pobierz plik

DEMOGRAFICZNE UWARUNKOWANIA
NADWAGI I OTYŁOŚCI
U UCZNIÓW GIMNAZJÓW W POLSCE W 2005 ROKU
*
Maria Jodkowska, Anna Oblacińska, Izabela Tabak, Agnieszka Małkowska
Zakład Medycyny Szkolnej
* Praca powstała w ramach projektu Fundacji Badawczej Nutricia RG1/05
Cel pracy

zbadanie częstości występowania nadwagi i otyłości
u uczniów gimnazjów (wiek 13, 14 i 15 lat) w Polsce
z uwzględnieniem:



płci
wieku
miejsca zamieszkania
Dobór próby
Pomorskie
Województwa
wybrane do
badania
Podlaskie
Kujawskopomorskie
lubuskie
Małopolskie
Badane osoby
Reprezentatywna próba ponad 8,3 tys. uczniów młodzież klas I, II i III gimnazjów
W analizach uwzględniających wiek, wykorzystano pomiary 8067
uczniów, stanowiących jednorodne kohorty:



2591 osób urodzonych w 1990 r. - średni wiek 15,3 lat (SD=0.28)
2733 osób urodzonych w 1991 r. - średni wiek 14,3 lat (SD=0.28)
2743 osób urodzonych w 1992 r. - średni wiek 13,3 lat (SD=0,29)
Miejsce zamieszkania
Miasto – 3108
Wieś - 4959
Płeć badanych
Chłopcy
– 3980
Dziewczęta
- 4087
Metody

Dokonanie pomiarów wysokości i masy ciała u uczniów

Obliczenie wskaźnika Body Mass Indes (BMI) dla
każdego ucznia

Wyznaczenie wartości centylowej wskaźnika BMI
odpowiedniego dla płci i wieku (Krzyżaniak A. 2004 (red.).
Ciśnienie tętnicze u dzieci i młodzieży. Normy, monitorowanie, profilaktyka.
Zakład Epidemiologii Katedry Medycyny Społecznej Akademii Medycznej im.
Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Poznań:114-115. (z uzupełnieniem Autorki
dla 15 i 85 centyla.)
Klasyfikacja nadwagi i otyłości według wskaźnika BMI (zgodnie z
rekomendacjami Światowej Organizacji Zdrowia i CDC (Center for Disease
Control and Prevention),
Klasyfikacja niedoboru masy ciała,
prawidłowej masy ciała, nadwagi
i otyłości według wskaźnika BMI
Masa ciała
Niedobór
Prawidłowa
Nadwaga
Otyłość
Wskaźnik BMI
5 c i poniżej
5 – 85 c
85 do <95 c
95 c i powyżej
Wyniki

Przedstawiają częstość występowania
nadwagi i otyłości według



płci
wieku
miejsca zamieszkania
Występowanie otyłości i nadwagi u uczniów
w wieku 13 – 15 lat w Polsce według płci
%
10
Nadwaga
%
Otyłość
10
8
8,8
9,2
8,3
8
5,7
6
6
4,5
4
3,3
4
2
2
0
Ogółem
Chłopcy
Dziewczęta
Różnica dziewczęta/chłopcy p<0,001
0
Ogółem
Chłopcy
Dziewczęta
Różnica dziewczęta/chłopcy NS
Występowanie nadmiaru masy ciała u uczniów
w wieku 13 – 15 lat w Polsce według płci
% 20
18
16
14
12
9,2
10
8
8,8
8,3
6
4
2
4,5
5,7
3,3
0
Ogółem
Chłopcy
Różnica dziewczęta/chłopcy p<0,001
Dziewczęta
Nadwaga
Otyłość
Występowanie nadwagi i otyłości
u uczniów gimnazjów według wieku
%
20
18
16
14
12
10,1
9,6
10
8
8,5
8,5
6
8,1
8,1
4
2
3,3
3,6
2,9
13 lat
14 lat
15 lat
5,2
6,2
5,7
14 lat
15 lat
0
Chłopcy
13 lat
Dziewczęta
Różnice między grupami wiekowymi - NS
Nadwaga
Otyłość
Występowanie otyłości
u uczniów gimnazjów na wsi i w mieście
%
7
6,7
6
5
4
5,7
4,5
4,5
3,7
3
2,6
2
1
0
Wieś
Miasto
Różnice: chł. ze wsi/chł. z miasta p<0,05, dz. .ze wsi/dz. z miasta NS
Ogółem
Chłopcy
Dziewczęta
Występowanie nadmiaru masy ciała
u uczniów gimnazjów na wsi i w mieście
%
18
16,3
16
14
12
14
12,6
14,4
12,4
11,1
Ogółem
Chłopcy
Dziewczęta
10
8
6
4
2
0
Wieś
Miasto
Różnice: chł. ze wsi/chł. z miasta - NS, dz.ze wsi/dz. z miasta - NS
Częstość występowania nadwagi i otyłości u młodzieży
w wybranych krajach (%)
KRAJ
USA
ROK BADANIA
WIEK
BADANYCH
(w latach)
NADWAGA
OTYŁOŚĆ
1999-2000
12-19
30,4
15,5
Kanada
2000
12-17
19,8
9,4
Australia
1995
12-15
16,0
6,8
Rosja
1992
6-18
10,0
6,0
Chiny
1993
6-18
3,4
3,6
Francja
2001
12
17,5
5,2
Polska
2005
13-15
8,8
4,5
CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA NADWAGI I OTYŁOŚCI
U MŁODZIEŻY W POLSCE I W INNYCH KRAJACH
15,5
USA
30,4
9,4
Kanada
19,8
6,8
Australia
Francja
5,2
Rosja
6
Polska
4,5
16
Otyłość
Nadwaga
17,5
10
8,8
Chiny 3,6 3,4
0
10
20
30
40
50
%
Podsumowanie


Nadmiar masy ciała występuje u 13% młodzieży w
wieku 13 -15 lat w Polsce, w tym otyłość u 4,5%;
częściej u dziewcząt niż u chłopców;
Problem otyłości w tej grupie wiekowej w równym
stopniu dotyczy młodzieży wiejskiej jak i miejskiej, z tą
różnicą, że na wsi jest więcej otyłych chłopców, a w
mieście otyłych dziewcząt.
Wnioski


Przeprowadzanie cyklicznych badań, np. co 10 lat,
dotyczących częstości występowania nadwagi i
otyłości, w reprezentatywnej grupie młodzieży w
Polsce, pozwoli na śledzenie tendencji zmian
występowania tego problemu zdrowotnego i
zastosowanie programów interwencyjnych
skierowanych szczególnie na grupy ryzyka;
Stosowanie wskaźnika BMI i jego
granicznych wartości, według zaleceń CDC
i WHO w badaniach dotyczących otyłości,
umożliwi dokonywanie porównań między
wynikami badań różnych autorów.
Dziękuję za uwagę