WŚCIEKLIZNA – JEST CHOROBĄ ZAKAŹNĄ O OSTRYM PRZEBIEGU

WŚCIEKLIZNA
JEST CHOROBĄ ZAKAŹNĄ O OSTRYM PRZEBIEGU.
WYWOŁUJE JĄ WIRUS ATAKUJĄCY OŚRODKOWY
UKŁAD NERWOWY SSAKÓW ( MÓZGOWIE, RDZEŃ
KRĘGOWY), W TYM TAKŻE LUDZI.
 WIRUS WŚCIEKLIZNY WĘDRUJE WZDŁUŻ NERWÓW
OBWODOWYCH Z MIEJSCA ZAKAŻENIA DO
OŚRODKOWEGO UKŁADU NERWOWEGO I TAM SIĘ
NAMNAŻA
 NA KILKA DNI 1-10 PRZED WYSTAPIENIEM
OBJAWÓW KLINICZNYCH WIRUS PRZEDOSTAJE SIĘ
DO ŚLINIANEK
 OKRES WYLĘGANIA – CZAS OD MOMENTU
ZAKAŻENIA SIĘ DO POJAWIENIA SIĘ PIERWSZYCH
OBJAWÓW CHOROBY WYNOSI 10 DNI DO 2 LAT.
DŁUGOŚC TEGO OKRESU ZALEŻY OD DAWKI
ZAKAŻAJĄCEJ I MIEJSCA WPROWADZENIA
WIRUSA DO ORGANIZMU
WIRUS WŚCIEKLIZNY JEST OBECNY:
 W PŁYNIE MÓZGOWO – RDZENIOWYM
CHORYCH ZWIERZĄT
 W ŚLINIE W KOŃCOWYM STADIUM CHOROBY
WIRUS WŚCIEKLIZNY NIE WYSTĘPUJE:
 WE KRWI
 MOCZU
 STOLCU
WRAŻLIWOŚĆ WIRUSA WŚCIEKLIZNY:
GINIE
 TEMPERATURA 60 STOPNI PO 5 MINUTACH
 PRZY ZASTOSOWANIU WIĘKSZOŚCI
ŚRODKÓW DEZYNFEKCYJNYCH
NIE GINIE
 W ZWŁOKACH - PRZEŻYWA KILKA TYGODNI
 W PROCESIE ZAMRAŻANIA
ŹRÓDŁO ZAKAŻENIA:
 DZIKIE ZWIERZĘTA DRAPIEŻNE
 NIETOPERZE
 PSY
 KOTY
 SZCZURY, PIŻMAKI
 JEŻE
 KUNY
 TZW „ZWIERZĘTA OFIARY”: BYDŁO, SARNY ITP.
NIE CHORUJĄ NA WŚCIEKLIZNĘ:
 PTAKI
 GADY
 RYBY
DO ZAKAŻENIA WŚCIEKLIZNĄ DOCHODZI
GŁÓWNIE W WYNIKU:
 POGRYZIENIA PRZEZ CHORE ZWIERZĘ
 PRZEDOSTANIA SIĘ ŚLINY CHOREGO
ZWIERZĘCIA NA SKALECZENIA I
ZADRAPANIA SKÓRY, NA BŁONY ŚLUZOWE NP
JAMY USTNEJ, DO SPOJÓWKI OKA
OBJAWY WŚCIEKLIZNY U ZWIERZĄT:
 PODWYŻSZONA CIEPŁOTA CIAŁA
 NAGŁA ZMIANA USPOSOBIENIA – ZWIERZĘTA
ŁAGODNE STAJĄ SIĘ ZŁOŚLIWE I DRAŻLIWE,
ZWIERZĘTA AGRESYWNE – ŁAGODNIEJĄ
 UTRATA WRODZONEJ BOJAŹLIWOŚCI U
ZWIERZĄT DZIKICH
 ROZDRAŻNIENIE, NIEPOKÓJ
 WZMOŻONE REAKCJE NA BODŹCE
ZEWNĘTRZNE, ATAKI SZAŁU
 BRAK KOORDYNACJI RUCHOWEJ,
NIEZBORNOŚĆ WZROKU
 PORAŻENIE MIĘŚNI ŻUCHWY, GARDŁA,
PRZEŁYKU, ŚLINOTOK
 ZABURZENIA ŚWIADOMOŚCI
 DRGAWKI, OTĘPIENIE, ŚPIĄCZKA
OBJAWY WŚCIEKLIZNY U CZŁOWIEKA:
 GORĄCZKA, BÓL GŁOWY
 ZABURZENIA CZUCIA W MIEJSCU ZAKAŻENIA
(PIECZENIE, SWĘDZENIE)
 WZMOŻONA NERWOWOŚĆ I NIEPOKÓJ
 POBUDZENIE UKŁADU WSPÓŁCZULNEGO
PRZEJAWIAJĄCE SIĘ M.IN. ŁZAWIENIEM,
ROZSZERZENIEM ŹRENIC, POTLIWOŚCIĄ,
WZMOŻONYM WYDZIELANIEM ŚLINY
 BOLESNE SKURCZE MIĘŚNI GARDŁA I
PRZEŁYKU PRZY PRZEŁYKANIU
 ŚLINOTOK – Z OBAWY PRZED BÓLEM CHORY
UNIKA SIĘ POŁYKANIA ŚLINY
 BRAK APETYTU I WODOWSTRĘT
SPOWODOWANE SĄ BÓLEM PRZY
PRZEŁYKANIU
 TRUDNOŚCI W ODDYCHANIU WYWOŁANE
SKURCZAMI MIĘŚNI ODDECHOWYCH
 NAPADY DRGAWEK
 PORAŻENIE APATIA, ŚPIĄCZKA
OBJAWOWE ZAKAŻENIE WŚCIEKLIZNĄ
KOŃCZY SIĘ ZAWSZE ŚMIERCIĄ

40 000 – 100 000 LUDZI ROCZNIE UMIERA
Z POWODU WŚCIEKLIZNY NA ŚWIECIE
(DANE SZACUNKOWE)
 ZGONY MAJĄ MIEJSCE GŁÓWNIE W
KRAJACH TROPIKALNYCH I
SUBTROPIKALNYCH
 W KRAJACH ROZWINIĘTYCH
ZACHOROWANIA I ZGONY SĄ
SPORADYCZNE
W PRZYPADKU POGRYZIENIA CZŁOWIEKA PRZEZ
CHORE LUB PODEJRZANE O WŚCIEKLIZNĘ ZWIERZĘ
NALEŻY:
 POZWOLIĆ ABY KREW PRZEZ JAKIŚ CZAS
SWOBODNIE WYPŁYWAŁA Z RANY
 PRZEMYĆ RANĘ WODĄ Z MYDŁEM
 ZDEZYNFEKOWAĆ RANĘ
 NAŁOŻYĆ OPATRUNEK
 ZGŁOSIĆ SIĘ DO LEKARZA
LEKARZ OCENIA STOPIEŃ NARAŻENIA
PACJENTA NA ZAKAŻENIE WŚCIEKLIZNĄ
I KWALIFIKUJE DO EWENTUALNYCH
SZCZEPIEŃ
SZCZEPIENIA PRZECIWKO WŚCIEKLIŹNIE:
 5 DAWEK PODAWANYCH DOMIĘŚNIOWO WG
SCHEMATU SZCZEPIENIE W 0, 3, 7, 14, 30 DOBIE
 SUROWICĘ Z PRZECIWCIAŁAMI PODAJE SIĘ
RÓWNOCZEŚNIE ZE SZCZEPIONKĄ W PRZYPADKU
ROZLEGŁYCH POGRYZIEŃ, DOTYCZĄCYCH
GŁOWY, KARKU, RĄK
 W PRZYPADKU NARAŻENIA NA ZAKAŻENIE OSOBY,
KTÓRA UPRZEDNIO BYŁA SZCZEPIONA
PRZECIWKO WŚCIEKLIŹNIE PODAJE SIĘ TYLKO
DAWKĘ PRZYPOMINAJĄCĄ WG SCHEMATU
SZCZEPIENIE W 0,3 DOBIE
SZCZEPIENIA PROFILAKTYCZNE (3 DAWKI )
ZALECANE DLA:
 WETERYNARZY
 PRACOWNIKÓW LABORATORIÓW ZHW
 STRAŻNIKÓW LEŚNYCH
 SPELEOLOGÓW
 HIROPTEROLOGÓW
ABY UNIKNĄĆ WŚCIEKLIZNY NALEŻY:
 REGULARNIE SZCZEPIĆ ZWIERZĘTA DOMOWE :
PSY PODLEGAJĄ OBOWIĄZKOWYM SZCZEPIENIOM
1 RAZ NA ROK POCZĄWSZY OD 2 – MIESIĄCA
ŻYCIA, DLA KOTÓW SZCZEPIENIA SĄ ZALECANE
 ZAWSZE ZABIERAĆ KSIĄŻECZKĘ SZCZEPIEŃ PSA
LUB KOTA GDY UDAJEMY SIĘ Z NASZYMI
ZWIERZĘTAMI W PODRÓŻ
 KAŻDE POKĄSANIE TRAKTOWAĆ POWAŻNIE,
NAWET W PRZYPADKU UDOKUMENTOWANEGO
SZCZEPIENIA PRZECIWKO WŚCIEKLIŹNIE
ZWIERZĘ PODLEGA OBOWIĄZKOWEJ 15 – DNIOWEJ
OBSERWACJI
 NIE DOPUSZCZAĆ DO TEGO, ABY PSY I KOTY BYŁY
WYPUSZCZANE Z DOMU BEZ DOZORU
 UNIKAĆ KONTAKTÓW Z OBCYMI ZWIERZĘTAMI
DOMOWYMI I DZIKIMI – NIE DOTYKAĆ, NIE
GŁASKAĆ NAWET JEŻELI ZACHOWUJĄ SIĘ BARDZO
PRZYJAŹNIE
ABY UNIKNĄĆ WŚCIEKLIZNY NALEŻY:
 NIE KARMIĆ OBCYCH ZWIERZĄT
 NATYCHMIAST UDAĆ SIĘ DO WETERYNARZA,
JEŻELI ZWIERZĘ DOMOWE WRÓCI DO DOMU
POGRYZIONE
 NIE WIĄZAĆ WŁASNYCH PSÓW NA PODWÓRZU
JEŚLI ZAATAKUJE GO CHORE ZWIERZĘ NIE BĘDZIE
MÓGŁ UCIEC
 DZIKIE ZWIERZĘTA OBSERWOWAĆ WYŁĄCZNIE Z
ODDALI
 POWIADOMIĆ ODPOWIEDNIE SŁUŻBY ( STRAŻ
MIEJSKĄ, POLICJĘ, WETERYNARZY ) W CELU
ZŁAPANIA PODEJRZANIE WYGLĄDAJĄCYCH
ZWIERZĄT- NIE PRÓBOWAĆ CHWYTAĆ NA WŁASNĄ
RĘKĘ
POWYŻSZE ZASADY WPAJAĆ DZIECIOM
SZCZEPIENIA DZIKICH ZWIERZĄT W POLSCE:
 1992 r - SZCZEPIENIE ZWIERZĄT DZIKICH OD
STRONY GRANICY NIEMIECKIEJ
 1996 r - W WOJEWÓDZTWIE SZCZECIŃSKIM
NIE ZGŁASZANO ŻADNEGO PRZYPADKU
WŚCIEKLIZNY
 1997 r – SZCZEPIENIE ZWIERZĄT DZIKICH DO
LINII WISŁY ( w tym też województwo elbląskie )
 2001 r – SZCZEPIENIE ZWIERZĄT DZIKICH
WZDŁUŻ CAŁEJ GRANICY WSCHODNIEJ
WŚCIEKLIZNA
CHOROBA PODLEGAJĄCA OBOWIĄZKOWI
ZGŁASZANIA, REJESTRACJI I PRZYMUSOWEJ
HOSPITALIZACJI ( DZ. U. 22/1967 –INSTRUKCJA
MIN.ZDR.I OP.SPOŁ.)
CZŁOWIEK MOŻE ULEC ZAKAŻENIU
WŚCIEKLIZNĄ OD ZWIERZĄT W WYNIKU:
 POKĄSANIA PRZEZ ZWIERZĘ WŚCIEKŁE LUB
PODEJRZANE O WŚCIEKLIZNĘ,
 POKĄSANIA PRZEZ ZWIERZĘ DZIKIE LUB
NIEZNANE, KTÓRE ZBIEGŁO, ZOSTAŁO
ZABITE LUB PADŁO,
 ZANIECZYSZCZENIA BŁON ŚLUZOWYCH,
SPOJÓWEK, USZKODZONEJ SKÓRY- ŚLINĄ
LUB SUBSTANCJĄ MÓZGOWĄ ZWIERZĘCIA
WŚCIEKŁEGO LUB PODEJRZANEGO
WŚCIEKLIZNĘ.
LEKARZ, DO KTÓREGO ZGŁOSIŁA SIĘ OSOBA
POSZKODOWANA MUSI:
 PRZEPROWADZIĆ WYWIAD W CELU USTALENIA
OKOLICZNOŚCI EWENTUALNEGO ZAKAŻENIA,
 ZAOPATRZYĆ RANY LUB EWENTUALNE DROGI
ZAKAŻENIA,
 ZBADAĆ OGÓLNY STAN ZDROWIA PACJENTA,
 SKIEROWAĆ PACJENTA DO PUNKTU KWALIFIKACJI
DO SZCZEPIEŃ(do poradni profilaktyki wścieklizny przy
oddziałach chorób zakaźnych lub do lekarza specjalisty
chorób zakaźnych),
 ZGŁOSIĆ NIEZWŁOCZNIE PRZYPADEK DO
WŁAŚCIWEJ PSSE
POSTĘPOWANIE ZAPOBIEGAWCZE W STOSUNKU DO
OSÓB PODEJRZANYCH WŚCIEKLIZNĘ ZALEŻY OD:
 WRÓT EWENTUALNEGO ZAKAŻENIA,
 CHARAKTERU USZKODZEŃ I ICH LOKALIZACJI,
 STANU ZDROWIA ZWIERZĘCIA,
 STYCZNOŚCI Z OSOBĄ, KTÓRA UZNANA ZOSTAŁA
ZA PODEJRZANĄ O ZAKAŻENIE WŚCIEKLIZNĄ.
PRZEPROWADZENIE U ZWIERZĘCIA SZCZEPIENIA
PROFILAKTYCZNEGO P/WŚCIEKLIŹNIE NIE MA
WPŁYWU NA DECYZJĘ DOTYCZĄCĄ
POSTĘPOWANIA ZAPOBIEGAWCZEGO
ZWIERZĘ PODLEGA OBSERWACJI LEKARSKIEJ PRZEZ
OKRES 15 DNI OD DATY POKĄSANIA CZŁOWIEKA ( w dniu
pokąsania, po 5 dniach, 10 i 15 dniach od pokąsania)
JEŻELI PO OKRESIE 15- DNIOWEJ OBSERWACJI
WETERYNARYJNEJ ZWIERZĘ NIE WYKAZUJE
ODCHYLEŃ OD NORMY KLINICZNEJ, OZNACZA TO, ZE
NIE WYDZIELAŁO WIRUSA WŚCIEKLIZNY W MOMENCIE
NARAŻENIA
ZWIERZĘ, KTÓRE POGRYZŁO CZŁOWIEKA, NIE MOŻE
ZOSTAĆ ZABITE ANI PODDANE ŻADNYM ZABIEGOM
LECZNICZYM PRZED INTERWENCJĄ POWIATOWEGO
LEKARZA WETERYNARII
W PRZYPADKU KIEDY ZWIERZĘ PADŁO, MATERIAŁ DO
BADANIA POBIERA LEKARZ WETERYNARII
DZIAŁAJĄCY Z UPOWAŻNIENIA POWIATOWEGO
LEKARZA WETERYNARII