PYTANIA NA DYPLOMOWY EGZAMIN MAGISTERSKI

PYTANIA NA DYPLOMOWY EGZAMIN MAGISTERSKI
KIERUNEK BIOLOGIA
STUDIA STACJONARNE DRUGIEGO STOPNIA
Specjalność BIOLOGIA ŚRODOWISKOWA
Rok akademicki 2010/2011
1.
Współczesne problemy taksonomii organizmów
Co to jest gatunek? Czy gatunki są jedynie kategoriami systematycznymi, które występują w
przyrodzie obiektywnie? Nomenklatura Linneusza. Cechy taksonomiczne różnych poziomów
organizacji roślin i zwierząt.
2.
Biologiczna koncepcja gatunku Gatunek w sensie biologicznym jako jednostka
rozrodcza, ekologiczna i ewolucyjna. Ograniczenia w stosowaniu definicji gatunku
biologicznego.
3.
Drogi i mechanizmy szerzenia się chorób zakaźnych Definicja łańcucha
epidemiologicznego; właściwości drobnoustrojów chorobotwórczych: wirulencja, zakaźność,
inwazyjność, toksyczność, źródła zakażeń, problemy nosicielstwa; kontakt bezpośredni z
patogenami; pośrednie mechanizmy przenoszenia patogenów, znaczenie środowisk
naturalnych jako rezerwuaru drobnoustrojów patogennych i oportunistycznych; rola zwierząt
(stawonogi, gryzonie, ptaki) w transmisji zarazków, współczesne problemy epidemiologiczne
Polski i świata.
4.
Obszar zainteresowań ewolucji molekularnej
Pojecie ewolucji i ewolucji molekularnej. Zegar molekularny. Filogenetyka molekularna.
Ewolucja genomów ze szczególnym uwzględnieniem roślin. Ewolucja genów na wybranych
przykładach. Rola introgresji i hybrydyzacji. Metody wykorzystywane w badaniach ewolucji
na poziomie molekularnym.
5.
Ewolucja molekularna wybranego genu lub białka
Wybierz gen i omów jego ewolucję w wybranych grupach organizmów. Czy ewolucja
omawianego genu odzwierciedla ewolucje taksonów. Uzasadnij odpowiedz.
6.
Zmienność w populacjach naturalnych, zmienność fenotypowa i jej komponenty
Wymień i krotko scharakteryzuj rodzaje zmienności. Struktura genetyczna populacji.
Zróżnicowanie genetyczne populacji. Podobieństwo genetyczne. Specjacja.
7.
Parametry opisujące strukturę genetyczną populacji oraz czynniki wpływające
na strukturę genetyczną populacji naturalnych (mutacje, migracje, dobór naturalny,
zjawiska losowe i dryf genetyczny).
8.
Główne siedliska życia w zbiornikach wodnych i związane z nimi formacje
ekologiczne hydrobiontów (toń wodna – plankton i nekton; dno zbiornika
- bentos,
psammon, hyporeon, błonka powierzchniowa – neuston i pleuston; przystosowania
hydrobiontów do życia w różnych rodzajach siedlisk).
9.
Zróżnicowanie ekosystemów jeziornych (pochodzenie jezior; sukcesja – szereg
harmoniczny i dysharmoniczny; wpływ zlewni na przebieg sukcesji; profil termiczny jeziora;
typy termiczne jezior).
10.
Sposoby rozprzestrzeniania się roślin (anemochoria; zoochoria; hydrochoria;
tallasochoria; antropochoria).
11.
Typy zasięgów geograficznych (zasięgi zwarte, rozproszone, rozerwane, reliktowe;
rodzaje zasięgów geograficznych: kosmopolityczny, holarktyczny, palearktyczny etc;
różnicowania się zasięgów; pojęcie endemizmu).
12.
Wpływ czynników ekologicznych na liczebność i zgęszczenie organizmów oraz
zróżnicowanie gatunkowe (czynniki abiotyczne i biotyczne; typy zagęszczenia; wskaźniki
biocenotyczne: liczba taksonów, różnorodność taksonomiczna, dominacja, frekwencja).
13.
Metody rekonstrukcji filogenezy (podobieństwa i różnice analizy kladystycznej i
fenetycznej; algorytmy konstruowania drzew filogenetycznych dla danych morfologicznych i
molekularnych; pośrednie i bezpośrednie metody polaryzacji cech morfologicznych; rodzaje
drzew filogenetycznych; zegar molekularny).
14.
Znaczenie grzybów w funkcjonowaniu i utrzymanie homeostazy zbiorowisk
roślinnych (znaczenie grzybów w rozkładzie roślinnej materii organicznej; symbiotyczne i
allelopatyczne powiązania grzybów i roślin; grzyby mikoryzowe: ekto- i endomikoryzy –
charakterystyka; przykłady gatunków).
15.
Specyfika struktury i biologii grzybów (kryteria morfologiczne, morfologiczno-
rozwojowe,
morfologiczno-ekologiczne,
cytologiczne,
fizjologiczne,
chemiczne
i
molekularne stosowane w taksonomii i systematyce grzybów).
16.
Reakcje roślin na czynniki ekologiczne (grupy ekologiczne i formy życiowe roślin
jako wyraz przystosowania do siedliska; kryteria najczęściej stosowanych podziałów form
życiowych; klasyfikacja form życiowych Raunkiaera różniących się dostosowaniem do
przetrwania niekorzystnej pory roku – przykłady).
17.
Struktura, dynamika i demografia populacji roślinnych (osobnik a populacja; typy
rozmieszczenia przestrzennego roślin; metody oceny liczebności i zagęszczenia: metody
powierzchniowe i bezpowierzchniowe; problem osobnika u gatunków o iteratywnym typie
wzrostu – populacje klonalne; wskaźniki śmiertelności i płodności; cykle życiowe populacji).
18.
Zróżnicowanie roślinności kuli ziemskiej (jakie są główne przyczyny zróżnicowania
roślinności na kuli ziemskiej?; przykłady roślinności zonalnej i azonalnej; charakterystyka
głównych typów biomów: las tropikalny, pustynia, las strefy umiarkowanej, step, tundra;
państwa roślinne – jakie są powody wyróżnienia państw roślinnych; cechy szczególne
ekosystemów polarnych).
19.
Charakterystyczne
cechy
człowieka
na
tle
rzędu
konstytucjonalne człowieka; asymetria ciała; zróżnicowanie osobnicze).
naczelnych
(typy
20.
Zielona
chemia
(rozwój
technologii
ograniczających
wykorzystanie
rozpuszczalników organicznych; produkcja tworzyw podlegających degradacji w środowisku;
pestycydy o działaniu selektywnym – wykorzystanie feromonów; recykling odpadów).