepływ Q [m3/s] 5000 4000 3000 Q Zawichost Q Puławy Q Warszawa 2000 Q Kępa Polska 1000 0 44 Rok 1980 Tab. 15. Wezbranie 1980 przepływy w wybranych profilach wodowskazowych Data Q Zawichost Q Puławy Q Warszawa Q Kępa Polska 1980-07-20 1980-07-21 765 602 [m3/s] 921 732 1980-07-22 1980-07-23 588 610 1980-07-24 1980-07-25 1980-07-26 1980-07-27 1980-07-28 1980-07-29 1980-07-30 1980-07-31 1980-08-01 1980-08-02 1980-08-03 1980-08-04 1980-08-05 1980-08-06 1980-08-07 1980-08-08 1980-08-09 1980-08-10 1980-08-11 1980-08-12 1980-08-13 1980-08-14 1980-08-15 1980-08-16 1980-08-17 1980-08-18 1980-08-19 1980-08-20 1980-08-21 1980-08-22 1980-08-23 1980-08-24 1980-08-25 1980-08-26 1980-08-27 905 1890 3200 4430 4310 4180 4080 4110 2320 2060 1810 1510 1170 1040 950 870 780 660 714 674 597 584 1240 1710 2140 2130 1560 1070 840 770 682 678 651 610 584 1000 1060 1610 1850 648 599 890 754 1850 1710 702 1040 1700 3530 4660 4500 4360 4040 3350 2480 2150 1890 1580 1270 1140 957 902 792 726 758 708 663 721 1280 1620 2070 2210 1620 1100 871 772 749 703 690 641 733 729 978 1180 2330 4480 4640 4380 3920 3250 2620 2210 2060 1880 1540 1370 1240 1170 1100 983 1000 955 912 922 1340 1680 1990 2210 1930 1400 1150 1060 978 944 906 1490 1510 1390 1770 2220 3010 4860 5230 5070 4640 4050 3610 3170 2960 2780 2420 2220 2070 2020 1870 1770 1770 1750 1690 1730 2130 2370 2710 2990 2730 2200 1870 1750 1670 1610 45 Tab. 16. Charakterystyka fali wezbraniowej 1980 Czas trwania wezbrania Objętość fali [mln m3] Stan kulminacyjny [cm] Zawichost Puławy Warszawa 21.07 - 29.08.1980 Kępa Polska 5 190.39 765 5 343.41 679 5 691.51 728 8 304.77 610 7450 27.07 6580 28.07 4720 29.07 5520 30.07 Przepływ kulminacyjny [m3/s] Data kulminacji Rys. 26. Hydrogram wezbrania 1980 6000 5000 Przepływ Q [m3/s] 4000 3000 Q Zawichost Q Puławy Q Warszawa 2000 Q Kępa Polska 1000 0 46 Rok 1982 Tab. 17. Wezbranie 1982 przepływy w wybranych profilach wodowskazowych Data Q Zawichost Q Puławy Q Warszawa Q Kępa Polska [m3/s] 1982-02-28 1982-03-01 260 262 297 328 415 412 756 756 1982-03-02 1982-03-03 262 278 332 356 412 467 756 794 1982-03-04 1982-03-05 1982-03-06 1982-03-07 1982-03-08 1982-03-09 1982-03-10 1982-03-11 1982-03-12 1982-03-13 1982-03-14 1982-03-15 1982-03-16 1982-03-17 1982-03-18 1982-03-19 1982-03-20 1982-03-21 1982-03-22 1982-03-23 1982-03-24 1982-03-25 1982-03-26 1982-03-27 1982-03-28 1982-03-29 1982-03-30 1982-03-31 1982-04-01 1982-04-02 1982-04-03 1982-04-04 1982-04-05 1982-04-06 1982-04-07 440 890 1150 1160 915 718 638 610 602 597 610 574 562 542 546 570 588 610 606 602 562 530 526 514 546 620 687 736 750 732 678 628 592 579 562 388 656 964 1220 1160 844 710 664 643 635 643 635 603 595 583 587 615 631 648 648 631 603 564 571 548 603 672 727 771 771 744 702 668 631 623 533 626 730 1220 1460 1480 1200 1020 939 912 890 870 875 850 830 811 806 816 821 830 835 835 792 754 745 736 704 840 906 950 978 944 895 850 816 831 969 1340 1440 1700 1990 2280 2260 2230 1990 1880 1880 1880 1880 1880 1900 1900 1680 1680 1680 1680 1650 1620 1620 1620 1640 1640 1660 1680 1680 1700 1680 1680 1660 1610 47 Data 1982-04-08 1982-04-09 1982-04-10 1982-04-11 1982-04-12 1982-04-13 1982-04-14 1982-04-15 1982-04-16 1982-04-17 1982-04-18 1982-04-19 1982-04-20 1982-04-21 1982-04-22 1982-04-23 1982-04-24 1982-04-25 1982-04-26 1982-04-27 1982-04-28 1982-04-29 1982-04-30 1982-05-01 1982-05-02 1982-05-03 1982-05-04 1982-05-05 1982-05-06 1982-05-07 1982-05-08 1982-05-09 1982-05-10 1982-05-11 1982-05-12 1982-05-13 1982-05-14 1982-05-15 1982-05-16 1982-05-17 1982-05-18 1982-05-19 Q Zawichost Q Puławy Q Warszawa Q Kępa Polska [m3/s] 550 538 554 664 755 624 574 546 482 426 408 380 362 359 398 366 345 352 327 327 321 380 696 780 750 696 633 550 506 506 506 482 466 486 506 530 542 554 490 458 376 352 595 587 587 595 706 753 660 611 564 526 504 491 464 445 448 458 445 433 436 428 422 416 487 732 780 726 676 620 536 496 496 493 485 478 485 500 523 536 531 485 460 407 778 773 750 745 759 845 939 835 792 727 691 674 653 628 611 611 619 607 594 607 603 603 594 619 830 961 939 880 835 750 691 683 683 666 670 683 683 691 700 718 670 640 1560 1500 1480 1460 1460 1460 1560 1660 1560 1480 1420 1330 1260 1230 1190 1160 1150 1130 1180 1260 1130 1110 1160 1130 1150 1340 1480 1420 1380 1290 1240 1170 1130 1110 1180 1260 1270 1130 1270 1270 1270 1130 48 Data Q Zawichost 1982-05-20 1982-05-21 1982-05-22 1982-05-23 1982-05-24 1982-05-25 1982-05-26 1982-05-27 1982-05-28 1982-05-29 1982-05-30 1982-05-31 1982-06-01 Q Puławy Q Warszawa Q Kępa Polska [m3/s] 330 297 309 312 327 291 272 312 384 356 318 312 324 385 373 337 340 354 360 332 326 345 417 398 351 345 599 566 551 512 501 520 520 508 483 486 535 558 508 1150 1080 994 986 963 942 942 956 942 914 956 970 956 Tab. 18. Charakterystyka fali wezbraniowej 1982 Czas trwania wezbrania Objętość fali [mln m3] Stan kulminacyjny [cm] Przepływ kulminacyjny [m3/s] Data kulminacji Zawichost Puławy Warszawa Kępa Polska 28.02 - 01.06.1982 4 223.32 508 4 525.89 401 6 020.52 427 11 267.68 470 1250 6.03 1240 7.03 1500 8.03 2400 10.03 49 Rys. 27. Hydrogram wezbrania 1982 2500 Przepływ Q [m3/s] 2000 1500 Q Zawichost Q Puławy Q Warszawa 1000 Q Kępa Polska 500 0 1982-02-28 1982-03-31 1982-04-30 1982-05-31 Rok 1997 Tab. 19. Wezbranie 1997 przepływy w wybranych profilach wodowskazowych Data Q Zawichost Q Puławy Q Warszawa Q Kępa Polska [m3/s] 1997-07-10 1997-07-11 1230 3600 868 1210 350 638 835 1010 1997-07-12 1997-07-13 3420 3140 3090 3470 930 1588 1400 1740 1997-07-14 1997-07-15 1997-07-16 1997-07-17 1997-07-18 1997-07-19 1997-07-20 1997-07-21 1997-07-22 1997-07-23 1997-07-24 1997-07-25 2860 2280 1690 1160 872 799 990 1220 1440 1540 1790 1770 3090 2560 2160 1770 1280 975 955 1110 1270 1460 1530 1720 3540 3410 3016 2380 1975 1448 1055 920 1005 1126 1300 1420 2460 3750 3920 3490 3040 2700 2360 1740 1670 1760 2010 2160 50 Data Q Zawichost 1997-07-26 1997-07-27 1997-07-28 1997-07-29 1997-07-30 1997-07-31 1997-08-01 1997-08-02 1997-08-03 1997-08-04 1997-08-05 1997-08-06 1997-08-07 1997-08-08 1997-08-09 1997-08-10 1997-08-11 1997-08-12 1997-08-13 1997-08-14 1997-08-15 1997-08-16 1997-08-17 1997-08-18 1997-08-19 1997-08-20 Q Puławy Q Warszawa Q Kępa Polska [m3/s] 1530 1320 1470 2050 1950 1600 1210 976 808 1080 1530 1610 1370 1010 872 786 729 685 639 551 517 473 438 429 417 384 1760 1580 1410 1480 1810 1910 1650 1310 1060 912 1180 1480 1560 1420 1100 995 855 793 702 670 565 532 487 455 424 382 1553 1756 1707 1490 1396 1553 1898 1850 1455 1174 970 1030 1240 1448 1455 1198 985 860 772 716 646 542 488 459 410 363 2340 2520 2680 2660 2520 2450 2540 2780 2780 2460 2100 1870 1960 2090 2270 2300 2030 1830 1710 1620 1370 1380 1190 1170 1040 1010 Tab. 20. Charakterystyka fali wezbraniowej 1997 Czas trwania wezbrania Objętość fali [mln m3] Stan kulminacyjny [cm] Przepływ kulminacyjny [m3/s] Data kulminacji Zawichost Puławy Warszawa Kępa Polska 10.07 - 20.08.1997 4 858.70 794 4 924.80 682 4 796.53 646 7 664.98 563 3600 11.07 3470 13.07 3540 14.07 3920 16.07 51 Rys. 28. Hydrogram wezbrania 1997 4500 4000 Przepływ Q [m3/s] 3500 3000 2500 Q Zawichost Q Puławy 2000 Q Warszawa 1500 Q Kępa Polska 1000 500 0 Rok 2001 Tab. 21. Wezbranie 2001 przepływy w wybranych profilach wodowskazowych Data Q Zawichost Q Puławy Q Warszawa Q Kępa Polska 3 [m /s] 2001-07-20 2001-07-21 673 758 458 713 305 305 672 708 2001-07-22 2001-07-23 654 718 724 675 438 622 708 708 2001-07-24 2001-07-25 2001-07-26 2001-07-27 2001-07-28 2001-07-29 2001-07-30 2001-07-31 2001-08-01 2001-08-02 2001-08-03 2001-08-04 2001-08-05 2001-08-06 902 1190 1790 3140 4810 4900 4650 4030 3140 2290 1370 1010 893 832 752 970 1240 1570 2690 4660 4850 4600 3370 2840 2350 1560 1140 1020 556 618 725 950 1204 1644 3423 4490 4340 3540 3028 2572 1984 1264 950 958 990 1190 1470 1730 2210 3500 4460 4390 3870 3530 3040 2500 52 Data Q Zawichost 2001-08-07 2001-08-08 2001-08-09 2001-08-10 2001-08-11 2001-08-12 2001-08-13 2001-08-14 2001-08-15 2001-08-16 2001-08-17 2001-08-18 2001-08-19 2001-08-20 Q Puławy Q Warszawa Q Kępa Polska 3 [m /s] 1370 1500 1090 807 799 774 750 726 658 621 566 532 512 468 1040 1420 1520 1150 926 900 865 835 802 728 667 622 580 545 1050 960 1156 1396 1276 930 870 830 777 749 685 622 553 506 1880 1610 1560 1740 1950 1920 1480 1450 1370 1270 1310 1270 1210 1050 Tab. 22. Charakterystyka fali wezbraniowej 2001 Czas trwania wezbrania Objętość fali [mln m3] Stan kulminacyjny [cm] Przepływ kulminacyjny [m3/s] Data kulminacji Zawichost Puławy Warszawa Kępa Polska 20.07 - 20.08.2001 4 226.95 830 4 214.77 719 3 833.31 704 5 067.71 618 4900 29.07 4850 30.07 4490 31.07 4460 1.08 53 Rys. 29. Hydrogram wezbrania 2001 6000 Przepływ Q [m3/s] 5000 4000 Q Zawichost 3000 Q Puławy Q Warszawa 2000 Q Kępa Polska 1000 2001-08-19 2001-08-17 2001-08-15 2001-08-13 2001-08-11 2001-08-09 2001-08-07 2001-08-05 2001-08-03 2001-08-01 2001-07-30 2001-07-28 2001-07-26 2001-07-24 2001-07-22 2001-07-20 0 Rok 2010 Tab. 23. Wezbranie 2010 przepływy w wybranych profilach wodowskazowych Data Q Zawichost Q Puławy Q Warszawa Q Kępa Polska 3 [m /s] 2010-05-12 2010-05-13 874 803 1030 926 1200 1120 1680 1720 2010-05-14 2010-05-15 2010-05-16 802 854 884 853 825 892 1080 1010 950 1670 1610 1570 2010-05-17 2010-05-18 2010-05-19 2010-05-20 1200 2570 4840 4930 907 1120 2172 5066 1025 1080 1205 1606 1640 1800 1970 2300 2010-05-21 2010-05-22 2010-05-23 2010-05-24 2010-05-25 2010-05-26 2010-05-27 2010-05-28 5240 4610 4020 3440 3050 2590 2240 1950 5250 4750 4750 4318 3700 3370 3018 2556 5028 5970 5588 5426 4943 4088 3696 3417 3830 6520 6630 6180 6030 5450 4910 4520 54 Data Q Zawichost 2010-05-29 2010-05-30 2010-05-31 2010-06-01 2010-06-02 2010-06-03 2010-06-04 2010-06-05 2010-06-06 2010-06-07 2010-06-08 2010-06-09 2010-06-10 2010-06-11 2010-06-12 2010-06-13 2010-06-14 2010-06-15 2010-06-16 2010-06-17 2010-06-18 2010-06-19 2010-06-20 Q Puławy Q Warszawa Q Kępa Polska 3 [m /s] 1690 1500 1340 1280 1510 2110 3350 4240 5420 5630 4680 3210 2250 1650 1220 1020 931 871 833 781 716 662 629 2220 1964 1692 1454 1321 1440 1884 3074 3700 4790 4928 4790 3944 3160 2252 1510 1180 1060 980 911 834 750 678 3076 2710 2430 2102 1838 1696 1684 1910 2670 3626 4615 5336 5096 4102 3593 2878 2022 1522 1340 1235 1170 1110 1020 4230 3910 3590 3300 3050 2860 2740 2820 3220 4080 4970 5690 5760 5300 4630 4060 3390 2660 2210 1990 1850 1770 1660 Tab. 24. Charakterystyka fali wezbraniowej 2010 Zawichost Czas trwania wezbrania Objętość fali [mln m3] Stan kulminacyjny [cm] 3 Przepływ kulminacyjny [m /s] Data kulminacji Stan kulminacyjny [cm] 3 Przepływ kulminacyjny [m /s] Data kulminacji Puławy Warszawa 12.05 - 20.06.2010 Kępa Polska 7 985.09 I fala 861 8 296.06 9 263.20 12 076.13 750 780 739 5240 20.05 II fala 891 5390 20.05 5990 22.05 6965 23.05 747 744 660 5630 7.06 5112 8.06 5336 9.06 5840 10.06 55 Rys. 30. Hydrogram wezbrania 2010 7000 6000 Przepływ Q [m3/s] 5000 4000 Q Zawichost 3000 Q Puławy Q Warszawa 2000 Q Kępa Polska 1000 0 56 Literatura Fal B., Dąbrowski P., 2001: Dwieście lat obserwacji i pomiarów hydrologicznych Wisły w Warszawie. Cz. 1 i 2. Gosp. Wodna, 11/2001 i 12/2001 Kobendzina J., 1954: Powodzie na Wiśle w rejonie Warszawy, Gospodarka Wodna 4/1954 Kuźniar P., 2002: Historia powodzi w dolinie Wisły Środkowej. W: Powódź w regionie małopolskiego przełomu Wisły w lipcu 2001. Publikacja Politechniki Warszawskiej Barczyk A., Bogdanowicz E., Dobrzyńska I., Drezińska B., Fal B., Kruszewski A., Ośródka K., Szturc J., 1999, Przebieg wezbrania w dorzeczu Wisły. [W:] Grela J., Słota H., Zieliński J. (red.), Dorzecze Wisły: Monografia powodzi lipiec 1997. Seria: Atlasy i Monografie, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Warszawa. Barszczyńska M., Rataj C., Walczykiewicz T., Kalendarium działań w okresie powodzi w 2010 r., 2011. [W:] Maciejewski M., Ostojski M.S., Walczykiewicz T. (red.), Dorzecze Wisły: Monografia powodzi maj czerwiec 2010. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa. Boczek M., Kostrzewa J., 1972, Przebieg wezbrania w lipcu 1970 r. w zlewni środkowej i dolnej Wisły. [W:] Ihnatowicz S. (red.), Powódź w lipcu 1970 r. Instytut Gospodarki Wodnej, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa. Boczek M., Kostrzewa J., Soczyńska U., 1967, Przebieg wezbrania w dorzeczu środkowej i dolnej Wisły. [W:] Mikulski Z., Jabłońska T., Stolarski A., Chojecka B. (red.), Powódź w roku 1960: Materiały monograficzne. Instytut Gospodarki Wodnej, Państwowy Instytut Hydrologiczno-Meteorologiczny, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa. Iwiński J. i in., 2003, Rozkład przestrzenny i częstotliwość występowania powodzi katastrofalnych w Polsce w latach 1946-2001 jako podstawa planowania i kontroli stanu zabezpieczenia przed powodzią oraz prowadzenia operacyjnych działań przeciwpowodziowych. Sprawozdanie z realizacji II etapu – Opracowanie końcowe. Polskie. Towarzystwo Geofizyczne, Warszawa. Mikulski Z., 1954, Katastrofalne powodzie w Polsce. Czasopismo Geograficzne, tom XXV, zeszyt 4. Polskie Towarzystwo Geograficzne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa-Wrocław. Ostrowski J. i in., 1999, Monografia katastrofalnych powodzi w Polsce w latach 1946-1998; Etap I: Zebranie materiałów i opracowanie chronologicznego zestawienia powodzi. IMGW, Warszawa. Ostrowski J. i in., 2000, Monografia katastrofalnych powodzi w Polsce w latach 1946-1998; Etap II: Przygotowanie prezentacji katastrofalnych powodzi. IMGW, Warszawa. Ostrowski J., Zaniewska M., Wereski S., Bogdanowicz E., 2011, Powodzie historyczne w środkowej i dolnej części dorzecza Wisły. [W:] Maciejewski M., Ostojski M.S., Walczykiewicz T. (red.), Dorzecze Wisły: Monografia powodzi maj czerwiec 2010. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa. 57 Raport z wykonania wstępnej oceny ryzyka powodziowego, 2011. Projekt: ISOK „Informatyczny System Osłony Kraju przed Nadzwyczajnymi Zagrożeniami”. Centra Modelowania Powodziowego IMGW, Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej, Warszawa. Sasim M., Walijewski G., 2011, Sytuacja hydrologiczno-meteorologiczna i przebieg powodzi w zlewni środkowej i dolnej Wisły. [W:] Maciejewski M., Ostojski M.S., Walczykiewicz T. (red.), Dorzecze Wisły: Monografia powodzi maj czerwiec 2010. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa. Stachý J., Fal B., Dobrzyńska I., Hołdakowska J., 1996, Wezbrania rzek polskich w latach 1951-1990. Materiały Badawcze, Seria: Hydrologia i Oceanologia – 20. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Warszawa. 58
