WŚCIEKLIZNA JEST CHOROBĄ ZAKAŹNĄ O OSTRYM PRZEBIEGU. WYWOŁUJE JĄ WIRUS ATAKUJĄCY OŚRODKOWY UKŁAD NERWOWY SSAKÓW ( MÓZGOWIE, RDZEŃ KRĘGOWY), W TYM TAKŻE LUDZI. WIRUS WŚCIEKLIZNY WĘDRUJE WZDŁUŻ NERWÓW OBWODOWYCH Z MIEJSCA ZAKAŻENIA DO OŚRODKOWEGO UKŁADU NERWOWEGO I TAM SIĘ NAMNAŻA NA KILKA DNI 1-10 PRZED WYSTAPIENIEM OBJAWÓW KLINICZNYCH WIRUS PRZEDOSTAJE SIĘ DO ŚLINIANEK OKRES WYLĘGANIA – CZAS OD MOMENTU ZAKAŻENIA SIĘ DO POJAWIENIA SIĘ PIERWSZYCH OBJAWÓW CHOROBY WYNOSI 10 DNI DO 2 LAT. DŁUGOŚC TEGO OKRESU ZALEŻY OD DAWKI ZAKAŻAJĄCEJ I MIEJSCA WPROWADZENIA WIRUSA DO ORGANIZMU WIRUS WŚCIEKLIZNY JEST OBECNY: W PŁYNIE MÓZGOWO – RDZENIOWYM CHORYCH ZWIERZĄT W ŚLINIE W KOŃCOWYM STADIUM CHOROBY WIRUS WŚCIEKLIZNY NIE WYSTĘPUJE: WE KRWI MOCZU STOLCU WRAŻLIWOŚĆ WIRUSA WŚCIEKLIZNY: GINIE TEMPERATURA 60 STOPNI PO 5 MINUTACH PRZY ZASTOSOWANIU WIĘKSZOŚCI ŚRODKÓW DEZYNFEKCYJNYCH NIE GINIE W ZWŁOKACH - PRZEŻYWA KILKA TYGODNI W PROCESIE ZAMRAŻANIA ŹRÓDŁO ZAKAŻENIA: DZIKIE ZWIERZĘTA DRAPIEŻNE NIETOPERZE PSY KOTY SZCZURY, PIŻMAKI JEŻE KUNY TZW „ZWIERZĘTA OFIARY”: BYDŁO, SARNY ITP. NIE CHORUJĄ NA WŚCIEKLIZNĘ: PTAKI GADY RYBY DO ZAKAŻENIA WŚCIEKLIZNĄ DOCHODZI GŁÓWNIE W WYNIKU: POGRYZIENIA PRZEZ CHORE ZWIERZĘ PRZEDOSTANIA SIĘ ŚLINY CHOREGO ZWIERZĘCIA NA SKALECZENIA I ZADRAPANIA SKÓRY, NA BŁONY ŚLUZOWE NP JAMY USTNEJ, DO SPOJÓWKI OKA OBJAWY WŚCIEKLIZNY U ZWIERZĄT: PODWYŻSZONA CIEPŁOTA CIAŁA NAGŁA ZMIANA USPOSOBIENIA – ZWIERZĘTA ŁAGODNE STAJĄ SIĘ ZŁOŚLIWE I DRAŻLIWE, ZWIERZĘTA AGRESYWNE – ŁAGODNIEJĄ UTRATA WRODZONEJ BOJAŹLIWOŚCI U ZWIERZĄT DZIKICH ROZDRAŻNIENIE, NIEPOKÓJ WZMOŻONE REAKCJE NA BODŹCE ZEWNĘTRZNE, ATAKI SZAŁU BRAK KOORDYNACJI RUCHOWEJ, NIEZBORNOŚĆ WZROKU PORAŻENIE MIĘŚNI ŻUCHWY, GARDŁA, PRZEŁYKU, ŚLINOTOK ZABURZENIA ŚWIADOMOŚCI DRGAWKI, OTĘPIENIE, ŚPIĄCZKA OBJAWY WŚCIEKLIZNY U CZŁOWIEKA: GORĄCZKA, BÓL GŁOWY ZABURZENIA CZUCIA W MIEJSCU ZAKAŻENIA (PIECZENIE, SWĘDZENIE) WZMOŻONA NERWOWOŚĆ I NIEPOKÓJ POBUDZENIE UKŁADU WSPÓŁCZULNEGO PRZEJAWIAJĄCE SIĘ M.IN. ŁZAWIENIEM, ROZSZERZENIEM ŹRENIC, POTLIWOŚCIĄ, WZMOŻONYM WYDZIELANIEM ŚLINY BOLESNE SKURCZE MIĘŚNI GARDŁA I PRZEŁYKU PRZY PRZEŁYKANIU ŚLINOTOK – Z OBAWY PRZED BÓLEM CHORY UNIKA SIĘ POŁYKANIA ŚLINY BRAK APETYTU I WODOWSTRĘT SPOWODOWANE SĄ BÓLEM PRZY PRZEŁYKANIU TRUDNOŚCI W ODDYCHANIU WYWOŁANE SKURCZAMI MIĘŚNI ODDECHOWYCH NAPADY DRGAWEK PORAŻENIE APATIA, ŚPIĄCZKA OBJAWOWE ZAKAŻENIE WŚCIEKLIZNĄ KOŃCZY SIĘ ZAWSZE ŚMIERCIĄ 40 000 – 100 000 LUDZI ROCZNIE UMIERA Z POWODU WŚCIEKLIZNY NA ŚWIECIE (DANE SZACUNKOWE) ZGONY MAJĄ MIEJSCE GŁÓWNIE W KRAJACH TROPIKALNYCH I SUBTROPIKALNYCH W KRAJACH ROZWINIĘTYCH ZACHOROWANIA I ZGONY SĄ SPORADYCZNE W PRZYPADKU POGRYZIENIA CZŁOWIEKA PRZEZ CHORE LUB PODEJRZANE O WŚCIEKLIZNĘ ZWIERZĘ NALEŻY: POZWOLIĆ ABY KREW PRZEZ JAKIŚ CZAS SWOBODNIE WYPŁYWAŁA Z RANY PRZEMYĆ RANĘ WODĄ Z MYDŁEM ZDEZYNFEKOWAĆ RANĘ NAŁOŻYĆ OPATRUNEK ZGŁOSIĆ SIĘ DO LEKARZA LEKARZ OCENIA STOPIEŃ NARAŻENIA PACJENTA NA ZAKAŻENIE WŚCIEKLIZNĄ I KWALIFIKUJE DO EWENTUALNYCH SZCZEPIEŃ SZCZEPIENIA PRZECIWKO WŚCIEKLIŹNIE: 5 DAWEK PODAWANYCH DOMIĘŚNIOWO WG SCHEMATU SZCZEPIENIE W 0, 3, 7, 14, 30 DOBIE SUROWICĘ Z PRZECIWCIAŁAMI PODAJE SIĘ RÓWNOCZEŚNIE ZE SZCZEPIONKĄ W PRZYPADKU ROZLEGŁYCH POGRYZIEŃ, DOTYCZĄCYCH GŁOWY, KARKU, RĄK W PRZYPADKU NARAŻENIA NA ZAKAŻENIE OSOBY, KTÓRA UPRZEDNIO BYŁA SZCZEPIONA PRZECIWKO WŚCIEKLIŹNIE PODAJE SIĘ TYLKO DAWKĘ PRZYPOMINAJĄCĄ WG SCHEMATU SZCZEPIENIE W 0,3 DOBIE SZCZEPIENIA PROFILAKTYCZNE (3 DAWKI ) ZALECANE DLA: WETERYNARZY PRACOWNIKÓW LABORATORIÓW ZHW STRAŻNIKÓW LEŚNYCH SPELEOLOGÓW HIROPTEROLOGÓW ABY UNIKNĄĆ WŚCIEKLIZNY NALEŻY: REGULARNIE SZCZEPIĆ ZWIERZĘTA DOMOWE : PSY PODLEGAJĄ OBOWIĄZKOWYM SZCZEPIENIOM 1 RAZ NA ROK POCZĄWSZY OD 2 – MIESIĄCA ŻYCIA, DLA KOTÓW SZCZEPIENIA SĄ ZALECANE ZAWSZE ZABIERAĆ KSIĄŻECZKĘ SZCZEPIEŃ PSA LUB KOTA GDY UDAJEMY SIĘ Z NASZYMI ZWIERZĘTAMI W PODRÓŻ KAŻDE POKĄSANIE TRAKTOWAĆ POWAŻNIE, NAWET W PRZYPADKU UDOKUMENTOWANEGO SZCZEPIENIA PRZECIWKO WŚCIEKLIŹNIE ZWIERZĘ PODLEGA OBOWIĄZKOWEJ 15 – DNIOWEJ OBSERWACJI NIE DOPUSZCZAĆ DO TEGO, ABY PSY I KOTY BYŁY WYPUSZCZANE Z DOMU BEZ DOZORU UNIKAĆ KONTAKTÓW Z OBCYMI ZWIERZĘTAMI DOMOWYMI I DZIKIMI – NIE DOTYKAĆ, NIE GŁASKAĆ NAWET JEŻELI ZACHOWUJĄ SIĘ BARDZO PRZYJAŹNIE ABY UNIKNĄĆ WŚCIEKLIZNY NALEŻY: NIE KARMIĆ OBCYCH ZWIERZĄT NATYCHMIAST UDAĆ SIĘ DO WETERYNARZA, JEŻELI ZWIERZĘ DOMOWE WRÓCI DO DOMU POGRYZIONE NIE WIĄZAĆ WŁASNYCH PSÓW NA PODWÓRZU JEŚLI ZAATAKUJE GO CHORE ZWIERZĘ NIE BĘDZIE MÓGŁ UCIEC DZIKIE ZWIERZĘTA OBSERWOWAĆ WYŁĄCZNIE Z ODDALI POWIADOMIĆ ODPOWIEDNIE SŁUŻBY ( STRAŻ MIEJSKĄ, POLICJĘ, WETERYNARZY ) W CELU ZŁAPANIA PODEJRZANIE WYGLĄDAJĄCYCH ZWIERZĄT- NIE PRÓBOWAĆ CHWYTAĆ NA WŁASNĄ RĘKĘ POWYŻSZE ZASADY WPAJAĆ DZIECIOM SZCZEPIENIA DZIKICH ZWIERZĄT W POLSCE: 1992 r - SZCZEPIENIE ZWIERZĄT DZIKICH OD STRONY GRANICY NIEMIECKIEJ 1996 r - W WOJEWÓDZTWIE SZCZECIŃSKIM NIE ZGŁASZANO ŻADNEGO PRZYPADKU WŚCIEKLIZNY 1997 r – SZCZEPIENIE ZWIERZĄT DZIKICH DO LINII WISŁY ( w tym też województwo elbląskie ) 2001 r – SZCZEPIENIE ZWIERZĄT DZIKICH WZDŁUŻ CAŁEJ GRANICY WSCHODNIEJ WŚCIEKLIZNA CHOROBA PODLEGAJĄCA OBOWIĄZKOWI ZGŁASZANIA, REJESTRACJI I PRZYMUSOWEJ HOSPITALIZACJI ( DZ. U. 22/1967 –INSTRUKCJA MIN.ZDR.I OP.SPOŁ.) CZŁOWIEK MOŻE ULEC ZAKAŻENIU WŚCIEKLIZNĄ OD ZWIERZĄT W WYNIKU: POKĄSANIA PRZEZ ZWIERZĘ WŚCIEKŁE LUB PODEJRZANE O WŚCIEKLIZNĘ, POKĄSANIA PRZEZ ZWIERZĘ DZIKIE LUB NIEZNANE, KTÓRE ZBIEGŁO, ZOSTAŁO ZABITE LUB PADŁO, ZANIECZYSZCZENIA BŁON ŚLUZOWYCH, SPOJÓWEK, USZKODZONEJ SKÓRY- ŚLINĄ LUB SUBSTANCJĄ MÓZGOWĄ ZWIERZĘCIA WŚCIEKŁEGO LUB PODEJRZANEGO WŚCIEKLIZNĘ. LEKARZ, DO KTÓREGO ZGŁOSIŁA SIĘ OSOBA POSZKODOWANA MUSI: PRZEPROWADZIĆ WYWIAD W CELU USTALENIA OKOLICZNOŚCI EWENTUALNEGO ZAKAŻENIA, ZAOPATRZYĆ RANY LUB EWENTUALNE DROGI ZAKAŻENIA, ZBADAĆ OGÓLNY STAN ZDROWIA PACJENTA, SKIEROWAĆ PACJENTA DO PUNKTU KWALIFIKACJI DO SZCZEPIEŃ(do poradni profilaktyki wścieklizny przy oddziałach chorób zakaźnych lub do lekarza specjalisty chorób zakaźnych), ZGŁOSIĆ NIEZWŁOCZNIE PRZYPADEK DO WŁAŚCIWEJ PSSE POSTĘPOWANIE ZAPOBIEGAWCZE W STOSUNKU DO OSÓB PODEJRZANYCH WŚCIEKLIZNĘ ZALEŻY OD: WRÓT EWENTUALNEGO ZAKAŻENIA, CHARAKTERU USZKODZEŃ I ICH LOKALIZACJI, STANU ZDROWIA ZWIERZĘCIA, STYCZNOŚCI Z OSOBĄ, KTÓRA UZNANA ZOSTAŁA ZA PODEJRZANĄ O ZAKAŻENIE WŚCIEKLIZNĄ. PRZEPROWADZENIE U ZWIERZĘCIA SZCZEPIENIA PROFILAKTYCZNEGO P/WŚCIEKLIŹNIE NIE MA WPŁYWU NA DECYZJĘ DOTYCZĄCĄ POSTĘPOWANIA ZAPOBIEGAWCZEGO ZWIERZĘ PODLEGA OBSERWACJI LEKARSKIEJ PRZEZ OKRES 15 DNI OD DATY POKĄSANIA CZŁOWIEKA ( w dniu pokąsania, po 5 dniach, 10 i 15 dniach od pokąsania) JEŻELI PO OKRESIE 15- DNIOWEJ OBSERWACJI WETERYNARYJNEJ ZWIERZĘ NIE WYKAZUJE ODCHYLEŃ OD NORMY KLINICZNEJ, OZNACZA TO, ZE NIE WYDZIELAŁO WIRUSA WŚCIEKLIZNY W MOMENCIE NARAŻENIA ZWIERZĘ, KTÓRE POGRYZŁO CZŁOWIEKA, NIE MOŻE ZOSTAĆ ZABITE ANI PODDANE ŻADNYM ZABIEGOM LECZNICZYM PRZED INTERWENCJĄ POWIATOWEGO LEKARZA WETERYNARII W PRZYPADKU KIEDY ZWIERZĘ PADŁO, MATERIAŁ DO BADANIA POBIERA LEKARZ WETERYNARII DZIAŁAJĄCY Z UPOWAŻNIENIA POWIATOWEGO LEKARZA WETERYNARII