PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO dotycząca

advertisement
MIEJSKA PRACOWNIA URBANISTYCZNA
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
dotycząca projektu
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
OPRACOWANIE:
ZESPÓŁ OPRACOWAŃ ŚRODOWISKOWYCH
MGR INś. AGNIESZKA WIECZORKIEWICZ
MGR JOANNA ZAJĄC
POZNAŃ, LIPIEC 2009 R.
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
SPIS TREŚCI
1. WPROWADZENIE ..................................................................................................................................................................................
3
1.1 Informacje wstępne...............................................................................................................................................................................
3
1.2 Podstawy formalno-prawne opracowania............................….............................................................................................................
3
1.3 Cel i zakres merytoryczny opracowania...............................................................................................................................................
4
1.4 Wykorzystane materiały i metody pracy............................................................................................................................................
6
2. CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO .....................................................................................................
8
2.1 Charakterystyka elementów środowiska przyrodniczego i ich wzajemnych powiązań.......................................................................
PołoŜenie, uŜytkowanie i zagospodarowanie terenu...............................................................................................................
8
8
2.1.2 Rzeźba terenu..........................................................................................................................................................................
8
2.1.3 Budowa geologiczna i warunki gruntowe...............................................................................................................................
9
2.1.1
2.1.4
Warunki wodne.......................................................................................................................................................................
9
2.1.5
Szata roślinna..........................................................................................................................................................................
10
2.1.6
Świat zwierzęcy......................................................................................................................................................................
11
2.1.7
Gleby.......................................................................................................................................................................................
12
2.1.8
Klimat lokalny.........................................................................................................................................................................
12
2.2 Stan środowiska przyrodniczego...........................................................................................................................................................
2.2.1
13
Jakość powietrza atmosferycznego.........................................................................................................................................
13
2.2.2
Jakość wód..............................................................................................................................................................................
15
2.2.3
Klimat akustyczny...................................................................................................................................................................
15
3. INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU, POWIĄZANIE Z INNYMI
DOKUMENTAMI......................................................................................................................................................................................
17
3.1 Cel opracowania projektu planu ...........................................................................................................................................................
17
3.2 Ustalenia projektu planu........................................................................................................................................................................
17
3.3 Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami..................................................................................................................
20
3.4 Potencjalne zmiany środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń projektu planu........................................................................
23
4. ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTU PLANU................
5. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM I KRAJOWYM...................
6. PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE.................
24
27
29
6.1 Oddziaływanie na powierzchnię ziemi................................................................................................................................................... 29
6.2 Oddziaływanie na warunki podłoŜa.......................................................................................................................................................
30
6.3 Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne.........................................................................................................................
31
6.4 Oddziaływanie na róŜnorodność biologiczną i krajobraz.....................................................................................................................
32
6.5 Oddziaływanie na szatę roślinną...........................................................................................................................................................
33
6.6 Oddziaływanie na powietrze.................................................................................................................................................................... 34
6.7 Oddziaływanie na klimat akustyczny......................................................................................................................................................
35
6.8 Oddziaływanie na obszary Natura 2000.................................................................................................................................................
36
7. STRESZCZENIE........................................................................................................................................................................................
37
ZAŁĄCZNIKI GRAFICZNE
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Granica obszaru objętego opracowania na tle ortofotomapy miasta Poznania
Granica obszaru objętego opracowania na tle mapy topograficznej miasta Poznania
PołoŜenie i powiązania przyrodnicze obszaru opracowania z otoczeniem
Hipsometria
Geologia
Mapa glebowo-rolna
Dokumentacja fotograficzna terenu opracowania
Projekt mpzp „Rejon ulic Sołtysiej i Przełajowej” w Poznaniu, MPU, lipiec 2009r . - etap procedury planistycznej – wyłoŜenie
do publicznego wglądu
2
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
1.
1.1
WPROWADZENIE
Informacje wstępne
Przedmiotem niniejszego opracowania jest prognoza oddziaływania na środowisko dotycząca
projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Rejon ulic Sołtysiej i Przełajowej”
w Poznaniu.
Plan miejscowy sporządzany jest na podstawie uchwały Nr XXXVII/378/V/2008 Rady Miasta
Poznania
z
dnia
13
maja
2008
r.
Planem
obejmuje
się
obszar
połoŜony
w północnej części Śródmieścia Poznania, w dzielnicy Stare Miasto. Granice opracowania
wyznaczają: od zachodu ul. Murawa, od północy ul. Słowiańska, od wschodu ul. Szelągowska, od
południa ul. Winogrady. Powierzchnia obszaru objętego sporządzeniem planu miejscowego wynosi
34,76 ha.
Niniejsza prognoza oddziaływania na środowisko uwzględnia zmiany projektu planu
wynikające z uzyskanych opinii i dokonanych uzgodnień.
1.2
Podstawy formalno-prawne opracowania
Obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko wynika z ustawy z dnia
3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199,
poz. 1227 z dnia 7 listopada 2008 r.). Zgodnie z art. 51 ust. 1 ww. ustawy organ administracji
opracowujący m.in. projekt planu zagospodarowania przestrzennego obligatoryjnie sporządza
prognozę oddziaływania na środowisko.
Zapisy powyŜszej ustawy stanowią odzwierciedlenie wdroŜenia do polskich regulacji
prawnych ustaleń podjętych na poziomie międzynarodowym w dyrektywach Wspólnot Europejskich,
w tym:
1. dyrektywy Rady 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny skutków wywieranych
przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne (Dz. Urz. WE L 175
z 05.07.1985),
2. dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych
oraz dzikiej fauny i flory (Dz. Urz. WE L 206 z 22.07.1992),
3. dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/42/WE z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie
oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko (Dz. Urz. WE L 197 z 21.07.2001),
4. dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/4/WE z dnia 28 stycznia 2003 r. w sprawie
publicznego dostępu do informacji dotyczących środowiska i uchylającej dyrektywę Rady
90/313/EWG (Dz. Urz. WE L 41 z 14.02.2003),
3
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
5. dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/35/WE z dnia 26 maja 2003 r. przewidującej
udział społeczeństwa w odniesieniu do sporządzania niektórych planów i programów w zakresie
środowiska oraz zmieniającej w odniesieniu do udziału społeczeństwa i dostępu do wymiaru
sprawiedliwości dyrektywy Rady 85/337/EWG (Dz. Urz. UE L 156 z 25.06.2003),
6. dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/1/WE z dnia 15 stycznia 2008 r. dotyczącej
zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli (Dz. Urz. UE L 24 z 29.01.2008).
W myśl powyŜszej ustawy prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy
dokument, niezbędny do przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania
na środowisko skutków realizacji polityki, strategii, planu lub programu.
Na obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko dotyczącej projektu
planu miejscowego wskazuje równieŜ art. 17, pkt. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zm.), zgodnie z którym wójt, burmistrz
albo prezydent miasta sporządza projekt planu miejscowego wraz z prognozą, uwzględniając zapisy
studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Stosownie do tej
ustawy projekt planu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko przedkładane są instytucjom
i organom właściwym do zaopiniowania i uzgodnienia projektu planu, a takŜe jest przedmiotem
społecznej oceny – podlega wyłoŜeniu do publicznego wglądu, a jej ustalenia mogą mieć wpływ na
decyzje rady gminy w sprawie uchwalenia planu miejscowego.
1.3
Cel i zakres merytoryczny opracowania
Głównym celem sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko jest wskazanie
przewidywanego wpływu na środowisko, jaki moŜe mieć miejsce na skutek realizacji, dopuszczonych
w projekcie planu, form zagospodarowania przestrzennego, między innymi poprzez ocenę relacji
pomiędzy przyjętymi w projekcie planu rozwiązaniami planistycznymi, a uwarunkowaniami
środowiska przyrodniczego, a takŜe aspektami gospodarczymi i społecznymi, zgodnie z
zasadą
zrównowaŜonego rozwoju.
W prognozie oddziaływania na środowisko analizie i ocenie podlega projekt uchwały
w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (tekst) wraz z rysunkiem,
stanowiącym załącznik graficzny uchwały. Szczegółowy zakres informacji wymaganych w prognozie
wskazano w art. 51 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach
oddziaływania na środowisko. Zgodnie z tym artykułem prognoza oddziaływania na środowisko
zawiera:
1. Informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego powiązanie
z innymi dokumentami.
2. Informację o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy.
4
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
3. Propozycje
dotyczące
przewidywanych
metod
analiz
skutków
realizacji
postanowień
projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania.
4. Informacje o moŜliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko.
5. Streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym.
Prognoza określa, analizuje i ocenia:
1. Istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji
projektowanego dokumentu.
2. Stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem.
3. Istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego
dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy
z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody.
4. Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym
i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu oraz sposoby, w jakich te cele
i inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu.
5. Przewidywane znaczące oddziaływanie, w tym oddziaływanie bezpośrednie, pośrednie, wtórne,
skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe, długoterminowe, stałe i chwilowe oraz
pozytywne i negatywne, na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego
obszaru, a takŜe na środowisko, a w szczególności na: róŜnorodność biologiczną, ludzi, zwierzęta,
rośliny, wodę, powietrze, powierzchnię ziemi, krajobraz, klimat, zasoby naturalne, zabytki, dobra
materialne, z uwzględnieniem zaleŜności między tymi elementami środowiska i między
oddziaływaniami na te elementy.
Ponadto prognoza przedstawia:
1. Rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą
negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego
dokumentu, w szczególności na cele i przedmiot ochrony Natura 2000 oraz integralność tego
obszaru.
2. Biorąc pod uwagę cele i geograficzny zasięg dokumentu oraz cele i przedmiot obszaru Natura
2000 oraz integralność tego obszaru – rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych
w projektowanym dokumencie wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz metod dokonania oceny
prowadzącej do tego wyboru albo wyjaśnienie braku rozwiązań alternatywnych, w tym wskazania
napotkanych trudności wynikających z niedostatków techniki lub we współczesnej wiedzy.
Zgodnie z art. 52 ust. 1 ww. ustawy prognoza oddziaływania na środowisko musi być
opracowana stosownie do stanu współczesnej wiedzy i metod oceny, a informacje w niej zawarte
dostosowane do zawartości i stopnia szczegółowości informacji zawartych w projekcie planu
miejscowego.
5
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
Stosownie do wymogu art. 53 wyŜej wskazanej. ustawy zakres i stopień szczegółowości
informacji zawartych w niniejszej prognozie został uzgodniony z właściwymi organami, wskazanymi
w art. 57 i 58 ustawy – regionalnym dyrektorem ochrony środowiska oraz państwowym powiatowym
inspektorem sanitarnym.
1.4
Wykorzystane materiały i metody pracy
Przy opracowaniu niniejszej prognozy wykorzystano następujące materiały źródłowe:
Literatura:
•
Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne Kondracki J., Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa 1994,
•
Przyrodnicze aspekty bezpiecznego budownictwa JeŜ J., Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej,
Poznań 2001,
•
Kształtowanie i ochrona środowiska Bartkowski T., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
1979,
•
Fizjografia urbanistyczna Szponar A., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003,
•
Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Poznaniu Jackowiak B, Prace Zakładu Taksonomii
Roślin UAM w Poznaniu, Poznań 1993,
•
Wśród zwierząt i roślin, Kronika miasta Poznania, Wydawnictwo Miejskie, Poznań 2002.
Materiały kartograficzne
•
mapa zasadnicza dla obszaru planu w skali 1:1000,
•
mapa ewidencyjna gruntów w skali 1:1000,
•
mapa glebowo-rolnicza,
•
mapa hydrograficzna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-D Poznań ,OPGK Poznań 1988/9,
•
mapa sozologiczna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-D Poznań, OPGK Poznań 1992,
•
mapa topograficzna w skali 1:10 000, ark. N-33-130-D-b-3 Poznań-Piątkowo, N-33-130-D-b-4
Poznań-Naramowice Geokart-International sp. z o.o., Rzeszów, OPGK - Rzeszów S. A. 1998.
Dokumenty, inne dostępne opracowania:
•
projekt Uchwały Rady Miasta Poznania w sprawie miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego „Rejon ulic Sołtysiej i Przełajowej” w Poznaniu, MPU 2009,
•
Uchwała Nr XXXVII/378/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 13 maja 2008 r. w sprawie
przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Rejon ulic
Sołtysiej i Przełajowej” w Poznaniu,
•
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania, Uchwała
Nr XXXI/299/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 18 stycznia 2008 r.,
6
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
•
Program ochrony środowiska miasta Poznania na lata 2004-2007, Uchwała Nr XLVII/500/4/2004
Rady Miasta Poznania z dnia 22 czerwca 2004 r.,
•
Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2007, Biblioteka Monitoringu Środowiska,
WIOŚ, Poznań 2008,
•
Mapa akustyczna miasta Poznania wraz z programem ochrony środowiska przed hałasem,
Centrum Badań Akustycznych Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań czerwiec
2007,
•
Opracowanie fizjograficzne problemowe Poznań – Śródmieście, Geoprojekt – Poznań,
Poznań 1986,
•
Środowisko naturalne miasta Poznania Część I, Urząd Miasta w Poznaniu Wydział Ochrony
Środowiska, Poznań 1996,
•
Ogólne zalecenia dla ochrony typów siedlisk oraz gatunków zwierząt (poza ptakami)
i roślin wymienionych w załącznikach I i II Dyrektywy Siedliskowej, przewidywane na terenach
Specjalnych Obszarów Ochrony sieci Natura 2000 w Polsce, Małgorzata Makomaska - Juchiewicz
i Joanna Perzanowska,
•
Aneks do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko dla inwestycji polegającej na
przebudowie ul. Winogrady w Poznaniu, Przedsiębiorstwo Projektowo – Usługowe MAX
Katarzyna Wichman, Poznań wrzesień 2006.
Inne źródła:
•
wizja terenowa (luty 2009 r.)
•
dokumentacja fotograficzna (MPU, luty 2009 r.)
•
www.natura2000.mos.gov.pl.
•
www.salamandra.org.pl
PowyŜsze materiały, w połączeniu z wizją terenową, pozwoliły na opracowanie charakterystyki
stanu funkcjonowania środowiska w podziale na poszczególne komponenty.
Prognozę oddziaływania na środowisko sporządzono przy zastosowaniu metody indukcyjnoopisowej, polegającą na charakterystyce istniejących zasobów środowiska oraz łączeniu w logiczną
całość posiadanych informacji o dotychczasowych mechanizmach funkcjonowania środowiska
i wskazaniu, jakie potencjalne skutki mogą wystąpić w środowisku w wyniku realizacji ustaleń planu.
PosłuŜono się równieŜ metodą porównawczą, wykorzystując wiedzę o funkcjonowaniu
środowiska jako całości. Skonfrontowano zaproponowane rozwiązania planistyczne z istniejącymi
uwarunkowaniami
przyrodniczymi.
Prognozę
oddziaływania
na
środowisko
przedstawiono
w zakresie, jaki umoŜliwia obecny stan dostępnej informacji o środowisku oraz w tym kontekście stopień ogólności (lub szczegółowości) ustaleń planu.
7
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
2.
CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
2.1
Charakterystyka poszczególnych
wzajemnych powiązań
elementów
2.1.1
PołoŜenie, uŜytkowanie i zagospodarowanie terenu
środowiska
przyrodniczego
i
ich
Obszar będący przedmiotem opracowania połoŜony jest w Śródmieściu Poznania, w dzielnicy
Stare Miasto, w granicach osiedla Stare Winogrady. Granice terenu objętego projektem planu
wyznaczają ulice: Murawa, Słowiańska, Szelągowska oraz Winogrady.
Omawiany obszar stanowi przestrzeń w znacznym stopniu juŜ zainwestowaną. W kwartale
wyznaczonym ulicami: Murawa, Słowiańska, Zagrodnicza i Winogrady oraz przy ul. Szelągowskiej,
dominuje zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (wolno stojąca i bliźniacza), miejscami równieŜ
z towarzyszącą funkcją usługową, lokalizowaną na ogół w parterach budynków mieszkalnych.
Występują równieŜ pojedyncze obiekty usługowe, np. salon telefonii komórkowej „ERA” przy
ul. Murawa, piekarnia przy ul. Zagrodniczej lub drobne obiekty usługowe przy ul. Słowiańskiej.
Pomiędzy ul. Zagrodniczą, a ul. Przełajową, połoŜony jest teren sportowy, zajmowany przez
Klub Sportowy Posnania. W jego granicach znajduje się basen, hala sportowa, siłowania, sauna,
solarium, zlokalizowane w budynku przy ul. Słowiańskiej, jak równieŜ obiekty odkryte, w tym:
boisko do piłki noŜnej, boisko do rugby, korty tenisowe oraz tory łucznicze.
Przy ul. Przełajowej zlokalizowane są równieŜ obiekty oświatowe - Zespół Szkół Łączności
oraz Zespół Szkół Specjalnych nr 102, a takŜe teren komunikacyjny - pętla tramwajowa „Wilczak”.
Sąsiedztwo omawianego obszaru stanowi przede wszystkim zabudowa mieszkaniowa. Od
północy obszar graniczy z zabudową wielorodzinną osiedla Pod Lipami, od zachodu z budynkami
wielorodzinnymi osiedla Na Murawie oraz obiektami usługowymi (administracji publicznej,
handlowymi, stacją benzynową), od południa z terenami zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej,
przylegającej bezpośrednio do parku Cytadela, natomiast od strony wschodniej z terenami zieleni
parku Szelągowskiego.
2.1.2
Rzeźba terenu
Według Kondrackiego (1978) teren Poznania zaliczany jest do makroregionu Pojezierze
Wielkopolskie oraz mezoregionu Pojezierze Poznańskie (zachodnia część miasta). Rzeźba
opisywanego terenu, podobnie jak całego Poznania i okolic, jest rzeźbą polodowcową. Teren objęty
planem zlokalizowany jest na płaskiej wysoczyźnie morenowej, obejmującej znaczną część
Śródmieścia. Rzędne terenu dla rejonu ul. Sołtysiej i Przełajowej wahają się w granicach
80 – 90m n.p.m., z zaznaczeniem obniŜenia się terenu w kierunku doliny rzeki Warty (do ulicy
Szelągowskiej).
Rzeźba
terenu
nie
jest
zróŜnicowana,
co
w
duŜym
stopniu
wynika
z antropogenicznych przekształceń tego obszaru.
8
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
2.1.3 Budowa geologiczna i warunki gruntowe
Obszar miasta Poznania znajduje się na pograniczu monokliny przedsudeckiej i synklinorium
szczecińsko – łódzko - miechowskiego (Wł. PoŜaryski 1974).
Utwory kredy tworzą głownie piaszczyste i ilasto – wapienne osady o miąŜszości wahającej
się w przedziale od kilkunastu do kilkudziesięciu metrów. Trzeciorzęd reprezentowany jest przez
róŜnego rodzaju osady, w skład których wchodzą piaski, Ŝwiry, mułki oraz iły.
Utwory czwartorzędowe na tym obszarze reprezentują osady plejstoceńskie, takie jak gliny
zwałowe, utwory wodnolodowcowe, rzeczne i zastoiskowe, charakteryzujące się zróŜnicowaną
miąŜszością (od kilku do kilkudziesięciu metrów).
Na terenie opracowania warunki gruntowe wykazują zróŜnicowaną charakterystykę
w zaleŜności od ich połoŜenia. W zachodniej części obszaru objętego planem podłoŜe charakteryzuje
się słabą przepuszczalnością. Zbudowane jest z gruntów spoistych, głównie glin i iłów o miąŜszości
poniŜej 6 m. Występować tu mogą równieŜ grunty zbudowane z małospoistych piasków gliniastych,
których miąŜszość przekracza 6 m. Wschodnia część obszaru charakteryzuje się występowaniem
podłoŜa przepuszczalnego, zbudowanego z gruntów piaszczysto – Ŝwirowych, o miąŜszości powyŜej
6m.
Tereny te wykazują bardzo korzystne cechy w odniesieniu do zabudowy, które pozwalają
na lokalizowanie na tych terenach duŜych, głęboko posadowionych obiektów budowlanych.
2.1.4
Warunki wodne
Obszar opracowania pod względem hydrograficznym połoŜony jest w dorzeczu Warty,
a na jego terenie nie występują zbiorniki wód powierzchniowych.
Omawiany teren leŜy w obrębie wysoczyzny, gdzie czwartorzędowe warstwy wodonośne
występują najczęściej do głębokości 30 – 40 m, a zwierciadło wód trzeciorzędowych występuje
w utworach piaszczystych miocenu, na wysokości rzędnych 60 – 70 m n.p.m.
Wody gruntowe w zachodniej części terenu objętego planem charakteryzują się
występowaniem ciągłego, zazwyczaj napiętego zwierciadła wody. Utrzymują się w utworach
podglinowych, na głębokości poniŜej 4,5 m p.p.t. (zazwyczaj w granicach od 6 do 10 m p.p.t.).
Na terenach, na których występuje podłoŜe tworzone przez grunty spoiste moŜe wystąpić zjawisko
okresowego utrzymywania się wody na powierzchni terenu.
Na obszarach, zlokalizowanych w pobliŜu wschodniej granicy terenu objętego opracowaniem,
zwierciadło wód gruntowych jest swobodne, a jego poziom wykazuje mniejsze wahania niŜ w dolinie
rzeki Warty. Zwierciadło wody występuje zazwyczaj na poziomie 6 – 10 m p.p.t. Poziom wód
gruntowych moŜe ulegać okresowym wahaniom w zaleŜności od pory roku oraz ilości opadów
atmosferycznych.
9
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
2.1.5
Szata roślinna
Na obszarze objętym opracowaniem szatę roślinną buduje przede wszystkim zieleń miejska,
utworzona głównie w wyniku nasadzeń dokonanych przez człowieka. Miejscami występuje
równieŜ w postaci roślinności pojawiającej się spontanicznie, szczególnie na terenach nie
uŜytkowanych. Zarówno zieleń urządzona, jak i spontaniczna, porastająca mniej intensywnie
uŜytkowane tereny, stanowi waŜne ogniwo powiązań ekologicznych na terenie miasta. Równie istotne
znaczenie ma zieleń urządzona w obrębach poszczególnych działek, tworząca przydomowe ogrody na
terenach zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz zieleń towarzysząca ciągom komunikacyjnym.
Flora na terenie objętym granicą planu tworzona jest przede wszystkim przez uŜytkowane
sportowo tereny zieleni KS Posnania, niewielki skwer z zadrzewieniami i trawnikami przy pętli
tramwajowej „Wilczak” (w okolicach skrzyŜowania ulic Szelągowskiej i Słowiańskiej), zadrzewienia
występujące wzdłuŜ linii tramwajowej biegnącej ulicami Winogrady i Przełajową oraz zieleń
towarzyszącą obiektom oświaty i zabudowie mieszkaniowej.
Na terenach wolnych od uŜytkowania roślinność stanowią pospolite gatunki bylin oraz traw,
zastępowane w miarę upływu czasu przez krzewy i drzewa. Występują tu gatunki takie jak: pokrzywa
zwyczajna (Urtica dioica), rdest ptasi (Polygonum aviculare), komosa biała (Chenopodium album),
lepnica rozdęta (Silene vulgaris), czosnaczek pospolity (Alliaria petiolata), tasznik pospolity
(Capsella bursa-pastoris), pięciornik gęsi (Potentilla anserina),
koniczyna łąkowa (Trifolium
pratense), koniczyna biała (Trifolium repens), wilczomlecz czosnka (Euphoribia cyparissias), ślaz
zaniedbany (Malva neglecta), powój polny (Convolvulus arvensis), krwawnik pospolity (Achillea
millefolium), wrotycz pospolity (Tanacetum vulgare), bylica polna (Artemisia campestris) i pospolita
(A. vulgaris), ostroŜeń polny (Cirsium arvensae), cykoria podróŜnik (Cichorium intybus), mniszek
pospolity (Taraxacum officinale), wiechlina roczna (Poa annua) i łąkowa (Poa pratensis), Ŝycica
trwała (Lolium perenne), kupkówka pospolita (Dactylis glomerata), perz właściwy (Elymus repens)
oraz tymotka łąkowa (Phleum pratense).
Ze względu na duŜą odporność na zanieczyszczenia, tereny te porasta równieŜ drobny porost,
misecznica proszkowata (Lecanora contraeoides). NaleŜące do mchów prątnik srebrzysty (Bryum
argenteum), zwojek (Streblotrichum convolutum) oraz zęboróg purpurowy (Ceratodon purpureus),
porastają torowiska tramwajowe, wybrukowane podwórka i betonowe ogrodzenia.
Zieleń wysoką tych terenów tworzą: klony zwyczajne (Acer platanoides), klon jawor (Acer
pseudoplatanus), topole (Populus), lipy (Tilla) oraz miejscami brzoza (Betula).
Istotny element
zieleni miejskiej stanowią rośliny rozwijające się w ogrodach, towarzyszących zabudowie
mieszkaniowej jednorodzinnej. Na posesjach odnaleźć moŜna modrzewie, jodły, daglezje, cisy,
jałowce czy róŜne gatunki Ŝywotników. Często osobniki te, ze względu na swój wiek, mają duŜy
udział w tworzeniu korzystnych warunków do Ŝycia dla innych organizmów. Szczególnie cenne
wydają się być stare drzewa i krzewy, rosnące w ogrodach domów zlokalizowanych w pobliŜu
10
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
ul. Winogrady. W ogrodach występuje równieŜ duŜa ilość gatunków drzew i krzewów ozdobnych oraz
drzew owocowych. Pospolicie występuje, chętnie sadzona w ogrodach, forsycja, tawuła czy dereń.
2.1.6
Świat zwierzęcy
Środowisko miejskie, które w sposób istotny odbiega od warunków naturalnych, jest
miejscem Ŝycia wielu gatunków zwierząt, które potrafiły przystosować się do Ŝycia na terenach silnie
zurbanizowanych, lub które od dawna towarzyszą siedzibom ludzkim. Naturalnymi siedliskami
przedstawicieli fauny miast są tereny zieleni tworzące w Poznaniu tzw. kliny zieleni, jednakŜe
zwierzęta coraz częściej przystosowują się do Ŝycia w warunkach nawet najbardziej ścisłej zabudowy
miejskiej.
W przydomowych ogrodach, które dość często są podlewane, występują ślimaki: ogrodowy
(Cepaea hortensis), przydroŜny (Helicela obvia) oraz winniczek (Helix pomeratia). W sprzyjających
warunkach moŜna spotkać ślinika ogrodowego (Arion hortensis).
Owady, które związane są z środowiskiem miast, w duŜej części są gatunkami
synantropijnymi. Na obszarach zieleni, porośniętych róŜnymi trawami, spotkać moŜna pasikonika
zielonego (Tettigonia virdissina), nadrzewka długoskrzydłego (Meconema thalassium), wiele
gatunków szarańczaków (Acridoidea), skorka pospolitego (Forficula auricularia), kowala
bezskrzydłego (Pyrrhocolis apterus) oraz powszechnie znaną biedronkę siedmiokropkę (Coccinella
septempunctata).
Na terenie objętym opracowaniem, ze względu na warunki środowiskowe (brak występowania
wód powierzchniowych), nie stwierdzono występowania gatunków płazów i gadów. Mogą pojawić się
one w wyniku migracji między cenniejszymi przyrodniczo obszarami, takimi jak park Cytadela czy
tereny doliny Warty.
Awifauna reprezentowana jest przez gatunki ptaków występujących na terenach silnie
zurbanizowanych i przystosowanych do panujących tu specyficznych warunków. Najbardziej
pospolitymi gatunkami na terenie śródmieścia są gołąb skalny (Columbia livia urbana) oraz gawron
(Corvus frugilegus). Pospolicie na terenie tym występuje równieŜ: wróbel (Passer domesticus), kawka
(Corvus monedula), szpak (Strunus vulgaris), kos (Turdus merula), sroka (Pica pica) oraz sójka
(Garrulus glandarius). Ze względu na bliskość doliny Warty, charakteryzującej się odmiennymi
warunkami siedliskowymi, czasowo mogą się równieŜ pojawiać gatunki ptaków zamieszkujące tereny
dolinne.
Ze względu na wysoki stopień zagospodarowania terenów leŜących w granicach opracowania
i stosunkowo niewielką powierzchnię poszczególnych terenów zieleni, ograniczone jest występowanie
na tym terenie większych ssaków. Spotkać tu moŜna jedynie jeŜa (Erinaceus europaeus), kreta (Talpa
europea).
11
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
2.1.7
Gleby
Gleby stanowią istotny element środowiska przyrodniczego, umoŜliwiający rozwój naturalnej
szaty roślinnej i stwarzający dogodne warunki siedliskowe dla wielu gatunków zwierząt. Silna presja
człowieka wpłynęła na szereg niekorzystnych zmian, jakie zaszły w uŜytkowanych w miastach
glebach. Związana z antropopresją zmiana właściwości fizycznych i chemicznych spowodowała
negatywny wpływ na pozostałe elementy środowiska przyrodniczego.
Występujące na tym terenie gleby mają charakter piaszczysty i gliniasto – piaszczysty. NaleŜą
do klasy bonitacyjnej IVA i IVB. W wyniku rozwoju zabudowy mieszkaniowej i usługowej na tym
terenie, większość powierzchni została silnie przekształcona i pozbawiona naturalnych walorów.
Roboty budowlane spowodowały zmiany w zagęszczeniu profilu glebowego oraz w jego składzie
fizycznym i chemicznym. Mieszanie naturalnego podłoŜa z duŜymi ilościami Ŝwiru czy piasku
wprowadziło zmiany w naturalnym procesie obiegu wody, czego wynikiem jest zmiana
przepuszczalności gleb na tych terenach oraz wzrost tempa migracji zanieczyszczeń do wód
gruntowych.
Najsilniej przekształcone zostały gleby na terenach przeznaczonych pod elementy
infrastruktury komunikacyjnej. Przy ich budowie wystąpiła konieczność całkowitego uszczelnienia
powierzchni oraz zagęszczenia i wzbogacenia podłoŜa o substancje takie jak Ŝwir czy cement.
Całkowicie pozbawiło to glebę naturalnych właściwości fizycznych, chemicznych oraz biologicznych.
Ze względu na silne zanieczyszczenie czynnikami fizycznymi i chemicznymi, ograniczone jest
równieŜ występowanie w glebie organizmów wpływających korzystnie na zdolności produkcyjne
gleby.
W wyniku wzrostu emisji zanieczyszczeń, związanych z natęŜeniem ruchu samochodowego,
zanieczyszczone zostały równieŜ gleby leŜące w pobliŜu szlaków komunikacyjnych. W obszarze
przylegającym do dróg zaobserwowano przekroczenia dopuszczalnych stęŜeń zanieczyszczenia
ołowiem czy kadmem.
Na obszarze objętym granicami planu stosunkowo najmniej przekształcone zostały gleby na
terenie KS Posnania. Obszar charakteryzuje się stosunkowo niewielką powierzchnią zabudowaną i
duŜymi terenami zieleni. Sposób uŜytkowania tego terenu pozwala na zachowanie, w pewnym stopniu
przybliŜonych do naturalnych, funkcji gleby.
2.1.8
Klimat lokalny
Warunki klimatyczne w Poznaniu w znacznym stopniu ukształtowane zostały poprzez
napływające w kierunku miasta masy powietrza. Dominującymi masami powietrza, szczególnie
w okresie letnim i jesiennym, są masy powietrza polarno-morskiego, które napływają znacznie
częściej niŜ powietrze polarno - kontynentalne. Stosunkowo rzadko pojawiają się masy powietrza
arktycznego, najrzadziej natomiast powietrze zwrotnikowe.
12
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
Najczęściej przemieszczającymi się nad terenami Poznania frontami są fronty chłodne,
powodujące znaczne wahania ciśnienia, odczuwalny spadek temperatury powietrza oraz wzrost
prędkości wiatru. Zjawiskom tym towarzyszy równieŜ występowanie opadów, często o znacznej
gwałtowności. Średnio w ciągu roku notowanych jest w Poznaniu 67 dni, w których przemieszczają
się fronty chłodne i 42, w których przemieszczają się fronty ciepłe. NajdłuŜej obserwowany jest okres
bezfrontowy i wynosi on 230 dni w roku.
Średnia roczna wielkość ciśnienia atmosferycznego wynosi dla Poznania 1005 hPa.
Największe wahania ciśnienia obserwowane są dla okresu zimowego (w okresie od grudnia do lutego
wahania mogą osiągnąć wartość 73 hPa), podczas gdy w okresie letnim ciśnienie waha się
w niewielkich granicach (amplituda nie przekraczająca 34 hPa). Średnia roczna suma opadów dla
terenu Poznania wynosi 505 mm.
Rozkład temperatur, podobnie jak ilości opadów, ma charakter roczny. NajwyŜsze średnie
miesięczne temperatury z temperaturą wynoszącą 19°C są notowane w czerwcu i lipcu, najniŜsze
w miesiącach zimowych (np. luty 2007 r. ze średnią temperaturą miesięczną na poziomie 0,8°C).
W skali roku średnia temperatura wynosi dla miasta Poznania 8,2°C.
Równie istotnymi czynnikami meteorologicznymi, wpływającymi na klimat miasta,
a w szczególności na stęŜenia i rozkład przestrzenny zanieczyszczeń powietrza, jest kierunek oraz siła
wiatru. Dla obszaru miasta Poznania stwierdzono największą częstość występowania wiatrów
z sektora zachodniego, o dość niewielkiej sile (średnia roczna wartość wynosi 3,5m/s). Wiatry silne
i bardzo silne zdarzają się sporadycznie, a częstość ich występowania moŜna określić na poziomie 1%.
Wilgotność względna powietrza na terenie Poznania zaleŜna jest od pory roku. NajwyŜszą
wartość osiąga w okresie zimowym, kiedy dochodzi do 88%, najniŜsza natomiast jest w miesiącach
letnich, takich jak czerwiec, kiedy osiąga wartość 70%. Zaobserwować moŜna równieŜ istotny wpływ
czynników związanych z działalnością człowieka na kształtowanie się klimatu charakterystycznego
dla aglomeracji miejskiej. NajwaŜniejszym czynnikiem wpływającym na ten stan rzeczy jest wielkość
emisji pyłów i gazów oraz pary wodnej, która wpływa na specyficzne kształtowanie się klimatu
w poszczególnych rejonach miasta.
2.2
Stan środowiska przyrodniczego
2.2.1
Jakość powietrza atmosferycznego
Na kształtowanie jakości powietrza atmosferycznego największy wpływ ma lokalizacja
i sposób zagospodarowania przestrzennego danego obszaru, a takŜe charakter źródeł emisji
zanieczyszczeń.
Na prezentowanym obszarze znaczący wpływ na poziom zanieczyszczeń ma emisja z ruchu
komunikacyjnego, opisywanego jako źródło liniowe zanieczyszczeń. Nie stwierdzono natomiast
występowania zakładów przemysłowych, stanowiących punktowe źródła zanieczyszczeń.
13
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
Ruch samochodowy powoduje emisję do atmosfery szeregu zanieczyszczeń gazowych,
powstających podczas spalania paliw płynnych w silnikach pojazdów, w tym m.in. węglowodorów
aromatycznych (WWA), ditlenku siarki (SO2), ditlenku azotu (NO2), tlenku węgla (CO) oraz
substancji
pyłowych,
powstających
w
wyniku
ścierania
nawierzchni
jezdni
i opon pojazdów. W związku z lokalizacją obszaru opracowania między ulicami: Szelągowską,
Słowiańską, Murawą oraz Winogrady, występuje tu wysoki stopień naraŜenia na tego rodzaju
zanieczyszczenia.
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu, na podstawie wykonanych
pomiarów, określił dla rejonu ul. Winogrady (dla roku 2006) następujące średnioroczne, szacunkowe
wartości stęŜeń: SO2 – 4,0µg/m3, NO2 – 26,0µg/m3, pył PM10 – 30,0µg/m3, benzen – 2,0µg/m3,
ołów – 0,3µg/m3.
W związku z przebudową ul. Winogrady dokonano pomiarów, określających występujące
aktualnie na tym terenie stęŜenia zanieczyszczeń. Z informacji przedstawionych w „Aneksie do
Raportu oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko dla inwestycji polegającej na
przebudowie ul. Winogrady w Poznaniu”1 wynika, Ŝe stęŜenia zanieczyszczeń, związanych z ruchem
komunikacyjnym, nie przekraczają dopuszczalnych wartości. Wśród zanieczyszczeń związanych ze
spalaniem paliw w silnikach spalinowych największe znaczenie ma dwutlenek azotu. Dla rejonu
ul. Winogrady określono jego najwyŜsze stęŜenie na poziomie 108,7µg/m3,co stanowi 54,4% wartości
odniesienia równej 200µg/m3.
Istotnym elementem mającym wpływ na zanieczyszczenie powietrza jest równieŜ emisja
z instalacji grzewczych, a w szczególności instalacji wykorzystujących jako paliwo węgiel kamienny.
Szczególne nagromadzenie tego typu źródeł emisji występuje zazwyczaj na terenach o gęstej
zabudowie mieszkaniowej i usługowej. Eksploatacja tych instalacji, będących źródłem tzw. niskiej
emisji, wpływa w sposób istotny na występujące stęŜenia pyłu zawieszonego PM10, powodując
sezonowe zmiany wielkości stęŜeń.
Na terenie objętym planem, podobnie jak na obszarze całego miasta, stwierdzono
występowanie przekroczeń dopuszczalnego poziomu dla 24 – godzinnych stęŜeń pyłu PM10
(szczególnie w tzw. okresie grzewczym). Wojewoda Wielkopolski na mocy rozporządzenia Nr 39/07
z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja
Poznań określił program ochrony powietrza dla miasta. Program ten określa podstawowe kierunki
działań niezbędnych do przywrócenia standardów jakości powietrza. Do zadań podstawowych naleŜy
między innymi zastąpienie starych kotłów węglowych nowszymi, wykorzystującymi „czystsze”
paliwa oraz zastąpienie indywidualnych systemów grzewczych systemami zbiorowego zaopatrzenia
w ciepło.
1
Aneks do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko dla inwestycji polegającej na przebudowie ul. Winogrady w Poznaniu,
Przedsiębiorstwo Projektowo – Usługowe MAX Katarzyna Wichman, Poznań wrzesień 2006.
14
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
2.2.2
Jakość wód
Ze względu na brak występowania na terenie opracowania wód powierzchniowych, określenie
jakości wód ograniczono jedynie do opisu stanu jakości wód podziemnych.
W wyniku intensywnego zagospodarowania terenu objętego planem, silnym przekształceniom
uległy gleby, które pełnią rolę naturalnego filtra chroniącego wody podziemne przed
zanieczyszczeniem.
Wody podziemne poziomu mioceńskiego, występujące na tym terenie, charakteryzują się
bardzo wysokim zabarwieniem, przekraczającym często 80 mg Pt/l. Mimo niskiej zawartości
manganu i braku zanieczyszczenia substancjami przenikającymi z powierzchni terenu, wody te są
uŜytkowane w niewielkim stopniu ze względu na wspomniane wyŜej silne zabarwienie.
Wody poziomu czwartorzędowego wykazują duŜą podatność na zanieczyszczenie,
spowodowane przenikaniem w głąb profilu glebowego substancji związanych z działalnością
człowieka. Największy wpływ na niską jakość czwartorzędowych wód podziemnych mają
zanieczyszczenia pochodzące z nieszczelnej kanalizacji, emisja komunikacyjnych zanieczyszczeń
gazowych i pyłowych, nieodpowiednia gospodarka odpadami oraz stosowanie środków zimowego
utrzymania dróg. Negatywny wpływ na jakość wód ma równieŜ stosowanie nawozów sztucznych oraz
detergentów.
Dla wód czwartorzędowych stwierdzono podwyŜszone stęŜenia chlorków, siarczanów
i azotanów. Lokalnie stwierdzono równieŜ podwyŜszone stęŜenia azotu amonowego, metali cięŜkich
oraz mikrozanieczyszczeń organicznych, związanych ze stosowaniem detergentów.
2.2.3
Klimat akustyczny
Teren objęty opracowaniem leŜy w bezpośrednim sąsiedztwie ciągów komunikacyjnych
o duŜym natęŜeniu ruchu (ul. Winogrady, ul. Murawa, ul. Słowiańska, ul. Szelągowska ), dlatego jego
klimat akustyczny kształtowany jest przede wszystkim pod wpływem oddziaływania hałasu
komunikacyjnego – samochodowego oraz tramwajowego. Nie występują tutaj punktowe,
przemysłowe źródła hałasu.
W związku z przebudową ul. Winogrady, na potrzeby sporządzenia „Raportu oddziaływania
planowanego przedsięwzięcia drogowego na środowisko2, przeprowadzono badania klimatu
akustycznego terenów sąsiadujących z inwestycją.
Podstawą prawną badań, przeprowadzonych w ww. opracowaniu, było nieobowiązujące juŜ
rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 29 lipca 2004 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów
hałasu w środowisku. W myśl powyŜszego przepisu tereny znajdujące się w granicy opracowania
zaliczono do kategorii:
2
Aneks do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko dla inwestycji polegającej na przebudowie ul. Winogrady w Poznaniu,
Przedsiębiorstwo Projektowo – Usługowe MAX Katarzyna Wichman, Poznań wrzesień 2006.
15
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
→
terenów związanych ze stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieŜy (szkoły), dla
których określono równowaŜny poziom hałasu dla pory dnia na poziomie LAeqD = 55dB
i nocy LAeqN = 50dB
→
terenów zabudowy jednorodzinnego z usługami rzemieślniczymi, dla których określono
równowaŜny poziom hałasu dla pory dnia na poziomie LAeqD = 60dB i nocy LAeqN = 50dB.
Pomiary wykazały, Ŝe na pierwszej linii zabudowy przy ul. Winogrady, poziomy hałasu
samochodowego wynoszą:
→
na odcinku od. ul. Murawa do ul. Za Cytadelą LAeqD = 57dB oraz LAeqN = 52dB,
→
na odcinku od. ul. Za Cytadelą do ul. Przełajowej - LAeqD = 55dB oraz LAeqN = 50dB,
→
na odcinku od. ul. Przełajowej do ul. Szelągowskiej - LAeqD = 59dB oraz LAeqN = 54dB.
W odniesieniu do hałasu tramwajowego wykazano na pierwszej linii zabudowy przy
ul. Winogrady:
→
na odcinku od. ul. Murawa do ul. Za Cytadelą hałas na poziomie LAeqD = 55,5dB oraz
LAeqN = 49dB,
→
na odcinku od. ul. Za Cytadelą do ul. Przełajowej - hałas na poziomie LAeqD = 50,5dB oraz
LAeqN = 44dB.
Szczególnie naraŜone na hałas komunikacyjny są tereny połoŜone w pobliŜu skrzyŜowań
ul. Szelągowskiej z ul. Słowiańską oraz ul. Murawa z ul. Słowiańską. Dla tych obszarów stwierdzono
występowanie największych przekroczeń dopuszczalnych wartości poziomu dźwięku (na poziomie
15 – 20dB).3
Na ul. Murawa oraz ul. Winogrady, poza komunikacją samochodową, odbywa się równieŜ
ruch tramwajowy. Zarówno komunikacja samochodowa, jak i tramwajowa, powodują powstawanie
hałasu o duŜym natęŜeniu. Z opracowanej dla miasta Poznania w 2007 r. mapy akustycznej wynika, Ŝe
tereny
leŜące
w
granicach
opracowania,
a
sąsiadujące
bezpośrednio
z
ww.
szlakami
komunikacyjnymi, są zagroŜone występowaniem ponadnormatywnych poziomów wartości dźwięku
(zarówno dla pory dnia jak i nocy).
3
wg Mapy akustyczna miasta Poznania wraz z programem ochrony środowiska przed hałasem, Centrum Badań Akustycznych Fundacja
Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań czerwiec 2007
16
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
3.
INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU
3.1
Cel opracowania projektu planu
Zgodnie
z
zapisami
ustawy
z
dnia
27
marca
2003
r.
o
planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego sporządza się
w celu ustalenia przeznaczenia terenów oraz określenia sposobów ich zagospodarowania i zabudowy,
z jednoczesnym uwzględnieniem ładu przestrzennego oraz dostosowaniem funkcji, struktury
zabudowy i intensywności zagospodarowania do uwarunkowań przestrzennych i przyrodniczych
terenu.
Bezpośrednim powodem wywołania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
„Rejon ulic Sołtysiej i Przełajowej” jest konieczność, zgodnie z wnioskiem mieszkańców
ul. Winogrady oraz ul. Wójtowskiej, uniemoŜliwienia realizacji inwestycji, polegającej na budowie
masztu telefonii komórkowej na działce przy ul. Wójtowskiej.
Ponadto, sporządzenia i uchwalenia mpzp pozwoli na sformułowanie szczegółowych
rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych, umoŜliwiających jednolite kształtowanie zabudowy oraz
zagospodarowania
terenów
objętych
opracowaniem.
Miejscowy
plan
zagospodarowania
przestrzennego pozwoli władzom Miasta skutecznie kontrolować zainwestowanie obszaru planu
i kształtować nową zabudowę i zagospodarowanie w nawiązaniu do formy i gabarytów juŜ istniejącej
na osiedlu Stare Winogrady zabudowy oraz zgodnie z kierunkiem polityki przestrzennej, ustalonym
dla tego terenu w „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta
Poznania”.
Plan miejscowy w jednoznaczny sposób określi granice terenów publicznych oraz zasady ich
ochrony. Pozwoli to na sformułowanie docelowego układu i powiązań komunikacyjnych oraz zasad
obsługi terenów elementami infrastruktury technicznej.
3.2
Ustalenia projektu planu
W projekcie planu ustalono przeznaczenie terenów pod:
•
zabudowę mieszkaniową jednorodzinną – tereny 1-14 MN,
•
zabudowę mieszkaniową jednorodzinną i usługową – tereny 1-5 MN/U,
•
zabudowę usług oświaty - teren Uo,
•
zabudowę usług sportu i rekreacji - teren US,
•
zieleń urządzoną - teren ZP,
•
infrastrukturę techniczną elektroenergetyki – tereny 1, 2 E,
•
infrastrukturę techniczną ciepłownictwa – teren C,
•
drogi publiczne - w tym klasy zbiorczej – teren KD-Z, klasy lokalnej - teren KD-L, klasy
dojazdowej - tereny 1-9 KD-D,
•
drogi wewnętrzne - tereny 1-5 KDW.
17
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
Projekt planu zachowuje dotychczasowe przeznaczenie i sposób zagospodarowania
większości terenów połoŜonych w granicy opracowania.
W jego strukturze funkcjonalnej dominują tereny o funkcji mieszkaniowej jednorodzinnej
(tereny 1-14 MN), skupione w kwartale ulic: Murawa, Słowiańska, Zagrodnicza, Winogrady oraz
wzdłuŜ ul. Szelągowskiej. Na terenach tych projekt przewiduje lokalizację dwu lub trzykondygnacyjnych budynków wolno stojących lub bliźniaczych. Projekt dopuścił lokalizację
budynków szeregowych wyłącznie jako uzupełnienie istniejącej zabudowy, w przypadku działek
o szerokości frontu poniŜej 10 m oraz na terenie 14MN, który jako jedyny stanowi obecnie przestrzeń
niezabudowaną i niezagospodarowaną.
W zaleŜności od wielkości działek, powierzchnię zabudowy ustalono w przedziale od 20% do
50% powierzchni działki budowlanej, przy zachowaniu co najmniej 35% powierzchni biologicznie
czynnej. Wysokość budynków na większości terenów nie moŜe przekroczyć 10 m, natomiast
w przypadku terenu 14 MN ograniczono ją do 7,5 m.
Projekt ustala lokalizację tylko jednego budynku na działce, dodatkowo wprowadza zakaz
wydzielania nowych działek budowlanych oraz zakaz wydzielania
nowych dróg wewnętrznych,
dzięki czemu uniemoŜliwiono zagęszczenie i chaotyczne kształtowanie nowej zabudowy, realizowanej
w wyniku wtórnych podziałów nieruchomości. Projekt dopuszcza lokalizację w budynkach
mieszkalnych funkcji usługowych nieuciąŜliwych, przy czym ich powierzchnia nie moŜe przekraczać
30% powierzchni całkowitej budynku.
Na kilku posesjach połoŜonych bezpośrednio przy ul. Słowiańskiej oraz przy skrzyŜowaniu
ul. Murawa z ul. Winogrady, wyznaczono tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej
i usługowej (tereny 1-5 MN/U). W ten sposób usankcjonowano lokalizację istniejących juŜ tam
budynków usługowych. Istotne jest, Ŝe dopuszczono tu lokalizację wyłącznie usług podstawowych,
a więc usług nieuciąŜliwych, towarzyszących zabudowie mieszkaniowej i słuŜących mieszkańcom
przede wszystkim okolicznej zabudowy. Zakazano realizacji obiektów handlowych o powierzchni
sprzedaŜy powyŜej 100 m2 oraz obiektów handlu hurtowego.
W zaleŜności od wielkości działek, powierzchnię zabudowy ustalono w przedziale od 30% do
50% powierzchni działki budowlanej, przy zachowaniu co najmniej 35% powierzchni biologicznie
czynnej. Wysokość budynków mieszkalnych nie moŜe przekroczyć 10 m, natomiast budynków
usługowych 6 m. Jedynie na terenie 5 MN/U dopuszczono 10-metrowe obiekty usługowe.
Teren Uo przeznaczono pod funkcję usług oświatowych, nauki lub kultury, dzięki czemu
utrzymano lokalizację, obecnie funkcjonujących tam, budynków szkolnych. W ramach tych funkcji
dopuszczono równieŜ lokalizację obiektów turystycznych i rekreacyjnych, internatów i przedszkoli.
Powierzchnia zabudowy ustalona została w wielkości do 30% powierzchni działki, natomiast
udział powierzchnia biologicznie czynnej na poziomie minimum 40% powierzchni działki. Wysokość
budynków nie moŜe przekroczyć 16 m, przy czym od strony terenów zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej (6MN, 8MN) wysokość naleŜy obniŜyć do maksymalnie 9 m.
18
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
Na terenie usług sportu i rekreacji (teren US), na którym obecnie funkcjonuje Klub Sportowy
Posnania, ustalono zabudowanie do 30% powierzchni działek budowlanych, przy zachowaniu co
najmniej 30% powierzchni jako nieutwardzonej. Wysokość budynków nie moŜe przekroczyć 20 m.
W ramach funkcjonowania obiektu sportowo-rekreacyjnego, dopuszczono równieŜ wprowadzenie
usług gastronomii i hotelarstwa, przy czym lokalizację obiektu hotelowego dopuszczono jedynie
w strefie połoŜonej wzdłuŜ ul. Przełajowej, oznaczonej na rysunku planu. Powierzchnia budynku
hotelowego nie moŜe przekroczyć 1500 m2, a jego wysokość 16,5 m.
Na niewielkim fragmencie terenu, połoŜonym pomiędzy pętlą tramwajową „Wilczak”,
a ul. Słowiańską, wyznaczono teren zieleni urządzonej (ZP). Co najmniej 70% powierzchni terenu
stanowić musi powierzchnia biologicznie czynna. Wprowadzono tu zakaz lokalizacji zabudowy,
ogrodzeń, dopuszczono natomiast zagospodarowanie terenu obiektami małej architektury, ścieŜkami
rowerowymi i drogami pieszymi.
Tereny infrastruktury technicznej obejmują istniejące juŜ obiekty – tramwajową podstację
trakcyjną na terenie 1E, małogabarytową stację transformatorową na terenie 2E oraz komorę
ciepłowniczą na terenie C.
W sferze zasad ochrony środowiska i przyrody ustanowiono:
•
na terenach MN, MN/U, Uo oraz US zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących (zawsze lub
potencjalnie) znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu przepisów odrębnych,
•
na terenach MN, MN/U, Uo, US oraz ZP zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych od
utwardzenia fragmentów terenu, a na terenach komunikacyjnych zagospodarowanie
nieutwardzonych powierzchni pasa drogowego zielenią urządzoną, tj. trawnikami, kwietnikami,
krzewami,
•
na terenach MN/U, Uo oraz U ochronę istniejących drzew, a w przypadku ich kolizji
z infrastrukturą lub planowaną zabudową obowiązek przesadzenia lub wprowadzenie nowych
nasadzeń na działce budowlanej,
•
na terenach Uo i US ochronę istniejących naturalnych zbiorowisk roślinnych, z dopuszczeniem
nowych nasadzeń w rozumieniu przepisów odrębnych,
•
na terenach komunikacyjnych utrzymanie istniejących drzew, w tym szpalerów na terenach
KD-Z i KD-L, z dopuszczeniem wycięcia lub przesadzenia drzew kolidujących z rozbudową
dróg,
•
na terenach przeznaczonych pod zabudowę oraz terenach infrastruktury rekultywację terenów
w przypadku stwierdzenia zanieczyszczenia gleby lub ziemi,
•
wykorzystanie nadmiaru mas ziemnych, pozyskanych podczas prac budowlanych, w obrębie
działki budowlanej lub usuwanie ich zgodnie z przepisami odrębnymi,
•
na terenach MN, MN/U, Uo oraz US segregację, gromadzenie i zagospodarowanie odpadów
zgodnie z przepisami odrębnymi,
19
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
•
na terenach MN, MN/U, Uo oraz US zakaz stosowania w nowych budynkach pieców i trzonów
kuchennych na paliwo stałe, z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy,
•
w zakresie kształtowania komfortu akustycznego:
-
na terenach MN zapewnienie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku jak dla
zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz stosowanie zasad akustyki budowlanej
i architektonicznej w budynkach znajdujących się w strefie ponadnormatywnego
oddziaływania hałasu od ulic przeznaczonych do prowadzenia komunikacji autobusowej
i tramwajowej,
-
na terenach MN/U zapewnienie określonych przepisami odrębnymi dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku jak dla terenów mieszkaniowo-usługowych oraz
stosowanie
zasad
akustyki
budowlanej
i
architektonicznej
w
pomieszczeniach
przeznaczonych na stały pobyt ludzi w budynkach, znajdujących się w strefie
ponadnormatywnego oddziaływania hałasu od ulic Murawa i Słowiańska,
-
na terenie Uo zapewnienie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku jak dla
zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieŜy,
-
nakaz
stosowania
rozwiązań
technicznych,
technologicznych
i
organizacyjnych
pozwalających na dotrzymanie akustycznych standardów jakości środowiska na terenach
podlegających ochronie akustycznej, zgodnie z przepisami odrębnymi,
•
w zakresie gospodarki wodno-ściekowej: zaopatrzenie terenów w wodę pitną z sieci
wodociągowej, odprowadzanie ścieków bytowych i komunalnych do sieci kanalizacji
sanitarnej,
zakaz
lokalizacji
przydomowych
oczyszczalni
ścieków
i
zbiorników
bezodpływowych, zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych na terenach MN, MN/U,
Uo, US, ZP, E, C w granicach działek, zgodnie przepisami odrębnymi, z dopuszczeniem
odprowadzania ich do sieci kanalizacji deszczowej (z wyjątkiem terenu ZP), a na terenach
komunikacyjnych odprowadzanie wód do sieci kanalizacji deszczowej, z dopuszczeniem
zagospodarowania ich w granicach terenów 2KDW i 4KDW.
Projekt planu szczegółowo określa równieŜ zasady lokalizacji elementów wpływających na
ład przestrzenny oraz walory krajobrazowe poszczególnych terenów, w tym urządzeń reklamowych,
szyldów, sieci infrastruktury technicznej, stacji bazowych telefonii komórkowej, ogrodzeń, obiektów
małej architektury, elementów systemu informacji miejskiej.
3.3
Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami
Stosownie do ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym zapisy projektu planu miejscowego (część tekstowa i graficzna) muszą być powiązane
z zapisami studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, a rada
miasta uchwala plan miejscowy dopiero po stwierdzeniu jego zgodności ze studium. Studium
20
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy sporządza się w celu określenia
polityki przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego.
W „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania”
tereny połoŜone pomiędzy ul. Murawa, a ul. Zagrodniczą oraz teren pomiędzy ul. Przełajową,
a ul. Szelągowską połoŜone są w obrębie terenu przeznaczonego pod zabudowę, oznaczonego
symbolem M2n - tereny zabudowy niskiej, mieszkaniowej jednorodzinnej z usługami podstawowymi,
na których utrzymuje się istniejące usługi ogólnomiejskie. Fragment terenu w środkowej części
obszaru planu, połoŜony jest na terenie oznaczonym symbolem US2, stanowiącym tereny sportu
i rekreacji – obiekty sportowe otwarte (niekubaturowe) i kubaturowe w zieleni.
Ulica Słowiańska, jako ulica klasy zbiorczej, w studium oznaczona jest symbolem kZ.023.1,
a trasa tramwajowa, biegnąca w granicach planu ul. Przełajową, wraz z pętlą tramwajową „Wilczak”,
kt.19.3.
Obszar planu połoŜony jest w podstrefie intensywnego zagospodarowania mieszkaniowego.
Działania inwestycyjne, podejmowane na tym terenie, muszą zapewnić utrzymanie priorytetu dla
funkcji mieszkaniowej. W tym celu naleŜy dąŜyć do zachowania jednorodności funkcjonalnej na
terenie, utrzymania i powiększania terenów przestrzeni ośrodkotwórczych, zachowania zieleni
osiedlowej. Zakazano wprowadzania funkcji uciąŜliwych, zwłaszcza generujących zwiększony ruch
samochodowy, wskazano na konieczność wyznaczania miejsc lokalizacji nowej zabudowy wyłącznie
na etapie planu miejscowego.
Nową zabudowę naleŜy kształtować zgodnie z gabarytami i charakterem zabudowy
przewaŜającej w danym zespole. NaleŜy utrzymać i uzupełnić istniejącą zabudowę wolno stojącą
o charakterze willowym.
Na terenie sportu i rekreacji wysokość budynków kubaturowych nie moŜe przekroczyć
20 m powyŜej poziomu terenu, natomiast udział powierzchni zielonej na terenie nie moŜe być
mniejszy niŜ 40% powierzchni terenu.
W kontekście tych ustaleń zapisy projekty planu naleŜy uznać za prawidłowe i zgodne
z zapisami studium. Jedyne odstępstwo od ustaleń studium dotyczy udziału powierzchni biologicznie
czynnej na terenie sportu i rekreacji US, na którym projekt wymaga zachowanie nie mniej niŜ 30%
powierzchni terenu.
Zapisy projektu planu miejscowego korespondują równieŜ z zapisami Programu Ochrony
Środowiska dla Miasta Poznania na lata 2004-2007. Program ten stanowi wyraz realizacji polityki
ekologicznej państwa na szczeblu gminnym. Sporządzony został w oparciu o zapisy ustawy z dnia 27
kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, nakładającej na organy samorządowe województwa,
powiatu i gminy obowiązek sporządzania odpowiednio wojewódzkich, powiatowych i gminnych
programów ochrony środowiska.
21
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
Dokument wskazuje działania strategiczne, obejmujące cele i kierunki działań realizowanych
w Poznaniu w zakresie ochrony środowiska do roku 2011 r., podzielone na trzy bloki tematyczne,
w tym:
cele i priorytety o charakterze systemowym obejmującym rozwój społeczno-gospodarczy gminy
o
w powiązaniu z ochroną środowiska,
cele i priorytety w zakresie ochrony dziedzictwa przyrodniczego i racjonalnego uŜytkowania
o
zasobów przyrody,
cele i priorytety w zakresie poprawy jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego.
o
Część z celów znajduje swoje odzwierciedlenie w zapisach projektu planu „Rejon ulic
Sołtysiej i Przełajowej” w Poznaniu. Są to zwłaszcza cele ekologiczne dotyczące:
•
utrzymania i wzbogacania zasobów róŜnorodności biologicznej oraz optymalne funkcjonowanie
systemu obszarów (obiektów) chronionych i w tym zakresie m.in. dostosowanie zasobów zieleni
miejskiej do warunków siedliskowych z uwzględnieniem wymogu ochrony starych drzew →
w projekcie planu zapisy ustalające: ochronę istniejących drzew na terenach MN/U, Uo, US,
KDW, KD-Z i KD-L oraz ochronę roślinności naturalnej na terenach Uo i US,
zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenów,
obowiązek wysokiego udziału powierzchni biologicznie czynnej na kaŜdej działce budowlanej
na terenach przeznaczonych pod zabudowę i zieleń urządzoną;
•
ochrony powierzchni ziemi i gleb i w tym zakresie m.in. przeciwdziałanie nieuzasadnionemu
wzrostowi powierzchni uszczelnionej i redukowaniu powierzchni biologicznie czynnej oraz
minimalizowanie naruszania powierzchni ziemi podczas realizacji inwestycji budowlanej →
w projekcie planu zapisy ustalające: minimalną powierzchnię biologicznie czynną dla działek
budowlanych, zasady wykorzystania mas ziemnych, powstających w wyniku prac budowlanych,
obowiązek rekultywacji gleb i ziemi w przypadku stwierdzenia ich zanieczyszczenia;
•
poprawy jakości wód powierzchniowych i zapewnienie odtwarzalności zasobów wód
podziemnych i w tym zakresie m.in. egzekwowanie przyłączania się obiektów do istniejącej
sieci kanalizacyjnej, umoŜliwianie retencji glebowej wód opadowych i roztopowych poprzez
ograniczanie przyrostu powierzchni uszczelnionych → w projekcie planu zapisy ustalające:
minimalną powierzchnię biologicznie czynną dla działek budowlanych oraz zasady
odprowadzania ścieków bytowych i komunalnych i zagospodarowania wód opadowych
i roztopowych na terenach;
•
osiągnięcia najwyŜszej jakości powietrza i wyeliminowanie lokalnych uciąŜliwości i w tym
zakresie pełne wyeliminowanie węgla jako paliwa w lokalnych kotłowniach oraz likwidacja
indywidualnego ogrzewania węglowego w zabudowie miejskiej → w projekcie planu zapis
22
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
o zakazie stosowania w nowych budynkach pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe
z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy;
•
zmniejszenia uciąŜliwości akustycznych wstępujących na obszarze miasta do poziomu
akceptowalnego pod względem prawnym i społecznym i w tym zakresie wprowadzanie do
mpzp zapisów poświęconych ochronie przed hałasem, wprowadzanie technicznych rozwiązań
minimalizujących rozprzestrzenianie się hałasu, wdraŜanie rozwiązań organizacyjnych na rzecz
ograniczania hałasu komunikacyjnego → w projekcie planu zapisy ustalające: obowiązek
zachowania na terenach przeznaczonych pod zabudowę standardów akustycznych w środowisku
określonych przepisami odrębnymi, obowiązek stosowania w budynkach na terenach MN
i MN/U zasad akustyki architektonicznej i budowlanej oraz nakaz stosowania na terenach
komunikacyjnych rozwiązań technicznych, technologicznych i organizacyjnych ograniczających
emisję hałasu.
3.4
Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń projektu
planu
Odstąpienie od realizacji opracowanego planu miejscowego moŜe mieć negatywne skutki dla
środowiska i przestrzeni. Brak planu miejscowego dla danego terenu powoduje utrudnienia
w określeniu zasad kształtowania polityki przestrzennej i sposobu postępowania w sprawach
przeznaczania terenów na określone cele oraz ustalania zasad ich zagospodarowania i zabudowy
(stosownie do ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym).
Sytuacja taka utrudnia skuteczną ochronę środowiska przyrodniczego danego terenu oraz
kształtowanie jego ładu przestrzennego.
Bezpośrednim efektem odstąpienia od sporządzania planu miejscowego „Rejon ulic Sołtysiej
i Przełajowej” moŜe być realizacja na działce, połoŜonej w rejonie ul. Winogrady i ul. Wójtowskiej,
masztu telefonii komórkowej. Obiekty telefonii komórkowej stanowią źródło emisji pól
elektromagnetycznych, stanowią zatem potencjalne źródło negatywnego oddziaływania na środowisko
oraz organizmy Ŝywe, z drugiej strony urządzenia telefonii komórkowej stanowią elementy
dysharmonizujące krajobraz miejski. Lokalizacja takiego obiektu na osiedlu zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej spowoduje znaczne obniŜenie jego walorów krajobrazowo-estetycznych oraz
zaburzenie czytelnego i harmonijnego załoŜenia osiedla Stare Winogrady.
Odstąpienie od realizacji planu miejscowego „Rejon ulic Sołtysiej i Przełajowej” jest równieŜ
niekorzystne ze względu na moŜliwość wystąpienia nowych i niekontrolowanych procesów
inwestycyjnych. Obszar planu, ze względu na swoją atrakcyjną lokalizację - bliskość centrum miasta
i parku Cytadela i z tym związane walory przyrodniczo-krajobrazowe terenu, a takŜe dobrą dostępność
komunikacyjną, cieszy się zainteresowaniem inwestorów.
23
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
Realizacja polityki przestrzennej tylko w oparciu o decyzje administracyjne (wynikające
z zasady tzw. „dobrego sąsiedztwa” i traktujące przestrzeń miasta bardzo fragmentarycznie) nie
gwarantuje władzom samorządowym wystarczającej kontroli nad procesami inwestycyjnymi,
nie stanowi skutecznego narzędzia, umoŜliwiającego kształtowanie ładu przestrzennego. MoŜe to
spowodować chaotyczny rozwój zabudowy, zagospodarowanie terenów w sposób przypadkowy
i niekorzystny dla całości terenu, nie uwzględniający zasad ładu przestrzennego, walorów
krajobrazowych i charakteru terenów sąsiednich.
Pozostawienie obszaru opracowania bez planu miejscowego utrudni równieŜ ochronę
środowiska przyrodniczego. Plan miejscowy, w powiązaniu z innymi przepisami prawa, określa
i
porządkuje
szereg
zagadnień
związanych
z
ochroną
środowiska
przyrodniczego,
w tym zwłaszcza zagadnienia związane z ochroną zieleni, gospodarką wodno-ściekową, gospodarką
odpadami, ochroną gleb, ochroną powietrza atmosferycznego, ochroną przed hałasem.
4.
ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU
WIDZENIA PROJEKTU PLANU
Liczne zagadnienia z zakresu ochrony środowiska oraz warunków korzystania z jego
zasobów, istotne równieŜ dla przedmiotowego projektu planu, określa i reguluje ustawa
z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. Zgodnie z art. 72 ust. 1 tej ustawy
w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego naleŜy zapewnić warunki utrzymania
równowagi przyrodniczej i racjonalną gospodarkę zasobami środowiska, między innymi poprzez:
•
ustalanie programów racjonalnego wykorzystania powierzchni ziemi,
•
zapewnianie kompleksowego rozwiązania problemów zabudowy (...), ze szczególnym
uwzględnieniem gospodarki wodnej, odprowadzania ścieków, gospodarki odpadami, systemów
transportowych i komunikacji publicznej oraz urządzania i kształtowania terenów zieleni,
•
uwzględnianie konieczności ochrony wód, gleby i ziemi przed zanieczyszczeniem w związku
z prowadzeniem gospodarki rolnej,
•
zapewnianie ochrony walorów krajobrazowych środowiska i warunków klimatycznych,
•
uwzględnianie innych potrzeb w zakresie ochrony powietrza, wód, gleby, ziemi, ochrony przed
hałasem, wibracjami i polami elektromagnetycznymi.
Opiniowany projekt planu, odpowiednio do zakresu i problemów, które reguluje, spełnia
warunki ustawowe. W kontekście połoŜenia terenu w przestrzeni miasta oraz jego obecnego
zainwestowania – projekt przewiduje racjonalne wykorzystanie powierzchni ziemi, zgodnie
z zasadami zrównowaŜonego rozwoju, umoŜliwiając zaspokojenie potrzeb mieszkańców przy
zachowaniu i ochronie zasobów i wartości przyrodniczych środowiska przyrodniczego. W strukturze
funkcjonalno – przestrzennej uwzględniono istniejący juŜ układ urbanistyczno – architektoniczny.
Tereny przeznaczone w projekcie pod zabudowę w znacznym stopniu stanowią przestrzenie obecnie
24
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
zainwestowane i zabudowane. Ustalenia w zakresie parametrów i wskaźników zabudowy
uwzględniają charakter i gabaryty istniejących budynków, dzięki czemu zapewniono na kaŜdej działce
budowlanej odpowiednio wysoki udział powierzchni biologicznie czynnej oraz zachowano
dotychczasowy charakter osiedla jednorodzinnego. Usankcjonowano równieŜ lokalizację terenu
sportowo-rekreacyjnego oraz usług oświaty .
Projekt planu zawiera wszystkie niezbędne zapisy regulujące zasady zaopatrzenia terenów
zabudowy w niezbędne elementy infrastruktury technicznej, prowadzenia gospodarki wodnościekowej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne i rozporządzeniami
wykonawczymi do niego, gospodarowania odpadami oraz masami ziemnymi.
W zakresie kształtowania terenów zieleni w planie wyznaczono teren zieleni urządzonej,
ustalono ochronę naturalnych zbiorowisk roślinnych, istniejących zadrzewień, wprowadzenie nowych
nasadzeń w granicach terenów oraz zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia
powierzchni na terenach przeznaczonych pod zabudowę oraz terenach komunikacyjnych.
Ponadto, ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r Prawo ochrony środowiska w art. 73 ust.
1
stanowi,
Ŝe
w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego
uwzględnia się
w szczególności ograniczenia wynikające z:
1) ustanowienia w trybie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody parku
narodowego, rezerwatu przyrody, parku krajobrazowego, obszaru chronionego krajobrazu,
obszaru Natura 2000, zespołu przyrodniczo-krajobrazowego, uŜytku ekologicznego, stanowiska
dokumentacyjnego, pomników przyrody oraz ich otulin,
2) utworzenia obszarów ograniczonego uŜytkowania lub stref przemysłowych,
3) wyznaczenia obszarów cichych w aglomeracji oraz obszarów cichych poza aglomeracją,
4) ustalenia w trybie przepisów ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne warunków
korzystania z wód dorzecza oraz ustanowienia stref ochronnych ujęć wód, a takŜe obszarów
ochronnych zbiorników wód podziemnych.
W granicach projektu planu nie występują formy ochrony przyrody, ustanowione na
podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. W pobliŜu obszaru planu połoŜony
jest park Cytadela, który jako fragment fortyfikacji pruskich wchodzi w skład obszaru Natura 2000
o nazwie „Fortyfikacje w Poznaniu” (symbol obszaru PLH300005).
Obszary fortów, stanowiąc jedne z waŜniejszych w skali kraju stanowiska zimowania
nietoperzy, zostały objęte Europejską Siecią Ekologiczną Natura 2000. Stanowi ona system ochrony
zagroŜonych elementów róŜnorodności biologicznej Europy. WdraŜana jest od 1992 r. na terytorium
wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej. Podstawą prawną utworzenia sieci są dwie
zasadnicze dyrektywy unijne: dyrektywa Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie
ochrony dzikich ptaków i dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony
siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory. W polskich regulacjach prawnych znalazły one
25
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
odzwierciedlenie zwłaszcza w ustawie z dnia 18 lipca 2001 r. o ochronie przyrody, ustawie z dnia
3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko, rozporządzeniu
Ministra Środowiska z dnia 21 lipca w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000
i rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 16 maja 2005 w sprawie typów siedlisk przyrodniczych
oraz gatunków roślin i zwierząt wymagających ochrony w formie ustanowienia obszarów Natura
2000.
Rozwiązania
funkcjonalno-przestrzenne
przyjęte
w
projekcie
planu
nie
wpłyną
na funkcjonowanie przyrody w obrębie ww. obszaru prawnie chronionego.
Obszar projektu planu nie został zaliczony do strefy przemysłowej, obszaru ograniczonego
uŜytkowania, ani do obszaru cichego w aglomeracji. Znajduje się równieŜ poza zasięgiem Głównego
Zbiornika Wód Podziemnych oraz poza zasięgiem stref ochronnych ujęć wód.
Przepisy art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska
nakazują, aby przy sporządzaniu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, róŜnicując
tereny o róŜnych funkcjach lub róŜnych zasadach zagospodarowania, wskazać tereny, które naleŜą do
poszczególnych rodzajów terenów (wskazanych w art. 113 ust. 2 ww. ustawy), dla których ustalone są
dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku, określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska
w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku4. Zgodnie z tym dokumentem w zakresie
długookresowej ochrony środowiska przed hałasem stosuje się wskaźniki LDWN - poziom
długotrwałego średniego poziomu dźwięku A odniesiony do wszystkich dób w roku oraz LN - poziom
długotrwałego średniego poziomu dźwięku A odniesiony do wszystkich pór nocy.
W projekcie omawianego planu miejscowego wyznaczono:
•
tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (MN), dla której ww. rozporządzenie ustala,
w zaleŜności od źródeł hałasu, dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku na poziomie
LDWN = 55/50 dB i LN =50/40 dB,
•
tereny
zabudowy
mieszkaniowej
jednorodzinnej
i
usługowej
(MN/U),
dla
której
ww. rozporządzenie ustala, w zaleŜności od źródeł hałasu, dopuszczalne poziomy hałasu
w środowisku na poziomie LDWN = 60/55 dB i LN =50/45 dB,
•
teren zabudowy usługowej oświaty (Uo), dla której ww. rozporządzenie ustala, w zaleŜności od
źródeł hałasu, dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku na poziomie LDWN = 55/50 dB
i LN =50/40 dB.
Projekt planu, stosownie do ww. przepisów prawa, zawiera zapisy o obowiązku zapewnienia
na poszczególnych terenach dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku.
4 rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120,
poz. 826 z 5 lipca 2007 r.),
26
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
Zgodnie z ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, w miejscowym planie
zagospodarowania przestrzennego muszą być uwzględnione cele ochrony przyrody, których realizacja
zapewni: utrzymanie procesów ekologicznych i stabilności ekosystemów, zachowanie róŜnorodności
biologicznej, zachowanie ciągłości istnienia gatunków roślin, zwierząt i grzybów, wraz z ich
siedliskami, przez ich utrzymywanie lub przywracanie do właściwego stanu, ochronę walorów
krajobrazowych, zieleni oraz zadrzewień.
W kontekście połoŜenia obszaru planu w części śródmiejskiej miasta i jego znacznego
zainwestowania, projekt planu realizuje w moŜliwym zakresie cele ochrony przyrody, poprzez
wyznaczenie terenu zieleni urządzonej, wprowadzenie ochrony istniejących zbiorowisk roślinnych,
zadrzewień towarzyszących zabudowie oraz drzew przyulicznych z nakazem wprowadzania nowych
nasadzeń w ramach kompensacji przyrodniczej, obowiązkowe zagospodarowanie zielenią wolnych od
utwardzenia powierzchni terenów, wprowadzenie odpowiednio wysokiego wskaźnika powierzchni
biologicznie czynnej dla kaŜdej działki budowlanej.
Ochrona środowiska związana jest równieŜ z dziedzinami działalności ludzkiej, regulowanymi
przez
inne,
wyŜej
nie
wymienione
przepisy
szczególne,
określające
zakres
i zasady tej ochrony – takie jak: ustawa o lasach, ustawa o ochronie gruntów rolnych
i leśnych, Prawo geologiczne i górnicze, Prawo łowieckie, ustawa o ochronie zwierząt. Dotyczą one
jednak innej problematyki, niŜ ta zawarta w treści omawianego projektu miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego.
5.
CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU
MIĘDZYNARODOWYM I KRAJOWYM
Akcesja Polski do Unii Europejskiej nałoŜyła na Polskę nowe obowiązki, wynikające
z konieczności dostosowania prawa polskiego do regulacji unijnych. Ochrona środowiska wraz
z Traktatem z Maastricht (1991) włączona została przez Wspólnoty Europejskie do spisu ich stałych
zadań, dla których określono cele działań zapobiegawczych i regulujących. Obecnie prawo Unii
Europejskiej regulujące ochronę środowiska liczy sobie kilkaset aktów prawnych, obejmujących
dyrektywy, rozporządzenia, decyzje i zalecenia.
Do priorytetów Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska zaliczyć naleŜy m.in.
przeciwdziałanie zmianom klimatu, ochronę róŜnorodności biologicznej, ograniczenie wpływu
zanieczyszczenia na zdrowie, a takŜe lepsze wykorzystanie zasobów naturalnych.
Do dokumentów rangi międzynarodowej, formułujących cele ochrony środowiska istotne
z punktu widzenia omawianego projektu planu, zaliczyć moŜna, wymieniane juŜ wcześniej
w opracowaniu, dyrektywę Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikich
ptaków i dyrektywę Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk
przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory. Ponadto, Konwencję Berneńską o ochronie dzikiej fauny
27
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
i flory europejskiej oraz ich siedlisk naturalnych z 1979 r., Ramową konwencję Narodów
Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu z Rio de Janeiro z 1992 r.
Na szczeblu krajowym cele ochrony środowiska ustanawiają strategiczne dokumenty
rządowe: II Polityka Ekologiczna Państwa oraz Polityka ekologiczna państwa na lata 2003-2006
z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007-2010. Oba te dokumenty respektują zapisy Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r., mówiące o konieczności zapewnienia przez Rzeczypospolitą
Polską ochrony środowiska kierując się zasadą zrównowaŜonego rozwoju oraz konieczności
zapewnienia przez władze publiczne bezpieczeństwa ekologicznego współczesnemu i przyszłym
pokoleniom.
II Polityka Ekologiczna Państwa
Wiodącą zasadą polityki ekologicznej państwa jest zasada zrównowaŜonego rozwoju,
ustanowiona
w
ramach
Konferencji
Narodów
Zjednoczonych
w
Rio
de
Janeiro
w 1992 r. Podstawowym załoŜeniem zrównowaŜonego rozwoju jest takie prowadzenie polityki
i działań w poszczególnych sektorach gospodarki i Ŝycia społecznego, aby zachować zasoby i walory
środowiska w stanie zapewniającym trwałe, nie doznające uszczerbku, moŜliwości korzystania z nich
zarówno przez obecne jak i przyszłe pokolenia, przy jednoczesnym zachowaniu trwałości
funkcjonowania procesów przyrodniczych oraz naturalnej róŜnorodności biologicznej na poziomie
krajobrazowym, ekosystemowym, gatunkowym i genowym. Istotą zrównowaŜonego rozwoju jest
równorzędne traktowanie racji społecznych, ekonomicznych i ekologicznych, co oznacza konieczność
integrowania zagadnień ochrony środowiska z polityką w poszczególnych dziedzinach gospodarki.
Podstawowym celem polityki jest zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego kraju, czyli
mieszkańców, infrastruktury społecznej i zasobów przyrodniczych. Wśród metod realizacji polityki
ekologicznej państwa priorytet ma stosowanie tzw. dobrych praktyk gospodarowania i systemów
zarządzania
środowiskowego,
które
pozwalają
powiązać
efekty
gospodarcze
z
efektami
ekologicznymi, zwłaszcza w przemyśle i energetyce, transporcie, rolnictwie, leśnictwie, budownictwie
i gospodarce komunalnej, zagospodarowaniu przestrzennym, turystyce, ochronie zdrowia, handlu
i działalności obronnej.
Cele szczegółowe polityki ekologicznej państwa ujęto w dwóch grupach: w sferze
racjonalnego uŜytkowania zasobów naturalnych i w zakresie jakości środowiska. Wśród nich,
w kontekście zakresu ustaleń projektów planów miejscowych, wymienić naleŜy m.in.:
•
racjonalizację uŜytkowania wody,
•
ochronę gleb,
•
wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych,
•
gospodarowanie odpadami,
•
jakość wód,
28
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
•
jakość powietrza, zmiany klimatu,
•
hałas i promieniowanie,
•
róŜnorodność biologiczna i krajobrazowa.
Ponadto, dokument wskazuje na konieczność stworzenia spójnego wewnętrznie systemu
prawa ochrony środowiska, dostosowanego do wymagań unijnych. Wymaga poddania dokumentów
programowych z dziedziny ochrony środowiska (planów, strategii, polityk, itp.) ocenie ekologicznej
skuteczności lub ocenie oddziaływania na środowisko (w formie strategicznych ocen oddziaływania
na środowisko), ocenie efektywności kosztowej, konsultacjom społecznym, ocenie zgodności
z wymogami Unii Europejskiej.
Polityka ekologiczna państwa na lata 2003-2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007-2010
Polityka ekologiczna państwa na lata 2003-2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 20072010 stanowi załącznik do uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 8 maja 2003 r. w sprawie
przyjęcia „Polityki...” (M.P. Nr 33, poz. 433). Sporządzona została przez Ministerstwo Środowiska,
zgodnie z wymogiem ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska.
Omawiany dokument określa cele średniookresowe do 2010 r. oraz wskazuje priorytetowe
działania do wykonania w latach 2003-2006 w odniesieniu do pięciu rozdziałów:
1. cele i zadania o charakterze systemowym,
2. ochrona dziedzictwa przyrodniczego i racjonalne uŜytkowanie zasobów przyrody,
3. zrównowaŜone wykorzystanie surowców, materiałów, wody i energii,
4. środowisko i zdrowie, dalsza poprawa jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego,
5. przeciwdziałanie zmianom klimatu.
Wśród celów i zadań systemowych dokument wymienia ekologizację planowania
przestrzennego i uŜytkowania terenu, w ramach której z jednej strony podkreśla konieczność
szerszego włączenia do prac nad planami miejscowymi i do treści tych planów zagadnień związanych
z
ochroną
środowiska,
z
drugiej
strony
dostrzega
konieczność
upraszczania
i przyspieszania lokalizacji inwestycji, niezbędnych z punktu widzenia skuteczności podejmowania
starań mających na celu pobudzenie i modernizację gospodarki oraz poprawę sytuacji na rynku pracy.
6.
6.1
PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA
ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE
USTALEŃ
PROJEKTU
PLANU
NA
Oddziaływanie na powierzchnię ziemi
Antropogeniczne przeobraŜenia powierzchni ziemi związane są z działaniami techniczno-
inŜynieryjnymi, a zasięg tych zmian warunkowany jest skalą projektowanych w planach inwestycji,
zwłaszcza przewidywanej powierzchni nowej inwestycji oraz głębokością prowadzonych prac
29
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
ziemnych. Wszelkie przekształcenia w zagospodarowaniu terenu, zmierzające do wprowadzenia
nowych obiektów budowlanych, ciągów komunikacyjnych lub elementów infrastruktury technicznej,
prowadzą do nieodwracalnego zniszczenia powierzchni ziemi, poniewaŜ jej poszczególne formy są na
ogół adoptowane do załoŜeń poszczególnych projektów inwestycyjnych. Związane jest to
z powstaniem nowych form antropogenicznych, tj.: zwałowiska, nasypy, powierzchnie niwelowane,
rowy itp.
Biorąc pod uwagę skalę obecnego zainwestowania terenu, przewidywane zmiany
powierzchni, w wyniku realizacji ustaleń planu, nie będą znaczące i rozległe. Dotyczyć będą terenów
dotąd niezagospodarowanych, na których projekt planu przewiduje realizację nowej zabudowy, a więc
nowego pola inwestycyjnego pod rozwój zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej na terenie 14 MN,
pojedynczych nieruchomości na pozostałych terenach mieszkaniowych oraz terenu US, na którym
projekt dopuszcza realizację obiektu usług hotelarstwa.
Ze względu na trwały charakter zmian powierzchni ziemi, szczególnie waŜne są zapisy
projektu planu, dotyczące ustaleń określających nieprzekraczalne powierzchnie zabudowy działek
oraz minimalne procenty powierzchni biologicznie czynnych. Zapewnią one pozostawienie
niezabudowanych przestrzeni o nienaruszonej powierzchni terenu i zbliŜonym do naturalnego podłoŜu
gruntowym.
Prace budowlane spowodują równieŜ konieczność przemieszczania duŜych mas ziemnych
oraz powstawania ich nadmiaru, w związku z tworzeniem fundamentów pod nowe budynki. Powstałe
w wyniku prowadzenia prac budowlanych masy ziemne muszą być usunięte zgodnie z przepisami
odrębnymi lub zagospodarowane w obrębie działek, co powodować moŜe lokalne zmiany
w ukształtowaniu terenu. Zmianom ulegną właściwości fizyczne i chemiczne gleb, na których będą
prowadzone prace budowlane. W przypadku zagospodarowania nadmiaru ziemi w granicach terenu,
nie moŜe ono spowodować zaburzenia istniejących spływów powierzchniowych w stosunku do
terenów sąsiednich.
Zgodnie z ustaleniami projektu planu w przypadku zanieczyszczenia gleb lub ziemi, w ramach
kompensacji przyrodniczej, obowiązuje nakaz rekultywacji, zgodnie z przepisami odrębnymi.
Dla wzmocnienia ochrony zarówno gleb, jak i wód, w sąsiedztwie terenów komunikacyjnych,
stosowane mogą być równieŜ pasy zieleni izolacyjnej.
6.2
Oddziaływanie na warunki podłoŜa
Warunki podłoŜa ulegną zmianie w miejscach, w których projekt planu wprowadza nowe
zainwestowanie lub dopuszcza zwiększenie intensywności zabudowy istniejącej. Podobnie jak
w przypadku zmian powierzchni ziemi, zasięg zmian uwarunkowań gruntowo-wodnych uzaleŜniony
jest od skali przewidywanych inwestycji, głębokości prowadzonych prac.
30
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
Działania
związane
z
szeroko
pojętym
rozwojem
budownictwa
mieszkaniowego
i usługowego będą wywierały duŜy wpływ na kształtowanie warunków podłoŜa.. Wykorzystywane
w tym celu maszyny i materiały budowlane mogą spowodować zmianę właściwości fizycznych
i chemicznych gleby. Poprzez ich wykorzystanie dochodzi do czasowego utwardzenia podłoŜa, które
w wyniku utracenia przestrzeni umoŜliwiającej przepływ kapilarny wody, zmienia swoje naturalne
właściwości retencyjne. Na powierzchni przeznaczonej bezpośrednio pod inwestycję, jak i na
obszarach, które bezpośrednio do niej przylegają, dewastacji ulega wierzchnia, próchnicza warstwa
gleby. Zanieczyszczenia fizyczne jak i chemiczne powodują jednocześnie utracenie naturalnych
zdolności gleby do odtwarzania swoich właściwości zapewnianych między innymi przez organizmy
Ŝyjące w jej warstwach.
PodłoŜe, w celu uzyskania korzystnych pod względem budowlanym właściwości, wzbogacane
jest materiałami takimi jak piasek czy Ŝwir, które wpływają na stopień przepuszczalności gruntów.
Zanieczyszczenie moŜe być równieŜ związane z przedostaniem się do gleby pyłów oraz substancji
niebezpiecznych (tj. paliwa czy smary), związanych z czasową eksploatacją maszyn budowlanych.
W przypadku stwierdzenia zanieczyszczenia gleby lub ziemi, zapisy planu ustalają, w ramach
kompensacji przyrodniczej, konieczność rekultywacji.
W celu ograniczenia przekształceń warunków gruntowych oraz zapewnienia ochrony podłoŜa
wprowadzono w projekcie planu niezbędne zapisy w zakresie parametrów, w tym zwłaszcza
maksymalnej powierzchni zabudowy oraz minimalnej powierzchni biologicznie czynnej. Zapewniają
one pozostawienie niezabudowanych powierzchni o nienaruszonej przypowierzchniowej warstwie
gleby i zbliŜonym do naturalnego podłoŜu gruntowym.
Z punktu widzenia ochrony warunków podłoŜa i pozostałych komponentów środowiska, przy
prowadzeniu prac ziemnych istotne jest zachowanie szybkiego tempa i planowego wykonywania
wykopów, z zachowaniem zabezpieczeń przed uplastycznieniem gruntów, jak i optymalnych
warunków dla prowadzenia zagęszczeń nasypów. Stąd teŜ zaleca się etapowość prac oraz optymalne
terminy realizacji budowy obiektów. Przy czym zagadnienia te nie stanowią zakresu ustaleń planów
miejscowych.
Zapisy planu ustalają takŜe warunki gospodarowania odpadami, które powinny być zgodne
z przepisami odrębnymi. Pozwoli to uniknąć zagroŜenia, związanego z moŜliwością zanieczyszczenia
gleb i wód odpadami, które będą wytwarzane przez większą liczbę gospodarstw domowych i obiektów
usługowych.
6.3
Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne
Ze
względu
na
brak
występowania
na
obszarze
objętym
opracowaniem
wód
powierzchniowych, ustalenia projektu planu nie odnoszą się bezpośrednio do zagadnień, związanych
z ochroną zasobów wód powierzchniowych.
31
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
Ustalenia omawianego projektu planu regulują zasady prowadzenia gospodarki wodnościekowej na przedmiotowym terenie. Przede wszystkim wprowadzono nakaz powiązania elementów
sieci infrastruktury technicznej na terenie planu z układem zewnętrznym infrastruktury technicznej.
Teren jest w całości włączony do systemu wodociągowego miasta. Ustalenia planu nakładają
obowiązek odprowadzania ścieków bytowych i komunalnych wyłącznie do sieci kanalizacji sanitarnej
oraz zakazują lokalizacji zbiorników bezodpływowych i przydomowych oczyszczalni ścieków.
Rozwiązania te pozwolą uniknąć zanieczyszczenia gleb, wód podziemnych (na terenie opracowania)
i powierzchniowych (poza granicami objętymi planem). Ryzyko zanieczyszczenia wód substancjami
niebezpiecznymi ograniczają równieŜ zapisy regulujące sposób prowadzenia gospodarki odpadami na
tym terenie, nakazujące postępowanie zgodnie z przepisami odrębnymi.
Powiększenie
infiltracyjnych
obszarów
gruntów
zabudowanych
przypowierzchniowych
powoduje
oraz
zawsze
nadmierny
zmniejszenie
odpływ
wód
zdolności
opadowych
i roztopowych z terenów. Powoduje to zagroŜenie obniŜania poziomu wód gruntowych, zmniejszania
ich zasobów, nadmiernego przesuszania gruntu, a w konsekwencji równieŜ zanikanie i degradację
cieków na terenach zurbanizowanych oraz zachwiania równowagi ekologicznej.
W tym kontekście szczególnie istotne są zapisy planu dotyczące ograniczenia powierzchni
zabudowanych oraz wymaganych wielkości powierzchni biologicznie czynnych na działkach
budowlanych. Projekt przewiduje zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych na terenach
zabudowy mieszkaniowej i usługowej, terenach infrastruktury technicznej oraz terenie zieleni
urządzonej w granicach działek. Jedynie wody opadowe i roztopowe spływające z powierzchni dróg
ujęte będą w sieć kanalizacji deszczowej, przy czym projekt na terenach dróg wewnętrznych 2KDW i
4KDW dopuścił równieŜ moŜliwość zagospodarowania ich w granicy działki.
Wody opadowe i roztopowe, pochodzące z powierzchni utwardzonych, zwłaszcza na terenach
komunikacyjnych, przed odprowadzeniem do odbiorników (kanalizacji deszczowej, gruntu), muszą
być
podczyszczone
ze
względu
na
moŜliwość
wystąpienia
duŜego
stęŜenia
substancji
niebezpiecznych, m.in. ropopochodnych, metali cięŜkich. W tym celu stosuje się odpowiednie
urządzenia (separatory substancji olejowych, osadniki, piaskowniki, itp.), minimalizujące moŜliwość
przedostania się zanieczyszczeń do gruntu, gleb i wód.
6.4
Oddziaływanie na róŜnorodność biologiczną i krajobraz
Na terenie objętym opracowaniem nie występują cenne przyrodniczo siedliska, czy teŜ gatunki
roślin
i
zwierząt
zagroŜonych
wyginięciem.
Środowisko
przyrodnicze
tego
rejonu
jest
charakterystyczne dla warunków miejskich. RóŜnorodność biologiczna zachowana jest głównie dzięki
zieleni towarzyszącej zabudowie, zieleni ogrodowej, zieleni przestrzeni publicznych, tj. skwery, zieleń
przyuliczna oraz zieleni spontanicznej, porastającej obecnie nieuŜytkowane fragmenty terenów. Jest to
32
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
zieleń w duŜym stopniu kształtowana i kontrolowana przez człowieka, o niŜszym stopniu naturalności
oraz obniŜonej odpornością na antropopresję.
Zapisy zawarte w planie mają na celu zachowanie w jak największym stopniu elementów
środowiska przyrodniczego, zapewniającego zachowanie róŜnorodności biologicznej.
Czynnikiem, który w warunkach silnej antropopresji, moŜe łagodzić jej negatywne skutki dla
środowiska przyrodniczego oraz moŜe wspomagać zachowanie ekologicznych funkcji terenów, jest
wykształcenie odpowiedniego układu przestrzennego zabudowy oraz wprowadzenie obowiązku
zachowania powierzchni biologicznie czynnych, zapewniających warunki Ŝycia organizmów Ŝywych,
produkcji materii organicznej oraz warunki infiltracji wód opadowych i roztopowych do gruntu.
W tym celu w projekcie ustalono nieprzekraczalne parametry zabudowy oraz minimalne powierzchnie
biologicznie dla wszystkich terenów przeznaczonych po zabudowę. Dodatkowo, ustalono
zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych w granicach działek, dzięki czemu zapewniono
utrzymanie warunków zasilania zasobów wód gruntowych.
Korzystnymi, z punktu widzenia ochrony róŜnorodności, zapisami projektu planu są równieŜ
ustalenia nakazujące zagospodarowanie zielenią wszystkich nieutwardzonych fragmentów terenów
budowlanych oraz pasów drogowych, zapisy o ochronie naturalnych zbiorowisk roślinnych na
terenach US i Uo oraz istniejących zadrzewień na terenach MN/U, Uo, US oraz KD-Z i KD-L,
z obowiązkiem dokonania nowych nasadzeń w ramach rekompensaty strat poniesionych przez
środowisko, w wyniku usunięcia zadrzewień kolidujących z planowaną rozbudową dróg lub
infrastrukturą.
Wszystkie te zapisy pozwolą takŜe na zachowanie korzystnych walorów estetycznych
i krajobrazowych obszaru planu, poprzez zachowanie odpowiedniej proporcji pomiędzy terenami
zieleni oraz terenami zabudowanymi. Dzięki wprowadzaniu nowych nasadzeń roślinności oraz
zakazie lokalizacji elementów wpływających negatywnie na krajobraz i burzących tzw. ład
przestrzenny, takich jak urządzenia reklamowe, pełne ogrodzenia czy napowietrzne sieci
infrastruktury technicznej, uzyskana zostanie dodatkowo poprawa wartości krajobrazowych tego
terenu.
6.5
Oddziaływanie na szatę roślinną
Realizacja ustaleń projektu planu wpłynie na trwałe zmniejszenie szaty roślinnej na terenach
dotąd nieuŜytkowanych, a przeznaczonych w projekcie pod zabudowę. Dotyczyć to będzie zwłaszcza
terenu
14MN,
mieszkaniowych
pojedynczych
działek,
zlokalizowanych
w
obrębie
pozostałych
terenów
oraz terenów usługowych. Spontaniczna szata roślinna, charakterystyczna dla
nieuŜytków, zostanie w sposób nieodwracalny zniszczona i zastąpiona na części powierzchni
roślinnością urządzoną, reprezentowaną w duŜej mierze przez gatunki obce rodzimej florze.
33
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
Na terenach przeznaczonych pod zabudowę, w celu zniwelowania negatywnego wpływu
zwiększenia terenów zabudowy, wprowadzono zapisy pozwalające zachować odpowiednie
powierzchnie biologicznie czynne i ograniczające powierzchnię zabudowy. W tyk zakresie istotny jest
równieŜ zapis o obowiązku pokrycia zielenią wszystkich nieutwardzonych powierzchni terenów.
Zapisy planu w duŜym stopniu zapewniają pozostawienie istniejącej
roślinności
w dotychczasowej formie. Ochroną przed zniszczeniem i usunięciem objęte zostały, istniejące na
terenach US i Uo, naturalne zbiorowiska roślinne. Zarówno dla terenów zabudowy mieszkaniowousługowej, usługowej, jak i terenów komunikacji, wprowadzono zakaz usuwania istniejących drzew,
z wyjątkiem sytuacji, w których ich lokalizacja kolidować będzie z planowanym przebiegiem
infrastruktury technicznej lub przebiegiem rozbudowanych dróg. W ramach rekompensaty strat
w lokalnym drzewostanie, działania te wymagają zastąpienia usuniętych drzew nowymi nasadzeniami
w granicach terenów lub działek.
W celu urozmaicenia tutejszych terenów zieleni, plan wprowadza zagospodarowanie zielenią
urządzoną fragmentu terenu znajdującego się przy ul. Słowiańskiej, w północno – wschodniej części
opracowania (teren ZP). Projekt wymaga zachowanie minimum 70% powierzchni biologicznie
czynnej terenu oraz zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia powierzchni.
Ten sposób zagospodarowania wpłynie korzystnie na poprawę wartości estetycznych tego terenu oraz
wzbogacenie tutejszej szaty roślinnej.
6.6
Oddziaływanie na powietrze
Realizacja ustaleń planu nie spowoduje znaczącego i długotrwałego wzrostu zanieczyszczenia
powietrza. Poprzez wprowadzenie zakazu lokalizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać
na środowisko, dla których, zgodnie z przepisami odrębnymi, wymagane jest sporządzenia raportu,
plan nie wprowadza zmian w sposobie zagospodarowania terenu, mogących w sposób znaczący
wpłynąć na stan jakości powietrza atmosferycznego.
Nie przewiduje się emisji zanieczyszczeń do powietrza z systemów grzewczych na terenach
przeznaczonych pod zabudowę. Projekt przewiduje powiązanie infrastruktury technicznej na
wszystkich terenach z układem zewnętrznym oraz zapewnienie dostępu do sieci, w tym sieci gazowej,
zgodnie z przepisami odrębnymi. Dopuszczono stosowanie indywidualnych systemów grzewczych,
przy załoŜeniu jednak stosowania wyłącznie niskoemisyjnych nośników energii. W tym zakresie
wprowadzono zakaz stosowania w nowych budynkach pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe
(z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy). Zapisy te wpisują się w realizację wydanego przez
Wojewodę Wielkopolskiego rozporządzenia Nr 39/07 z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie określenia
programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań.
Na etapie prowadzenia prac budowlanych źródłami emisji będą silniki maszyn budowlanych
oraz prace ziemne. Ilość zanieczyszczeń wytwarzanych przez maszyny budowlane jest (ze względu na
ich niewielką ilość) wielokrotnie niŜsza od występującego tu zanieczyszczenia, spowodowanego
34
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
normalnym dla tego obszaru ruchem komunikacyjnym. Pyły powstające podczas prowadzenia prac
budowlanych nie będą miały większego znaczenia w kształtowaniu poziomów emisji dla tych terenów
(niewielkie odległości unoszenia powodować będą czasowy wzrost zapylenia o charakterze
lokalnym). Emisja ta będzie zjawiskiem czasowym i nie będzie miała większego znaczenia
w zwiększeniu stopnia zanieczyszczenia powietrza.
W celu zmniejszenia wpływu ewentualnego wzrostu emisji zanieczyszczeń oraz ograniczenia
rozprzestrzeniania się substancji w powietrzu w pobliŜu szlaków komunikacyjnych, zwłaszcza
ul. Winogrady, korzystnym rozwiązaniem jest stosowanie barier izolacyjnych,
w formie pasów
zieleni z nasadzeniami zieleni wysokiej.
6.7
Oddziaływanie na klimat akustyczny
Klimat akustyczny obszaru opracowania zaleŜny jest w największym stopniu od natęŜenia
hałasu powodowanego przez ruch samochodowy i tramwajowy w obrębie ulic, które wyznaczają jego
granicę. Szczególnie naraŜone są obszary połoŜone w pobliŜu skrzyŜowań ulic Słowiańskiej
z Szelągowską, ul. Murawy z ul. Słowiańską oraz ul. Murawy z ul. Winogrady. Znacznie mniejszy
wpływ
na
kształtowanie
lokalnego
klimatu
akustycznego
ma
emisja
hałasu,
związana
z funkcjonowaniem terenów zabudowy mieszkaniowej i usługowej.
Na terenach połoŜonych w południowej części opracowania, znajdujących się w zasięgu
ponadnormatywnego oddziaływania ul. Winogrady, przewiduje się poprawę warunków akustycznych,
na skutek obecnie realizowanej przebudowy tej ulicy. W ramach tej inwestycji przewidywana jest
realizacja tzw. cichej nawierzchni drogowej, poprawa stanu technicznego torowiska tramwajowego,
wprowadzenie pasów zieleni izolacyjnej oraz zieleni na torowisku tramwajowym, ograniczającej
poziom emitowanego hałasu i drgań.
W wyniku podjętych działań równowaŜny poziom hałasu, spowodowanego przez
komunikację samochodową i tramwajową, ma osiągnąć wartości nie powodujące powstawania
przekroczeń dopuszczalnych poziomów dla obszaru zabudowy przylegającej do ul. Winogrady
(leŜącej w granicach omawianego w opracowaniu obszaru na terenach 7-12 MN oraz 5MN/U).
Przewiduje się, Ŝe poziom hałasu samochodowego na pierwszej linii zabudowy przy ul. Winogrady
zmniejszy się, w zaleŜności od odcinka ulicy, od 2dB do 5 dB , a dla hałasu tramwajowego od 2dB do
4dB5.
Planowane w projekcie uŜytkowanie i zagospodarowanie znacznej części obszaru opracowania
nie spowoduje znaczącego długotrwałego oddziaływania na klimat akustyczny w granicach
opracowania, ani teŜ w jego bezpośrednim sąsiedztwie.
Ewentualny wzrost poziomu emitowanego hałasu moŜe wystąpić w fazie realizacji
poszczególnych inwestycji, na których lokalizację zezwalają ustalenia zapisane w planie.
5
wg Aneksu do Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko dla inwestycji polegającej na przebudowie ul. Winogrady w
Poznaniu, Przedsiębiorstwo Projektowo – Usługowe MAX Katarzyna Wichman, Poznań wrzesień 2006.
35
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
Wykorzystanie cięŜkiego sprzętu w trakcie prowadzenia inwestycji moŜe wywołać przekroczenia
dopuszczalnych poziomów hałasu. Przekroczenie te będą jednak miały charakter lokalny,
oddziaływujący na najbliŜsze otoczenie jedynie w czasie pory dziennej i nie będą miały wpływu na
ogólny klimat akustyczny w dłuŜszej perspektywie.
Na terenach dróg konieczne jest zastosowanie rozwiązań, umoŜliwiających ograniczenie
emisji hałasu, czyli eliminowanie hałasu u źródła jego powstania. W tym celu w projekcie planu
wprowadzono nakaz stosowania rozwiązań technicznych, technologicznych i organizacyjnych,
zapewniających dotrzymanie określonych przepisami standardów akustycznych. W zakresie tych
działań stosowane są m.in. ciche nawierzchnie jezdni, które redukują poziom hałasu nawet do 5 dB,
działania organizujące ruch drogowy, w tym wprowadzeniu hierarchizacji dróg, ograniczenia w
poruszaniu się określonych grup pojazdów - najbardziej uciąŜliwych, rozwiązania ograniczające
prędkości poruszających się pojazdów, czy zapewniające płynność ruchu.
Stosownie do przepisów prawa, projekt wskazuje na konieczność zachowania na terenach
o zdefiniowanych standardach akustycznych dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku.
W budynkach na terenach zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz mieszkaniowo-usługowej,
znajdujących
się
w
strefie
ponadnormatywnego
oddziaływania
hałasu
komunikacyjnego,
wprowadzono nakaz stosowanie zasad akustyki budowlanej i architektonicznej.
6.8
Oddziaływanie na obszar Natura 2000
Bezpośrednio na obszarze opracowania nie znajdują się obszary objęte siecią Natura 2000.
NajbliŜej połoŜonym obszarem, objętym ta formą ochrony jest park Cytadela, załoŜony na terenie
fortu Winiary.
Obszary fortów zostały włączone w międzynarodową sieć obszarów specjalnej ochrony
głównie ze względu na występowanie na ich terenie cennych siedlisk zimowania cennych gatunków
nietoperzy. W poznańskich fortyfikacjach najczęściej występują nietoperze z gatunków: nocek
Natterera (Myotis nattereri), mopek (Barbastella barbastelus), nocek duŜy (Myotis myotis), nocek
rudy (Myotis daubentonii) oraz gacek brunatny (Plecotus auritus). Ze względu na fakt, iŜ fortyfikacje
nie były wykorzystywane w celach militarnych od zakończenia II wojny światowej, a ich funkcja
ograniczała się w późniejszych latach jedynie do roli magazynów, roślinność jaka je porasta ma
charakter spontaniczny i w duŜym stopniu naturalny. Występują tu zbiorowiska roślinne w postaci
fragmentów lasów liściastych o dobrze rozwiniętej warstwie krzewów i bogatym florystycznie runie,
które stwarzają dogodne warunki siedliskowe dla wielu gatunków ptaków i innych rzadko
występujących na pozostałych terenach Poznania gatunków zwierząt. Na obszarze Cytadeli występują
równieŜ, spotykane wyłącznie w fortach, fragmenty muraw kserotermicznych, charakterystycznych
dla siedlisk suchych i dobrze nasłonecznionych.
36
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
Do głównych zagroŜeń dla prawidłowego funkcjonowania siedlisk nietoperzy zaliczyć naleŜy
działania człowieka prowadzące do pomniejszenia ich bazy pokarmowej, m.in. poprzez stosowanie
środków owadobójczych, chemicznych środków ochrony roślin, stosowanie toksycznych środków
ochrony drewna w budynkach, w których znajdują one schronienie. W przypadku fortyfikacji
szczególnie niebezpieczne są działania powodujące zmianę mikroklimatu panującego w fortach,
m.in. szczelne zamykanie otworów wlotowych, zaburzających cyrkulacje powietrza, osuszanie
podziemi oraz zbyt częsta obecność człowieka w fortach w trakcie hibernacji nietoperzy.
Realizacja ustaleń mpzp „Rejon ulic Sołtysiej i Przełajowej” nie będzie oddziaływać na cenne
przyrodniczo walory terenów Cytadeli i innych fortów, stanowiących obszar specjalnej ochrony
Natura 2000. Przewidywane inwestycje nie spowodują powstania czynników wpływających
negatywnie na zachowanie cennych siedlisk nietoperzy i mogących pogorszyć środowisko tych
terenów jako całości.
7.
STRESZCZENIE
Prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy dokument, niezbędny do
przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko skutków
realizacji polityki, strategii, planu lub programu. Obowiązek jej opracowania wynika bezpośrednio
z zapisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko
oraz ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Zasadniczym celem prognozy oddziaływania na środowisko jest diagnoza obecnego stanu
środowiska oraz wskazanie potencjalnego negatywnego oddziaływania realizacji ustaleń miejscowego
planu zagospodarowania przestrzennego na środowisko.
PowyŜsza prognoza oddziaływania na środowisko dotyczy projektu miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego „Rejon ulic Sołtysiej i Przełajowej” w Poznaniu. Plan miejscowy
sporządzany jest na podstawie uchwały Nr XXXVII/378/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia
13 maja 2008 r. Planem obejmuje się obszar połoŜony w północnej części Śródmieścia Poznania,
w dzielnicy Stare Miasto. Granice opracowania wyznaczają: od zachodu ul. Murawa, od północy
ul. Słowiańska, od wschodu ul. Szelągowska, od południa ul. Winogrady. Powierzchnia obszaru
objętego sporządzeniem planu miejscowego wynosi 34,76 ha.
Omówiony plan miejscowy wywołany został w celu uniemoŜliwienia realizacji inwestycji
polegającej na budowie masztu telefonii komórkowej na działce zlokalizowanej przy ul. Wójtowskiej.
Ponadto, sporządzenia i uchwalenia mpzp pozwoli na sformułowanie szczegółowych
rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych, umoŜliwiających jednolite kształtowanie zabudowy oraz
zagospodarowania terenów objętych opracowaniem.
37
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
Prognoza składa się z pięciu merytorycznych części. W pierwszej części (rozdz. 2)
scharakteryzowano poszczególne elementy środowiska przyrodniczego oraz ich wzajemne
powiązania, w tym rzeźbę terenu, budowę geologiczną i warunki gruntowe, warunki wodne, szatę
roślinna, świat zwierzęcy, gleby, klimat lokalny. Omówiono równieŜ połoŜenie omawianego obszaru
w przestrzeni miasta i jego obecne zagospodarowanie. Określono równieŜ stan środowiska
przyrodniczego w zakresie jakości powietrza, jakości wód oraz klimatu akustycznego.
W drugiej części (rozdz. 3) szczegółowo omówiono cel i zapisy projektu planu. Wskazano
powiązania ich z zapisami innych dokumentów – „Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania” oraz „Programem ochrony środowiska dla miasta
Poznania na lata 2004-2007”. Wykazano takŜe potencjalne skutki dla środowiska i przestrzeni
w wyniku braku realizacji ustaleń projektu planu.
W trzeciej części (rozdz. 4) zwrócono uwagę na problemy ochrony środowiska, związane
z zagadnieniami regulowanymi w projekcie planu, szczególnie w kontekście obowiązujących regulacji
prawnych.
W czwartej części (rozdz. 6) omówiono podstawowe cele ochrony środowiska, formułowane
na szczeblu międzynarodowym i krajowym, natomiast w części szóstej (rozdz. 7) zidentyfikowano
najwaŜniejsze skutki, jakie mogą wystąpić w przypadku realizacji ustaleń planu. Wskazano teŜ
rozwiązania mające na celu zapobieganie i ograniczanie negatywnych oddziaływań na środowisko,
mogących być rezultatem realizacji projektowanego planu.
Projektowane w planie miejscowym „Rejon ulic Sołtysiej i Przełajowej” w Poznaniu
rozwiązania funkcjonalno-przestrzenne nie wpłyną w znacznym stopniu na zmianę sposobu
zagospodarowania omawianego terenu.
Projekt planu przede wszystkim porządkuje i ujednolica zasady kształtowania nowej
zabudowy i zagospodarowania przestrzennego. Zmiany polegać będą na uzupełnieniu zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej na terenie przy ul. Murawa (14MN) oraz w obrębie pojedynczych,
dotąd niezabudowanych, działek na pozostałych terenach mieszkaniowych. Projekt umoŜliwia
równieŜ rozszerzenie zakresu funkcjonalnego na terenie sportowo-rekreacyjnym KS Posnania
o funkcję hotelową.
Projekt zawiera zapisy, sformułowane w formie zakazów, nakazów i dopuszczeń, w zakresie
gospodarki wodno-ściekowej, gospodarki odpadami, w zakresie ochrony zasobów wodnych, zieleni,
powierzchni ziemi, powietrza oraz klimatu akustycznego. Realizacja projektowanego dokumentu,
przy załoŜeniu pełnego zastosowania i przestrzegania ustaleń dotyczących kształtowania i ochrony
środowiska przyrodniczego, w połączeniu z kontrolą realizacji poszczególnych etapów realizacyjnych,
nie spowoduje zatem znaczącego oddziaływania na zasoby i walory środowiska przyrodniczego.
38
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
40
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
41
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
42
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
43
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
DOTYCZĄCA PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
ZAŁĄCZNIK NR 7a
fot. 1. Remontowana ul. Winogrady na wysokości ul. Gromadzkiej
fot. 4. Zabudowa usługowa przy ul. Słowiańskiej
fot. 2. Zabudowa usługowa przy ul. Murawa
fot. 5. Zabudowa usługowa przy ul. Słowiańskiej (w rejonie ul. Kmiecej)
fot. 3. Ul. Murawa
fot. 6. KS Posnania przy ul. Słowiańskiej
MIEJSKA PRACOWNIA URBANISTYCZNA
60-819 POZNAŃ, UL. BOLESŁAWA PRUSA 3
46
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
DOTYCZĄCA PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
ZAŁĄCZNIK NR 7b
fot. 7. Kryte korty tenisowe na terenie KS Posnania
fot. 10. Ulica Szelągowska
fot. 8. Zieleń przy pętli tramwajowej „Wilczak” (widok od ul. Słowiańskiej
fot. 11. Widok z ul. Winogrady na tereny KS Posnania
fot. 9. Pętla tramwajowa„Wilczak” przy ul. Przełajowej
fot. 12. Tereny KS Posnania (widok od ul. Przełajowej)
MIEJSKA PRACOWNIA URBANISTYCZNA
60-819 POZNAŃ, UL. BOLESŁAWA PRUSA 3
47
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
DOTYCZĄCA PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
ZAŁĄCZNIK NR 7c
fot 13. Ul. Winogrady na wysokości ul. Gromadzkiej
fot. 16 i 17. Zabudowa przy ul. Przełajowej
fot. 14. Ul. Przełajowa w kierunku pętli tramwajowej „Wilczak”
fot. 15. Torowisko tramwajowe wzdłuŜ ul. Przełajowej
fot.18. Zabudowa mieszkaniowa przy ul. Wójtowskiej
MIEJSKA PRACOWNIA URBANISTYCZNA
60-819 POZNAŃ, UL. BOLESŁAWA PRUSA 3
48
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC SOŁTYSIEJ I PRZEŁAJOWEJ” W POZNANIU
49
Download