Autyzm – praca z dzieckiem w szkole.

Autyzm –
praca z dzieckiem w szkole.
Opracowała
Elżbieta Terlikowska
 Autyzm jest całościowym zaburzeniem rozwoju objawiającym
się we wczesnym dzieciństwie.
 Nie jest :
- Skutkiem złych relacji z najbliższymi;
- Psychozą ani chorobą psychiczną;
- Niepełnosprawnością intelektualną
Autyzm - triada zburzeń.
Relacji
Komunikacji
Zachowania
Mimo cech wspólnych - każde dziecko jest INNE
U każdego występują inne proporcje zaburzeń sensorycznych,
porozumiewania się, intelektu, zachowania.
 Osoby z autyzmem i zespołem Aspergera nie mają zdolności do
automatycznego rozpoznawania stanów umysłu innych ludzi (co
wiedzą, co czują, czego chcą).
Efektem tego jest dezorientacja w sytuacjach społecznych, brak
dostrzegania związków przyczynowo-skutkowych pomiędzy sytuacjami
a zachowaniem innych ludzi.
Może to powodować brak gotowości do dzielenia się własnymi
przeżyciami, pragnieniami, uczuciami.
Może być przyczyną popełniania gaf i występowania zachowań, które
dla innych są niezrozumiałe lub nawet przykre, mimo braku takich
intencji ze strony tej osoby.
• Umysł osoby z autyzmem i zespołem Aspergera postrzega świat
fragmentarycznie, skupia się na szczegółach nie na całości, trudno
mu dokonać uogólnień przy uwzględnieniu kontekstu.
 Trudności dotyczą:
- planowania z wyprzedzeniem,
- tworzenia nowych konkurencyjnych pomysłów,
-
inicjowania i podtrzymania działań zmierzających do określonego
celu,
- utrzymania
koncentracji na
potrzebnych do jego wykonania,
zadaniu
i
chęci
poznawczych
- zdolność do zmiany kierunku uwagi.
Skutkiem tego jest impulsywność, brak hamowania reakcji,
niezdolność do wykonania złożonych zadań bez podpowiedzi,
skłonność do powtarzania tych samych działań, stereotypowe
wzorce zachowań, nadwrażliwość lub zmniejszona (zwiększona)
wrażliwość na bodźce wzrokowe, słuchowe, zapachowe i dotykowe.
Cechy charakteryzujące osoby autystyczne :
 Trudności w relacjach społecznych;
 Manifestowanie obojętności;. ;
 Trudności w komunikacji werbalnej i niewerbalnej ;
 Przyłączanie się do innych tylko wtedy, gdy osoba dorosła je do tego
nakłania i mu towarzyszy;
 Wyrażanie potrzeb przez używanie ręki dorosłego.
•
Brak zabawy z innymi dziećmi.
• Zaburzenia mowy lub całkowity brak mowy;
• Łatwość mechanicznego zapamiętywania;
• Bezustanne mówienie tylko na jeden temat;
• Powtarzanie słyszanych słów i dźwięków
bezpośrednio po ich usłyszeniu (echolalia);
• Nie potrafi się bawić zabawkami, nadmiernie
porządkuje zabawki lub inne przedmioty;
• Trudności w rozwoju zabawy i wyobraźni;
• Brak zabaw twórczych jest przywiązane do jednej
zabawki lub przedmiotu ;
 Dziwaczne zachowania:
-
stereotypowe, powtarzające się czynności,
zabawki poukładane w tej samej kolejności,
droga do szkoły dokładnie ta sama,
rytuały przed snem,
wybiórczość w jedzeniu,
wydmuchiwanie nosa, zjadanie wydzieliny !
komunikowanie się tylko z wybraną osobą;
 Dziecko wykonuje dziwne ruchy rąk:
- przypominające trzepotanie, ogląda swoje dłonie, bawi się śliną,
chodzi na sztywnych nogach, zbiera niewidzialne dla nas pyłki…
 Charakterystyczne manipulowanie trzymanymi w
ręku przedmiotami lub wprawianie ich w ruch
obrotowy;
•
Brak lub sporadyczny kontakt wzrokowy,
patrzenie ,,przez osobę ,,;
•
Brak strachu przed niebezpieczeństwem;
•
Wyraźna niewrażliwość na ból;
•
•
Niechęć do zmiany przyzwyczajeń;
Potrzeba niezmienności;
 U niektórych duża sprawność w
wykonywaniu pewnych czynności, ale nie
w zadaniach które wymagają zrozumienia
społecznego.
•
Nieadekwatny do sytuacji śmiech.
• Kłopoty z panowaniem nad emocjami.
Czasami niszczenie przedmiotów, atakowanie innych lub
samookaleczanie się.
W swojej frustracji niektórzy biją się w głowę, wyrywają sobie włosy
lub gryzą np. ręce.
• Jednostronna aktywność.
 Należy pamiętać ,że zachowania dziecka z autyzmem nie
świadczą o jego możliwościach intelektualnych.
 Poprzez odpowiednia organizację otoczenia i zrozumieniu
trudności można zapobiegać wielu zachowaniom wynikającym
z zaburzeń dziecka.
 Praca z uczniem powinna być oparta na wnikliwej diagnozie
indywidualnych potrzeb ucznia.
Organizacja warunków nauki
Realizacja zaleceń zawartych w orzeczeniu
 Dobór właściwych form kształcenia , metod stymulacji i terapii;

• Właściwa organizacja miejsca pracy, oświetlenie,
wyeliminowanie bodźców rozpraszających ( kolorowe tablice,
zbyt jasne światło, hałas dobiegający zza okna czy drzwi,
zachowanie ucznia siedzącego obok)
• Pomoce dydaktyczne, modele, schematy , rysunki, konkretne
przedmioty, pomoce do polisensorycznych doświadczeń;
• Realizacje programu dydaktycznego (wychowanie fizycznie,
plastyka) wychowawczego i profilaktycznego dostosowanego
do indywidualnych potrzeb edukacyjnych i możliwości
psychofizycznych ucznia;
• Integrację ze środowiskiem rówieśniczym czyli udział w życiu
klasy, uroczystościach szkolnych, kształtowanie atmosfery
akceptacji i tolerancji
Organizacja warunków nauki

Opracowanie planu codziennych zajęć i każdorazowe
zapoznanie ucznia ze strukturą dnia;
• Informowanie ucznia o zmianie przebiegu zajęć lub przebiegu
czynności w ciągu dnia np. zastępstwo;
• Zapewnienie możliwości odizolowania ucznia w sytuacji
trudnej, np. ustalenie bezpiecznego miejsca, gdzie uczeń może
się udać w stresującej sytuacji,
• Umożliwienie przerwy na odpoczynek
• Wyraźne zaznaczanie końca określonej aktywności
Kilka wskazówek dla nauczycieli dotyczących dzieci autystycznych

Pamiętaj, że mimika i inne społeczne wskazówki mogą nie zostać
zrozumiane. Większość osób dotkniętych autyzmem ma
trudności z odczytywaniem wyrazu twarzy oraz mowy ciała.
• Jeżeli wydaje ci się, że uczeń niczego się nie uczy wykonując
dane zadanie, to rozbij je na krótsze etapy lub przedstaw je na
kilka sposobów (np. wizualnie, słownie, fizycznie).
• Unikaj wielomówstwa. Bądź konkretny. Używaj krótszych zdań,
jeżeli zauważysz, że uczeń nie do końca cię rozumie. Chociaż
prawdopodobnie nie ma on problemów ze słuchem i słucha tego,
co mówisz, może mieć trudności ze zrozumieniem tego, co chcesz
przede wszystkim przekazać, jak również z wyłapaniem
istotnych informacji.
• Przygotowuj ucznia na wszelkie zmiany w otoczeniu lub w
rozkładzie zajęć, takie jak zwoływane zebrania, zastępstwa
nauczycieli czy zmiany terminów. Aby przygotować go do
zmiany, stosuj harmonogramy sporządzone na piśmie lub w
formie obrazkowej. Wyraźne zaznaczanie końca określonej
aktywności .
Dziękujemy za uwagę.