Historia Wspolnot Europejskich

Historia Wspólnot EuropejskichW roku 1951 w Paryżu został podpisany traktat,
którego sygnatariuszami były Niemcy, Francja, Włochy, Belgia, Holandia i
Luksemburg. Traktat ten powołał Europejską Wspólnotę Węgla i Stali. EWWiS była
pierwszą organizacją europejską mającą realną władzę i ponadrządowe instytucje.
Traktat ustanawiający EWWiS był fundamentem, na którym powstała dzisiejsza Unia
Europejska.Następną ważną datą w historii integracji europejskiej był 25 marca 1957
roku, bowiem w dniu tym podpisano dwa traktaty: ustanawiające Europejską
Wspólnotę Gospodarczą (EWG) i Europejską Wspólnotę Energii Atomowej
(EURATOM). Traktaty te zostały podpisane przez tą samą szóstkę państw.Głównym
osiągnięciem Wspólnoty było ustanowienie Rynku Wewnętrznego, opartego na tzw.
czterech swobodach: wolnym przepływie towarów, usług, osób i kapitału między
państwami członkowskimi.Następnym etapem zacieśnienia integracji było podpisanie
w roku 1986 Jednolitego Aktu Europejskiego, który zmienił i uzupełnił traktaty o
EWWiS, EWG i EURATOM-ie.W międzyczasie do Wspólnot Europejskich przystąpiły
nowe państwa członkowskie:• Dania, Irlandia i Wielka Brytania (1973 r.),• Grecja
(1981 r.),• Portugalia i Hiszpania (1985 r.),• Austria, Finlandia i Szwecja (1994
r.).Podstawowe akty prawnePierwotnym źródłem prawa we Wspólnotach
Europejskich są ich traktaty założycielskie, powołujące system instytucjonalny
mający uprawnienia legislacyjne i administracyjne. Pojęcie to obejmuje również inne
umowy mające zasadnicze znaczenie dla funkcjonowania Wspólnot, w tym Jednolity
Akt Europejski, treść Traktatu o Unii Europejskiej (Traktatu z Maastrich) oraz umowy
dotyczące przystąpienia nowych państw.Europejskie prawo wspólnotowe znajduje
się w ciągłym rozwoju, obejmując coraz więcej dziedzin. Podstawową zasadą na
której opiera się i funkcjonuje europejskie prawo wspólnotowe jest zasada
subsydiarności. Zgodnie z tą zasadą w odniesieniu do spraw podlegających
wyłącznej kompetencji Wspólnoty podejmuje ona działania tylko w takim zakresie i
tylko wówczas, gdy cele proponowanych działań nie mogą być wystarczająco
osiągnięte przez państwa członkowskie, natomiast z uwagi na skale lub skutki
proponowanych działań zostaną lepiej i skuteczniej zrealizowane przez
Wspólnotę.Jednolity Akt EuropejskiJednolity Akt Europejski stanowił istotny etap na
drodze do realizacji i Unii Europejskiej. Był on nowelizacja Traktatu Rzymskiego,
uchwalona podczas konferencji rządowej w Luksemburgu i w Brukseli (09.09.1985 27.01.1986) o zmianie i uzupełnieniu trzech Traktatów założycielskich: EWWIS
(1951), EWG (1957) i Euratomu (1957). Układ wszedł w życie 1 lipca 1987 roku.
Sygnatariusze JAE (Belgia, Dania,Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia,
Luksemburg, Portugalia, RFN, Wielka Brytania i Włochy) zobowiązali się do
utworzenia "jednolitego rynku europejskiego" do dnia 31 grudnia 1992 roku.Myślą
przewodnią JAE było dążenie do stworzenia unii ekonomicznej i monetarnej. Akt
określa rynek wewnętrzny jako "obszar bez granic wewnętrznych,na którym
zapewnia się swobodny przepływ towarów, osób, usług i kapitału".W roku 1992 w
Maastricht podpisano traktat powołujący Unie Europejską, który wszedł w życie 1
listopada 1993 po jego ratyfikacji. Określono w nim ramy i harmonogram
dochodzenia do Unii Gospodarczej i Walutowej. Sygnatariuszami były: Belgia, Dania,
Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Portugalia, RFN, Wielka
Brytania i Włochy.Celem tego Traktatu było:• utworzenie obszaru bez granic
wewnętrznych,• umocnienie spójności gospodarczej i społecznej,• utworzenie unii
gospodarczo-walutowej (łącznie z wprowadzeniem wspólnej waluty),• potwierdzenie
tożsamości Unii na arenie międzynarodowej,• realizacja wspólnej polityki
zagranicznej i bezpieczeństwa,• wzmocnienie ochrony praw i interesów obywateli
państw członkowskich (ustanowienie obywatelstwa Unii),• rozwój współpracy w
dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych.Traktat ustanowił Unię
Europejską opartą na Wspólnotach Europejskich i uzupełnioną o nowe polityki, tzn.
Unię Gospodarczą i Walutową, wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa,
współpracę w zakresie bezpieczeństwa wewnętrznego i wymiaru sprawiedliwości
(trzy filary Unii Europejskiej).Ustalono też nowe ramy instytucjonalne UE: Rada
Europejska, Rada Unii Europejskiej (dawniej: Rada Ministrów), Komisja Europejska
(dawniej: Komisja Wspólnot Europejskich), Parlament Europejski oraz Trybunał
Sprawiedliwości i Trybunał Rewidentów Księgowych, które pozostają trybunałami
Wspólnot Europejskich.Kolejnym etapem integracji było podpisanie w lutym 1997
roku Traktatu Amsterdamskiego.Określono w nim sposób głosowania w Radzie,
liczbę komisarzy i parlamentarzystów uzależniono od poszerzenia Unii Europejskiej.
Wzmocniono kontrolę polityczną Parlamentu Europejskiego nad Komisją. Wzrosła
również rola Trybunału Sprawiedliwości. W dziedzinie Wspólnej Polityki Zagranicznej
i Bezpieczeństwa, wyposażono Unię w nowy instrument działania - wspólne
strategie, określające cele w polityce zagranicznej i bezpieczeństwa. Do traktatu
włączono również przyjęty w Maastricht protokół socjalny. Traktat wszedł w życie 1
maja 1999 r.Za przełomową datę w pogłębianiu integracji europejskiej musi byç
również uznany 1 stycznia 1999 roku, bowiem w dniu tym wprowadzono nową walutę
euro. Obecnie do strefy euro należy 12 spośród państw członkowskich: Francja,
Niemcy, Włochy, Belgia, Holandia, Luksemburg, Irlandia, Hiszpania, Portugalia,
Finlandia, Austria i Grecja. Poza strefa euro znalazły się: Wielka Brytania, Szwecja,
Dania.W lutym 2000 roku rozpoczęła się konferencja międzyrządowa, której celem
było uzgodnienie kolejnych reform unijnych instytucji i mechanizmów decyzyjnych.
Zapisano je w postaci nowelizacji traktatu na grudniowym szczycie w Nicei (Traktat
Nicejski). Obradujący w Nicei szefowie państw Unii Europejskiej uzgodnili
porozumienie w sprawie reformy instytucji UE. Przywódcy Piętnastki uznali, że "od
daty wejścia w życie Traktatu z Nicei Unia będzie w stanie powitać nowe państwa,
gdy tylko wykażą zdolność do sprostania obowiązkom, wynikającym z członkostwa".
Zatwierdzono reformę Rady Ministrów (powiększonej w przyszłości o 12 państw),
Parlamentu Europejskiego i Komisji. Proklamowana została Karta Praw
Podstawowych - zbiór praw człowieka i swobód obywatelskich.Traktat
Rzymski(Traktat o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej i
Euratomu)Traktat o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej oraz
Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej podpisany został 25 marca 1957 roku w
Rzymie przez sześć państw EWWiS. Traktat o EWG wszedł w życie 1 stycznia 1958
roku, po ratyfikacji przez parlamenty państw-sygnatariuszy (Belgia, Francja,
Holandia, Luksemburg, RFN i Włochy).1 lipca 1968 roku w ramach EWG utworzono
unię celną (zniesiono cła we wzajemnym handlu i ustanowiono wspólną taryfę wobec
państw trzecich). Wraz z traktatem o EWG w Rzymie został zawarty - przez te same
państwa - traktat o utworzeniu trzeciej Wspólnoty: Europejskiej Wspólnoty Energii
Atomowej, zwanej Euratomem. Wszedł w życie 1 stycznia 1958 roku.Traktat
AmsterdamskiTraktat Amsterdamski został podpisany 02.10.1997 roku w
Amsterdamie przez państwa Unii Europejskiej. Uzupełnia on i wprowadza poprawki
do Traktatu z Maastricht, Traktatów Rzymskich oraz innych aktów Wspólnoty. Pod
Traktatem podpisały się: Austria, Belgia, Dania, Francja, Grecja, Finlandia,
Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Portugalia, RFN, Szwecja, Wielka
Brytania i Włochy. W Traktacie wzmocniono federacyjny charakter Unii Europejskiej.
Przewidziano wzmocnienie roli Parlamentu Europejskiego, powołanie przedstawiciela
ds. polityki zagranicznej. Wzmocniono kompetencje Brukseli w zakresie polityki
wizowej, migracyjnej i azylowej oraz współpracę policji i wymiaru
sprawiedliwości.Negocjacje nad kształtem Traktatu zostały podjęte w czerwcu 1995
roku,w celu przygotowania Unii do poszerzenia o kolejne kraje (z Europy
Środkowej).Traktat NicejskiCelem zainaugurowanej 14 lutego 2000 r. Konferencji
Międzyrządowej było uzgodnienie niezbędnych dla przyszłego rozszerzenia UE reform instytucjonalnych, które nie zostały rozstrzygnięte w Amsterdamie w 1997 r.
Za trzy najważniejsze tego rodzaju kwestie uznano:• podział głosów w Radzie UE i
system podejmowania decyzji kwalifikowaną większością głosów,• skład Komisji
Europejskiej (liczba komisarzy),• zakres decyzji podejmowanych kwalifikowaną
większością głosów.Konferencję Międzyrządową zakończono uzgodnieniem nowego
Traktatu podczas spotkania Rady Europejskiej w Nicei, w nocy z 10 na 11 grudnia
2000 r. Ustalenia Traktatu Nicejskiego zostały oficjalnie uznane za wystarczające do
przystąpienia do rozszerzenia Unii. Traktat Nicejski został podpisany przez państwa
członkowskie, a następnie poddany procedurze ratyfikacyjnej, zarówno w
parlamentach narodowych, jak i w Parlamencie Europejskim.Z początkiem 2003 r.
Unia Europejska uzyskała stan gotowości do przyszłegorozszerzenia.Historia
negocjacji Polski z UE09.1988Polska nawiązała stosunki dyplomatyczne z
Europejską Wspólnotą Gospodarczą (EWG).18.12.1989Powstał program PHARE
(skrót od angielskiej nazwy Poland and Hungary Assistance for Restructuring their
Economies).25.05.1990Polska złożyła oficjalny wniosek o rozpoczęcie negocjacji
umowy o stowarzyszeniu ze Wspólnotami Europejskimi.16.12.1991Został podpisany
Układ Europejski ustanawiający stowarzyszenie między Rzeczpospolitą Polską, a
Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi. Układ stanowił podstawy
udzielania przez Wspólnoty pomocy finansowej oraz ważny krok w procesie
przyjmowania Polski do UE.21 - 22.06.1993Rada Europejska podjęła w Kopenhadze
decyzję o możliwości przystąpienia do Unii Europejskiej państw z Europy Środkowej i
Wschodniej po spełnieniu przez nie warunków politycznych i ekonomicznych
wymaganych do uzyskania członkostwa, tzw. kryteria kopenhaskie:1. państwo musi
osiągnąć stabilności instytucji gwarantujących demokrację,
praworządność,respektowanie praw człowieka oraz poszanowanie i ochronę praw
mniejszościnarodowych.2. musi posiadać sprawną gospodarkę rynkową, jak również
zdolność przeciwstawienia siępresji konkurencji oraz siłom rynkowym działającym
wewnątrz Unii.3. musi być zdolne do wywiązywania się ze zobowiązań i ponoszenia
kosztów wynikającychz członkostwa, szczególnie z unii gospodarczo walutowej.08.08.1996Polski Parlament powołał Komitet Integracji Europejskiej (KIE),
odpowiedzialny za proces integracji europejskiej. Do jego zadań należeć miało:
koordynowanie polityki integracji Polski z Unią Europejską oraz programowanie
działań dostosowawczych Polski do standardów europejskich. Później został on
przekształcony w Urząd Komitetu Integracji Europejskiej.28.01.1997Rząd polski
zaakceptował Narodową Strategię Integracji (NSI), czyli dokument określający
zadania dostosowujące Polskę do członkostwa.13.12.1997W Luksemburgu, Unia
postanowiła o rozpoczęciu procesu akcesyjnego z jedenastoma państwami
kandydującymi do członkostwa w Unii Europejskiej (Bułgaria, Cypr, Czechy, Estonia,
Litwa, Łotwa, Polska, Rumunia, Słowenia, Słowacja, Węgry.24.03.1998Powołano
Pełnomocnika Rządu do Spraw Negocjacji o Członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej
w Unii Europejskiej, został nim Jan Kułakowski.09.1999W Brukseli, stanowisko
komisarza odpowiedzialnego za rozszerzenie Unii powierzono Günterowi
Verheugenowi.11.12.1999W Helsinkach, Rada Europejska zadecydowała o
rozpoczęciu negocjacji z pozostałymi sześcioma państwami kandydującymi do
członkostwa w UE (Bułgarią, Litwą, Łotwą, Maltą, Rumunią i Słowacją) oraz o
możliwości rozpoczęcia negocjacji z Turcją.07 - 09.12.2000W Nicei, państwa UE
przyjęły tzw. traktat Nicejski, który przewiduje reformę UE, aby umożliwić jej
rozszerzenie. Przewiduje on np. że po wstąpieniu do UE Polska będzie dysponowała
27 głosami w Komisji Europejskiej i 50 deputowanymi w Parlamencie Europejskim.15
- 16.06.2001W Göteborgu ustalono, że negocjacje z najlepiej przygotowanymi
państwami zakończą się w roku 2002. Unia określiła, że jej celem jest przyjęcie
pierwszych kandydatów w 2004 roku.13.12.2002Na szczycie w Kopenhadze
zamknięto negocjacje przedakcesyjne z 10 kandydującymi krajami: Czechami,
Słowacją, Węgrami, Polską, Słowenią, Cyprem, Maltą, Litwą, Łotwą, Estonią) oraz
zaproszono je do wejścia do Wspólnoty z dniem 1 maja 2004 roku.
05.02.2003Przyjęcie przez Komitet Stałych Przedstawicieli na szczeblu
Ambasadorów państw członkowskich UE projektu Traktatu Akcesyjnego w sprawie
przystąpienia 10 krajów do UE.13.02.2003Przekazanie uwag państw kandydujących
do UE odnośnie do projektu Traktatu.20.02.2003Oficjalne przekazanie projektu
Traktatu Parlamentowi Europejskiemu.09.04.2003 Wydanie opinii na temat Traktatu
przez UE.14.04.2003Decyzja Rady Unii o akceptacji wniosków
akcesyjnych.16.04.2003Podpisanie Traktatu Akcesyjnego przez państwa
członkowskie UE i kraje kandydujące.Czerwiec 2003Referendum w sprawie
przystąpienia Polski do Unii Europejskiej01.05.2004Wejście w życie Traktatu
Akcesyjnego. Polska staje się członkiem UE13.06.2004Wybory do
Europarlamentu.Dostosowania w Polsce do integracji z Unią Europejską16 grudnia
1991 roku została podpisana umowa o stowarzyszeniu miedzy Polską a
Wspólnotami Europejskimi, nazwana oficjalnie Układem Europejskim. Obszary
integracji:* Wspólna polityka rolna* Wspólna polityka transportowa* Polityka
konkurencji* Wspólna polityka handlowa* Polityka społeczna* Spójność ekonomiczna
i socjalna* Badania i rozwój technologiczny* Ochrona środowiskaTeoria unii
ekonomicznej i monetarnej Narastająca współzależność gospodarek integrujących
się krajów ( w tym Polski) w ramach unii celnej oraz wspólnego rynku oddziałuje na
stopień, w którym poszczególne rządy mogą wpływać na gospodarkę za pomocą
polityk budżetowych (fiskalnych) oraz walutowych (związanych kształtowaniem się
kursów walutowych). Współzależność gospodarek krajowych oznacza, że zjawiska
występujące w skali krajowej zwykle wywołują efekty uboczne w krajach sąsiedzkich
(każdy kraj daje impulsy i jednocześnie odczuwa impulsy ze strony innych krajów).Do
podstawowych celów, które kraje członkowskie powinny osiągnąć w unii
ekonomicznej i monetarnej zalicza się osiągnięcie stabilności kursów walutowych i
zrównanie stóp inflacji.Wśród najważniejszych korzyści z realizacji unii ekonomicznej
i monetarnej przez kraje członkowskie wymieniane są:- poprawa efektywności
funkcjonowania rynków dóbr, usług, kapitału i pracy przez eliminacje niepewności
handlowców i inwestorów co do kształtowania się przyszłych kursów wymiany, jak i
zbędnych kosztów transakcyjnych;- wzrost ogólnej stabilności gospodarczej mającej
wpływ na wzrost obrotów międzynarodowych;- poprawa jakości usług finansowych,
redukcja dalszych kosztów transakcyjnych;- znacząca eliminacja kosztów
informacyjnych i wynikających z nich dyskryminacji cenowych;- przyspieszenie
wzrostu gospodarczego całej unii na skutek ujednolicenia narodowych polityk
monetarnych.Historia Wspólnot Europejskich9