Prawo konstytucyjne I zaj*cia - Wydział Prawa, Administracji i

Prawo konstytucyjne
III zajęcia
Prawo parlamentarne I
Mateusz Radajewski
Katedra Prawa Konstytucyjnego
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
Uniwersytet Wrocławski
Definicja parlamentu
Parlament – naczelny organ państwa złożony (przynajmniej w części) z
demokratycznie wybranych przedstawicieli sprawujący władzę
ustawodawczą.
Autonomia parlamentu
1) formalna (regulaminowa):
„Organizację wewnętrzną i porządek prac Sejmu oraz tryb powoływania i
działalności jego organów, jak też sposób wykonywania konstytucyjnych i
ustawowych obowiązków organów państwowych wobec Sejmu określa
regulamin Sejmu uchwalony przez Sejm” (art. 112 Konstytucji RP)
2) materialna:
- personalna
- budżetowo-finansowa
- terytorialna
- jurysdykcyjna
Dwuizbowość (bikameralizm)
1) Geneza:
- demokratyzacja
- federalizm
2) Podział kompetencji:
- bikameralizm symetryczny (np. Francja)
- bikameralizm niesymetryczny (np. Polska)
Zgromadzenie Narodowe
„W przypadkach określonych w Konstytucji Sejm i Senat, obradując wspólnie
pod przewodnictwem Marszałka Sejmu lub w jego zastępstwie Marszałka
Senatu, działają jako Zgromadzenie Narodowe” (art. 114 ust. 1 Konstytucji RP)
„W przypadkach określonych w Konstytucji”:
a) art. 130
b) art. 131 ust. 2
c) art. 145 ust. 2
d) art. 140
e) art. 114 ust. 2
Kadencja
Dwa możliwe sposoby określania kadencji:
1) X lat od dnia wyborów
2) od pierwszego dnia zebrania się parlamentu do dnia poprzedzającego
zebranie się parlamentu następnej kadencji
Art. 98 Konstytucji RP
1. Sejm i Senat są wybierane na czteroletnie kadencje. Kadencje Sejmu i Senatu rozpoczynają się z dniem zebrania się
Sejmu na pierwsze posiedzenie i trwają do dnia poprzedzającego dzień zebrania się Sejmu następnej kadencji.
2. Wybory do Sejmu i Senatu zarządza Prezydent Rzeczypospolitej (…), wyznaczając wybory na dzień (…) przypadający
w ciągu 30 dni przed upływem 4 lat od rozpoczęcia kadencji Sejmu i Senatu.
Art. 109 ust. 2 Konstytucji RP
Pierwsze posiedzenia Sejmu i Senatu Prezydent Rzeczypospolitej zwołuje na dzień przypadający w ciągu 30 dni od
dnia wyborów (…)
Przedłużenie kadencji
Art. 228 ust. 7 zd. 1 Konstytucji RP
W czasie stanu nadzwyczajnego oraz w ciągu 90 dni po jego zakończeniu nie
może być skrócona kadencja Sejmu, przeprowadzone referendum
ogólnokrajowe, nie mogą być przeprowadzane wybory do Sejmu, Senatu,
organów samorządu terytorialnego oraz wybory Prezydenta Rzeczypospolitej, a
kadencje tych organów ulegają odpowiedniemu przedłużeniu.
Skracanie kadencji
1) samorozwiązanie Sejmu (art. 98 ust. 3 Konstytucji RP):
„Sejm może skrócić swoją kadencję uchwałą podjętą większością co najmniej
2/3 głosów ustawowej liczby posłów. Skrócenie kadencji Sejmu oznacza
jednoczesne skrócenie kadencji Senatu.”
2) rozwiązanie Sejmu i Senatu przez Prezydenta RP:
a) obligatoryjne (art. 155 ust. 2 Konstytucji RP):
„W razie nieudzielenia Radzie Ministrów wotum zaufania w trybie
określonym w ust. 1, Prezydent Rzeczypospolitej skraca kadencję Sejmu i
zarządza wybory.”*
b) fakultatywne (art. 225 Konstytucji RP):
„Jeżeli w ciągu 4 miesięcy od dnia przedłożenia Sejmowi projektu ustawy
budżetowej nie zostanie ona przedstawiona Prezydentowi Rzeczypospolitej
do podpisu, Prezydent Rzeczypospolitej może w ciągu 14 dni zarządzić
skrócenie kadencji Sejmu.”
* Jak to pogodzić z treścią art. 131 ust. 4 Konstytucji RP?
Skutki skrócenia kadencji
Art. 98 ust. 5 Konstytucji RP
Prezydent Rzeczypospolitej, zarządzając skrócenie kadencji Sejmu, zarządza
jednocześnie wybory do Sejmu i Senatu i wyznacza ich datę na dzień
przypadający nie później niż w ciągu 45 dni od dnia zarządzenia skrócenia
kadencji Sejmu. Prezydent Rzeczypospolitej zwołuje pierwsze posiedzenie
nowo wybranego Sejmu nie później niż na 15. dzień* po dniu
przeprowadzenia wyborów.
* W normalnych wypadkach, zgodnie z art. 109 ust. 2 Konstytucji RP, termin te wynosi 30 dni
Dyskontynuacja prac parlamentu
Prace parlamentu niezakończone przed upływem kadencji uznaje się za
zamknięte.
Wyjątki:
1) art. 4 ust. 3 ustawy o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej przez
obywateli
2) art. 21 ust. 1 ustawy o sejmowej komisji śledczej
3) art. 13a ust. 1 ustawy o Trybunale Stanu*
4) art. 148e Regulaminu Sejmu
* W tym wypadku mowa jest nie tylko o następnej, ale i kolejnych kadencjach