Kujawsko – Pomorskie Centrum Pulmonologii w Bydgoszczy Zakład Diagnostyki Mikrobiologicznej ul.Seminaryjna 1, 85-326 Bydgoszcz Tel.: rejestracja; 052 32 56 791, asystenci: 052 32 56 789, kierownik: 052 32 56 792 POBIERANIE KRWI DO TESTÓW WYDZIELANIA INTERFERONU γ WYKRYWAJĄCYCH ZAKAŻENIE PRĄTKAMI GRUŹLICY (TESTY IGRA) Wyciąg z Instrukcji systemu zarządzania jakością QI- 060/O/DL Data aktualizacji 10.07.2012r. Testy IGRA są testami in vitro do wykrywania zakażenia prątkami gruźlicy w oparciu o ocenę uwalniania interferonu gamma przez pobudzone swoistymi antygenami prątka gruźlicy leukocyty krwi obwodowej człowieka. Na wyniki testów nie ma wpływu szczepienie BCG. Materiałem do testów jest krew obwodowa. Wykonanie testów rekomendowane jest: U osób przed planowaną immunosupresją: terapia antagonistami TNFα chorych na RZS lub inne choroby autoimmunologiczne, chemioterapia, przeszczepianie narządów U osób zakażonych wirusem HIV U osób z kontaktu z chorym prątkującym – szczególnie dzieci U osób podejrzewanych o pozapłucną postać gruźlicy (kręgosłup, kości, stawy, CUN) U innych osób z grup dużego ryzyka rozwoju gruźlicy (więźniowie, pensjonariusze DPS i podopieczni Pomocy Społecznej, bezdomni, pracownicy Ochrony Zdrowia). Dostępne są dwa rodzaje testów: • T-SPOT®TB (metoda ELISPOT, użyte antygeny prątkowe: ESAT-6 i CFP-50) • QuantiFERON®-TB Gold (metoda ELISA, użyte antygeny prątkowe: ESAT-6, CFP-10 i TB7,7(p4)). Probówki do obu testów można zamówić w Zakładzie Diagnostyki Mikrobiologicznej faksem: 52 32 56 790. Strona 1 z 4 Kujawsko – Pomorskie Centrum Pulmonologii w Bydgoszczy Zakład Diagnostyki Mikrobiologicznej ul.Seminaryjna 1, 85-326 Bydgoszcz Tel.: rejestracja; 052 32 56 791, asystenci: 052 32 56 789, kierownik: 052 32 56 792 POBIERANIE KRWI DO TESTU T-SPOT®TB WYKRYWAJĄCEGO ZAKAŻENIE PRĄTKAMI GRUŹLICY 1. PRZYJMOWANIE PRÓBEK DO TESTU DO LABORATORIUM: Poniedziałek – czwartek w godzinach 7:00 - 11:00. UWAGA! Bezwzględnie konieczne jest odnotowanie daty i godziny pobrania krwi, gdyż postępowanie z próbką w trakcie badania różni się w zależności od czasu, jaki upłynął od momentu jej uzyskania do rozpoczęcia testu. 2. MATERIAŁ DO TESTU: krew obwodowa 3. ILE KRWI POBIERAĆ: dorośli i dzieci od 10 roku życia: optymalnie 7 - 8 ml krwi, minimalnie 6 ml krwi dzieci od 2 do 9 roku życia: minimalnie 4 ml krwi dzieci do 2 roku życia: minimalnie 2 ml krwi osoby z immunosupresją: jeśli to możliwe, pobrać podwójną porcję krwi 4. POBIERANIE KRWI: do probówek litowoheparynowych – dopuszczalny czas transportu do 24 godzin do probówek CPTTM z cytrynianem sodu w systemie aspiracyjno-próżniowym Vacutainer®– pod warunkiem dostarczenia próbek do laboratorium w ciągu 3 godzin od momentu pobrania krwi Po pobraniu krew powinna być ostrożnie wymieszana przez 8 – 10-krotne odwrócenie probówki z zawartością do góry dnem. UWAGA! W przypadku pobierania krwi tradycyjną techniką aspiracyjną za pomocą igły i strzykawki przeniesienie krwi ze strzykawki do probówki powinno nastąpić po zdjęciu igły, co zapobiegnie lizie komórek. 5. POSTĘPOWANIE Z POBRANĄ KRWIĄ Probówki z pobraną krwią przechowywać i transportować w temperaturze pokojowej. NIE UMIESZCZAĆ W LODÓWCE! NIE ZAMRAŻAĆ! Pobrane próbki należy dostarczyć do Zakładu Diagnostyki Mikrobiologicznej maksymalnie w ciągu 24 godzin. UWAGA! NIE NADAJE SIĘ do testu T-SPOT®TB: krew pobrana, przechowywana i transportowana w inny sposób, niż wyżej wymienione! Strona 2 z 4 Kujawsko – Pomorskie Centrum Pulmonologii w Bydgoszczy Zakład Diagnostyki Mikrobiologicznej ul.Seminaryjna 1, 85-326 Bydgoszcz Tel.: rejestracja; 052 32 56 791, asystenci: 052 32 56 789, kierownik: 052 32 56 792 INSTRUKCJA POBIERANIA KRWI DO TESTU QUANTIFERON®-TB GOLD WYKRYWAJĄCEGO ZAKAŻENIE PRĄTKAMI GRUŹLICY (CZĘŚĆ DLA POBIERAJĄCEGO) 1. PRZECHOWYWANIE PROBÓWEK Probówki przeznaczone do wykonania testu (komplet do testu dla jednego pacjenta stanowią 3 probówki: ANTIGEN, NIL, MITOGEN) przed użyciem należy przechowywać w temperaturze od 4oC do 25oC. 2. POBIERANIE KRWI 2.1.Probówki kompletu należy opisać danymi identyfikującymi pacjenta. 2.2.Krew pobierać: za pomocą dołączonego do zestawu probówek aparatu do pobierania krwi lub za pomocą systemu BD Vacutainer® lub za pomocą zwykłej igły i strzykawki. W każdym przypadku napełnić probówki krwią przez przekłucie igłą korków probówek. 2.3. Do każdej z trzech probówek pobrać ok. 1 ml krwi (do poziomu znacznika – czarnego kwadratu umieszczonego na etykiecie każdej probówki – bardzo ważne!!!). 3. MIESZANIE KRWI Pobraną krew należy od razu wymieszać przez 10-krotne odwrócenie probówek, tak, aby cała ich wewnętrzna powierzchnia została pokryta krwią. 4. TRANSPORT PRÓBEK DO LABORATORIUM 4.1.Jak najszybciej (do 16 godzin od momentu pobrania krwi) dostarczyć pobrane próbki do Zakładu Diagnostyki Mikrobiologicznej Kujawsko-Pomorskiego Centrum Pulmonologii w Bydgoszczy nie później niż do godz. 14:00 (wejście C, trzecie piętro). 4.2. Jeśli dostarczenie próbek do Zakładu Diagnostyki Mikrobiologicznej Kujawsko-Pomorskiego Centrum Pulmonologii w Bydgoszczy w ciągu 16 godzin od pobrania krwi jest niemożliwe, należy je w ciągu 16 godzin przetransportować do lokalnego laboratorium. Zanim pobrane próbki dotrą do laboratorium, przechowywać je w temperaturze pokojowej. Nie wolno zamrażać próbek krwi, ani przechowywać ich w lodówce. 5. DOKUMENTACJA Załączyć skierowanie na badanie z podaniem daty i godziny pobrania krwi. Strona 3 z 4 Kujawsko – Pomorskie Centrum Pulmonologii w Bydgoszczy Zakład Diagnostyki Mikrobiologicznej ul.Seminaryjna 1, 85-326 Bydgoszcz Tel.: rejestracja; 052 32 56 791, asystenci: 052 32 56 789, kierownik: 052 32 56 792 INSTRUKCJA POSTĘPOWANIA Z KRWIĄ POBRANĄ DO TESTU QUANTIFERON®-TB GOLD (CZĘŚĆ DLA LOKALNEGO LABORATORIUM) 1. INKUBACJA Jak najszybciej (do 16 godzin od momentu pobrania krwi) wstawić probówki z pobraną krwią do cieplarki do 37oC ± 1oC i inkubować je wylotem ku górze przez 16 do 24 godzin. Tuż przed poddaniem inkubacji wymieszać zawartość probówek przez ich 10-krotne odwrócenie. Do momentu rozpoczęcia inkubacji przechowywać probówki w temperaturze pokojowej. Nie wolno zamrażać próbek krwi, ani przechowywać ich w lodówce. 2. WIROWANIE Po zakończeniu inkubacji odwirować zawartość probówek przez 15 minut przy prędkości 2000 do 3000 RCF (g). Czop żelowy oddzieli komórki od osocza. Jeśli to nie nastąpi, zawartość próbówek ponownie odwirować przy wyższej prędkości obrotowej. 3. ZEBRANIE OSOCZA 3.1. Przygotować probówki do przechowywania zebranego osocza • Opisać je nazwami probówek, z których przeniesione będzie osocze (NIL, ANTYGEN oraz MITOGEN) • Opisać je imieniem i nazwiskiem pacjenta 3.2. Osocze zbierać znad czopu żelowego, nie uszkadzając go za pomocą pipety pasteurowskiej lub automatycznej bardzo ostrożnie i bez mieszania. Nie należy zbierać osocza przez przelewanie! 3.3. Z każdej probówki z kompletu (ANTIGEN, NIL, MITOGEN) przenieść osocze do oddzielnej, oznakowanej wcześniej probówki służącej do przechowywania osocza, zmieniając pipetę pasteurowską lub końcówkę pipety automatycznej na nową między poszczególnymi rodzajami probówek oraz pacjentami (oddzielna pipeta/końcówka dla NIL, oddzielna dla ANTYGEN i oddzielna dla MITOGEN danego pacjenta). 4. PRZECHOWYWANIE OSOCZA Próbki osocza przechowywać w temperaturze 2-8oC i dostarczyć do badania do Zakładu Diagnostyki Mikrobiologicznej Kujawsko-Pomorskiego Centrum Pulmonologii w Bydgoszczy nie później niż do godz. 14:00 (wejście C, trzecie piętro) w ciągu 14 dni. UWAGA! NIE NADAJE SIĘ do testu QUANTIFERON®-TB GOLD: krew pobrana, przechowywana i transportowana w inny sposób, niż wyżej wymienione! Strona 4 z 4