Budowa kwasu DNA

Budowa kwasu DNA
DNA
• To nośnik informacji
genetycznej
• Jego strukturę odkryli w
1953r. Watson i Crick
• Pełna nazwa to kwas
dezoksyrybonukleinowy
• Fragment kwasu DNA
tworzy gen
Nukleotydy
DNA zbudowany jest z 4 prostszych jednostek,
zwanych nukleotydami: adeninowego (A),
tyminowego (T), guaninowanego (G),
cytozynowego (C). Każdy nukleotyd zbudowany
jest z odpowiedniej zasady azotowej (A,T,G,C),
pięciowęglowego cukru (deoksyrybozy) oraz
reszty kwasu fosforowego.
Nici DNA
W większości wypadków DNA
złożony jest z 2 nici leżących naprzeciwko
siebie, przy czym każda nić to długi
łańcuch nukleotydów. DNA jest więc
dwuniciowym polinukleotydem. Nukleotydy
różnią się między sobą tylko rodzajem
zasady azotowej. Dla każdego gatunku
kolejność nukleotydów jest różna.
Łączenie nukleotydów
Zasady azotowe, z których składają się nukleotydy
łączą się wg zasady:
• Adenina + tymina
• Guanina +cytoza
Nici DNA są wobec siebie komplementarne,
ponieważ rodzaj zasady azotowej nici pierwszy
jest zależny od nici drugiej. Nici są ze sobą
połączone, między parami zasad azotowych,
wiązaniami wodorowymi.
Przykład:
Nić pierwsza: T A G C G
Nić druga: A T C G C
Replikacja DNA
Replikacja DNA zachodzi, kiedy 2 nici się
rozchodzą i do każdej dobudowywana jest jej
odpowiednia druga połowa. Z jednej cząsteczki
powstają dwie takie same jak wyjściowa, czyli
połowa nowej cząsteczki pochodzi ze starej
cząsteczki DNA, połowa zaś jest
dobudowywana. Proces ten nosi nazwę
replikacji semikonserwatywnej. Ze względu na
komplementarność zasad łatwo stwierdzić, co
powstaje w wyniku replikacji.
Chromosomy
Geny (fragmenty kwasu
DNA) znajdują się w
chromosomach, które
z kolei mieszczą się w
jądrze komórkowym.
Liczba chromosomów
jest stała.
Ogólna budowa DNA
Ogólna budowa DNA jest taka sama w
całym świcie ożywionym. Zawsze
występują 4 nukleotydy i niemal zawsze
cząsteczki DNA są dwuniciowe. Odmienne
u różnych organizmów są liczba i wielkość
cząsteczek DNA, miejsce występowania w
komórce oraz kolejność (sekwencje)
nukleotydów w DNA.