MAŁOPOLSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W KRAKOWIE WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ WP-IV.431.1.10.2016 Protokół z kontroli przeprowadzonej w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Dobrej, 34-642 Dobra 38, przez pracowników Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie – Annę Tarnawską – starszego inspektora wojewódzkiego oraz Elżbietę Radzikowską – inspektora wojewódzkiego, na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 5 oraz ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1390 j.t.) oraz Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 3 czerwca 2011 r. w sprawie nadzoru i kontroli nad realizacją zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2011 r. Nr 126, poz. 718) i upoważnienia do kontroli, znak: WP-IV.0030.67.2016 z dnia 17 maja 2016 roku, wydanego z up. Wojewody Małopolskiego przez Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie. Klasyfikacja wg budżetu zadaniowego: Funkcja 13. Zabezpieczenie społeczne i wspieranie rodziny; zadanie 13.1. Pomoc i integracja społeczna; podzadanie 13.1.1. Wspieranie osób zagrożonych wykluczeniem społecznym; działanie 13.1.2.5 Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie. Okres objęty kontrolą: od 1 stycznia do 31 grudnia 2015 r. Czynności kontrolne przeprowadzono w dniach 23 i 30 maja 2016 roku w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Dobrej, 34-642 Dobra 38, który odpowiada za prowadzenie całości zadań związanych z realizacją zapisów ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Kontrolę przeprowadzono w oparciu o analizę zastanej dokumentacji, wyjaśnienia Kierownika Ośrodka – Pani Teresy Kołodziej oraz Przewodniczącej Zespołu Interdyscyplinarnego – Pani Anety Rosiek. Zakres kontroli obejmował: Ocenę realizacji zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Załączniki do protokołu stanowią: 1. Kserokopia Uchwały Nr XX-171/12 Rady Gminy Dobra z dnia 1 marca 2012 r. w sprawie: nadania statutu Gminnemu Ośrodkowi Pomocy Społecznej w Dobrej wraz załącznikiem stanowiącym Statut. 2. Kserokopia Uchwały Nr XXXIX-342/13 Rady Gminy Dobra z dnia 27 listopada 2013 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2014-2016 wraz z Programem stanowiącym załącznik do uchwały. 3. Kserokopia Zarządzenia Nr 021/7/2014 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Dobrej z dnia 21 listopada 2014 r. w sprawie wdrożenia Procedury postępowania pracowników socjalnych Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Dobrej w sytuacji uzyskania informacji o wystąpieniu przemocy w rodzinie wraz z procedurą. 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 591 * fax 12 39 21 424 http://www.malopolska.uw.gov.pl -24. Kserokopia Uchwały Nr V/36/11 Rady Gminy Dobra z dnia 25 lutego 2011 r. w sprawie: trybu i sposobu powoływania i odwoływania członków Zespołu ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz szczegółowych warunków jego funkcjonowania. 5. Kserokopia Zarządzenia Nr 0050.1.6.1.2011.OPS Wójta Gminy Dobra z dnia 25 lutego 2011 r. w sprawie: powołania Zespołu Interdyscyplinarnego celem realizacji działań określonych w Gminnym Programie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na terenie Gminy Dobra. 6. Kserokopia Regulaminu Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego. 7. Oświadczenie Przewodniczącej Zespołu Interdyscyplinarnego z 23 maja 2016 roku w sprawie instytucji pozarządowych działających w ramach przeciwdziałania przemocy w rodzinie. 8. Kserokopia Zarządzenia Nr 021/8/2014 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Dobrej z dnia 21 listopada 2014 r. w sprawie wdrożenia Procedury postępowania w przypadku konieczności zapewnienia miejsca schronienia osobom/rodzinom dotkniętym przemocą w rodzinie. 9. Kserokopia Zarządzenia Nr 021/9/2014 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Dobrej z dnia 21 listopada 2014 r. w sprawie postępowania w przypadku konieczności zastosowania art. 12a ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie przez pracowników socjalnych Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Dobrej. 10. Kserokopia porozumienia z dnia 8 kwietnia 2015 r. w sprawie powierzenia Miastu Nowy Sącz realizacji zadania publicznego w zakresie prowadzenia ośrodka interwencji kryzysowej zawarte pomiędzy Miastem Nowy Sącz a Powiatem Limanowskim. 11. Kserokopie pism dyrektorów placówek oświatowych z terenu Gminy potwierdzających prowadzenie działań z zakresu przeciwdziałania przemocy. 12. Kserokopia dokumentacji dotyczącej prowadzonych w 2015 roku akcji informacyjnoedukacyjnych. 13. Kserokopia przykładowego protokołu z posiedzenia Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. Ustalenia kontroli: Realizacja zadań własnych gminy z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie przez jednostkę kontrolowaną została uregulowana formalnie zapisami w Statucie jednostki zatwierdzonym Uchwałą Nr XX-171/12 Rady Gminy Dobra z dnia 1 marca 2012 r. w sprawie: nadania statutu Gminnemu Ośrodkowi Pomocy Społecznej w Dobrej. W rozdziale 2 dokumentu pn.: Cele i Przedmiot Działania Ośrodka, w § 3 ust. 2, jako jedno z zadań realizowanych przez Ośrodek, wpisano zadania wynikające z ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Realizacja zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie nie została wprost określona w Regulaminie Organizacyjnym kontrolowanej jednostki zatwierdzonym Zarządzeniem Nr 021/3/2012 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Dobrej z dnia 20 marca 2012 r. w sprawie: zatwierdzenia Regulaminu Organizacyjnego Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Dobrej. W ww. Regulaminie, w § 20 zawarto jedynie zapis, cyt.: „Indywidualne sprawy osób i rodzin (…) załatwiane są zgodnie z przepisami (…) ustaw związanych z realizacją zadań”. Z informacji uzyskanych od Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej wynika, że w jednostce wyznaczono pracowników odpowiedzialnych za realizację zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Zadania te realizuje 6 pracowników socjalnych, 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 591 * fax 12 39 21 424 http://www.malopolska.uw.gov.pl -3w tym jedna z osób pełni funkcję Przewodniczącej Zespołu Interdyscyplinarnego. Przewodnicząca Zespołu Interdyscyplinarnego posiada w aneksie do zakresu czynności zapisy dotyczące: koordynowania i obsługi Zespołu, natomiast w aneksach do zakresów czynności pracowników socjalnych zawarto jedynie zapisy dotyczące realizowania zadania wynikającego z art. 12 a ustawy o przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz cyt.: „Pełnienie dyżurów telefonicznych w godzinach pracy i pozostawania w gotowości na wypadek zaistnienia sytuacji kryzysowej”. REALIZACJA ZADAŃ USTAWOWYCH I. Opracowanie i realizacja gminnego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie – art. 6 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Na podstawie analizy dokumentacji ustalono, że Jednostka w okresie kontrolowanym, realizowała zadania z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie zgodnie z Gminnym Programem Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2014-2016, zatwierdzonym Uchwałą Nr XXXIX-342/13 Rady Gminy Dobra z dnia 27 listopada 2013 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2014-2016. Podczas kontroli stwierdzono, że nazwa opracowanego dokumentu jest zgodna z art. 6 ust. 2 pkt.1 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Stwierdzono także, że Program został opracowany na podstawie znowelizowanej ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Na podstawie analizy dokumentu ustalono, że w Programie znajdują się zapisy diagnostyczne (dane statystyczne) pozyskane z Policji, Ośrodka Pomocy Społecznej, Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, placówek oświatowych, Zakładów Opieki Zdrowotnej z terenu Gminy oraz dane dot. liczby Niebieskich Kart. Są to zapisy sporządzone na podstawie informacji z 2012 roku. W gminie nie opracowano diagnozy zjawiska przemocy w rodzinie, o której mowa w pkt. 1.1.2. Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. W dokumencie określono cele Programu: 1) zmniejszenie skali zjawiska przemocy w rodzinie na terenie Gminy Dobra, 2) zwiększenie skuteczności działań interwencyjnych wobec osób stosujących przemoc w rodzinie, 3) zwiększenie pomocy i ochrony ofiar przemocy w rodzinie. Program nie zawiera harmonogramu realizacji zadań/działań z określoną metodologią, sposobami realizacji, terminami (ramami czasowymi) oraz realizatorami poszczególnych zadań, nie zawarto także zapisów dotyczących ewaluacji Programu. Z wyjaśnień Przewodniczącej Zespołu Interdyscyplinarnego wynika, że w I kwartale 2016 roku zwrócono się do szkół z terenu Gminy, Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Centrum Medycznego w Dobrej oraz Ośrodka Zdrowia w Dobrej o przedstawienie danych dotyczących działań podejmowanych w ramach realizacji zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie w 2015 roku. Zebrane informacje zostaną wykorzystane do opracowania diagnozy zjawiska przemocy na terenie Gminy Dobra, zamieszczonej następnie w Programie na kolejne lata. II. Prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie w szczególności poprzez działania edukacyjne służące wzmocnieniu opiekuńczych i wychowawczych kompetencji rodziców w rodzinach zagrożonych przemocą w rodzinie – art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy. 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 591 * fax 12 39 21 424 http://www.malopolska.uw.gov.pl -4Zgodnie z zapisami zawartymi w aplikacji kontrolnej, Jednostka w okresie kontrolowanym prowadziła poradnictwo i interwencję w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie w Punkcie Konsultacyjnym dla Osób Dotkniętych Przemocą. Natomiast jak stwierdzono podczas kontroli, w Ośrodku nie wydzielono jednego miejsca, w którym udzielano by pomocy i wsparcia w zakresie przemocy domowej. Z informacji uzyskanych od Kierownika Ośrodka wynika, że działalność Punktu nie została także uregulowana formalnie, a porad i wsparcia osobom dotkniętym przemocą udzielali pracownicy socjalni, w miejscu swojej pracy i w godzinach pracy Ośrodka, w poniedziałki od 8:00 do 16:00 oraz od wtorku do piątku, w godzinach od 7:15 do 15:15. Poradnictwa udzielało 6 pracowników socjalnych. Pracownicy socjalni dokumentowali udzielanie porad w formie kart pn. „Poradnictwo w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie – udzielane przez pracowników w godzinach pracy OPS”. W dokumentach zapisywano: datę, rodzaj porady (telefoniczne, indywidualne w Ośrodku), podpis, uwagi. Ponadto, zgodnie z wyjaśnieniami Przewodniczącej Zespołu Interdyscyplinarnego, z każdej rozmowy sporządzane są szczegółowe notatki służbowe, zamieszczane w teczkach poszczególnych rodzin. Zgodnie z informacjami uzyskanymi od Przewodniczącej Zespołu Interdyscyplinarnego nie opracowano grafiku dyżurów – poradnictwo świadczone było przez osoby pracujące w danym momencie w siedzibie Ośrodka. Dodatkowo, zgodnie z wyjaśnieniami Przewodniczącej Zespołu Interdyscyplinarnego, osoby doświadczające przemocy kierowane były przez pracowników socjalnych do: 1) Punktu Konsultacyjnego Gminnej Komisji do spraw Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, gdzie dyżury pełnili: psycholog/terapeuta uzależnień; psycholog – I i III poniedziałek miesiąca, w godzinach od 16:00 do 19:00; terapeuta uzależnień – II i IV poniedziałek miesiąca, od 15:00 do 18:00; 2) pielęgniarki Centrum Medycznego w Dobrej/członka Zespołu Interdyscyplinarnego; 3) lekarza psychiatry zatrudnionego w Centrum Medycznym w Dobrej, przyjmującego w poniedziałki od 8:00 do 11:00; 4) radcy prawnego – świadczącego porady w Urzędzie Gminy w Dobrej, w poniedziałki, w godzinach ustalanych telefonicznie; 5) pedagogów – udzielających porad w placówkach oświatowych na terenie Gminy Dobra: w Zespole Placówek Oświatowych w Jurkowie, Zespole Placówek Oświatowych w Skrzydlnej oraz w Zespole Szkół Ogólnokształcących w Dobrej. Zgodnie z wyjaśnieniami Przewodniczącej Zespołu Interdyscyplinarnego, w ramach wypełniania zapisów art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, w roku 2015 na terenie gminy prowadzone były następujące działania: 1. W trakcie prowadzonych przez Przewodniczącą Zespołu Interdyscyplinarnego akcji edukacyjno-informacyjnych (Prawa ofiar przemocy seksualnej, Stop przemocy-szukaj pomocy, Przemoc boli), rodzice otrzymali ulotki oraz informacje dotyczące przeciwdziałania przemocy w rodzinie (działania opisano szczegółowo w pkt. XIV protokołu). 2. Rodzice w każdej chwili (szczególnie w sytuacjach trudnych wychowawczo), mogli skorzystać z porad pedagogów szkolnych. 3. W placówkach oświatowych na terenie Gminy odbywały się prelekcje/warsztaty/pogadanki/apele tematyczne dla rodziców: prelekcja profilaktyczna dla rodziców na temat przeciwdziałania agresji i zachowaniom ryzykownym wśród młodzieży pn. „Słowa uczą a przykłady pociągają”, przeprowadzona przez pracownika Centrum Szkoleniowo- 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 591 * fax 12 39 21 424 http://www.malopolska.uw.gov.pl -5Profilaktycznego w Krakowie w Zespole Placówek Oświatowych w Jurkowie – 21 stycznia 2015, spotkanie warsztatowe dla klas IV, V, VI, oraz rodziców – warsztaty profilaktyki uzależnień behawioralnych – Zespół Placówek Oświatowych w Jurkowie – listopad 2015, prelekcja dzielnicowego na temat agresywnych i nieprzewidywalnych zachowań po zażyciu środków psychoaktywnych – Zespół Placówek Oświatowych w Jurkowie – listopad 2015, prelekcja dla rodziców nt. zagrożeń w sieci – Szkoła Podstawowa Wilczyce – listopad 2015, zebranie z rodzicami i prelekcja nt. zjawiska agresji wśród uczniów. Bezpieczeństwa w sieci – Szkoła Podstawowa Chyszówki – listopad 2015 r. W kontrolowanej dokumentacji znajdują się informacje Dyrektorów placówek oświatowych potwierdzające prowadzenie ww. działań. W trakcie czynności kontrolnych poinformowano Kierownika Ośrodka oraz Przewodniczącą Zespołu Interdyscyplinarnego o konieczności zintensyfikowania działań edukacyjnych skierowanych do rodziców, w szczególności służących wzmocnieniu opiekuńczych i wychowawczych kompetencji rodziców w rodzinach zagrożonych przemocą w rodzinie. Na podstawie analizy dokumentacji ustalono, że kontrolowana jednostka posiada opracowaną procedurę postępowania interwencyjnego w przypadku przemocy w rodzinie. Procedura postępowania pracowników socjalnych Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Dobrej w sytuacji uzyskania informacji o wystąpieniu przemocy w rodzinie została opracowana przez członków Zespołu Interdyscyplinarnego w Dobrej i przyjęta Zarządzeniem Nr 021/7/2014 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Dobrej z dnia 21 listopada 2014 roku. III. Tworzenie zespołów interdyscyplinarnych – art. 6 ust. 2 pkt 4 ustawy. W kontrolowanej jednostce powołany został Zespół interdyscyplinarny. Jego funkcjonowanie uregulowano: Uchwałą Nr V/36/11 Rady Gminy Dobra z dnia 25 lutego 2011 r. w sprawie trybu i sposobu powoływania i odwoływania członków Zespołu ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz szczegółowych warunków jego funkcjonowania, Zarządzeniem Nr 0050.1.6.1.2011.OPS Wójta Gminy Dobra z dnia 25 lutego 2011 r. w sprawie powołania Zespołu Interdyscyplinarnego celem realizacji działań określonych w Gminnym Programie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na terenie Gminy Dobra. Do realizacji zadań Zespołu Interdyscyplinarnego powołano przedstawicieli: 1) jednostki organizacyjnej pomocy społecznej (Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Dobrej) – 2 pracowników socjalnych, 2) Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych – członek Komisji 3) Policji (Komisariat Policji Tymbark-Zawadka) – dzielnicowy dla gminy Dobra, 4) oświaty – 3 pedagogów szkolnych (Zespół Szkół Ogólnokształcących w Dobrej, Zespół Placówek Oświatowych w Jurkowie i Skrzydlnej), 5) ochrony zdrowia (Samodzielny Publiczny Zakład Podstawowej Opieki Zdrowotnej w Dobrej - pielęgniarka środowiskowa), Na podstawie analizy dokumentacji stwierdzono brak w składzie Zespołu Interdyscyplinarnego przedstawicieli instytucji wymienionych w art. 9a ust. 3 pkt 6 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie tj. w skład Zespołu nie powołano przedstawiciela organizacji pozarządowej. Z pisemnego oświadczenia Przewodniczącej Zespołu wynika, 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 591 * fax 12 39 21 424 http://www.malopolska.uw.gov.pl -6że cyt.: „na terenie Gminy Dobra nie funkcjonuje żadna instytucja pozarządowa prowadząca działania w ramach przeciwdziałania przemocy w rodzinie”. Na podstawie analizy dokumentacji ustalono, że zawarto porozumienia o współpracy w zespole interdyscyplinarnym ze wszystkimi jednostkami, których przedstawiciele wchodzą w jego skład, co jest zgodne z art. 9a ust. 8 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Wszystkie osoby związane z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie – członkowie Zespołu Interdyscyplinarnego i grup roboczych, podpisali oświadczenia o zachowaniu poufności informacji i danych uzyskanych podczas realizacji zadań, zgodnie z art. 9c ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Zespół pracuje w oparciu o Regulamin Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego opracowany i zatwierdzony przez Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Dobrej. Załączniki do Regulaminu stanowią wzory dokumentów wykorzystywanych w pracy Zespołu Interdyscyplinarnego/grup roboczych. Zgodnie z zapisem art. 9a ust. 6 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, podczas posiedzeniu Zespołu w dniu 14 marca 2011 r. dokonano wyboru Przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego, którym został przedstawiciel Gminnej Komisji Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Dobrej. Obecnie funkcję Przewodniczącego pełni pracownik socjalny Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Dobrej, wybrany podczas spotkania Zespołu Interdyscyplinarnego w dniu 21 maja 2013 r. Zgodnie z zapisem art. 9a ust. 7 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, spotkania członków Zespołu Interdyscyplinarnego odbywały się prawidłowo tj. nie rzadziej niż raz na trzy miesiące. W kontrolowanym okresie miały miejsce 15 stycznia, 29 kwietnia, 2 lipca oraz 2 października 2015 roku. Posiedzenia Zespołu były protokołowane i zawierały szczegółowo opisane zadania realizowane przez Zespół Interdyscyplinarny. Na pierwszym spotkaniu Zespołu w dniu 15 stycznia 2015 r. m.in. przedstawiono propozycje działań na 2015 rok ujęte w formie tabelarycznej z wyszczególnieniem: celu, zadania i działania; opracowano akcję informacyjno-edukacyjną „Przemoc Boli” na 2015 rok, wskazano cel, adresatów i miejsce realizacji, wykaz szkół z terenu gminy i finansowanie materiałów do kampanii (ulotki, plakaty, audycje edukacyjne). Ponadto omówiono sytuację rodzin, w których prowadzona była procedura Niebieskie Karty i podejmowane działania przez członków grup roboczych. Protokoły z kolejnych posiedzeń zawierają zapisy omawiające „Program terapeutycznowspierający dla osób doświadczających przemocy”, z którym zapoznali się wszyscy członkowie zespołu, poinformowano o pomocy świadczonej przez PCPR w Limanowej oraz o grupie wsparcia dla młodzieży z zachowaniem agresywnym – prowadzonymi przez Sądecki Ośrodek Interwencji Kryzysowej, zaprezentowano projekt „Przemoc ekonomiczna – diagnoza i dyskusja i przeciwdziałaniu”, kampanię informacyjną Ogólnopolskiego Pogotowia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie” i kampanię „Avon kontra Przemoc”, poinformowano o bezpłatnych konsultacjach z mediatorem w ramach międzynarodowego Dnia Mediacji oraz zaplanowano rozpowszechnianie informacji (artykułów, plakatów/ulotek) dotyczących przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Podczas czynności kontrolnych stwierdzono, że zespół interdyscyplinarny realizuje zadania ustawowe zgodnie z art. 9b. ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. IV. Zapewnienie osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsc w ośrodkach wsparcia - art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy. Jednostka w kontrolowanym okresie zapewniała osobom dotkniętym przemocą miejsca schronienia. W Gminie Dobra obowiązuje Procedura postępowania w przypadku konieczności zapewnienia miejsca schronienia osobom/rodzinom dotkniętym przemocą w rodzinie z terenu 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 591 * fax 12 39 21 424 http://www.malopolska.uw.gov.pl -7Gminy Dobra zatwierdzona Zarządzeniem Nr 021/8/2014 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Dobrej z dnia 21 listopada 2014 r. Procedura zawiera dokładne określenie miejsc, w których można umieścić osobę doznającą przemocy oraz sposób transportu do miejsca schronienia. Zgodnie z wyjaśnieniami Przewodniczącej Zespołu Interdyscyplinarnego osoby doznające przemocy mogą zostać umieszczone w: 1. Sądeckim Ośrodku Interwencji Kryzysowej w Nowym Sączu. Kontrolującym przedłożono do wglądu porozumienie z dnia 8 kwietnia 2015 roku w sprawie powierzenia Miastu Nowy Sącz realizacji zadania publicznego w zakresie prowadzenia ośrodka interwencji kryzysowej zawarte pomiędzy Miastem Nowy Sącz, a Powiatem Limanowskim. Zgodnie z porozumieniem Miasto Nowy Sącz pozostawało w gotowości do zapewnienia osobom z terenu Powiatu Limanowskiego znajdującym się w kryzysie m.in. czasowego schronienia. Ponadto kontrolującym przedłożono do wglądu Uchwałę Nr XVI-109/16 Rady Gminy Dobra z dnia 22 lutego 2016 roku w sprawie upoważnienia Wójta Gminy Dobra do zawarcia umowy z miastem Nowy Sącz w sprawie powierzenia do realizacji niektórych zadań z zakresu Profilaktyki i Przeciwdziałaniu Uzależnieniom należących do zadań Gminy Dobra tj. zapewnienie osobom z terenu Gminy Dobra pomocy psychologiczno-terapeutycznej, opieki nad osobami nietrzeźwymi oraz schronienia ofiarom przemocy w rodzinie. 2. W sytuacji przemocy wobec mężczyzn Ośrodek Pomocy Społecznej w Dobrej ma możliwość kierowania do Domu im. św. Brata Alberta w Nowym Sączu przy ul. Szwedzkiej 18, gdzie w sytuacji kryzysowej mężczyźni mogą skorzystać z noclegu oraz pomocy terapeutycznej, prawnej i psychologicznej. Jest to Placówka całodobowa. 3. Zgodnie z wyjaśnieniami Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w przypadku konieczności zapewnienia schronienia dla mężczyzn z małoletnimi dziećmi Gmina Dobra nie dysponuje mieszkaniami chronionymi, na terenie powiatu limanowskiego i miasta Nowy Sącz nie funkcjonuje placówka wsparcia dla mężczyzn z małoletnimi dziećmi. W takich przypadkach Ośrodek kieruje mężczyzn z małoletnimi dziećmi do Ośrodka dla Osób Dotkniętych Przemocą w Krakowie. REALIZACJA PROCEDURY NIEBIESKIE KARTY W okresie kontrolowanym wdrożono procedurę Niebieskie Karty w 15 przypadkach. Podczas prowadzenia czynności kontrolnych w aktach osób i rodzin objętych procedurą Niebieskie Karty stwierdzono: na formularzach Niebieskich Kart znajdują się daty i podpisy Przewodniczącej Zespołu Interdyscyplinarnego, potwierdzające otrzymanie formularza, co pozwala na dokonanie oceny prawidłowości realizacji zapisów § 7 ust. 1 rozporządzenia w sprawie procedury Niebieskie Karty, mówiących o terminach przekazywania Niebieskich Kart, zgodnie z zapisem § 7 ust. 1 rozporządzenia w sprawie procedury Niebieskie Karty wypełniony formularz Niebieska Karta A przekazywany był bezpośrednio do Przewodniczącej Zespołu Interdyscyplinarnego, członkowie grup roboczych pisemnie potwierdzali fakt zapoznania się z formularzem NK A, co stanowi wypełnienie zapisów § 8 ust. 1 rozporządzenia w sprawie procedury Niebieskie Karty, który stanowi cyt.: „Przewodniczący zespołu interdyscyplinarnego po otrzymaniu formularza "Niebieska Karta - A" niezwłocznie, nie później niż w ciągu 3 dni od dnia jego otrzymania, przekazuje go członkom zespołu interdyscyplinarnego lub grupy roboczej”, w dokumentacji rodzin znajdowały się zaproszenia na posiedzenie Zespołu Interdyscyplinarnego/Grupy Roboczej przesyłane do osób doświadczających przemocy, jak również wezwania dla osób podejrzanych o stosowanie przemocy. Stwierdzono 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 591 * fax 12 39 21 424 http://www.malopolska.uw.gov.pl -8- prawidłową realizację zapisów § 17 ust. 2 rozporządzenia w sprawie procedury Niebieskie Karty: osoby doświadczające przemocy oraz osoby podejrzane o stosowanie przemocy zapraszane/wzywane były na spotkania z zachowaniem bezpiecznego odstępu czasowego, z kontrolowanych akt wynika, że z rodzinami objętymi procedurą Niebieskie Karty pracowały grupy robocze, powoływane pisemnie przez Przewodniczącą Zespołu Interdyscyplinarnego w dokumencie pn. „Zarządzenie nr ./... Przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego z dnia … w sprawie powołania Grupy Roboczej dla rozpatrzenia sprawy..”. Grupy robocze powołane były zgodnie z zapisem art. 9a ust. 10 i ust. 14 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, który mówi, że „prace w ramach grup roboczych są prowadzone w zależności od potrzeb zgłaszanych przez zespół interdyscyplinarny lub wynikających z problemów występujących w indywidualnych przypadkach”, plany pomocy osobom/rodzinom sporządzane były na formularzach C Niebieskiej Karty poprzez zakreślanie zapisów w rubrykach przeznaczonych dla podmiotów zaangażowanych w prace Zespołu. Ponadto wypełniano odrębne dokumenty pn. Plan działań grupy roboczej – wobec osoby, co do której istnieje podejrzenie, ze stosuje przemoc w rodzinie oraz Plan działań grupy roboczej – wobec osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie. W kontrolowanych aktach stwierdzono dokumenty potwierdzające przeprowadzanie weryfikacji, aktualizacji i modyfikowania indywidualnych planów w zależności od zmieniającej się sytuacji osoby/rodziny, podczas kontroli stwierdzono dokumentację potwierdzającą realizację art. 9b ust. 2 pkt 1 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz § 11 pkt 1, § 12, § 15 pkt 2 rozporządzenia w sprawie procedury Niebieskie Karty, dotyczącą diagnozy sytuacji rodziny, zapisy znajdują się notatkach służbowych i w niektórych przypadkach w formularzu C Niebieskiej Karty, w analizowanej dokumentacji znajdują się dokumenty pn. Monitoring sytuacji w rodzinie z problemem przemocy, wypełniane przez pracowników socjalnych i policjantów, stwierdzono prawidłową realizację zapisów § 18 ust. 2 rozporządzenia w sprawie procedury Niebieskie Karty dotyczących kończenia procedury Niebieskie Karty. Procedura we wszystkich analizowanych przypadkach kończona była na podstawie dokumentu pn.: „Protokół zakończenia procedury Niebieskie Karty”, w dokumentacji znajdują się notatki pracowników socjalnych potwierdzające monitoring prowadzony po zakończeniu procedury Niebieskie Karty. Pracownicy Ośrodka i członkowie Zespołu podejmują działania mające na celu udzielenie pomocy i wsparcia osobom uwikłanym w przemoc domową. Dokumentacja prowadzona jest w sposób rzetelny i uporządkowany, jest konkretna i daje obraz sytuacji rodziny objętej procedurą, jak i działań prowadzonych w stosunku do niej przez członków grupy roboczej. MONITORING REALIZACJI ZAPISÓW KRAJOWEGO PROGRAMU PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA 2014-2020. I. Rozbudowa sieci i poszerzanie oferty placówek wspierających i udzielających pomocy osobom dotkniętym przemocą w rodzinie (2.1.5 KPPPwR): punktów konsultacyjnych dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie, ośrodków wsparcia dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie, specjalistycznych ośrodków wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, ośrodków interwencji kryzysowej, 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 591 * fax 12 39 21 424 http://www.malopolska.uw.gov.pl -9 innych placówek świadczących specjalistyczną pomoc dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie. Zgodnie z wyjaśnieniami Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej gmina Dobra nie podejmowała działań w celu rozbudowy sieci i poszerzania oferty placówek wspierających i udzielających pomocy osobom dotkniętym przemocą w rodzinie. II. Nawiązywanie i wzmacnianie współpracy pomiędzy instytucjami rządowymi i samorządowymi oraz organizacjami pozarządowymi w zakresie pomocy osobom dotkniętym przemocą w rodzinie (2.1.6 KPPPwR). Zgodnie z informacjami uzyskanymi od Przewodniczącej Zespołu Interdyscyplinarnego, jednostka w okresie kontrolowanym realizowała zadanie dot. nawiązywania i wzmacniania współpracy pomiędzy instytucjami rządowymi i samorządowymi oraz organizacjami pozarządowymi w zakresie pomocy osobom dotkniętym przemocą w rodzinie. W ramach powyższego zadania: nawiązano ścisłą współpracę z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej, rozpowszechniano informacje dotyczące udzielanego specjalistycznego poradnictwa przez PCPR w Limanowej (porady psychologiczne, prawne, grupy wsparcia, program korekcyjno-edukacyjny), w ramach współpracy pomiędzy Zespołem Interdyscyplinarnym, a Gminną Komisją do spraw Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych rodziny, w których prowadzona jest procedura Niebieskie Karty kierowane były do Punktu Konsultacyjnego (finansowanego przez GKPiRPA) gdzie mogły korzystać z pomocy psychologa a także terapeuty uzależnień. Ponadto pracownicy socjalni przy współpracy z członkami Gminnej Komisji do spraw Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Dobrej organizowali Kolonie dla dzieci z rodzin dysfunkcyjnych, zagrożonych wystąpieniem przemocy w rodzinie, rodzin z problemem alkoholowym. Kolonie finansowane były ze środków Gminnej Komisji do spraw Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, gmina Dobra przyznaje środki finansowe w formie dotacji celowej dla Gminnego Ośrodka Kultury na dofinansowanie działalności świetlic środowiskowych, do których uczęszczają m.in. dzieci z rodzin zagrożonych przemocą w rodzinie, podpisano porozumienia pomiędzy Gminą Dobra a Miastem Nowy Sącz (w zakresie udzielania opieki nad osobami nietrzeźwymi dowiezionymi do wytrzeźwienia oraz udzielania pomocy specjalistycznej i schronienia), ponadto pracownicy socjalni współpracują z Sądem Rejonowym w Limanowej, Kuratorami Społecznymi, Komendą Powiatową Policji, Powiatowym Urzędem Pracy w Limanowej. III. Opracowanie i realizacja zajęć edukacyjnych kierowanych do osób dotkniętych przemocą w rodzinie w zakresie podstaw prawnych i zagadnień psychologicznych dotyczących reakcji na przemoc w rodzinie (2.2.2. KPPPwR). Na podstawie analizy dokumentacji ustalono, że jednostka w okresie kontrolowanym nie opracowała i nie realizowała zajęć edukacyjnych kierowanych do osób dotkniętych przemocą w rodzinie w zakresie podstaw prawnych i zagadnień psychologicznych dotyczących reakcji na przemoc w rodzinie. IV. Opracowanie i realizacja programów terapeutycznych i pomocy psychologicznej dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie (2.3.8. KPPPwR). Jednostka w okresie kontrolowanym nie opracowała i nie realizowała programów terapeutycznych i pomocy psychologicznej dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie. 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 591 * fax 12 39 21 424 http://www.malopolska.uw.gov.pl - 10 V. Opracowanie i realizacja programów psychologiczno-terapeutycznych dla osób stosujących przemoc w rodzinie (3.4.1. KPPPwR). Badanie skuteczności programów psychologiczno-terapeutycznych (3.4.2. KPPPwR). Jednostka w okresie kontrolowanym nie realizowała programów psychologicznoterapeutycznych dla osób stosujących przemoc w rodzinie. VI. Tworzenie warunków umożliwiających osobom dotkniętym przemocą w rodzinie otrzymanie w pierwszej kolejności mieszkań socjalnych (2.3.9 KPPPwR). W kontrolowanej gminie nie opracowano zasad/uregulowań prawnych umożliwiających osobom dotkniętym przemocą w rodzinie otrzymanie w pierwszej kolejności mieszkań socjalnych. VII. Prowadzenie kampanii społecznych (1.2.1. KPPPwR), które: obalają mity i stereotypy na temat przemocy w rodzinie, usprawiedliwiające jej stosowanie, opisują mechanizmy przemocy w rodzinie oraz jednoznacznie wskazują na ich społeczną szkodliwość i społeczno-kulturowe uwarunkowania, promują metody wychowawcze bez użycia przemocy (art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz. 1493, z późn. zm.) i informują o zakazie stosowania kar cielesnych wobec dzieci przez osoby wykonujące władzę rodzicielską oraz sprawujące opiekę lub pieczę, promują działania służące przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, w tym ochronę i pomoc dla osób doznających przemocy oraz interwencję wobec osób stosujących przemoc. Na podstawie analizy dokumentacji ustalono, że w 2015 roku na terenie gminy prowadzono szeroko zakrojone akcje informacyjno-edukacyjne obejmujące tematykę przemocy szkolnej i rówieśniczej, cyberprzemocy, przemocy seksualnej oraz przemocy w rodzinie. Szczegółowy opis prowadzonych działań zawarty jest w punkcie XIV protokołu. VIII. Prowadzenie działań informacyjno-edukacyjnych w oparciu o współpracę z kościołami lub związkami wyznaniowymi na danym terenie, w celu wprowadzenia elementów edukacji na temat zjawiska przemocy w rodzinie w ramach działania poradni prowadzonych przez kościoły lub związki wyznaniowe lub do programów nauk przedmałżeńskich (1.2.2. KPPPwR). Jednostka w okresie kontrolowanym nie realizowała zadania dot. nawiązania współpracy z kościołami lub związkami wyznaniowymi, w celu wprowadzenia elementów edukacji na temat zjawiska przemocy w rodzinie w ramach działania poradni prowadzonych przez kościoły lub związki wyznaniowe lub do programów nauk przedmałżeńskich. IX. Rozpowszechnianie w formie papierowej informatorów pozyskanych z jednostek powiatowych, dotyczące podmiotów realizujących oferty i programy dla osób stosujących przemoc w rodzinie (3.1.3 KPPPwR). Na podstawie analizy dokumentacji ustalono, że dystrybuowane były w formie papierowej informatory pozyskane z jednostek powiatowych dotyczące podmiotów realizujących oferty i programy dla osób stosujących przemoc w rodzinie. Informatory rozpowszechniono w Ośrodkach Zdrowia w Gminie Dobra, Urzędzie Gminy w Dobrej, na tablicach ogłoszeń oraz na stronie internetowej. W kontrolowanych aktach znajdują się dokumenty potwierdzające prowadzenie powyższych działań. 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 591 * fax 12 39 21 424 http://www.malopolska.uw.gov.pl - 11 X. Wdrożenie systemu wsparcia dla osób pracujących bezpośrednio z osobami dotkniętymi przemocą w rodzinie i z osobami stosującymi przemoc w rodzinie, w formie m.in. superwizji, coachingu, grup wsparcia (4.4.2. KPPPwR). Zgodnie z wyjaśnieniami Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej pracownicy pracujący bezpośrednio z osobami dotkniętymi przemocą i osobami stosującymi przemoc objęci zostali odpowiednim systemem wsparcia w postaci możliwości korzystania z pomocy Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Limanowej, gdzie organizowane były cykliczne spotkania (każda środa) o charakterze konsultacyjno – superwizyjnym. W 2015 r. ze wsparcia skorzystało 2 pracowników. W kontrolowanych aktach znajdują się dokumenty potwierdzające udział w spotkaniach. Ponadto zgodnie z wyjaśnieniami Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej pracownicy mogli skorzystać z pomocy w formie nieodpłatnych konsultacji dla specjalistów organizowanych przez Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia”, prowadzone przez Stowarzyszenie na Rzecz Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia” na zlecenie PARPA. XI. Wzmacnianie ochrony osób dotkniętych przemocą w rodzinie w toku postępowania karnego poprzez przesłuchiwanie dzieci w przyjaznych pokojach przesłuchań oraz tworzenie odpowiednich warunków do przesłuchiwania dorosłych osób dotkniętych przemocą w rodzinie (2.3.6. KPPPwR). Stwierdzono, że gmina nie posiada na swoim terenie wydzielonego przyjaznego miejsca do przeprowadzania rozmów/przesłuchań dzieci i dorosłych osób dotkniętych przemocą w rodzinie. Zgodnie z informacjami pozyskanymi podczas kontroli, miejsce takie znajduje się przy Komendzie Policji w Limanowej, natomiast certyfikowany Przyjazny Pokój znajduje się w Sądzie Rejonowym w Limanowej. XII. Lokalny telefon zaufania, interwencyjny lub informacyjny dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie (2.3.5 KPPPwR). Na terenie gminy działał telefon informacyjny/interwencyjny dla osób uwikłanych w przemoc domową, natomiast nie był to osobny numer telefonu, tylko numer do Ośrodka Pomocy Społecznej, który odbierali pracownicy socjalni Ośrodka w godzinach swojej pracy, w poniedziałki w godzinach od 8:00 do 16:00 oraz od wtorku do piątku od 7:15 do 15:15. Pracownicy socjalni odnotowywali rozmowy w kartach pn. „Poradnictwo w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie – udzielane przez pracowników w godzinach pracy OPS”. XIII. Zapewnianie bezpieczeństwa krzywdzonym dzieciom w trybie art. 12a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (2.3.7. KPPPwR). W kontrolowanej Gminie obowiązuje Procedura postępowania w przypadku konieczności zastosowania art. 12a ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie przez pracowników socjalnych Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Dobrej przyjęta Zarządzeniem Nr 021/9/2014 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Dobrej z dnia 21 listopada 2014 roku. XIV. Działania informacyjno-edukacyjne podejmowane przez Gminę w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie (organizowanie spotkań ze społecznością lokalną). Upowszechnianie informacji w zakresie możliwości i form uzyskania m.in. pomocy: medycznej, psychologicznej, prawnej, socjalnej, zawodowej i rodzinnej (2.2.1 KPPPwR). 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 591 * fax 12 39 21 424 http://www.malopolska.uw.gov.pl - 12 W ramach działań informacyjno-edukacyjnych na terenie Gminy podejmowano następujące działania: 1. Ośrodek Pomocy Społecznej w Dobrej publikował szereg materiałów informacyjnych dotyczących przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Na stronie www.gminadobra.pl w zakładce Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie umieszczano: artykuły prasowe: Alkohol a przemoc w rodzinie, Dopalacze - gdzie szukać pomocy, Informator dla osób dotkniętych przemocą, Informator ofiary przemocy, Internet źródło wiedzy, PRZEMOC - kampania Avon, Wpływ przemocy na funkcjonowanie rodziny, Przemoc psychiczna tajemnica czterech ścian, Stop przemocy, ważne informacje m.in.: Zespół Interdyscyplinarny w Dobrej, Punkt Konsultacyjny dla Osób Dotkniętych Przemocą, Punkt Konsultacyjny Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Wykaz Placówek Pomagających w Sytuacji Przemocy w Rodzinie, Niebieska Skrzynka PCPR Limanowa, Bezpłatne porady psychologiczne SOIK, Centrum Pomocy w nauce dla młodzieży, Hostel Dla Ofiar Przemocy (2), Hostel dla ofiar przemocy, Interwencja Kryzysowa SOIK, Mediacje – plakat, informacje dla osób stosujących przemoc – m.in. Chcesz zmienić swoje życie - zgłoś się, Informator dla osób stosujących przemoc PCPR Limanowa, Program korekcyjno edukacyjny info, Program korekcyjno edukacyjny. 2. Zamieszczanie informacji dotyczących przeciwdziałania przemocy w rodzinie na tablicach informacyjnych Ośrodka Pomocy Społecznej, Urzędu Gminy, Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej oraz tablicach ogłoszeń na zewnątrz budynków. (m.in Wykaz placówek pomagających w sytuacji przemocy w rodzinie). 3. Opracowanie i dystrybucję na terenie gminy plakatów i ulotek dotyczących tematyki przeciwdziałania przemocy w rodzinie. W kontrolowanych aktach znajdują się potwierdzenia otrzymania materiałów przez placówki oświatowe z terenu Gminy oraz zakłady opieki zdrowotnej. 4. Rozpowszechnianie materiałów informacyjnych (ulotki, broszury) przekazanych przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów – Pełnomocnika Rządu do Spraw Równego Traktowania, udzielanie informacji dot. praw dla ofiar przestępstw seksualnych, udostępnienie informacji dot. praw ofiar przemocy seksualnej na stronie internetowej Zespołu Interdyscyplinarnego w Dobrej. 5. Organizowanie innych działań informacyjno-edukacyjnych skierowanych do osób pracujących w obszarze przemocy – pracownicy Ośrodka uczestniczyli w organizowanych przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej działaniach informacyjno-edukacyjnych skierowanych do osób pracujących w obszarze przemocy. Były to konferencje: „Rodzina trzeźwością – zawsze trzeźwa matka”, „Wpływ świadomości społecznej na zapobieganie przemocy w rodzinie” oraz „Otwórz oczy zauważ mnie”. W kontrolowanej dokumentacji znajdują się potwierdzenia udziału pracowników Ośrodka w spotkaniach. 6. Pracownicy socjalni we współpracy z członkami Gminnej Komisji do spraw Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Dobrej organizowali kolonie dla dzieci z rodzin dysfunkcyjnych, zagrożonych wystąpieniem przemocy w rodzinie, rodzin z problemem alkoholowym. Kolonie finansowane były ze środków Gminnej Komisji do spraw Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Podczas wypoczynku kolonijnego realizowany był program profilaktyczny. 7. Placówki Oświatowe z terenu Gminy Dobra przy współpracy z Komisariatem Policji, Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną, korzystając z materiałów/ulotek/programów rozdystrybuowanych przez Zespół Interdyscyplinarny organizowały spotkania dla dzieci, młodzieży i rodziców. Spotkania miały charakter wyjazdowy lub były to pogadanki, 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 591 * fax 12 39 21 424 http://www.malopolska.uw.gov.pl - 13 apele, prelekcje, spotkania ze specjalistami na terenie Szkoły. W kontrolowanej dokumentacji znajdują się obszerne informacje Dyrektorów poszczególnych placówek oświatowych potwierdzające prowadzanie powyższych działań. Dokumentacja potwierdzająca prowadzenie powyższych działań udostępniona została kontrolującym W kontrolowanym okresie na terenie gminy zorganizowano szereg działań informacyjnoedukacyjnych tj.: 1. Członkowie Zespołu Interdyscyplinarnego opracowali i przeprowadzili akcję pn. „Stop przemocy – szukaj pomocy”. Głównym jej celem było zwiększenie dostępu do informacji na temat oferty wsparcia na terenie gminy dla osób doświadczających przemocy w rodzinie. W ramach tej akcji: dystrybuowano materiały informacyjne (ulotki, plakaty) do urzędów, banków, aptek, ośrodków zdrowia, szkół; umieszczono materiały informacyjne na tablicach ogłoszeń oraz na stronie internetowej Ośrodka Pomocy Społecznej; wręczano ulotki osobom zaproszonym na spotkania grup roboczych oraz Zespołu Interdyscyplinarnego. Dystrybuowane materiały: Wykaz placówek pomagających w sytuacji przemocy w rodzinie to spis najważniejszych instytucji gdzie ofiary przemocy mogą uzyskać profesjonalną pomoc. W kontrolowanej dokumentacji znajdują się założenia akcji, materiały informacyjne oraz potwierdzenia otrzymania materiałów przez placówki oświatowe i ochrony zdrowia. 2. Przewodnicząca Zespołu Interdyscyplinarnego we współpracy z członkami Zespołu przygotowała akcję informacyjno-edukacyjną „Prawa ofiar przemocy seksualnej”. Podczas akcji rozpowszechniano materiały: informator dla rodziców i opiekunów Przemoc seksualna wobec dzieci, ulotki – Nie wiń osoby, która doznała przemocy, To sprawca jest winny, Nie wiń siebie, to sprawca jest winny. Ponadto rozpowszechniano informacje dotyczące strony internetowej – www.przemoc.gov.pl. W kontrolowanych aktach znajdują się założenia akcji, materiały informacyjne oraz potwierdzenia otrzymania materiałów przez placówki oświatowe i zakłady opieki zdrowotnej. 3. Przeprowadzono akcję informacyjno-edukacyjną „Przemoc boli” zorganizowaną przez członków Zespołu Interdyscyplinarnego we współpracy z Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (Komisja finansowała zakup ulotek, plakatów i audycji edukacyjnych na płytach CD). Adresatami akcji byli uczniowie oraz rodzice. Celem akcji było przeciwdziałanie przemocy w szkołach na terenie Gminy przez zwiększenie świadomości na temat zjawiska przemocy. W ramach akcji pedagodzy (członkowie Zespołu Interdyscyplinarnego), a także wychowawcy klas prowadzili z uczniami rozmowy na godzinach wychowawczych oraz podczas dyżurów pedagogów dotyczących tematyki przemocy domowej oraz przemocy rówieśniczej. Na tablicach ogłoszeń w szkołach zamieszczono plakaty z informacją o telefonach zaufania oraz gdzie można uzyskać pomoc i wsparcie. W ramach akcji rozpowszechniano materiały: ulotki dla rodziców (180 sztuk): Moje dziecko agresor czy ofiara?, Cyber przemoc – reaguję!, ulotki dla dzieci: 180 sztuk: Przemoc nie musi być fizyczna, Nie godzę się na przemoc, plakaty: 16 sztuk: Nie hejtuj – przemoc boli, Bądź dziś bohaterem – powiedz komuś coś miłego, Nie mów, że nie Ty, Samotność?? Bo nie mam markowych ciuchów. Przemoc boli, Nie tańcz jak Ci zagrają!!! informator dla nauczycieli/koordynatorów – Czym jest program Przemoc boli?. audycje edukacyjne – Przemoc boli (płyta cd z audycjami edukacyjnymi). W kontrolowanych aktach znajdują się założenia akcji, materiały informacyjne oraz potwierdzenia otrzymania materiałów przez placówki oświatowe i Zakłady Opieki Zdrowotnej. 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 591 * fax 12 39 21 424 http://www.malopolska.uw.gov.pl - 14 XV. Szkolenia i podnoszenie kwalifikacji pracowników socjalnych GOPS oraz członków Zespołu Interdyscyplinarnego i Grup Roboczych podnoszące efektywność pracy interdyscyplinarnej. 1. 26 stycznia 2015 roku w spotkaniu pn. Przemoc nie jest oznaką siły, lecz słabości w Starostwie Powiatowym w Limanowej wziął udział Przewodniczący Zespołu Interdyscyplinarnego. 2. 4 lutego 2015 roku w szkoleniu pn. Ochrona danych osobowych-Przemoc – w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej uczestniczył pracownik socjalny. 3. 22 maja 2015 roku w szkoleniu pn. Jak mówić, żeby nas słuchano? Jak słuchać, żeby do nas mówiono? w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej wzięło udział 2 pracowników socjalnych. 4. 19 czerwca 2015 roku w spotkaniu z Sędzią Sądu Rejonowego Wydziału III Rodzinnego i Nieletnich wziął udział Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej. 5. 15 września 2015 r. w konferencji pn. Wybieram wolność czyli rzecz o wyjściu z uzależnienia w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej wziął udział pracownik socjalny Ośrodka. 6. konferencje: „Rodzina trzeźwością – zawsze trzeźwa matka”, „Wpływ świadomości społecznej na zapobieganie przemocy w rodzinie” oraz „Otwórz oczy zauważ mnie”, skierowane do osób pracujących w obszarze przemocy, zorganizowane przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej w ramach akcji informacyjno edukacyjnej. W kontrolowanych aktach znajdują się dokumenty poświadczające udział w spotkaniach. XVI. Badanie efektywności realizacji zadań. 1. Liczba Niebieskich Kart zakończonych w okresie kontrolowanym – 13. 2. Liczba Niebieskich Kart zakończonych ze względu na ustanie przemocy w rodzinie i uzasadnione przypuszczenie o zaprzestaniu dalszego stosowania przemocy oraz po zrealizowaniu indywidualnego planu pomocy – 13. 3. Liczba Niebieskich Kart zakończonych w okresie kontrolowanym tylko z powodu ustania przemocy w rodzinie oraz zrealizowania planu pomocy i ponownie wszczętych w ciągu PÓŁ roku od zakończenia – 0. 4. Liczba Niebieskich Kart zakończonych w okresie kontrolowanym tylko z powodu ustania przemocy w rodzinie oraz zrealizowania planu pomocy i ponownie wszczętych w ciągu ROKU od zakończenia procedury – 0. 5. Liczba osób zmotywowanych/skierowanych w okresie kontrolowanym na programy korekcyjno-edukacyjne dla sprawców przemocy – 0. 6. Liczba osób, które uczestniczyły w okresie kontrolowanym w programach korekcyjno-edukacyjnych dla sprawców przemocy – 0. 7. Liczba osób, które ukończyły w okresie kontrolowanym program korekcyjnoedukacyjny dla sprawców przemocy – 0 8. Liczba osób zmotywowanych/skierowanych w okresie kontrolowanym na leczenie odwykowe w związku z uzależnieniem alkoholowym – 0 9. Liczba osób, które w okresie kontrolowanym podjęły leczenie odwykowe w związku z uzależnieniem alkoholowym – 0. 10. Średni czas pracy z rodziną objętą procedurą Niebieskie Karty – 18 miesięcy. 11. Liczba osób dotkniętych przemocą w rodzinie objętych działaniami edukacyjnymi w zakresie podstaw prawnych i zagadnień psychologicznych dotyczących reakcji na przemoc w rodzinie – 0. 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 591 * fax 12 39 21 424 http://www.malopolska.uw.gov.pl - 15 Monitoring po zamknięciu procedury Niebieskiej Karty prowadzony jest przez pracowników socjalnych do 6 miesięcy po zakończeniu procedury. 13. W okresie monitorowania po zakończeniu procedury NK, nie wdrożono ponownie procedury. Z analizy dokumentacji prowadzonej dla rodzin objętych procedurą Niebieskiej Karty oraz badań efektywności w tym zakresie wynika, że Gmina Dobra podejmuje działania mające na celu udzielanie skutecznej pomocy osobom doznającym przemocy w rodzinie, także poprzez działania skierowane do osób stosujących przemoc w rodzinie. Natomiast konieczne jest wzmożenie działań, których efektem będzie udział sprawców przemocy w programach korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie oraz objęcie osób doświadczających przemocy działaniami edukacyjnymi w zakresie podstaw prawnych i zagadnień psychologicznych dotyczących reakcji na przemoc w rodzinie. 12. Wnioski: W trakcie czynności kontrolnych prowadzonych w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Dobrej stwierdzono uchybienia w zakresie opracowanego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2014-2016 – Program nie zawiera diagnozy zjawiska przemocy w rodzinie na obszarze gminy, harmonogramu realizacji zadań/działań z określoną metodologią, terminami (ramami czasowymi) oraz realizatorami poszczególnych zadań, nie zawarto także zapisów dotyczących ewaluacji Programu. Stwierdzono także niepełną realizację zapisów Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w zakresie: podejmowania działań w celu rozbudowy sieci i poszerzania oferty placówek wspierających i udzielających pomocy osobom dotkniętym przemocą w rodzinie, opracowania i realizacji zajęć edukacyjnych kierowanych do osób dotkniętych przemocą w rodzinie w zakresie podstaw prawnych i zagadnień psychologicznych dotyczących reakcji na przemoc w rodzinie, opracowania i realizacji programów terapeutycznych i pomocy psychologicznej dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie, opracowania i realizacji programów psychologiczno-terapeutycznych dla osób stosujących przemoc w rodzinie, tworzenia warunków umożliwiających osobom dotkniętym przemocą w rodzinie otrzymanie w pierwszej kolejności mieszkań socjalnych, współpracy pomiędzy organami samorządu terytorialnego a kościołami lub związkami wyznaniowymi na danym terenie. W związku z powyższym zostaną wystosowane rekomendacje pokontrolne w zakresie Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie oraz do zadań z zakresu Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. Inspektorzy kontrolujący dokonali wpisu w książce kontroli na temat zakresu i terminu przeprowadzonej kontroli. Pouczenie Zgodnie z § 17 ust. 2 pkt 7 w związku z § 18 ust. 3 i 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 3 czerwca 2011 r. w sprawie nadzoru i kontroli nad realizacją zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2011 r. Nr 126, poz. 718) 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 591 * fax 12 39 21 424 http://www.malopolska.uw.gov.pl - 16 kierownikowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo zgłoszenia przed podpisaniem protokołu kontroli, umotywowanych zastrzeżeń dotyczących ustaleń zawartych w protokole – w terminie 7 dni od dnia otrzymania protokołu – do Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego. Ponadto zgodnie z § 18 ust. 1 ww. rozporządzenia kierownikowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo do odmowy podpisania protokołu – z podaniem w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania – pisemnych wyjaśnień przyczyn tej odmowy. Do protokołu nie wniesiono (wniesiono) zastrzeżenia. Po przeczytaniu, niniejszy protokół zaparafowano na każdej stronie. Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, jeden egzemplarz otrzymuje Kierownik jednostki podlegającej kontroli, drugi włącza się do akt kontroli. Data otrzymania protokołu: 09.08.2016 r. Data i miejsce podpisania protokołu: 09.08.2016 r. Dobra Podpis Kierownika jednostki kontrolowanej Z up. WÓJTA GMINY Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej w Dobrej Podpisy inspektorów kontrolujących (-) Anna Tarnawska (-) Teresa Kołodziej w zast. Starszy Inspektor Wojewódzki (-) mgr Katarzyna Łach 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 591 * fax 12 39 21 424 http://www.malopolska.uw.gov.pl